... Dünya Kenti İstanbul ve Deprem Prof. Dr. Yıldız Sey, Prof. Dr. Mete Tapan. Prof. Dr. Nuran Zeren Gülersoy. Prof. Dr.

Transkript

1

2 İstanbul Teknik Üniversitesi Vakfı Yayını OCAK- MART 2015 SAYI 67 Prof. Dr. Yıldız Sey / Prof. Dr. Mete Tapan Prof. Dr. Nuran Zeren Gülersoy Prof. Dr. Ahsen Özsoy Hikmet Haspolatlı / Doç. Dr. Ercan Yüksel Prof. Dr. Alper İlki/ Dr. Medine İspir Dr. Cem Demir Prof. Dr. Serap Kahraman / Dr. İ. Serkan Mısır Doç. Dr. Özgür Özçelik / Dr. Sadık C. Girgin Prof. Dr. Türkay Baran Prof. Dr. A. M. Celal Şengör Prof. Dr. Namık Çağatay Doç. Dr. Sinan Özeren / Prof. Dr. Cenk Yaltırak Prof. Dr. Fatma Ürekli Y. Müh. Mimar Argun Yum Metin Tükenmez DEPREM OCAK-MART 2015 SAYI 67 İmtiyaz Sahibi: İTÜ Vakfı adına Prof. Dr. Mehmet Karaca Yayın Kurulu: Prof. Dr. Yıldız Sey Y. Müh. Naci Endem Dr. Y. Müh. (Mimar) Doğan Hasol Prof. Dr. Mete Tapan Kenan Çolpan Kenan Mete Hatice Yazıcı Şahinli Yazı İşleri Müdürü: Hatice Yazıcı Şahinli Yayın Koordinatörü: Kenan Mete Deprem Dosyası Danışmanı: Prof. Dr. Faruk Karadoğan Reklam ve Halkla İlişkiler: Fahri Sarrafoğlu Grafik Uygulama: İsmail Çetiner Katkıda Bulunanlar: Zeynep Şahin Tutuk, Gülşah Seyhan, Osman Keskin, Altan Bal, Arzu Eryılmaz, Gözde Çalışır, Yavuz Dürüst, Engin Yıldırım Musa Karaçayır, Kağan Beşoğul Yönetim Yeri: İTÜ Vakfı Merkezi İTÜ Maçka Yerleşkesi Teşvikiye / İSTANBUL Tel: Faks: Baskı: Azra Matbaacılık Litros Yolu 2.Matbaacılar Sitesi E Blok 1.Bodrum No.11 Topkapı Zeytinburnu / İSTANBUL Tel: Yayın Türü: Yaygın, Süreli VAKFI DERGİSİ E-posta: basin@ituvakif.org.tr Bu dergide yayımlanan imzalı yazılar yazarlarının görüşünü yansıtmaktadır. Dergiyi ve Yayın Kurulu'nu bağlayıcı nitelik taşımaz. İTÜ Vakıf Dergisi nde yayımlanan yazı ve fotoğraflardan kaynak belirtilmek koşulu ile alıntı yapılabilir Dünya Kenti İstanbul ve Deprem Prof. Dr. Yıldız Sey, Prof. Dr. Mete Tapan İstanbul Deprem Master Planı: Risk Yönetimi ve Yerleşim Yerlerinde Deprem Güvenliğinin Sağlanması Prof. Dr. Nuran Zeren Gülersoy Deprem Sonrası Barınma Sorunları ve Olası Çözümler Prof. Dr. Ahsen Özsoy Afet ve Kentsel Dönüşüm Hikmet Haspolatlı SAFECLADDING: Deprem Bölgelerinde Yer Alan Prefabrik Yapı Sistemlerinin Cephe Panellerinin Bağlantıları FP7 Projesi Doç. Dr. Ercan Yüksel SERIES AB Projesi Prof. Dr. Alper İlki, Dr. Medine İspir, Dr. Cem Demir İTÜ ve Tokyo Teknoloji Enstitüsü Ortak "Deprem" Projesi Gevrek Bölme Duvarların Bina Deprem Davranışına Etkileri Prof. Dr. Serap Kahraman, Dr. İ. Serkan Mısır, Doç. Dr. Özgür Özçelik, Dr. Sadık C. Girgin, Prof. Dr. Türkay Baran Gelecek İstanbul Depremi: Bilimsel ve Sosyal Çerçevesi Prof. Dr. A.M. Celal Şengör Marmara Denizaltı Gözlemleri Bilimsel Altyapı Projesi: MARDEP Prof. Dr. Namık Çağatay Marmara Denizi ni Depremsellik Yönünden Ne Kadar Tanıyoruz? Doç. Dr. Sinan Özeren Marmara Denizi ve Çevresinde Tarihsel Depremlerin Yerleri ve Anlamı Prof. Dr. Cenk Yaltırak 1894 Depremi ve İstanbul un Ticaret Merkezi Büyük Çarşı (Kapalı Çarşı) Prof. Dr. Fatma Ürekli I.M.Pei İmzalı Katar İslam Eserleri Müzesi Projesinde Bir İTÜ lünün Notları Y. Müh. (Mimar) Argun Yum Teknokent Dosyası İTÜ den Haberler İTÜ Vakıf tan Haberler Yayınlar Spor Metin Tükenmez Briç Süleyman Kolata Dosya 2 4 itü vakfı dergisi

3

4

5

6 DEPREM DOSYASI Şekil 6 Deney düzeneği Şekil 7 Sandviç duvarlarda hasar Şekil 8 Sandviç duvar imalatı gibi [12] iki farklı depreme dayanıklı yapı tasarım felsefesi ön plana çıkmaktadır: i) dolgu duvarları yapısal sistemden izole ederek çerçeve-duvar etkileşimini azaltıp yapıya olan etkisini doğru şekilde ihmal etmek, ii) dolgu duvarları tasarım, detaylandırma ve yapım aşamalarında çerçeve içine sıkıca yerleştirerek katkılarından faydalanmak. 40 itü vakfı dergisi Bünyesinde barındırdığı çok sayıda bilinmezlik sebebiyle dolgu duvarlar mühendislik hesap ve uygulamalarında genelde yapısal özellikleri ile değil yalıtım özellikleri ile ön plana çıkmaktadır. Oysa, dolgu duvarların düzlemiçi doğrultuda yapı performansına önemli etkileri bulunmaktadır; bu elemanların yapısal güçlendirme amaçlı kullanımı mümkündür. Şekil 9 Sandviç duvar deneyleri a) +%1,0 b) +%2,75 öteleme Dolgu duvarlarla ilgili problemler, genellikle iki ilkenin aynı anda ihlal edilmesi sonucu ortaya çıkmaktadır. Duvarlar ne yapıdan izole edilmekte, ne de tasarım, detaylandırma ve imalat aşamalarında dikkate alınmaktadır. Kayar tuğla gibi yeni yapı elemanlarının kullanımı, sandviç duvar uygulamalarının uygun yapılması gibi kullanıcı dostu, ekonomik çözümlerin yaygınlaştırılması yerinde olacaktır. Kaynaklar [1] Hak, S., Morandi, P., Magenes, G., Sullivan, T.J., Damage Control for Clay Masonry Infills in the Design of RC Frame Structures, J. Earthq. Eng., 16(1), 1-35, [2] Calvi, G.M., Bolognini, B., Seismic Response of Reinforced Concrete Frames Infilled with Weakly Reinforced Masonry Panels, J. Earthq. Eng., 5(2), , [3] Mohammadi, M., Akrami, V. and Ghazi, R.M., Methods to improve infilled frame ductility, J. Struc. Eng. 137, , [4] Mısır, I.S., Ozçelik, O., Girgin, S.C., Kahraman, S., Experimental Work on Seismic Behavior of Various Types of Masonry Infilled RC Frames, Struct. Eng. Mech., 44(6), , [5] Preti, M. Bettini, N., Plizzari, G., Infill Walls with Sliding Joints to Limit Infill-Frame Seismic Interaction: Large-Scale Experimental Test, J. Earthq. Eng., 16(1), , [6] Dolsek, M., Fajfar, P., Soft Storey Effects in Uniformly Infilled Reinforced Concrete Frames, J. Earthq. Eng., 5(1), 1-12, [7] Günay M.S., Mosalam, K.M., Structural Engineering Reconnaissance of the April 6, 2009, Abruzzo, Italy, Earthquake, and Lessons Learned, Research, PEER 2010/105, University of California, [8] METU-EERC, 23 Ekim 2011 Mw 7.2 Van Depremi Sismik ve Yapısal Hasara İlişkin Saha Gözlemleri, İnceleme, METU/EERC , METU, Ankara, [9] Mısır, İ.S., Özçelik, Ö., Girgin, S.C., Kahraman, S., Dolgu Duvarlı Betonarme Çerçevelerin Birleşik Düzlemiçi ve Düzlemdışı Yükler Altındaki Davranışlarının Araştırılması. İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Yapı Mekaniği Laboratuarı, TUKSAD için hazırlanan araştırma raporu (Proje Koordinatörü: Prof.Dr. Serap Kahraman), 76 s, [10] Mısır, I.S., Potential Use of Locked Brick Infill Walls to Decrease Soft-Storey Formation in Frame Buildings, J. Perform. Constr. Fac., ASCE, DOI: /(ASCE)CF , [11] Fardis, M.N., Panagiotakos, T.B., Seismic Design and Response of Bare and Masonry infilled Reinforced Concrete Buildings. Part II: Infilled Structures, J. Earthq. Eng., 1(3), , [12] Bertero, V., Brokken, S., Infills in Seismic Resistant Building, J. Struct. Eng., ASCE, 109(6), , [13] Karadogan, F., et al. Improved infill walls and rehabilitation of existing low-rise buildings. Seismic risk assessment and retrofitting, geotechnical, geological and earthquake engineering, A. Ilki, F. Karadogan, S. Pala, and E. Yuksel, eds., Springer, Dordrecht, Netherlands, , [14] Sucuoğlu H, Siddiqui U.A. Pseudo-Dynamic Testing and Analytical Modeling of AAC Infilled RC Frames, J. Earthq. Eng., 18:8, , DOI: / , [15] Dawe, J.L., Seah, C.K., Out-of-Plane Resistance of Concrete Masonry Infilled Panels, J of the Canadian Society of Civil Eng., 16(6), , [16] Angel, R., Abrams, D., Shapiro, D., Uzarski, J., Webster, M., Behavior of Reinforced Concrete Frames with Masonry Infills, Research, SRSS-589, Civil Engineering Studies, University of Illinois, Urbana, Illinois, [17] Flanagan, R.D., Bennett, R.M., Bidirectional Behavior of Structural Clay Tile Infilled Frames, J. Struct. Eng. ASCE, 125(3), , [18] Agnihotri, P. Singhal, V., Rai, D.C., Effect of In-Plane Damage on Out-of-Plane Strength of Unreinforced Masonry Walls, Eng. Struct., 57, 1-11, 2013.

7 İTÜ Vakfı Dergisi - Tam Boyutlu Şekiller Giriş Şekil 1 Türkiye - Van Depremi (21 Ekim 2011 M w =7,2) 1/4

8 Şekil 2 İspanya Lorca Depremi (11 Mayıs 2011, M w =5,1) Şekil 3 Kayar (harçsız-kilitli) tuğla (Mısır vd., 2012) 2/4

9 Şekil 4 Farklı öteleme oranları için standart (üstte), kayar (altta) tuğla duvar davranışları (Mısır vd., 2012) Şekil 5 (a) Yalnız düzlemiçi, (b) yalnız düzlemdışı, (c) eşzamanlı yükleme sonrası duvarda gözlenen deformasyonlar (Agnihotri vd.,2013) Şekil 6 Deney düzeneği (DEÜ Yapı Mek. Lab., 2013) 3/4

10 Şekil 7 Sandviç duvarlarda hasar Şekil 8 Sandviç duvar imalatı (DEÜ Yapı Mek. Lab., 2013) (a) Şekil 9 Sandviç duvar deneyleri (a) +%1,0 (b) +%2,75 öteleme (DEÜ Yapı Mek. Lab., 2013) (b) 4/4