BELEDİYE MECLİSİ İHTİSAS VE DENETİM KOMİSYONU. Cevdet SÖKMEN TBB. Genel Sekreter Yardımcısı (İçişleri Bakanlığı Başkontrolörü)

Transkript

1 BELEDİYE MECLİSİ İHTİSAS VE DENETİM KOMİSYONU Cevdet SÖKMEN TBB. Genel Sekreter Yardımcısı (İçişleri Bakanlığı Başkontrolörü)

2 İhtisas Komisyonu Nedir? Meclisin çalışmasına ve karar oluşturmasına yardımcı olan bir oluşumdur. Komisyonlar meclise bilgi sunar ve karar vermesini kolaylaştırır. Meclis üyeleri arasından seçilerek oluşturulur. Komisyon üyeleri, komisyonun görev alanında giren konularda uzmanlığı olanlardan seçilir veya seçilenlerin bu konuda uzmanlaşması beklenir. Kararların meclise gelmeden tartışıldığı ve üniversite, meslek kuruluşları, mahalle muhtarları, sivil toplum kuruluşları temsilcileri, bürokratların da katılıp görüş alışverişinde bulundukları bir platformdur.

3 Komisyon Raporları Alenidir Komisyon çalışmalarında uzman kişilerden yararlanabilir. Komisyon raporları alenidir, çeşitli yollarla halka duyurulur ve isteyenlere meclis tarafından maliyetlerini aşmamak üzere belirlenecek bedel karşılığında verilir. Duyurma; Komisyon raporunu belediye binasının görülebilecek bir yerine asmak, varsa belediyenin internet sayfasında yayımlamak veya diğer yöntemlerle olmalıdır.

4 İhtisas Komisyonu Üye Sayısı Üye sayısı en az 3 ile en fazla 5 kişidir. Büyükşehir belediyelerinde ihtisas komisyonu üye sayısı en az beş 5, en çok dokuz 9 kişiden oluşur. Her ihtisas komisyonu için aynı sayı belirlenmesi zorunlu değildir. Örneğin, çevre komisyonu üye sayısını üç 3 kişi, sağlık komisyonu üye sayısını beş 5 kişi gibi. İhtisas komisyonlarını sayısı alt ve üst sınırlar içinde kalınmak koşulu ile meclis tarafından belirlenir.

5 İhtisas Komisyonuna Üye Seçilmesi Belediye meclisi ihtisas komisyonlarının üye sayısını belirledikten sonra, ihtisas komisyonlarına üye seçimine geçecektir. Komisyonların üye sayısı belirlendikten sonra mecliste bulunan siyasi partiler ile bağımsız üyelere düşen üye sayısı meclis başkanlığınca hesaplanarak gruplara ve bağımsız üyelere duyurulur. İhtisas komisyonlarına, her siyasî parti grubu ve bağımsız üyeler adına üye dağıtımı konusunda iki ayrı yöntem bulunmaktadır.

6 İhtisas Komisyonuna Üye Seçim Yöntemi 1. Basit Orantı Yöntemi 2. Nisbi Temsil (D hont) Yöntemi

7 Basit Orantı Yöntemi-1 Basit orantı yöntemine göre, siyasi partilerin ve bağımsız üyelerin meclisteki yüzdelik oranları hesaplanır ve bu oranlar ihtisas komisyonu üye sayısı ile çarpılarak her bir siyasi parti ve bağımsız üyelere düşen komisyon üye sayısı bulunur. Basit orantı yönteminde siyasi parti grupları ve bağımsız üyelere düşen sayıların küsuratları, genel kabul görmüş ilkelere göre buçuk (0,5) ve üstü sayılar tama tamamlanır, yarımdan küçük sayılar ise dikkate alınmaz. Örnek: Üye tam sayısı 26 olan bir mecliste, A Partisinin 15, B Partisinin 7, C Partisinin 3, Bağımsızların 1 üyesi olsun. Meclisin plan bütçe komisyonuna beş üye seçmeyi kararlaştırdığını varsayalım. Bu durumda beş kişilik plan bütçe komisyonunun üye dağılımı tablodaki gibi olacaktır.

8 Partiler Basit Orantı Yöntemi Hesabı-2 Üye Sayısı (Ü) % Oranı (O)=Ü / 26 % Göre Üye (5 x O) Komisyon Üye Sayısı A.Partisi 15 0,58 2,88 3 B.Partisi 7 0,27 1,35 1 C.Partisi 3 0,12 0,58 1 Bağımsız 1 0,03 0,15 0 Toplam 26 1,00 4,96 5 Bu hesaplama en basit matematik kuralı olduğundan basit orantı yöntemi olarak adlandırılmıştır.

9 Nisbi Temsil (D hont) Yöntemi-1 Bu yöntem de önce, her siyasi parti ile bağımsız üyelerin meclisteki yüzdelik oranları bulunur ve daha sonra bu oranlar ihtisas komisyonu üye sayısına varıncaya kadar birden başlamak üzere bölünür. Bu bölmede ihtisas komisyonu sayısı kadar en yüksek olan sayılar alınır. Bu sayılar hangi siyasi parti veya bağımsız üyelere ait ise, ait olduğu sayı kadar o siyasi parti ve bağımsız üyelere ihtisas komisyonu üyeliği verilir. Örnek: Üye tam sayısı 26 olan bir mecliste, A Partisinin 15, B Partisinin 7, C Partisinin 3 ve Bağımsızların 1 üyesi olduğunu, bu mecliste 5 kişilik plan ve bütçe komisyonu oluşturulacağını düşündüğümüzde ihtisas komisyonuna üye seçimi nisbi temsil (d hont) yöntemiyle şu şekilde yapılacaktır.

10 Nisbi Temsil (D hont) Yöntemi Hesabı-2 Partiler Üye Sayısı Oranı % (O) O/1 O/2 O/3 O/4 O/5 A.Partisi 15 0,58 0,58 0,29 0,19 0,14 0,12 B.Partisi 7 0,27 0,27 0,13 0,09 0,07 0,05 C.Partisi 3 0,12 0,12 0,06 0,04 0,03 0,02 Bağımsız 1 0,03 0,03 0,02 0,01 0,01 0,01 Toplam 26 1,00 1,00 0,50 0,33 0,25 0,20 Basit orantı yöntemine göre C Partisine de 1 komisyon üyeliği düşmekte iken, d hont yönteminde C Partisine komisyon üyeliği düşmemektedir. Örnekte görüleceği gibi ihtisas komisyonuna üye dağılımı konusunda bazen basit orantı yöntemi ile nisbi temsil (d hont) yöntemi arasında farklı sonuçlar çıkabilmektedir.

11 İhtisas Komisyonuna Üye Seçiminde Hangi Yöntem Uygulanmalıdır? 5393 sayılı Kanun un 24 üncü maddesi hükmü, belediye meclisinde üyesi bulunan siyasi partilere ve bağımsız üyelere ihtisas komisyonlarında üye verilirken meclisteki üye sayılarının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşturulacağını belirtmektedir. Kanun un 24 üncü maddesinde ifade edilen matematikte herkesin bildiği basit orantı yöntemi olduğu açıktır. Kanun un 24 üncü maddesi, ihtisas komisyonlarına üye dağılımı konusunda başka bir yöntem öngörmüş olsaydı meclisteki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşturulur hükmü yerine nisbi temsil (d hont) yöntemini açıkça belirtebilirdi. Basit orantı yöntemi temsilde adalet ilkesine daha uygundur.

12 2839 sayılı Kanundaki Hüküm ve Yargı Kararı 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu nun 34 üncü maddesinin ikinci fıkrası, Seçime katılmış siyasî partilerin ve bağımsız adayların adları alt alta ve aldıkları geçerli oy sayıları da hizalarına yazılır. Siyasî partilerin oy sayıları, önce bire, sonra ikiye, sonra üçe... ilâ o çevrenin çıkaracağı milletvekili sayısına ulaşıncaya kadar bölünür. Elde edilen paylar ile bağımsız adayların aldıkları oylar ayırım yapılmaksızın en büyükten en küçüğe doğru sıralanır. Seçim çevresinden çıkacak milletvekili sayısı kadar bu payların sahibi olan partilere ve bağımsız adaylara rakamların büyüklük sırasına göre milletvekili tahsis olunur. demek suretiyle bağımsız adaylar ile siyasî partilerin, bir seçim çevresinde elde edecekleri milletvekili sayısının tespitinde açıkça nisbi temsil (d hont) yöntemini işaret etmiştir. Erzincan İl Genel Meclisinin nisbi temsil yöntemine göre ihtisas komisyonlarına üye sayısı belirlemesi idari yargıya dava konusu olmuş ve Sivas Bölge İdare Mahkemesi ihtisas komisyonlarına üye dağılımı yapılırken basit orantı yöntemine göre yapılacağını gerekçe göstererek yürütmeyi durdurma kararı vermiştir

13 İhtisas Komisyonuna Üye Seçimi ve Adaylık Her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin ihtisas komisyonları üye sayısı belirlendikten sonra meclisçe bu komisyonlara, siyasi parti grupları ve bağımsız üyeler adına üye seçimi yapılır. İhtisas komisyonu adaylığı için özel bir usul yoktur. İhtisas komisyonlarına siyasi parti grupları aday gösterebileceği gibi, üyeler de kendi partilerinden bireysel olarak aday olabilirler. Birden fazla ihtisas komisyonu seçiminde aday olmak ve seçilerek birden fazla ihtisas komisyonunda görev almak mümkündür.

14 İhtisas Komisyonu Üyeliği İle Birleşebilecek Görevler İhtisas komisyonu üyeliği, Encümen üyeliği, Belediye başkan vekilliği, Başkan yardımcılığı, Denetim komisyonu üyeliği, Görevi birleşebilen görevlerdir. Kanun bu konuda bir sınırlama getirmemiştir.

15 Bağlı Olduğu Partiden İstifa Eden Komisyon Üyesinin Durumu BMÇY. Madde 21. Bağlı olduğu partiden istifa eden komisyon üyesinin komisyon üyeliği de sona erer. Süreyi tamamlamak üzere ilk toplantıda aynı partiden yeni üye seçimi yapılır

16 İhtisas Komisyonu Üyeliği İçin Başka Partiden Adaylık BMÇY nin 21 inci maddesinde komisyonların toplam üye sayısının meclis üye tam sayısından fazla olduğu durumlarda komisyona üye veremeyen siyasi partilerin üyeleri ile bağımsız üyeler meclis kararıyla komisyonlarda görev alabilirler şeklinde bir düzenleme yer almaktadır. Meclis toplantısında hazır bulunan o partiye mensup üyelerin tamamının, ya da o partiye verilen komisyon üye sayısı kadar aday çıkmaması durumunda yine o partili bir veya daha çok üyenin teklifi halinde başka partilere ait meclis üyeleri ile bağımsız üyeler de aday gösterilebileceği düşünülmektedir. Ancak, komisyon üyeliği bulunan siyasi partiden komisyona yeteri kadar aday varken, diğer partilerden veya bağımsız adaylardan kendi üyeleri tarafından aday gösterilmesi ve ihtisas komisyonuna üye seçilmesi Kanun hükmüyle bağdaşmayacağı düşünülmektedir.

17 İhtisas Komisyonu Üyesi Seçiminde Karar Yeter Sayısı BMÇY nin 21 inci maddesi hükmü ihtisas komisyonlarına üye seçiminin nisbî çoğunlukla yapılacağını belirtmektedir. Ancak, BMÇY nin 21 inci maddesindeki bu düzenleme, Kanun un 22 nci maddesindeki belediye meclisi katılanların salt çoğunluğuyla karar verir hükmüyle bağdaşmamaktadır. Ayrıca, 5393 sayılı Kanun ihtisas komisyonlarına üye seçimi için özel bir çoğunluk türü de getirmemiştir. Dolayısıyla alt hukuk normları üst hukuk normlarına aykırı olamayacağından, Kanun un 22 nci maddesindeki düzenleme karşısında ihtisas komisyonlarına meclisçe üye seçiminde de salt çoğunluk aranacaktır. İhtisas komisyonlarına seçilecek adaylar belirlendikten sonra, komisyona üye veren siyasi partilerin ve bağımsız adayların komisyon adayları ayrı ayrı oylanır ve salt çoğunluğu sağlamak koşuluyla en yüksek oy alan komisyon üye sayısı kadar kişi ihtisas komisyonuna üye seçilir.

18 İhtisas Komisyonlarının Görev Süresi Kurulması zorunlu olan ihtisas komisyonlarının görev süresi bir yıldır. İhtiyari olarak kurulan ihtisas komisyonlarının süresi en fazla bir yıldır. İhtiyari olarak kurulan ihtisas komisyonları bir yıldan daha az süreli kurulabilir. İhtiyari olarak kurulan komisyonların süresini meclis belirler. İhtiyari olarak kurulan komisyonun süresi meclis kararında belirtilmemiş ise görev süresi bir yıldır.

19 İhtisas Komisyonlarına Üye Seçim Zamanı Kanun, ihtisas komisyonlarının görev süresini belirtilmesine rağmen, ne zaman seçileceğini açıklamamıştır. BMÇY nin 5 inci maddesi, meclisin mahalli idareler seçim sonuçlarının ilânını izleyen beşinci gün kendiliğinden yaptığı toplantıda, il ve ilçe belediyeleri ile nüfusu in üzerindeki belediyelerde plân ve bütçe komisyonu ve imar ve bayındırlık komisyonuna üye seçiminin yapılacağını belirtmiştir. Meclis seçimlerden sonraki toplantısında zorunlu olarak oluşturulacak plân ve bütçe komisyonu ve imar ve bayındırlık komisyonuna ilaveten gerekiyorsa diğer komisyonlara da üye seçimi yapabilecektir. Oluşturulması ihtiyari olan komisyonlara üye seçimi, komisyon oluşturulmasına gerek duyulan zamanda yapılır.

20 Kurulması Zorunlu İhtisas Komisyonları Komisyonlar B.Şehir B. İl Bel. İlçe Bel. Belde/Kasaba Belediyeleri Nufusu ve Fazla Nufusu ve Aşağı İmar ve Bayındırlık Zorunlu Zorunlu Zorunlu Zorunlu İhtiyari Plan ve Bütçe Zorunlu Zorunlu Zorunlu Zorunlu İhtiyari Çevre ve Sağlık Zorunlu İhtiyari İhtiyari İhtiyari İhtiyari Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Zorunlu İhtiyari İhtiyari İhtiyari İhtiyari Ulaşım Zorunlu İhtiyari İhtiyari İhtiyari İhtiyari Diğer İhtiyari İhtiyari İhtiyari İhtiyari İhtiyari

21 İhtisas Komisyonlarının Çalışma Süresi Komisyonların Toplantı Süresi ; İmar ve Bayındırlık (En Fazla) 10 Gün Plan ve Bütçe (En Fazla) 5 Gün Çevre ve Sağlık (En Fazla) 5 Gün Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor (En Fazla) 5 Gün Ulaşım (En Fazla) 5 Gün Diğer Komisyonlar (En Fazla) 5 Gün

22 İhtisas Komisyonu Toplantı Zamanı Kanun un 24 üncü maddesinde yer alan meclis toplantısını müteakip toplanır. BMÇY nin 21 inci maddesinde yer alan meclisin toplantı süresinde veya müteakip günlerde toplanır. Kanuna göre ihtisas komisyonlarının meclis toplantı süresi içinde toplantı yapma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak, ihtisas komisyonları kendilerine havale edilen konuları meclis toplantı süresi içinde görüşme zorunluluğu olmasa da, mutlaka meclisin toplantısını müteakip görüşmesi ve sonuçlandırması gerekir.

23 Toplantıya Başlama ve Ara Verme İhtisas komisyonları toplantılarını meclis toplantısını müteakip yapacaklarına göre, bu toplantı ne zaman başlamalıdır? İhtisas komisyonlarının meclis toplantısının sona ermesinden itibaren gerekirse tatil günlerinde toplantıya ara vermek suretiyle ve bir sonraki meclis toplantısına rapor yetişecek şekilde kendisine havale edilen işleri görüşüp sonuçlandırmasının mümkün olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, ihtisas komisyonlarının toplantı süresini daraltmayacak şekilde belediye meclisi de komisyon raporunun en geç ne zaman meclise sunulacağını belirleyebilir.

24 İhtisas Komisyonunun Uzman Kişilerden Yararlanması İhtisas komisyonları ihtiyaç duyması halinde uzman kişilerden yararlanabilir. Uzman kişi talebi belediye başkanı aracılığı ile temin edilir. Belediye başkanı komisyonun talep ettiği uzman kişiyi yazılı olarak ilgili yerden istemek zorundadır. Kanun un verdiği uzman kişilerden yararlanma yetkisi çerçevesinde ihtisas komisyonlarının bu talepleri belediye başkanınca reddedilemez, geciktirilemez ve değiştirilemez.

25 İhtisas Komisyonunda Çalışan Uzman Kişilerin Ücretleri İhtisas komisyonlarında çalıştırılacak uzman kişilere ücret verilip verilmeyeceği yasada düzenlenmemiştir. Kamu kuruluşlarından ihtisas komisyonlarına görevlendirilen uzman kişiler, eğer belediye mücavir alanları dışında kalan başka bir yerleşim alanı içinden geliyorlarsa, bu durumda yol ve yevmiye giderleri ile konaklama giderleri belediye bütçesinden ödenir. İhtisas komisyonlarına kamu kuruluşları personeli dışından görevlendirilen uzman kişilere, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine göre hizmet alımı yöntemiyle ödeme yapılması, bunun mümkün olmadığı durumlarda ise piyasa şartları ve kişinin uzmanlık kariyeri dikkate alınarak meclisçe bir ödeme takdir edilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

26 İhtisas Komisyonuna Havale Edilecek İşler 5393 sayılı Kanun un 24 üncü maddesi hükmü, ihtisas komisyonlarının görev alanına giren işler bu komisyonlarda görüşüldükten sonra belediye meclisinde karara bağlanacağı şeklindedir sayılı Yasa nın 24 üncü maddesi hükmü, mecliste görüşülecek bir konu zorunlu veya ihtiyari olarak kurulmuş bir komisyonun görev alanına giriyorsa, bu konunun mutlaka ilgili ihtisas komisyonuna havale edilmesini öngörmektedir. Ancak, meclis gündemine alınan bir konu oluşturulmuş komisyonlardan hiç birinin görev alanına girmiyorsa doğrudan mecliste görüşülmesinde bir sakınca bulunmamaktadır. Örnek 1: Sağlık komisyonu varsa, sağlıkla ilgili bir konu zorunlu olarak sağlık komisyonunda görüşüldükten sonra mecliste görüşülecek, eğer sağlık komisyonu yoksa doğrudan mecliste görüşülüp karar bağlanacaktır.

27 İhtisas Komisyonuna Havale Edilmesinin İstisnası 5393 sayılı Kanun un 21 inci maddesinin üçüncü fıkrasında istisnai düzenlemeye göre, imar konuları ile yıllık bütçe dışında kalan gündemdeki diğer konular ile üyelerin teklifleri; toplantıya katılanların salt çoğunluğunun kabulü hâlinde komisyonlara havale edilmeksizin belediye meclisince görüşülerek karara bağlanabilir. Örnek 2: Meclis tarafından sağlık komisyonu teşekkül ettirilmiş ve sağlık işleriyle ilgili görüşülmek üzere meclis gündeminde bir konu bulunuyorsa, eğer meclis toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile bu konunun sağlık komisyonuna havale edilmeksizin doğrudan mecliste görüşülmesini istiyorsa, bu konu komisyona havale edilmeksizin doğrudan mecliste görüşülerek karara bağlanır.

28 İhtisas Komisyonunun Süresi İçinde Raporu Sunmaması 5393 sayılı Kanun un 24 üncü maddesi hükmüne göre, ihtisas komisyonları kendilerine havale edilen işleri süresi içinde (meclis toplantısını müteakip 5/10 iş günü) görüşerek raporlarını meclise sunmadıkları takdirde, konu meclis başkanı tarafından doğrudan gündeme alınarak mecliste görüşülmesi sağlanır.

29 İhtisas Komisyonu Raporlarının Bağlayıcılığı Meclis, ihtisas komisyonlarının raporları doğrultusunda karar almak zorunda değildir. Meclis, komisyon raporunu aynen veya değiştirerek karara bağlayabilir. Ancak, ihtisas komisyonu raporunun aleyhine alınacak bir kararın açıkça suç teşkil edeceği bilinmesine rağmen, meclisin ihtisas komisyonu raporunun aksine karar alması, meclis üyeleri hakkında cezai sorumluluk doğurabileceği göz ardı edilmemelidir.

30 İhtisas Komisyonu Üyelerine Verilecek Ücret 5393 sayılı Kanun un 32.maddesi, meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için huzur ücreti verileceğini belirtmektedir. Kanun un 32.maddesi hükmü gereği, komisyon üyelerine katıldıkları toplantı günü için, 39 uncu madde uyarınca belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte birini geçmemek üzere meclis tarafından belirlenecek miktarda huzur hakkı ödenir. Meclis, ihtisas ve denetim komisyonları toplantısı çakışması halinde bir günlük huzur ücreti verilir. Birden çok ihtisas komisyonu üyesi olanlar meclis ve ihtisas komisyonları toplantıları çakışmaması durumunda ayrı ayrı huzur ücreti alırlar.

31 DENETİM KOMİSYONU

32 Denetim Komisyonunun Yasal Dayanağı 5393 sayılı Belediye Kanunu Denetim Komisyonu Madde 25- İl ve ilçe belediyeleri ile nüfusu 'in üzerindeki belediyelerde, belediye meclisi, her ocak ayı toplantısında belediyenin bir önceki yıl gelir ve giderleri ile bunlara ilişkin hesap kayıt ve işlemlerinin denetimi için kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye sayısı üçten az beşten çok olmamak üzere bir denetim komisyonu oluşturur. (Büyükşehir Belediyelerinde de oluşturulacak denetim komisyonunun üye sayısı üç ile beş kişi arasında olacaktır.) Komisyon, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin meclisteki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşur. Komisyon, belediye başkanı tarafından belediye binası içinde belirlenen yerde çalışır ve çalışmalarında kamu personelinden ve gerektiğinde diğer uzman kişilerden yararlanabilir.

33 . Denetim komisyonu toplantılarına, belediye ve bağlı kuruluşları dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarından görevlendirilenlere (1.000); kamu personeli dışındaki diğer uzman kişilere büyükşehir belediyelerinde (3.000), diğer belediyelerde (2.000) gösterge rakamının Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere, belediye meclisince belirlenecek miktarda günlük ödeme yapılır. Denetim komisyonunun emrinde görevlendirilecek kişi ve gün sayısı belediye meclisince belirlenir. Uzman kişilerde aranacak nitelikler belediye meclisinin çalışmasına dair yönetmelikte düzenlenir. Komisyon belediye birimleri ve bağlı kuruluşlarından her türlü bilgi ve belgeyi isteyebilir. Bu istekler gecikmeksizin yerine getirilir. Komisyon, çalışmasını kırk beş işgünü içinde tamamlar ve buna ilişkin raporunu mart ayının sonuna kadar meclis başkanlığına sunar. Konusu suç teşkil eden hususlarla ilgili olarak meclis başkanlığı tarafından yetkili mercilere suç duyurusunda bulunulur.

34 5393 sayılı Belediye Kanununun 25 inci maddesinin gerekçesi Madde Bu Kanun ile getirilen en önemli yeniliklerden biri de nüfusu 'in üzerindeki belediyelerde, bir önceki yıl gelir ve giderleri ile hesap ve işlemlerin denetimini yapmak üzere denetim komisyonu kurulmasıdır. Böylece, meclis üyelerinin belediye işleriyle ilgili olarak daha iyi bilgi edinmeleri ve bunun sonucunda elde edilen verilerle meclisin bilgi edinme ve denetim yollarının daha etkili bir şekilde işletilmesi de mümkün olabilecektir. Komisyon belediye binası içinde belediye başkanı tarafından tayin edilen yerde çalışır ve çalışmalarında uzman kişi ve kuruluşlardan yararlanabileceği gibi kamu kuruluşları personelinden de faydalanabilir.

35 Belediye Meclisi Çalışma Yönetmeliği Denetim komisyonunun oluşumu Madde 22 İl ve ilçe belediyeleri ile nüfusu in üzerindeki belediyelerde, her yılın Ocak ayı toplantısında meclis, üyeleri arasından gizli oyla üye sayısı üçten az, beşten çok olmamak üzere bir denetim komisyonu oluşturur. Denetim komisyonu, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin meclisteki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşur. Komisyona üye seçiminde ihtisas komisyonlarına üye seçimindeki usul ve esaslar uygulanır. Denetim komisyonu kendi arasından bir başkan, bir başkan vekili seçer. Denetim komisyonu üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile karar alır.

36 Denetim komisyonu, belediye binası içinde belediye başkanı tarafından belirlenen yerde çalışır ve çalışmalarında uzman kişi ve kuruluşlardan yararlanabileceği gibi kamu kuruluşları personelinden de yararlanabilir. Komisyon tarafından istenen bilgi ve belgelerin iade edilmek üzere verilmesi zorunludur. Komisyon, çalışmasını kırk beş işgünü içinde tamamlar ve buna ilişkin raporunu, Mart ayının sonuna kadar meclis başkanlığına sunar. Başkan, Nisan ayı meclis toplantısında denetim raporunu okutmak suretiyle meclise bilgi verir. Konusu suç teşkil eden hususlarla ilgili olarak meclis başkanlığı tarafından yetkili mercilere suç duyurusunda bulunulur.

37 Denetim Komisyonu Üyeleri Huzur Ücreti Meclis ve ihtisas komisyonu toplantılarıyla çakışmamak üzere toplanmaları şartıyla 45 iş günü huzur ücreti alırlar. Denetim komisyonu üyeliği ihtisas komisyonu üyeliğine engel değildir. Encümen üyeliği denetim komisyonu üyeliğine engel değildir.

38 Denetim Komisyonu, belgeler üzerinde silinti, kazıntı ve düzeltme yapamaz veya yazı yazamaz. Denetim komisyonu, denetim görevini yaparken ve bilgi ve belge isterken belediye ve bağlı idare hizmetlerinin görülmesini aksatacak tutum ve davranışlardan kaçınması gerekir.

39 Belediyenin bir önceki yıl gelir ve giderleri ile bunlara ilişkin hesap kayıt ve işlemleri neleri KAPSAR : 5393 sayılı Belediye Kanunu Belediyenin gelirleri Madde 59- Belediyenin gelirleri şunlardır: a) Kanunlarla gösterilen belediye vergi, resim, harç ve katılma payları. b) Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan pay. c) Genel ve özel bütçeli idarelerden yapılacak ödemeler. d) Taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve başka suretle değerlendirilmesinden elde edilecek gelirler. e) Belediye meclisi tarafından belirlenecek tarifelere göre tahsil edilecek hizmet karşılığı ücretler. f) Faiz ve ceza gelirleri. g) Bağışlar. h) Her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler. i) Diğer gelirler. Büyükşehir belediyelerinde büyükşehir sınırları ve mücavir alanları içinde belediyelerince tahsil edilen emlak vergisi tutarının tamamı ilgili ilçe ve ilk kademe belediyeleri tarafından alınır. Bunlardan büyükşehir belediyesine veya özel idareye ayrıca pay kesilmez.

40 Belediyenin Giderleri sayılı Belediye Kanunu Madde 60- Belediyenin giderleri şunlardır : a) Belediye binaları, tesisleri ile araç ve malzemelerinin temini, yapımı, bakımı ve onarımı için yapılan giderler. b) Belediyenin personeline ve seçilmiş organlarının üyelerine ödenen maaş, ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim harcamaları ile diğer giderler. c) Her türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım giderleri. d) Vergi, resim, harç, katılma payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler. e) Belediye zabıta ve itfaiye hizmetleri ile diğer görev ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılacak giderler. f) Belediyenin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve katıldığı birliklerle ilgili ortaklık payı ve üyelik aidatı giderleri. g) Mezarlıkların tesisi, korunması ve bakımına ilişkin giderler. h) Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ile sigorta giderleri.

41 Belediyenin Giderleri-2 i) Dar gelirli, yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile özürlülere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar. j) Dava takip ve icra giderleri. k) Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri. l) Avukatlık, danışmanlık ve denetim hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler. m) Yurt içi ve yurt dışı kamu ve özel kesim ile sivil toplum örgütleriyle birlikte yapılan ortak hizmetler ve proje giderleri. n) Sosyo-kültürel, sanatsal ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler. o) Belediye hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması giderleri. p) Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer giderler. r) Şartlı bağışlarla ilgili yapılacak harcamalar. s) İmar düzenleme giderleri. t) Her türlü proje giderleri.

42 Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği Ayrıca, bir önceki yıl gelir ve giderleri ile bunlara ilişkin hesap kayıt ve işlemleri; 10 mart 2006 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği nde yer alan, bütçe, hesap planı, mizan ve bilanço cetveli, mali tablolar, muhasebeleştirmeye ilişkin işlemleri de kapsamaktadır.

43 Örneğin, Denetim Komisyonu nun, imar planı değişiklikleri ile personel alımları ve personel atamaları konusunda denetim yetkisi bulunmamaktadır.

44 Denetim Komisyonu, Belediyelerin Bağlı İdarelerini Denetleyemez Denetim Komisyonunun görev ve yetkisi belediyeyle sınırlı olup, belediyelerin bağlı idareleri (ASKİ, İSKİ, EGO, GASKİ, KOSKİ, gibi) bu denetimin kapsamına girmez. Bütçe içi işletmeleri denetler.

45 5393/25 madde 4.fıkra Komisyon belediye birimleri ve bağlı kuruluşlarından her türlü bilgi ve belgeyi isteyebilir. Bu istekler gecikmeksizin yerine getirilir. Açıklama : Ancak, belediye ve bağlı kuruluşlarından istenilen bilgi ve belgelerin, belediyenin bir önceki yıl gelir ve giderleri ile bunlara ilişkin hesap kayıt ve işlemleriyle ilgili olması gerekir.

46 Belediye Şirketleri Belediyelerin kurdukları veya ortak oldukları şirketler, meclis denetim komisyonunun görev ve yetki alanı dışındadır.

47 Denetim komisyonunun denetim yetkisi belediyenin mali işlemleri üzerindedir. Ancak, bazen mali işlemle ayrılması mümkün olmayan veya ayrılmasında da denetim açısından anlamlı bir sonuç üretilemeyen durumlarda sınırlı olarak idari işlemlere de bakılması mümkündür. Örneğin; belediyenin verdiği bir ruhsatın harcının tahsil edilip edilmediğini veya tahsil edilen harç miktarının yeterli olup olmadığını kontrol etmek için doğal olarak verilen ruhsata da bakılabilecektir.

48 4483 sayılı Kanun Denetim Komisyonu tarafından, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun Kapsamına göre işlem yapılmasını gerektirir bir konu tespit ettikleri takdirde, raporda söz konusu kanun çerçevesinde işlem yapılması gerektiği belirtilmelidir sayılı Kanunun amacı, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili mercileri belirtmek ve izlenecek usulü düzenlemektir.

49 3628 sayılı Kanun Denetim Komisyonu tarafından, 3628 Mal Bildiriminde Bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Hakkında Kanun Kapsamına göre işlem yapılmasını gerektirir bir konu tespit ettikleri takdirde, raporda söz konusu kanun çerçevesinde işlem yapılması gerektiği belirtilmelidir. (Örneğin tahsil edildiği halde belediye hesaplarına yatırılmayan para tespit edilmesi halinde zimmet suçunun işlenmiş olması söz konusu olabileceğinden, kısaca hangi tahsilata ilişkin ne kadar paranın belediye hesaplarına yatırılmadığı belirtilerek, ilgili Cumhuriyet Başsavcılınca işlem yapılması gerektiği belirtilir. )

50 Sonuç : Raporun sonuç bölümünde denetim konularına ilişkin genel bir değerlendirme yapılabilir, 4483 ve 3628 sayılı yasa kapsamına giren konular varsa buna ilişkin yapılması gereken işlemlere değinilebilir, eleştiri ve öneriler getirilebilir, varsa tespit edilen kamu zararlarının tahsil edilmesi gerektiği belirtilebilir... imza imza imza

51 Denetim Raporu Sonucuna Yapılacak İşlemler BMÇY Madde 22 Komisyon, çalışmasını kırk beş işgünü içinde tamamlar ve buna ilişkin raporunu, Mart ayının sonuna kadar meclis başkanlığına sunar. Başkan, Nisan ayı meclis toplantısında denetim raporunu okutmak suretiyle meclise bilgi verir. Denetim komisyonu raporu ayrıca meclis gündemine alınıp kabulü veya reddi konusunda mecliste bir oylama yapılmaz. Konusu suç teşkil eden hususlarla ilgili olarak meclis başkanlığı tarafından yetkili mercilere suç duyurusunda bulunulur.

52 Denetim Raporunda Yer Alan Kamu Zararlarına Yapılacak İşlemler 19/10/2006 gün sayılı Resmi Gazetede yayınlanan KAMU ZARARLARININ TAHSİLİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK hükümlerine göre işlem yapılır. Üst yönetici kamu zararına katılıyorsa tahsili yoluna gider, katılmıyorsa ileride doğabilecek sorumluluk kendisine ait olmak üzere işlem yapmayabilir. Ancak, Sayıştay ca kesin hükme bağlama, Adlî, idarî veya Askerî Yargılama, Sonucunda tespit edilen kamu zararları Sayıştay İlamı-Mahkeme Kararına dayandığından Üst Yönetici (Bld.Bşk.) tarafından takip ve tahsili gerekmektedir.

53 Meclis Başkanlığı tarafından ; 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun kapsamında işlem yapılmasını gerektiren hususlar yetkili mercilere (Kaymakamlık, Valilik, İçişleri Bakanlığı na) iletilir sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu kapsamında işlem yapılmasını gerektirir hususlar (rüşvet, zimmete para geçirme, resmi ihale ve alım ve satımlara fesat karıştırma gibi suçlardır) ise ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına iletilir.

54 İlginizden ve katkılarınızdan dolayı hepinize teşekkür ediyor, sağlıklı, huzurlu ve başarılı günler diliyorum. Cevdet SÖKMEN