BÖLÜM 155 CEZA MUHAKEMELERİ USUL YASASI CEZA İŞLEMLERİNE İLİŞKİN USUL YASALARINI DEĞİŞTİREN VE BİRLEŞTİREN YASA. BİRİNCİ KISIM Başlangıç

Transkript

1 BÖLÜM 155 CEZA MUHAKEMELERİ USUL YASASI ( 33/1982, 27/1992; 20/1998 ve 68/2007 sayılı yasalar ile değiştirilmiş şekli ile ) CEZA İŞLEMLERİNE İLİŞKİN USUL YASALARINI DEĞİŞTİREN VE BİRLEŞTİREN YASA MADDE DİZİNİ Madde 1 Kısa İsim BİRİNCİ KISIM Başlangıç Madde 2 Madde 3 Yorum İngiliz Yasalarının Ne Zaman Uygulanacağı İKİNCİ KISIM Suçların Soruşturulması ve Kovuşturma Öncesi İşlemler Birinci Bölüm Suçların Soruşturulması Madde 4 Madde 5 Madde 6 Madde 7 Madde 8 Madde 9 Madde 10 Madde 11 Madde 12 Madde 13 Madde 14 Madde 15 Madde 16 Madde 17 Madde 18 Madde 19 Madde 20 Madde 21 Madde 22 Madde 23 Soruşturma Memurları Suçların Soruşturulması Belgeleri İbraz Emri Bakanlar Kurulunun Telgrafların İbrazını İsteyebilmesi Yargıç Kurallarının Uygulanması Tutuklama Tutuklanan Kişinin Aranması Tutuklanmaktan Kaçan Kişinin Saklandığı Yerin Aranması Kurtulma Amacıyla Herhangi Bir Evden Kırarak Çıkma Yetkisi Tutuklanan Kişilerin Karakol veya Tutuklu Kabul Etme Yerine Götürülmesi Belirli Hallerde Polis Memurunun Müzekkeresiz Tutuklama Yapması Özel Bir Kişi ve Mal Sahibi Tarafından Müzekkeresiz Tutuklama Yargıç Tarafından veya Direktifi İle Tutuklama Müzekkeresiz Olarak Tutuklanan Kişilerin Serbest Bırakılması Tutuklama Müzekkeresi Isdar Etme Tutuklama Müzekkeresinin Şekli, İçeriği ve Süresi Müzekkerede Usulsüzlükler Müzekkerenin İcra Edilmesi ve İzlenecek Usul Kişilerin Bölgesel Yargı Yetkisi Dışında Tutuklanması Usulü Tutuklanan Kişiyi Kefaletle Serbest Bırakma Yetkisi 1

2 Madde 23A Soruşturması veya Kovuşturması Başlatılan veya Devam Eden Zanlının veya Sanığın Yargılanmaktan Kaçınmasının Önlenmesi Madde 24 Polis Nezaretinde Tutukluluğun Uzatılması Madde 25 Kişilerin Üzerinin ve Yerlerin Müzekkeresiz Aranması Madde 26 Taşıt Araçlarında Arama Yapma Yetkisi Madde 27 Arama Müzekkeresi Madde 28 Arama Müzekkeresinin Şekli ve Süresi Madde 29 Arama Müzekkeresinin İcra Edilmesi Madde 30 Kapalı Bir Yere Giriş Madde 31 Şüpheli Zilyedin veya Öteki Kişilerin Serbest Bırakılması Madde 32 Arama Müzekkeresi Gereğince Zapt olunan Eşyanın Alı konması veya Elden Çıkarılması Madde 33 Müzekkerede Belirtilmeyen Eşyanın Zaptı Madde 34 Tasarrufu Yasa Dışı Olan Belgeler ve Eşyalar İle İlgili Olarak Yargının Yetkileri ÜÇÜNCÜ KISIM Kovuşturma İşlemleri Birinci Bölüm Başlangıç Madde 35 Madde 36 Mahkum Olan veya Beraat Eden Kişilerin Ayni Suç İçin Tekrar Yargılanamaması Hukuki Çarenin Askıda Kalmaması İkinci Bölüm Cezai İşlemlerin Başlaması ve Isbatı Vucuda Zorlama Usulü Madde 37 Madde 38 Madde 39 Madde 40 Madde 41 Madde 42 Madde 43 Madde 44 Madde 45 Madde 46 İthamla Başlangıç İthamnamenin Şekli İthamnamenin Hazırlanması İle İlgili Kurallar İthamnamedeki Davaların Birleştirilmesi ve Mahkemenin Yetkileri Davaların Birleştirilmesi ve Kişilerin Birlikte Yargılanması Suça İştirak Edenlerin İtham Şekli İthamnamenin Yargıca Sunulması ve Dosyalanması Isbatı Vücuda Zorlama İçin Celpname veya Müzekkere Isdarı Celpnamelerin Şekli ve İçeriği Celpnamenin Tebliği Üçüncü Bölüm Seri ve İkamename İle Yargılama Dahil Genel Olarak Tüm Yargılamalara ve İlk Soruşturmaya İlişkin Kurallar Madde 47 Yargılama Sonunda Mahkemenin Beraat veya Mahkumiyet Kararı Vermesi 2

3 Madde 48 Madde 49 Madde 50 Madde 51 Madde 52 Madde 53 Madde 54 Madde 55 Madde 56 Madde 57 Madde 58 Madde 59 Madde 60 Madde 61 Erteleme ve Tutukluluk Dördüncü Bölüm Tanıkları Hazır Bulunmaya ve Sorgulanmalarına Zorlama Tanıklara Celpname Isdarı Tanık İçin Müzekkere Isdarı Tanıkların Ertelenen Duruşmada Hazır Bulunmaları Hazır Bulunmayı Reddeden Tanığın Cezalandırılması Mahpusların v.s Tanık Olarak Çağrılması Tanık Çağırma, Tanığı Tekrar Çağırma Yetkisi Tanığın Şahadetinin Yemin Altında veya Doğrulayıcı Beyan Şeklinde Olması Tanıkları Sorgulama Düzeni Tanıkların Suç Ortağı Tarafından Çapraz Sorgulanması İtaatsız Tanıklar Dilsiz Tanıklar Mahkemenin Tanık Masraflarının Ödenmesini Emredebilmesi Görevlendirme Suretiyle Şahadet Alınması Beşinci Bölüm Seri ve İkamename Dahil Tüm Yargılamalarda Yanıtlar ve Usule İlişkin Genel Kurallar Madde 62 Madde 63 Madde 64 Madde 65 Madde 66 Madde 67 Madde 68 Madde 69 Madde 70 Madde 71 Madde 72 Madde 73 Madde 74 Madde 75 Madde 76 Madde 77 Madde 78 Madde 79 Madde 80 Madde 81 Madde 82 Madde 83 Madde 84 İthamname veya İkamenameye Yanıt Sanığın Duruşmada Hazır Bulunması Mahkemenin Avukat Ataması Şahadetin Sanığa Tercüme Edilmesi İthamname veya İkamenameye İtiraz Sanığın Yanıtları Suçu Kabul Etme veya Etmeme Yanıtı Özel Yanıtlar Sanığın Akıl Hastası Olması Sabıka İthamına Yanıt Tüzel Kişinin Isbatı Vücut Yapması ve Yanıtı Tanıkların Duruşma Sırasında Mahkeme Salonunu Terk Etmeleri Gerektiği Davanın Dinlenmesi Birden Fazla Kişinin Birlikte Yargılanma Usulü Suç Ortağı Tarafından Çapraz Sorgulama Beraat veya Mahkumiyet Sanığa Mahkumiyet Sonrası ve Ceza Kesilmeden Önce Söz Verilmesi Kararı Erteleme İstemi Karar Karara Bağlanmamış Suçların Dikkate Alınabilmesi Çelişkiler Kusurlu İthamname veya İkamenamenin Değiştirilmesi İthamname veya İkamenamede Değişiklik Yapılmasından Sonra Usul 3

4 Madde 85 Madde 86 Madde 87 İthamnamenin veya İkamenamenin Kısmen veya İçeriğinde Bulunmayan Bir Suçun Kanıtlanması İthamname veya İkamenamenin İptali Keşif Yapılması Beşinci Bölüm Seri Yargılamalarda Özel Kurallar Madde 88 Madde 89 Madde 90 Madde 91 Belirli Hallerde Seri Yargılamalarda İtham İçin Zamanaşımı Sanık veya İddia Makamının Hazır Bulunmadığı Hallerde İşlemler Seri Yargılamaya Uygun Olmayan Suçlar Davanın Geri Çekilmesi Altıncı Bölüm İlk Soruşturma Madde 92 Seri Yargılanamayan Suçlar İçin İlk Soruşturma Yapılması Madde 93 İlk Soruşturmalarda İzlenecek Usul Madde 94 Şahadette Çelişki Madde 95 Tüzel Kişinin Yargılanmak Üzere Ağır Ceza Mahkemesine Havale Edilmesi Madde 96 İlk Soruşturmada Yeminli Şahadetin Nasıl Alınacağı Madde 97 Hasta v.s Olan Tanığın Yeminli Şahadetinin Alınması Madde 98 Yeminli Şahadetin Belirli Meselelerde Şahadet Olarak Okunabilmesi Madde 99 Tanıkların Kefalete Bağlanması Madde 100 Tanıkların Koşullu Olarak Kefalete Bağlanması Madde 101 İlk Soruşturma Tutanaklarının İletilmesi Madde 102 Yeminli Şahadetin v.s Ücret Karşılığı Sanığa Ödeme Yapması Üzerine Verilmesi Madde 103 İlk Soruşturma Sırasında Seri Yargılama Yetkisi Madde 104 İlk Soruşturmanın Başka Bir Yargıç Tarafından Devam Ettirilebilmesi Madde 105 Yargı Yetkisi Dışında İşlenen Suçların Nakli Madde 106 İlk Soruşturma Yapılmadan Ağır Ceza Mahkemesinde Yargılama Madde Bazı Hallerde İlk Soruşturma Yapılmaksızın Ağır Ceza Mahkemesinde 106A Yargılama Yedinci Bölüm İkamename İle Yargılamalarda Özel Kurallar Madde 107 Ağır Ceza Mahkemesinde Yargılamanın İkamename İle Yapılması Madde 108 İkamenamenin Sanığı Yeminli Şahadetten Ortaya Çıkan Herhangi Bir Suçla İtham Edebilmesi Madde 109 İkamenamenin Şekli Madde , 41 ve 42.maddelerin İkamenamelere de Uygulanması Madde 111 Ek Tanıklar 4

5 Sekizinci Bölüm Mahkeme Kararları Madde 112 Kararı Açıklama Şekli Madde 113 Kararın İçeriği Madde 114 Belirli Hallerde Kararın Başka Yargıç Tarafından Okunması Madde 115 Karar Suretinin Sanığa Verilmesi Madde 116 Belirli Hallerde Şahadet Tutanaklarının ve Raporun Bakanlar Kuruluna Gönderilmesi Madde 117 Hapis Cezasının Başlaması DÖRDÜNCÜ KISIM İcralar ve Para Cezalarının Tahsili Madde 118 Para Cezasının Ödenmesi Madde 119 Bir Kişinin Mali Durumu İle İlgili Olarak Sorgulanması Madde 120 Para Cezası İcra Müzekkeresi Madde 121 Müzekkerelerin İcra Şekli Madde 122 Haczedilen Mal Üzerinde Hak Talebi Madde 123 Hapse Mahkum Etme Madde 124 İcra Müzekkeresi Isdar Etme Yerine Hapse Gönderme Madde 125 Hapse Gönderilmeden Sonra Ödeme Madde 126 İcra Müzekkeresi İle Tahsil Edilen Paranın Kullanılması Madde 127 Para Cezasının Kısmen Ödenmesi İle Hapislik Süresinin Kısaltılması Madde 128 Hapse Mahkumiyet Halinde Hapis Süresi Madde 129 İcra Emri İle Tutuklama Madde 130 Ağır Ceza Mahkemesi İcra Müzekkereleri BEŞİNCİ KISIM İstinaflar ve Uyuşmazlık Konusu Olan Hukuksal Konular v.s Madde 131 Ceza Davalarında Öngörülen Şekil Dışında İstinaf Edilemeyeceği Madde 132 Ağır Ceza Mahkemesi Mahkumiyeti Aleyhine İstinaf Madde 133 Kaza Mahkemesi Mahkumiyeti Aleyhine İstinaf Madde 134 İstinaf Dosyalayabilme v.s Süresinin Uzatılması Madde 135 Suçu Kabulden Sonra İstinaf Madde 136 Belirli Hallerde Hapis Cezası Aleyhine İstinaf Edilemeyeceği Madde 137 Başsavcı Tarafından İstinaf Madde 138 İstinaf İhbarnamesi ve İstinaf İçin İzin İstidasının Şekli Madde 139 İstinaf İhbarnamesi ve İstinaf İçin İzin İstidasının Alınması Üzerine İzlenecek Usul Madde 140 İşlem Dosyasının Alınması Üzerine İzlenecek Usul Madde 141 İstinaf Duruşma Tarihinin Saptanması ve Bildirimi Madde 142 İstinafın ve İstinaf İzin İstidasının Geri Çekilmesi Madde 143 İstinafı Dinleme Usulü 5

6 Madde 144 Yargıtay Olarak Yüksek Mahkemenin Tarafları Sadece İstinaf Sebepleri Üzerinde Dinlemesi Madde 145 Yargıtay Olarak Yüksek Mahkemenin İstinafı Karara Bağlamadaki Yetkileri Madde 146 Yargıtay Olarak Yüksek Mahkemenin İstinafın Duruşmasında Ek Yetkileri Madde 147 Yargıtay Olarak Yüksek Mahkemenin Cezanın Başlaması veya Ertelenmesi v.s. İle İlgili Yetkileri Birinci Bölüm Uyuşmazlık Konusu Olan Hukuksal Konuların ve Olguların ve Kararın Dayandığı Nedenleri İçeren Bir Beyannamenin Görüş İçin Yargıtay Olarak Yüksek Mahkemeye Havalesi Madde 148 Uyuşmazlık Konusu Olan Hukuksal Konuların Görüş İçin Yargıtay Olarak Yüksek Mahkemeye Havale Edilmesi Madde 149 Yargıç Tarafından Olguları ve Kararın Dayandığı Nedenleri İçeren Bir Beyannamenin Görüş İçin Yargıtay Olarak Yüksek Mahkemeye Havale Edilmesi İkinci Bölüm Genel Kurallar Madde 150 İhbarnamenin v.s Verilen Adrese Bırakılması Madde 151 İstinaf Masrafları Madde 152 Kararların Deftere Kaydedilmesi Madde 153 İlk Mahkemede İtiraz Yapılmadıkça Şekli Kusurlar veya Uyuşmazlıklar Nedeniyle Kararın İstinafta Bozulamayacağı ALTINCI KISIM Ek Kurallar Birinci Bölüm Başsavcının Cezai İşlemlerde Genel Yetkileri Madde 154 Ceza Davalarında Takipsizlik Kararı Madde 155 Başsavcının Davayı Alt Mahkemeye Havale Yetkisi Madde 156 Başsavcının Yetkilerini Devredebilmesi İkinci Bölüm Kefalet ve Kefaletnameler Madde 157 Kefaletle Serbest Bırakma Madde 158 Kefalet Senedi Madde 159 Kefaleti Artırma ve Yeterli Kefil İsteme Yetkisi Madde 160 Kefalete Bağlı Kişinin Ülkeyi Terk Etmek İstemesi Madde 161 Nezaretten Serbest Bırakma ve Serbest Bırakma Müzekkeresi Madde 162 Kefillerin Serbest Bırakılması 6

7 Madde 163 Kefilin Ölmesi Madde 164 Kefalet Senedinin Düşmesi Madde 165 Belirli Kuralların Kefaletnamelere Uygulanması Üçüncü Bölüm Masraflar ve İade Madde 166 Masrafların Nasıl Ödeneceği Madde 167 Savunma Tanıklarının Masrafları Madde 168 Sanığın Masrafları Ödemesi Madde 169 Masrafların Sanığa Ödenmesi Madde 170 Polisin Tasarrufunda Bulunan Eşyaların Elden Çıkarılması Madde 171 Eşyanın İadesi Madde 172 Taşınır Mal Tasarrufunun İadesi Dördüncü Bölüm Çeşitli Kurallar Madde 173 Şahadet İçin Tutanak Tutulması Madde 174 Duruşma Yerinin Değiştirilmesi Madde 175 Mahkemelerin İşlemleri Düzenleme İle İlgili Genel Yetkileri Madde 176 Mahkeme Tüzükleri CEZAİ İŞLEMLERE İLİŞKİN USUL YASALARINI DEĞİŞTİREN VE BİRLEŞTİREN YASA Kısa İsim l. Bu Yasa Ceza Muhakemeleri Usulü Yasası olarak isimlendirilir. BİRİNCİ KISIM Başlangıç Yorum 68/ Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe:- "Cezai işlemler" ve benzeri deyimler mevzuata karşı işlenen bir suçtan ötürü bir kimseyi cezalandırmak için o kimse aleyhinde herhangi bir Mahkemede başlatılan herhangi bir işlemi anlatır ve ilk soruşturmayı da içerir. Direktif, bu Yasa amaçları bakımından direktif, işlenmiş veya işlendiğine dair emareler bulunan bir suçun soruşturulmasıyla ilgili olarak suç hakkında bilgisi olduğuna makul olarak inanılan bir şahsın herhangi bir yerde, herhangi bir zamanda hazır bulunmasını emreden yazılı belgeyi anlatır. "İkamename" Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanması için Baş Savcı tarafından veya onun adına Ağır Ceza Mahkemesine dosyalanan bir davada bir sanığın bir suç ile yazılı olarak suçlanmasını anlatır. "İlk soruşturma" bir sanığı Ağır Ceza Mahkemesi tarafından yargılamak üzere 7

8 havalesi için bir Yargıcın bir itham ile ilgili olarak başlattığı soruşturmayı anlatır. "İthamname" bir sanığın seri yargılama veya ilk soruşturmada itham edildiği suçla yazılı olarak suçlanmasını anlatır. "Mahkeme" gerekli yargılama yetkisi olan mahkemeyi anlatır. "Mevzuat" Yasa ve Amme Enstrümanlarını içerir. "Para cezası" ilgili zamanda yürürlükte olan mevzuat gereğince verilen bir para cezasını, bir kefalet senedi veya teminata el koymayı ve tazminat, zarar, ziyan, masraf veya başka bir şey olarak herhangi bir kişinin ödemesi için bir ceza işleminde karara bağlanan herhangi bir meblağı anlatır ve bunların istirdadının gerçekleşmesi için yapılan icra masrafları içerir. "Polis Karakol sorumlusu" karakol sorumlusunun karakol binasında bulunmadığı veya herhangi bir sebepten ötürü görevini yapamayacak bir durumda olduğu hallerde karakolda bulunan kendisinden sonra gelen kıdemli polis memurunun veya karakol sorumlusunun bulunmadığı hallerde onun görevini yapan polis memurunu içerir. "Yargıç" Kaza Mahkemesinin herhangi bir üyesini anlatır. "Seri Yargılama" bir Yargıcın seri yargılama yetkisini kullanırken yaptığı yargılamayı anlatır. "Suç" herhangi bir mevzuat gereğince cezalandırılabilen bir fiil, teşebbüs veya ihmali anlatır. "Yer" açık veya kapalı herhangi bir evi, daireyi, odayı, binayı, veya herhangi bir yeri veya noktayı ve karada olan herhangi bir motorlu aracı ve uçağı ve seyir halinde olsun veya olmasın herhangi bir gemi, kayık veya başka tekneyi içerir. İngiliz Yasalarının Uygulanabileceği Zaman 3. Bu Yasada veya ilgili zamanda yürürlükte olan mevzuatta ceza muhakemeleri usulü konuları ile ilgili olarak özel bir kural olmadığında her Mahkeme, cezai işlemlerde, İngiltere'de ilgili zamanda yürürlükte bulunan ceza muhakemeleri usulü ile ilgili yasa ve usul kurallarını uygular. İKİNCİ KISIM Suçların Soruşturulması ve Kovuşturma Öncesi İşlemler Birinci Bölüm Suçların Soruşturulması Soruşturma Memurları 4. (1) Herhangi bir polis memuru işlenen herhangi bir suç ile ilgili olarak soruşturma yapabilir. (2) Bakanlar Kurulu, ehil ve uygun gördüğü herhangi bir kişiye, ismen veya 8

9 Suçların Soruşturulması 68/2007 2, 27/ /2007 Belgeleri İbraz Emri Bakanlar Kurulunun makam olarak, işlenen herhangi bir suç ile ilgili olarak soruşturma yapmak için yetki verebilir. (3) İşlenen bir suç ile ilgili olarak soruşturma yapan bir polis memuru veya yukarıdaki (2).fıkra gereğince yetki verilen herhangi bir kişi, bu Yasada bundan böyle "soruşturma memuru" olarak söz edilir. 5. (1) Her soruşturma memuru, soruşturmakta olduğu suçun olgu ve koşulları hakkında, herhangi bir kişinin bilgisi bulunduğuna inanması için sebebi bulunması halinde, o kişinin, o suç ile ilgili olarak sorguya çekilmesi ve kendisinden ifade alınması için göstereceği belirli bir yerde, belirli bir saatte bulunmasını yazılı bir belge ile isteyebilir. Hız tespit kameraları ile ilgili olarak soruşturma memurları ve/veya bu konuda yetkilendirilmiş kişiler tarafından tebliğ edilen yazılı belge de direktif sayılır. (2) Soruşturma memuru sorguya çekilen kişinin verdiği herhangi bir ifadeyi yazılı olarak alabilir. İfade alındıktan sonra, ifadeyi veren kişiye okunur. Bunun üzerine o kişi ifadeyi imzalar veya okuma yazma bilmediği takdirde, parmak işaretini koyar. İfadeyi veren kişinin ifadeyi imzalamayı reddetmesi halinde, soruşturma memuru o konuda ifadenin altına bir not düşer ve saptanması halinde red sebebini belirtir. Bunun üzerine ifade soruşturma memuru tarafından imzalanır. (3) Böyle bir ifade, gönüllü olarak verildiğinin kanıtlanması halinde ifadeyi veren kişi aleyhine herhangi bir cezai işlemde şahadet olarak kabul edilebilir. (4) Herhangi bir yazılı belge ile gösterilen herhangi bir yerde, hazır bulunması istenen bir şahıs, makul bir sebebi bulunmadan hazır bulunmayı reddederse bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti halinde YTL (Üç Bin Yeni Türk Lirası) na kadar para cezasına veya bir yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir. 6. (1) Soruşturma memuru bir suç hakkında soruşturma yaparken bir belge ibraz edilmesini soruşturma amaçları bakımından gerekli veya arzu edilir görürse, ilgili belgeyi tasarrufunda bulunduran veya bulundurduğuna inanılan kişiye yazılı bir emir vererek, emirde belirtilen makul bir vakit ve yerde belgeyi ibraz etmesini isteyebilir. (2) Bu madde gereğince kendisinden yazılı bir emirle belge ibraz etmesi istenen herhangi bir kişi, belgeyi ibraz etmek için bizzat gitme yerine, belgenin ibrazını sağlamış olursa, emre riayet etmiş sayılır. (3) Bu madde gereğince bir belge ibraz etmesi emredilen bir kişi, makul bir sebebi bulunmaksızın belgeyi ibraz etmeyi reddetmesi halinde, bir suç işlemiş olur ve üç yıla kadar hapis cezasına veya yüz Kıbrıs lirasına kadar para cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir. (4) Bu maddenin hiçbir kuralı, bu Yasa veya başka bir yasa tarafından ibrazı için Bakanlar Kurulu müzekkeresi veya Mahkeme emri gereken herhangi bir belgeye uygulanmaz. 7. (1) Bir suçun soruşturulması sırasında Bakanlar Kurulunun bir telgrafın ibrazının kamu yararına olacağını görmesi halinde Bakanlar Kurulu, 9

10 Telgrafların İbrazını İsteyebilmesi Yargıç Kurallarının Uygulanması Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti içindeki veya dışındaki herhangi bir yere telgraf göndermek veya bir yerden telgraf almak için kullanılan telgraf kablo veya teli veya telsiz telgraf cihazı sahibinden veya kontrolünde bulunduran herhangi bir kişiden, bir kablo, tel veya cihaz ile belirtilen kişi veya yerden veya yere veya kişiye gönderilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içinde veya dışında bulunan herhangi bir yere gönderilen veya yerden alınan tüm veya belirli bir sınıf veya tarifteki telgrafların asılları veya suretlerinin veya yukarıda belirtilen telgraf ile ilgili öteki tüm evrakın ısdar edeceği bir mazbata ile kendisine veya mazbatada adı gösterilen kişiye ibraz edilmesini isteyebilir. (2) Yukarıda belirtilen herhangi bir telgrafın aslını, suretini veya evrakını ibraz etmesi istenen herhangi bir kişi, telgrafın aslını, suretini veya evrakı ibraz etmeyi reddeder veya ihmal ederse bir suç işlemiş olur ve üç yıla kadar hapis cezasına veya yüz Kıbrıs lirasına kadar para cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir. (3) Bu madde amaçları bakımından "Telgraf" elektrik sinyalleri ile mesaj veya başka muhabere iletmek için kullanılan herhangi bir cihaz ile iletilen veya iletilmesi tasarlanan herhangi bir mesaj veya muhabereyi anlatır. "Telsiz telgraf " mesaj veya başka muhaberenin gönderildiği veya alındığı noktaları bağlayan herhangi bir tel yardımı olmadan kurulan herhangi bir haberleşme sistemini anlatır. 8. Bu Yasanın 3.maddesinin genelliğine ve 5.maddesinin uygulanmasına halel gelmeksizin, ilgili zamanda İngiltere'de Queen's Bench Division Yargıçlarınca onaylanan ve Yargıç Kuralları diye bilinen polis memurlarının ifade alırken uygulanan yürürlükteki kurallar, İngiltere'de uygulandığı şekilde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde ifade alınırken uygulanır. İkinci Bölüm Tutuklama ve Arama Tutuklama Tutuklanan 9. (1) Polis memuru veya başka bir kişi, bir tutuklama yaparken, tutuklanacak kişi, sözü veya davranışı ile tutuklamayı kabul etmemesi halinde, tutuklanacak kişinin üzerine fiilen temas eder veya kendisini tutuklar. (2) Tutuklanacak kişi, tutuklama çabasına şiddet kullanarak karşı geldiği takdirde, tutuklamayı yapmakta olan polis memuru veya öteki kişi tutuklamayı gerçekleştirmek için gereken her yola başvurabilir. Ancak, bu fıkranın içerdiği hiç bir kural, ilgili koşullar altında makul veya suçlunun tutuklanması için gerekli olandan fazla bir güç kullanılmasını haklı gösterdiği anlamına gelmez. (3) Tutuklanan kişinin suçu fiilen işlediği esnada olması veya suçu işlemesinden hemen sonra takip edilmesi veya yasal nezaretten firar etmesi dışında, tutuklamayı yapmakta olan polis memuru veya öteki kişi tutuklanan kişiye tutuklama nedenini bildirir. 10. (1) Bir kişi tutuklandığında tutuklamayı yapan veya tutuklanan kişinin 10

11 Kişinin Aranması Tutuklanmaktan Kurtulmak İçin Kaçan Kişinin Saklandığı Yerin Aranması Kurtulma Amacıyla Herhangi Bir Evden Kırarak Çıkma Yetkisi Tutuklanan Kişilerin Karakol Veya Tutuklu Kabul Etme Yerine Götürülmesi teslim edildiği polis memuru, bu amaçla makul olarak gerekli sayılabilecek bir güç kullanarak tutuklanan kişinin üzerinde arama yapabilir ve o kişinin tasarrufunda bulunan ve aranan veya başka herhangi bir kişi aleyhine bir cezai ithama ait delil teşkil edebileceğine polis memurunun inanması için yeterli neden bulunan herhangi bir eşya veya evraka el koyabilir ve her halükarda tutuklanan kişinin üzerindeki herhangi bir şiddet aletini veya başka tehlikeli silahı alabilir. (2) Bir kadın üzerinde arama yapılması gerektiğinde, arama bir kadın tarafından yapılır. (3) Bu madde gereğince herhangi bir kişinin eşyasına el konulduğu veya eşyası alındığı ve tutuklanan kişinin suç işlediğini inandıracak yeterli sebep bulunmaması nedeniyle serbest bırakıldığı hallerde, eşyanın bir ceza davasında başka herhangi bir kişi aleyhine esasa ait delil teşkil edebileceğine inanması için yeterli sebep bulunması dışında,.eşyayı kontrolünde bulunduran kişi bu şekilde alınan eşyayı serbest bırakılan kişiye iade eder. 11. (1) Müzekkere ile olsun veya olmasın tutuklama yetkisi olan herhangi bir kişinin tutuklanacak kişinin bir yere girdiği veya herhangi bir yerde bulunduğuna inanması için bir sebep bulunması halinde, o yerde ikamet eden veya o yeri kontrolünde bulunduran herkes, kendisinden istendiği takdirde yetki sahibi kişinin o yere serbestçe girmesine izin verir ve aranmakta olan kişinin tutuklanması için arama yapması amacıyla makul olan her kolaylığı gösterir. (2) Bu maddenin (1)'inci fıkrası uyarınca böyle bir yere girilmesi sağlanamamışsa, tutuklama yetkisi bulunan herhangi bir kişi o yere girebilir ve tutuklanacak kişi için orada arama yapabilir ve o yere girmek için gerek tutuklanacak kişi gerek başka herhangi bir kişinin kontrolünde bulunan herhangi bir ev veya yerin iç veya dış kapı ve penceresini kırıp açabilir veya ilgili ev veya yere başka herhangi bir şekilde girebilir. 12. Tutuklama müzekkeresi ile olsun veya olmasın tutuklama yetkisi olan herhangi bir kişi, tutuklama yapmak için yasal olarak bir ev veya yere girdiği ve orada alı konduğu takdirde, kendisini veya ayni amaçla oraya giren başka bir kişiyi kurtarmak için herhangi bir evi veya yeri kırarak zorla dışarı çıkabilir. 13. Müzekkere ile olsun veya olmasın tutuklanan bir kişi, mümkün olan en erken bir zamanda polis karakoluna veya tutuklu kabul etme yerine sevk edilir ve aleyhine olan itham kendisine bildirilir. Herhangi bir kişiye, nezaret altında tutulduğu sırada, kefaletle serbest bırakılması için gerekli adımların atılmasında yasal tavsiye alması ve başka suretle tertibat alması için makul olan her kolaylık sağlanır. Belirli 14. ( 1 ) Herhangi bir polis memuru :- 11

12 Hallerde Polis Memurunun müzekkeresiz Tutuklama Yapabilmesi Özel Bir Kişi ve Mal Sahibi Tarafından Müzekkeresiz Tutuklama (a) Ölüm veya iki yıldan fazla hapis cezası ile cezalandırılabilen bir suç işlediğinden makul sebeplere istinaden şüphe ettiği ; (b) Önünde hapislikle cezalandırılabilen herhangi bir suç işleyen ; (c) Bir polis memurunu görevini yapmaktan men eden veya yasal nezaretten firar eden veya etmeye teşebbüs eden ; (d) Tasarrufunda makul olarak hırsızlık olduğu şüphe edilen herhangi bir eşya bulunan ve o eşya ile ilgili bir suç işlediği makul olarak şüphe edilebilen ; (e) Kara, deniz veya hava kuvvetlerinden asker kaçağı olduğundan makul olarak şüphe edilen; (f) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde işlenmesi halinde bir suç teşkil eden ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini de kapsamına alan herhangi bir İngiliz Yasası gereğince o suç ile ilgili, olarak bir kişinin Kıbrıs'ta, yakalanarak göz altına alınmasını gerektiren Kıbrıs dışındaki bir yerde herhangi bir fiil ile ilgisi bulunduğuna makul sebeplerle istinaden şüphe ettiği ; (g) Hakkında Mahkemece tutuklanması için bir tutuklama müzekkeresi ısdar edildiğine inanması için makul sebebi bulunan ; (h) Görünür geçim kaynakları bulunmayan ve kendisi hakkında tatmin edici hesap veremeyen; (i) Mevcudiyetini gizlemek için tedbir almakta olduğu görülen ve bu tedbirleri bir suç işlemek amacıyla almakta olduğuna inanmaya sebebiyet verecek koşullar altında olan ; (j) Bu Yasanın 16.maddesi kuralları gereğince bir Yargıç tarafından tutuklanması için direktif verilen :- (k) Hapis cezası ile cezalandırılabilen bir suç işlediğinden makul sebeplere istinaden şüphe ettiği ve isim ve adresini vermeyi reddeden veya polis memurunun yalan olduğuna inandığı bir isim veya adres veren ; (ı) Yürürlükteki mevzuat gereğince müzekkeresiz olarak tutuklanabilen herhangi bir kişiyi müzekkeresiz olarak tutuklayabilir. (2) Bir kişiyi müzekkeresiz olarak tutuklamak için polis memurlarına verilen yetki, mevzuat gereğince suç teşkil eden ve ilgili mevzuatın böyle bir suç işleyen bir kişinin müzekkeresiz tutuklanamayacağını öngördüğü suçlar ile ilgili olarak kullanılmaz. Ancak, suç polis memurunun önünde işlendiği ve sanığın isim ve adresini vermeyi reddettiği veya polis memurunun yalan olduğundan şüphe ettiği bir isim veya adres verdiği hallerde, polis memuru ilgili mevzuat kurallarına bakılmaksızın bu yetkiyi kullanabilir. 15. (1) Herhangi bir özel kişi müzekkeresiz olarak :- (a) Önünde ölüm veya iki yıldan fazla hapis cezası ile cezalandırılabilen bir suç işleyen ; (b) Tutuklamayı yapacak kişinin tutuklanacak kişinin cezalanmaktan kurtulabileceğine inanması için makul sebepler bulunduğu hallerde (a) bendinde öngörülen cezalarla cezalandırılabilen bir suç işlediğinden makul şekilde şüphe ettiği ; (c) Bu Yasanın 16. maddesi kuralları gereğince yargıç tarafından tutuklanması için direktif verilen; (d) Yasal nezaretten firar eden veya yasal olarak tutuklanmaktan kaçınmaya teşebbüs eden ; (e) Yürürlükteki mevzuat gereğince müzekkeresiz olarak herkes tarafından 12

13 tutuklanabilen başka herhangi bir kişiyi tutuklayabilir. (2) Mala zarar vermekle ilgili bir suç işlemekte olduğu görülen kişiler mal sahibi veya mal sahibinin müstahdemi veya yetkili kıldığı bir kişi tarafından müzekkeresiz olarak tutuklanabilir. (3) (a) Bu madde kuralları gereğince başka bir kişiyi tutuklayan herhangi bir kişi, gereksiz gecikme olmadan, bu şekilde tutukladığı kişiyi bir polis memuruna teslim eder veya polis memuru bulunmaması halinde tutukluyu en yakın polis karakoluna götürür. (b) Tutuklanan kişinin bu Yasanın 14. Maddesinin (1)'inci fıkrası kuralları kapsamına girdiğine inanmak için sebep bulunması halinde, polis memuru onu tekrar tutuklar. Yargıç Tarafından Veya Direktifi İle Tutuklama Müzekkeresiz Olarak Tutuklanan Kişilerin Serbest Bırakılması Tutuklama Müzekkeresi Isdar Etme 16. Bir Yargıç : (a) Önünde suç işlemekte olduğu görülen ; (b) Tutuklanması için o tarihte ve o koşullar altında hakkında müzekkere ısdar etme yetkisi bulunan herhangi bir kişiyi bizzat tutuklayabilir veya tutuklanması için direktif verebilir, ve bu biçimde tutuklanan kişiyi, bu gibi kişi bu Yasa kuralları uyarınca, gereğince önüne getirilmiş gibi, yasa uyarınca ayni işleme tabi tutabilir. 17. Herhangi bir kişi ölümle cezalandırılabilen bir suçtan başka bu suç için müzekkeresiz olarak gözaltına alındığında götürüldüğü polis karakolu sorumlusu :- (a) Herhangi bir meselede böyle bir kişinin göz altına alınmasından sonraki yirmi dört saat içinde Mahkeme huzuruna çıkarılabilmesi pratik değilse, soruşturma yapılmasını sağlamakla yükümlüdür ve suç, karakol sorumlusuna ciddi nitelik taşıyan bir suç görülmedikçe, gözaltına alınan kişiyi, kefalet senedinde gösterilecek tarih ve yerde Mahkeme ısbatı vücut etmek için makul bir meblağa karşılık kefilli veya kefilsiz olarak vereceği kefaletle serbest bırakabilir; ancak, bir kişi göz altında bırakıldığında pratik olan en erken bir zamanda Yargıç huzuruna çıkarılmalıdır. (b) Mesele ile ilgili soruşturmanın derhal tamamlanamayacağını görmesi halinde, kefalet senedinde gösterilecek tarihte ve polis karakolunda bulunması için makul bir meblağa karşılık, kefilli veya kefilsiz olarak bir kefalet vermesi üzerine o kişiyi serbest bırakabilir; meğer ki, gözaltında bulundurulan kişi, kefalet senedinde belirlenen polis karakolunda hazır bulunmasının gerekli olmadığı yönünde polis karakol sorumlusundan önceden yazılı bir bildirim almış olsun. (c) Soruşturması yapıldıktan sonra polisin kanısınca dava açmak için yeterli şahadet bulunmadığında, bir suç işlediği iddiası ile şüphe üzerine tutuklanan bir kişi serbest bırakılır. 18. (1) Herhangi bir Yargıç bir tutuklama müzekkeresi ısdarını gerekli veya arzu edilir gördüğü hallerde herhangi bir kişinin tutuklanması için bir müzekkere ısdar edilir. Ancak istem sebepleri yeminle desteklenmedikçe hiçbir tutuklama 13

14 müzekkeresi ısdar edilmez. (2) Bir tutuklama müzekkeresi Pazar ve Resmi tatil günleri dahil herhangi bir gün ısdar edilebilir. Tutuklama Müzekkeresinin Şekli, İçeriği ve Süresi Müzekkerede Usulsüzlükler Müzekkerenin İcra Edilmesi ve İzlenecek Usul 19. (1) Her tutuklama müzekkeresi imzalanır ve üzerinde ısdar edildiği tarih gösterilir. (2) Her tutuklama müzekkeresi ısdar edildiği suçu veya meseleyi kısaca belirtmeli, tutuklanacak kişinin adını belirtmeli ve başka bir halde tanımını yapmalı ve polis memuruna veya diğer bir kişiye, aleyhine müzekkere ısdar edilen kişiyi tutuklayarak müzekkerede belirtilen suç isnatlarına veya meseleye cevap vermesi ve yasa uyarınca ileri işleme tabi tutulabilmesi için müzekkereyi ısdar eden Mahkeme veya meselede yetkisi olan başka bir Mahkeme huzuruna çıkarmasına direktif veren bir emir içermelidir. (3) Her tutuklama müzekkeresi, normal olarak genel tüm polis memurlarına yöneltilir; ancak böyle bir müzekkere ısdar eden herhangi bir yargıç müzekkerenin derhal icra edilmesi gerektiği ve derhal bir polis memuru bulunmadığı hallerde müzekkereyi başka herhangi bir kişi veya kişilere direktif verebilir ve bu gibi kişi veya kişiler, müzekkereyi icra eder. Müzekkere birden fazla polis memuru veya kişiye direktif verdiğinde bunların tümü veya herhangi biri veya daha çoğu tarafından icra edilebilir. (4) Her tutuklama müzekkeresi, icra edilene veya bir Yargıç tarafından iptal edilene kadar geçerli olur. 20. Bir tutuklama müzekkeresinin özünde veya şeklinde bir usulsüzlük veya eksiklik ve müzekkere ile itham arasındaki uyuşmazlık veya herhangi bir soruşturmada veya duruşmada iddia makamının ibraz ettiği şahadet ile müzekkere ve ithamın her ikisi arasındaki fark, meselenin duruşması sırasındaki veya müteakip herhangi bir işlemi etkilemez; ancak bu gibi herhangi bir fark veya uyuşmazlığın sanığı aldatacak veya yanıltacak derecede olduğunu görmesi halinde, Mahkeme, sanığın istemi üzerine, meselenin duruşmasını ileri bir tarihe erteleyebilir ve bu arada sanığı kefaletle serbest bırakabilir. 21. (1) Her tutuklama müzekkeresi Pazar ve Resmi tatil günleri dahil Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde herhangi bir zaman ve herhangi bir yerde icra edilebilir. (2) Herhangi bir tutuklama müzekkeresini icra eden kişi, tutuklamayı yapmadan önce tutuklanacak kişiye, tutuklanması için bir müzekkere bulunduğunu bildirir. Ancak bildirimde bulunmamak için kaçmasına, karşı koymasına veya kurtulmasına sebep olacağı nedenleri ile makul sebep bulunması halinde, bildirim yapılmaz. (3) Tutuklama müzekkeresi ısdarı üzerine tutuklanan herkes, bu Yasanın. 22. ve. 23. madde kurallarına bağlı kalmak koşuluyla tutuklandıktan sonra pratik olduğu kadar en erken bir zamanda müzekkereyi ısdar eden Mahkeme önüne çıkarılır. (4) Bir tutuklama müzekkeresi, icra edileceği zaman müzekkereyi icra 14

15 edecek olan kişinin tasarrufunda bulunmamasına bakılmaksızın icra edilebilir; ancak müzekkere, tutuklanan kişinin istemi üzerine tutuklanmasından sonra pratik olduğu kadar en erken bir zamanda kendisine gösterilir. Kişilerin Bölgesel Yargı Yetkisi Dışında Tutuklanması Usulü Tutuklanan Kişiyi Kefaletle Serbest Bırakma Yetkisi Soruşturması Veya Kovuşturması 22. (1) Bir tutuklama müzekkeresinin ısdar edildiği Mahkemenin bölgesel yargı yetkisi sınırları dışında icra edilmesi halinde, tutuklanan kişi, bu Yasanın 23. maddesi uyarınca kefaletle serbest bırakılmadıkça, tutuklama hangi Mahkemenin bölgesel yargı yetkisi sınırları içinde yapılmışsa o Mahkeme önüne çıkarılır. (2) Böyle bir Mahkeme tutuklanan kişinin tutuklanmak istenen kişi olduğundan tatmin olduğu takdirde tutuklunun nezaret altında, müzekkereyi ısdar eden Mahkemeye sevk edilmesine direktif verir: Ancak tutuklanan böyle bir kişinin ölümle cezalandırılabilen bir suçtan başka pir suç için tutuklanması ve bölgesel yargı yetkisi sınırlar içinde tutuklandığı Mahkemeyi tatmin edecek şekilde kefalet vermeye hazır veya istekli olması veya bu Yasanın 23. maddesi uyarınca müzekkerede yazılı bulunan herhangi bir direktif uyarınca istenen bir kefalet senedi imzalamaya, hazır veya istekli olması halinde, Mahkeme kefaleti kabul eder ve kefalet senedini müzekkereyi ısdar eden Mahkemeye gönderir. 23. (1) Herhangi bir kişinin ölümle cezalandırılabilen bir suçtan başka bir suç için tutuklanması amacıyla müzekkere ısdar eden herhangi bir Yargıç, uygun gördüğü takdirde, müzekkere üzerine düşeceği bir şerh ile, müzekkerede adı geçen kişinin istendiği şekilde Mahkemede hazır bulunacağına ilişkin bir kefalet senedi imzalaması halinde serbest bırakılmasına direktif verebilir. (2) Şerh :- (a) Eğer varsa, kefillerin sayısını ; (b) Kefillerle müzekkerede adı geçen kişinin ayrı olarak yükümlü olacakları meblağı; (c) Tutuklanan kişinin hangi Mahkemeye sevk edileceğini ; ve (d) Sevk edileceği Mahkemece ısbatı vücut edeceği herhangi bir Mahkemenin direktif verebileceği herhangi bir müteakip tarihte Mahkemede hazır bulunacağına ilişkin bir taahhütname dahil, Mahkeme önüne çıkacağı tarihi belirtmelidir. (3) Böyle bir şerh düşüldüğünde, müzekkerede adı geçen kişinin tutuklandıktan sonra götürüldüğü polis karakol sorumlusu, kefalet senedinde gösterilen tarih ve yerde Mahkeme önüne çıkması koşulu konan şerh uyarınca tutuklunun bir kefalet senedi imzalanması üzerine tutukluyu serbest bırakır. Böyle bir kefalet senedi daha sonra içinde adı geçen kişi hangi Mahkeme önüne çıkmakla yükümlü ise o Mahkemeye gönderilir. (4) Bu madde uyarınca işlem yapılması halinde, eğer varsa kefil veya kefiller, kefalet senedini kabul eden memurca onaylanacak kişiler olmalıdır. 23A. Hakkında mevcut yasalara aykırı hareket etmekten dolayı cezai bir soruşturma veya kovuşturma başlatılan veya devam eden bir zanlı veya sanık aleyhine, herhangi bir mahkeme, tutuklu olup olmadığına bakılmaksızın, aşağıda belirtilen koşullara bağlı olarak yargılanmaktan kaçmasını önleyici bir 15

16 Başlatılan Veya Devam Eden Zanlının Veya Sanığın Yargılanmaktan Kaçmasının Önlenmesi 3, 27/1992 Tutukluluğun Uzatılması Kişilerin Üzerinin ve Yerlerin Müzekkeresiz Aranması Taşıt emir verebilir: (1) Davası görüşülene kadar, zanlının veya sanığın, her ne şart altında olursa olsun üç aydan fazla bir süre olmamak kaydıyla tutuklu kalmasına; (2) Zanlının veya sanığın pasaportunun polise teslim edilmesinin ve belirlenecek süre içinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti hudutları dışına çıkmasının yasaklanmasına; (3) Zanlının veya sanığın şahsen veya Mahkemenin veya Mukayyitliğin uygun göreceği Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde yerleşik bir veya birden fazla kişinin ve Mahkemece belirlenecek nakdi teminat veya kefaletine veya her ikisine bağlı olarak serbest bırakılmasına; (4) Zanlının veya sanığın belli bir bölgede ikametine ve izinsiz o bölge dışına çıkmamasına; (5) Mahkemenin uygun göreceği koşullarda Mahkemenin belirteceği bir polis karakoluna ısbatı vücut yapmasına. 24. Bir Yargıcın, bir kişinin tutuklandığı suçun işlenmesi ile ilgili soruşturmanın tamamlanamadığı yolunda ikna edilmesi halinde, Müfettiş rütbesinden daha düşük bir rütbede olmayan bir polis memurunun müracaatı üzerine, soruşturması yapılmakta olan suçu yargılama yetkisine sahip olup olmadığına bakılmaksızın, Mahkemenin uygun göreceği şekilde her bir defada sekiz günden fazla olmamak üzere belirli bir süre için tutuklunun polis nezaretinde kalmaya devam etmesini zaman zaman uzatması yasaldır. Uzatma tarihini izleyen gün; birinci gün olarak sayılır. 25. (1) Bir polis memuru ; (a) İşlenmek üzere olan veya işlenmiş olan veya yakın geçmişte işlenmiş olan herhangi bir suç ile ilgili olarak herhangi bir eşya veya belgeyi taşıdığından, götürdüğünden veya gizlediğinden makul olarak şüphelendiği herhangi bir kişiyi müzekkeresiz olarak tutuklayabilir ve üzerinde arama yapabilir ; (b) (i) İçinde ölüm veya iki yıldan fazla hapis cezası ile cezalandırılabilen bir suçun işlenmek üzere olduğundan veya işlenmiş olan veya yakın geçmişte işlenmiş olduğundan veya içinde, herhangi bir yerde yakın geçmişte bu gibi herhangi bir suç işlenmesinde kullanılan herhangi bir aletin bulunabileceğine inanması için sebebi varsa; (ii) Yeri zilyet eden polisten yardım istemişse ; (iii)herhangi bir kişi polisten yardım istemiş ve o yerde bir suç işlenmekte olduğuna inanmak için bir sebep bulunursa ; (iv) İlgili zamanda yürürlükteki mevzuat uyarınca müzekkeresiz olarak herhangi bir yere girebilmesi ve arama yapabilmesi halinde, müzekkeresiz olarak herhangi bir yere girebilir ve arama yapabilir. (2) Bu maddenin (1)'inci fıkrası uyarınca yapılan bir aramada bulunan ve arama bir müzekkere ile yapılmış olsa idi zapt edilebilecek olan herhangi bir eşya, bir arama müzekkeresi gereğince yapılmış bir arama esnasında zaptedirmiş bir eşya gibi zapt edilerek ayni işleme tabi tutulur ve bu Yasanın 32. Maddesi kuralları, gerekli değişiklikler yapılarak böyle herhangi bir eşyaya uygulanır. 26. (1) Bu Yasa veya başka herhangi bir Yasanın verdiği bir yetkiye halel 16

17 Araçlarında Arama Yapma Yetkisi Arama Müzekkeresi gelmeksizin : a) Herhangi bir polis memuru ; veya (b) Komutanınca bu hususta özel olarak yetkilendirilmiş bir ordu mensubu makul bir şüphe üzerine, içinde yasa dışı herhangi bir patlayıcı madde, tehlikeli silah veya başka şiddet aleti bulunduğunu saptamak amacıyla herhangi bir taşıt aracını durdurarak arayabilir. (2) Bu maddenin (1)'inci fıkrası uyarınca yapılan bir aramada bulunan ve arama bir müzekkere ile yapılmış olsa idi zapt edilecek olan herhangi bir eşya, bir arama müzekkeresi gereğince yapılmış bir arama esnasında zapt edilmiş bir eşya gibi zapt edilerek ayni işleme tabi tutulur ve bu maddenin 32.maddesi kuralları, gerekli değişiklikler yapılarak böyle bir eşyaya aynen uygulanır. Ancak, böyle bir aramada bulunan yürürlükteki başka herhangi bir yasa kuralları uyarınca zapt edilmesi gereken herhangi bir patlayıcı madde, tehlikeli silah veya başka madde veya belgeler zapt edilir. (3) (1)'inci fıkra uyarınca durması ve taşıt aracında arama yapılmasına izin vermesi gerektiği halde durmayı veya taşıt aracında arama yapılmasına izin vermeyi reddeden veya bir polis memuru veya (1)inci fıkra uyarınca Komutanı tarafından bu hususta özel olarak görevlendirilen bir ordu mensubunu meneden bir taşıt aracı sorumlusu bir suç işlemiş olur ve altı aya kadar hapis cezasına veya yüz Kıbrıs lirasına kadar para cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir. (4) Bu madde amaçları bakımından :- "Patlayıcı madde" patlama yolu ile fiili etki veya bir fişek etkisi yapmak amacıyla kullanılan veya imal edilen barut, nitrogliserin, dinamit, pamuk barutu, patlama barutu, civa ve öteki madenlerin esas patlayan kısmı renkli fişekler ve bunların benzeri olan veya olmayan başka herhangi bir maddeyi anlatır ve sis sinyali, şenlik fişekleri, fitil, roket, tüfek kapsülü, fünye, fişek, her çeşit cephane ile yukarıda tarif edilen herhangi bir patlayıcı maddenin değişmiş şekli ve preparatı ile herhangi bir patlayıcı madde içinde veya patlayıcı madde ile birlikte patlamaya yol açma ve açılmasına yardımcı olma amacıyla kullanılan veya kullanılması tasarlanan herhangi bir cihaz, makine ve aleti veya onların herhangi bir parçasını da kapsar. "Taşıt aracı " herhangi bir tarifteki uçak, hayvan, araba, tekne, demiryolu, vagon, bisiklet, motorlu araç veya insan ve eşya taşımak için kullanılan başka herhangi bir aracı anlatır. "Tehlikeli silah" kişilere zarar vermek veya onu taşıyan kişi tarafından böyle bir amacı tasarlayarak kullanılmak için yapılan veya adapte edilen herhangi bir şeyi anlatır. 27. Bir Yargıcın yeminle verilen bir bilgiden herhangi bir yerde:- (a) İşlenen veya işlendiğinden şüphe edilen bir suçla ilgili olan; veya (b) işlenen bir suç ile ilgili olarak şahadet teşkil edeceğine inanmak için makul sebep bulunan; veya (c) Bir suç işlemek için kullanılmaya tasarlandığına inanmak için makul bir sebep olan herhangi bir şey bulunduğuna inanması için haklı bir sebep olduğundan tatmin olması halinde herhangi bir zaman (bu Yasada "arama müzekkeresi olarak anılan) bir müzekkere ısdar ederek müzekkerede adı geçen kişiye aşağıdaki yetkileri verebilir :- (i) Böyle bir yerde bu gibi herhangi bir şey için arama yapmak ve yasa 17

18 uyarınca işleme konmak için eşyayı zaptederek arama müzekkeresini ısdar eden Mahkeme veya başka bir Mahkeme önüne götürmek; ve (ii) Yargıcın müzekkerede belirtmeyi uygun görmesi halinde, eşyanın bulunduğu ev veya yeri zilyet eden veya o eşyayı tasarrufunda bulunduran ev veya yer içindeki veya civarındaki herhangi bir kişiyi yakalayarak bir Yargıç önüne çıkarmak. Arama Müzekkeresinin Şekli ve Süresi Arama Müzekkeresinin İcra Edilmesi Kapalı Bir Yere Giriş Şüpheli Zilyedin Veya Öteki Kişilerin Serbest 28. (1)Bir arama müzekkeresi Yargıç tarafından imzalanır ve üzerinde ısdar tarihi gösterilir. (2) Her arama müzekkeresi, genel olarak tüm polis memurlarına yöneltilir ; ancak böyle bir müzekkere ısdar eden herhangi bir Yargıç müzekkerenin derhal icra edilmesi gerektiği ve derhal bir polis memuru bulunmadığı hallerde müzekkereyi başka herhangi bir kişi veya kişilere yöneltebilir ve bu gibi kişi veya kişiler müzekkereyi icra eder; ve müzekkere birden fazla polis memuru veya kişilere direktif verildiğinde, bunların tümü veya herhangi biri veya daha fazlası tarafından icra edilir. (3) Her arama müzekkeresi, icra edilene veya bir Yargıç tarafından iptal edilene kadar geçerli olur. 29. (1) Bir arama müzekkeresi Pazar ve Resmi tatil günleri dahil herhangi bir zaman ısdar ve icra edilebilir. Müzekkere saat ile arasında icra edilir, ancak Yargıç kendi takdirine göre müzekkerenin herhangi bir saatte icra edilmesi için yetki verebilir. (2) Bir Yargıcın bir arama müzekkeresinin saat ile arasındaki süreden başka bir saatte icra edilmesi için yetki verdiği hallerde, böyle bir yetki, müzekkere ısdar edilirken içeriğinde belirtilir veya müzekkerenin icra edilmesinden önce bir Yargıç tarafından herhangi bir zaman müzekkere üzerine şerh edilir. 30. (1) Aranması gereken yerin kapalı olması halinde o yerde ikamet eden veya o yerin sorumlusu olan herkes, polis memuru veya arama yapma yetkisi olan başka bir kişinin isteği üzerine, polis memuru veya o kişinin o yere serbestçe girmesine izin verir ve orada arama yapması için makul olan her kolaylığı gösterir. (2) Böyle bir yere girişin sağlanamaması halinde, polis memuru veya arama yetkisi olan kişi, bu Yasanın 11. maddesinin (2)'nci fıkrasında gösterildiği şekilde hareket edebilir. (3) Böyle bir yerin içinde veya civarında bulunan bir kişinin aranmakta olan herhangi bir eşyayı üzerinde sakladığından şüphe edilmesi halinde, o kişinin üzeri aranabilir. Üzeri aranacak kişinin bir kadın olması halinde arama bir kadın tarafından yapılır ve bu amaçla polis karakoluna da götürülebilir. 31. Arama müzekkeresinde belirtilen herhangi bir şeyin bulunması üzerine bir yargıç huzuruna çıkarılan eşyanın bulunduğu herhangi bir yerin zilyedinin veya başka tasarruf eden kişinin bir suç işlediğinden tatmin olmaması halinde, Yargıç onları derhal serbest bırakır. 18

19 Bırakılması Arama Müzekkeresi Gereğince Zapt olunan Eşyanın Alı konması Veya Elden Çıkarılması Müzekkerede Belirtilmeyen Eşyanın Zaptı Tasarrufu Yasa Dışı Olan Belgeler ve Eşyalar İle İlgili Olarak Yargıcın Yetkileri Mahkum olan Veya Beraat Eden Kişiler Aynı Suç İçin Tekrar Yargılanmasa 32. (1) Bu Yasanın 27. maddesinde öngörüldüğü şekilde bir arama müzekkeresinin icra edilmesi üzerine zapt olunan herhangi bir eşyanın Yargıcın önüne getirilmesi halinde, bu maddenin (2)'nci fıkrasına bağlı kalmak koşuluyla bu gibi eşya, o konuda başlatılan cezai işlemler sona erinceye kadar makul dikkat ve ihtimam gösterilerek korunması için Yargıcın direktif vereceği bir kişi tarafından muhafaza edilebilir. (2) Arama müzekkeresi gereğince zapt olunan ve Yargıç önüne getirilen bir eşyanın bozulabilen veya zararlı nitelikte olan bir eşya olması halinde, Yargıcın emredeceği şekilde derhal elden çıkarılabilir. (3) Yargıç arama müzekkeresi gereğince zapt olunan bir eşyanın herhangi bir cezai işlem için gerekli olmadığı kanısına vardığı takdirde, bu Yasa veya başka bir Yasa ile o eşyayı başka bir şekilde elden çıkarmaya yetkili kılınmadıkça veya öngörülmedikçe :- (a) Eşya veya bir kısmının Yargıcın kanısınca o eşyaya hakkı olan kişiye ve bu kişinin itham edilen kişi olması halinde, itham edilen kişiye veya itham edilen kişinin gösterebileceği başka bir kişiye iade edilmesini ; veya (b) Eşyanın itham edilen kişiye ait olması halinde, eşya veya bir kısmının itham edilen kişi tarafından ödemesi emredilen herhangi bir masraf veya tazminat ödenmesinde kullanılmasına direktif verebilir. 33. Bir müzekkere gereğince bir arama yapılması sonucu arama yapmaya yetkisi olan kişinin müzekkerede belirtilmeyen ancak işlenmiş veya işlenmesi tasarlanan bir suç ile ilgili olduğuna inanmak için makul sebep bulunan bir eşya bulması halinde, o eşyayı zaptederek müzekkereyi ısdar etmiş olan Yargıcın önüne götürebilir ve Yargıç eşyanın alı konmasına veya elden çıkarılmasına ilişkin uygun göreceği emri verebilir. 34. Bir arama müzekkeresi gereğince Yargıcın önüne kullanımı veya tasarrufu yasa dışı olan herhangi bir belge veya eşya getirilmesi halinde, bu tür belge ve eşyayı tasarrufunda bulunduran kişinin tasarrufu ile ilgili olarak yasal bir mazereti kanıtlamadığı takdirde, hiç kimsenin o belge ve eşya ile ilgili olarak kovuşturmaya tabi tutulmamasına bakılmaksızın, Yargıç bu gibi belge veya eşyanın haczedilmesi, veya tahrip edilmesini sağlar. 35. Bir suç için yargı yetkisi olan bir Mahkemece bir kez yargılanmış ve mahkum olmuş veya beraat etmiş bir kişi, bu tür mahkumiyet veya beraat geçerli olduğu sürece ayni suç için ayni olgularla tekrar yargılanamaz. 19

20 Hukuki Çarenin Askıda Kalmaması 36. Başka herhangi bir Yasa kurallarına bağlı kalmak koşuluyla, bir kişinin, herhangi bir fiil veya ihmalden ötürü başka herhangi bir kişi aleyhine sahip olduğu hukuki çare, o fiil veya ihmalin bir suç teşkil etmesi nedeniyle ertelenmez veya herhangi bir şekilde etkilenmez. ÜÇÜNCÜ KISIM İkinci Bölüm Ceza İşlemlerinin Başlaması ve İsbatı Vücuda Zorlama Usulü İthamla Başlangıç İthamnamenin Şekli İthamnamenin Hazırlanması İle İlgili Kurallar 37. Başka herhangi bir Yasa kurallarına bağlı kalmak koşuluyla herhangi bir kişi aleyhine başlatılacak cezai işlemler, kişinin Mahkeme önüne çıkarılarak itham edilmesi ile başlar. 38. Her ithamname belirlenmiş şekilde olur ve itham eden kişi tarafından veya onun adına ve itham bir Daire tarafından yapıldığında ise Dairenin bir temsilcisi tarafından imzalanır: İthamnamede seri yargılama veya ilk soruşturmanın yapılacağı Mahkemenin adı belirtilir ve ayrıca aşağıdaki detayları içerir :- (a) Sanığın iddia makamınca bilinen ve sanığı tanıtmaya makul olarak yeterli olan adı ve tarifi ; (b) Bu Yasanın 39.maddesinde gösterilen detayları içermesi koşuluyla sanığın itham edilmekte olduğu suç veya suçlar. 39. Aşağıdaki kurallar tüm ithamnamelere uygulanır ve herhangi bir Yasa veya usul kurallarına bakılmaksızın, bu Yasa kuralları uyarınca düzenlenen bir ithamnameye, şekli veya içeriği ile ilgili olarak bu Yasa kurallarına bağlı kalmak koşuluyla, itiraz edilemez:- (a) İtham edilen suçun belirtilmesi veya birden fazla suç itham edildiğinde her suç ile ilgili beyan ithamnamede "dava" olarak anılan ayrı bir paragrafta gösterilir. (b) Bir ithamnamenin birden fazla dava içermesi halinde, davalar sıra ile numaralandırılır. (c) İthamnamedeki dava, basit bir lisanla ve olanaklı olduğu kadar teknik terimler kullanılmadan suçun tüm unsurlarını belirtmeksizin kısaca sanığın itham edildiği suçu tanımlar ve suçu öngören mevzuatın maddeleri belirtilir. Suç birden fazla mevzuatı müşterek amaçla yasakladığı bir şey içermesi halinde, ithamname ilgili her iki mevzuatın belirtir ve suç öngören mevzuat başka, cezayı öngören mevzuatın başka olduğu hallerde, cezayı öngören mevzuatı da belirtir. (d) Bir suç oluşturan mevzuat, farklı herhangi bir fiili yapmayı veya yapmayı ihmal etmeyi veya farklı sıfatla veya farklı herhangi bir niyetle herhangi bir fiili yapmayı veya yapmayı ihmal etmeyi veya suçun herhangi bir kısmını alternatifli olarak hükme bağlarsa, fiiller, ihmaller,sıfatlar veya niyetler veya başka şeyler mevzuatta alternatif oluşturursa, suçla itham eden davada alternatif olarak gösterilebilir. 20

21 (e) Suçla itham eden herhangi bir davada, suçu oluşturan mevzuatın kapsamından herhangi bir istisna, muafiyet, veya koşulu veya kaydı çıkarmak zorunlu değildir. (f) İtham konusu suç herhangi bir mal ile veya bir mala bir şey yapmayı içerirse, bir malın özel mülkiyetine veya özel değerine dayanan bir suçu tanımlama amacı için gerekli olduğu haller dışında, malın belirli bir kişiye ait olduğunu belirtmek zorunlu değildir ve bu hususta bir beyan yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın iddia makamının sanığın itham edildiği suçu işlediğini göstermesi için mülkiyet ile ilgili olguları kanıtlaması yeterli olur. (g) İthamnamede belgeler, olgular, şeyler, kişiler, yerler, vakitler veya başka herhangi bir konu ile ilgili olarak itham edildiği suç için sanığa makul surette yeterli bilgi verecek miktar ve nitelikte tafsilat dışında kesin veya detaylı bilgi vermek zorunlu değildir. Uygun olması halinde olgular veya belgeler liste halinde ve suretleri ithamnameye eklenebilir. (h) Suçu oluşturan mevzuatın belirli bir kişiyi dolandırma, kandırma veya zarar vermeyi suçun esaslı bir unsuru olarak öngörmedikçe, herhangi bir dolandırma, kandırma veya zarar verme niyetini belirtirken belirli bir kişiyi dolandırma, kandırma veya zarar vermeyi belirtmek zorunlu değildir. (i) Sanık emniyeti suistimal, hileli mal edinme, hesapları hile ile sahteleme, hileli gasp etme veya görevde yolsuzluk veya görevi kötüye kullanmakla itham edildiği hallerde, ayrıntıya girmeksizin veya tam tarihler belirtilmeksizin, işlendiği iddia edilen suça konu miktar brüt olarak ve suçun hangi tarihler arasında yer aldığını belirtmek yeterlidir. (j) Sanığın daha önce mahkum olduğu benzeri bir suçla itham edildiği hallerde, sanığın ithamı, suçun ayrıntılarını belirtmeksizin belirli bir yer veya tarihte daha önce benzeri bir suçtan mahkum olduğunu belirten bir yazı ile davanın sonunda yapılır. - Ancak, suç veya ithamnamede belirtilmesi gereken detaylardaki herhangi bir yanlışlık veya hata, Mahkeme böyle bir yanlışlık veya hatanın sanığı yanıltmadığı veya aldatmadığı kanısına varmadıkça, meselenin herhangi bir aşamasında bu Yasa kurallarına riayetsizlik sayılmaz. İthamnamedeki Davaların Birleştirilmesi ve Mahkemenin Yetkileri Davaların Birleştirilmesi ve 40 (1) Birden fazla ayni veya farklı suçlar ayni ithamnameye konabilir ve Mahkeme sanığı genel olarak bütün itham edildiği suçlardan mahkum edebilir veya beraat ettirebilir veya bazı davalardan mahkum edebilir veya diğer davalardan beraat ettirebilir. (2) Farklı davalar farklı hususlara ilişkin ise ve Mahkeme adaletin tecellisine yardımcı olacağı kanısında ise, işlemlerin herhangi bir aşamasında sanığın bu davaların biri veya daha fazlası için ayrı olarak yargılanmasını emredebilir. (3) Mahkeme, sanığı genel olarak tüm itham edildiği suçlardan mahkum ettiği takdirde, böyle bir mahkumiyetin yasal anlamı ve etkisi, sanığı ithamnamedeki her davadan mahkum edilmektir ve bunun üzerine Mahkeme, sanığa bu davaların her birinden ayrı ayrı mahkumiyet kararı verir. Ancak, ayni olgulardan ötürü herhangi bir meselede herhangi bir kişi birden fazla mahkum edilemez. 41. Aşağıdaki kişiler, Mahkeme ayrı olarak yargılanmalarını emretmedikçe bir ithamnameye dahil edilerek birlikte yargılanabilir :- (a) Ayni suçla itham edilen kişiler; 21