Calendered cloth Calico Cambric Candlewick Canvas Carpet Velour Casement kumafl Cavalry dimi

Transkript

1 Calendered cloth (Kalenderlenmifl kumafl) Daha çok pamuktan veya ketenden yap lan bu tip, terbiye esnas nda tambur olarak bilinen ve s t - labilen veya s t lmayan a r döner silindir çifti aras ndan geçen kumafllara karfl l k gelir. Çok çeflitli etkiler elde edilebilir. Kabartma Bir kabartma deseni kumafl uygun oyulmufl bir silindir ve yumuflak bask silindiri aras nda ezerek elde edilir. Kabartma etkisi, kumafl termoplastik liflerden yap lm flsa veya pamuklu kumafl reçine ile muamele edilmiflse kal c d r. Düzlefltirme Kumafl n yüzeyini düzlefltirmek ve kumafl n kesiflimlerini birbirine yaklaflt rmak için, kumafl yeterli bas nçta silindir çiftleri (kalenderler) aras ndan geçirerek elde edilir. Parlam fl veya parlak görünüfl Yüksek parlakl k schreiner edilerek sa lanabilir. Kumafl n yüzeyine çok ince çizgiler kazand rmak üzere üzerinde yaklafl k 150 çizgi/cm' lik oyulmufl kanallar bulunan s cak kalenderleme ile bast r larak yap l r. Kumaflta termoplastik bir malzeme yoksa bu terbiye kal c de ildir. Everglaze ad verilen ifllem bu tip terbiyeye bir örnektir. Moire Kalenderlemeyle elde edilen bir filigran (water-mark) etkisi. Bak Moire. Parlak görünüfl ayr ca sürtünme kalenderlemesinden de etkilenir. Burada kumafl daha yumuflak olan alttaki tambur ile ondan daha h zl dönen, yüzeyi s t lm fl, iyi parlat lm fl olan üst tambur aras ndan geçer. Aradaki bu h z fark sürtünme ve böylece kumafl yüzeyinde parlakl k oluflturur. Calico Muslinlerden daha a r olan pamuklu bez aya dokumalar için kullan lan genel bir terimdir. Cambric Az bir sertlik ve düzgün yüzey eldesi için kalenderlenmifl hafif a rl kta oldukça s k dokunmufl bez aya pamuk veya keten kumafl. Buruflmazl k terbiyesi verilmifl ve bask yap lm fl olarak genellikle elbiselik olarak Çok hafif gramajl cambric kumafllar (yaklafl k 65 g/m 2 ) mendiller için Candlewick Desenli tufting ile üretilen ve yatak örtüleri ve uzun sabahl k bayan elbiseleri için kullan lan kumafl. Canvas (Çad r Bezi) Bu sa lam, biraz sert, güçlü çözgü yüzlü kumafl genellikle pamuktan, ketenden, naylondan veya polyesterden s k dokunmufl bez aya veya çift tel bez aya ndan yap lan çözgü yüzlü kumaflt r. A rl kullan m amac na göre oldukça çeflitlidir. Carpet (Hal ) Velour (Velur) veya Velvet terimleri, oldukça düzgün ve kadife benzeri yüzeylere sahip Axminster, Wilton, Tufting ve yap flt rma hal lar tan mlamak üzere S k ca paketlenmifl havda her bir ilmek ayr k olarak görülemez. Plush (pelufl) veya Saxony Velurdan daha s k ve uzun havalara sahip kesik havl hal lard r. Hav yüksekli i yaklafl k 15 mm kadar olabilir. Havdaki ilmekler birbirinden ayr k olarak görülebilirler. Shag düflük ilmek yo unluklu uzun havl tufting veya dokuma hal d r. Cord tufting Dokuma veya yap flt rmayla elde edilen k sa ilmekli hava sahiptir. Twist pile Tufting ve dokumada yüzeye hafif benekli görüntü veren yüksek katlama bükümüne sahip ipliklerle elde edilmifl hal. Kabartma veya 3-boyutlu etkiler kesik ve ilmek hav n kombinasyonlar ile elde edilir. Casement kumafl Atk yüzlü, metre karesi yaklafl k 150 gram gelen bez aya perde kumafl. Pamuktan veya suni liflerden dokunabilir. Cavalry dimi Derin çift dimi s ras yla karakterize edilen, s k yap l çöz-

2 gü yüzlü kumafl. Kumafl genellikle yünden yap l r ve golf pantolonlar n n, ya murluklar n ve terzilik elbiselerin ihtiyaçlar n karfl lamak için çeflitli a- rl klarda üretilir. Chambray Kumafla benekli görüntü veren boyanm fl çözgü ve boyanmam fl atk dan yap lan pamuklu bez aya kumafl. Elbiseler için Cheese kumafl Ucuz, yumuflak, hafif a rl kta ve aç k yap da yap lm fl bez aya dokuma. Esas olarak peynir imalat nda kullan m bulur. Cheviot kumafl Bak tüvit fiifon Yüksek bükümlü filament ipliklerden yap lm fl aç k kare yap l, oldukça hafif bezaya dokuma kumafl. Bu kumaflta ipek ve naylon filament iplikler s kl kla Kumafl oldukça yumuflak bir tufleye sahiptir. Parça boyama veya bask yap labilir. Chine (Çin) Yumuflak net olmayan hatlara sahip desen ile bas lm fl dokuma kumafla verilen genel add r. Bu, dokumadan önce paralel çözgü ipliklerinin, dokuma esnas nda bask s n r n n tam uyum sa lamamas yla sonuçlanan bask s yla üretilir ve d fl hat dokuma kumaflta bulan k olarak fiekil 203 Wowen cloqué görünür. Chintz Genellikle pamuktan bezaya dokunmufl, genellikle cretonne den daha hafif, bask l kumafl. Kumafl sürtünme kalenderlemesiyle yar mat veya sürtünme kalenderlemesinden önce niflasta veya di er terbiyelerle sertlefltirerek tam matlaflt r labilir. Perdeler ve koltuk kaplamalar nda kullan l rlar. Cire Mekanik olarak kumafl n parlat lmas veya mumlanmas yla ayna gibi parlakl k kazand r lm fl kumafllar tan mlamada kullan lan bir ifadedir. E er saten dokuma bir kumafl kullan l rsa, çok düzgün bir yüzey oluflturarak parlakl k artar. Cloque Mercimek boyutunda kabartmalar içeren kumafl. Bu kumafl, çift veya birleflik kumafl üreterek veya rib jakarl makinada çift kumafl örerek oluflturulur. Liflerin seçimi s n rs zd r. Bak fiekil 203 ve 204. Atk l -örme cloque Atk l örme kumafllarda kumafl n kabart l bölgelerindeki ilmek say lar n art rarak benzer kabartma etkileri elde edilebilir. Kaplama kumafl Kumafl n bir yüzüne ya da her iki yüzüne tek veya çok

3 fiekil 204 Boucle katl sürekli polimerik bir kaplaman n uyguland örme, dokuma veya nonwoven kumafllar. Son kullan m amac na göre sert veya esnek kaplama kumafl üretilir. Renk ve dokuma etkileri Kumaflta desen uygun basit dokuma desenlerinin birleflimi ve iki veya daha fazla renk ipli in atk veya çözgüde kullan lmas yla elde edilir. Birdseye (kufl gözü), dogs tooths (köpek difli), hounds tooth (Çakal difli), shepherds check (Çoban ekosesi), hairline (flaç k - l ), step effect (merdiven etkisi), yada Glen check (Glen ekosesi) deseni (bak fiekil 205) bu flekilde elde edilmifl kumafl deseni örnekleridir. Corduroy (Fitilli kadife) Kumafl uzunlu unca kesik havlar n uzanarak fitil etkisi oluflturdu u kadife kumafl. Genellikle pamuktan yap l r ve hav bask yap labilir. Velveteen (normal kadife), fitilli kadife görüntüsü elde etmek için uygun bir flekilde kesilebilir. Coutil 2/1 dimi esasl, kapal konstrüksiyona sahip dar-çizgili herringbone kumaflt r ve korseler için Genellikle pamuktan yap l r ve a art labilir veya parça boyanabilir. Covert kumafl nce ve derin dimili çözgü yüzlü kumafl. As l dikkat çe- fiekil 205 Boucle

4 fiekil 206 Boucle (Boucle ken özelli i sadece çözgüde grandrelle veya mock grandrelle ipliklerin kullan lmas yla elde edilen benekli görüntüsüdür. Atk n n kamgarn ve çözgünün de streichgarn yap ld bir türü de olmas na ra men, kamgarn iplikler s kl kla Covert kumafl, özellikle hafif pardesülükler için Crepe Bu gruptaki kumafllar, krep ipli in (sayfa 69) kullan m yla belli dereceye kadar k r fl k veya burufluk yüzeye sahip kumafllar olarak karakterize edilirler. Böyle bir etki hem dokuma hem de örme kumafllarda elde edilebilir. Crepe s rtl saten Özellikle kumafl n bir yüzünde beliren krep filament iplik çözgü ve di er yüzde de krep atk ipliklerinden oluflmufl saten kumafllar ifade eder. Crepe-de-chine Bu terim hafif gramajl kad n iç çamafl r veya elbiseleri için uygun olan krep kumafllar kapsar. Bu kumafllar, düz filament iplik çözgüden ve 2S, 2Z olarak de iflen s rayla kaydedilmifl krep bükümlü filament atk ipliklerinden yap l rlar. Crepe suzette Crepon georgette eflittir. Crepon Çözgü yönünde ilerleyen büzülmelere ve k r fl kl klara sahiptir. Bu etki sayfa 89 da tart fl lan metotlardan biri ile üretilir. Bak fiekil 206. Crepon Georgette bükümün tek yönünü sadece georgette nin atk s nda dokuyarak elde edilir. K r fl k etki bu yüzden ince hafif a rl kta kumafla verilir. Georgette Hem atk hem de çözgü yönünde 2S ve 2Z krep bükümlü ipliklerin de iflen s rayla bez aya dokumada düzenlenmesiyle elde edilen krep görünüfle sahip kalk k, hafif a rl kl kumaflt r. Önceleri ipekten yap l yordu ancak flimdi yün ve di er liflerden de üretilmekte Marocain Atk yönünde bariz göze çarpan ribli krep kumaflt r. Elbiselik crepe-de-chine benzer ancak daha kaba desenlidir. Atk da, ince, s k dokunmufl, 2S, 2Z olarak de iflen krep bükümlü iplikler Moss crepe Moss krep iplikten ve/veya dokumadan üretilen giysi kumafl. Yumuflak, süngersi tutuma sahiptir, iyi dökümlüdür ve özellikle moss krep iplikten yap ld nda karakteristik krep desenine sahiptir. Bak fiekil 207.

5 fiekil 207 Boucle Örme krep kumafl Krep etkisi çözgü veya atk örme kumafl konstrüksiyonu ile veya kimyasal veya s l muamele ile kumaflta farkl çekim oluflturarak elde edilebilir. Cretonne Chintz'den daha a r, yayg n olarak pamuktan dokunmufl bask l kumafl. Genellikle parlat lmam flt r ve çiçek desenli olma e ilimindedir. Mobilya kumafl olarak Damask S kl kla saten dokuma esasl bir tip çözgü ve bir tip atk dan dokunan ters çevrilebilir flekilli kumafl. Mobilyalar ve a art larak da masa örtülerinde Delaine Yünden yap lan bask l hafif a rl kta bez aya dokuma. Yün muslin anlam na gelen mousseline delaine'den türetilmifltir. Denim Genellikle çözgüde mavi veya kahverengi atk da ise beyaz boyal ipliklerden oluflan çözgü yüzlü dimi. Genellikle pamuk 3/1 dimiden yap l r ve tulumlar ve denimlerde kullanmak için terbiye boyunca ön-çektirilir. Gramajlar g/m 2 aras nda de iflir. Tafllanm fl denim ve streç denimde de ayr ca üretilmektedir. Tafllanma Terbiye tamburlu kurutmada çak l tafllar ve muhtemelen a art c da içeren çamafl rhane tipi makinada jean ve denimlere uygulan r. Giysinin kalitesini ve etkinin düzgünlü ünü sa layan bu ifllem günümüzde daha da fazla kabul görmektedir. Dimity Genellikle pamuktan iki yada daha fazla ipli i tek bir iplik gibi dokuyarak fitil veya ekose efeklerin elde edildi i kumafl. Dobby (Armür) Krankl dokuma makinalar nda üretilemeyen, ancak jakarl dokuma ile elde edilen desenler kadar da çeflitli olamayan dokumalar mümkün k lan bir çözgü ipli i seçme ve kald rma mekanizmas d r. Böyle bir mekanizmaya sahip dokuma makinas ile dokunan kumafllara da armürlü kumafllar denir. Doeskin kumafl Genellikle ince merinos yününden olan, silindirlenmifl f rçalanm fl ve elbise yüzü terbiye edilmifl çözgü yüzlü kumaflt r. Beaver kumafla benzer ancak daha hafif ve incedir. Dog s tooth check Bak renk ve dokuma efektleri Domet Ço unlukla pamuktan yap lan havlu taklididir. Kumafl n her iki taraf da f rçalanm flt r. Terzilikte astar olarak Donegal dimi Bak dimi

6 Noktal Swiss nce clip-spot efektli k smen sert pamuk muslin tip kumafl. Dress-face finish (Elbise-yüzü terbiye) Bu terim k sa parlak liflerle kaplanm fl yünlü kumafllara denir. Bu ço unlukla, hav n uygun koflullarda flardonlanmas, f rçalanmas ve bir yönde yat r lmas sonucunda oluflturulur. Bu tür bir terbiye doeskin, beaver ve pilot tipi kumafllara uygulan r. Drill Denime benzeyen ancak genellikle a art lm fl veya parça boyanm fl çözgü yüzlü dimi. Tulumlar için mineral haki renge boyanabilir. Saten dimiler 5 telli saten dokumadan yap l rlar. Duck S k dokunmufl, güçlü canvasa benzeyen ve ayn amaçlar için kullan lan bez aya dokuma kumafl. Bu ifade tropikal giysi kumafllar için de Duffel A r, düflük kaliteli, her iki yüzünden de havland r lm fl yünlü kumafl. Genellikle k sa duffel kabanlar için kullan lmaktad rlar. Dungaree Tulumlar için yap lan, denime benzeyen sa lam pamuklu kumaflt r. Dokumada 3/1 veya 2/1 dimi Kumafl iplik veya parça boyal olabilir. Dupion Kumafl, orijinal olarak düzgünsüzlü ü yüksek iplik veren çift cocoonlardan elde edilmifl ipekten yap lm flt r. Bu iplik, kumafla karakteristik özelli i olan flantuklu desen özelli ini verir. Sentetik iplikler de flimdilerde böyle efektli kumafllar elde etmek için kullan lmaktad r. Embossed kumafl Bak kalenderlenmifl kumafl Epitropic lif Statik elektrik biriktirme e ilimi gibi bir ya da daha fazla özelli ini de ifltirmek maksad yla yüzeyine baz parçac klar n yerlefltirildi- i lifler. Faced (yüzlü) kumafl Yatm fl hav n lüks bir efekt verdi i, box ve doeskin gibi kumafllar için kullan lan genel bir terim. Facing ipek Gece elbiselerinin cep ve yakalar nda süs olarak kullan lan parlak bir kumafl. Barathea, osmanl, saten ve dimi yap lar pek ipli in kullan lmamas durumunda, ipek facing olarak da tan mlanmaz. Faconne Yüzeyinde flekiller biçiminde desen ihtiva eden kumafllara verilen bir terim Faille nce ve s k çözgülerin kaba atk iplikleri ile kesiflmesiyle oluflmufl bez aya dokumayla filament ipliklerden yap lm fl, hafi gramajl ve yumuflak kumafl. Faille atk yönünde riblere sahip kumafl grubuna dahildir. Bu

7 grupta ribin artan önem s ras na göre örnekleri s ras yla; taffeta, faille, poult ve grosgraindir. Felt (Keçe) Kumafl yo un mat görünüflü ile ay rt edilir. Bu türden kumafllar ilk olarak terbiye uygulanmadan önce dokunmufl olabilir veya iplik kullan lmaks z n kumafl tabakas oluflturmak için hayvan liflerinin s k ca biri birlerine kenetlenerek oluflturulmufl yüzeylerdir. Figured fabric (fiekilli kumafl) Jakar ya da armür desenine sahip kumafl Fishnet (Bal k a ) Ask ilmekler ve plaka ilmeklerin kombinasyonlar ndan oluflan aç k gözenekli atk l -örme yap d r (sayfa 108, sayfa 112). Kaçmaz çoraplarda Flannel (Havlu) Hafif flardonlanm fl veya f rçalanm fl olmalar dolay s yla yumuflak tutumlu bez aya veya dimi dokuma kumafl. Kumafl orijinal olarak tamamen yünden yap lmaktayd ancak flimdi yayg n olarak di er baflka lifleri de içermektedir. Hem streichgarn hem de kamgarn havlular yaklafl k 200 g/m 2 a rl nda üretilmektedir. Flannelette (Havlu) Yün havlunun pamuklusu. Yumuflak bükümlü iplikler atk da kullan lm flt r ve f rçalama (=trafllama) makinas n n etkisine en çok maruz kal r. Kumafl n her iki yüzeyinde de hav oluflturulur. Flannelette g/m 2 a rl ndad r ve winceyette benzer ancak ondan a- rd r. Çizgi etkisi elde edebilmek için parça boyanabilir, bask edilebilir veya boyal ipliklerden dokunabilir. Flanellette çoçuk elbiselerinde kullan labilir ancak kanunen yanmaz olmal d r. Çarflaflar için daha yüksek gramajl lar Flock printed cloth (Flock bask kumafl) Bak bask kumafl. Folk dokuma Genellikle renkli çözgü ve atk çizgilerine sahip, kaba iplikten dokunan ve kaba yüzeye sahip gevflek dokunmufl kumaflt r. Foulard Filament düz ipliklerden yap lm fl hafif a rl kl 2/2 dimi kumaflt r. Genellikle bask l olarak Orijinal olarak ipekten yap lan surah'a benzer. Frieze A r tafllanm fl ve trafllanm fl yünlü kaban kumafl d r. Yüzeye uygulanan tafllama frieze oluflturmak için küçük boncuklar oluflturacak flekilde sürtülerek gerçeklefltirilir. Fustian Atk s kl n n çözgü s kl ndan oldukça fazla oldu u kumafllar tan mlamak için kullan lan genel bir terimdir. Beaverteen, corduroy, moleskin kumafl ve velveteen bu türden kumafl örnekleridir.