Ekstremitelerin Yumuşak Doku Yaralanmaları

Transkript

1 Ekstremitelerin Yumuşak Doku Yaralanmaları 1

2 Üst ve alt ekstremitelerin yumuşak dokuları deri, kaslar, tendonlar, kan damarları, sinirler ve ligamentleri (bağları) içerir. 2

3 Tendonlar elastik ve çok güçlü yapılardır. Kasları kemiklere bağlarlar. Ligamentler ise elastik olmayan, kemikleri yada kıkırdağı kemiğe bağlayan fibröz doku bantlarıdır. Ekstremitelerin sert dokuları ise kemikler ve kartilajdan oluşur. 3

4 Sporla ilişkili yumuşak doku yaralanmalarının çoğu deri ve kasları içeren küçük yaralanmalardır. Bu yaralanmaların tedavisinde soğuk ve kompresyon etkilidir. Küçük kesiler ve sıyrıklar için bandajlama ve gazlı bez uygulamaları yeterli olacaktır. Ancak yaralanma eklemi de içeriyorsa kan dolaşımını engellemeyecek şekilde bandaj uygulaması yapılmalıdır. 4

5 Kas yaralanmaları Kas yırtıkları Kas tutulması Kramp 5

6 Kas yırtıkları Fazla esneme veya aşırı yüklenme nedeniyle yırtık/kopma Darbe nedeniyle ezilme/kopma 6

7 Kas yırtıkları;sınıflama Kas çekmesi (strain) Liflerin olağanüstü gerilmesiyle oluşur, 1-2 günde ağrı kaybolur, 1 hafta içinde doku iyileşmesi tamamlanır Kısmi kas yırtığı Küçük bölgesel kas liflerinde kopmalar söz konusudur Deride renk değişikliği, şişlik, ağrı oluşur, hareket azalır. İyileşme 2-3 hafta sürer Tam kas kopmaları En ağır kas yaralanmasıdır kas bütünlüğü bozulur ve fonksiyon kaybı oluşur 7

8 Kas çekmesi Kas zorlanmaları kas çekmeleri (strain) şeklinde de ifade edilmektedir. Bu zorlanmalar kasın gerilme yada yırtılması ile sonuçlanabilir. Gelişmekte olan sporcularda ligament ve kaslardan çok gelişme plakları yada kasların ve ligamentlerin kemiğe yapıştığı yerler zedelenebilir. Erişkin sporcularda ise daha çok kaslar yaralanmaya meyillidir. 8

9 Kas tutulması Alışılmamış yüklenmeler sonucu kas asiditesinin artışı, metabolizma artıkları ile diğer yorgunluk maddelerinin birikimde artış olur Hamlama ağrıları-et kesmesi Ertesi gün ortaya çıkar ve en geç bir hafta içinde kendiliğinden geçer 9

10 Kramp Bir kasın yada kas grubunun ani olarak irade dışı ağrılı ve sürekli kasılmasıdır Aşırı su ve elektrolit kaybı, soğuk ortam, çevresel ısı değişimleri, yorgunluk, kötü spor tekniği, aşırı zorlanma uygun olmayan spor ayakkabıları kramplara neden olabilir. 10

11 Kramp Korunma Yeterli sıvı ve elektrolit alımı Dengeli beslene İyi dinlenme Uygun giyinme İlkyardım Ters yönde yavaş yavaş germe, bu pozisyonda birkaç dakika tutma Yüzeyel masaj Lokal soğuk uygulama 11

12 Tendon yaralanmaları Tendon yırtıkları Tendinit Tendon çevresindeki yapıların yaralanması 12

13 Tendon yırtıkları Metabolik hastalıklar, Yapısal özellikler Kronik iltihabi durumlar Tekrarlayan taravmalar Önce kısmi yırtıklar yüklenme sürerse tam kopmalar görülür. 13

14 Tendinit Aşırı yüklenme nedeniyle tendonun tutunma noktalarında küçük hasarlar başlar Bu noktalar tendonun kan dolaşımının daha zayıf olduğu bölgelerdir 14

15 Tendinit belirtileri Kasılmada yapışma yerinde ağrı Dinlenme veya gece ağrısı Hasarın olduğu kas yada kas gruplarının hareketinde azalma Kuvvet kaybı Tendona dokunulduğunda ağrı ve duyarlılık 15

16 Tendon çevresindeki yapıların yaralanması Bursit Tendovajinitis 16

17 BURKULMALAR VE ZORLANMALAR Sık karşılaşılan ekstremite problemleridir. Burkulmalar (sprain), geçici kısmi çıkıklar olarak tanımlanabilir. Bu durumda ekleme destek olan ligament ve diğer dokular gerilebilir bazen de yırtılabilir. Genellikle eklem hemen eski halini alır. Dolayısıyla kemik yapılar yerlerini değiştirmemiş olurlar. 17

18 Burkulmaların sınıflandırılması 1. derece burkulmalar Hafif hasarlardır Aşırı gerginlik nedeniyle esneme oluşur, hareket kaybı yoktur 2. derece burkulmalar Orta derecede hasarlardır Bağların bir kısmı kopmuştur Hareket kısıtlılığı, kontrol kaybı oluşur 3. derece burkulmalar Ciddi, ağır bir sakatlıktır Bağlar tam olarak kopmuştur Hareket kısıtlılığı vardır Eklem stabilitesi kaybolmuştur 18

19 Burkulmalar yada zorlanmalar eklem fonksiyonunu bozuyorsa kırık olma olasılığı gözönünde bulundurulmalıdır. Zorlanma ve burkulmalar genellikle antrenörler tarafından basit yaralanmalar olarak değerlendirilir. Ancak dönme, düşme, direkt çarpmaya bağlı yaralanmada, fonksiyon kaybı varsa bunun küçük yaralanma olarak değerlendirilmemesi gerekir. 19

20 Küçük yaralanmalardan sonra sporcu yeterli dinlenmeyi yapamaz, doğru tedavi edilmezse bu zeminin üzerinde daha büyük yaralanmalar oluşabilir. Bu nedenle mutlaka hekim tarafından değerlendirilmesinde yarar vardır. 20

21 ÜST EKSTREMİTELERİN YUMUŞAK DOKU YARALANMALARI Darbeler, tekrarlayıcı hareketler üst ekstremitelerin yumuşak dokularına zarar verebilirler. Antrenörler yaralanmaların oluş mekanizmasını gözlemleyerek ön değerlendirme yapabilirler. Böylece ciddi bir yaralanmanın gözden kaçmasını engelleyebilirler. Dolaşım bozukluklarını test etmek İçin yaralanmış ekstremitenin alt kısmındaki nabız kontrol edilmelidir. 21

22 Nabız(dolaşım) ve sinir değerlendirmeleri mutlaka yapılmalıdır. Sinirlere ait bir yaralanma ise sporcunun parmaklarına ve ellerine dokunularak, hissedip hissetmediği sorularak kabaca anlaşılabilir. Kırık yada çıkık belirtisi yoksa sporcudab elinizi sıkmasını söyleyebilir, yapamıyorsa sinir kompresyonu yada omurilik yaralanması olabileceğini düşünebilirsiniz. Örneğin; bandajlama yaptıktan sonra nabız alınamıyorsa hemen bandaj çıkarılmalıdır. Eğer hala nabız alınamıyor yada uyuşukluk devam ediyorsa tıbbi yardım için girişimde bulunulmalıdır. 22

23 Omuz kuşağı Omuz eklemini ve çevreleyen yapıları içerir. Omuz yaralanmalarının kırık yada çıkıkla beraber olup olmadığı değerlendirilmelidir. Çoğunlukla omuz kuşağına ait önemsiz yaralanmalar görülür. 23

24 Ezikler Kontakt sporlarında darbe, omuz üzerine düşme, top yada rakip oyuncunun çarpması sonucu görülür. Şiddetli bir ağrı olması beklenir. Ağrılı ezilmeler soğuk ve kompresyon uygulamasına olumlu yanıt verir. Şikayetleri tam olarak geçmeden sporcuların spora dönmesine izin verilmemelidir. 24

25 Eklem enflamasyonları Eklemin enflamasyonu akut yada kronik olarak ortaya çıkabilir. Akut şikayetler tam olarak iyileşmezse kronik problemler haline gelebilir. Enflamasyon oluşmuş ekleme "RICE" prensibi ile Rest (dinlenme), Ice (Buz), Compression (kompresyon), Elevasyon uygulanır. 25

26 Çarpma, çekme yada kolun dönmesi sonucu oluşabilecek akut yaralanmalarda sporcu omuzunu oynatamıyorsa hemen askı yardımıyla hareketsiz dinlenmeye alınmalıdır. 26

27 Donuk Omuz Kavramdan da anlaşılacağı gibi omuz hareketleri kısıtlıdır. Genellikle omuz eklem enflamasyonunun uzun süre devam etmesiyle ortaya çıkar. Tipik olarak omuz ağrısı geceleri daha fazladır, gün içinde rahatlama olur. Bu durum genç sporcularda çok nadir olarak gözlenir. Vakit kaybetmeden hekim kontrolünde tedavi edilmesi gerekir. 27

28 Rotator manşon (cuff) yaralanmaları Rotator manşon omuzun dört derin kasını içerir. Kol (humerus) ve kürek (skapula) kemiğini birbirine bağlayan kaslardır. Top fırlatma, yüzme, raket kullanma gibi tekrarlayan hareketler bu bölgede enflamasyona ve ağrıya yol açabilir. Yanlış teknik bu durumu daha da hızlandırabilir. Aşırı yük olduğu durumlarda enflame olmuş tendon ve bursa alttaki kemik tarafından da rahatsız edilir. 28

29 Rotator manşon (cuff) yaralanmaları Dinlenme, buz ve kompresyon uygun tedavi yöntemleridir. Ayrıca mutlaka bu tür problemler hekim tarafından değerlendirilmelidir. Rotator manşon kaslarının fleksibilitesini ve kuvvetini artırıcı programlar uygulamak gerekir. Bu aynı zamanda başka yaralanmaları da engelleyecektir. Rotator kaslardaki yırtıklar ağrıya yol açar ve kol hareketlerini ve kuvvetini azaltır. 29

30 Kol Koldaki yumuşak doku yaralanmaları genellikle tekrarlayan hareketlere bağlı olarak gelişir. Kolun ciddi yaralanmaları iç kanama yada sinirin zarar görmesiyle ortaya çıkar. Bu nedenle tıbbi yardımı geciktirmemek gerekir. Kontakt sporlarda sık görülür. Buz, dinlenme, kompresyonla rahatlama olur. Eğer yaralanmış bölge yeniden kontaktlara açık ise bu bölge bandajla yada destekleyicilerle korunabilir. 30

31 M. biceps tendiniti Biceps kasının uzun başının enflamasyonuyla seyreden bir rahatsızlıktır. Genellikle aşırı kullanım rahatsızlığı olarak karşımıza çıkar. Sporcu omuzun önünde dokunmakla artan ağrı hisseder. Omuzu yukarı doğru kaldırdığında ağrıda artma olacaktır. Hatta ceketini asma gibi basit günlük aktiviteler bile acı verebilir. Bu ağrı hissi aynı zamanda kavrama kuvvetini de azaltabilir. Bu tür yaralanmalar dinlenmeyi, soğuk uygulamayı ve kompresyonu olduğu gibi aynı zamanda tıbbi yardımı da gerektirir. 31

32 Dirsek Dirsek yaralanmaları direkt temasla, aşırı zorlayıcı hareketlerle yada uygun olmayan teknik kullanımı ile ortaya çıkar. Ezilmeler ve eklem enflamasyonları meydana gelebilir. Omuzda olduğu gibi ele alınmalıdır. Ezilmeler genellikle dirseğin dış kısmında olur. Bu bölgenin iyileşme sürecinde destekleyici bir malzeme ile korunması uygun olur. Çünkü bu bölgede içi sıvı dolu olan koruyucu yastıkçık (bursa) zedelenmesi sıkça görülür. 32

33 Dirsek Dirsek bir kuvvet etkisi ile ileri doğru hızla açılırsa çıkık yada kırık oluşabilir. Bu durumda eklemde bir bozukluk söz konusudur. Eğer sporcu eli üzerine düşmüşse ve bu sırada dirsek açıksa kırık yada çıkık olabileceği akılda tutulmalıdır. Bu duruma sinir yada damar travması da eşlik edebilir. Tırnak yataklarının renk değişikliği ve nabız kontrol edilmelidir. Ayrıca herhangi bir batma uyuşukluk hissi olup olmadığı sorulmalıdır. 33

34 Önkol Önkol yumuşak doku yaralanmaları da temel yaralanma prensiplerinde olduğu gibi tedavi edilmelidir. Ancak problem hızla iyileşmiyorsa hekim tarafından değerlendirilip doğru tedaviye hemen başlanılması spora dönüş süresini kısaltacaktır. 34

35 Bilek ve el Bilek yaralanmaları genellikle el üzerine düşmelerle oluşur. Kırıklar, çıkıklar, burkulmalar oluşabilir. Tekrarlayıcı hareketler de bilekte yaralanmalara yol açabilir. Ezilmeler, kesiler, çizikler genel yara bakım prensipleri ile tedavi edilebilir. Ancak açık yaralanmalar damarlara zarar verebileceği için hekim tarafından görülmelidir. 35

36 Bilek ganglionları Bilek dış yüzeyinde içi sıvı dolu ağrılı bir kesecik olarak tanımlanabilir. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte eklem kapsülü ve tendon kılıfının enflamasyonu ile oluştuğu bilinmektedir. Bunlara genellikle travma yada tekrarlayan hareketler neden olmaktadır. Ganglionlar çok yavaş iyileşirler. Ancak kendi kendilerine kaybolduğu da gözlenebilir, kaybolmuyorsa hekim tarafından müdahale edilmelidir. Bastırarak keseciği patlatmaya çalışmak uygun bir yöntem değildir. Ganglionlar tedaviden bağımsız olarak 36 tekrarlama eğilimi göstermektedirler.

37 Ezilmeler El üzerindeki yada avuç içindeki ezilmeler öncelikle kırık varlığından şüphe edilerek incelenmelidir. Soğuk kompresyon, elevasyon ilk yardım olarak yapılmalıdır. Şiddetli bir çarpma nedeniyle oluşmuşsa hekim tarafından görülüp kırık olup olmadığına mutlaka bakılmalıdır. 37

38 Nasırlar Genellikle kürekçiler, jimnastikçiler, haltercilerde görülürler. Eğer koruyucu malzeme kullanılmıyorsa elde su toplamaları ve nasırlar görülebilir. Nasır oluşmadan önlemek en iyi tedavi yöntemidir. Eğer nasır oluşmuşsa ve sertleşmişse bunun alınması gerekebilir. Su toplama aşamasında ise genellikle yırtık yada elde oluşan bir kesik gibi müdahale edilmelidir. Burada dikkat edilmesi gereken şey herhangi bir maddenin sürülmemesidir. Hekim önerisi ile kullanılacak maddeler bunların tedavisine yardımcı olacaktır. 38

39 Parmak yaralanmaları Parmakların yumuşak doku yaralanmaları genellikle ligament yaralanmalarını içerir ve kırıkmış gibi görüntü verebilir. Zorlanmış bir parmağı yerine oturtmak için çekmek yada başka yöne zorlamak yanlış bir yaklaşımdır. Orada kırık olabileceği akılda tutulmalı ve sporcu hekime yönlendirilmelidir. Parmak ucunda meydana gelen yaralanmalar kanama ve ödem nedeniyle tırnak yatağında yüksek basınç oluşabilir ve ağrıya yol açabilir. 39

40 Soğuk uygulama ilk sırada olmalıdır. Hekim iğne ile kanı çıkarırsa basınç ortadan kalkacaktır. Tırnak yatağından hareket etmiş ise bandajla sarılmalı ve hekim tarafından da görülmelidir. Tırnak tamamen yerinden çıkmış ise steril bir bandaj ile sarılmalı ve ilgili hekime müracaat edilmelidir. 40

41 ALT EKSTREMİTE YUMUŞAK DOKU YARALANMALARI Üst ekstremitenin yumuşak doku yaralanmaları gibi antrenör kırık yada çıkık olabileceğini, damar-sinir paketlerinin zarar görebileceğini varsaymalıdır. Eğer çarpma yada darbe söz konusuysa ayak üzerindeki nabızlar kontrol edilmeli, sinir fonksiyonlarına bakılmalıdır. Eğer bunlarda bir bozukluk görülüyorsa ekstremitenin hemen immobilizasyonu gerekir. 41

42 Alt ekstremitenin nabzını ayak bileğinin iç kısmından alınabilir. Sinir fonksiyonunun test edilmesi için ise sporcunun parmaklarına dokunulmalı ve hissedip hissetmediği sorulmalıdır. Çoğu durumda ayakkabı çıkarılmadan bunların yapılmasında fayda vardır. Çünkü ayakta kırık varsa ayakkabıyı çıkarmaya çalışarak durumu daha da kötüleştirmek mümkündür. 42

43 Uyluk Uyluğun büyük bir kas kitlesi vardır. Eğer uyluk yaralanmaları nedeniyle şiddetli ağrı duyuluyorsa sporcu aktiviteyi bırakmalı, hekim kontrolüne gönderilmelidir. Ezilmeler direkt kontakt sonucu oluşabilir. Eğer ağrı hafifse, ekstremitenin hareketini kısıtlamıyorsa temel yaklaşım soğuk uygulama ve kompresyon olabilir. 43

44 Daha derin bir ezik içteki kas gruplarının yaralanması ile görülür. Bu tür yaralanmalar kanamaya yol açabilir, biriken kan bu bölgede ağrı ve şişlik yaratabilir. Bu da uyluk ve kalça hareketlerini engelleyebilir. Eğer uyluğun ön kısmında kas yaralanması meydana gelmiş ise uyluğu fazla zorlamadan dizi hafifçe bükerek soğuk ve kompresyon uygulanmalıdır. Sonrasında elastik bir bandajla sarılmalıdır. Böylece şişlik kontrol altına alınmaya çalışılır. Ancak bandaj dolaşımı engelleyecek kadar sıkı olmamalıdır. 44

45 Kuadriseps zorlanması Kuadriseps zorlanmasının ciddiyeti sporcunun yüzükoyun yatırılıp dizini ağrısız bükebildiği kadar bükmesi söylenerek belirlenebilir. Diğer tarafla hareket kısıtlılığının boyutu karşılaştırılır. Eğer sporcu dizini 90 dereceden daha fazla bükebiliyorsa yaralanma hafif demektir. Bükemiyorsa yaralanmanın daha ciddi olduğu söylenebilir. 45

46 Kuadriseps zorlanmasına bağlı olan ağrı kasık bölgesine kadar hissedilebilir. Ayrıca kas boyunca boşluklar yada düğümlenmeler görülerek yaralanmanın ciddiyeti konusunda fikir edinilebilir. İki tarafa birden bakarak karşılaştırma yapmak daha uygun olur. Bu tür durumlarda genellikle izlem süresinde germe ve kuvvetlendirme faydalı olacaktır. 46

47 Hamstring zorlanmaları Uyluğun arka kısmındaki 3 kas da kalça bölgesinden orijin alır ve hamstring bölgesi olarak adlandırılır. Daha aşağıda tibia ve fibulaya bağlanırlar. Bu kaslardaki çekmeler uyluğun arka kısmındaki herhangi bir bölgede ağrı yaratabilir. Bu tür hamstring zorlanmaları genellikle tekrarlama eğilimindedir. Hamstring zorlanmaları diğer zorlanmalar gibi hafif, orta yada ağır şiddetli olabilir. Hafif dereceli zorlanmalarda sporcu aktiviteyi bitirinceye kadar herhangi bir sorun yaşamayabilir. Genellikle 3-7 günde iyileşirler. 47

48 Ancak orta şiddetli zorlanmalarda hemen aktiviteyi bırakmak zorunda kalır. Bu durumdaki sporcu 1-3 haftalık iyileşme sürecine gereksinim duyar. Ciddi yaralanmalarda kasın yapıştığı yerden küçük kemik parçaları kopabilir ki bu tip zorlanmalar mutlaka hekim tarafından değerlendirilmelidir. 48

49 Gelişme çağındaki sporcular hamstring kaslarından biri kalça kemiğindeki büyüme plaklarından tamamen kopabilir, Bu durum çok ağrılıdır ve hareketleri çok fazla kısıtlar ve kırık olabileceği akıla getirilerek hareketsiz bırakmak gereklidir. Hamstring zorlanmaları yine dinlenme, buz, hafif elevasyon yöntemi ile tedavi edilebilir. Buz uygulamasından sonra elastik bandaj uygulamanın da yararı olacaktır. 49

50 Uyluk kası krampları Bu kramplar bir yada birden fazla uyluk kasının ağrılı kramplarıyla oluşur. Genellikle yorgunluk su kaybı yada yetersiz gerdirme egzersizleri ve ısınma ile ortaya çıkar. Bazı durumlarda çok fazla soğuğa maruz kalma yada dolaşımın bozukluğu bu tür bacak kası kramplarını ortaya çıkarır. Bu faktörlerin her biri kas sertliğini artırır. Bu kramplara karın kası krampları da eşlik edebilir. 50

51 Çoğu uyluk kası krampları kasın gerdirilmesiyle iyileşebilir. Kramp olduğu zaman krampın olduğu bölge yaklaşık bir dakika kadar gerdirilmeli ve yavaşça gevşetilmelidir. Tekrar kasılıyorsa daha dikkatli gerdirme yapılmalıdır. Kramplar tekrarlıyor ve geçmiyor, ağrı da artıyor ise, dolaşım bozukluklarına ait kramplar olabileceği düşünülmeli ve hekim kontrolüne alınmalıdır. 51

52 Diz Diz bölgesinin yumuşak doku yaralanmaları darbeler, yetersiz ekipman, düşme ve kötü saha zemini nedeniyle oluşabilir. Yaralanma nedenine dikkat edilerek yaralanmanın ciddiyeti konusunda fikir edinilebilir. Aşırı yüklenme yaralanmaları genellikle kıkırdak dokunun aşırı yüklenmesi ile ortaya çıkar. Tıbbi olarak bu durum ön diz ağrısı olarak tarif edilir. 52

53 Diz kapağı Burada diz kapağı kıkırdağının yumuşaması söz konusudur. Tek bir darbe ile kıkırdak hasarı gözlenmesi çok nadirdir. Bu diz kapağı problemleri genellikle ilerleyici tarzdadır. Kıkırdağı zedelenen diz kapağı uyluk kemiği üzerinde yumuşak bir şekilde hareket edemez hale gelir ve gittikçe kıkırdak zedelenir. Sporcu diz kapağı arkasındaki ağrıdan şikayet eder. Bu ağrı merdiven çıkarken, inerken, tırmanırken yoğunlaşan bir ağrıdır. Bu durumdaki sporcuların tıbbi yardım alması ve hekime görünmesi gereklidir. 53

54 Sıçrayıcı dizi Sıçrama kas üzerinde patlayıcı bir kuvvet oluşturur. Özellikle kuadriseps kas grubunun tendonları üzerindeki yapışma yerinde ciddi bir stres oluşturur. Sıçrama içeren spor branşlarında daha sık görülür. Ağrı genellikle diz kapağının alt ya da nadiren üst ucunda hissedilir, 54

55 Osgood Schlatter hastalığı Bu rahatsızlık diz kapağının hemen altında kuadriceps kasının yapıştığı yerde olur. Özellikle yaşları arasındaki genç erkek sporcularda görülür. Bayan sporcularda nadir de olsa görülebilir. Bu durum bu bölgedeki tekrarlayan çekme kuvvetleriyle oluşur. Bu çekmeler hem dolaşımı bozar, hem de o bölgede enflamasyon yaratır, dokunmaya oldukça hassastır. Ağrının şiddetine göre aktivite şekli değiştirilebilir yada sınırlama getirilebilir. 55

56 Patellar bursitler Bursalar eklem civarındaki hareketli dokular arasında yer alan içi sıvı dolu keseciklerdir. Bunların enflamasyonu bursit olarak adlandırılır. Tekrarlayan travmalar nedeniyle olur. Prepatellar bursit özellikle basketbol, voleybol gibi sıçrama içeren sporlarda daha fazla görülür, çünkü bu sporlarda diz üzerine düşme sıklığı yüksektir. 56

57 Patellar bursitler Eğer problem daha ciddi görünüyorsa diz kapağında kırık olduğundan şüphelenilebilir. İlk yaklaşım olarak buz uygulamak uygundur. Daha sonra elastik bandaj uygulamak yaralı olacaktır. Eğer ağrı ve şişlik devam ediyorsa sporcu hekim tarafından değerlendirilmelidir. 57

58 Dizdeki su toplamaları (efüzyonlar) Eklem içini çevreleyen "sinovya" adı verilen bir zar vardır. Bu zar dizi korumak için zaman zaman diz içinde daha fazla sıvı üretir. Bu da daha fazla şişliğe yol açar. Dizinde şişme meydana gelen sporcular mutlaka hekim tarafından değerlendirilmelidir. 58

59 Bacak Bacak bölgesindeki ezilmelerde de buz, kompresyon, elevasyon ile ilk tedavi yapılır. Sert ve direkt bir travma sonrasında bacakta morarma olabilir. Ciddi bir yaralanma olabileceği düşünülerek hekim kontrolüne gönderilmelidir. 59

60 Baldır zorlanmaları Diz arkasından topuğa kadar olan bölgede oluşan kas zorlanmaları sık görülen spor yaralanmalarındandır. Eğer hareketlerde kısıtlılık varsa sporcu ağrısız olana kadar spordan men edilmelidir. Ağrı şiddetli ise hekim tarafından hemen görülmesinde fayda vardır. Baldır zorlanmaları genellikle yürümeyi engeller, bu aşamada sporcunun koltuk değneği kullanmasında fayda vardır. 60

61 Kaval kemiği (tibia) problemleri Aktivitenin stresi kasın kuvvetinden daha yüksek ise bu bölgede zorlanmalar oluşabilir. Tibianın dış yüzeyinde kasların yapıştığı yerde ağrılar başlayabilir. Tibia ve fibula kemiğinin arasında kemikler arası zar vardır(interosseos membran). Bacağın ön kısmındaki bazı kaslar buraya yapışır. Aşırı yüklenmeye maruz kaldığında bu bölgedeki zar enflamasyona uğrayıp ağrı yaratabilir. 61

62 Bu ağrılar bölgedeki kasların zayıflığı, ayakkabıların bozukluğu yada oyun zemininin bozukluğundan dolayı ortaya çıkabilir. Koşu mekaniğindeki bozukluklar da buna neden olabilir. Sporcu koşarken ayağını yere nasıl bastığına bakmak gerekir. Ağrı varsa uzun mesafeleri parmak uçlarında veya sağa-sola basarak koşmaması gerekir. 62

63 Koşu mekanizmasındaki bozuklukların düzeltilmesi ağrıyı azaltacaktır. Eksik kondisyonda kas kuvvet dengesizliğine ve dolayısıyla ayak biyomekaniğinin bozulmasına neden olur. Bu da bu tür ağrıların ortaya çıkmasını provake eder. 63

64 Stres reaksiyonları ve kırıkları Bu tip yaralanmalar tekrarlayan aktiviteler sonrasında görülür. Genellikle tibia ve fibula kemiğinde meydana gelirler. Kemik üzerinde yeri iyi tespit edilen şiddetli bir hassasiyet vardır. Bu gibi durumlarda aktiviteye ara verip hekime başvurmak gereklidir. 64

65 Ayak bileği Ayak bileğinde en sık görülen yaralanmalar burkulmalardır. Ayrıca aşil tendonuna ait problemler kolaylıkla kronik hal alabilir. Aşil tendonundaki zorlanmalar pek çok spor dalında görülebilir. Sporcular genellikle ağrı ve batma hissederler. İlk uygulama olarak kompresyon ve elevasyon yapılabilir. 65

66 20-30 dakikalık bir soğuk uygulama sonrasında bandaj uygulaması yapılabilir. Bu uygulama bölgedeki şişliği azaltacak ve destek olacaktır. Ayakkabı içine konacak topuk yükselticiler tendondaki gerginliği azaltacaktır. Ancak aşil tendonundaki zorlanmalar tamamen geçmeden yüklenmeye başlamamak gerekir. Bu tip yüklenmeler sonrasında kronik problemler oluşabilir. 66

67 Ayak Ayakta değişik anatomik bozukluklar görülebilir. Düz tabanlık, pençe ayak gibi bozukluklar hekimin kontrolünde tedavi edilmelidir. Topuk yaralanmaları genellikle çok ağrılı ve sporcunun spora katılımını engelleyen durumlardır. Bu bölgenin yük alması bir süre engellenmelidir. Aynı zamanda yumuşak bir topuk desteği ile topuktaki ezilme kontrol altına alınabilir. Şikayetler geçmeden sporcuyu spora döndürmemek gerekir. 67

68 Deri problemleri Sporla ilişkili çoğu deri problemleri el ve ayaklarda görülür. Su toplanmaları ve nasırlar Su toplamaları genellikle sürtünmeye bağlı olarak meydana gelir. Derinin üst tabakası alttaki dokudan ayrılır ve buraya sıvı dolar. Kılcal damarlardan kanama da meydana gelebilir. Ayaklarda meydana gelen su toplamaları için en iyi önlem uygun ayakkabıların kullanılmasıdır. 68

69 Su toplanmaları Ayakkabı ayağa tam olarak uymalıdır. Yeni giyilen ayakkabı uzun süre ayakta kalmamalıdır dakikalık alışma süresinden sonra ayakkabı ayağın belli bölgelerinde stres yaratıyorsa bu bölgeler yumuşatılmalıdır. Yine su toplayan bölgeler, özel hazırlanmış silikon destekler yada flaster bandajlarla desteklenmeli ve koruma altına alınmalıdır. 69

70 Su toplanmaları Eğer ayakta su toplanması varsa bu bölge sabun ve ılık su ile yıkanmalıdır. Bunun üzerine yumuşatıcı krem sürüldükten sonra streril bir bandajla kapatılır. Antrenman yada oyundan sonra bandaj çıkarılır ve yeniden temizlenir. Bu işlem uygulandıktan sonra tekrar bandajla koruma altına alınır. 70

71 Su toplanmaları Su toplama alanı açılmışsa ılık su ve sabunla silinir. Streril bir makasla kalkan ölü deri kesilir ve alkolle temizlenir. Bu bölgenin antiseptiklerle yıkanması ve yumuşak gazlı bezle silinmesi gerekir. Önemli olan enfeksiyonunun önlenmesidir. 71

72 Nasırlar Nasırlar ölü deri dokusunun birikmesi ve devam eden irritasyonla meydana gelen durumlardır. Topuk gibi ağırlık taşıyan bölgelerde oluşabilir. I. ve 5. ayak parmak kenarlarında da oluşabilir. Çok fazla nasır oluşması ağrılı noktaların artmasına da yol açabilir. Nasır suda iyice yumuşatıldıktan sonra kesilebilir. 72