Kurs Açılış Konuşması ve Kurs taki öneriler

Transkript

1 Kurs Açılış Konuşması ve Kurs taki öneriler Prof.Dr.Şükrü Hatun Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Bölümü Çocuk Endokrin ve Diyabet Derneği Çocuk Diyabet Grubu Başkanı

2 Çocuk Endokrin ve Diyabet Derneği Diyabet Grubu

3

4

5

6

7

8

9 Kursun tarihçesi ve yapısı İlk kurs Eylül 2001 de Kayseri de yapıldı. Bir süre Çocuk Diyabet Hemşireliği Kursu olarak devam es Samsun Kongresi nde kursun adı...diyabet Ekibi Kursu olarak değişxrildi ve kursun düzenlenme kuralları belirlendi Kongre öncesinde 1,5 gün olacak ilk gününde temel konuları içeren konuşmalar(bu kısım başlangıç ve ileri düzey olmak üzere paralel oturumlar şeklinde planlanır) sözel/poster bildiriler ve Deneyimlerimizi Paylaşıyoruz/Olgu sunumlar ; ikinci gün sabahında ise grup çalışmaları/mini kurslar yer alacakar. Grup çalışmaları, konuyla ilgili anahtar sunumlar çerçevesinde interakxf toplana formaanda yapılacakar. 9 kişilik bir düzenleme kurulu

10

11

12 XIV. Çocuk Diyabet Ekibi Kursu Ekim 2015 İstanbul

13 Öneriler 2015 Kursa sponsorlukla gelinmesi. Bu konu bizi zorluyor (DüzelXldi) Her şey yapılmasına rağmen diyabet bakımının gereklerini yapmayan çocuklar/aileler. Bu konudaki zorluklar nasıl aşılabilir konusuna gelecek yılki programda yer verilsin. İnsülin çeşitleri (pompa kullanmayan hastalar) ile protein/yağ sayımı ilişkisi konusu tekrar konuşulsun Kan şekeri çubukları konusundaki sorunlar-uluslararası yeterlilik serxfikası olmayan ürünlerle ilgili sorunlar sürüyor-bu konuda çabalar sürüyor ama ne yazık ki bir ilerleme sağlanamadı (PoliXk/Xcari nedenler?)

14 Öneriler 2015 Eczacılar hatalı insülin verebiliyor. Benzer sorunlar glükometreler için de geçerli (İstanbul da bir eğixm planlıyoruz) Lanset ve insülin kalem iğnesi sorunları. Standart dışı malzemeler kullanılabiliyor Okuldaki diyabet bakımının güçlendirilmesi çerçevesinde sınıf öğretmenlerinin eğixlmesine öncelik verilmeli. Toplum sağlığı hemşirelerinden yararlanılması- Bu konuda çalışıyoruz Hemşirelik eğixminde Xp 1 diyabet/çocuklarda diyabet gibi konulara daha çok yer verilmesi için çaba gösterilsin (YÖK e ve Hemşirelik Okulları yönexcilerine bir yazı yazılması)-

15 Diyabet Çalışma Grubu Son Kurstan bu yana yapılanlar 2016

16 Kamu Spotunu etkileri sürüyor

17 Milli EğiXm Bakanlığı merkezi sınavlarla önerilerimizi benimsedi. ÖSYM den cevap gelmedi

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27 Okulda Diyabet Programı 2016 Fark yaratan öğretmenlere ve okullara teşekkür belgesi+kupa verilmesi-moxvasyon ve program haarlatma- Başla%ldı Öğretmene mektup a ek olarak diyabetli çocuğun bağlı olduğu Toplum Sağlığı Hemşiresi ne de mektup gönderilmesi Toplum sağlığı hemşirelerinin eğixmi Çocuk Endokrin Merkezleri nin izlemdeki çocuklarının öğretmenleri ile toplanalar yapmaya devam etmesi

28

29

30 #insülinleyaşıyorum #livingwithinsulin Hayaan içinde, meraklı bakışlara aldırmadan insulin yapıyoruz.

31 Teşekkürler

32

33 Kurstaki forumda dile gexrilen öneriler-2016 Çocuk Diyabet Ekibi Kursu, bu formaayla çok yararlı ve etkili bir kurs. Bu şekilde UPEK in önünde 1,5 gün olarak sürdürülsün. Desteği için dernek yönexm kuruluna teşekkür ediyoruz. Kursa sponsorluk aramadan kaalma ve otelde tek kişi kalma gibi taleplerimiz büyük ölçüde çözümlendi. Pediatrik endokrin bilim dalları/merkezlerinin yalnıza kendi bünyelerinde çalışmak üzere diyexsyen talep etmeleri ve bunun için mücadele etmeleri gerekiyor. Nasıl hemşiresi olmayan çocuk endokrin merkezi kalmadıysa, benzer şekilde diyexsyeni olmayan çocuk endokrin merkezi de kalmasın. Çocuk endokrin bölümlerinde ve/veya çocuk kliniklerinde çalışan diyexsyenler, abbi beslenme tedavisi ve eğixme yeteri kadar zaman ayıramıyorlar, çünkü meqak benzeri yerlerde çalışmaya zorlanıyorlar. Bu konunun gündeme ısrarla gündeme gexrilmesi ve çözülmesini bekliyoruz.

34 Kurstaki forumda dile gexrilen öneriler-2016 DiyeXsyen konsültasyonunun SGK geri ödeme sisteminde yer alması gerekir. Bu konuyu takip etmeye devam edelim. Diyabet ve obezite gibi birden fazla disiplinin katkısını gerekxren alanlarda bir paket ödeme sistemi olması için çaba göstermek daha iyi bir seçenek olabilir. Bu konuda Sağlık Bakanlığı ve SGK yetkilileri ile görüşme yapılabilir. Büyük şehirlerde Diyabet Koçu ismiyle çalışan bazı kişilerin (bunların bazıları sağlık mesleği mensubu, bir kısmı ise hasta veya hasta yakını) insülin dozu ayarlamak gibi diyabet ekibinin görevi olan uygulamaları yapakları ve hastalarda yanlış beklenxler oluşturduğu gözleniyor. Bu konuda öncelikle hastalarının zarar gördüğünü düşünen edokrin merkezlerinin illerindeki sağlık müdürlüklerine başvuru yapmaları ve bu başvuruları dernek diyabet çalışma grubuna iletmelerinin iyi olacağı dile gexrildi. Çocuk Diyabet Hemşireleri için yapılması plananan SerXfika Programı çalışmalarının hızlandırılması istendi

35 Kurstaki forumda dile gexrilen öneriler-2016 Performans sisteminde Diyabet EğiXmi için ayrılan puan ve ücrexn çok düşük olduğu, bunun emekle oranalı hale gexrilmesi için çaba gösterilmesi istendi. Hastanelerdeki diyexsyenlerin çocuk endokrin uzmanlarına ve çocuk diyabet ekibine katkılarının arrrılması ve bu konuda çalışmaya istekli diyexsyenlerin çocuk diyabet ekibine dahil edilmesini sağlamak üzere daha sonraki kursta diyexsyenler için ortak oturumlar hariç ayrı bir paralel kurs düzenlenmesinin olumlu olabileceği belirxldi. Kurs sırasında en azından diyabetle ilgili firmaların standlarının açık olmasının sağlanması istendi.

36 Çocuklarda Şişmanlığın Önlenmesi Programı

37 Planlama ve başlama takvimi Dernek yönexm kurulunda karar alınması ve program yönexminin oluşturulması, program finansmanı konusunda girişimler... Programla ilgili ön çalışma yapılması (Sağlık Bahçesi ve kaalacak arkadaşlar/uzmanlar ile-...) Protokol taslağı hazırlanması Milli EğiXm ve Sağlık Bakanlığı yetkililerinin ziyarex (...) Daha önceki eğixm ve farkındalık materyallerinin yeniden düzenlenmesi ve yeni materyal ürexlmesi (Bir çizgi film ve yeni bir kamu spotu olabilir(...) Ulusal düzeydeki çalışmaların başlaması-ocak 2017

38 Çocuklarda Şişmanlığın Önlenmesi Programı

39 Temel saptamalar Obezite, son yılda belirginleşen bir sorun Obezite bir toplumda evreler halinde ilerleyen karmaşık bir sorun Toplumda önce fazla kilolular Sonra obezler, Sonra obeziteye bağlı Tip 2 diyabet, kalp hastalığı gibi hastalıklar arayor. Daha sonra ise bu hastalıklara bağlı yaşam süresi kısalıyor ve kalıcı komplikasyonlar arayor. En son aşamada ise obezitenin kuşaktan kuşağa geçmesini sağlayan epigenexk birikimler oluşuyor.

40 Temel saptamalar Ülkemizde yakında zamanda WHO nun önerdiği yöntemle ilkokul ikinci sınıf öğrencilerinde yapılan Çocukluk Çağı Obezite Araşarması nda şişmanlık sıklığı % 8,4, fazla kilolu (şişmanlık riski olan) sıklığı % 14,3 saptandı Şişmanlık sıklığının kentlerde kırlara göre 3 kat fazla olduğu belirlendi. Benzer fark İstanbul/baa ile doğu/güneydoğu için de geçerlidir. Bu veriler çocuklardaki şişmanlık araşında yaşam ve beslenme tarzının ne kadar belirleyici olduğunu göstermektedir Ülkemiz şişmanlık evreleri bakımından orta evrede bir yerlerde bulunuyor ve ABD gibi bir felaketle karşılaşmamak için hala şansımız var

41 Temel saptamalar Bununla birlikte özellikle kentlerdeki çocuklar arasında şişmanlaacı yaşam tarzı alışkanlıkları hızla yayılıyor ve bizim çocuklarımız da ABD benzeri Abur-cubur besinlerin hızla yaygınlaşağı ortamlarda büyüyorlar. TÜİK taraxndan yakın zamanda yayınlanan bir rapora göre çocukların % 92,5 u hemen her gün TV izliyor ve çocukların bilgisayar kullanmaya başladıkları ortalama yaş 8, internet kullanmaya başlama yaşı 9 ve cep telefonu kullanmaya başlama yaşı 10 olarak belirxliyor.

42 Temel saptamalar Daha önce andığımız Çocukluk Çağı Obezite Araşarması nda okulların % 92 sinde yemeklerin kanxnler yoluyla sağlandığı, yalnızca % 17,8 inde yemekhane bulunduğu bildiriliyor. Bunların ötesinde aileler şişmanlığa neden olan sağlıksız beslenme konusunda müsamahakar davranıyorlar; örneğin sigara içen çocuklarına kaa davranışlar sergilerken aynı tutumu abur-cubur yeme konusunda göstermiyorlar ve neredeyse çocuklarındaki şişmanlık sürecini uzaktan seyrediyorlar Abur-cubur ürünlerin başta süpermarketler olmak üzere her yerde bu ürünlerin ucuz ve güvenli) olduğu algısı yaraalıyor ve çoğu zaman çizgi film karakterleri bu ürünlerin tanıamında kullanılarak çocuklar için sevimli hale gexriliyor. Hepimiz ayda 500 saat kadar şişmanlaacı besin reklamlarına maruz kalıyoruz.

43 JAMA,2014 % 20 araş ABD de 20 yaş alanda Tip 2 diyabetli hasta var ve bunun 2050 de olacağı tahmin ediliyor When I began my career as a pediatric endocrinologist in Los Angeles, CA, USA, 30 yr ago, childhood obesity was rare and type 2 diabetes mellitus (DM) in youth was almost unheard of. Now, one in three children in my city is overweight or obese, and a quarter to one-fi h of the children diagnosed with diabetes in my center at Childrens Hospital Los Angeles have type 2 DM. Francine R KaufmanPediatric Diabetes 2007: 8 (Suppl. 9): 4 6

44 Şişmanlığın önlenmesinde temel strateji Şişmanlık büyük ölçüde çocukluk çağında başlayan ama etkisi yaşam boyu süren karmaşık bir sorun. Bu nedenle de çocuklardaki şişmanlığın önlenmesi çalışmalarında, özellikle de okul odaklı girişimlere öncelik vermek gerekiyor. Bir konuşmasına eski ABD başkanı Clinton: Amerikan hükümetlerinin obezite epidemisinde besin endüstrisinin rolünü zamanında göremediklerini, oysa sorunun % 80 nin okul kafeteryaları/kanqnlerinde çözülebileceğini söylüyor

45 Okulda Şişmanlık Programı Bu program derneğimiz taraxndan daha önce Milli EğiXm ve Sağlık Bakanlığı ile işbirliği protokolü yürütülen Okulda Diyabet Programı nın kardeş programı olarak tasarlanmışar. Program için Milli EğiXm ve Sağlık Bakanlığı ile yeni bir işbirliği protokolü hazırlanacakar. Programın temel amaçları ülkemizdeki şişmanlık sorunun önlenmesinde okul odaklı çalışmaları öne çıkarmak, bu amaçla kalıcı bir insiyaxf oluşturmak ve çocuk endokrinoloji uzmanlarının katkılarını arrrmakar. Program Çocuk Endokrinoloji ve Diyabet Derneği taraxndan finanse edilecekxr. GerekXğinde şişmanlığa yol açmayan (sağlıklı besin) ürünleri satan besin endüstrisinden destek alınabilecekxr

46 Program YöneXmi Prof.Dr.Şükrü Hatun (Program Koordinatörü) Prof.Dr.Feyza Darendeliler (Çocuk Endokrin ve Diyabet Derneği Başkanı) Prof.Dr. Ayşehan Akıncı -Çocuk Endokrin ve Diyabet Derneği Obezite Grubu Başkanı Prof.Dr. Abdullah Bereket ( Marmara Tıp Fakültesi Çocuk Endokrin ve Diyabet bilim Dalı) Prof.Dr. Aysun Bideci (Gazi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrin ve Diyabet Bilim Dalı) Doç.Dr.Korcan Demir (Çocuk Endokrin ve Diyabet Derneği Genel Sekreteri) Dyt.Doç.Dr. Alev Keser (Ankara Üniversitesi Beslenme Bölümü) Dr.Dyt.Yasemin AXk ( Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrin Bölümü) Milli EğiXm Bakanlığı Temsilcisi Sağlık Bakanlığı Temsilcisi

47 Hedef gruplar Ana okulundan başlayarak bütün öğrenciler Öğretmenler ve okul yetkilileri Anne ve babalar

48 Hedefler ve etkinlikler Öğrenciler arasında şişmanlık ve zararları konusunda farkındalık yaratmak, belli besinlerin şişmanlıktaki rolü konusunda çocukları ve öğretmenleri bilinçlendirmek Kahvala yapmadan okula gelme bilincini güçlendirmek Abur-cubur beslenmeyi ve şekerli içecek tükexmini azaltmak, bunların sigara gibi zararlı olabileceği konusunda sürekli uyarılar yapmak, bu amaçla kamu spotları, online broşürler ve çeşitli temaları işleyen afişler hazırlamak Okul yemeği programı gelişxrmek, bütün okullarda yemekhane sağlanması için girişimlerde bulunmak KanXnlerin Sağlık Bakanlığı önerilerine uygun hale gelmesini ve yönetmeliğin tavizsiz uygulanmasını sağlamak

49 Hedeflerler ve etkinlikler EğiXm programlarında sağlıklı beslenme ve şişmanlığın önlenmesinin yeterli değeri bulmasını sağlamak, bu konuyu işleyen bir ders kitabı projesi başlatmak Beden eğixmi derslerinin Sağlıklı Yaşam Tarzı ve Spor dersi olarak yeniden yapılandırılmasını sağlamak Okul sağlığı çalışmalarında sağlıklı beslenme ve şişmanlığın önlenmesine güçlü bir şekilde yer vermek Çocuklarda şişmanlığın önlenmesi konusunda kalıcı bir eğixm plaqormu yaratmak

50 Hedefler ve Etkinlikler Okulda Şişmanlık EğiXm Plaqormu kurulması ve daha önce hazırlanan eğixm/farkındalık materyallerinin yeniden yapılandırılarak siteye yerleşxrilmesi Çocuk Endokrin Merkezi olan illerde Milli EğiXm Müdürlükleri ile işbirliği yapılarak öğretmenlere yönelik eğixm yapılması İllerde okul performans ölçütleri arasında Sağlıklı Beslenme ve Şişmanlığın Önlenmesi ile ilgili noktaların yer almasının sağlanması, bu ölçütlerle ilgili çalışma yapılması Sağlıklı Beslenme ve Şişmanlığın Önlenmesi ders kitabı hazırlamak

51 Mevcut eğixm materyalleri

52

53

54 1,3 dakikalık kamu spotu14 dakikalık eğixm filmi hps:// v=5d9s3_uhzrg hps:// F0cEw

55 Planlama ve başlama takvimi Dernek yönexm kurulunda karar alınması ve program yönexminin oluşturulması, program finansmanı konusunda girişimler... Programla ilgili ön çalışma (Çalıştay) yapılması (Program kurulu, ilexşim ajansı ve diğer ilgililerin kaalımı ile ) Protokol taslağı hazırlanması Milli EğiXm ve Sağlık Bakanlığı yetkililerinin ziyarex (...) Daha önceki eğixm ve farkındalık materyallerinin yeniden düzenlenmesi ve yeni materyal ürexlmesi (Bir çizgi film ve yeni bir kamu spotu olabilir(...) Ulusal düzeydeki çalışmaların başlaması-ocak 2017