DIġ TICARETTE SON GELIġMELER & GÜMRÜKTE YENI DÖNEM

Transkript

1 DIġ TICARETTE SON GELIġMELER & GÜMRÜKTE YENI DÖNEM

2 26 OCAK DÜNYA GÜMRÜK GÜNÜ 26 Ocak 1953 tarihinde Brüksel de aralarında Türkiye nin de bulunduğu 17 Ülke tarafından kurulan Gümrük ĠĢbirliği Konseyi nin adı 1994 yılında DGÖ olarak değiştirilmiştir. DGÖ nün son 5 yıl için belirlediği temalar; 2010 Yılında Gümrük ve İş Dünyası işbirliği 2011 Yılında Mükemmel gümrüğün katalizörü bilgi 2012 Yılında Sınırlar ayırır gümrükler birleştirir 2013 Yılında Gümrüklerin ilerlemesi için inovasyon 2014 Yılında İletişim: Daha iyi işbirliği için bilgi paylaşımı 2015 Yılı için ise PaydaĢları bağlayacak kapsayıcı bir yaklaģım sloganıyla Koordineli Sınır Yönetimi

3 DıĢ Ticaret mevzuatı KDV, ÖTV ve Vergi Usul Kanunu Gümrük Kanunu Kabahatler Kanunu Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu

4 DEĞĠġEN GÜMRÜK ANLAYIġININ TARĠHÇESĠ VE YETKĠLENDĠRĠLMĠġ YÜKÜMLÜ SĠSTEMĠ (AEO) Kyoto Sözleşmesi 1974 yılında Gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi ve ahenkleştirilmesine ilişkin uluslararası sözleşme adıyla yürürlüğe girmiştir. Daha sonra uluslararası ticarette meydana gelen yeni gelişmeler ışığında 1999 yılında revize edilerek Revize Kyoto Sözleşmesi adı verilmiştir. Arusha deklerasyonu 1993 yılında uluslararası ticaret ve gümrük işlemlerinde etik kavramını uluslararası düzeyde benimsetecek 12 ilke ile yürürlüğe girmiştir yılında Gümrüklerde Dürüstlük konusuna ilişkin 10 ilke olarak düzenlenerek Revize Arusha Deklerasyonu ismini almıştır. Küresel Ticareti Güvenli Kılma ve Kolaylaştırma Standartları DGÖ Çerçevesi 24 haziran 2005 te kabul edilmiştir. (SAFE Framework)

5 SAFE FRAMEWORK 11 Eylül 2001 saldırısından hemen sonra ABD, Teröre Karşı Gümrük ve Ticaret İşbirliği Programını devreye almıştır. Bununla beraber buna benzer bir program Dünya Gümrük Örgütü tarafından yapılan düzenlemeler ile Güvenlik Çerçevesi (SAFE Frame work) adı altında düzenlenmiş ve bu örgüte üye olan ülkelerce imzalanarak 2005 yılında yürürlüğe girmiştir. 10 EYLÜL EYLÜL 2010

6 SAFE FRAMEWORK İki ayaktan oluşmaktadır: Gümrük İdaresi Gümrük İdaresi arasındaki uyum başlıkları (11 başlık) Gümrük İdaresi Özel Sektör arasındaki uyum başlıkları (6 başlık)

7 SAFE FRAMEWORK (GÜMRÜK ĠDARESI GÜMRÜK ĠDARESI) 1. Entegre tedarik zinciri yönetimi, 2. Eşya muayene yetkisi, 3. Muayene cihazlarında modern teknoloji kullanımı, 4. Risk yönetimi sistemleri, 5. Hedef belirleme (seçicilik, profiller oluşturma), 6. Elektronik ön bildirim, 7. Kontrol hedeflerinin ortak belirlenmesi ve haberleşme, 8. Performans ölçümü, 9. Güvenlik değerlendirmeleri, 10. Görevlilerin dürüstlüğü, 11. İhracat ve transit çıkışlarında yapılacak güvenlik kontrolleri.

8 SAFE FRAMEWORK (GÜMRÜK ĠDARESI ÖZEL SEKTÖR) 1. Ortaklık 2. Güvenlik 3. Yetkilendirme 4. Teknoloji 5. HaberleĢme 6. BasitleĢtirme

9 YETKĠLENDĠRĠLMĠġ YÜKÜMLÜ SĠSTEMĠ (AEO) Bu sistemin temel amacı uluslararası ticarette mal akışının güvenlikli bir şekilde sağlanmasıdır. Bu nedenle de ticaret yapan firmaların Güvenlik Çerçevesi anlaşmasına göre güvenlik kriterlerini yerine getirmeleri halinde Gümrük işlemleri basitleştirmelerinden yararlanmaları sağlatılmaktadır. Ülkemizde; Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü olarak 2013 yılının başında uygulamaya konmuştur. Günümüze kadar 19 firma bu statüye sahip olmuştur.

10 Yeni gümrük anlayıģı, yüksek vergi duvarları yerine; Ülke ve ürün güvenliği, tüketicinin, çevrenin, bitki ve canlıların korunması, Tedarik zincirinin güvenliği, Ticaretin kolaylaştırılması, Sınai mülkiyet haklarının korunması, Haksız rekabetin önlenmesi, Yasal ticaretin önündeki engellerin kaldırılması, yasal olmayan ticaretle etkin mücadele edilmesi, Kriterlerini esas almaktadır.

11 GÜMRÜK SĠSTEMĠNDE YENĠLĠKLER UzlaĢma Müessesi (GK 244 md 6111 sayılı TORBA Kanun T Mük. R.G) tarih 6455 sayılı TORBA Kanunla yapılan değiģiklikler; 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunun 3 üncü maddesinde yer alan kabahat fiillerinin Gümrük Kanununa aktarılması olumlu bir değişikliktir. Bu değişikle 5607 sayılı kanuna göre uzlaşma konusu yapılamayan kabahatler için Gümrük Kanunun 244. maddesine istinaden uzlaşma yolu açılmıştır. Kanunla Konusu ve yükümlüsünün aynı olması, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık bulunması şartıyla; birden fazla beyannameye tek ceza kararı düzenlenmesi.

12 GÜMRÜK SĠSTEMĠNDE YENĠLĠKLER TEK PENCERE SĠSTEMĠ-1 Gümrük işlemleri sırasında istenen tüm belgelerin tek noktadan temin edilmesini sağlayan sistemdir. 2012/6 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığına, Sistemin kurulması ve yürütülmesinde koordinatör kurum olma yetkisi verilmiştir. Sistem e-belge ve e-başvuru olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır. E-belge aģaması, izin, onay ve belgelerin elektronik ortamda Gümrük Sistemine aktarılması ve bunların kağıt ortamında ibraz edilmeksizin, doğrudan gümrük iģlemlerinde kullanılması ve takibini sağlayacaktır.

13 GÜMRÜK SĠSTEMĠNDE YENĠLĠKLER TEK PENCERE SĠSTEMĠ-2 Gümrük Hizmetlerinde Tek Pencere Sistemi ile İlgili 2012/6 Sayılı Başbakanlık Genelgesi ( T R.G.) ġeker Kurumu: GENELGE (R.K.G.M.) (2014/1) EDK: GENELGE (R.K.G.M.)(2014/7) Borsa Ġstanbul A.ġ: GENELGE (R.K.G.M.)(2014/8) TPS Ġhraç Ġzin Belgesinde Eti Maden: GENELGE (2014/17) (R.K.G.M.) Karayolu TaĢıt Araçları TSE: GENELGE (2014/18) (R.K.G.M.) Tütün Alkol TAPDK: GENELGE (2014/19) (R.K.G.M.) Sivil Hava TaĢıtları: GENELEGE (2015/2) (R.K.G.M.) Emniyet Genel Müdürlüğü: GENELGE (R.K.G.M.)(2015/3)

14 UYGULAMADA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER Analiz sıklıkları artırılmıştır. (Analiz kriterleri riske ve ihbara dayalı olarak yeniden gözden geçirilerek değerlendirilmeli. Kırmızı hat tam tespit işlem sayılarındaki artışlar nedeniyle ithalat ve ihracat yapan firmaların işlem sürelerinde maliyetlerinde ciddi artışlar olmuştur. (Minimum 2-3 iş günü işlemler gecikmekte) Tam Tespit Muayene Numune : 240 USD+KDV ilave maliyet : 50 USD+KDV ilave maliyet : 50 USD +KDV ilave maliyet X-RAY tespitlerinin ithalat aşamasında yapılması ithalat süreleri ve maliyetleri olumsuz etkilemektedir. Bu tespitlerin özet beyan aşamasında yapılması çözüm için önemlidir.

15 UYGULAMADA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER T R.G yayınlanan yönetmelik değiģikliğiyle; Deniz yoluyla gelen dolu konteynerlerin denize iskele bağlantısı olmayan geçici depolama yerlerine alınmasına izin verilmiyor. Akaryakıt ürünlerinin antrepoya alınmasına izin verilmiyor (transit hariç) Sayaç sistemine geçiş süreci Kamera sistemine geçiş süreci Antrepolarda götürü teminat uygulamasına son verildi. (Toplu Teminat)

16 UYGULAMADA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER T R.G yayınlanan 2 Seri No lu tebliğde yapılan değiģiklikle; YGM mesleği adeta işlevsiz hale getirilmiştir. T.C. DANIŞTAY ONBEŞİNCİ DAİRE kararına istinaden kısmen eski uygulamaya geri dönülmüştür Antrepo işleticisi, görevli Gümrük Memuru ve YGM antrepoya ilişkin kilitlere sahip olacaklar. (3 lü kilit sistemi) Antrepoya eşya giriş ve çıkışları başta olmak üzere görevli memurlar ve YGM müştereken tutanakları imzalayacaklar. Birkaç firmanın yaptığı ihlaller nedeniyle tüm sektör cezalandırılmamalıydı.

17 GÜMRÜK KONTROL VE VERGILENDIRME SISTEMI Türk dış ticaret kısıtlamaları, yasakları ve her türlü kontrolleri ile her türlü vergilendirme işlemleri GTĠP üzerine kurulmuş ve bu şekilde kodlanmıştır. Bir eşyanın GTİP sinin eksik, hatalı bilgi ile hatalı yorum veya farklı yorum nedeniyle her zaman iki kere iki eşittir dört şeklinde doğru belirlenmesi mümkün değildir.

18 SONRADAN KONTROL UYGULAMASI Sonradan Kontrol Nedir? Sonradan Kontrol, Gümrük idarelerinde anlık olarak gerçekleştirilen gümrük kontrollerinden farklı olarak, eşyanın tesliminden sonra yükümlü nezdinde yapılan incelemelerle gümrük beyanlarının doğruluğunu ve gerçekliğini ortaya koymak, Uygulama sırasında yapılan firma ziyaretleri ile yükümlülerin gümrük idaresi ile yaşadıkları sorunları yerinde tespit etmek ve rehberlik faaliyetlerinde bulunmak, Amacıyla yürütülen bir denetim şeklidir.

19 2013 YILI SONRADAN KONTROL ĠġLEMLERĠ Gümrük ve Ticaret Bakanlığında sonradan kontrol işlemleri, risk analizine dayalı, planlı ve sistematik olarak Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmektedir yılında 125 i Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi firmalardan oluşmak üzere toplam 442 yükümlü Sonradan Kontrole alınmıştır.

20 VERGĠ KAYBINA NEDEN OLAN ĠġLEMLERE UYGULANACAK CEZALAR 6455 Sayılı Kanun ile tarihinde Gümrük Kanununun 234. maddesinde yapılan değişiklikle; vergi kaybına neden olan işlemlere uygulanacak cezalara ilişkin beyana göre hesaplanan gümrük vergisi ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken gümrük vergisi ibaresi ithalat vergileri şeklinde değiştirilerek cezanın kapsamı genişletilmiştir. İthalat vergileri : GK Madde 3-(9) a) Eşyanın ithalinde uygulanacak gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükleri, b) Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde ithalatta alınacak diğer vergileri mali yükleri; ifade eder. Böylelikle beyana ilişkin hatalarda gümrük vergisine uygulanan cezanın, ithalat vergileri tanımına giren tüm vergi ve mali yükümlülüklere de uygulanması esası getirilmiştir.

21 ĠTHALAT VERGILERI Gümrük Vergisi İlave gümrük vergisi Tek ve maktu vergi Dampinge karşı vergi Sübvansiyona karşı telafi edici vergi Katma Değer Vergisi Özel Tüketim Vergisi Ek mali yükümlülük Toplu konut fonu Tütün fonu Ek fon Kaynak Kullanım Destekleme Fonu Çevre katkı payı TRT Bandrol Ücreti

22 CEZALAR Madde 234: 6552 sayılı Kanun ile Vergi kaybına neden olan iģlemlere uygulanacak cezalara iliģkin yapılan değiģiklikle; beyana göre hesaplanan gümrük vergisi ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken gümrük vergisi ibaresi ithalat vergileri şeklinde değiştirilerek cezanın kapsamı genişletilmiştir. KDV matrahı değişmemesine rağmen, KDV oranı değişen eşyada, KDV farkının 3 katı para cezası uygulanmaktadır KDV KANUNU MADDE 51. Mükelleflerin ithalde beyan ettikleri matrahla tahakkuk veya inceleme yapanların veyahut teftişe yetkili kılınanların buldukları matrahlar üzerinden hesaplanan vergi farkları hakkında Gümrük Kanunu uyarınca Gümrük Vergisindeki esaslar dairesinde ceza uygulanır. KKDF beyan edilmeden veya eksik beyan yapılan işlemlerde (Dahilde işleme veya geçici ithalat rejimine tabi eşyanın kati ithalata dönüştürülmesi durumu da dahil) %6 ornındaki KKDF nin kendisi için de 3 katı ceza uygulanmaktadır.

23 CEZALAR KDV matrahı değişmemesine rağmen, GTİP değiştiği için KDV oranı değişen eşyada, KDV farkının 3 katı para cezası uygulanacaktır. Örnek, KDV matrahı TL olan eşya için: DEĞĠġĠKLĠKTEN ÖNCE x % 1 = TL x % 18 = TL Fark KDV : = TL Ceza Yok DEĞĠġĠKLĠKTEN SONRA x % 1 = TL x % 18 = TL Fark KDV : = TL Ceza KDV: TL x 3 = TL

24 CEZALAR KKDF beyan edilmeden veya eksik beyan yapılan işlemlerde (Dahilde işleme veya geçici ithalat rejimine tabi eşyanın kati ithalata dönüştürülmesi durumunda) KKDF (%6) nin kendisi için de 3 katı ceza uygulanacak. (Gecikme zammı oranında faiz hariç) TL FATURA KIYMETĠ OLAN EġYA ĠÇĠN KKDF DEĞĠġĠKLĠKTEN ÖNCE DEĞĠġĠKLĠKTEN SONRA TL %6 KKDF = TL Fark KDV %18 = TL Ceza KDV = TL Toplam =10.320TL TL %6 KKDF = TL Ceza KKDF = TL Fark KDV %18 = TL Ceza KDV = TL Toplam =28.320TL

25 CEZALAR GK 235-(1) Serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda; 1/a) Eşyanın genel düzenleyici idari işlemlerle ithalinin yasaklanmış olduğunun tespitihalinde, eşyanın gümrük vergilerinin alınmasının yanı sıra, gümrüklenmiş değerinin dört katı idari para cezası verilir. 1/c) Eşyanın ithali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olduğu halde uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde, eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra, eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir (4) Birinci fıkranın (a) ve (c) bentlerinde belirtilen eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir ve eşya 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulur.

26 CEZALAR GÜMRÜKLENMIġ DEĞER GK Madde 3-(26) Uluslararası Kıymet Sözleşmesine göre belirlenecek; ithal eşyası için eşyanın CIF kıymeti ile gümrük vergileri toplamını, ihraç eşyası için FOB kıymeti ile gümrük vergileri toplamını ifade eder TL CIF KIYMETĠNDE, GTĠP i DEĞĠġEN FAKAT VERGĠ ORANLARI DEĞĠġMEYEN EġYA Tespit edilen yeni GTĠP deki eģyanın ithali izne tabi ise; DEĞĠġĠKLĠKTEN ÖNCE GV %10 KDV % 18 ise, G.V = x10% = TL KDV = x18%= TL Toplam Vergi = TL İlgili kurumdan uygunluk alınması durumunda CEZA YOK DEĞĠġĠKLĠKTEN SONRA GV %10 KDV % 18 ise, G.V = x 10% = TL KDV = x 18% = TL Toplam Vergi Gümr. Değer Ceza = x2 = TL = TL = TL Toplam Ceza = = TL EĢyaya el konulacak

27 CEZALARA ĠLĠġKĠN GENEL DEĞERLENDĠRMEMĠZ Revize Kyoto SözleĢmesi 3.39.Standart: Gümrük, hataların kasıtlı olmadığına ve hile niyeti ya da ağır ihmal bulunmadığına kanaat getirdiği taktirde hatalar için büyük cezalar yüklemez. Söz konusu hataların tekrar edilmesini önlemek için gerekli olduğu düşünülürse ancak amacı aşmayacak şekilde ceza yükleyebilir. Ceza uygulamalarında Revize Kyota Sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak yapılacak düzenlemelerle sehven yapılan hatalarda yaşanacak mağduriyetler ortadan kaldırılabilir. Yine DTÖ nün 2013 yılında çok taraflı ticaretin basitleştirilmesi ilgili yapmış olduğu «Bali Paketi» olarak adlandırılan «Ticaretin KolaylaĢtırılması AnlaĢması» hükümleri de dikkate alınmalı.

28 TEŞEKKÜR EDERİM