Türkiye de Termik Santraller*

Transkript

1 Türkiye de Termik Santraller* Koray TUNCER Makina Yüksek Mühendisi Enerji Birimi / Teknik Görevli * Bu sunum çal malar devam eden MMO Termik Santraller Raporu referans al narak haz rlanm r.

2 Mevcut enerji kaynaklar na petrol için 40, do al gaz için 60 ve kömür için 200 y l ömür biçilmi olsa da, mevcut kaynaklar Dünya için oldukça yeterlidir. Sera gazlar n en etkini olan CO 2 emisyonu konusu do al gaz, kombine çevrim santrallerine k yasla oldukça dezavantajl konumda olan kömürü zorlayacakt r. Son be lda Türkiye nin elektrik enerjisi tüketimi art %43 dür. Kömür rezervlerinin büyüklü ü Dünya genelinde geni ve dengeli da Çevresel endi eler Yüksek maliyetli yat mlar

3 TÜRK YE DE ÖNÜMÜZDEK SÜREÇTE BEKLENEN ANA ENERJ POL KALARI VE STRATEJ LER Dünya kömür kaynaklar bugünkü tüketim de erlerine göre rezervlerinin büyüklü ü aç ndan di er fosil kaynaklardan 4-5 kat daha uzun ömürlüdür. Stratejik petrol ve do al gaz depolama kapasitesinin artt lmas Kaynak ve ülke çe itlendirilmesi Yerli kaynaklar n kullan ve geli tirilmesine öncelik verilmesi Farkl teknolojilerin kullan, geli tirilmesi ve yerli üretimin art lmas Yak t esnekli inin art lmas (üretimde alternatif enerji kayna kullan na olanak sa lanmas ) Her a amada çevresel etkileri göz önünde bulundurmak

4 a Ba ml k Do al gaz tüketimimizin yakla k % 3 ü yerli kaynaklardan kar lanabiliyor y nda tüm ithalat n %21,4 ü petrol ve do al gaz ithalat na ayr lm r. Toplam enerji arz nda petrole %31, do al gaza %31,6 ba ml z.

5 TÜRK YE ELEKTR K ÜRET N KAYNAKLAR VE YILLAR BARI LE DE Termik santrallerin kurulu güç ve üretimlerindeki geli imlerin analizini yapacak olursak bugünkü gelinen yüksek maliyetli elektri in nedeni de ortaya ç kacakt r y de erlerine göre do al gaz santrallerinin üretimi ,74 GWh olup toplam üretimin yakla k %50 sini olu turmaktad r. Bu de eriyle do algaz santralar n üretimi 2000 y na göre %106 artarken toplam elektrik üretimimiz ise % 53 artm r. Ayn zaman aral nda linyit santrallerinin elektrik üretimi ise ancak %11 artm r * NY T MOTOR N LPG TA KÖMÜRÜ + THAL KÖMÜR FUEL-O L NAFTA DO AL GAZ

6 TÜRK YE DE ELEKTR K ENERJ KURULU GÜÇ VE ÜRET Türkiye Kurulu gücü 1970 de MW iken, 2000 y nda 27,264 MW, 2008 sonunda ,8 MW olmu tur. Son 30 y lda lda ortalama % 8 in üzerinde artan elektrik tüketimi 2008 de 198,330 milyar kwh olmu tur. Türkiye de kurulu gücün %57,5 ve üretimin %49,34 ü kamu kurulu u olan EÜA a aittir y na kadar % 8 in üzerinde bir büyüme sa lanm ken son y llarda bir duraklama oldu u görülmektedir.

7 Türkiye Kurulu Güç Geli imi

8 Mobil Santral letme Hak. D Y l Türkiye Kurulu Gücünün Kurulu lara Göre Da (MW ve %) ADÜA 650,1 Yap- let-devret 2.449,0 Otoprodüktörler Serbest Üretim 3.525,2 262, ,3 Yap- let 141, ,8 EÜA ,8 Kurulu EÜA Serb. Üret. Otop. D HD Mobil ADÜA % 57,5 14,6 11,1 8,4 5,9 1,6 0,6 0,3

9 2008 Y Türkiye Kurulu Gücünün Kaynaklara Göre Da (MW ve %) Do al Gaz : ,8 Linyit-Ta Kömürü : 8.445,9 thal Kömür : 1.651,0 Jeotermal : 29,8 Yak tlar : 1.951,7 Rüzgar : 354,7 Hidrolik : ,7 Di er : 2.664,1 Yak tlar %4,7 %4,95 Do al Gaz %31,6 %31,59 TÜRK YE MW Di er %5,54 %6,4 Kömür %24,2 %25,06 Hidrolik %33,1 %32,86

10 2008 Y Türkiye Elektrik Üretimi (GWh) EÜA (KAMU) %49, ÖZEL SEKTÖR %50,66

11 Mobil Santral Ankara Do al Elk. letme Hak. D Y Türkiye Elektrik Üretiminin Kurulu lara Göre Da (GWh ve %) Yap- let-devret Otoprodüktörler Serbest Üretim Yap- let EÜA Kurulu EÜA Serb. Üretici Otop. D HD ADÜA Mobil % 49,34 21,90 11,91 7,73 6,64 2,18 0,16 0,15

12 2008 Türkiye Elektrik Üretiminin Kaynaklara Göre Da Kaynak Do al Gaz Yerli Kömür Hidrolik thal Kömür Yak t Rüzgar Jeotermal Di er Üretim % 48,17 22,65 16,77 6,33 4,93 0,40 0,08 0,67 Toplam ,00

13 EÜA Kurulu Gücü 103 DROELEKTR K SANTRAL MW 18 TERM K SANTRAL Türkiye Kurulu Gücünün %57,5 ini EÜA i letmektedir.

14 EÜA Kurulu Gücünün Kaynaklara Göre Da (2008) Kaynaklar MW % Hidrolik ,9 47,77 Kömür 7.761,0 32,36 Do al Gaz 4.083,9 17,03 Yak t 680,0 2,84 Toplam ,8 100,0 Türkiye nin Hidrolik santrallar n %82,84 ünü, Yerli kömüre dayal santrallar n %91,89 unu EÜA i letmektedir.

15 EÜA TERM K SANTRALLER MW AF N-ELB STAN - A TERM K SANTRALI 1.355,0 AF N-ELB STAN - B TERM K SANTRALI 1.440,0 SEY TÖMER TERM K SANTRALI 600,0 KANGAL TERM K SANTRALI 457,0 TUNÇB LEK TERM K SANTRALI 365,0 ÇATALA ZI TERM K SANTRALI 300,0 ORHANEL TERM K SANTRALI 210,0 18 MART ÇAN TERM K SANTRALI 320,0 BURSA DO AL GAZ KOMB NE ÇEVR M SANT ,0 AMBARLI DO AL GAZ KOM. ÇEVR M SANT ,9 AMBARLI FUEL-OIL SANTRALI 630,0 HOPA FUEL-OIL SANTRALI 50,0 AL A 181,0 EÜA 8.690,9 BA LI ORTAKLIKLAR HAM TABAT DO AL GAZ KOM. ÇEVR M SANT ,0 SOMA A-B TERM K SANTRALI 1.034,0 YATA AN TERM K SANTRALI 630,0 YEN KÖY TERM K SANTRALI 420,0 KEMERKÖY TERM K SANTRALI 630,0 TOPLAM ,9

16 5. Kömür Santrallerinin Kapasitelerinde Çal amamalar n n Nedenleri: Termik santrallerin kazan karakteristiklerinin belirlenmesine yönelik kömür sahas ndan al nan ve analize tabi tutulan kömür numunelerinin kömür rezervini tam olarak temsil etmemesi, Son 20 y ld r uygulanan özelle tirme politikalar, siyasi ve politik atamalar, kamu santrallerinde çal an personelin motivasyonunu bozmas, i gücü kay plar na neden olmas, santrallerde gerekli say da nitelikli personel istihdam n n yap lamamas, Santral stok sahas nda, kömürün kalori, nem, kül ve kükürt içeri i ile tane boyu da l m ndaki dalgalanmalar en aza indirebilmek için harmanlama ve stoklama faaliyetinin yeterli ekilde yap lamamas, Kömür üreticisi taraf ndan belirlenmi kömür özelliklerine uygun kömürün teslim edilememesi, Yine bu süre içerisinde özelle tirilecek gerekçesi ile gerekli bak m, onar m, idame ve yenileme yat r mlar tam olarak yap lamamas, Çevre ve hava kalitesi aç s ndan çok önemli olan santrallerdeki baca gaz ar tma sistemlerinin istenen düzeyde çal t r lamamas,

17 SONUÇ VE ÖNER LER

18 Ülkemizde enerji sektöründe 20 y ld r uygulanan politikalarla toplumsal ihtiyaçlar ve bunlar n kar lanabilirlili i aras ndaki aç k her geçen gün daha da artmaktad r. Enerji politikalar üretimden tüketime bir bütündür, bütüncül bir yakla m esas olmal r.

19 Türkiye'nin bir enerji envanteri kar lmal r. Kamusal planlama, kamusal üretim ve yerli kaynak kullan reddeden özelle tirme politikalar ndan vazgeçilmeli, kamunun eli kolu ba lanmamal ve kamu eliyle de yat mlar yap lmal r. Yeti mi ve nitelikli insan gücümüz özelle tirme uygulamalar ve politik müdahalerle tasfiye edilmemelidir.

20 ETKB Enerji leri Genel Müdürlü ünün, Uluslararas Enerji Ajans modelini esas alarak haz rl k çal malar sürdürdü ü yeni Ulusal Enerji Talep Tahmin Modeli, taslak olarak, kamuoyunun bilgi ve görü üne sunulmal, mesleki kurulu lar, uzmanlar ve akademisyenlerin kat laca tart malar sürecinde olu an görü ve öneriler dikkate al narak modele son biçimi verilmelidir.

21 EPDK, lisans verirken, ulusal ve kamusal karlar gözeten ve toplumsal yarar esas alarak haz rlanm olan Enerji Talep ve Yat m Tahminlerini esas almal, ithal kömüre dayal yeni santral projelerine lisans vermemelidir. Do al gaz yak tl yeni projeler, elektrik enerjisi üretimi içinde do al gaz n pay n dü ürülmesini öngören hedef ve politikalara uygun olmal r.

22 EPDK verdi i lisanslar takip etmeli, yat mlar gerçekle tirmeyen kurulu lar n lisanslar iptal etmelidir. Ayr ca, özel sektör taraf ndan yap lan enerji yat mlar kamusal ç karlar gözeten bir anlay la denetlenmesine imkan veren düzenlemeler bir an önce yürürlü e konmal r.

23 Ba ta ABD olmak üzere, baz bat ülkelerinde görülen ve elektrik üretimi alan nda serbest piyasa artlar n getirdi i en büyük risk olan, planlama hatalar ndan ve/veya piyasa manipülasyonlar ndan kaynaklanabilecek, arz aç klar na ve ba lant krizlere sebebiyet vermemek amac yla; halen sektörde elektrik üretim faaliyeti gösteren kamu kurulu lar n varl n, piyasalardaki toplam kurulu güç kapasitesinin, önceden belirlenmi bir yüzdesine denk gelecek bir üretim kapasitesini idame ettirecek ekilde, devam ettirilmesi, yerinde bir karar olacakt r.

24 Enerji üretiminde a rl k yerli, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklar na verilmelidir. Enerji planlamalar ulusal ve kamusal ç karlar n korunmas ve toplumsal yarar n artt lmas hedeflemelidir.

25 Enerji üretiminde yerli teknoloji, makine ekipman üretim çal malar desteklenmelidir. Rüzgar türbinlerinin, hidrolik türbinlerin, jeotermal enerji ekipman ve cihazlar n, termik santral kazan ve ekipmanlar n Türkiye'de üretimine yönelik çal malar bir Master Plan dahilinde ele al nmal, yerli üretim desteklenmelidir. Bu amaçla üniversitelere destek sa lanmal konuyla ilgili lisans sonras çal malar (Yüksek Lisans, doktora vb.) te vik edilmelidir.

26 Genel olarak enerji yat mlarda, özel olarak elektrik enerjisi üretim yat mlar nda çevreye zarar verilmemesi temel bir ilke olmal r. Kömür yak tl santrallerde ak kan yatakl teknolojiler kullan lmal, mevcut santrallerin tümünde baca gaz ar tma tesisleri kurulmal, elektro filtreler düzenli çal r hale getirilmelidir.

27 LET M Her türlü sorunuz ve öneriniz için; 0 (312) / 1707 MMO ENERJ B koray.tuncer@mmo.org.tr mmo.enerji@mmo.org.tr Beni Dinledi iniz çin Te ekkür Ederim