ÇAKIRLAR HİDROELEKTRİK SANTRALİ

Transkript

1 ÇAKIRLAR HİDROELEKTRİK SANTRALİ Bu doküman, Çakırlar Hidroelektrik Santralinin Gold Standard prosedürlerine uygun şekilde sertifikalandırılması sürecinin bir parçası olarak hazırlanmıştır ve projeye ait Proje Tanımlama Dokümanı, ve Gold Standard Pasaportu nun genel bir özetidir. Bu özet, Geri Bildirim Süreci içerisinde bölge halkından ve diğer paydaşlardan proje hakkında geri bildirim almak maksadıyla hazırlanmıştır. Lütfen varsa proje hakkındaki görüş ve önerilerinizi dokümanın sonunda buluna yorum sayfalarına yazarak ya da İletişim bölümünde belirtilen iletişim bilgilerini kullanarak aşağıda belirtilen tarihler arasında bizlere iletiniz. Geri Bildirim Süreci 25 Mayıs Temmuz 2011

2 BÖLÜM 1: Projenin Genel Tanıtımı Projenin Konumu Çakırlar Hidroelektrik Santrali (Çakırlar HES), ülkemizin kuzeydoğusunda Artvin in Murgul ilçesi sınırları içerisinde Şöval, Eğrisu, Suludüz ve Köpürten Derelerinin bulunduğu bölgede inşa edilmiştir. Projenin amacı suyunun potansiyel enerjisinden faydalanarak elektrik üretmek ve bu elektriği Türkiye nin elektrik şebekesine iletmektir. Çakırlar HES projesi 4 adet regülatör ve bir adet santral binasından oluşmaktadır. Kunsu, Eğrisu, Suludüz ve Köpürten regülatörleri tarafından toplanan su iletim hattı ile Çakırlar Santral binası ulaştırılmaktadır. Kunsu regülatörü 1404,88 m, Eğrisu regülatörü 1404,65 m, Suludüz regülatörü 1403,45 m ve Köpürten regülatörü ise 1405,15 m kotlarında yer almaktadır. Projenin coğrafi koordinatları ise 41º º Kuzey paralelleri ve 41º º Doğu meridyenleridir. 1 Şekil 1: Projenin Türkiye Haritası Üzerindeki Konumu Çakırlar HES projesinde regülatörler tarafından nehir suyunun bir kısmını alınmakta, iletim hatları vasıtasıyla suyu 1399 m. kotunda bulunan yükleme havuzuna ulaştırılmaktadır. Yükleme havuzundan sonra ise su, 1152 m uzunluğundaki cebri boru ile santral binasında aktarılmakta, burada bulunan türbinlerin çevirmesi ile elektrik üretilmektedir. Suyun türbinleri çevirmesinin ardından ise tamamı tekrar nehir yatağına bırakılmaktadır. Orta ölçekte bir nehir santrali olan proje 17 MW Kurulu gücünde ve yıllık MWh elektrik üretim kapasitesine sahiptir. Böylelikle, yıllık yaklaşık ton CO2 azaltımı sağlayan proje, dünyanın gündemindeki en önemli konu olan Küresel ısınmayla mücadeleye katkı sağlamaktadır. 1

3 2 Şekil 2: Çakırlar HES Genel Yerleşim Projenin Çevresel, sosyal ve Ekonomik Yönden Faydaları - Proje elektrik üretimi ile orantılı olarak sera gazı emisyonlarının azaltılmasına katkı sağlayacaktır. - Türkiye nin artan enerji ihtiyacının karşılanmasına katkı sağlayacaktır. - Proje ülkenin enerjide dışa bağımlılığının azaltılmasını ve enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesini sağlayacaktır. - İnşaat aşamasında geçici olarak ve tesisin işletmesinde ise kalıcı olarak bölgedeki istihdamın artmasına katkı sağlamıştır. - Tesisin ihtiyacı olan malzemeler ve iaşe ihtiyacı bölgeden karşılamaktadır, böylece bölge ekonomisine de olumlu bir etkide bulunmaktadır. 2

4 Projenin Sebep Olacağı Emisyon Azaltımları Projenin devreye alınma tarihi olan Ağustos 2009 tarihinden itibaren ilk 7 yıllık kredi döneminde sebep olacağı emisyon azatlımı miktarı aşağıdaki tabloda gösterildiği şekildedir: Yıllar Yıllık emisyon Azaltımları (ton CO 2 ) Toplam Emisyon Azaltımı (ton CO 2 ) 3 Tablo 2: Projenin Yıllara göre sebep olacağı Emisyon azaltımları BÖLÜM 2: Referans Senaryo ve İzleme Planı Metodolojisinin Uygulanması Çakırlar HES projesinin yol açacağı sera gazı emisyon azatlımlarının esaplanmasında ve izleme planlarını hazırlanmasında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi tarafından onaylanmış metodolojiler 1, 2, 3 kullanılmıştır. Referans Senaryo Referans senaryo projenin yapılmaması durumunda, yani projenin üreteceği elektriğin Türkiye nin elektrik şebekesinden karşılanması durumunda ortaya çıkacak sera gazı emisyonu miktarıdır. Bu miktarı belirlerken tüm veriler Türkiye Elektrik İletim A.Ş. nin (TEİAŞ) internet sitesinden alınmıştır. Elde edilen sonuçlar göstermektedir ki, Türkiye nin elektrik şebekesi MWs elektrik başına 0,559 ton

5 CO2 emisyonuna sebep olmaktadır. Fakat Çakırlar HES MWs/yıl elektrik üretimi ile yıllık tco 2 emisyonunun atmosfere yayılmasına engel olmaktadır. Referans Senaryo Emisyon Miktarı: 0,559 x = tco 2 İzleme Planı Projenin elektrik üretimi, kurulu gücü, rezervuar alanı ölçüsü gibi temel veriler her yıl izlenerek düzenli bir kontrol sağlanacaktır. Projenin İzleme Planı kapsamındaki parametreler aşağıdaki gibidir: 1. Elektrik Üretim Miktarı: Tesisin santral binasında bulunan sayaçlar üretilen elektriği sürekli olarak ölçecektir. Ölçülen elektrik miktarı aylık dönemlerde kayıt altına alınacaktır. Alınan bu kayıtlar üzerinden projenin toplamda ürettiği yıllık elektrik miktarı kontrol edilecektir. 2. Kurulu Güç: Santralin kurulu gücü sabit bir değer olmakla birlikte, ekipmanların yenilenmesi ya da yeni ekipman eklenmesi gibi bir durum söz konusu olduğunda, tesisin kurulu gücünün değişmesi durumunda yıllık İzleme Raporunda bu durum belirtilecektir. 3. Rezervuar Alanı: Projenin rezervuar alanı yıllık bazda topografik ölçümler ya da şerit metre ile ölçülerek İzleme Raporuna işlenecektir. 4. Emisyon Faktörü: Proje için emisyon faktörü uygun metodolojiler kullanılarak hesaplanmıştır. Bu hesaplama 7 yıllık ilk kredi dönemi için geçerlidir. 7 yılın sonunda emisyon faktörü o gün için mevcut metodolojiler ve veriler ışığında yeniden hesaplanacaktır. BÖLÜM 3: Proje Süresi / Proje Takvimi 4 Anadolu elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. proje için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ndan 49 yıllık elektrik üretim lisansı almıştır. Projenin inşaatı 2009 yılı Ağustos ayında tamamlanmış ve santral elektrik üretimine başlamıştır. BÖLÜM 4: Çevresel Etkiler Orta ölçekli bir proje olması nedeniyle Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından ilgili yönetmelikler gereğince proje için detaylı bir Çevresel Etki Değerlendirme Raporu hazırlanması gerek görülmemiştir. Proje için bir Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmıştır ve bu raporun sonucunda Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından projeye ÇED Gerekli Değildir belgesi verilmiştir. Firma tarafından bu zamana kadar projenin olası çevresel etkilerini azaltmak maksadıyla gerekli tüm önlemler alınmıştır ve alınmaya devam etmektedir. BÖLÜM 5: Paydaş Yorumları Projenin kurulu gücünün küçük olması nedeniyle detaylı bir ÇED raporu hazırlanmamış ve dolayısıyla ÇED Sürecine Halkın Katılımı Toplantısı düzenlenmemiştir. Bununla beraber, firma bölge halkı ve kurumları ile sürekli iletişim halinde olmuş, görüşlerine başvurmuş ve gerekli aksiyonları almıştır. 4

6 Bölge halkında bu zamana kadar gelen görüşler/istekler şu şekilderdir: - Paydaşlar bölgedeki en büyük sosyal problemleri işsizlik ve ekonomik aktivitelerin zayıf olmas şeklinde belirtmiştir. - Paydaşlar projeye en yakın köy olan Kabaca Köyü ve en yakın ilçe olan Murgul Belediyesi nin sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında firmdan yardım talebinde bulunmuştur. - Paydaşlar, özellikle şantiye alanında olmak üzere çevreye zarar verilebilecek olması hususunda kaygılarını belirtmişlerdir. - Paydaşlar bölgedeki ulaşım yollarının tamir edilmesinde firmanın desteğini istemiştir. - Ayrıca inşaat sahası yakınında evleri olanlar gürültü ve toz emisyonları konusunda kaygılarını iletmişlerdir. Paydaşların yorum ve isteklerine karşın firma tarafından alınan aksiyonlar özetle şu şekildedir: - Proje inşaatında ve işletmesinde istihdam yaratılmıştır. Bu istihdam da ise bölge halkına öncelik tanınmıştır. Ayrıca, 14 tane inşaat makine ve ekipmanı Murgul ve Murgul yakınlarından kiralanmıştır. Bunun dışında, firma mümkün olduğunca şantiyenin tüm ihtiyaçlarını bölgeden temin etmiştir ce etmektedir. - Firma Kabaca Köyü ne ayni ve nakdi yardımlarda bulunmuştur. Ayrıca firma, yerel festivale sponsor olmak, Murgul futbol takımını ve yerel okulları desteklemek adına Murgul Belediyesi ne de maddi yardımlarda bulunmuştur. - Firma çevreye zarar vermeden inşaat faaliyetlerini yürütmek adına Orman İşletmesi ile uyum içinde çalışmıştır. Bu bağlamda, Kabaca Köyü ve şantiye sahası arasındaki yol ağaçlandırılmıştır. Ayrıca inşaatın tamamlanmasının ardından da hafriyat toprağı kaldırılmış, peyzaj çalışmaları yapılmıştır. - Firma Kabaca ve Murgul arasındaki yolu 2008 yılında genişletmiş ve düzenlemiştir. - Çevreye herhangi bir rahatsızlık vermemek adına firma toz ve gürültü konusunda gerekli standartlara (ISO and ISO 8134) uygun olarak çalışmalarını yürütmüştür. 5 BÖLÜM 6: Sürdürülebilirlik İzleme Planı Bölüm 2 de belirtilen temel parametrelere ek olarak projenin sürdürülebilir kalkınmaya katkısını izleyebilmek adına aşağıda listelenen belli başlı temel parametreler de İzleme Raporunun bir parçası olarak ilk izleme döneminde ya da sürekli olarak kontrol edilecektir: a. Hava Kalitesi: Projenin inşaat döneminde oluşacak tozlar, yetkili kuruluş tarfından, şikayet olması durumunda kontrol edilecek ve ölçülecektir. Bu kontrol dönemi sadece inşaat dönemini kapsamaktadır. İşletme döneminde projenin hava kalitesine herhangi bir olumsuz etkisi söz konusu değildir. b. Su Miktarı ve Kalitesi: Proje teknolojisinin su kalitesi üzerinde herhangi bir etkisi yoktur. Bununla birlikte dere yatağına bırakılan su miktarı yatağa yerleştirilen ölçüm cihazları ile sürekli ölçülecek ve otomatik olarak Devlet Su İşleri ne (DSİ) bildirilecektir. Bu ölçüm işlemi DSİ nin kontrolünde olacaktır. 5

7 c. Toprak Kalitesi: Projenin inşaatı esnasında yapılan kazı çalışmalarının toprak üzerindeki etkisi Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından düzenli kontroller ile izlenmektedir. (Depolama alanlarının uygun kullanımı, hafriyatın kaldırılması gibi) Proje sahasının ziyaret edilmesi ve tutanakların kontrol edilmesi ile projenin toprak kalitesi de ilk izleme döneminde takip edilecektir. Bu izleme dönemi de sadece inşaat dönemini kapsamaktadır. d. Biyolojik Çeşitlilik: Projenin regülatör yapısı nedeniyle dere yatağındaki balıkların, özellikle yumurtlama döneminde, yukarılara doğru yüzmesini engellememesi için projede bir balık geçidi inşa edilecektir. Balık geçidi yapımı kanuni bir zorunluluktur. e. Çalışan Kalitesi: Proje çalışanlarına iş sağlığı ve güvenliği gibi konularda eğitim verilmektedir. f. İstihdam Miktarı ve Gelire Katkı: Firma bölge halkından kişileri projede çalıştırarak istihdamı artırmakta ve böylelikle bölge gelirine katkı sağlamaktadır. SGK kayıtları ile bu durum izlenecektir. g. Teknoloji Transferi ve Teknolojik Özgüven: Proje teknolojisi yurtdışından ithal edilecektir. Böylelikle ülkeye yeni bir teknolojinin gelmesi sağlanmaktadır. Ayrıca tedarikçi firma tarafından çalışanlara eğitim verilerek teknoloji hakkında bilgi edinmeleri sağlanacaktır. Bunlar anlaşma ve eğitim kayıtları ile izlenecektir. BÖLÜM 7: İLETİŞİM Gaia Finansal Danışmanlık Hizmetleri Adres :Halaskargazi Cad. Zafer Sok. Manuel Apt. No: 11/4 Pangaltı Şişli İSTANBUL 6 Tel : Faks : info@gaiacf.com 6

8 BÖLÜM 8: YORUMLAR 7 7

9 8 8

10 9 9

11 10 10

12 11 11

13 12 12

14 13 13

15 14 14

16 15 15