D UVARLARIN ARKASINDA. müslüman ülkelerde kadın

Transkript

1 pressbook_b_260506_rmp.indd :48:48 Uhr

2 Duvarların Arkasında 14 bölümden oluşan Duvarların Arkasında Müslüman Ülkelerde Kadın adlı belgesel film, Müslüman nüfusun çoğunluk olduğu ülkelerde kadınları kültürel ve coğrafi farklılıkları ile değerlendiren bir proje olarak alanında ilktir. Geniş İslam coğrafyasının özgün ülkeleri kapsamında hazırlanan belgesel bu ülkelerde siyaset, sanat, ekonomi dünyasındaki önemli kadınları tanıtmak bir yana, kültürel farkları ortaya koymak, bu ülkelerdeki değişimi, toplumsal dinamizmi, modernleşmeyi kadın perspektif inden anlatmaktadır. Batının bu ülkelere yönelik önyargılı tek tip kadın imajına karşı düşünen, üreten, topluma katkı sağlayan kadınlar toplumun değişim dinamiğinin de ana unsurlarıdır. Bu yaklaşımla hazırlanan belgesel kadınların hayatındaki renkli unsurları, hayat biçimleri, gelenekleri, evlilik, eğitim, çalışma hayatını, dünyaya bakışlarını bir arada değerlendirmektedir. İçerik, kadınların hayat biçimleri içinde magazin unsurları ile renklendirilmiş, izlenebilir formatta bir belgesel hazırlanmıştır. Türkiye nin AB müzakerelerine başladığı bu dönemde, Türkiye den kadın gazetecilerin önyargısız ve içerden bir bakışla hazırladığı böyle bir belgeselin Avrupa ülkeleri açısından da ilgi çekici olduğuna inanıyoruz. 2 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :48:49 Uhr

3 Ekibimiz Proje : Ayşe Böhürler, Süreyya Önal Hazırlayan Ve Sunan : Ayşe Böhürler Yapım-Yönetim Koordinatörü : Aslıhan Eker Yönetmen/ Kamera/ Kurgu : Adem Özkul (Umman, Yemen, Sudan, Lübnan, Suriye, Mısır, Endonezya, Malezya) Hakan Tokyay (İran, Cezayir, Ürdün, Filistin, Pakistan) Teknik Asistan : Aytunç Menevşe Senaryo : Aslıhan Eker, Ayşe Böhürler, Şaban Şikar Çeviriler : Arapça : Hasibe Turan, Ümran Önal, Rümeysa Zeynep Uylaş İngilizce : Aslıhan Eker, Zeynep Büyükcoşkun, Nagihan Haliloğlu Fransızca : Engin Kandemir Farsça : Zaur Şükürov Malayca : Ali Çetin, Murat Korkmaz Urduca : Rizwan A Siddiqui Müzik : Eser Taşkıran Proje Danışmanı : Sefer Turan Yapım : Gala Ajans 3 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :48:50 Uhr

4 Duvarların Arkasında Belgesel Film : Bölüm Sayısı : 14 Bölüm süresi : 45dk. Bölümler : Umman, Yemen, Sudan, Lübnan, Mısır, Suriye, Malezya, Endonezya, İran, Cezayir, Filistin, Ürdün, Pakistan, Türkiye Yayın Dili : Türkçe, Arapça ve İngilizce Bu belgesel Türkiye de ulusal kanallarda 2006 yılı içinde yayına girecektir. Yabancı kanallarda yayınlanması için görüşmeler devam etmektedir. Belgesel film dışında yapılacak çalışmalar : Kitap Web sitesi CD-DVD formatına hazır hale getirilmesi 4 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :48:52 Uhr

5 Hedef Duvarların Arkasında, Türkiye ve Batı ülkelerini kapsayan geniş bir izleyici kitlesini hedeflemektedir. Bu belgesel, hedef izleyici kitlesine İslam ülkelerinde kadınların yıllar boyu içine konuldukları ezilmiş ve sessiz önyargısının dışında, farklı mücadele ve başarı hikâyelerine sahip olduklarını göstermeyi amaçlamaktadır. Başta Türkiye olmak üzere İslam ülkelerindeki kadınlar, belgeselde yaşam biçimleri, sosyal hayat içindeki konumları, sanat ve siyasetteki etkinlikleri, farklı kültür ve geleneklerin hayatlarına yansıması, sivil toplum kuruluşları ile ilişkileri, çalışma hayatında karşılaştıkları problemler, giyim tarzları, dünyaya bakışları ile belgesel içinde yer almaktadırlar. Her bir ülkede kadının durumu paradoksların ve kontrastların altı çizilerek çok yönlü bir şekilde anlatılmaktadır. Bu doğrultuda izleyicide bu ülkelere karşı yeni bir ilgi ve heyecan uyandırmayı amaçlarken, bu ülkelerdeki kadınların kendilerine o kadar da yabancı ve uzak olmadığını göstermeyi hedeflemektedir. Daha üst düzeyde yeni bir kültürler arası entegrasyonu önerir ve Türkiye nin diğer ülkelerden farkını ortaya koyar. Duvarların Arkasında kadınların başarı ve mücadele hikayelerini anlatırken onların duygularını, ait oldukları ülkenin kimliğini doğal ve gerçekçi bir şekilde ortaya çıkarmayı ve izleyicinin duygu-düşünce dünyasına nüfuz etmeyi istemektedir. Bir başka açıdan müslüman ülkelerdeki kadın sorunlarıyla izleyiciyi yüzleştirmeyi hedeflemektedir. 5 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :48:53 Uhr

6 Hazırlıklar 11 Eylülden sonra batı ülkelerinden gelen o kadar çok gazeteci ile konuştuk ki Soruları hep aynıydı, Önyargıları da. Türkiye hakkında pek bir şey bilmiyorlardı. Müslüman kadınlar hakkında bildikleri ise başörtüsü, peçe, poligami ile sınırlıydı. Peki biz ne kadar tanıyorduk bu coğrafyayı? Biz de onlarla ilgili olarak batılı kaynaklardan bilgi almıyor muyduk? Tek tip bir müslüman kadın prototipi ne kadar gerçeği yansıtıyordu? Bu sorularla bu belgeselin fikri oluşmaya başladı. İki yıl ön hazırlıklar ve finans arayışları içinde geçti. Önceleri imkansız gibi görünüyordu. Ekibi oluşturduk, ülkeler ile irtibata geçtik, teknik hazırlıkları tamamladık ve çekime te Umman a giderek başladık. Bir yıl içinde birbirini peşi sıra 13 ülkeye gittik. Gittiğimiz her ülkede yaklaşık 10 gün sürdü çekimlerimiz da ise yurtdışı çekimlerini Pakistan ile noktalandırdık ve Türkiye bölümü için İstanbul, Ankara, Mardin ve Diyarbakır da çekimler yaparak yolculuğumuzu tamamladık. Gitmeden önce her ülke hakkında sayfalarca araştırmalar yaptık. Bu konularla ilgili hiç yerli bir kaynak bulamadık. Yabancı kaynaklardan yaptığımız araştırmalarda yazanlar da bizi çoğu zaman şaşırttı. Çünkü birçok bilgi gerçeklerle bağdaşmıyordu. Döndükten sonra ise görüntülerin aktarılması,fransızca, Arapça, İngilizce, Malayca,Farsça,Urduca çevirilerin yapılması çekimler kadar vaktimizi aldı. Senaryolar yazıldı, her bölüm için özel müzik yapıldı, seslendirmeler tamamlandı, kurguyla beraber 14 bölüm tamamlandı. Bu proje bir düştü, ama gerçek oldu. Buna katkı sağlayan herkese teşekkür ediyoruz. 6 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :48:53 Uhr

8 Umman 4 Aralık 12 Aralık 2004 Umman a gideceğiz dediğimizde herkesin ilk tepkisi Umman mı nerede? oldu. Körfez ülkelerinin en ucunda Arap denizi nin Hint okyanusuna açılan kapısında yer alan Umman 2.5 milyon nüfusu ile sesiz sedasız bir ülke. Arap-İslam geleneğinin yanı sıra modern yaşamın gözlemlenebileceği Umman ın değişiminde, kadınlara düşen pay belgesel açısından büyük önem taşıyor. Binlerce yıllık geleneklerini bozmadan çölde yaşayan, ama cip de kullanan maskeli kadınlar ile Başkent Muscat ın modern görünümlü kadınları geleneklerini korumakta hala çok ısrarlılar. Umman Sultanlığı nda her şey Sultan Kabus un 30 yıl önce iktidara gelmesiyle başlamış. Modern ve gelenekselin birleşiminden ortaya çıkan sessiz değişimi Ummanlı kadınlar anlattılar. Umman da Başkent Muscat, Muscat a 2 saat uzaklıkta bulunan geleneksel kasaba Nizwa ve çöl bölgesi Wahabi Sands i ziyaret ettik. Röportaj yaptığımız kişiler : Fawzia bint Nasir al-farsi - Devlet Konseyi üyesi Umman Sultanlığı Kalkınma Planları Uygulama Komisyonu Başkanı Rahile Binti Amir Sultan Riyami - Şura Meclisi üyesi Fatma Bint Taher Aideed - Umman günlük Observer Gazetesi Genel Editörü Zamzam Suleyman Al Rashdi - Umman Sultanlığı Televizyonu Haber Müdürü Hacer Muhayni - Eczacı Zemzem Yusuf Mekki - Umman Kadın Derneği Başkanı Dr. Sheikha Salim Al-Musallami - Sultan Kabus Ünversitesi Aile Sosyolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Salwa Abdul Amir Sultan - Sultan Kabus Özel Okul Müdürü Çölde yaşayan Şeyha ve Selame, Muscat ta dükkan sahibi Nüzha, muhasebede okuyan Zeyneb, basketbolcu kızlar Manal, Shatila, Fatma, Ayşe 8 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :48:55 Uhr

9 Yemen 8 Ocak / 17 Ocak 2005 Yemen belgeselin şok edici ülkelerinden birisi. Çağlar arası yolculuk gibiydi. Kadınların en fazla sorunları olan ülke Yemen. Aynı zamanda kadınların kendilerini olduğu gibi gizlemeden ortaya koydukları bir ülke Yemen. Her kadının geçmişi mücadele dolu. Başarı öyküleri sıra dışı ve çok çarpıcı. Kadın hakları için mücadele eden Yemenli kadınların işi çok zor. Gat, peçe ve Sana nın binlerce yıllık tarihi evleri ile sembolize edilen ülkenin, gizlenen ve gelenekler tarafından ezilen kadınlarının arasına girdik. Çarşafsız hatta peçesiz kadın görmek mümkün değil sokaklarda. Geçmişte kraliçeler tarafından yönetilen Yemen de bugün isim sahibi kadınlardan söz etmek çok zor. Yasalar bazında var olan kadın-erkek eşitliği bir yana, pratikteki karanlık tablo diğer yana Yemenli kadınlar iki dünya arasında kendilerini konumlandırmaya çalışıyorlar. Özgürlüklerini ve özgünlüklerini koruyarak. Yemen de başkent Sana, Sana ya 5 saat uzaklıkta bulunan ve ülkenin ilk başkenti olan Taiz ve ülkenin en güneyindeki en modern şehri Aden i ziyaret ettik. Röportaj yaptığımız kişiler : Amat Al-Aleem Ali Alsoswa Yemen İnsan Hakları Bakanı Dr. Oras Sultan Naji Milletvekili Rashida Ali Al-Hamdani - Yemen Ulusal Kadın Komitesi Başkanı Ramzia Abbas Aleryani - Yemen Kadın Birliği Başkanı Amal Basha - Arap Kızkardeşler Forumu Başkanı Muhammed Yahya Al-Şami - Yemen Büyük Camii İmamı Dr. Najat Muhammed Sayem Khalil - Sana Üniversitesi Psikoloji Bolumu Öğretim Üyesi Dr. Amat Almalek Ismail Althoar - Sana Üniversitesi Modern Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Sebe Muhammed Şerdek - Sana Üniversitesi Felsefe Bölümü Mastır Öğrencisi Dr. Rokhsana A. Ismail - Aden Üniversitesi Kadın Araştırmaları ve Eğitim Merkezi Başkanı Mazher Nizar - Ressam Suheyl Mureysi - Ana Haber Spikeri Maha Mohammad Alboulihi - Ana Haber Spikeri Nadia Abdullah Ahmed - Hava Durumu Spikeri Alia Muhammed Awadh - Ekonomi Haberleri Sunucusu Köylü Hediye Teyze, hizmetçilik yapan Azize, Fransızca okuyan Zeyneb, siyaset dersi alan peçeli kadınlar, Taiz dağlarında bakkalcı Samira, Aden üniversitesindeki genç kızlar 9 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :48:55 Uhr

10 Sudan 12 Şubat / 20 Şubat 2005 Sudan, geniş topraklarına yayılan farklı kültür ve dillere sahip olan insanlarıyla Afrika nın en büyük, ve en fazla müslüman nüfusu barındıran ülkesi. Sudan da 550 den fazla etnik grup var, nüfusun %70 i müslüman, %25 animist ve %5 civarı ise Hıristiyan. Ülkede 100 den fazla dil konuşuluyor, Arapça resmi dili olmasına rağmen nüfusun sadece yarısının anadili. Bu çeşitlilik içerisinde ülke pek çok bölgede iç savaş yaşıyor. Yıllar boyu süren çatışmalar zaten yoksul ülkeyi daha da yoksullaştırıyor. Savaş ve yoksulluk en fazla kadınları mağdur ediyor. Kadınlar siyaset, eğitim ve hayata eşit katılım konularında diğer İslam ülkelerinden daha iyi durumdalar. Ama geleneklerinden kaynaklanan sorunları var. Kadın sünneti gibi sağlıklarını tehdit eden geleneklerle mücadele ediyorlar. Sudan da Başkent Khartum, Omdusman ve Khartum a 1 saat uzaklıkta Nil kenarında ki El-Hiyale köyünü ziyaret ettik. Röportaj yaptığımız kişiler : Prof. Dr. Bedriya Süleyman Abbas - Cumhurbaşkanı Danışmanı Ishraka Seyid Mahmud - Uluslararası Ticaretten Sorumlu Bakan Raja Hasan Halife - Milletvekili ve Sudan Kadın Birliği Başkanı Vedat Yakup - BEE Petrol Şirketleri Sahibi, İş kadını Abde Şeyh - Şarkıcı Sümeyye Abdullatif - Şarkıcı Kevser Ahmad Said - Darfur Milletvekili Teresa Madisukelo - Güney Sudanlı, Sudan Kadın Birliği üyesi ve Barış Geliştirme Ağı yöneticisi Sara Makki - İnsan Hakları Aktivisti El-Hiyale köyünden Arife Kurdi, kızını evlendiren Nedya Muhammed, şarkıcı olmak isteyen Nadya ve Menal, üniversite öğrencisi Maha ve diğerleri, sokakta ekmek satan kadınlar ve güney Sudan bölgesinden Elizabeth, Zindiyyeh, Seyyideh 10 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :48:57 Uhr

11 Lübnan 17 Nisan 25 Nisan 2005 Lübnan, Ortadoğu nun laboratuarı. Dinlerin buluştuğu ve dünyaya açıldığı kapı. 18 mezhep mensubunun bir arada yaşadığı küçük ama etkili bir ülke. 15 yılı iç savaşı, 15 yılı da barış sürecini beklerken geçmiş bir ülkede kadın sorunlarına odaklanmak çok da mümkün olmuyor. Küçük bir coğrafyada dinler, kültürler buluşmuş, savaşmış, bugün ise barışın yollarını arıyor. Müzik, edebiyat, sanat, moda, marjinal siyasi fikirler, uluslararası kuruluşlar, tartışmalar, sürgünler, kayıplar, acılar, zenginlik ve Filistin kamplarında dibe vuran yoksulluk, Lübnan bunların hepsini bir sokakta iç içe bulabileceğiniz bir ülke, insanın aklını karıştırıyor. Marcelus Kilise sinden Hz. Ömer Camii ne yollar sürekli kesişiyor. İç savaşta ya da İsrail bombardımanında delik deşik olmuş binaların altında barışı konuşuyor, müzik dinliyor, Ortadoğu edebiyatının başyapıtlarını okuyorsunuz. Özgür tartışmalar fikirler en çok buradan cesaretle dile geliyor. Lübnan da farklı dinlerden ve mezheplerden dekolte veya transparan kıyafetleriyle Arap kadınları da kapalı hatta peçeli Arap kadınları da kendilerini ve sorunlarını özgürce ifade ediyorlar. Lübnan da başkent Beyrut, Beyrut tan sadece 2 saat uzaklıkta olan Güney Lübnan -İsrail Sınırı, etrafındaki köyler ve kuzeyde Tripoli yi ziyaret ettik. Lübnan da röportaj yaptığımız kişiler : Randa Berri - Meclis başkanının eşi, Lübnan Kadın Komitesi Başkanı Emily Nasrallah - Yazar, romancı Sümeyye Baalbeck - Şarkıcı Rahman Al-Hacc - Emel Okulları Şehid Asri Lisesi Müdiresi Wafa Hudayt - Haber ve program sunucusu El-Manar TV Rima Karaki - El-Mustakbel TV Program Yapımcı ve Sunucusu Prof. Hala El-Haris - Beyrut Unıversitesi Hukuk Dalında Profesör Vedad Halvani - İnsan Hakları aktivisti, kayıp yakınları derneği başkanı Camile Şehida - Sabra Shatilla Kampı yönetici Iman Humeydan Younes - yazar romancı Meryem El-Şami - Avukat Ahlam Awada - İsrail cezaevi El-Hiyam da yatmış olan genç bir kadın Beyrut üniversitesinde başkanlık için yarışan kızlar, İsrail sınırında yaşayan üç çocuk annesi Aisha, ve rehabilitasyon merkezinde doktor Fatiha, Restoran Sahibi Aliye, Sabra-Shatilla kampından Merwa, Emine, Ebu Muhammed ve kızları 11 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :48:58 Uhr

12 Mısır 30 Nisan 8 Mayıs 2005 Kadim medeniyetlere ve geleneklere ev sahipliği yapmış topraklar.mısır dünyanın anası olarak biliniyor. Dünyanın tanıdığı en muhteşem medeniyetin doğum yeri olan Mısır hala Firavunların arkalarında bıraktıkları dev eserlerin görkemini sürdürüyor. Firavunların yüzyıllar boyu ülkeyi yönetmesinden sonra Yunanlılar, Romalılar, Araplar, Türkler ve Avrupalılar yönetmiş ülkeyi ve her biri kendi izlerini bırakmışlar. Mısır batılılar için oryantalin, Müslüman dünya için de dinin merkezi yıldır ayakta duran El-Ezher üniversitesi dünyanın en ünlü âlimlerini yetiştirmiş. Dünyanın en ünlü hafızları Mısır da yetişiyor. Öte taraftan ise Mısır Arap dünyasının kültür merkezi, sinema, sanat, müzik buradan besleniyor. Birçok zengin Arap kendi ülkelerinde yasaklı olan şeyleri bulmak için Mısır a geliyorlar. Arap dünyasının en ünlü şarkıcıları ve film aktrisleri Mısırlı. Mısırlı Ümmü Gülsüm şarkıları ile, feminist yazar Nawal Al-Saddawi romanları ve aykırı fikirleri ile dünyaca tanınıyor. Modern- Arap- Müslüman kadın kimliğini dünyaya tanıtan Mısır aynı zamanda feminist kadın hareketlerinin ilk başladığı Müslüman ülke. Mısır ın bir çok yüzü var mısırlı kadınların da Kahire Mısır demek bir anlamda bu nedenle Mısır da sadece Kahire yi ziyaret ettik ve de Kahire ye 2-3 saat uzaklıktaki bir kaç köyü. Mısır da röportaj yaptığımız kişiler : Prof. Dr. Ferhonde Hasan - Ulusal Kadın Konseyi Başkanı - milletvekili - Kahire Üniversitesi jeoloji dalı Öğretim üyesi Ikbal Barakat - Heva Dergisi yayın Yönetmeni- yazar Keriman Hazma - TV Program Yapımcı sunucu- yazar Dr. Heba Rauf Izzet - Siyaset Bilimci, öğretim görevlisi Fatma Khafagy - Ulusal Kadın Konseyi Ombusman Ofisi Müdürü-Kadın Hakları aktivisti Şeyh Seyyid Tantavi - El-Ezher Şeyhi Elhab Mera - TV Spikeri Necib Şuveyfi - TV spikeri Magda Adly - Aktivist, El-Nedim Derneği Başkanı (Şiddet mağdurlarını rehabilitasyon merkezi) Necla Zikri - El-Ahram Gazetesi Ekonomi Bölümü Şefi Nadya Reşad - Senarist, aktris Peçeli Arapça öğretmeni Emira ve hafız olan annesi, Köyde sepet yapıp satan Leyla ve Levafız, El-Huseyin camiinde Cuma namazına gelen kadınlar, Kahire Üniversitesi öğrencileri Şems, Umeyme ve Nada ve diğerleri 12 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :48:58 Uhr

13 Suriye 3 Haziran / 11 Haziran 2005 Ortadoğu nun güçlü ama tehdit altındaki ülkelerinden birisi. Tarihi geçmişi ve kültürü ile çok tanıdık ve bildik. Baskı rejimi ile yönetilmiş ülkede bugün nispi olarak özgürlük rüzgarları esiyor. Her ne kadar baskıcı bir rejime sahip olsa da Suriye, kadına dönük politikalarında modernist olmuş. Kadınların çoğu eğitimli ve kültürleriyle gurur duyuyorlar. Tabii geleneklerin hala süren baskısı kadınların hayatında bir çok çıkmaz da oluşturuyor. Bir çok kadın yönetmen yaptıkları filmler ve dizilerde kadınların hayatlarını ele alıyorlar. Malula köyünün rahibeleri, başkent Şam da ki müslüman kadınlar, Dürzi-Müslüman - Hıristiyan genç kızlar Kimliklerini korumak, güvende yaşamak ve barışı yakalamak isteyen Suriyeli kadınlar kendilerini anlattılar. Suriye de başkent Şam, dünyada Aramicenin tek konuşulduğu yer olan Malula şehri, antik bir şehir olan Busra ve ülkenin kuzeyde İsrail sınırı olan ve hala BM güvenliği altında bulunan Kuneytra bölgesine gittik. Suriye de röportaj yaptığımız kişiler : Bouthiana Şaban - Göçmenlerden sorumlu bakan Huda El-Homsi El-Ajlani - Milletvekili Khulud Sirri Halabi - DHL Müdürü, İşkadını Muna Ghanem - Ulusal Kadın derneği Başkanı Prof. Dr. Selva El-Şeyh - Şam Universitesi Tıp Fakültesi Dekanı Nadia Khost - Romancı-yazar Awatef Choura - Suriye Kırsal Gelişim Fonu Geliştirme Ofisi Başkanı Safa Kasap Hasan - Al-Bashaer Okulu Yöneticisi Dr. Salah Eddin Kuftaro - Şeyh Ahmed Kuftaro İslami Derneği Genel Başkanı Waha Al Raheb - Sinema Yapımcısı- Yönetmeni Marwa El-Hajj - Diş Hekimi Yeni evli çift Dürzi Semah ve müslüman Semir, İki karısı olan şoför Ebu- Ali, Malula da Aramice konuşan Süryani Ebu-Davud, Şam Üniversitesinde Duha, Aliye, Muhammed, Fatma, Sabah, Kuneytra da Golan Tepelerinde yüzü dövmeli yaşlı Şeyha ve ailesi 13 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :48:59 Uhr

14 Endonezya 4 Eylül 13 Eylül 2005 Endonezya belgeselin diğer ülkeleriyle karşılaştırıldığında çok farklı kültürü ve doğasıyla merak uyandıran bir ülke Sayısı bilinmeyen ve her biri farklı geleneklere sahip birçok adadan oluşuyor. 250 milyon nüfus ile dünyanın en büyük Müslüman ülkesi. Başkent Jakarta dev gökdelenleri, akmayan trafiği, kirli havası, yoğun nüfusu ile dev bir şehir. Zenginler ve fakirlerin arasındaki uçurum şehrin kendisi kadar büyük. Bu karmaşanın içinde her kesim ve düşünceden kadını bulmak mümkün. Burada erkek egemen kültür hissedilmiyor. Kadınlar her yerde ve her görevde sıradan ve rahatlar. Endonezya nın İslam ile en erken tanışan bölgesi Batı Sumatra adası ise Jakarta dan çok farklı. Bu adada halkın çoğunluğu Minankabau kültürünü taşıyor. Yüzyıllardır yaşayan bu kültüre göre hakim olan kadın. İsim, soy kadından geçiyor, bütün miras kadına kalıyor, evliliği kadın tarafı teklif ediyor ve mehri kadın ödüyor, erkek kızın evine gelin gidiyor. Bu güçlerine rağmen kadınlar poligamiye ses çıkarmıyorlar. Endonezya Arap dünyasına göre farklı islami pratikleriyle kadınların İslam dünyasındaki problemlerine ilginç bir perspektif sunuyor. Endonezya da Jakarta, ve Batı Sumatra adasında Padang a ve Padang etrafındaki Danau Singgarak ve Pandai Sikat köylerine gittik. Röportaj yaptığımız kişiler : Dr. Meutia Hatta Swasono - Kadından Sorumlu Devlet Bakanı Sinta Nuriyah Abdurrahman Wahid - Geçmiş cumhurbaşkanı eşi, kadın hakları aktivisti Saparinah Sadli - Ulusal Kadına Karşı Şiddet Komisyonu Başkanı Nursyahbani Katjasungkana - Milletvekili, Ulusal Uyanış Partisi Başkanı Farha Ciciek - RAHIMA Kadın Örgütü Başkanı Inul - Şarkıcı Dra Dartini - Kualliyatül Muallimat El-İslamiyyah Kız Okulu Müdiresi / Batı Sumatra Padang Yunarti Yularti - Padang Andalas Üniversitesi Öğretim Üyesi Jakarta da polislik yapan kadınlar; Güzel Sanatlar Fakültesinin farklı bölümlerinde okuyan genç kızlar; düğünlerinde David-Lina çifti; Minankabaulu karısı ölen Adliyana-Sorayo; tiyatro bölümünde okuyan peçeli Romana; sokakta satıcı kadınlar; köyde Balıkçı kadınlar; Kuran okuma birincisi Ahyana; pazarcı kadınlar 14 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :49:00 Uhr

16 Malezya 13 Eylül 17 Eylül 2005 Malezya İslam ülkeleri içinde en modernlerinden birisi. Ülkede Çinli ve Hintli nüfusa rağmen Müslüman Malaylar hâkim. İslam ile yönetiliyorlar. Ultra-modern bir şehir olan Kuala Lumpur da İslam ve Modernizm ustaca birleştirilmiş. Kadınlar ve erkekler eşit olarak toplumun her kesiminde yer alıyorlar. Hatta Kuala Lumpur da sabahları erkeklerden çok kadınları işe giderken görmek mümkün. Eğitim, işsizlik, kalkınma, yoksulluk; bunlar Malezya da problem değil. Bütün bunlara rağmen kadınların bir çok açmazları var. Poligami en büyük problemlerden birisi. Ailenin modern hayatla beraber dağılmaya başlaması korkusu da ayrı bir problem. Cinselliğin ve eşcinselliğin, ensestin rahatça konuşulabildiği ülkede güzellik, konforlu yaşam sitili, bireysellik yükselen değerler. Malezyalı kadınlar dünyadaki müslüman kadınlardan gelişmişlik bakımından çok daha ileride olsalar da modernliğin ve İslam ın değerleri arasında askıda kalmış görünüyorlar. Malezya da başkent Kuala Lumpur ve tarihi bir kent olan Malakka yı ziyaret ettik. Röportaj yaptığımız kişiler : Marina Mahatir - Malezya AIDS Konseyi Başkanı/cumhurbaşkanı Mahatir Muhammed in kızı Ivy Josiah - Kadın Yardım Organizasyonu Genel Başkanı Mariam Tun Süleyman - İş kadını,kadın Girişimciler Federasyonu Başkanı Zainah Anwar - Islam Kızkardeşleri Derneği Başkanı Dr. Zaleha Kamarudin - Uluslararası İslam Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Haslina Mohd Ali - Sitilist, Sri Munawwarah Design Kartini Kamalul Arifin - TV Yapımcı ve sunucusu Kuala Lumpur da işe giden kadınlar; Uluslararası İslam Üniversitesi öğrencileri; Malakka bölgesinde bir nişan töreninde anne, gelin ve babayla röportajlar 16 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :49:02 Uhr

18 İran 15 Ekim 23 Ekim 2005 İran da kadınlar değişimin kilit noktası da şah rejiminin devrilmesinde büyük etkisi olan kadınlar, Muhammed Hatemi nin cumhurbaşkanı olmasında da kilit rol oynadılar. İran da kadınla ilgili tartışmalar Hatemi nin cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından geniş açılımlar kazandı. Tesettür, çarşaf, diyet, recim, çok eşlilik, mut a nikâhı, kadınların yargıçlık yapabilmeleri, boşanmaları, sinema, TV ve dergilerde görünmeleri ve pek çok konu hızla dergi ve gazetelerde tartışılmaya başladı. Bu tartışmalarda kadınlar, İran da kadınları baskı altında tutan kültürün dini değil, erkek egemen bir kültür olduğunu iddia ediyorlardı. İran da bugün yeni seçilen muhafazakâr cumhurbaşkanına rağmen bütün bu tartışmalar devam ediyor. Kadınlar kazandıkları özgürlükleri kaybetmemek için direniyorlar. Modadan,sinemaya,müziğe ve spora kadar her alanda varlık gösteren İranlı kadınlar dini otoriteler ve özgürlük yanlısı aydınlar arasında nerede duruyorlar? İran da başkent Tahran ve Kum şehirlerini ziyaret ettik. Azem Talegani - İran Kadın Derneği Başkanı Münire Ravanipur - Romancı yazar Pouran Derakhshandeh - Sinema Yönetmen, Yapımcı, Yazar Fatemeh Ashrafi - Göçmen Kadınları ve çocukları koruma derneği yönetim kurulu başkanı Mahla Zamani - Modacı-sitilist Fakhre Andisheh Sanat&Kültür Enstitüsü Başkanı Rafat Bayat - Milletvekili Ayetullah Uzma-Musevi Erdebili - Azeri Şeyh Mecid Mecidi - Yönetmen Suheyla Culodarzade - Sendikacı Fatma Mutemedarya - Aktris Nefiseh Hajhosemi - Rally şampiyonu Haideh Zarrinbal - Ressam Firouzeh Mohamad Tamani - İran Milli Golf Takımı Kaptanı Lily Wanshidiad - Okçuluk hocası Ferzaneh Hemeti - İran Okçuluk İkincisi, TOÇAL okçuluk klüp müdürü Kum bölgesinde halı dokuyan Zahra Isfahani, Fatima Tebesser; keman çalan ve şarkı söyleyen genç kızlar; golf oynayan gençler; Cuma namazına giden kadınlar; Zahra Üniversitesi öğrencileri; sinema sektöründe çalışan genç kızlar 18 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :49:04 Uhr

19 Cezayir 8 Kasım 18 Kasım 2005 Cezayir bir mücadele ülkesi. Afrika ile Akdeniz i birleştiren etkileyici ve güzel bir coğrafyada yer almasına rağmen dünyadaki birçok insanın zihninde Fransızlara karşı verdiği bağımsızlık mücadelesi ile yer etmiş. 130 yıl boyunca işgal altında yaşayan Cezayir travma geçirmiş bir ülke. Her açıdan kimliksizleştirilme politikasıyla mücadele eden Cezayirliler bağımsızlıklarını ancak 1962 de kazanabilmişler. Bağımsızlık savaşı esnasında kadınlar erkeklerle aynı cephede savaşmışlar. Cezayir de yakın geçmişte yaşananların izleri hala silinmemiş. Cezayir Bağımsızlık sonrasında da huzura kavuşamamış bir ülke. Resmi olarak Müslüman Arap kültürü desteklense de, ülkede hala ders kitapları Fransızca okutuluyor. Her ne kadar Cezayir yasaları İslam a dayalı olsa da İslam Cezayir de en hassas konulardan birisi. Bir yandan çok seküler, bir yandan İslamcı ve geleneksel, bir yandan ise batılı. Kimlik sorunuyla iç içe yaşayan Cezayirli kadınlar hukuksal ve geleneksel sorunlarına da çözüm arıyorlar Cezayir de başkent Cezayir ve başkente 7 saat uzaklıkta bulunan Sahraya açılan kapı olarak bilinen Ghardaia bölgesine gittik. Röportaj yaptıklarımız: Madam Cafer Saida Nura - Aileden ve kadından sorumlu Bakan Maitre Benbraham - Avukat Louisa - Savaş Kahramanı Chaoui Nacira - İş Kadını Noura Bouzida - Yazar, siyasetçi Dr. Fadila Boumriane - Tıp fakültesi Öğretim Üyesi Ayşe Berki - Cezayir Okuma-yazma Derneği başkanı Afaf Aniba - Yazar, gazeteci Zakia Kara-Terki - Şarkıcı Meriem Bedjaoui - Cezayir Üniversitesi Rektör Yardımcısı Ayşe İslam - Islah Partisi Milletvekili Prof. Dr. Nadia Fodhil - Cezayir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi, avukat Feriel Fillali - Cezayir Üniversitesi Çeviri Bölümü Başkanı Hafsa Naamani - İngilizce öğretmeni (kör) Kazbah ta tek odada üç çocuğuyla yaşayan Safa Muhtar; kocalarını çocuklarını arayan kayıp anneleri; otobüs şoförü Madam Fatiha Dini, futbolcu Habibe; Helva ve Nesibe; Cezayir Üniversitesi öğrencileri Cihan, Nechap ve Aiche; Cezayir güzeli manken Rii; şarkıcı Bilal, dansçı Halil; Ghardaya da öğretmen Battis Hamide, iş adamı Nacer 19 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :49:05 Uhr

21 Filistin 28 Kasım 5 Aralık 2005 Filistin özlenen bir beldenin adı. Özgürlük ve barışın en çok konuşulduğu yer. Beton duvarlarla çerçevelenmiş hayatları, sürgün, göç, savaş gibi kaderlerinin bir parçası. Filistin sanki olmayan ama dünyanın en çok varolan ülkesi gibi. Hayatları her gün görünen duvarları aşmaya çalışıp görünmeyen duvarlara sabretmekle geçen Filistinli kadınlar bu trajedinin başrolünde. Savaşan, besleyen, üreten ve ağlayan onlar. Rasyonel olmamızı beklemeyin çünkü bu ülkede hiçbir şey rasyonel değil, hepimiz travma yaşıyoruz diyorlar. Kudüs ün her bir taşı bütün semavi dinlerin ortak hikâyelerini anlatıyor, dünyanın en kutsal ve paylaşılamayan kentinde farklı dilde dualar birbirine karışıyor Mülteci kamplarında, Arap mahallelerinde, kızı intihar bombacısı olan bir annenin evinde, bir müzik okulunda, kontrol noktalarında yan yana ama karşıt iki hayat biçimi arasında, üstünlük duygusu içinde yaşayanlar ile, yoksulluk, şiddet, kuşatma, engellenme, yok sayılma kıskacında Filistinli kadınlar İdealizmlerini kaybetmeden problemlerine çare bulabilmek için çabalıyorlar. Somut duvarların arkasında görünmeyen duvarların içinde Filistinli kadınlar Filistin de Kudüs ve Batı Şeria, Ramallah bölgelerine gittik. Röportaj yaptığımız kişiler: Zahira Kemal - Kadından Sorumlu Bakan Leyla Halid - Filistin Ulusal Konsey Üyesi Maha Abu Dayyeh-Shamas - Filistin Kadın Yardım ve Danışma Derneği Başkanı Macida El-Batch - Gazeteci, siyasetçi Dr. Ekrime Said Sabri - Filistin Müftüsü Reema Tarazi - Filistin Kadın Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Lea Tsemel - İsrailli İnsan Hakları avukatı Ebtisam Zidan - Filistin Kadın Birliği Üyesi Sarah Garousheh - Kadın Hakları Aktivisti Şeyh Abdulaziz Buhari - Nakşibendi Şeyhi Dr. Wafa Derwish - Birzeit Üniversitesi İngilizce Departmanı Başkanı Dr. Lubna Abdulhadi - Birzeit Üniversitesi Demokrasi ve İnsan Hakları Bölümü öğretim üyesi Eski Kudüs te sebze satan kadınlar; Sadaka Barış örgütü üyesi Hıristiyan Lisa ve Yahudi Zokhal; Kalendiya kontrol noktasından geçip işe veya hastaneye gitmeye çalışan kadınlar uzman doktor Saide Kavas, seramikçi Nuha; Amare Mülteci kampında kadın merkezinden Nadya, Amneh; intihar bombacısı Vefanın annesi Vasfiye; Çölde yaşayan Bedevi Şeyhinin birinci karısı Fatma; Birzeit Üniversitesi öğrencileri Ghada, Ala Farid, Maha. 21 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :49:08 Uhr

22 Ürdün 5 Aralık 10 Aralık 2005 Ürdün Arap ülkeleri içinde modernleşme çabalarının özellikle kadınlar açısından en fazla hissedildiği ülkelerden birisi. Fakat bu kadınların temsil ve yönetim mekanizmasında söz sahibi oldukları anlamına gelmiyor. Sokaklardaki modern kadın görüntüleri, yaşam biçimleri, eğitim oranlarındaki yükselme yine de Ürdünlü kadınları özgür kılmıyor. Ev eksenli hayatı meslek sahibi olma ve kariyer edinmeye tercih ediyorlar. Arap toplumunun kadına ait geleneksel yargıları görüntüdeki modernleşmeye rağmen kadınlar üzerinde ağırlığını hissettirmeye devam ediyor. Namus cinayetleri, poligami en fazla tartışılan konular arasında. Ülkenin vitrininde saray tarafından desteklenen modern görünümlü kadınlar yer alsa da ülke genelinde geleneksel İslamcı kadınların hâkimiyeti hissediliyor. Kral ve kraliçelerin ülkesinde kadınlar, haklarını onların da desteklediği kampanyalarla savunuyorlar. Sivil kadın hareketi güçlü ama ülkedeki her şey gibi sarayın denetiminde Ürdün de başkent Amman ve Amman a 2 saat uzaklıkta bulunan bir köyü ziyaret ettik. Röportaj yaptığımız kişiler: Prenses Basma Bint Talal - Ürdün Ulusal Kadın Komitesi Başkanı Prenses Vicdan Ali - Profesör, ressam, Ürdün Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Vicdan Saket - Milletvekili Dr. Haiat Massimi - Müslüman Kardeşler Partisi milletvekili Leyla Sharaf - - Senatör Asma Khader - Avukat, eski bakan Lemis Nasır - Kadının İnsan Hakları derneği Başkanı Hana M. Hijazi - Tezhip Hocası Samwa Syoof - Eğitimci, Kadının Legal hakları Karate şampiyonu Fatima ve Arib; El işleri hocası Delal; Kadın merkezinde bilgisayar hocası Emira; İç tasarımcı Lara; Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencileri Sara, Dini ve Yasmin; Zeytin toplayan köylü kadınlar Ayşe ve Lütfiye; alışveriş merkezlerinde alışveriş yapan, makyaj yaptıran gençler Iman, Nora, Nur 22 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :49:09 Uhr

23 Pakistan 25 Aralık Ocak 2006 Pakistan dünya gündeminde bir çok kez kadınların gördüğü kötü muamele haberleriyle yer etmiş bir ülke. Müslüman bir ülke olmasına rağmen tecavüz çok yaygın ve bunun nedeni onurunu kırarak erkekten öç almak. Tecavüz, şiddet, çeyizinin yetersizliği nedeniyle kadının yakılarak öldürülmesi gibi adetler Pakistan ın bulunduğu güney-asya coğrafyasından kaynaklanıyor. Pakistan da bütün bu gelenekler İslam tartışmaları içerisinde değerlendiriliyor. Bazı İslami yorumlar bu geleneklere destek çıkıyor. Parıltılı kıyafetleri, ilkellikle modernliğin iç içe geçtiği sokakları, kendine özgü sinema ve eğlence sektörü içinde renkli ve yoksul bir hayatın hâkim olduğu Pakistan da kadınların işi oldukça zor. Baskı, gelenek, şiddet, yoksullukla mücadele ediyorlar. Özellikle eğitimli kesimdeki kadınlar bütün bu problemlerle cesurca savaşıyorlar. İslam ülkeleri arasında ilk kadın başbakanı çıkartmış olan ülkede Mecliste ve bakanlıklarda çok sayıda kadın var. İslam ülkeleri içerisinde en güçsüz kadınları da en güçlü kadınları Pakistan da görmek mümkün. Pakistan da Başkent İslamabad, batıda Punjab eyaletinin başkenti Lahore ve güneyde Sindh eyaletinin başkenti Karachi şehirlerine gittik. Nilüfer Bahtiyar - Kadından Sorumlu Bakan, Cumhurbaşkanı Danışmanı Ms. Anisa Zeb Tahirkheli - Enformasyon Bakanı Ms. Roshaneh Zafar - KASHF Mikro-kredi Organizasyonu Başkanı Asma Jahangir - İnsan Hakları Aktivisti, Avukat Dr. Rakhsanda Parveen - yazar, yönetmen, yapımcı kadın hakları aktivisti Shahida Jamil - Eski Adalet Bakanı, ve kadın hokey takımı başkanı Aasiya Azeem - Milletvekili Muneeza Hashmi - Lahore HUM TV Genel Yayın Yönetmeni Shahida Mini - Şarkıcı Afshan Naveed - Jamiatul Mohsanat Medreseleri Müdürü Mrs. Shaista Javaid - Sindh Kadın Hokey Derneği Genel Sekreteri Reema - Aktris Imran Khan - Tehreek-i Insaf Partisi genel başkanı, Milletvekili eski Pakistan Ulusal Kriket Takımı Koçu Karachi de Çamaşır yıkayarak geçimini sağlayan erkekler; kriket ve hokey oynayan genç kızlar; Athowal köyünde hizmetçilik yapan Shana ve kızı Parveen; Lahore da fahişelerin hayatını inceleyen sanat öğrencisi Zeyneb; medresede okuyan peçeli gençler; takı yapıp satarak 10 çocuğuna bakmaya çalışan Azma; mikrokrediyle köyde kumaş işleyerek para kazanmaya çalışan genç kızlar 23 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :49:10 Uhr

24 Türkiye Türkiye yüzde doksan dokuzu Müslüman olan bir nüfusa sahip olsa da laik sistemi kültürü, medeniyeti ve birikimi ile modernleşme sürecine çok erken giren ülkelerden birisi. Coğrafi olarak sahip olduğu doğu ile batı arasında köprü olma misyonunu kültürel olarak ta taşıyor. Türkiye Cumhuriyeti nin kuruluşu ile birlikte, siyasetin ve sosyal hayatın kapılarını, kadınlara batı ülkelerinden daha önce açmış bir ülke. Ayrıca hukuk sistemi içinde kadınlara ilişkin ayırımcı yasaları olmayan, kadınların sosyalleşme sürecini, uyguladığı politikalar ile destekleyen bir ülke olarak ta diğer müslüman ülkelerden farklı bir kadın profili ortaya çıkartıyor. Ancak tüm bunlara rağmen Türkiye kadın sorunlarını çözmüş bir ülke değil. Kadınların siyasi katılımı hala çok düşük, ama öğretim üyeleri başta olmak üzere meslek sahibi kadınların sayısı yüksek. Dünya çapında sanatta, sporda, iş dünyasında başarılarını ispat etmiş çok sayıda kadın var. Okur-yazar olmayan kadınlar ise kırsal kesimde hala mevcut. Ülkenin bölgeleri arasındaki kalkınma farkları kadınların gelişimini de yakından etkilemiş. Yoksulluk kadın sorunlarının çözümlerini zorlaştıran en önemli etken. Kadın hakları mücadelesinde sivil toplum kuruluşları oldukça etkin. Ancak kadın konusuna yaklaşım farkları görüş, inanış ve yaşam tarzı farklarıyla birlikte ülke içinde siyasi tartışmaları da yakından etkiliyor. Sanattan siyasete, iş dünyasından akademiye Türkiye nin başarılı kadınları ülkelerinin serüvenini kendi hikayeleri ile birlikte anlatıyorlar. Hem Batının doğuya açılan kapısı hem de doğunun batıya açılan kapısı olarak Türkiye kadın erkek eşitliğini yasal olarak gerçekleştirmiş olsa da uygulama sorunları ile baş etmeye çalışıyor. Avrupa Birliği adayı olan Türkiye nin kadın hakları konusundaki son durumu bu belgeselde resmediliyor. Nimet Çubukçu - Kadın-Aile Ve Sosyal Hizmetlerden Sorumlu Bakan Prof. Binnaz Toprak - Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi Öğretim Üyesi Prof. Nükhet yetiş - Tubitak Başkanı Betül Mardin - Halkla İlişkiler Uzmanı Beral Marda - Sanat Galerisi Yöneticisi Nuray Mert - Gazeteci-Siyaset bilimci Fatma Karabıyık Barbarasoğlu - sosyolog-gazeteci Ferzan Özpetek - Sinema Oyuncusu Sabahat Akkiraz - Türk Halk Müziği Sanatçısı Şirin Pancarcıoğlu - Arp Sanatçısı Gülengül Altınsay - Spor Yazarı Meltem Kurtsan - Kagider-Kadın Girişimcileri Derneği Başkanı Nebahat Akkoç - Ka-Mer Başkanı Şengül Akçar - (Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı Başkanı 24 Duvarların Arkasında pressbook_b_260506_rmp.indd :49:12 Uhr

25 İletişim Bilgileri Ayşe Böhürler Kanal7 Televizyonu Eğitim ve Kültür Programları Müdürü Yeni Dünya İletişim A.Ş. Otakçılar Caddesi Eyüp, İstanbul Telefon : (dahili 2341) Fax : Cep : bohurler@kanal7.com D UVARLARIN ARKASINDA pressbook_b_260506_rmp.indd :49:12 Uhr