BAŞAK KÜLTÜR VE SANAT VAKFI

Transkript

1 BAŞAK KÜLTÜR VE SANAT VAKFI YILI FAALİYET RAPORU 2016 Kayışdağı Mahallesi, Uslu Caddesi/Nihat Sokak, No. 55/A-Ataşehir -İSTANBUL Tel www. basaksanatvakfi.org.tr

2 2016 YILI FAALİYET RAPORU BAHÇE (BAŞAK HELİN ÇOCUK HAKLARI ENSTİTÜSÜ) Başak Kültür ve Sanat Vakfı 2015 yılında Başak Helin Çocuk Hakları Enstitüsünü (BAHÇE) bir yıllık bir ön hazırlık sürecinin ardından kurdu.çocukların kendilerini ilgilendiren konularda aktif katılımını sağlamak, insan hakları ve çocuk hakları kültürünü geliştirme ve sanat aracılığıyla BSV bünyesinde daha kurumsal bir yapıya evrilerek, kapsamlı sürdürebilir ve istikrarlı çalışmalar ortaya koyması amacıyla çocuk hakları enstitüsü faaliyetlerine başladı. Faaliyetlerine başlamadan once yapılan saha çalışması ile alandaki ihiyaçlar belirlendi. Bu saha çalışmasında 50 aileye ulaşıldı. Bu temelde eğitimin içeriği belirlendi. Bu kapsamda; Dayanışmayı ve paylaşmayı öne çıkaran çalışmalar yaparak, yaşayarak ve araştırarak öğrenmeye yönelik çalışmalar planlandı. Çalışmalara profesyonel veya gönüllü olarak katılacak olan eğitmenlerin ilgili yöntem ve yaklaşımlar konusunda tecrübeli ve/veya bu yaklaşımlara açık olması önemsendi. Çocuklara yönelik gerçekleştirilecek olan tüm çalışmalar, çocukların mevcut eğitim süreçlerini olumsuz etkilemeyecek ve onların talepleri doğrultusunda kurgulandı yılında 6 aylık bir eğitim programıyla 25 çocuk (10-12 ve yaş arası) çocuk hakları konusunda eğitim aldı. 3 yıl olarak hedeflenen bu eğitim ikinci yılında da devam edecektir. BAHÇE ekibi tamamen gönüllü eğitmenlerden oluşan bir ekip olup çocuklarla beraber bu süreci tamamladı. Atölyelerde ele alınan ana temelar ve bu temaların alt başlıkları olarak işlenen dersler: Tema: Bilmeliyim 2. Tema: Katılmalıyım 3. Tema: Paylaşmalıyım 4. Tema: Farkındayım, Savunmalıyım 5. Time: Geliştiriyorum, Değiştiriyorum Atölyelerde işlenen konular; Tanışma ve Çocukluk Kendini İfade Etme ve Çevreyi Tanıma Hak kavramı ve Temel Haklar

3 Bilgisayar ve Programlama Çocuk Katılımı Çocuk Hakları sözleşmesinin Tanıtımı Duygu ve Dil Gelişimi Sağlıklı Arkadaşlık İlişkileri Grup Bilinci Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Ayrımcılık Genel Olarak İnsan Hakları (Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma) Demokratik Liderlik BAHÇE atölyelerine katılan çocuklar atölye sonrası sertifikalarını alarak birinci yılı başarıyla tamamladılar. BAHÇE atölyelerini yürütürken hedeflerimizden biri de yılsonunda tamamen çocukların inisayitifi ve emekleriyle bir dergi çıkartmaktı. Atölyeler sonrası bir araya gelen çocuklar kapak tasarımından içeriğine ve başlıklara kadar tamamen kendilerinin belirlediği BAHÇE dergisinin ilk sayısını çıkardılar. Üç yıl boyunca çıkarılması planlanan dergimizin bir sonraki sayısı 2017 yılı içinde çıkarılacaktır. BAHÇE atölyeleri iki ayrı yaş grubunun hafta sonları katılıyla gerçekleşti. Bu eğitim sütreci çocukların kendi haklarının farkına varmaları ve geleceğin insan hakları savunucusu olma yolunda bir donanıma sahip olmalarına odaklanırken aynı zamanda çocukların okulda, sokakta ve evde kendi sorunlarıyla baş edebilme yöntemlerini de geliştirmeye odaklandı. Çok yönlü olarak planlanan bu atölyeler çocukların kişisel gelişimlerine katkı sunmayı da hedefledi. Bu nedenle eğitimlere başlamadan önce çocukların birbirleriyle de diyaloglarını güçlendirici kaynaştırıcı aktiviteler yapıldı. Daha çok oyunlar oluşturularak geliştirilen bu aktiviteler ile çocukların bir arada uyum içinde faaliyetlerini sürdürmeleri sağlandı. Eğitim süresince ve yılsonunda çocuklardan aldığımız geri dönüşümler atölye kazanımlarının en somut göstergelerinden biri oldu. Bu yıl edinilen deneyimler doğrultusunda ikinci yılın hazırlıkları yapıldı. Katılım konusundan derslerin içeriğine kadar atölyeler yeniden gözden geçirilirken bu yıl daha kapsamlı çalışmalar hedeflendi. Her yıl bir öncekini tamamlayan ama aynı zamanda kapsam olarak da genişleyen hedefler belirlendi.

4 ÇOCUK HAKLARINA İLŞKİN SAHA ÇALIŞMASI Bu çalışmanın konusu 2003 yılından beri İstanbul un Ataşehir ilçesi Kayışdağı mahallesinde faaliyet yürüten vakfımızın çocuk hakları enstitüsünün kurulmasına yönelik bir saha araştırması yapmasıdır. Bu saha araştırması Çocuk Hakları Enstitüsü Birimi için bir ön hazırlık niteliği taşımaktadır. Araştırma İstanbul un Anadolu yakası Ataşehir ve Ümraniye ilçelerinde yaşayan ailelere gerçekleştirildi. Bu araştırma formlarında çocuk hakları, çocuk katılımı ve çocuklarının ilgi alanlarının yanı sıra demografik ve sosyo-ekonomik durumlarına yönelik sorular hazırlandı. Özellikle çocuk katılımı ve çocuk hakları konusunda ucu açık sorular da eklenerek görüşmecilerin bu konulara ilşkin bilgileri alındı. 55 anket formu cevaplandırıldı. Anket formunu 45 kadın ve 10 erkek cevapladı. Anket formunu dolduran katılımcıların farklı sosyo ekonomik ve mesleklerden olmasına da önem verilmiştir. Bu durum çocuk hakları algısının eğitim ve sosyo ekonomik duruma göre nasıl bir değişiklik gösterdiğinin ortaya konması açısından önemlidir KÜLTÜR ÇADIRI PROJESİ ile tarihleri arasında hayata geçirilen Kültür Çadırı projesi, unutulmuş veya teknolojinin gelişimi ile birlikte geri planda kalmış çocuk oyunlarının ve farklı kültürlerdeki paylaşım ritüellerinin yeniden icra edilmesi ve tanıtılıp sunulması üzerine inşa edildi. Proje kapsamında 5 farklı ülkeden (İspanya, Ermenistan, Kosova, Tunus, Türkiye)15-28 yaş arası 8 er katılımcı olmak üzere toplamda 40 genç İstanbul da buluştu. Yaklaşık 3 ay boyunca gerçekleşen hazırlık döneminde kendi ülkelerine ait yöresel çocuk oyunlarının performansını hazırlayıp, ayrıca yine proje kapsamında kitap ve DVD için oyunlara ilişkin metin ve görsel materyal hazırlandı. Kitap, o ülkeye ait oyunların nasıl oynandığına dair metinleri içermektedir. DVD de ise katılımcılarca hazırlanmış performanslarla söz konusu oyunların nasıl oynandığını gösteren videolar bulunmaktadır. Aktivite tarihinden önce katılımcı ülkelerden temsilciler İstanbul da buluşarak faaliyetin planlanması ve çadırın dizayn edilmesi için beraber çalışma yürüttüler. Aktiviteler Haziran 2016 tarihlerinde yapılan aktiviteler İstanbul un Şişli (Maçka Sanat Parkı), ve Kadıköy (Özgürlük parkı) ilçelerinde gerçekleşti. Bu tarihlerde açık mekanlarda çocuklarla birlikte proje hayata geçirildi. Proje Ulusal Ajans Erasmus plas kapsamında Kadıköy belediyesi ortaklığı ve Şişli Belediyesi desteğiyle yürütüldü.

5 Söz konusu aktitivite döneminde 5 farklı ülkeden toplam 40 katılımcıyla bahsi geçen oyunların performansının sergileneceği bir "oyun alanı" oluşturuldu. Türkiye ve farklı ülkelerden gelen katılımcılar, geleneksel çocuk oyunlarını oyun-kültür çadırında sergileyip imkânı kısıtlı çocuk seyircilerin söz konusu oyunlara aktif katılımını sağlandı. Faaliyet sırasında, proje katılımcıları oyun oynarken çocukları ve yerel halkı gel bize katıl bize sloganı ile oyun alanına ve oyunlara davet edildiler. Proje sonunda Kadıköy Belediyesi Yeldeğirmeni Sanat Merkezi nde bir veda kokteyli gerçekleştirildi. Program dahilinde Piyano ve Keman dinletisi gerçekleştirildi. Katılımcı 40 gence katılım sertifikaları verildi. Ayrıca Kadıköy ve Şişli Belediyelerine de desteklerinden dolayı birer plaket verildi EVS Projesi: 2015 yıkında başlayan ve 2016 Mayıs ayında sona eren Avrupa gönüllü Hizmeti kapsamında 3 gönüllü vakfımızda çocuklarla faaliyetler gerçekleştirdiler. Bu faaliyetler; Yaratıcı Drama, Çocuk Filmleri Sinema Günleri, Çocuklara yabancı dil kursları vb. oldu. Yaratıcı Drama atölyelerine 8-14 yaş arası 19 kişi katıldı. Bu atölyelerde hem çocukların yaratıcılıklarını arttırma, el becerilerini geliştirme, hem de yeteneklerini açığa çıkarmak için resim, seramik, çeşitli malzemelerle ürün çıkarma, kara kalem çalışmaları vb. faaliyetler yürütüldü.

6 BİR ÇOCUK HAKKI İHLALİ; EV İÇİ ÇOCUK İŞÇİLİĞİ Projemiz; Çocuğun gelişim hakkının ihlali olarak ortaya çıkan çocuğun ev içi işlerinde kullanılması ve bununla mücadele konusunda, kurumsal sosyal sorumluluğu destekleyerek duyarlılık ve farkındalık geliştirmeyi; spesifik olarak ise ev içi çocuk işçiliği ile mücadelede, yöntem ve araçlar neler olabilir, neler yapılabilir? perspektifiyle bir eylem planı modeli hazırlamayı amaçlamaktadır yılında başlayan projemiz Şişli Belediyesi eşitlik Birimi ortaklığında Hollanda Konsolosluğu Matra program desteği ile uzman bir ekip tarafından yürütülmektedir. Bu ekip bir sosyolog,bir uzman psikolog, bir sosyal hizmet uzmanı, bir veri analisti ve anketörlerimizden oluşmaktadır. Proje kapsamında Istanbulun Üsküdar ve Şişli ilçelerinde 200 hane ile anket uygulaması yapıldı. Proje kapsamında yapılacak aktiviteler: 2-10 ar kişilik iki grupla (toplamda 20 çocuk, yaş arası) 2 gün ev içi çocuk işçiliğine dair oyun terapsi yapılacaktır. 3-Ortak kurum ile birlikte sosyal hizmet uzmanı, oyun terapisti ve bir sosyologdan oluşan bir çalışma grubu kurulacaktır. Bu komisyon ile Istanbul genelinde projenin hedef kitlesine yönelik elde edilen donelerin paylaşımı ve ağ kurma ön hazırlığı yapılacaktır. 4-Bu paylaşımlar ile İstanbul ilinde bulunan belediye kent konseyi çocuk birimlerinin, çocuklarla çalışan STK ların, sosyal sorumluluk projeleri geliştiren özel sektörün, sendikaların yer aldığı bir ağ oluşturulacaktır. 5-Proje faaliyetleri sonucu elde edilen sonuçlarla kurumların katılacağı iki atölye çalışması yapılacaktır.atölyelerde ev içi çocuk işçiliği ile mücadeleye dair bir eylem planı oluşturulacaktır. 6-Ağ oluşturulan kurumlarla bilgi-tutum ölçeği çalışması yapılacaktır.kurumların ev içi çocuk işçiliğine dair duyarlılıkları ölçülecektir. 7-Projenin sonunda bir proje raporu hazırlanıp basılacaktır.raporla, yapılan tüm çalışmalar ilgili yerlerle paylaşılacaktır. 8-Proje sonunda bir basın toplantısı düzenlenecektir. Görsel ve yazılı basının yanısıra yerel yönetimlerin,yerel basın aktörleri,sivil toplum kuruluşu üyeleri ve aktivistlerin konuya dikkat çekilecektir. Hedeflenen sonuç; Çocuk işçiliği giderek artan bir düzeyde ev içine çekilmektedir. Bu durum çocuğun sosyo-psikolojik durumunu olumsuz yönde etkilemekte ve gelişim hakkının ihlali anlamına gelmektedir. Ev içi çocuk işçiliğiyle mücadeleye dikkat çekerek bu konuda

7 kurumsal sosyal sorumluluğun geliştirip desteklemek ve konuya ilişkin sosyal sorumluluk projeler yapmaya teşvik etmek temel hedeftir. Projemizde çocuklara yönelik iki ilçede 4 atölye gerçekleştirildi tarihinde Istanbul un Şişli ilçesi Kuştepe mahallesinde, tarihinde ise Ataşehir ilçesi kayışdağı mahallesinde hayata geçirildi yaş aralığında toplamda 18 çocukla oyun yoluyla iletişim becerilerini geliştirilmesi ne yönelik atölye çalışması uzman psikolog Pınar Talaslıoğlu ve psikolog Vesile Çetin Kazak tarafından yürütüldü. Çocuk katılımının esas alındığı bu çalışmada çocukların haklarına bakış açıları, beklentileri, hayalleri, arkadaşlıkları ve insanlara dair gözlemlerine ilişkin hem eğlenceli hem de güzel bir farkındalık çalışması gerçekleştirdiler ÇOCUĞUN İNSAN HAKLARI SİNEMA PROJESİ Ocak 2016 tarihinde Van da yapılan kapanış toplantısı ile projemizi sonlandırdık. Başak Kültür ve Sanat Vakfı nın Van Barosu ve DW-RS Producties (Amsterdam) ile ortak olarak, Avrupa Birliği Bakanlığı tarafından yürütülen, Sivil Toplum Diyalogu Programı tarafından fonlanan Çocuğun İnsan Hakları ve Sinema Projesi 2014 yılında başladı. Başak Kültür ve Sanat Vakfı ırkı, dili, rengi, cinsiyeti, yaşı, siyasal ya da başka düşünceleri, ulusal, etnik ve sosyal kökeni, mülkiyet, sakatlık, doğuştan gelen ve sonradan kazanılan statüleri ve diğer bütün farklılıklarını bir yana bırakarak; çocuğun hakları ile birlikte bir birey olarak kabul edilmesi için çalışır. Çocuğun ve toplumun Temel İnsan Hakları ve Özgürlüklerine saygının arttırılmasını; çocuğun yüksek yararının korunmasını ve eğitim, kültür, sanat yolu ile çocuğun yeteneklerini geliştirmesine destek olmayı, ona yol göstermeyi amaçlar. Vakıf çocukların adil ve özgür bir toplumda büyümelerine ve çocuklar için demokratik bir toplumun tesis edilmesine katkıda bulunmak için hak odaklı çalışmalar yapar ve işbirliklerini teşvik eder. Projemizin Amacı ve İçeriği Savunmasız çocukların insan hakları konusundaki farkındalıklarını ve sinema konusundaki bilgilerini arttırmak ve yeteneklerini geliştirmek böylece kendilerini daha iyi ifade edebilmelerine destek olmayı amaçlayan projemiz, aynı zamanda proje alanlarındaki sivil toplum örgütlerinin bu durumdaki çocuklara ulaşmasını, onlara hukuki, sosyal, kültürel, eğitsel

8 anlamda destek sağlayabilmeleri için kurumsal kapasitelerini geliştirmeye katkı sağlamayı amaçlıyor. Bu doğrultuda, hazırlanan ve fonlanan proje ile Türkiye de 14 ilde (Van, Manisa, İzmir, Denizli, Hatay, Adana, Mersin, Tunceli, Bitlis, Erzurum, Batman, Ordu, Düzce, İstanbul) ve Amsterdam da göçten etkilenen, sosyal, kültürel, sanatsal ve eğitsel etkinliklere ulaşma da dezavantajlı olan yaşları arasındaki çocuklar için insan hakları ve sinema atölyeleri gerçekleştirilecektir. Proje ile her lokasyondan 25 çocuğa, 5/10 STK ve ilgili yerel birimlerden 20/30 katılımcıya ulaşmak hedeflenmektedir. Van Barosu/Çocuk Hakları Komisyonu üyesi avukat(lar) çocukların insan hakları konusunda bilgilendirilmesi ve farkındalıklarının arttırılması için 15 farklı lokasyonda geliştirdikleri modülü uygulayacak. Eş zamanlı olarak, Proje Danışmanı/yönetmen Derya Durmaz çocuklarla birlikte Amerikalı yönetmen ve akademisyen Theron Patterson ile sinema atölyesini gerçekleştirecek. Avrupa dan ortağımız DW-RS den hak savunucuları ve sinemacılar skype görüşmeleri ile çalışmanın bütün etaplarına dâhil olabilecek; Amsterdam da yapılacak çalışmaya ev sahipliği yapacaktır. Proje raporu ve yol haritasının paylaşılacağı bir kapanış toplantısı. Ortaklarımız Van Barosu, DW RS Producties Destekçilerimiz Proje, Amsterdam da De Meervaart/Studio Meervaart, Türkiye de Bitlis Belediyesi, Tunceli Belediyesi, Toroslar Belediyesi, Karaçoban Belediyesi, Van Belediyesi, Samandağ Belediyesi, Batman Kültür ve Sanat Derneği, Bingöllüler Soyal Yardımlaşma, Dayanışma, Eğitim ve Kültür Derneği, Uçan Balon Çocuk ve Gençlik Derneği, Uluslararası Sanat Eğitimcileri Derneği, Hayata Destek Derneği, Mavi Kalem Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği. From Exclusion to Respect Project Dışlanmadan Saygıya Projesi: -Sosyal dışlanma konusundaki farkındalığı artırmak, Polanyadan Aktywni dla Długopola Górnego isimli kurumla birlikte Kasım 2016 tarihleri arasında6ülkeden(bulgaristan,p olonya,türkiye,romanya,ispany a,yunanistan) toplamda 36 katılımcıyla birlikte Dışlanmadan Saygıya projesini Polonyanın Zakopane kentinde gerçekleştirdi k. Projenin Amacı:-Kültürlerarası engelleri kırmak

9 -Sosyal dışlanma ile mücadele eden ortak kuruluşlarla bağlantı kurmak, yaygın eğitimde hoşgörüyü öğretmek ve modern yöntemlerle çalışmak -İnsan kaynaklarının geliştirilmesinde hareketliliği artırmak, iddialı sosyal davranışlar oluşturmak Yöntemler: Tartışmalar, entegrasyon oyunları, katılımcıların kendi engellerini aşacak ve grup etkinlikleri, gruplar halinde ve gruplar arasındaki tartışmalara katılmaya teşvik edecek aktiviteler, grup tanıtımı, multimedya sunumları, çalıştaylar, bireysel çalışma, proje çalışması yöntemleri (beyin fırtınası, analiz), ileri adım, kart oyunları, enerji vericiler. Beklenen Sonuçlar: -"Barış Askeri" modelini yaratmak - Dil yeteneklerini ve iletişim becerilerini arttırmak - Benlik saygısı ve kendine güveni arttırmak - Gruptaki sorunu çözme konusunda yeterlilikler gibi pek çok temel beceriyi kazanmak - Yaratıcılığı arttırmak ve katılımcıların daha açık görüşlü olmalarına yardımcı olmak - Olumlu davranış örneklerine teşvik etmek VAKFIMIZBÜNYESİNDE YÜRÜTÜTLEN ATOLYE VE KURSLAR Küçükler için İngilizce Kursu:20 Kişi ( 7-10 yaş arası) Eğitmen: Gosia Kochanowski Büyükler için İngilizce Kursu: Eğitmen Paula Peroutka 6 Kişi (17 35 yaş arası)ders bire bir verilmiştir. Yaratıcı Atölye: 23 Çocuk katılmıştır Eğitmenler: Antonella Giuliani, Sofia Diaz ve Gosia Kochanowski Kürtçe Dil Kursu:5 beş çocuk katılmıştır.eğitmen:tülay Acar Resim ve Seramik: 25 Kişi katılmıştır Egitmenler :Antonella Giuliani ve Gosia Kochanowski

10 -Tiyatro; 9 kişi yaş arası çocuk katılmıştır.egitmenler: Dilan Şahin+ Gosia Kochanowski - Enstrüman kursları.eğitmenler :Ronahi Dölek ve Paula Peroutka -Keman, Çello ve Piyano; Farklı yaş gruplarından 13 öğrenciye eğitim verdik BURS eğitim döneminde 21 kişiye burs verildi 10 Ekim 2016 tarihinde vakıf merkezinde 3 kişilik uzman bir ekip tarafından İstanbul dan başvuru yapan 26 kişi ile yüzyüze mülakat yapıldı eğitim dönemi Ekim ayı itibariyle 45 kişiye burs verilmektedir ETKİNLİKLER Film Festivali: Bursa Uluslar arası çocuk hakları film festivaline Çocuk Hakları Sinema Projesi Filizlerimizle Katıldık Sertifika.Başak Helin Çocuk Hakları Enstitüsü BAHÇE yılını başarıyla tamamlayan 20 çocuğa Sertifikaları verildi.

11 İs le Sanat Atölyesi: Amerikalı sanatçı Dennis Lee Mitchell,"Büyükelçiliklerde Sanat" kapsamında, duman isi kullanarak yarattığı sanat eserlerini sanatseverle buluşturdu. Amerikalı sanatçı, Türkiye programını Başak Kültür ve Sanat Vakfı çocuklarının mum isi kullanarak yaptığı heyecanlı çalışmayla tamamladı Piknik:29 Ağustos 2016 tarihinde Aileler,çocuklar ve gönüllerimizle Aydos Gölet / Maltepe alanında piknik geçleştirdik..

12 Başak Sinema Kulübü! Başak Kültür ve Sanat Vakfında tarihleri arasında her Cumartesi saat 16:30 da Çocuk sinema günleri gerçekleşti. Antonella Giuliani, Sofia Diaz ve Gosia Kochanowski ( Gönülleri ) ile birlikte hem İngilizce pratik yapmak hem de inanılmaz filmler izlemek için çocuklarımız bir araya geldiler. Filmler orijinal dilinde ve Türkçe altyazılı gösterildi.

13 Çocuk Hakları Atölyesi ; Türkiye nin 1990 yılında kabul ettiği Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi nin özellikle son yıllarda yaşanan göçler ve savaşlarla artan hak ihlalleri kapsamında hatırlanması, farkındalık yaratılması ve uygulanabilecek iyileştirmeler hakkında fikir üretilmesi amacıyla yapılan Çocuk Hakları Atölyesi, 2002 yılından beri çocuk çalışmaları yürüten Başak Kültür ve Sanat Vakfı nda gerçekleştirildi Çocuk hakları alanında çalışan Melda Akbaş moderatörlüğünde yapılan atölyede, Uluslararası Çocuk Hakları Beyannamesi maddeleri ele alınarak uygulanabilirliği değerlendirildi. Çocuk katılımcıların da olduğu atölyede onların da fikirlerine başvurularak ihtiyaç ve talepleri dinlenildi. Vakıf bünyesinde çalışmaları devam eden Başak Çocuk Hakları Enstitüsü bu atölyeler ile farkındalık kazandırmayı ve çocuk platformlarında sürdürülebilir çalışmalar için örnek projeler oluşturmayı hedeflemekte YAYINLAR Başak Dergi Çocuğun insan hakları sinema projesi yayını Bahçe Anket Raporu