İÇİNDEKİLER ÜÇÜNCÜ KİTAP VERGİ USUL KANUNU

Transkript

1 ÜÇÜNCÜ KİTAP VERGİ USUL KANUNU BİRİNCİ BÖLÜM VERGİLENDİRMEDE USULE İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR 1. MÜKELLEFİN ÖDEVLERİ Bildirmeler İşe Başlama İşe Başlama Bildiriminde Aranan Belgeler İşe Başlama Belirtileri Mirasçıların İşe Başlaması İşe Başlamada Teminat Uygulaması Vergi Kimlik Numarası ve Kullanımının Mahiyeti Vergi Kimlik Numarası Uygulamasında Yaptırım Değişiklikler İşi Bırakma İşi Bırakmanın Bildirilmesi Vergi Dairesince İşi Bırakmış Sayılma Bina ve Arazi Değişiklikleri Bildirimlerin Süresinde Yapılmamasının Yaptırımları Defter Tutma Genel Esaslar Hesap Dönemi Muhasebe Usulü Düzenlemenin Amacı ve Kapsamı Muhasebe Usulünün Vergi Mevzuatı ile İlişkisi ve Yaptırım Tutulması Zorunlu Defterler Tüccarların Tutmakla Zorunlu Olduğu Defterler Sınai Müesseselerin Tutacağı Özel Kayıtlar Diğer Müesseselerin Tutacağı Özel Kayıtlar Serbest Meslek Erbabının Tutmak Zorunda Olduğu Defterler Zirai Kazanç Sahiplerinin Tutmak Zorunda Olduğu Defterler Damga Vergisi Mükelleflerinin Tutmak Zorunda Olduğu Defterler Tutulması Zorunlu Olan Diğer Kayıtlar Defterlerin Türkçe Tutulması Kayıt Zamanı Defterlerin Tasdiki Tasdike Tabi Defterler Tasdik Makamı ve Zamanı İkinci Sınıf Tüccarların Tutacakları Müteharrik Yapraklı Defterin Tasdiki Elektronik Defter Uygulaması...40 V

2 Genel Uygulamadan Yararlanmaya İlişkin Usul ve Esaslar Elektronik Ortamda Tutulabilecek Defterler Elektronik Defter Tutma Zorunluluğu- 421 Sıra No lu VUK Genel Tebliği Yazılımların Uyumluluk Onayı Elektronik Defter Oluşturma Adımları Elektronik Defter Oluşturma Sürecinde Gelir İdaresi Başkanlığının Rolü Elektronik Defterlerin Muhafazası ve İbrazı Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler Diğer Hususlar Vesikalar Kayıtların Tevsiki Belge Basım, Dağıtım ve Kullanımına İlişkin Esaslar Yurt Dışından Alınan Belgelerle İlgili İşlemler Fatura ve Sevk İrsaliyesi Fatura Sevk İrsaliyesi İrsaliyeli Fatura Elektronik Fatura Genel Elektronik Fatura Kayıt Sistemi e-fatura Uygulaması e-arşiv Uygulaması Kayıt Saklama Gereksinimi Fatura Yerine Geçen Vesikalar Perakende Satış Vesikaları Gider Pusulası Müstahsil Makbuzu Vergi Usul Kanununca Fatura ya da Fatura Yerine Geçen ve Düzenlenmesi Zorunlu Diğer Belgeler Elektronik Ortamda Düzenlemesine İzin Verilen Belgeler Hava Yolu Taşımacılığında Kullanılan Yolcu Biletleri Kara ve Deniz Yolu Taşımacılığında Kullanılan Yolcu Biletleri Serbest Meslek Makbuzu Ücret Bordrosu ve Bordro Yerine Geçen Vesikalar Diğer Evrak ve Vesikalar Taşıma İrsaliyesi ve Ambar Tesellüm Fişi Yolcu Listeleri Elektronik Yolcu Listesi Günlük Müşteri Listeleri Adisyon Standart Yapı Ruhsatı Diğer Evrak ve Vesikalar Ekim Sayım Beyanı Vergi Karnesi Muhafaza ve İbraz Mecburiyeti ile Diğer Ödevler Muhafaza Ödevi Defter ve Belgelerin İbrazı Tahsilat ve Ödemelerin Banka ve Posta İdareleri Üzerinden Yapılması Zorunluluğu VI

3 Kimler, Hangi Ödeme ve Tahsilatlarını Tevsikle Mükelleftirler Tevsik Zorunluluğunun Tutarı ve Başlangıç Tarihi Tahsilat ve Ödemelerin Yapılacağı Kurumlar Ödeme ve Tahsilatların Tevsik Usulu Tevsik Zorunluluğu Olmayan Ödeme ve Tahsilatlar İşyeri ve Konut Kiralama İşlemlerine İlişkin Tevsik Zorunluluğu Usulüne Uygun Şekilde Yapılmayan Tevsik İşleminin Müeyyidesi Vergi Levhası Alma Mecburiyeti Vergi Levhası Alma ve Bulundurma Mecburiyeti Vergi Levhalarının Bulundurulacağı Yerler Diğer Ödevler Mükelleflerin Bilgi Verme Yükümlülüğü Yıllık Bildirimler Ba ve Bs Formuna İlişkin Usul ve Esaslar Kesin Mizan Bildirimine İlişkin Usul ve Esaslar Noterler veya Noterlik Görevini İfa ile Mükellef Olanlar Tarafından Tasdik Edilen Belgeler ve Defterlere İlişkin Bildirimler Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan Dağıtım Lisansı Alan Elektrik ve Doğalgaz Dağıtım Şirketleri ile Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Tüzel Kişiliklerince Yapılması Gereken Bildirim Beyanname Tasdiki Beyannamelerin İmzalanması Beyannamelerini İmzalatmak Zorunda Olan Mükellefler Beyannamelerini İmzalatmak Zorunda Olmayan Mükellefler İmza Kapsamındaki Beyannameler Beyannamelerini İmzalatmayan Mükellefler Hakkında Yapılacak İşlemler Serbest Muhasebeciler ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Sorumlulukları Müşterek ve Müteselsil Sorumluluğun Tespiti Yeminli Mali Müşavirlerce Tasdik Edilecek Beyannameler Beyanname Tasdik Ettirecek Mükellefler Vergi İstisnalarından Yararlanabilmek için Tasdik Zorunluluğu Yeminli Mali Müşavirlerle Sözleşme Düzenlenmesi Tasdik Ücreti Tasdik İşlemi Tasdik Raporu Düzenleyecek Olan Yeminli Mali Müşavirler Tasdik Raporu Tanzim Eden Yeminli Mali Müşavirlerin Sorumluluğu Yeminli Mali Müşavirlerin Yetkileri Yeminli Mali Müşavirlerce Yapılacak Denetim ve Denetimin Niteliği Tasdik Raporunun Vergi Dairesine Teslimi Beyannamelerin Vergi Dairelerine Elektronik Beyanname Olarak Verilmesi Elektronik Ortamda Gönderilecek Beyannameler Beyannamelerini Elektronik Ortamda Gönderecek Olanlar Elektronik Beyanname Gönderilmesinde Uyulacak Usul ve Esaslar Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi Mali Tatil Mali Tatil Kapsamında Olmayan Süreler Mali Tatil Nedeniyle Uzayan Süreler Mali Tatil Nedeniyle İşlemeyen Süreler Diğer Hususlar VII

4 İKİNCİ BÖLÜM DEĞERLEME 1. DEĞERLEMEDE GENEL ESASLAR Genel Açıklama Değerleme Ölçüleri Maliyet Bedeli Borsa Rayici Tasarruf Değeri Mukayyet Değer İtibari Değer Rayiç Bedel Emsal Bedeli ve Emsal Ücret Emsal Bedeli Emsal Ücret Vergi Değeri Özellikli Diğer Değerleme Ölçütleri Alış Bedeli Alış Emsal Bedeli Emsal Ücret Tespitinde Ortalama Perakende Satış Fiyatı Kira Ödemelerinin Bugünkü Değeri İKTİSADİ İŞLETMELERE DAHİL KIYMETLERİ DEĞERLEME Gayrimenkullerin Değerlemesi Gayrimenkuller Arazi Kat Mülkiyeti Kütüğüne Kayıtlı Bağımsız Bölümler Tapu Kütüğünde Ayrı Sayfaya Kaydedilen Bağımsız ve Sürekli Haklar Gayrimenkul Gibi Değerlenen İktisadi Kıymetler Gayrimenkullerin Mütemmim Cüzüleri ve Teferruatı Tesisat ve Makinalar Gemiler ve Diğer Taşıtlar Gayrimaddi Haklar Gayrimenkullerde Maliyet Bedelinin Tespiti, İmal ve İnşa Edilen Gayrimenkuller ile Özel Maliyet Bedeli Gayrimenkul Alımında Kullanılan Kredilere İlişkin Faiz ve Kur Farklarının Değerlemesi Maliyete Eklenmesi Gereken İndirilemeyen Katma Değer Vergisi Gayrimenkullerde veya Elektrik Üretim ve Dağıtım Varlıklarında Sonradan Yapılan Harcamaların Maliyete Eklenmesi veya Gider Yazılması Ayrımı İnşa ve İmal Edilen Gayrimenkuller Maliyet Bedelinin Sonradan Düşürülmesi Özel Maliyet Bedeli Demirbaş Eşyanın Değerlemesi Emtia Değerlemesi Satın Alınan Emtianın Değerlemesi İmal Edilen Emtianın Değerlemesi İptidai Madde ve Hammadde Bedelleri İşçilik Bedelleri VIII

5 Genel Üretim Giderleri Genel İdare Giderleri Ambalaj Malzemeleri Emtia Değerlemesinde Özellik Arzeden Durumlar Faiz ve Kur Farkları Vade Farkları Alış İskontoları ve Primler Giderlerden Pay Verilmesinde Özellik Arzeden Durumlar Stok Değerleme Yöntemleri Fiili (Has) Maliyet Yöntemi Ortalama Maliyet Yöntemi İlk Giren İlk Çıkar (FIFO) Yöntemi Son Giren İlk Çıkar(LİFO) Yöntemi Standart Maliyet Yöntemi Manipülasyona Tabi Emtiada Değerleme Fiyatı Düşen Emtianın Değerlemesi Kıymeti Düşen Emtiada Değerleme Emtiada Zayiat Fire Sigorta Tazminatı Zirai Mahsullerin ve Hayvanların Değerlemesi Menkul Kıymetlerin Değerlemesi Menkul Kıymetlerin Tanımı Menkul Kıymetlerin Değerlemesine İlişkin Yasal Düzenlemeler Menkul Kıymetler İçin Değerleme İşlemleri Alış Bedeli ile Değerlenen Menkul Kıymetler Borsa Rayici ile Değerlenen Menkul Kıymetler Kıst Getirisi Hesaplanacak Menkul Kıymetler Bazı Özel Durumlar Repo, Ters Repo İşlemlerinde Değerleme Bedelsiz İktisap Edilen Hisse Senetlerinin Değerlemesi Vadeli İşlemler ve Opsiyon Sözleşmelerinin Değerlemesi Yabancı Paraların Değerlemesi Alacak ve Borçların Değerlemesi Senetsiz Alacak ve Borçların Değerlemesi Mevduat veya Kredi Sözleşmesine Dayalı Alacak ve Borçların Değerlemesi Senetli Alacak ve Borçların Değerlemesi (Reeskont) Reeskont Tutarının Hesaplanması ve Muhasebeleştirilmesi İlk Tesis ve Taazzuv Giderleri ile Peştemallıkların Değerlemesi İlk Tesis ve Taazzuv Giderlerinin (Kuruluş ve Örgütlenme Giderlerinin) Değerlemesi Kuruluş ve Örgütlenme Giderlerinin Kısmen Aktifleştirilip Aktifleştirilemeyeceği Kuruluş ve Örgütlenme Giderlerinin Amortismana Tabi Tutulmaya Başlandıktan Sonra Bir Defada Gider Yazılamayacağı Özellik Arzeden Hususlar Peştemallıkların Değerlemesi IX

6 2.9. Aktif Geçici Hesaplar Peşin Ödenen Giderler Henüz Tahsil Edilmemiş Hasılat Zirai Ürünlerin Hazırlık Giderleri Pasif Geçici Hesaplar Peşin Tahsil Edilmiş Hasılat Henüz Ödenmemiş Giderler Kasa Mevcudu, İhraç Edilen Tahviller, Karşılıkların Değerlemesi ve Özel Hallerde Değerleme Kasa Mevcudunun Değerlemesi İhraç Edilen Tahvillerin Değerlemesi Karşılıkların Değerlemesi Özel Hallerde Değerleme Finansal Kiralama İşlemlerinde Değerleme Finansal Kiralamanın Tanımı ve Kapsamı Kiralayana İlişkin Hükümler Kiracıya İlişkin Hükümler Finansal Kiralama Kapsamında Edinilen İktisadi Kıymetlerin Amortismanı Finansal Kiralama İşlemlerinde Kullanılacak Hesaplar Finansal Kiralama İşlemine İlişkin Kapsamlı Bir Örnek Enflasyon Düzeltmesi Amortismanlar Mevcutlarda Amortisman Amortisman Konusu Amortisman Ayırma Koşulları İmtiyazlı Şirketlerde Amortisman Arsa ve Arazide Amortisman Amortisman Ayırma Yöntemleri Amortisman Uygulaması Amortisman Ayırma Yöntemini Seçme ve Değiştirme Amortisman Hesapları Amortisman Uygulamasında Özellik Arz Eden Bazı Hususlar Özel Haller Alacaklarda Amortisman Değersiz Alacaklar Şüpheli Alacaklar Vazgeçilen Alacaklar Girişim Sermayesi Fonu ÜÇÜNCÜ BÖLÜM VERGİ CEZALARI VE DİĞER CEZALAR 1.GENEL AÇIKLAMA VERGİ CEZALARININ UYGULANMASINDA GENEL ESASLAR Tek Fiille Muhtelif Vergi Ziyaına Sebebiyet Verilmesi X

7 2.2. Tek Fiilin Muhtelif Cezayı Gerektirmesi Fiil Ayrılığı Tekerrür Suçlarda Birleşme Küçükler ve Kısıtlıların Ceza Muhatabı Olmadığı Durumlar Tüzel Kişilerin Sorumluluğu VERGİ ZİYAI CEZASI Vergi Ziyaının Tanımı Bir Kat Vergi Ziyaı Cezası Üç Kat Vergi Ziyaı Cezası Uygulaması ve İştirak Beyannamelerin Kanuni Süresi Geçtikten Sonra Kendiliğinden Verilmesi Halinde Vergi Ziyaı Cezası Uygulaması Ziyaa Uğratılan Vergiler İçin Özel Kanunlarına Göre Kesilecek Cezalar Geçici Vergiye İlişkin Vergi Ziyaı Cezası Emlak Vergisi İçin Uygulanacak Ceza Veraset ve İntikal Vergisi İçin Uygulanacak Ceza Belgesiz Mal Bulunduranlara Uygulanacak KDV Cezası Yatırımın Yatırım Teşvik Belgesinde Öngörüldüğü Şekilde Gerçekleşmemesi Halinde KDV İçin Uygulanacak Ceza Büyük ve Stratejik Yatırımlarda İade Sayılı ÖTV Kanununun 13 üncü Maddesi Uyarınca Müteselsil Sorumluluk ve Ceza Uygulaması USULSÜZLÜK CEZALARI Usulsüzlük Fiili ve Dereceleri Usulsüzlükte Ceza Özel Usulsüzlük Fiilleri ve Cezaları Fatura ve Benzeri Evrak Verilmemesi ve Alınmaması ile Diğer Şekil ve Usul Hükümlerine Uyulmaması Damga Vergisinde Özel Usulsüzlük Cezası Bilgi Verme ve İbraz Ödevini Yerine Getirmeyenler ile Maliye Bakanlığı'nca Getirilen Zorunluluklara Uymayanlara Kesilecek Özel Usulsüzlük Cezası Tahsilat ve Ödemelerini Banka veya Benzeri Finans Kurumlarınca Düzenlenen Belgelerle Tevsik Etmeleri Zorunluluğuna Uymayanlara Kesilecek Özel Usulsüzlük Cezası Elektronik Ortamda Beyanname Verilmesi Mecburiyetine Uyulmaması Halinde Kesilecek Özel Usulsüzlük Cezası Elektronik Ortamda Bildirim ve Formların Verilmesi Mecburiyetine Uyulmaması Halinde Kesilecek Özel Usulsüzlük Cezası HÜRRİYETİ BAĞLAYICI CEZA İLE CEZALANDIRILACAK VERGİ SUÇLARI VE EZALARI Genel Bilgi Kaçakçılık Suçları ve Cezaları Cezadan İndirim Vergi Mahremiyetinin İhlali Mükellefin Özel İşlerini Yapan Memurlar Vergi Kimlik Numarası Kullanımı ile İlgili Düzenlemelere Uymayanlar VERGİ CEZALARININ KESİLMESİ, ÖDENMESİ KALKMASI VE VERGİ CEZALARINDA İNDİRME Vergi Cezalarının Kesilmesi Hürriyeti Bağlayıcı Cezaların Hükmedilmesi XI

8 6.3. Vergi Cezalarının Ödenme Zamanı Cezaya Karşı Dava Açıldığı ve Açılmadığı Durum Cezada Uzlaşıldığı Durum Cezada Uzlaşmanın Vaki Olmadığı Durum Ceza İhbarnamesine Karşı Dava Açılması Durumu Vergi Cezalarının Kalkması Yanılma ve Görüş Değişikliği Hali Ölüm Mücbir Sebepler Pişmanlık ve Islah Pişmanlık Zammı Hesabı ve Oranı Vergi Cezalarında İndirim Ceza Kesmede Zamanaşımı DİĞER MÜEYYİDELER Gecikme Faizi Uygulaması Tarhiyatın Dava Konusu Yapılmaması Halinde Dava Konusu Yapılan Tarhiyatın Mahkeme Kararıyla Onaylanması Halinde Tarhiyatın Bölge İdare Mahkemesi veya Danıştay Tarafından Onaylanması Halinde Tarhiyatın Uzlaşma Yoluyla Kesinleşmesi Halinde Mükelleflerin Vergi Alacaklarına Faiz Ödenmesi Yargı Kararına Göre İade Edilip Yine Yargı Kararı Uyarınca Tahsili Gereken Vergilere Gecikme Faizi Uygulaması Gecikme Zammı Uygulaması Uygulamaya İlişkin Yasal Çerçeve Gecikme Zammı Oranı Gecikme Zammının Tatbiki Asgari Gecikme Zammı Tutarı Gecikme Zammının Uygulama Süresi ve Diğer Hususlar Gecikme Zammı ile Gecikme Faizi Uygulamalarının Karşılaştırılması DÖRDÜNCÜ BÖLÜM UZLAŞMA VE VERGİ YARGISI 1. UZLAŞMA Genel Uzlaşma (Tarhiyat Sonrası Uzlaşma) Uzlaşma Konusu Vergi ve Ceza Nevileri Uzlaşılacak Vergilere İlişkin Tarhiyat Nevileri Uzlaşma Konusu Vergilerde Bulunması Gereken Nitelikler Uzlaşmanın Yapılması Uzlaşma Talebi Sekreterya Hizmetleri Uzlaşma Talebinin Süresi Uzlaşma Talebinin İncelenmesi ve Görüşmelerinin Yapılması Uzlaşma Gününün Ertelenmesi XII

9 Başvurma Şekli Komisyonların Yetkileri ve Teşkili Uzlaşma Komisyonlarının Yetkisi Uzlaşma Komisyonlarının Teşkili Komisyonların Uzlaşabilecekleri Vergi ve Ceza Miktarları Genel Olarak Aylık Beyannamelerde Yetki Sınırı İki Ayrı Vergi Bakımından Tarhiyat Yapılması Usulsüzlük Cezaları, Tekerrür Nedeniyle Ceza Artırımı Kollektif Şirket Ortaklarında Yetki Sınırı Mirasçılarda Yetki Sınırı Uzlaşmanın Sonuçları Uzlaşmanın Kesinliği Uzlaşma ve Vergi Mahkemelerinde Dava Açma Uzlaşma ve Cezalarda İndirme Ödeme Zamanı Uzlaşma Konusu Yapılabilecek ve Yapılamayacak Cezalar Uzlaşılan Vergi ve Cezanın Vadesinde Ödenmemesi Uzlaşılan Vergilerde Gecikme Faizi Uzlaşma Dilekçesi Örneği Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Tarhiyat Öncesi Uzlaşmanın Kapsamı Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Talebi, Talep Süresi, Uzlaşma Gününün Tespiti Yeri ve Başvuru Şekli Uzlaşma Talebi Uzlaşma Talep Süresi Uzlaşma Gününün Tespiti Uzlaşmaya Davet Uzlaşma Davetine Uyulmaması Tarhedilecek Verginin Uzlaşma Komisyonuna ve Mükellefe Bildirilmesi Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Komisyonlarının Teşkili Vergi Müfettişlerince Yapılacak Vergi İncelemelerinde Komisyonların Oluşumu İncelemeye Yetkili Diğer Memurlarca Yapılacak Vergi İncelemelerinde Komisyonların Oluşumu Bölgesel Uzlaşma Komisyonlarının Oluşumu Uzlaşma Komisyonunun Toplanması Uzlaşma Tutanağının Düzenlenmesi Uzlaşmanın Kesinliği ve Dava Konusu Edilemeyeceği Ödeme Zamanı Uzlaşılan Vergilere Uygulanacak Gecikme Faizi Tarhiyat Öncesi ve Tarhiyat Sonrası Uzlaşma İlişkisi Tarhiyat Sonrası Uzlaşma Konusu Yapılabilecek Haller Tarhiyattan Sonra Uzlaşma Yapılamayacak Haller Uzlaşma ile İlgili Uygulama Örnekleri VERGİ YARGISI XIII

10 2.1. Vergi Mahkemeleri Vergi Mahkemelerinde Bakılacak Davalar Vergi Davasının Açılması Dava Açma Süresi Sürelerle İlgili Esaslar Dilekçenin Verileceği Yerler Dava Dilekçesi ve Dilekçe Üzerinde İlk İnceleme Yargılama Usulü Dava Açmanın Hukuki Sonuçları Vergi Mahkemesi Kararlarının Hukuksal Sonuçları Vergi Mahkemeleri Kararlarına Karşı İtiraz Yolu Bölge İdare Mahkemelerinin Görevleri İtirazda Başvurma Şekli ve Usulü İlk Derece Mahkemesi Olarak Danıştay da Bakılacak Davalar Vergi Uyuşmazlıklarında Temyiz Yolu (Danıştay) Temyiz Yolu ve Danıştay'ca Ele Alınacak Vergi Uyuşmazlıkları Danıştay'da Dava Açmaya Yetkili Olanlar Temyiz Süresi Temyiz Dilekçesi Özelge Uygulaması Özelgenin Tanımı Özelge Talebinde Bulunabilecek Konular Özelge Talebinde Bulunulabilecek Kişiler Özelge Talep Edilecek Merci Taleplerin Değerlendirilmesi ve Özelge Tayini Vergi İnceleme Raporlarında Özelgelere Uygunluk Kıstası Özel Durumlar İhtirazi Kayıtla Beyan Aynı Dilekçe ile Açılabilecek Davalar EKLER BEYANNAMELERDEN ALINACAK DAMGA VERGİSİ BEYANNAMELERDEN ALINACAK DAMGA VERGİSİNİN ÖDENME ŞEKLİ, SÜRESİ TÜİK AYLIK TEFE ENDEKSLERİ TABLOSU TÜİK AYLIK ÜFE ENDEKSLERİ TABLOSU BORSADA RAYİCİ OLMAYAN PARALARIN YIL SONU İTİBARİYLE DEĞERLERİ SINIFA DAHİL OLMA HADLERİ FATURA VERME MECBURİYETİNDEKİ HADLER YENİDEN DEĞERLEME ORANLARI AMORTİSMANA TABİ TUTULMADA DİKKATE ALINACAK HADLER XIV

11 GENEL USULSÜZLÜK CEZALARI ÖZEL USULSÜZLÜK CEZALARI TECİL FAİZİ ORANLARI GECİKME ZAMMI VE GECİKME FAİZİ ORANLARI AİLE DURUMU BİLDİRİMİ ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNE AİT BORDRO AMORTİSMANA TABİİ İKTİSADİ KIYMETLER LİSTESİ XV