BİLGİSAYARIN KISA TARİHÇESİ

Transkript

1 BİLGİSAYARIN KISA TARİHÇESİ İnsanoğlunun ilk zamanlarda ihtiyaçları çok basit ve azdı. Zaman geçtikçe nüfusun artmasıyla ihtiyaçlar da arttı. İnsan bu ihtiyaçlarını karşılamak için değişik araçlar ve aletler üretmeye başladı. İlk başta insanlar hesap yapmak için parmaklarını kullanırken yetmediği yerde taşları, fasulye, vs.. kullandılar. Bunlarında yetmediği nokta da, 2000 yıldan fazla zamandır hesaplama aleti olarak bilinen abaküsü icat ettiler. Abaküs, bilgisayarın ilk temel hali olarak bilinmektedir. Teller üzerine dizili boncuklardan oluşan bu hesaplayıcı M.Ö.1000 yılında ilk kez Çinliler tarafından kullanıldığı bilinmektedir. Pascalline, 1642 yılında Fransız Blaise Pascal tarafından ilk hesap makinesi sayılabilecek bir icattır. Pascal, bu aleti abaküsten yola çıkarak yapmış ve daha büyük sayıların hesabını yapabilecek hale getirmiştir. Değişik çarkları olan bu makine toplama ve çıkartma yapabiliyordu yılında ilk bilgisayarın temel prensibini oluşturan mantıksal işlem birimi, veri depolama birimi, giriş çıkış üniteleri içeren Fark Makinesi bilgisayarın babası olarak da adlandırılan Charles Babbage tarafından icat edildi. Günümüz bilgisayarlarının temel mantığını oluşturan ikili sayı sistemi George Boole tarafından 1848 yılında geliştirilmiştir. Bu cebir prensibine göre sayılar ikili sayı sisteminde kullanılırlar. Yani bu sistemde 0 ve 1 sayısından başka sayı yoktur.bilgisayarda her türlü bilginin işleniş ve saklanış şekli 1 ve 0 sayılarından oluşmaktadır. Mark I denilen ilk analog sayılacak bilgisayarlar 1890 lı yıllarda Herman Hollerith tarafından geliştirildi. Bu bilgisayarların işleme mantığı kart sistemine dayanıyordu. Bilgisayar verilen kodlara göre kartları delerek bilgiyi saklıyor, tekrar okuyabiliyor ve kullanabiliyordu. İnsan müdahalesi ile işlem gördüğünden yarı otomatikti.

2 1940lı yıllarda kurulan ilk bilgisayar şirketi IBM, yıllar içerisinde yeni modeller geliştirdi. İlk kişisel bilgisayarı ise 1981 yılında piyasayı sürdü. Monitörü, klavyesi ve bir işletim sistemi olan bu bilgisayarlar çok rağbet gördü. Ve ilk 4 yıl içerisinde bir milyonun üzerinde satış yaptı yılında ilk kez kişiye bilgisayar dönemine geçiş olan, klavyesi ve monitörü olmayan APPLE marka bilgisayarlar iki genç tarafından bir evin garajında geliştirildi. Bu dönemden sonra evlerde ve işyerlerinde de yaygın olarak kullanıma başlandı. İkinci Dünya Savaşı nda ordular için hızlı bilgisayarlara ihtiyaç duyulmasıyla bu alanda çalışmalar daha da hızlandı ve ilk elektronik dijital bilgisayar olan ENIAC 1945 yılında ortaya çıktı.bu ilk bilgisayar 167 m² yer kaplıyordu ve çok fazla enerji harcıyordu. Bu bilgisayarlar saniyede 5000 toplama işlemi yapıyordu.askeri amaçla üretildiler ve top atış mesafesini hesaplamak için kullanıldılar. İlk üretilen bilgisayarların kullanımı çok zordu, çok büyüktü ve çok fazla enerji harcıyorlardı. Günümüz bilgisayarları ise elimizde taşıyabileceğimiz hatta ve hatta cebimize sığacak duruma bile geldi. Markalar çoğaldı ve piyasada ki rekabet inanılmaz bir hal aldı. Peki bu cebimize kadar giren bilgisayar nedir ve neden bu kadar önemlidir?

3 BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar, kendisine verilen bilgileri alan, saklayan, gerektiğinde üzerinde işlem yapan elektrik enerjisi ile çalışan elektronik bir makinedir. Bu bilgileri gerektiğinde yazıcı birimine çıktı olarak verir. Basit bir açıklamayla bilgisayar, kendisine verilen bilgileri kullanarak yeni bilgiler elde eden bir makinedir. Bir bilgisayar iki temel birimden oluşur: Donanım ve Yazılım Donanım: Bilgisayarın elektronik kısmını oluşturan parçalarına donanım denir. Donanımın gözle görülen kısımları (Dı Donanım): Monitör Kasa Yazıcı Fare Klavye Modem Monitör: Diğer adı ekrandır. Bilgisayarın gönderdiği sinyalleri, gözle görülür şekle dönüştüren alettir. Bir diğer deyişle bilgileri işleyerek kullanıcıya ileten bir çıkış birimidir.renk sayısı ekrandaki görüntünün kalitesi ve netliğini doğrudan etkiler. Daha fazla renk, gerçeğe yakın ve daha net görüntü demektir. Bilgisayar Kasası: Bilgisayarın çalışmasını sağlayan parçaların takıldığı metal kutuya denir. Kasalar dik ya da yatay olabilirler. Bilgisayar kasasında bilgisayarı açmak için Açma/ Kapama (On/Off) ve reset tuşları bulunur. Reset tuşu, açma/kapama düğmesine basmadan bilgisayarı yeni açılmış hale getirir. Makine özellikle kilitlendiyse, yani komutlara uymuyorsa kullanılır.

4 Klavye: Üzerinde harf, rakam, özel karakter ve özel fonksiyon tuşları bulunan, bilgisayara bilg,ileri girmek için kullanılan bir giriş birimidir. Klavyenin tuşlarına basıldığında, basılan tuşun kodu bilgisayarın beyninde işlenir ve sonucu ekrana gelir. Klavyeler üzerindeki harf dizilişlerine göre F veya Q klavye olabilirler. Fare : Ekranda bulunan öğeleri seçmeyi,hareket ettirmeyi ve bu öğelerin yaptığı işlemleri başlatmaya yarayan, üzerinde iki veya üç tıklama tuşu bulunan bir giriş birimidir.fare, tabanında bulunan bir topun düz yüzeyde hareket etmesi ile çalışır.genelde İngilizcesi olan Mouse kullanılır. Yazıcı: Bilgisayardaki bilgileri kağıt üzerine aktarmaya yarayan çıkış birimidir. Bir ya da daha fazla kopya alınabilir. Bu çıktılar, yazıcıdaki mürekkebin siyah-beyaz veya renkli olup olmamasına göre istenilen şekilde alınabilir. Modem: Bir bilgisayardan aldığı veri kodlarını telefon kabloları sayesinde ses sinyallerine çevirerek diğer bilgisayarlara taşır ve bilgisayarlar arası iletişimi sağlar. Yaygın olarak iş yerlerinde bir çok bilgisayarın birbirini görebilmesi ve internete bağlanabilmesi için kullanılır. Donanım biriminin diğer kısımları ise giriş ve çıkış birimlerinden başka aritmetik ve mantık birimi, kontrol birimi, bellek birimidir. Kontrol Birimi: Bilgisayara diğer ünitelerin ne yapması gerektiğini bildiren kısımdır. Böylece bilgisayarı yönlendirerek programda verilen emirlerin eksiksiz olarak yapılamasını, gerekli bilgilerin belleğe yerleştirilip alınmasını ve yapılan işlemlerin kontrolünü sağlar. Aritmetik ve Mantık Birimi: Tüm mantıksal ve matematiksel işlemlerin yapıldığı kısımdır. Bilgisayarda yapılan dört işlem gibi aritmetiksel işlemlerle küçük, büyük, küçük eşit, büyük eşit gibi mantıksal işlemlerde bu bölümün mantık devrelerinde yapılır. Bellek Birimi: Girilen bilgileri kodlara çevirerek hafızada daha sonraki kullanımlar için saklayan birimdir. Bellek içinde kullanılan, 0 ve 1 kodlarını alan en küçük hafıza biriminin adı bit dir. 1 Karakter: Harf veya sembollerin her birine denir. 1 Byte: 8 bitten oluşmuş 1 karakterlik bilgidir. 1 Byte=1 karakterdir Byte: 1 Kilo Byte (KB) 1024 KB : 1 Mega Byte (MB) 1024 MB: 1 Giga Byte (GB) 1024 GB : 1 Tera Byte (TB)

5 Yazılım: Bilgisayarın donanımını kullanabilmek, çalıştırabilmek, değişik ve çeşitli görevler yapabilmek için geliştirilmiş programlardır. Günümüzde yaygın olarak Windows işletim sistemi kullanılmaktadır. Ancak muhasebe, satış, vs.. gibi işletmeler için de farklı yazılım programları vardır. Bilgisayarın 4 ana işlevi hep aynı kalmıştır: 1- Bilgi girişi Giriş birimleri: klavye, modem, fare, kamera, vs.. 2- Bilginin saklanması CD, hafıza, bellek, vs.. 3- Bilginin işlenmesi Merkezi işlem birimi 4- Bilginin Çıkışı Çıkış birimleri: Ekran, yazıcı, hoparlör,vs.. BİLGİSAYAR NASIL AÇILIR? Bilgisayar, kasanın üzerinde bulunan açma/kapama düğmesinden açılır. Bilgisayar ilk açıldığında önümüze bir ekranın gelmesini bekleriz. Masaüstü Ekranı ve Simgeleri: Bu ekrana masaüstü denir. Masaüstünde, fare hareket ettirildiğinde bir okun hareket ettiği görülür. Bu okun herhangi bir simge ya da dosya üzerine getirilerek farenin tuşlarına basılma işlemine tıklama denir. Görev Çubuğu:

6 Masaüstü ekranının en altında görev çubuğu bulunur.bu çubukta o andaki saat, birden fazla pencere açıksa açık olan pencerelerin isimleri ve kişisel olarak seçilen kısa yollar ve Başlat düğmesi ile diğer simgeler görülür. Başlat Düğmesi: Görev çubuğunda bulunan Başlat düğmesine tıklandığında şekilde görülen menü açılır ve kullanıcı açılan bu menüden yapacağı işi seçer.

7 Pencere Başlık Çubuğu Simge Durumuna Küçült Ekranı Kapla Menü Çubuğu Pencere Kapat Dikey Kaydırma Çubuğu Yatay Kaydırma Çubuğu Bir klasörün veya simgenin üzerine iki kere tıklandığında masaüstünde açılan çerçeveye pencere denir. Açılan klasörün veya dosyanın içerisindekileri görmemizi sağlar. Başlık Çubuğu: Kullanılan programın ve dosyanın adını gösterir. Menü Çubuğu: Programda kullanılacak menüleri gösterir. Burada yer alan her bir komut açılan menüdür. Bu menülerdeki komutlardan en önemli olanları ve en çok kullananları açılır. Yatay Kaydırma Çubuğu: O pencerede o anda görülmeyen bilgilerin görülmesi için fare ile veya işareti üzerinde tıklayarak sayfanın sağa sola hareket ettirilmesine yarar. Ya da farenin oku ile üzerine gelerek sol düğmesine basılı tutarak sağa sola hareket ettirilebilir. Dikey kaydırma Çubuğu: O pencerede o anda görülmeyen bilgilerin görülmesi için fare ile veya işareti üzerinde tıklayarak sayfanın yukarı ve aşağıya hareket ettirilmesine yarar. Ya da farenin oku ile üzerine gelerek sol düğmesine basılı tutarak yukarı ve aşağıya hareket ettirilebilir. Pencerenin başlık çubuğuna farenin okunu getirip sol tıkladığımızda pencerenin masaüstünde istenilen yere taşınmasını sağlar.herhangi bir pencere, başlık çubuğundaki düğmelere tıklanarak simge durumuna küçültülebilir, ekranı kapatılabilir veya önceki boyutuna çevrilebilir. Tüm Programlar:

8 Başlat menüsündeki Tüm Programlar menüsü kullanıcıya, istediği programı kolayca seçme olanağı verir. Belgelerim: Mektupları, raporları ya da diğer notların saklanabileceği dosyanın adıdır.

9 En Son Kullandıklarım: En son kullanılan 15 dosyayı gösterir. Bilgisayarım: Açılan bu pencerede kullanılan sürücülerin simgeleri ile belgeler, Denetim Masasına, Çevirmeli Ağa ve sisteme kolayca ulaşılabilecek diğer simgeler vardır

10 Geri Dönüşüm Kutusu: Silinen dosyaların gönderildiği yerdir. Silinen dosyalar bu kutuya gittiğinde tekrar kullanılabilir hale getirilebilir. Kutu boşken 1. şekildeki gibi dolu iken de 2. şekilde ki gibi gözükür.kesin silme işlemi geri dönüşüm kutusu boşaltıldığında gerçekleşir. Geri Dönüşüm Kutusuna yollanmak istenen dosya, farenin sağ tuşuna tıklanarak Sil komutu seçilir ve yukarıdaki ekranda ki görüntü çıkarak silme işlemini onaylamanız istenir. Yanlışlıkla yapılan silme işlemlerinden bu yolla kurtulunabilir. Denetim Masası: Denetim Masası bilgisayardaki her türlü ayarı yapmanızı ve kişiselleştirmenizi sağlar. Program ekleyip kaldırmak, ekran özelliklerini ayarlamak, tarih/saat ayarlarını yapmak, vs.. gibi görünüm ve çalışma özellikleri özelleştirmek için seçenek sağlar.

11 Ara: Ara komutu, bilgisayar içerisinde istediğimiz belgeyi, dosyayı, vs.. bulmanıza yardımcı olur. Masaüstü Ekranı Sağ Tuş Menüsü: Masaüstün ekranında fare ile sağ tuşa basıldığında karşımıza komutlar çıkar. Komutların yanında bulunan küçük oklar, bir alt menünün olduğunu gösterir. Yeni komutu seçildiğinde masaüstünde ya da bulunulan konumda yeni başka bir klasör, kısayol ya da istenilen bir belge oluşturulabilir.

12 Program ya da Dosya Açma: Bir dosyayı, belgeyi, klasörü açmak istediğimizde farenin sol tuşuna iki kere tıklayarak bilgisayara açma komutunu veririz. Kısayol ve Oluşturma: Bir belge, bir dosya veya klasörü temsil eden simgenin, masaüstünden ya da tercih edilen diğer yerlerden kolay ulaşımı için tanımlanan grafiksel simgedir. Kısayol oluşturmak için istenilen dosyanın üzerine gelinerek sağ tıklanır ve Kısayol Oluştur komutu seçilir. Oluşturulan kısayol, masaüstünde ya da seçilen dosya içerisinde görüntülenir.

13 MICROSOFT WORD: Microsoft Word programında açılan sayfaya belge adı verilir. Bu program metin yazmaya yarar. Cetvel Araç Çubuğu Başlık Çubuğu Durum Çubuğu Menü Çubuğu Yatay Kaydırma Çubuğu Dikey Kaydırma Çubuğu Başlık çubuğu, Menü Çubuğu, Araç Çubuğu, Yatay ve Dikey Kaydırma Çubuklarından yukarıda öğrenmiştik. Araç Çubuğu: Üzerinde küçük resimler ve simgeler bulunan düğmelerin yer aldığı çubuktur. Komutları temsil eden bu düğmeler, herhangi bir işlemin yaptırılabilmesi için üzerine fare ile tıklanması yeterlidir. Durum Çubuğu: O andaki durum ile yani kaçıncı sayfa da, kaçıncı satırda ya da kaçıncı karakterde olduğumuza dair bilgi verir. Cetvel: Bu cetvel kullanılarak sayfanın sol, sağ, alt ve üst kenar boşlukları ayarlanabilir.

14 MENÜLER: Dosya: Genel olarak belge ile ne yapacağımızı gösterir. Yeni komutu, yeni bir sayfa açmaya yarar. Aç, komutu belgeyi kaydedeceğimiz dosyayı açmamıza yarar. Kapat, belgeyi kapar. Kaydet, belgeyi.doc uzantısı ile kaydeder. Farklı kaydet, belgeyi bulundu yerden farklı bir yere kaydetmeye yarar. Sayfa Yapısı ise kenar boşlukları ayarlama, kağıdın yönünü belirleme, kağıt boyutu seçme, düzenleme gibi seçenekleri belirleyerek sayfa tasarımını özelleştirmeye yarar. Baskı önizleme ile yazıcıya göndereceğiniz işin son halini görüntülemeye yarar. Yazdır komutu ise belgenin son halinin çıktısını almamıza yarar. Düzen: Sayfa içerisinde yapılanları kesme, yapıştırma, kopyalama yoluyla düzenleme, gerçekleştirilen komutların vazgeçilerek iptal edilmesi gerektiğinde ve son yapılan bir işin tekrarlanması istendiğinde, bir kelime ya da kelime grubunun aranması ya da değiştirilmesi istendiğinde bu menü kullanılır.

15 Görünüm: Bu menü başlığı altında sayfa üzerinde çalışırken sayfanın ekrandaki görünümünü kendimize göre ayarlamamızı sağlar. Araç çubukları, üzerinde çalıştığımız belgenin özelliklerine göre çalışacağımız çubukları ekleme ya da kaldırmaya yarar. Belge bağlantıları, çalıştığımız belge üzerinde yazdığımız başlıkları bir arada görmemizi ve üzerine tıkladığımızda o başlığın olduğu sayfaya kolayca gitmemizi sağlar. Küçük resimler, resim kullandığımız sayfaları gösterir. Üst ve Alt bilgi ise sayfanın üzerine ve altına her sayfada sabit olacak şekilde bilgiler koymamıza ve değiştirmenize yarar. Tam ekran ve yakınlaştır komutları da, çalıştığımız sayfanın ekranda istenilen büyüklükte ayarlamamızı sağlar. Ekle: Ekle menüsü başlığı altında anlaşıldığı üzere çalışılan belgeye istenilen öğeler eklenebilir. Küçük resim, diyagram, simge gibi düzenlemelerde kullanabileceklerimizi gösterir. Sayfa numaralarının eklenmesi isteniyorsa bu komut ile sayfa üzerindeki yerinin ve biçiminin belirlenmesine yardımcı olur. Tarih ve saat komutu ile çalışılan belgeye istenilen biçim tıklanarak eklenebilir. Simge komutu, klavyede bulunmayan özel karakterlerin eklenmesini sağlar. Resim komutu ile bilgisayarda varolan veya başka bir dosyada bulunan resmi ekler.

16 Biçim: Üzerinde çalışılan metinde çeşitli biçimlendirme işlemleri gerçekleştirmemize yardımcı olur. Yazı tipi ile harflerin tipi, boyutu ve biçimi değiştirilebilir. Paragraf komutu ise paragraflar arası uzaklıklar, sağ ve sol kenarlardan uzaklıkları, satır mesafeleri ve netindeki istenilen hizalama yapılır. Madde imleri ve numaralı ise metinde maddeler halinde verilecek bilgilerin işaretlenmesi veya numaralandırılması istendiğinde bu komut kullanılır. Kenar ve gölgelendirme, istenen metne kenarlık konmasına ve gölgelendirme yapabilir. Araçlar: Bu menü, yazım denetimi, dil ayarlaması, metinde sözcük sayımı gibi işleri mümkün kılar. Yazım ve Dilbigisi, metindeki yazım hatalarını kontrol eder. Dil komutu, yazılan metnin diline göre dil ayarı yapar ve o dildeki yazım ve dilbilgisi denetimi yapma olanağı sağlar. Böylece farklı diller kullanırken de bize yardımcı olur. Sözcük sayımı komutu ile de anlaşılacağı üzere metinde kaç kelime kullanıldığını sayar. Otomatik Düzeltme Seçenekleri ile metin içerisinde harfleri ve yazı kurallarını istediğimiz şekilde ayarlayabiliriz.

17 Tablo: Kullanacağımız metinde bazen tablolar kullanmak durumunda kalabiliriz. Ekle, tablo menüsü seçildiğinde kaç sütun ve satırdan oluşan bir tablo çizeceğimizi ayarlar. Otomatik tablo, tabloları istediğimiz biçimde kolayca yerleştirmemizi sağlar. Pencere: Bu menü, kullanıcıya birden fazla açık pencereyi anı anda kullanma özelliği sağlar. Birden fazla word dosyasını açarak aynı anda kullanıyorsak bu dosyaların ekranda yerleşimini veya istediğine geçerek kullanılmasını sağlar. Yardım: Daha yeni word kullanmaya başlayan kullanıcılar için bazı konularda yardım almak istediğinde bu menüye başvurmalıdır.

18 MICROSOFT EXCEL Microsoft Excel programında açılan sayfaya kitap denir. Bu program genelde tablo yapmaya yarar. Word programında olduğu gibi menü çubuğunda bulunan başlıklar Excel programında da hemen hemen aynıdır. Bir Excel kitabında, birden fazla sayfa bulunur böylece bir konu başlığı altında ayrı ayrı sayfalarda bir çok tablo çalışabilir, hepsini tek bir kitap içerisinde toplayabiliriz.

19 Dosya Genel olarak belge ile ne yapacağımızı gösterir. Yeni komutu, yeni bir sayfa açmaya yarar. Aç, komutu belgeyi kaydedeceğimiz dosyayı açmamıza yarar. Kapat, belgeyi kapar. Kaydet, belgeyi.xls ile kaydeder. Farklı kaydet, belgeyi bulundu yerden farklı bir yere kaydetmeye yarar. Sayfa Yapısı ise kenar boşlukları ayarlama, kağıdın yönünü belirleme, kağıt boyutu seçme, düzenleme gibi seçenekleri belirleyerek sayfa tasarımını özelleştirmeye yarar. Baskı önizleme ile yazıcıya göndereceğiniz işin son halini görüntülemeye yarar. Yazdır komutu ise belgenin son halinin çıktısını almamıza yarar. Düzen Sayfa içerisinde yapılanları kesme, yapıştırma, kopyalama yoluyla düzenleme, gerçekleştirilen komutların vazgeçilerek iptal edilmesi gerektiğinde ve son yapılan bir işin tekrarlanması istendiğinde, bir kelime ya da kelime grubunun aranması ya da değiştirilmesi istendiğinde bu menü kullanılır.

20 Görünüm: Bu menü başlığı altında sayfa üzerinde çalışırken sayfanın ekrandaki görünümünü kendimize göre ayarlamamızı sağlar. Araç çubukları, üzerinde çalıştığımız belgenin özelliklerine göre çalışacağımız çubukları ekleme ya da kaldırmaya yarar. Üst ve Alt bilgi ise sayfanın üzerine ve altına her sayfada sabit olacak şekilde bilgiler koymamıza ve değiştirmenize yarar. Açıklamalar; kutular içerisine yazdığımız bilgi ile ilgili fazladan eğer yapılması gereken ek bilgilerin yazılmasına yarar. Tam ekran ve yakınlaştır komutları da, çalıştığımız sayfanın ekranda istenilen büyüklükte ayarlamamızı sağlar. Ekle: Ekle menüsü başlığı altındaki komutlar, Excel kitabına istenilen öğeler eklenebilir. Tabloları yaparken araya eklemek istenilen bilgiler olduğunda fazladan satır ya da sütun ekleyebiliriz. Çalışma sayfası ekle diye seçtiğimizde kitabın aşağısında bulunan sayfa sayısını dilediğimiz kadar arttırabiliriz. Grafik ile istenilen grafik şekli, simge komutu ile de klavyede bulunmayan özel karakterleri ekleriz. İşlev komutunu seçtiğimizde bir sütunda bulunan sayıları programa girdiğimiz formüller ile yaptırabiliriz. Resim komutu ile bilgisayarda varolan veya başka bir dosyada bulunan resmi ekleriz.

21 Biçim: Bu menü başlığının altındaki komutlar, kitaptaki sütun veya satırlarım boyutunu, görünümünü ayarlamaya yardımcı olur. Sayfa komutu ile de içerisinde çalıştığımız sayfanın düzenini yapmamıza yardımcı olur. Araçlar: Yazım kılavuzu kitapta kullandığımız kelimelerin doğruluğunu denetler. Araştır komutu kitap içerisinde bulmak istediğimiz başlıkları ya da kelimeleri aramamıza yardımcı olur. Hata denetimi, kitap içerisinde yazım denetlemesi yapar. Özelleştir komutuyla araç çubukları, komutları kendimize göre kişiselleştirmemize yardımcı olur.

22 Pencere: Bu menü, kullanıcıya birden fazla açık pencereyi anı anda kullanma özelliği sağlar. Birden fazla word dosyasını açarak aynı anda kullanıyorsak bu dosyaların ekranda yerleşimini veya istediğine geçerek kullanılmasını sağlar. Yardım: Daha yeni excel kullanmaya başlayan kullanıcılar için bazı konularda yardım almak istediğinde bu menüye başvurmalıdır. Kitapta Sağ Tıklama: Hücrenin üzerinde fareye sağ tıkladığımızda açılan menü aşağıdaki gibidir. Kitap içerisinde yapılanları kesme, yapıştırma, kopyalama yoluyla düzenlemeler yapılmasını sağlar. Hücreleri biçimlendir komutu ile sayı düzenlemesi, yazı tiplerini, kenarlıkların şeklini, desenleri düzenlememizi sağlar. Hizalama ise aşağıda açıklanmıştır.

23 Hücreleri Biçimlendir: Hizalama komutu; Hücrelerin içerisinde yazılan metinlerin yerini, düzenini, konumunu ve yönünü düzenlemek ile birden çok hücreyi birleştirerek tek bir hücre yapmamıza yardımcı olur.

24 INTERNET: İnternet, birçok bilgisayarın birbirine bağlı olduğu, dünya çapında yaygın olan ve gittikçe büyüyen bir iletişim ağıdır. Bu teknoloji yardımıyla pek çok alandaki bilgilere insanlar kolay, ucuz, hızlı ve güvenli bir şekilde erişebilmektedir. İnternet i bu haliyle bir bilgi denizine, ya da büyükçe bir kütüphaneye benzetebiliriz. İnternete farklı tanımlamalar da getirebiliriz. Internet: 1997 sonu itibarıyla 100,000,000 u aşkın insanın kendi arasında etkileştiği, bilgi değiş-tokuşu yapabildiği ve kendi yazısız kuralları olan büyük bir topluluktur. Bu, internetin sosyal yönüdür. Pek çok yararlı bilginin bir tuşa basmak kadar yakın olduğu dev bir kütüphanedir sonu itibarıyla, 20,000,000 u aşkın bilgisayarın bağlı olduğu çok büyük bir bilgisayar ve iletişim ağıdır. Kişilerin değişik konularda fikirlerini serbestçe söyleyebilecekleri ortamlar barındıran bir demokrasi platformudur. Evden alış-veriş, bankacılık hizmetleri, radyo-televizyon yayınları, günlük gazete servisleri vb gibi uygulamaları ile aslında internet aynı zamanda bir hayat kolaylaştırıcıdır. Tüm bu tanımlamalar aslında "Bilgiye Ulaşım ve onu Paylaşım, sonrasında da elde edilen bilgiyi kullanım" dır. Sonuç olarak internet, üretilen ve üretilecek bilgilerin dolaşım sistemidir. Ticari boyutunun da ortaya çıkmasıyla yaşamla daha çok iç içe geçmeye başlamıştır. Internet yazılı olmayan ama kuralları olan; kendi toplumu olan çok farklı bir ortamdır. Klasik yaşama biçimlerini, değer yargılarını değiştiren; hayatımıza yeni kavramlar, yeni uğraşlar getirmektedir. Kişi bilgisayarı ile İnternet'e bağlanabilmek için genellikle bir telefon hattı gereklidir.,bilgisayarlar arasındaki bu iletişim telefon hatları yardımı ile olur. Bunun yanında uydu, kablo ve radyo dalgalarıyla da ağların ağına bağlanılabilir. En yaygın olanı ise bir analog modem ile belli hızda bir İnternet servisi veren bir şirketin hizmetinden yararlanmaktır. Modemin ayarları şirketin verdiği servis telefon numarası ve özelliklerine göre ayarlanıp, bağlan komutu verilir. Analog modem bilgisayarın dijital verileri (bits) çeşitli ses frekanslarına çevirip telefon hattından internet servisine ulaştırmakta olup tersine aynı yöntemle verileri almaktadır.

25 Günümüzde, analog modemlerin yerini daha hızlı ve daha az hatalı olan dijital ( ADSL) modemler almaktadır. Bunların kullanım ücretleri, çoğul katılımın artması sayesinde makul ödenebilir düzeye inmektedir. ADSL bir analog modemden 10x x kez hıza sahip olup, canlı videolu sohbet imkânı yanında bir sinema filmini kısa bir zaman dilimi içinde yükleme imkânı vermektedir. WWW. dünyası yanında dosya indirimi sanal sohbet odaları, sanal ticaret, tartışma mekânları (forum), İnternet üzerinden sohbet doğrudan mesaj gibi kullanım alanlarını, bugün bütün dünyada yüz milyonlarca insan kullanmaktadırlar. Radyo, televizyon ve İnternet'in bulunuşundan 50 milyon kullanıcıya ulaşmak için geçen süre incelendiğinde; radyo için 38 yıl, televizyon için 13 yıl iken, internet için sadece 5 yıldır. İnternet Türkiye'ye 1994 yılında gelmiştir ve geldikten sonra Türkiye'de kullanımı yaygınlaşmıştır. İnternet günümüzde de yaygın olan 7 den 70'e herkesin kullandığı teknoloji ürünü olan ve her gün yenilenen bir bilgi kaynağı teknoloji ürünüdür. İnternet iletişim ağına bağlı bir bilgisayarın bir tek kullanıcısı olabildiği gibi, birden çok (bazen yüzlerce, binlerce) kullanıcısı da olabilir. Kişisel bilgisayarlar ve evden bağlantılar tek kullanıcılı internet bağlantılarına örnek olarak verilebilirler. İnterneti bir "iletişim ağı" olarak tanımladıktan ve bu ağ üzerinde bilgi dolaştığını belirttikten sonra, internetin bu altyapı üzerinde neler sunduğunu tahmin etmek aslında o kadar da güç değil. Bu "iletişim ağı"nın içinde bulunan her hangi iki bilgisayar arasındaki en temel işlem çift yönlü bilgi aktarımıdır. Burada bilgiden kasıt, bilgisayarlardan birinde bulunan bir dosya, bir bilgisayar programı ya da bir mesaj olabilir. Internet erişimi olan bir kullanıcı, eğer kendisine yetki verilmişse, internete bağlı diğer herhangi bir bilgisayardaki bilgilere erişebilir, onları kendi bilgisayarına alabilir, kendi bilgisayarından da Internet erişimi olan başka bir bilgisayara dosya/bilgi gönderebilir. Bu özellik, dosya transfer protokolü olarak bilinir. Benzer şekilde, internet üzerindeki kullanıcılar birbirlerine elektronik posta gönderebilirler. Bu da, posta iletim protokolü olarak bilinir.

26 Internet Explorer ve WEB Siteleri: Türkçe adıyla internet kaşifidir. Dünya Çapında Ağ (İngilizce : World Wide Web, kısaca WWW veya web), örümcek ağları gibi birbiriyle bağlantılı sayfalardan, internet üzerinde çalışan ve "www" ile başlayan adreslerdeki sayfaların görüntülenmesini sağlayan servistir. İnternette ziyaret ettiğimiz sayfalara site denir. Bu sitelere daha önce servis sağlayıcısı tarafından tanımlanmış gibi adreslerden ulaşabilinir. Örnek: Katılmak istediğimiz bir bilimsel toplantıya bildirimizi Internet üzerinden gönderebilir, Afrika da yapılan ameliyatı diğer doktorlarla canlı seyredebiliriz.. Nasa servislerine bağlanıp, son uydu fotoğraflarını tarayabiliriz; ya da şiir arşivlerine bağlanıp şiirler okuyabiliriz. Örnekleri arttırmak mümkün. İnternetin sundukları; onu kullananların istekleri, hayal güçleri ve gelişen İnternet teknolojisi ile hep çoğalmaktadır. İnternet ile artık yapabileceklerimiz sonsuzdur. İnternet ile dünyayı avucunuzun içinde tutabilirsiniz.

27 Arama Motorları Nedir? Internet, bilgiye ulaşmayı kolaylaştırmak için değişik 'bilgi arama/tarama' yöntemleri de sunar. Internet'in sundukları çok geniştir ve bu kadar bilgi arasında, bilinçsiz bir kullanımla, insan yolunu çok kolay kaybedebilir. Arama motorları ile hayatımızı olduğundan daha kolay hale getirebilir, araştırmalarımızı yapabiliriz. Bir konuyla ilgili araştırma yapmak isteyebilirsiniz. Bunlar aklınıza takılan bilimsel veya iş dünyasıyla ilgili bir sorun ya da hobilerinizle ilgili araştırdığınız bir konu olabilir. Bunun dışında haberler, hava durumu, sinemalar ve tüm toplumsal etkinlikler hakkında da araştırma yapmak istiyor olabilirsiniz. Öncelikle şunu bilmelisiniz ki, ulaşacağınız her bilgi doğru olmayabilir, aradığınız bilgiye ulaşmak için istemediğiniz bilgileri almak ve içinden ayıklama yapmak durumunda kalabilirsiniz ve bu durumda da kendinizi bir anda internette amaçsız bir şekilde dolaşırken bulabilirsiniz. Zamanla göreceğiniz gibi, internette aradığınız bilgi mutlaka vardır ve ulaşması oldukça kolaydır. Sorun, yolunu bulamamaktır. Bilgiye kolay ulaşmanın ilk yolu "arama motorları" kavramını ve arama motorları kullanımını öğrenmekten geçer. Arama motorlarını, büyük ansiklopedilere benzetebiliriz. Bu arama motorlarını, internette yer alan çeşitli kurum, kuruluş, kişi ya da firmalar tarafından tasarlanmış ve yayınlanmış sayfaların içindekiler kısmına benzetebiliriz. En çok kullanılan arama motorları " ", " " ve " "dur. Arama motorlarında arama yapma yöntemleri: Komut satırına araştırma yapmak istediğiniz konuyu açıkça yazarsınız ve bu motorlar, ansiklopediye kaydedilmiş tüm sayfalar arasında aradığınız konunun geçtiği sayfaları size liste şeklinde sıralar. Siz ise karşınıza çıkan özetlerden ilgilendiğiniz sayfanın bağına tıklayarak ilgili sayfaya ulaşırsınız. Bağlantıya "Shift" tuşu ile birlikte tıklarsanız ya da sağ tıklayıp "Yeni Pencerede Aç"

28 seçeneğini seçerseniz arama motorunun içindekiler sayfasını kaybetmeden tarayıcıda yeni bir sayfa açarsınız ve aradığınız bilgiye ulaşamazsanız o pencereyi kapatıp "İçindekiler" sayfasından bir sonraki bağlantıya yine aynı yöntemle tıklayarak aramanıza devam edersiniz. Arama motorlarındaki komut satırında bazı özel komutlar vardır. Bu komutların amacı daha özellikli araştırma yapmak ve aradığınız konuya daha çabuk ulaşmanızı sağlamaktır. Çünkü, örneğin "Kimya" gibi genel bir kelime yazdığınızda karşınıza milyonlarca sayfa adresi çıkacaktır. Organik Kimya gibi bir konu yazarsanız, içinde "Organik" ve "Kimya" geçen dokümanlar ayrı ayrı sıralanacak. Sadece yan yana Organik Kimya kelimeleri yazanlar listelenmeyecektir. Bu parametrelerin bazıları aşağıda belirtilmiştir; + parametresi : Ekleme anlamına gelir, "ve" bağlacı gibi işlem yapar. Komut satırına "+organik +kimya" ya da "organik +kimya" yazdığınızda içinde hem "organik" hem de "kimya" kelimelerinin aynı anda bulunduğu dokümanları listeler. Ama bu ifadeleri ararken kelimelerin yan yana olmasıyla ilgilenmez. Yani dokümanın başında "organik", dokümanın sonuna doğru "kimya" ifadeleri geçiyor ya da dokümanın başında "kimya", dokümanın sonuna doğru "organik" ifadeleri geçiyor olabilir. Eğer bu iki kelime yan yana geçsin istiyorsanız aşağıdaki parametreyi kullanmalısınız. " " parametresi : Bu parametreyi kullanarak tırnak işaretleri arasına birden fazla kelime yazabilirsiniz. Arama motorları tam olarak tırnak içinde yazılan cümleyi arama yapar. Mesela "organik kimya" şeklinde yazım yaparak arama yaparsanız yan yana organik ve kimya yazılı dokümanların geçtiği sayfaların listesi sıralanır. - parametresi : Bu parametre çıkarmak anlamına gelir. Aranılan dokümanda istemediğiniz bir kelime varsa, o kelimenin geçmediği dokümanları arar. Mesela ("organik kimya" -Gıda) şeklinde bir yazım ifadesi kullandığınızda, internette içinde "organik kimya" kelimesi geçen fakat gıda kelimesi geçmeyen dokümanları geçtiği sayfaların listesi sıralanır. * parametresi : Aynı bilgisayar dosyalarında olduğu gibi, genelleme yapmak için kullanılabilir. Mesela "Kim*" denildiğinde "Kim" harfleri ile başlayan kelimeleri arar. Bu durumda "Kimya" kelimesi dışında, "Kimse", "Kimlik", "Kimsesiz" vb. gibi kelimelerin de geçtiği sayfaların listesi sıralanır. Başarılı bir arama yapmak, aradığınız bilgiye çabucak ulaşmak ve internette kaybolmamak için bu parametrelerin etkin şekilde kullanılması çok faydalı olacaktır.

29 Bazı arama motorları web adresleri şöyledir: İNTERNETİ DOĞRU KULLANMAK İnternetin günümüzde yaygın bir iletişim aracı olarak kullanılması, beraberinde dikkat edilmesi gereken bazı kuralları da getirmektedir. İnternet üzerinde kabul edilebilir ya da edilemez davranışları tanımlayan kurallar " internet etiği " olarak adlandırılır. İnternet etiği olarak adlandırılan bu kurallar, internet kullanılırken diğer insanların haklarına saygılı olmak için ne yapılıp ne yapılamayacağına ilişkindir İnternette genişleyen bilgi ağı ve bilgi paylaşımının artması ve kolaylaşmasıyla her bireyin ulaşabileceği bilgi kaynakları da değişmiş ve genişlemiştir. İletişim kurduğunuz ortam, ister e-posta olsun, ister haber grupları ve tartışma listeleri olsun, isterse sohbet olsun, uyulması gereken bazı hususlar vardır. Kanuna, ahlâka ve kamu düzenine aykırı mesaj içeriği göndermek, uygunsuz, yalan ve/veya iftira içerik ya da mesaj ve bilgileri göndermek, tehdit etmek, küfür, vb. fiilleri işlemek, kişi ve/veya kuruluşların gizli bilgilerini yayınlamak, reklam ve internet sitesi tanıtımını yapmak doğru bir davranış değildir. Unutmayın ki; sohbette tamamen tanınmaz durumda değilsiniz. Tüm sohbet sunucuları giriş bilgileriniz üzerinden IP adresinizi (bilgisayarınızın numarası) ve hangi ISS (internet servis sağlayıcı) üzerinden internete girdiğinizi tespit edebilir. ISS de ise sizin ile ilgili bir çok bilgiler bulunmaktadır. IP adresiniz tespit edilebileceği için bilgisayarınızı başkalarının kullanması durumunda sorumluluğun size ait olduğunu unutmayınız. İnternet ortamında tanışılan kimselerle hiç bir surette buluşulmamalı adres ve telefon verilmemelidir. İnternette düzgün Türkçe kullanılmalı, nazik ve saygılı olunmalı, karşılıklı tartışmalar belirli bir seviyede olmalıdır.

30 İnternet aracılığıyla bilgi isteniyorsa, sitenin güvenli olup olmadığı mutlaka araştırılmalı, verilecek bilgiler 3. şahıslar tarafından kullanılmamalıdır. İnternette sohbet ederken, mesaj panosuna mesaj gönderirken ya da mektup arkadaşınızla mektuplaşırken adınız, soyadınız, adresiniz, telefon numaranız, parolanız gibi kişisel bilgilerinizi ve kredi kartı numaranızı asla vermemelisiniz. Özellikle arama motorlarını kullanırken verimli bir arama için doğru anahtar kelimeyi seçmeye dikkat ediniz. Konunun sınırlarını daraltmak için bir-iki ilgili sözcükte karar kılın. Eğer yan yana geçen kelimeler arıyorsanız, tırnak içinde yazmalısınız. Daha öncede belirttiğimiz üzere bu servisleri kullanmanın en büyük avantajı kendi bilgisayarınızdan uzakta, dünyanın herhangi bir yerinden ya da herhangi bir bilgisayardan e-postanızı okuyabilmenizdir. Bilgi paylaşımlarında karşılıklı gönderilecek dosyalar virüs kontrolünden geçirilmelidir. Kısaca: Altın kuralı uygulayın: Kendinize yapılmasını istemediğiniz şeyi başkalarına yapmayın. İletişimin diğer tarafında başka bir insan olduğunu unutmayın. Nerede olduğunuzu unutmayın ve uygun davranış biçimlerini sergileyin. Diğer kullanıcıların ve özellikle de yeni gelenlerin hatalarını bağışlayın. Her zaman sakin olun, özellikle de size hakaret ediliyorsa (veya edildiğini düşünüyorsanız) sakinliğinizi koruyun. Sözlerinizi vurgulamak için BÜYÜK HARF kullanmaktan kaçının, bazıları bunu "bağırma" olarak algılayabilir. Uygunsuz sözcükler veya rahatsız edebilecek ifadeler kullanmayın. Sürekli olarak çevrimiçi adınızı veya takma adınızı kullanın, tüm iletileri bu adla imzalayın (tam adınızı hiçbir zaman kullanmayarak gerçek kimliğinizi koruyun). Önemsiz e-posta (istenmeyen posta olarak da bilinir) göndermeyin veya

31 iletmeyin. Süregelen duygusal tartışmalardan veya "atışmalardan" uzak durun. Yazım denetimi yapın, anlaşılır olun ve iletilerinizi kısa tutun. Sohbet odalarına katıldığınızda, diğerlerinin sözünü kesmeyin ve konuya bağlı kalın. Gerçek hayatta kabul edilen davranış kurallarına uyun. Komik ve alaycı düşünceleri iletmek için ifadeler kullanın ve Internet'te sık kullanılan kısaltmaları öğrenin.

32 MICROSOFT OFFICE OUTLOOK: E-posta nedir? En çok kullanılan ve bilinen internet uygulaması e-posta ( ) dır. E-posta kullanıcıların internetle dünyanın her yeriyle kişisel bağlantı kurmalarını sağlayan bir sistemdir. E-posta ile dünyanın her yerinde internet bağlantısı bulunan kullanıcılara mesaj gönderip onlardan mesaj alabilirsiniz. E-posta ile mektuplarınızı normal postadan çok daha hızlı bir şekilde gönderebilirsiniz. E-postanızda düz yazının yanı sıra, resim, grafik, ses, program, dosya formatındaki bilgilerinizi de gönderebilirsiniz. E-posta ve web sayfaları adreslerinde Türkçe karakterler (ç, ş, ı, ö, ü, ğ) kullanılmaz. Örneğin; adresine bir e-posta göndermek istiyorsanız ve bu adresi şeklinde yazarsanız ileti gönderilemeyecektir. Çünkü burada kullanılan "ş" ve "ı" harfi İngilizce alfabede yer almamaktadır. Doğru e-posta adresi işareti kullanıcı ismi ile sunucuyu ayırmaya yarar. E-postanız gönderilemezse genelde bir hata mesajı (sekme, bounce) alırsınız. e- posta sekmelerine yol açan en genel sebepler şunlardır: Geçersiz adres: Adresi yanlış yazdıysanız ya da alıcı bu hesabı kapatmışsa mesajınız gönderilemez. En azından doğru kişiye gönderilemez. Tek çözüm adresi kontrol edip tekrar denemektir. Yukarıda ifade ettiğimiz gibi Türkçe karakterlere dikkat etmenin yanı sıra, örneğin bir e-posta adresinin nokta ile mi (deneme.ornek@masal.com) yoksa alt çizgi ile mi (deneme_ornek@masal.com) ayrıldığına da dikkat etmeniz gerekmektedir. Sonuçta bu iki e-posta adresi tamamen farklı iki alıcıyı işaret etmektedir. Alıcının posta kutusu dolu: Bazı internet tabanlı, internet hizmeti veren siteler (Hotmail, Mynet, Yahoo vb.) bir kişinin posta kutusunda saklayabileceği mesaj sayısına bir sınırlama getirmiştir. Eğer uzun süre posta kutunuzu kontrol etmezseniz posta kutunuz dolabilir. Dolu bir posta kutusuna gönderilen iletiler ise alıcıya geri döner. Bu durumda yapabileceğiniz tek şey bekleyip iletiyi daha sonra göndermek ya da alıcıyı arayıp e-postasını kontrol etmesini sağlamak olmalıdır.

33 Gönderen ya da Kimden (From): İletiyi gönderenin bulunağı (adres) ve adı. Burada otomatik olarak kişinin adı olarak gözükse de başka kişinin adı ile de gönderim yapmak mümkündür. Alıcı ya da Kime (To): İletiyi alanın bulunağı ve adı. İletinin kime yolladığını gösterir. İleti bulunağının arasına "," virgül koyarak birden fazla kişiye yollamak olanaklıdır. Eğer bulunağınız gozükmüyorsa, BCC ile gizlenmiş olabilir. Konu (Subject): İletiyi özetleyen başlık, genelde daha sonradan anımsanmakta ve iletileri ayırmakta yardımcı olur. Etik olarak yazılması önerilir. Tarih (Date): İleti gönderildiğindeki yerel tarih ve saat. Genelde yollayan sunucu veya ileti programı bu saati otomatik olarak ekler. Bazen saat ve gün ayarı bozuk olarak yeni bir ileti, eskiymiş gibi gözükebilir. İleti gövdesi (Body): Burada iletinin kendisi ve genel olarak kullanıcı imzası yer alır. Karbon Kopya "KK" (CC, Carbon Copy): Aslen gönderilen kişiye ek olarak iletinin başka alıcılara gönderilmesini sağlar. İleti buraya yazılan kişilere doğrudan hitap etmemektedir, ileti bu kişilere bilgilendirme amacı ile yollanmıştır. Gizli Karbon Kopya "GKK" (BCC, Blind Carbon Copy): Kapalı Karbon Kopya olarak da bilinir. Buraya yazılan bulunaklar iletide gözükmez. Etik olarak birçok kişiye gönderilen gayrı resmi iletiler için bu alanın kullanılması uygun düşer. Bu tür bulunak gizleme yığın iletiye karşı da koruma sağlar.

34 Yanıtlama (Reply): Belli bir bulunaktan gelen iletiyi yanıtlamak icin kullanılır. Alıcı kısmına otomatik olarak ileti yollayanın bulunağı alınır. En çok kullanılan fonksiyonlardan biridir. Herkesi yanıtla (Reply All): Yanıtlanan iletiyi, gelen iletinin To: ve CC: kısmında yazılmış olan tüm bulunaklara yollamak için kullanılır. En çok suistimal edilen fonksiyonlardan biridir. Genelde tüm bulunaklar açık olarak ve gereksiz bulunaklara gider. Bilgisayara giren virüslerin kullandığı düzeneklerdendir. Yönlendirme (Forward, Fwd): Gelen bir iletinin bir başka ağa yönlendirilmesini sağlar. Ek (Attachment): Yazıya ek olarak yollanan dosyalardır. Dosyalar eklenmeden önce Base64 yöntemiyle kodlanırlar. Ses, resim, video, yazı başta olmak üzere birçok değişik formatta dosya eklenebilir. Virüslerin başlıca yayılma yollarından biridir. Bilinmeyen dosya eklerinin açılması önerilmez E-posta Konusunda Nelere Dikkat Etmeliyiz? Konu kısmı boş iletiler göndermeyiniz. İletinin ne hakkında olduğunu bildiren bir satırın olması hem sizin hem alıcının işini kolaylaştırır. İletileri depoluyorsanız, tekrar bakma gereği duyduğunuzda konu satırının faydasını görürsünüz. Konu alanına yazacaklarınız iletinizin içeriğine uygun anahtar kelimeler veya kısa bir tanım olabilir. Aldığınız e-postayla beraber gelen eklentileri açarken dikkatli olmak gerekiyor. Çünkü virüsler en çok bu şekilde bulaşıyor. Sizde başkalarına dosya göndereceğiniz zaman virüs taramasından geçirdikten sonra gönderiniz. Uzantısı.exe olan dosyaları emin olmadıkça asla çalıştırmayınız. Çoğu virüs e-posta okunduğu anda aktif olduğu için, Outlook Express yazılımda ön izleme penceresini aktif yapmayınız. Gönderilen iletilerin sizi yansıttığını unutmayın. İleti gönderdiğiniz kişiler sizi tanımıyor veya görmüyor olabilir. Ancak iletilerinizin dilinin ve biçiminin sizin hakkınızda ip uçları vereceğini unutmayın. İletinizin diline, imlâ ve yazım kuralları ile genel ahlâk kurallarına uygun olmasına dikkat ediniz. İletinizde yazacaklarınızı kısa, açık ve öz olarak yazmalısınız. İletilerinizin içeriğini saygı çerçevesi içinde ve karşınızdakini rahatsız etmeyecek ölçüde hazırlamalı ve göndermelisiniz. E-posta kutunuzu her gün kontrol edin ve postalarınızı limitinizi aşacak kadar sistemde tutmayınız.

35 Size özel yazılmış bir iletiyi, ileti sahibinin haberi olmaksızın başkasına göndermeyiniz. Birden fazla kişiye gönderdiğiniz iletileri CC (Carbon Copy) ile değil BCC (Blind Carbon Copy) ile gönderiniz. Böylece alıcıların birbirlerinin adreslerini görmesine engel olursunuz. E-postalarınızda kredi kartı numarası, herhangi bir şifre, vb. özel bilgileri, yazarken dikkatli olunuz. Unutmayın ki e-posta hâlâ çok güvenli değildir. Hiç bir zaman e-postanızın sadece siz ve gönderdiğiniz kişi tarafından okunacağını zannetmeyiniz. Telefonda söyleyemeyeceğiniz şeyleri e-posta ile de göndermeyiniz. Şifrenizi kimseye vermeyiniz ve zaman zaman değiştiriniz (3-5 ayda bir). E-posta programınız bazı formatlama seçenekleri sunabilir (metni koyu, italik, renkli kullanma, animasyon, resim, ses vb. özellikler). Ancak karşı tarafın e-posta programı bunları desteklemeyebilir. Dolayısıyla karşı tarafın e-posta programının bu tip formatları desteklediğinden emin olmadıkça bu tip özel formatlı mesajlar göndermeyiniz. Özellikle tanımadığınız kişilere e-posta gönderirken iletinizin sonuna elektronik imzanızı (adı, soyadı, adres, internet sitesi adresi, telefon, faks no, vb.) ekleyiniz. Bu imzanın en çok 4 satır olmasına dikkat ediniz. İmzalar metninizin yapı elemanları gibidirler. Bunlar otomatik olarak her e-posta altına yerleştirilirler. Tüm modern e-posta yazılımlarında bu fonksiyon bulunur. Outlook Express yazılımında Araçlar/Seçenekler/İmzalar komutunu kullanarak imzalara ulaşabilirsiniz ve düzenleyebilirsiniz. Özel ve ticarî işleriniz için resmî e-posta adresini kullanmayınız. Eğer e-posta ile soru soruyorsanız, çok açık ve sade biçimde sorunuzu yazmalısınız. Birisine ya da bir gruba/listeye bir konu hakkında soru sorduğunuzda "lütfen" demeyi unutmayınız. Sizin için birisi cevap yazmış, probleminizle ilgilenip çözüm üretmeye çalışmışsa bir e-posta ile, ilgili kişiye "teşekkür ederim" demeyi unutmayınız. Mesajınızda dikkat çekmek istediğiniz noktaları "*" işareti arasına alınız.

36 Outlook Express'in temel ayarlarını değiştirerek yazım ve dil bilgisi hatalarını kontrol edebilirsiniz. Bunun için "Araçlar/Seçenekler" komutunu çalıştırın ve ekrana gelen pencere üzerindeki "Yazım Denetimi" kartını aktif hâle getiriniz. KAYNAKLAR: Liseler için Bilgisayar 1 Prof. Dr. Tahsin Kesici-Prof. Dr. Zahide Kocabaş- MEB Yayınları