BÖLÜM 157 ÇOCUK SUÇLULARI YASASI. (27/1995; 24/1998 ve 2/1999 sayılı değişiklik yasalarıyla değiştirilmiş şekliyle)

Transkript

1 BÖLÜM 157 ÇOCUK SUÇLULARI YASASI (27/1995; 24/1998 ve 2/1999 sayılı değişiklik yasalarıyla değiştirilmiş şekliyle) MADDE DİZİNİ: Madde 1. Kısa İsim. Madde 2. Yorum Madde 3. Islah okulunun ve onaylanan ikamet yerinin ilanı. Madde 4. Gözetim memurunun ve yardımcısının atanması Madde 5. Çocuk mahkemeleri. Madde 6. Polis memurunun tutuklanan çocuk ve genç kişileri kefalete bağlaması. Madde 7. Mahkemenin yargılama gününe kadar tutukluluk emri vermesi Madde 8. Gözaltında tutukluluk sırasında ergin kişilerle bir arada olma. Madde 9. Çocuk veya genci mahkemeye sevk eden polis memurunun veya başka bir kişinin gözetim memuruna bildirilmesi. Madde 10. Çocuk mahkemesinde izlenecek yöntem. Madde 11. Mahkemenin, ana babanın veya vasinin hazır bulunmasını isteme yetkisi. Madde 12. Suç İşleyen Çocuklara uygulanacak işlemlerde yöntemler. Madde 13. Islah edici emirlerin süresi. Madde 14. Akrabalarının ve başka kişilerin gözetimine verilme cezasına çarptırılabilen çocuklar. Madde 15. Mahkemenin çocuk ve genç kişilerin bakım masraflarına katkı yapılmasını emretme yetkisi. Madde 16. Ana babaya v.s ye, suç işleyen çocuk yerine para cezası v.s. ödemeyi emretme yetkisi. Madde 17. İlgili Kişinin hangi yaşta olduğunun varsayılması ve yaşının kararlaştırılması. Madde 18. Bakanlar Kurulunun on altı yaşını dolduranların başka bir yerde alı konmasını emretme yetkisi. Madde 19. Çocuk mahkemesinin ıslah okulunda bulundurulan kişiyi cezaevine gönderme yetkisi. Madde 20. Tutukluluk emrinin uygulanmasının geçici olarak durdurulması. Madde 21. Ergin mahkumlarla bir arada bulunmak.. Madde 21A. Sabıka kaydının verilen karakter belgesinde gösterilmemesi. Madde 22. Tüzük yapma yetkisi Madde 23. Formaların saptanması. Madde 24. Ana babaların V.s. nin ceza uygulama hakkı. Madde 25. Koruma. SUÇ İŞLEYEN ÇOCUKLARA İLİŞKİN YASAYI BİRLEŞTİREN VE DEĞİŞTİREN YASA 1949, Böl.19 49/ Aralık Kısa İsim. 1. Bu Yasa, Suç İşleyen Çocuklar Yasası olarak isimlendirilir. 1

2 Yorum. 2. Bu Yasada: Çocuk, on dört yaşından küçük bir kişiyi anlatır; Çocuk Mahkemesi, bir çocuk veya genç kişi ile bir erginin aleyhine müştereken getirilen ithamlar dışında, çocukların veya genç kişilerin aleyhine getirilen ithamları dinlemek için oturum yapan Kaza Mahkemesinin herhangi bir üyesini anlatır; Genç kişi, on dört yaşında veya daha büyük ve on altı yaşından küçük olan bir kişiyi anlatır; Bölüm 162 gözetim memuru, Suç İşleyenlerin Gözetim Altında Bulundurulması Yasası 2.49/1954 kuralları uyarınca atanan bir gözetim memurunu anlatır; Islah Okulu, Bakanlar Kurulu nun bu Yasa kuralları uyarınca ıslah okulu olarak ilan ettiği bir yeri anlatır; Onaylanmış ikamet yeri, Bakanlar Kurulu nun bu Yasa kuralları uyarınca onaylanmış ikamet yeri olarak ilan ettiği ıslah okulu dışındaki bir okulu, kurum ve kuruluşu veya ikamet yerini anlatır; Vasi, bir çocuk veya genç kişiye ilişkin veya bir çocuk veya genç kişinin ilgili olduğu herhangi bir meseleye bakma yetkisi olan bir mahkemenin kanısınca, böyle bir çocuk veya genç kişinin ilgili zamanda sorumlusu olan veya böyle bir çocuk veya genç kişiyi kontrolü altında bulunduran herhangi bir kişiyi içerir. Islah okulu- 3. (1) Bakanlar Kurulu, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ndeki nun ve herhangi bir yeri, bu Yasa amaçları bakımından ve bu Yasa onaylanan uyarınca çıkarılan herhangi bir tüzük amaçları bakımından ikamet ıslah okulu olarak ilan edebilir. yerinin ilanı. (2) Bakanlar Kurulu, ıslah okulu dışındaki herhangi bir okul, kurum, kuruluş veya ikamet yerini, bu Yasa amaçları bakımından ve bu Yasa uyarınca çıkarılan herhangi bir tüzük amaçları bakımından onaylanmış ikamet yeri olarak ilan edebilir. Gözetim 4. (1) Bakanlar Kurulu, uyun ve ehil kişileri gözetim memuru olarak memurunun atayabilir. ve yardımcı- (2) Bakanlar Kurulu, zaman zaman, gözetim memurlarına ek sının atanması. olarak veya onların yokluğunda veya hastalığı veya görevlerini yerine getiremeyeceği haller sırasında görev yapmak üzere, gözetim memuru yardımcıları atayabilir. Çocuk 5. (1) Çocuk Mahkemesi, Kaza Mahkemesinin mutat duruşmalarının Mahkemeleri. yapıldığı bina veya odadan başka bir bina veya odada veya mutat duruşmalardan ayrı tarih veya saatlerde duruşma yapar. (2) Çocuk Mahkemesindeki herhangi bir yargısal işlem sırasında, Mahkeme, itham edilen veya yargısal işlemlerin ilgili olduğu kişinin on altı yaşında veya daha büyük olduğunu görürse veya Çocuk Mahkemesi dışındaki herhangi bir Mahkemedeki herhangi bir yargısal işlem sırasında itham edilen veya yargısal 2

3 işlemlerin ilgili olduğu kişinin on altı yaşından küçük olduğu görülürse, bu Yasanın içerdiği hiçbir kural, Mahkemeyi, davanın ertelenmesini uygun görmezse, davaya bakmaya devam etmekten ve davayı sonuçlandırmaktan men eder şekilde yorumlanamaz. (3) On altı yaşından küçük oldukları görünürde anlaşılan kişilerin Mahkemeye veya mahkemeden nakledilirken veya Mahkemeye alınmadan önce veya Mahkemeden çıktıktan sonra beklerken, müştereken itham veya mahkum edildikleri suçtan başka bir suçla itham edilen veya suçtan mahkum olan başka ergin kişilerle ilişki kurmalarını önlemek için, pratikte mümkün olduğu ölçüde önlem alınmalıdır. (4) Çocuk Mahkemelerinde, Mahkeme üyeleri ile memurlarından ve davaya taraf olanların avukatlarından ve dava ile doğrudan ilişkisi olan öteki kişilerden başka hiç kimse, Mahkemenin izni dışında hazır bulunamaz: Ancak Mahkemenin özel emri olmadan, gazete veya haber ajanslarının iyi niyetli temsilcilerinin hazır bulunmaları engellenemez. Yine ancak, kimse, çocuk mahkemesi huzurunda bulunan çocuk veya genç kişinin tanınmasına yol açabilecek nitelikte olan isim, adres, okul, fotoğraf veya başka şeyi, mahkemenin izni olmaksızın veya bu Yasa kurallarının gerektirdiği ölçü dışında yayımlayamaz. Bu koşul bendi kurallarına aykırı bir davranışta bulunan herhangi bir kişi, on Kıbrıs Lirasına kadar para cezasına çarptırılabilir. Polis memuru- 6. (1) On altı yaşından küçük olduğu görünürde anlaşılan bir kişi, nun tutuklanan müzekkere ile veya müzekkeresiz olarak tutuklandığında çocuk veya ve derhal Mahkemeye sevk edilemediğinde, çavuş genç kişi- rütbesinden daha aşağı rütbede olmayan herhangi bir leri kefalete polis memuru veya böyle bir kişinin getirildiği polis karakolu bağlaması. sorumlusu, meseleyi soruşturur ve kanısınca, o kişinin ithamın dinlenmesinde hazır bulunmasını sağlayacak bir para miktarı için, o kişinin veya ana babasının veya vasisinin veya söz konusu polis memurunun kabul edeceği başka bir kişinin, kefilli veya kefilsiz, bir kefalet senedi imzalaması üzerine, o kişiyi serbest bırakabilir ve böyle bir senet verilmesi üzerine de serbest bırakır; ancak, aşağıdaki durumlarda serbest bırakamaz:- (a) İthamın adam öldürme veya başka ağır bir cürümle ilgili olması durumunda; (b) İstenmeyen herhangi bir kişi ile ilişki kurmasını veya birlikte olmasını önlemenin, o kişinin yararı açısından uygun olması durumunda; veya (c) Polis memurunun, o kişinin serbest bırakılmasının adaletin gerçekleşmesini önleyeceğine inanması için sebebi bulunması durumunda. 3

4 (2) Böyle bir kişi, (1) inci fıkra kuralları uyarınca bir kefaletle serbest bırakılmadığında, o kişinin, götürüldüğü polis memuru, o kişiyi mahkemeye sevk edilene kadar bir polis karakolunda alı konmasını sağlar. Mahkemenin 7. (1) Mahkeme, kefaletle serbest bırakılmayan bir çocuğun veya genç Yargılama kişinin, yargılanmasını veya yargılanma gününe kadar Gününe tutuklu kalmasını emrederken, pratik olduğu ölçüde, kendisini Kadar cezaevine gönderme yerine, tutuklu kalması öngörülen süre Tutukluluk için veya yasal olarak teslim edilmesi gereken zamana Emri Vermesi. kadar, gözaltında tutuklu bulundurulmak üzere bir polis karakoluna gönderebilir. (2) Bu madde uyarınca bir tutukluluk emri değiştirilebilir veya böyle bir gözaltında gerekli şekilde bulundurulamayacak derecede azılı bir karaktere sahip olduğunu veya böyle bir göz altında bulundurulmaya uygun olmayacak derecede bozuk karakterli olduğunu gösteren bir genç kişi olması halinde, gönderme emrini veren Mahkemenin yerine veya o Mahkeme için hareket eden herhangi bir mahkemece iptal edilir ve iptal edilmesi halinde, genç kişi cezaevine gönderilebilir. Göz altında 8. Polis Genel Müdürü, bir çocuk veya genç kişinin, bir polis karakolunda Tutukluluk alı konduğu sırada, akrabaları dışında, bir suçla itham edilen ergin kişilerle Sırasında ilişki kurmasını veya bir arada olmasını önlemek için pratik olduğu ölçüde Ergin tertibat almakla görevlidir. Kişilerle Bir arada Olma. Çocuk veya 9. Bir çocuk veya genç kişi, mahkemeye götürülecek olduğu hallerde Genç Kişiyi çocuk veya genç kişiyi Mahkemeye götürmekte olan polis memuru veya Mahkemeye kişi, çocuk veya genç kişinin, Mahkemeye götürüleceği tarih ve saati ve Götüren ithamın niteliğini veya mahkeme huzuruna getirilmesinin başka nedenlerini, polis gözetim memuruna veya Mahkemenin oturumunu yapacağı ilçedeki gözetim Memurunun memurlarından birine, derhal bildirir. Veya başka Bir Kişinin Gözetim Memuruna Bildirilmesi. Çocuk 10. (1) Bir çocuk veya genç kişi, herhangi bir suçtan dolayı çocuk Mahkemesinde mahkemesinin huzuruna getirildiğinde, mahkeme, çocuk veya İzlenecek genç kişiye, itham edilmekte olduğu suçun esasını, basit bir Yöntem. dille, en erken bir zamanda izah etmekle görevlidir. (2) Bir çocuk veya genç kişi, adam öldürme dışındaki herhangi 4

5 bir suçtan dolayı Çocuk Mahkemesinin huzuruna getirildiğinde, dava seri yargılama usulü ile bu Çocuk Mahkemesinde sonuçlandırılır ve çocuk veya genç kişiye veya onların ana babasına, çocuk veya genç kişinin, Çocuk Mahkemesinde, böyle bir işleme bağlı tutulmasına muvafakat edip etmediğini sormak gerekmez. (3) Mahkeme, itham edilmekte olduğu suçun esasını izah ettikten sonra, çocuk veya genç kişiye, suçu kabul edip etmediğini sorar. (4) Çocuk veya genç kişi, suçu kabul etmezse, Mahkeme, tanıkların suçu destekleyici şahadetini dinler ve bu tanıkların her birinin esas şahadetlerinin tamamlanması üzerine, çocuk veya genç kişiye, tanıklara herhangi bir soru sormak isteyip istemediği sorar. Çocuk veya genç kişi, soru sormak yerine, beyanda bulunmak isterse, beyanda bulunmasına izin verilir. Mahkeme, gerekli görülen soruları tanıklara sormakla görevlidir. Mahkeme, çocuk veya genç kişinin beyanındaki herhangi bir şeyi izah etmesi için gerekli olabilecek soruları, çocuk veya genç kişiye sorabilir. (5) Mahkeme, ilk bakışta çocuk veya genç kişi aleyhine bir davanın ortaya konduğu kanısına varırsa, herhangi bir savunma tanığının şahadeti dinlenir ve çocuk veya genç kişinin bir beyanda bulunmasına veya yeminle şahadet vermesine izin verilir; ancak, yeminli şahadet verdiği takdirde, çocuk veya genç kişi çapraz sorgulamaya tabi tutulabilir. (6) Çocuk veya genç kişi suçu kabul ederse veya Mahkeme, suçun kanıtlandığından tatmin olursa, çocuk veya genç kişiye, cezanın hafifletilmesi veya azaltılması veya başka bir konuda bir şey söylemek isteyip istemediği sorulur. Mahkeme, davanın, çocuk veya genç kişinin azami yararına görülebilmesini olanaklı kılmak için, çocuk veya genç kişinin genel karakteri, evinin çevresi, okul sicili ve sağlık tarihçesi ile ilgili olarak gerekli görebileceği bilgileri alabilir ve çocuk veya genç kişiye bu bilgilerden ortaya çıkan soru sorabilir. Mahkeme, bu bilgileri almak amacıyla veya özel sağlık muayenesi ve müşahedesi için zaman zaman çocuk veya genç kişinin yargılanmasını, onu kefaletle serbest bırakarak veya tutuklu bulundurarak erteleyebilir. (7) Çocuk veya genç kişi suçu kabul ederse veya Mahkeme suçun kanıtlandığından tatmin olursa ve Mahkeme, soruşturma veya müşahede amacıyla tutuklu bulundurulmasının gerekli olduğuna karar verirse, ithamın kanıtlandığını ve çocuk veya genç kişinin aleyhine tutuklu bulundurulması emri verildiğini tutanaklara geçirir. Bu şekilde tutuklu bulundurulan çocuk veya genç kişinin huzuruna çıkarıldığı mahkeme, suçun işlendiğinin daha fazla kanıtlanması gerekmeden, çocuk veya genç kişinin tutuklu 5

6 bulundurulmasına bu şekilde emir veren mahkemenin verebileceği herhangi bir emri verebilir. Mahkemenin 11. Bir çocuk veya genç kişi, herhangi bir suç işlemekle itham Ana babanın edildiğinde Mahkeme, kendi takdirine göre, ana babasının veya vasisinin veya vasi- hazır bulunmasını isteyebilir ve bu amaçla gerekli görülecek emirleri verebilir. nin hazır bulunmasını isteme yetkisi. Suç İşleyen 12. (1) Herhangi bir suçla itham edilen çocuk veya genç kişi, herhangi Çocuklara bir mahkemece yargılandığında ve bu mahkeme, çocuk veya Uygulanacak genç kişiyi suçlu olduğu hususunda tatmin olduğu durumlarda, İşlemlerde bu Yasa kuralları veya başka herhangi bir yasa kuralları Yöntemler. uyarınca veya başka şekilde meseleyi karara bağlamasını 2(a).49/1954 olanaklı kılan aşağıdaki yöntemleri dikkate alarak kararını verir; (a) Davayı reddeder; Bölüm 162 (b) davayı, Suç İşleyenlerin Gözetim Altında Bulundurulması Yasasının çeşitli kuralları uyarınca karara bağlar; (c) Suç işleyeni bir akrabasının veya başka uygun kişinin bakım ve gözetimi altına verir; (d) Suç işleyeni bir ıslah okuluna gönderir; (e) Suç işleyen bir çocuk olduğunda kırbaçlanmasını emreder; (f) Suç işleyenin, Yasanın çarptırılabileceğini öngördüğü bir para cezasını, zarar ziyanı veya masrafı ödemesini emreder; (g) Suç işleyen genç bir kişi olduğunda, suç işleyeni o suç için Yasada öngörülen bir süreyle hapis cezasına çarptırır. (2) Hiçbir çocuk, hiçbir halde hapis cezasına çarptırılamaz ve hiçbir genç kişi de, meselesi bu maddenin (1) inci fıkrasının (b), (c), (d) veya (f) bentlerinde gösterilenden başka herhangi bir şekilde, uygun olarak karara bağlanabilirse, hapis cezasına çarptırılamaz. 3(b).49/1954 (3) Çocuklar sadece kırbaç cezasına çarptırılırlarsa verilen ceza istinaf edilemez. (4) Mahkeme, bu madde uyarınca çalınmış eşyanın sahibine verilmesi veya iadesi amacıyla bir emir verdiğinde, Emir, mahkemenin, eşyanın sahibine geri verilmesine veya teslimine ve bu geri verme veya teslim üzerine ve onlarla ilgili olarak, para ödenmesine ilişkin bir emir verebilmesi amaçları bakımından, mahkumiyet gibi aynı etkiyi taşır. Islah edici 13 (1) Mahkeme, bir çocuğun ıslah okuluna gönderilmesini emirlerin emrettiğinde, emir, çocuğun emir tarihinden başlayarak 6

7 süresi. dört yıldan daha uzun olmayan bir süre için ıslah okulunda alıkonulması için ve söz konusu süre sona erdiğinde çocuk on beş yaşından küçükse, on beş yaşını doldurana kadar daha alıkonulması için yetki oluşturur. (2) Mahkeme, genç bir kişinin ıslah okuluna gönderilmesini emrettiğinde, emir, genç kişinin aşağıdaki süreler içinde ıslah okulunda alıkonulması için yetki oluşturur: (a) Emir tarihinde on beş yaşını doldurmamışsa, emir tarihinden başlayarak dört yıldan uzun olmayan bir süre için; ve (b) Emir tarihinde on beş yaşını doldurmuşsa, on dokuz yaşını doldurana kadar. Akrabaların 14. (1) Herhangi bir polis memuru veya o hususta Bakanlar Kurulunca ve başka yetkilendirilmiş herhangi bir kişi, on dört yaşından küçük kişilerin olduğu görünürde anlaşılan ve: gözetimine (a) Dilenirken veya sadaka alırken (şarkı söylermiş, verilme cezasına müzik çalarmış, rol yaparmış, herhangi bir şeyi çarptırılabilen satışa sunarmış gibi olsun veya olmasın) çocuklar. görülen veya bu şekilde dilenmek veya sadaka almak amacıyla herhangi bir sokak, bina veya yerde bulunan; veya (b) Evi ve daimi ikamet yeri veya görülür geçim olanakları olmayıp, avare dolaşırken bulunan veya ana babası veya vasisi olmayıp veya gerektiği gibi bir vasilik yapan ana babası veya vasisi olmayıp avare dolaşırken bulunan; veya (c) Yetim olmadığı halde, ana babası veya bunlardan hayatta olanı veya evlilik dışı bir çocuk olması halinde, annesi hapiste iken, yoksulluk içinde bulunan; veya (d) Gerekli bakım ve gözetim ve vasiliği yapmayan ana babanın veya vasinin vesayeti altında ise ve bunun sonucu olarak gerek kötü arkadaşlıklar kurma yönüne giden, gerekse ahlaki tehlikeye maruz kalan; veya (e) Fahişelik amacıyla herhangi bir fahişenin kullandığı bir evde veya evin bir bölümünde kalan veya ikamet eden veya baştan çıkarılmasına veya fahişe olmasına yol açtığına veya fahişe olmasını teşvik ettiğine veya kolaylaştırdığına inanılan koşullar içinde yaşayan, herhangi bir kişiyi, Mahkemeye huzuruna çıkartabilir ve yukarıdaki tanımlardan herhangi birinin kapsamına giren bir kişinin huzuruna çıkarıldığı Mahkeme, olguları inceledikten sonra, tatmin olması halinde, çocuğun, herhangi bir kişinin bakım ve muhafazasından, sorumluluğundan ve gözetiminden alınmasını ve on altı yaşını doldurana kadar veya daha kısa bir süre için, Mahkemenin belirleyeceği bir akrabasının veya başka uygun bir kişinin veya kurum veya kuruluşun (böyle bir akraba, başka kişi veya kurum veya kuruluş, bu tür bir gözetimi yapmayı üstlenmeye istekli olursa) bakım ve muhafazasına verilmesini emredebilir ve böyle bir emre ek olarak veya başka 7

8 bir emir ısdar etmeksizin, çocuğun on altı yaşını doldurana kadar veya daha kısa belirli bir süre için gözetim memurunun veya bu amaçla atanmış başka bir kişinin bakım ve gözetimine verilmesini emredebilir ve Mahkeme, resen veya herhangi bir kişinin istida ile başvurusu üzerine, zaman zaman, vereceği bir emirle, böyle bir emri yenileyebilir, değiştirebilir veya iptal edebilir. (2) Bu madde uyarınca verilen bir emir, yazılı olur ve Mahkemece çocuğun yokluğunda da verilebilir; ve herhangi bir kişi veya kurum veya kuruluşun böyle bir emir uyarınca çocuğun bakım ve gözetimini üstlenmesine ilişkin rızası, kişi veya kurum veya kuruluş için bağlayıcı olmaya yeterli olduğu hususunda Mahkemeyi tatmin edecek şekilde kanıtlanmalıdır. (3) Bu madde uyarınca bakım ve gözetimine çocuk verilen herhangi bir kişi veya kurum veya kuruluş, emir yürürlükte iken, çocuk üzerinde bir ana baba gibi aynı kontrol hakkına sahiptir ve ana babası veya başka herhangi bir kişi tarafından talep edilmesine bakılmaksızın, çocuk, o kişi veya kurum veya kuruluşun bakım ve gözetiminde kalmaya devam eder ve her kim: (a) Çocuğun bakım ve gözetim altında bulunduğu kişi veya kurum veya kuruluştan kaçmasına, bilerek veya doğrudan veya dolaylı olarak yardımcı olur veya onu ikna veya teşvik ederse; veya (b) Bu şekilde kaçmış bir çocuğa bilerek yataklık eder, onu saklar veya böyle bir kişi veya kurum veya kuruluşa dönmesini engellerse veya bu hususlarda bilerek yardımcı olursa, on Kıbrıs Lirasına kadar para cezasına veya üç aya kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir. (4) Bakanlar Kurulu, bir çocuğu, bu madde uyarınca bakım ve gözetimine verildiği herhangi bir kişinin veya kurum veya kuruluşun bakım ve gözetiminden, kendi takdirine göre herhangi bir zaman, tamamen veya onaylayacağı koşullara bağlı olarak çıkarabilir. Mahkemenin 15. (1) Bir çocuğu veya genç kişiyi ıslah okuluna veya bir kurum veya Çocuk veya kuruluşun emrine veya uygun bir kişinin bakım ve gözetimine Genç Kişi- verme emri verme yetkisine sahip herhangi bir Mahkeme, çocuk lerin Bakım veya genç kişinin bakımını yapmakla yükümlü olan ana babanın Masraflarına veya başka kişinin, çocuk veya genç kişinin bakım masraflarına Katkı böyle bir katkıda bulunma olanaklarına sahip olduğu kanısına Yapılmasını varırsa, ana babanın veya başka kişinin makul olarak katkıda Emretme bulunabileceğini gördüğü tutarda parayı, çocuk veya genç Yetkisi. kişinin alı konduğu sırada, bakım masraflarına katkıda bulunması için emir verebilir ve mahkeme, zaman zaman böyle bir emri değiştirebilir. (2) Böyle herhangi bir emir, ıslah okulundan veya kurum veya kuruluştan sorumlu olan makamın veya ilgili çocuk veya genç kişi, kimin bakım ve gözetimine verilmişse, o kişinin şikayet 8

9 veya istidası üzerine verilebilir ve emir, gerek çocuk veya genç kişinin bakım ve gözetim altına konması emri verildiği sırada, gerekse daha sonra verilebilir ve ana babanın veya başka kişinin katkıda bulunduğu para, şikayet veya istidayı yapan makam, kurum veya kuruluşa veya kişiye ödenir ve çocuk veya genç kişinin bakım masraflarının karşılanmasında kullanılır. (3) Böyle bir emir uyarınca ödenmesi gereken para, emirde adı geçen ana babanın veya başka kişinin, ıslah okulundan veya kurum veya kuruluştan sorumlu olan makama veya kişiye ödenmesi gerekli borcu sayılır ve bu miktar, emri veren mahkemede açılan bir hukuk davası ile istirdat edilmiş gibi, mahkeme hükümlerinin icrasına ilişkin yürürlükteki herhangi bir yasa kurallarına her bakımdan bağlı kalınması koşuluyla ve onlar uyarınca istirdat edilir. (4) Herhangi bir ana babaya veya başka kişiye, bu madde uyarınca bir çocuk veya genç kişinin bakım masraflarına katkıda bulunması emredildiğinde, ana baba veya başka kişi, adresindeki herhangi bir değişikliği, emri veren Mahkemenin Mukayyidine bildirir ve makul bir özrü olmadan bunu yapmayı ihmal ederse, bir Kıbrıs Lirasına kadar para cezasına çarptırılabilir. Ana babaya 16. (1) Bir çocuk veya genç kişi, para cezası veya zarar ziyan veya v.s. ye masraf ödeme ile cezalandırılabilen herhangi bir suçla Mahke- Suç işleyen mede itham edildiğinde, Mahkeme, meselenin en iyi şekilde hal Çocuk yolunun, başka herhangi bir ceza ile birlikte olsun veya olmasın, Yerine para para cezası, zarar ziyan veya masraf ödenmesini emretme Cezası v.s. olduğu kanısında ise, hükmettiği para cezası, zarar ziyan veya Ödemeyi masrafların, herhangi bir meselede, genç kişi yerine ana babası Emretme veya vasisi tarafından ödenmesini emredebilir; Suç işleyenin Yetkisi. çocuk olması halinde ise, para cezası, zarar ziyan veya masrafların, ana babası veya vasisi tarafından ödenmesini emreder. Ancak Mahkeme, ana babasının veya vasisinin bulunamayacağından veya çocuk veya genç kişiyi gerekli bakım ve gözetim altında bulundurmayı ihmal etmesi nedeniyle suçun işlenmesine katkıda bulunmadığından tatmin olursa, bu gibi emirleri veremez. (2) Bir çocuk veya genç kişinin herhangi bir suç işlemekle itham edilmesi halinde, Mahkeme, ana babasının veya vasisinin, çocuk veya genç kişinin iyi hal sahibi olacağı yolunda teminat vermesini emredebilir. (3) Bu madde uyarınca herhangi bir emir, Mahkemede hazır bulunması istenilen, ancak hazır bulunmayı ihmal eden bir ana baba veya vasi aleyhine verilebilir; Ancak, bunun dışında, ana babaya veya vasiye dinlenme fırsatı verilmeden böyle bir emir verilmez. (4) Ana baba veya vasi tarafından, bu madde uyarınca ödenmesi emredilen veya yukarıda öngörüldüğü şekilde bir teminata el konulması üzerine alınacak meblağ, emir, çocuk veya genç 9

10 kişinin itham edildiği suçtan, ana baba veya vasinin mahkumiyeti üzerine verilmiş gibi, ana baba veya vasiden istirdat edilebilir. (5) Aleyhine emir verilmiş olan bir ana baba veya vasi, Mahkemece mahkum edilmiş gibi ve emir, mahkumiyeti üzerine verilmiş bir cezada olduğu gibi, bir Kaza Mahkemesinin hükümlerinde Yüksek Mahkemeye istinafları düzenleyen yürürlükteki herhangi bir yasa kuralları uyarınca bu madde gereğince verilen bir emir aleyhine Yüksek Mahkemeye istinaf edebilir. İlgili kişinin 17. Bir kişi, suçla itham edilsin veya edilmesin, tanıklık yapmak dışında, hangi yaşta herhangi bir Mahkeme huzuruna getirildiğinde, Mahkeme, onun olduğunun çocuk veya genç kişi olduğunu görürse, o kişinin yaşı konusunda gerekli varsayılması soruşturmayı yapar ve bu amaçla, meselenin dinlenmesinde ortaya çıkabilecek ve kararlaş- şahadeti dinler; ancak, Mahkemenin emir veya kararı, o kişinin yaşının tırılması. Mahkemeye doğru olarak bildirilmediğinin daha sonra kanıtlanması sonucu geçerliliğini yitirmez ve Mahkeme huzuruna bu şekilde getirilen kişinin yaşı olduğu Mahkemece varsayılan veya beyan edilen yaş, bu Yasa amaçları bakımından o kişinin gerçek yaşı sayılır ve Mahkeme, bu şekilde önüne getirilen kişinin an altı yaşında veya daha büyük olduğu kanısına varırsa, o kişi, bu Yasa amaçları bakımından çocuk veya genç kişi sayılmaz. Bakanlar 18. Bir ıslah okulunun sorumlusu, ıslah okulunda bulunan ve on altı yaşını Kurulunun dolduran herhangi bir kişinin: On altı (a) Daha küçük yaşta olanlarla bir arada bulunmaya Yaşını devam etmesinin arzu edilmediğini; veya Dolduranların (b) Islah okulunda kalma yeri eksikliği nedeniyle orada Başka kalmasının arzu edilmediğini, Bir yerde Bakanlar Kuruluna gösterirse, Bakanlar Kurulu, böyle bir kişinin alı konmasını ıslah okulunda bulunduğu süre ile birlikte, bu Yasanın 13 üncü maddesi Emretme kuralları uyarınca ıslah okulunda alı konması gereken süreyi aşmayacak Yetkisi. bir süre için Bakanlar Kurulunca onaylanmış bir alıkoyma yerine nakledilmesini emredebilir. Çocuk 19. Bir ıslah okulunun sorumlusu, ıslah okulunda bulundurulan ve çocuk Mahkemesi- olmayan bir kişinin, ıslah okulunda kalmaya layık olmayacak kadar azılı nin ıslah veya bozuk karakterli olduğunu Mahkemeye gösterirse, Mahkeme o ıslah Okulunda okulu sakinini, ıslah okulunda bulunduğu süre ile birlikte, bu Yasanın Bulunduru- 13 üncü maddesi kuralları uyarınca ıslah okulunda alı konması gereken lan Kişiyi azami süreyi aşmayacak bir süre için, bir cezaevine gönderilmeye mahkum Cezaevine edebilir. Gönderme Yetkisi. Alıkoyma 20. Islah okulunda alıkoyma emrinin uygulanması, çocuk veya genç Emrinin kişinin ıslah okuluna kabul edilmesine ilişkin tertibat tamamlanıncaya Uygulan- kadar veya iyi ve yeterli sebeplerden dolayı Mahkemece, askıya alınabilir. 10

11 masının Askıya Alınması. Böyle bir durumda Mahkeme, çocuk veya genç kişinin bu Yasanın 7 nci maddesinde öngörüldüğü şekilde gözetim altında tutuklu bulundurulmasını emredebilir veya bakım ve gözetimine almayı üstlenmeye istekli olan ehil ve uygun bir kişinin bakım ve gözetimine verebilir veya kefaletle serbest bırakabilir. Ergin 21. Hapse mahkum edilen veya cezaevine gönderilen bir genç kişinin, Mahkum- pratik olduğu ölçüde, ergin mahkumlarla ilişki kurmalarına ve bir arada larla olmalarına izin verilmez. Bir arada Bulunmak. Sabıka 21A. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde on yıldan az hapislik cezasını Kaydının gerektiren bir suçtan mahkum olan ve bir yıldan fazla olmayan hapis veya Verilen TL (iki yüz elli milyon Türk Lirasını) geçmeyen para cezasına Karakter çarptırılan veya mahkum olup da kefalet şartına tabi olarak serbest kalan Belgesinde on sekiz yaşından küçük herhangi bir kişi veya gencin veya çocuğun Gösterilmemesi mahkumiyet tarihinden sonra, on sekiz yaşından önce, Ceza Yasası altında iki 27/1995 yıldan fazla hapislik cezası gerektiren herhangi bir suç işlememesi şartı ile 24/1998 sabıka kaydı Polis Genel Müdürlüğünce silinir. 2/1999 Bu madde kurallarına uygun olarak silinen sabıka kaydı, ilgili kişiye verilen sabıka kayıt belgesinde gösterilmez. Tüzük 22. Bakanlar Kurulu, aşağıdaki amaçların herhangi biri için tüzük Yapma yapabilir: Yetkisi. (a) Islah okulları ile onaylanmış ikamet yerlerinde düzen ve disiplinin sağlanması ve idamesi ve ıslah okulları ile onaylanmış ikamet yerleri sorumlusu olan kişi veya makamın ıslah okullarında veya ikamet yerlerinde düzenin ve disiplinin sağlanması ve idamesi için uygun göreceği emir ve direktifleri vermesinin olanaklı kılınması; (b) Belirtilebilecek bir makamın, bir çocuk veya genç kişinin ıslah okulunda alı konduğu süre içindeki herhangi bir zaman, o çocuk veya genç kişiye yazılı bir izinle ve izinde belirlenecek ve özellikle ilgili çocuk veya genç kişinin bir gözetim memurunun gözetiminde bulunacağı yolunda bir koşul dahil, böyle bir makamın uygun göreceği koşullara bağlı olarak, onaylanmış bir ikamet yerinde veya ana babası ile veya kendisini almaya ve gözetiminde bulundurmaya istekli başka bir kişi ile kalmaya izin vermesinin ve o izni herhangi bir zaman iptal etmesinin olanaklı kılınması: Ancak, Bakanlar Kurulunun rızası olmaksızın ıslah okulunda alı konma süresinin ilk on iki ayı içinde böyle bir izin verilmez. (c) Belirtilebilecek makam tarafından, ıslah okullarında ve onaylanmış ikamet yerlerinde düzen ve disiplinin sağlanması ve idamesi ile ilgili tüzüklerin veya ilgili makam tarafından çıkarılacak emir veya direktiflerin ihlali veya bu tüzükler ile emir ve direktiflere aykırı herhangi bir davranışın gerekirse 11

12 (d) yeminle ifade alma dahil soruşturulması ve böyle bir ihlal veya aykırı davranış için verilebilecek ceza; Genel olarak bu Yasa kurallarının daha iyi bir şekilde uygulanması. Formaların 23. Bakanlar Kurulu, Yüksek Mahkeme Başkanının tavsiye ve yardımı ile, Saptanması. herhangi bir çocuk veya genç kişi ile ilgili olarak Mahkemeye sevk edilen veya Mahkemedeki herhangi bir konu veya işlemde kullanılan formaları saptayabilir. Ana babanın 24. Bu Yasanın içerdiği hiç bir kural, bir çocuk veya genç kişiyi, yasal V.S nin kontrol veya yönetiminde bulunduran herhangi bir ana babanın, öğretmenin Ceza veya başka kişinin çocuk veya genç kişiye ceza uygulama hakkını kaldırır veya Uygulama o hakkı etkiler şekilde yorumlanmaz. Hakkı. Koruma 25. (a) Bu Yasa ile kaldırılan 1935 veya 1945 Suç İşleyen Çocuklar Yasaları uyarınca ıslah okulu olarak ilan edilen herhangi bir yer, bu Yasa kuralları uyarınca ıslah okulu ilan edilmiş bir yer sayılır. (b) Bu Yasa ile kaldırılan yukarıda söz konusu yasalar uyarınca çocuk veya genç kişilerle ilgili olarak herhangi bir Mahkemenin verdiği ve bu Yasa yürürlüğe girdiğinde yürürlükte olan emirler, bu Yasa kuralları uyarınca yapılmış sayılırlar. 12

13 GÜNCELLEŞTİRME ÖNERİLERİ: 1 5 inci maddenin (4) üncü fıkrasının ikinci koşul bendinin sonunda yer alan on Kıbrıs Lirasına kadar para cezasına söz dizisi yerine, güncelleştirilmek ve ceza miktarı Türk parasına dönüştürülmek suretiyle,...türk Lirasına kadar para cezası söz dizisinin konması önerilir inci maddenin (1) inci fıkrasının, suç işleyen çocuğun kırbaçlanmasını öngören (e) bendi kuralları ile, kırbaç cezasının istinaf edilemeyeceğini öngören (2) inci fıkrası kurallarının, Ceza Yasasında kırbaç cezasının kaldırılmış olmasına bağlı olarak kaldırılması önerilir üncü maddenin (3) üncü fıkrasının son paragrafında yer alan on Kıbrıs Lirasına kadar para cezasına söz dizisi yerine, güncelleştirilmek ve Türk Lirasına dönüştürülmek suretiyle,...türk Lirasına kadar para cezasına söz dizisinin konması ; ve aynı maddenin, Mahkeme emirlerini ortadan kaldırıcı sonuç doğurucu etkisi nedeniyle Anayasanın 136 ncı maddesine aykırılık oluşturan (4) üncü fıkrasının metinden çıkarılması,önerilir inci maddenin (4) üncü fıkrasının sonunda yer alan bir Kıbrıs Lirasına kadar para cezasına çarptırılabilir söz dizisi yerine, güncelleştirilmek ve Türk Lirasına dönüştürülmek suretiyle,...türk Lirasına kadar para cezasına çarptırılabilir söz dizisinin konması önerilir. 5. Koruma yan başlıklı 25 inci madde, geçici nitelikli kurallar içermektedir ve bu kurallar da hükmünü icra etmiş bulunmaktadır. Bu nedenle de bu madde kuralları anlamını yitirmiş olduğundan maddenin kaldırılması önerilir. 13