GELİŞİM PSİKOLOJİSİ TEST 1

Transkript

1 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ TEST 1 1. Zeynep Hanım, işten eve erken geldiği bir gün 1 yaşındaki oğlu Mehmet in bakıcısı tarafından bir çamaşır leğenine oturtulmuş olduğunu ve leğenden çıkmak için ağladığını görür. Bakıcı, Mehmet in çevreyi karıştıracağından ve zarar göreceğinden veya sobaya uzanıp yanacağından korktuğu için böyle bir yolla onu güvenlik altına aldığını düşünmektedir. Bakıcının bu uygulaması hangi gelişim kavramına terstir ve çocukta hangi becerinin gelişimini zedeler? A) Kritik döneme ters iç denetimi zedeler B) Büyümeye ters deneyimi zedeler C) Büyümeye ters sosyalleşmeyi zedeler D) Olgunlaşmaya ters dış denetimi zedeler E) Kritik döneme ters refleksleri zedeler 2. Gelişimi etkileyen koruyucu faktörler; çocuğun gelişimini kolaylaştıran destekleyen durumlardır. Risk faktörleri ise gelişimi olumsuz yönde etkileyebilecek, tehlikeye sokabilecek durumlardır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi gelişim açısından risk faktörleri arasında sayılamaz? A) Çocuğa aşırı uyaran verilmesi; örneğin sürekli çizgi film izlettirilmesi ya da reklam izlettirilmesi B) Çocuk sağlığı ve gelişimi konusunda bilgisi az olan ebeveyn C) Üvey baba, üvey anne gibi yetiştiricilerin bulunması D) Depresyon ya da başka bir ruhsal rahatsızlık yaşamış ebeveyn E) Devletin ailenin özel gereksinimlerini sağlaması; örneğin yakıt, besin vb. 3. Annenin hastalıkları fetusu değişik yollarla etkiler. Bazı hastalıklarda özellikle virüsler, doğrudan plasentaya hücum ederek fetusun beslenmesine engel olabilir. Bazıları plasenta bariyerinden geçerek fetusa ulaşır ve doğrudan embriyo ya da fetusa zarar verebilir. Kızamıkçık, sitomegalovirüs ( CMV), frengi, difteri, tifo, sarılık, suçiçeği ve grip bu türe örnektir. Yukarıdaki parçada gelişimde etki eden durumları anlatan hangi kavrama vurgu yapılmıştır? A) Kalıtım B) Çevre C) Olgunlaşma D) Tarihsel zaman E) Öğrenme 4. Epilepsi rahatsızlığına sahip annelerin çocuklarında tavşan dudak ve yarım damak yüksek oranda görülmeye başladığında araştırmacılar epilepsinin mi yoksa epilepsi önleyici ilaçların mı buna neden olduğunu araştırdılar. Dilatin (Epilepsi önleyici ilaç) kullanan annelerin çocuklarının %10 unun yüzünde ve kol/bacak gelişiminde anomalilere rastlanırken, dilatin kullanmayanlarda normal bir gelişimin olduğu araştırmacılar tarafından gözlendikten sonra Dilatin, bir teratojenik ajan kabul edildi. Yukarıdaki parçadan çıkarılacak sonuç aşağıdakilerden hangisidir? A) Tavşan dudak ve yarım damak gibi hücre transferi hataları kalıtsal sebeplerle meydana gelir. B) Teratojenler genler yoluyla çocuğa geçen zararlı maddelerdir. C) Anomalilerde çocuğun anne karnındaki çevresi etkili olmaktadır. D) Kalıtım yoluyla geçen rahatsızlıklar uzun süre sonra ortaya çıkabilir. E) Kalıtsal kökenli bir rahatsızlık çevresel tetikleyicilerle açığa çıkabilir. 5. Genetik kodlamanın idare ettiği, bireye özgü değişmeleri içerir. Büyüdükçe beynimiz, merkezi sinir sistemimiz gelişir ve farklılaşır; anatomimiz değişir, kimyasal ve hormonal bileşimler değişir. Örneğin beyin derece derece özelleşir. Öyle olur ki her bir hemisfer farklı psikolojik aktiviteleri idare eder hale gelir. Örneğin mekansal süreçlerin işlenmesi sağ beyin, dil ise sol beyin tarafından idare edilir. Yukarıda hangi gelişimsel kavrama vurgu vardır? A) Büyüme B) Yaşantı C) Olgunlaşma D) Öğrenme E) Kritik dönem

2 Hata Tercih Ettiği El BAŞLANGIÇ 1 Hata Denekten, öğrenci kitapçığını kullanarak, şekilde görüldüğü gibi, tercih etmediği eliyle dik çizgiler çizmesi, aynı anda tercih ettiği eliyle artı işaretleri çizmesi istenmektedir. Deneğin mümkün olduğu kadar çok çizgi ve artı işareti çizebilmesi için 15 saniyesi vardır. Deneğin aynı anda dik çizgi ve artı işareti çizdiği her defa kaydedilir. Deneğe bir tane deneme hakkı verilir ve ikinci denemesi kaydedilir Yukarıdaki çizimi gerçekleştirebilecek birinin a) Hangi dönemde olması mümkün değildir? b) Ortaya koyduğu beceri hangi gelişim alanı ile doğrudan ilgilidir? c) Ortaya koyduğu beceri gelişimin hangi kavramı ile en iyi açıklanır? sorularının yanıtı sırası ile aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) İlk çocukluk bilişsel gelişim büyüme B) İlk çocukluk psiko-motor gelişim olgunlaşma C) Son çocukluk bedensel gelişim büyüme D) Ergenlik psiko-motor gelişim olgunlaşma E) Yaşlılık psiko-motor gelişim gerileme 7. Kesitsel çalışmaların en önemli sınırlılığı kuşaklar (Kesit) arasındaki farkın her zaman, yaş ya da gelişimden kaynaklanmamasıdır. Bu farklılık ayrı kuşaklardan gelen üyeleri ayıran diğer kültürel ya da tarihsel faktörleri yansıtabilir. Buna göre kesitsel bir çalışma yapmak isteyen birinin işini zorlaştıracak durum aşağıdakilerden hangisidir? A) Olgunlaşma B) Yaş C) Bölük etkisi D) Büyüme E) Hazır olma 8. Anderson ve Levin (1976), 2-4 yaş arasındaki çocukların ev ortamında annesi ve diğer çocuklarla birlikte Susam Sokağını izleme sürelerini araştırmışlar ve küçük çocukların sık sık oyuncakla oynamak ve çevredekilerle konuşmak için kalktıklarını görmüşlerdir. Daha büyük yaşlarda ise bu tür kesintiler azalmıştır. Bu araştırmadan çıkarılacak sonuç aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaş ilerledikçe dikkati toplama süresi artar B) Yaş ilerledikçe bilişsel gelişimin hızı yavaşlar C) Yaş ilerledikçe biliş gelişimin hızı artar D) Yaş ilerledikçe bedensel gelişimin hızı artar E) Yaş ilerledikçe akıl yürütme artar. Hata Sayısı 4 yaşında bir çocuk olan Alpay dan labirentin başlangıç noktasından çıkış noktasına kadar arabanın çıkış yolunu ifade eden büklümlü çizgiler çizmesi çizerken de labirentin dışına çizgi taşırmaması istenmiştir. Yukarıdaki çizimde Alpay ın verilen labirentin başlangıç noktasından çıkış noktasına kadar tercih ettiği bir elle ( Sağ el) kurşun kalem kullanarak çizdiği çizgi ve yaptığı 2 hata verilmiştir. Yukarıda verilen çizimde Alpay ın hata yapma nedenini en iyi açıklayan yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Alpay amaçlı ya da istemli davranışlar yapabilecek olgunlukta olmadığı için çizgileri dışarı taşırma hatası yapmıştır. B) Alpay ın el-göz koordinasyonu ve ince motor becerileri yeterince olgunlaşmadığı için çizimde iki hata yapmıştır. C) Alpay ın zihinsel olgunluğu bu problemi çözebilecek düzeyde olmadığı için çizimde hatalar yapmıştır. D) Alpay ın kaba motor becerileri yeteri düzeyde olgunlaşmadığı için verilen çalışmada dışa taşırma hataları yapmıştır. E) Alpay ın parmakları yeteri kadar büyümediği için kalemi doğru tutamamış ve çizimde hatalar yapmıştır. 10. Bir insanın gelişiminde hücre artışı veya niceliksel artış olarak tanımlanabilecek kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Büyüme B) Olgunlaşma C) Hazır olma D) Kritik dönem E) Yaş

3 11. Bizler üç boyutlu bir dünyada yaşıyoruz fakat çevremiz onların 2 boyutlu görüntüleriyle dolu ( Fotoğraf, TV filmi vb. ) Acaba 2 boyutlu gösterimlerle karşılaşmayan çocuklar resimsel ipuçlarını nasıl algılamaktadır. 113 beyaz ve siyah, okula giden ve gitmeyen çocukla yapılan çalışmalar resimsel derinliğin algılanmasında yalnızca okula giden ve gitmeyenler arasında değil, beyaz ve siyah öğrenciler arasında da fark bulmuştur. Kimine göre resimde bir dans kimine göre ise dövüş sahnesi vardır, yorumu görülmüştür. Bu araştırmadan çıkarılabilecek doğru sonuç aşağıdakilerden hangisidir? A) Görsel algılamanın gelişmesi için kritik dönem okul öncesi dönemdir. B) Okula gitme ya da gitmeme görsel algılamada tek belirleyicidir. C) Farklı kültürlerden gelmek bir resmi farklı yorumlamaya yol açabilir D) Görsel algılama gerekli olgunluğa eriştikten sonra oluşabilir E) Görsel algılama kültüre ya da eğitim olanağına göre değişmez. 12. İnsanın biyolojik donanımı yürüme davranışı için programlanmıştır. Bu söz aşağıdaki gelişim kavramlarından hangisine işaret etmektedir? A) Öğrenme B) Hazır olma C) Olgunlaşma D) Büyüme E) Çevre yaşındaki Ahmet te kalp rahatsızlığı olduğu için diğer arkadaşları gibi koşamamakta, fiziksel güç ve dayanıklılık gerektiren oyunlara katılamamaktadır. Ahmet in genel sağlık durumu izin vermediği için arkadaşları gibi oyun oynayamaması aşağıdaki kavramlardan hangisi ile en iyi açıklanır? A) Öğrenme B) Olgunlaşma C) Hazır olma D) Büyüme E) Yaş 14. Ergenlik dönemi için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Bireyin hızlı gelişen bedenine uyumu zordur. B) Bazı kemik hastalıklarının görülebilir. C) Üreme olgunluğuna erişilen dönemdir. D) Beyin organının gelişimi ( büyüme) en hızlıdır. E) Psiko-motor becerilerin en iyi olduğu dönemdir her bir gelişim dönemi için o döneme özgü bir bütünlük ve süreklilik gösterir. Bu nedenle bir sonraki gelişim dönemine ait kazanımları gerçekleştirmek bir önceki döneme ait kazanımları gerçekleştirmekle mümkündür kavramının tanımı da buradan gelmektedir. Yukarıda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir? A) Büyüme öğrenme B) Gelişim görevi hazırbulunuşluk C) Olgunlaşma büyüme D) Öğrenme hazır bulunuşluk E) Gelişim görevi öğrenme 16. Aşağıdakilerden hangisi 3-4 yaş grubundaki çocuklardan beklenebilecek bir psiko-motor edim değildir? A) Asker taklidi yaparak asker gibi yürüme B) Ayak değiştirerek merdiven çıkma C) Yuvarlanan topa tekme atma D) Üç tekerlekli bisiklete binme E) Atılan küçük bir topu tek elle yakalama 17. I. At yarışı oyuncuları ilk kez koşacak tayların önceden bir koşu performansları olmadığı için bu tayların anne ve babalarının koşu performanslarına bakarlar. II. Annesi ve babası AIDS olan ( Kan yolu ile bulaşan bir hastalık) bir çocuğun doğuştan AIDS olması Yukarıda verilen bilgilerde sırası ile gelişimdeki hangi kavramlara vurgu yapılmıştır? I. II. A) Yaş Kalıtım B) Kalıtım Kalıtım C) Kalıtım Çevre D) Olgunlaşma Kalıtım E) Kalıtım Bölük etkisi 18. Aşağıdakilerden hangisi gelişim durumunu ya da seyrini etkileyen normatif faktörleri örneklemez? A) Bir çocuğun erinlik döneminde hızlı büyüme atağına girmesi B) Bir bebeğin önce emekleyip sonra yürümesi daha sonra koşması C) Annesi babası boşanan bir çocuğun içe kapanması D) Menopoz döneminde kadınların biraz daha gergin olması E) Emeklilik ( yaşlılık) döneminde kişinin yaşıtları ile daha çok zaman geçirmesi

4 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ TEST 2 1. İyi bir basketbolcu olabilmek için I. Büyüme II. Olgunlaşma III. Öğrenme 4. Boy uzama Miktarı Yukarıda verilen gelişimin kavramlarından hangileri olmalıdır? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) I. ve II. E) I. II. ve III Kız Yaş 2. Bireyin çevrenin etkilerine daha açık olduğu ve hedeflenen gelişimsel görevleri daha hızlı ve daha rahat öğrenebildikleri dönemler aşağıdakilerden hangisi ile en iyi açıklanır? A) Yaş B) Olgunlaşma C) Hazır olma D) Kritik dönem E) Gelişim görevi Erkek Yukarıdaki grafikte kız ve erkeklerin yaşlara göre boy uzama miktarları verilmiştir. Bu grafik gelişimin hangi ilkesi ile en iyi açıklanır? A) Gelişim nöbetleşe devam eder. B) Gelişim baştan ayağa doğrudur. C) Gelişim bir bütündür. D) Gelişimde kalıtım ve çevrenin etkileri vardır. E) Gelişimin hızı her dönemde aynı değildir. 3. Erim ( olgunlaşma ) aralığı ( ranjı) her gelişim görevinde değişik olabilir. Yürüme davranışının erim aralığı yaklaşık ay = 5 ay Kimlik kazanma davranışının erim aralığı yaklaşık 3 15 yaş = 12 yıl Buna göre yürüme ve kimlik kazanma davranışlarının erim aralığı arasındaki farklılığı aşağıdakilerden hangisi en iyi ifade eder? A) Doğumla beraber gösterilen davranışların erim aralığı darken, sonradan kazanılan davranışların erim aralığı geniştir. B) Erim aralığı dar olan davranışlar öğrenme ile geniş olan davranışlar ise olgunlaşma ile açıklanırş C) Çevreden ziyade kalıtımın etkisi altındaki davranışların erim aralığı darken, çevrenin etkisinin fazla olduğu davranışlarda erim aralığı geniştir. D) Öğrenme ürünü olan davranışların erim aralığı geniş iken bedensel büyümede erim aralığı daha dardır. E) Erim aralığı geniş olan gelişim görevleri önemsiz iken erim aralığı dar olanlar daha geniştir. 5. Piaget nin bilişsel gelişim döneminde kurumun becerilerin kazanılma yaş aralıkları verilirken; örneğin alan korunumunun 8 9 yaş aralığında kazanıldığı ifade edilir. Korunum becerilerinin doğrudan bir yaş olarak değil de yaş aralığı olarak verilmesi aşağıdaki gelişim ilkelerinden hangisi ile en iyi açıklanır? A) Gelişim nöbetleşedir. B) Gelişimin hızı her dönemde aynı değildir. C) Gelişimde bireysel farklar vardır. D) Gelişim bir bütündür. E) Gelişimde ilk yıllar önemlidir. 6. Freud a göre kişilik gelişimi büyük ölçüde oral, anal ve fallik dönemlerde tamamlanmaktadır. Bu durum aşağıdaki gelişim ilkelerinden hangisi ile en iyi açıklanır? A) Gelişimde kritik dönemler vardır. B) Gelişimde ilk yıllar önemlidir. C) Gelişimde bireysel farklar vardır. D) Gelişim bir bütündür. E) Gelişim baştan ayağa doğrudur.

5 7. Konrad Lorenz in yaptığı araştırmalarda yaban örneklerinin basımlama (gördükleri ilk hareketli nesneyi canlıyı takip etme ) davranışı için yumurtadan çıktıktan sonraki ilk 36 saatin çok önemli olduğunu saptamıştır. Yaban örneklerindeki basımlama davranışı için ilk 36 saatin oldukça önemli olması aşağıdaki kavramlardan hangisi ile en iyi açıklanır? A) Olgunlaşma B) Çevre C) Tarihsel zaman D) Kritik dönem E) Kuşak etkisi 8. Paylaşılmış Çevre : Kardeşlerin veya akrabaların ortak çevrelerini ifade eder. Paylaşılmamış Çevre: Kardeş veya akrabaların içinde yaşadıkları çevreden bireye has etkileri olan çevresel etmenleri ifade eder. Buna göre I. İki kardeşin de aynı okula gitmesi. II. Üçüncü toruna babaannenin daha çok ilgi göstermesi. III. Üç çocuğa da babaannenin bakması hangileri paylaşılmamış çevreyi örnekler? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I. ve II. D) II. ve III. E) I. II. ve III. 10. Babaannemiz, beni ve amcamın oğlunu büyüttü. Ancak bana ilgisi hep biraz daha fazlaydı. Bu yüzden benim özgüvenim, amcamın oğlunun özgüveninden hep daha fazlaydı. Bireyin kendisinde gördüğü bu farklılığın nedeni aşağıdakilerden hangisi ile en iyi açıklanır? A) Paylaşılmış çevre B) Mizaç C) Yetenek D) Paylaşılmamış çevre E) Kalıtım 11. Son yıllarda cinsel yolla bulaşan hastalıkların üzerinde hassasiyetle durulmaktadır. AİDS, Klamidya, cinsel organda uçuk, bel soğukluğu ve frengi gibi cinsel yolla bulaşan ve anneden çocuğa geçen hastalıklar, yeni doğan bebekler üzerinde ciddi etkiler bırakmaktadır. AİDS in yeni doğan bir bebekteki etkileri ateş, kilo kaybı, uyuşukluk, ishal, zatürre ve hatta ölüm olarak gözlemlenebilir. Klamidya kendini erken doğum, ölü doğum, zatürre, göz enfeksiyonları veya körlük olarak gösterebilir. Cinsel organda uçuk bebeklerde beyin hasarına veya ölüme, bel soğukluğu ise dış gebelik ve gözlerde hasara yol açabilir. Anneden bebeğe geçen frengi ise şiddetli hastalıklara, sinir sisteminde hasara ve hatta ölüme neden olabilmektedir. Yukarıda bahsedilen durum gelişimi etkileyen hangi faktörle doğrudan ilişkildir? A) Hücre transferi hataları B) Kalıtım C) Çevre D) Kan uyuşmazlığı E) Homonsal dengesizlikler 9. Doğduktan sonra evlat edinilen özdeş ikiz iki kardeş farklı ailelere verilmiştir. Bu kardeşlerden birinin adı Ali diğerinin adı Veli dir. Veli nin evlat edinildiği ailenin de öz çocukları vardır. Üvey kardeşleri ile aynı yaşta aynı olsa da şeyleri yese de, aynı okula gitse de onlardan farklı bir kişiliği oluşmuştur. Bu durumun nedeni I. Paylaşılmamış çevre II. Paylaşılmış çevre III. Mizaç Yukarıda verilenlerden hangisi olamaz? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) I. ve II. E) I. ve III. 12. Aşağıdaki kavramlardan hangisi diğer kavramları da içine alan daha geniş bir kavramdır? A) Olgunlaşma B) Hazırolma C) Değişim D) Gelişim E) Öğrenme 13. Uygun erkeksi ve kadınsı sosyal rolleri öğrenme aşağıdaki dönemlerin hangisinde gerçekleşmektedir? A) İlk çocukluk B) Son çocukluk C) Ergenlik D) Genç yetişkinlik E) Yaşlılık

6 14. Yukarıdaki çizimde görüldüğü gibi bir çocuk kendisine atılan topu göğsünü kullanmadan sadece elleriyle tutabilmiştir. Yukarıdaki örnek durumda olduğu gibi çocuğun bir nesneyi sadece elleriyle tutabilmesi gelişimin hangi ilkesi ve kavramı ile en iyi açıklanır? A) Gelişim genelden özele doğrudur Olgunlaşma B) Gelişim süreklidir Öğrenme C) Gelişim genelden özele doğrudur Büyüme D) Gelişimde bireysel farklar vardır Olgunlaşma E) Gelişim bir bütündür Hazır olma 15. 2,5 yaşında bir çocuk olan Sevgi, oyun oynadığı sırada tuvaleti geldiğinde kapı arkasına ya da bir kanepenin arkasına gitmekte ve orada tuvaletini yapmadan beklemektedir. Bu durumdan çıkarılabilecek sonuç aşağıdakilerden hangisidir? A) Çocuk tuvalet eğitimi almaya hazırım sinyali vermektedir ve anüs kas denetimini sağlamaktadır. B) Çocuk tuvalete gitmeye utanmakta; ahlak gelişimi başlamıştır. C) Çocuk tuvalet eğitimi almaya hazır değildir; sabırla beklenmelidir. D) Çocuk anüs olgunluğuna erişmiştir ancak tuvalet eğitimi vermek için daha erkendir. E) Çocuk ince motor becerileri bakımından yetersizdir bu yüzden tuvalet eğitimi almamalıdır. 16. Görsel doğruluk örüntüler arasındaki farkı teşhis etmedeki açıklık ve netliktir. Bebeğe 2 örüntü gösterirseniz ve bebek bunlardan birine bakmayı tercih ederse bebek 2 örüntüyü ayırt ediyordur. Bebekler yalın uyarıcıları değil bir örüntü içeren uyarıcıları tercih etmektedirler. Ancak örüntünün karmaşıklığı önemlidir. Örneğin 144 kareden oluşan bir dama tahtasını değil de 4 karaden oluşanı tercih etmektedirler. Fakat algısal becerileri arttıkça 4 kareden oluşanı değil 144 kareden oluşan dama tahtasını tercih ederler. Ayrıca yaşları ilerledikçe düz örtüntüleri değil çizgili örüntüleri tercih eder hale gelirler. Yukarıda görsel algılamanın gelişimine ait verilen bilgiler gelişimin hangi ilkesi ile en iyi açıklanır? A) Gelişimde bireysel ayrılıklar vardır B) Gelişim baştan ayağa doğrudur C) Gelişimde kritik dönemler vardır D) Gelişim basitten karmaşığa doğrudur E) Gelişim dönemleri kesin çizgilerle ayrılamaz. 17. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ana okullarında yapılan bir etkinlik, etkinliğin amacı ve uygulanışı aşağıda verilmiştir. Etkinlik: Yarış Amacı: Karın kaslarını kuvvetlendirmek Bacakları, sırt ve omuz kaslarını geliştirmek Organların genel ahengini sağlamak Çocuğun dengeli hareket etmesini sağlamak Uygulaması: İstenilen renkteki santimlik kartonlar dağınık olarak yerlere konur ve belirlenen yönde çocuklar koşturulur. Uygulama çocukların yaşına göre zorlaştırılıp kolaylaştırılabilir. Buna göre bu etkinliklerle I. Büyüme II. İnce kas gelişimi III. Psiko-motor gelişim IV. Kaba kas gelişimi hangileri özellikle amaçlanmıştır? A) I ve II B) II ve III. C) III ve IV D) II, III, IV E) I, II, III, ve IV 18. Aşağıda verilen gelişim görevi ve gelişim görevini kazanmayı sağlayan etkinlik eşleştirmelerinin hangisinde hata yapılmıştır? A) Gelişim görevi: Okuma yazmaya hazır hâle gelme, Etkinlik: Dik, eğik çizgi çizme, yuvarlaklar oluşturma B) Gelişim görevi: Yaşıtları ile geçinmeyi öğrenme, Etkinlik: İşbirliği ve paylaşım C) Gelişim görevi: Kimlik edinme Etkinlik: Farklı meslekler hakkında bilgi edinme D) Gelişim görevi: Özbakım becerileri geliştirme, Etkinlik: Oyun hamurları ile oynamasını sağlama E) Gelişim görevi: El göz koordinasyonunu sağlama Etkinlik: Verilen şekileri, boyayı dışarı taşırmadan boyama 19. Bedensel psikomotor gelişim düşünüldüğünde aşağıdaki gelişim ilkeleri eşleştirmelerinden hangisi hatalıdır? A) Akciğerin oluşumu sinir sisteminin oluşumu ve gelişiminden daha önce ve hızlıdır. Gelişim içten dışa doğrudur. B) Anne karnında bir bebeğin önce kolu sonra parmakları oluşur. Gelişim merkezden uca doğrudur. C) Bir çocuğun büyük nesneleri kavrayıp onlarla oynaması küçük nesnelerle oynamasından daha kolaydır. Gelişim genelden özele doğrudur. D) Bir bebeğin annesine bağlanması için özellikle ilk iki yıldaki deneyimleri çok önemlidir Gelişimde kritik dönemler vardır. E) Bir insan önce başının kontrolünü sonra ayaklarının kontrolünü sağlar Gelişimde bireysel farklar vardır.

7 1. Çocuğun davranışları Evlilik İlişkisi Anne baba ilişkisi Belsky, aile sistemini ve olası karşılıklı ilişkileri içeren organizasyonel bir şemayı yukarıdaki gibi göstermektedir. Buna göre çocuğun davranışlarında gelişimi etkilen hangi kavrama özellikle vurgu yapılmıştır A) Hormonlar B) Teratojenler C) Çevre D) Kalıtım E) Olgunlaşma GELİŞİM PSİKOLOJİSİ TEST 3 4. I. Tüketilen hormonlu gıdalar, genetiği ile oynanmış besinler gibi normal olmayan faktörlerle II. İklim değişikliklerinin insan genlerinde uzun vadede yarattığı değişmelerle III. Anne ve babanın çocuklarına karşı tutumları ile Günümüz geçlerinin ergenliğe daha erken girmeleri yukarıda verilen ifadelerden hangileri ile en iyi açıklanır? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I. ve II. D) II. ve III. E) I. II. ve III. 2. ABD de evlat edinilmiş çocuklarla ilgili yapılan uzun süreli bir araştırmada, beyaz annelere verilmiş siyah çocukların zeka düzeylerinin onları evlat edinen anne babalardan çok biyolojik anne babalarıyla benzerlikler gösterdiği ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte evlat edinilmiş siyah çocukların biyolojik anne babalarından daha yüksek zeka puanları aldıkları da görülmüştür. Yukarıdaki araştırmadan çıkarılacak sonuç aşağıdakilerden hangisidir? A) Zekada, çocuğun erken yaş deneyimleri oldukça önemlidir. B) Zeka, olgunlaşmaya bağlı olarak yaş ilerledikçe gelişir. C) Zeka, kalıtım ve çevrenin ortak etkileşimi sonucu gelişir. D) Zekada kalıtımdan çok çevresel süreçler belirleyicidir. E) Zekada kalıtımın etkisi genç yetişkinliğe kadar sürer. 3. Bebeklik döneminde sahip olduğumuz tutma refleksi bir süre sonra ortadan kalkar ancak yerine iradeli tutma gelir. Bu ifade aşağıdaki gelişim ilkelerinden hangisine örnektir? A) Gelişimde kalıtım ve çevrenin ortak etkileri vardır. B) Gelişim kayıpları ve kazançları içererek daima ileri doğru gider. C) Gelişimde kritik dönemler vardır. D) Gelişim alanları bir bütündür. E) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır. 5. Mahler, kuramında söz ettiği öncelikli sempati terimiyle yaşamın erken aylarında annenin çocuğuna sağladığı köklü bağlılık hissini kastetmektedir ve zaman içinde varlığını devam ettirerek bu duyguyu pekiştirir. Thurman ve Wordsworth büyümekte olan çocuğun doğanın bir parçası olduğu duygusunu da ( İlkel kabilelerde olduğu gibi) geliştirdiğini öne sürerler. Günümüzde televizyon, bilgisayar ve sentetik materyaller gibi yapay bir dünyanın içinde yaşayan çocuklar, doğanın bir parçası olma duygularını geliştirebilecek şansa sahip değiller;çünkü çevrelerinde doğal bir şey kalmamıştır ama ilkel kabilelerin çocukları bu konuda daha şanslıdır. Bu yüzden gittikçe daha çok sayıda çocuk büyürken kendini dünya üzerinde yalnız bırakılmış hissetmektedir. Yukarıdaki örnekte bahesedilen öncelikli sempati ve doğanın bir parçası olma hissini günümüz çocukların yaşayamaması aşağıdaki kavramlardan hangisi ile en iyi açıklanır? A) Kritik dönem B) Tarihsel zaman C) Kalıtım D) Öğrenme E) Yaş 6. Çocukluk çağında oynanan oyunlar, çocuğun bedensel, bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimi hatta dil gelişimini etkiler; yeteneklerinin açığa çıkmasını ve gelişmesini sağlar. Yukarıdaki ifade gelişim hangi ilkesi ile tutarlıdır? A) Gelişim genelden özele doğrudur. B) Gelişim alanları bir bütündür C) Gelişimde bireysel ayrıcalıklar vardır. D) Gelişim normatiftir. E) Gelişim kayıpları ve kazançları içererek daima ileri doğrudur.

8 7. İnsanın bedensel gelişimi ile çevre etkisi arasında bir ilişki vardır. Gelişimin yavaş olduğu bir dönemde çevrenin de etkisi az olur. Aşağıda verilen grafiklerden hangisi çevrenin etkisinin yaş dönemlerine göre etkisi açıklamaktadır. Dö: Doğum öncesi, Be: Bebeklik, İç: İlkçocukluk Sç: Son çocukluk, Er: Ergenlik, Gy: Genç Yetişkinlik, Oy: Orta Yetişkinlik, İy: İleri Yetişkinlik yaşlılık Erkek Çocukta Tartı Artımı A) Dö Be İç Sç Er Gy Oy İy B) Kız Çocukta Tartı Artımı Dö Be İç Sç Er Gy Oy İy C) Dö Be İç Sç Er Gy Oy İy D) E) Dö Be İç Sç Er Gy Oy İy Dö Be İç Sç Er Gy Oy İy 8. Yukarıdaki grafiklerde kız ve erkek çocuklarının 2 18 yaşlar arasında tartı artımları verilmiştir. Bu grafiklerden aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz? A) Kızlarda ve erkeklerde en çok kilo artış hızı ergenlik döneminde 18 yaşa denk gelmektedir. B) Bir kız çocucuğun 3 yaşında 25 kilo olması onun gelişimi açısından normal değildir. C) 8 yaşındaki bir erkek çocuğunun en az 21 kilo olması gerekmektedir. D) 10 yaşındaki kız çocuklarının kiloları en az 24 kg. en fazla ise 47 kg. civarında olmalıdır. E) 18 yaşındaki erkek çocuklarının olabileceği en yüksek kilo kızlardan fazladır.

9 Şekil I : Kum Saati, Gallahue nun Yaşam Boyu Motor Gelişim Modeli. Kum YAŞAM ENERJİSİNİ ifade etmektedir. Şekil II: Gallahue nun ters dönmüş boşalan yaşam boyu kum saati Yaşam boyu öğrenme fırsatları, sayesinde kum saati ters dönse de yeni kum eklenir 9. Gallahue nun Yaşam Boyu Motor Gelişim Modeline göre I. Kalıtsal etkiler tüm makyajını döllenme esnasında tamamladığı için kalıtımı temsil eden kabın bir kapağı vardır. II. Çevrenin etkileri yaşam boyu devam ettiği için çevre kabının kapağı yoktur. III. Her insanın psiko-motor gelişimi ifade eden kum saati aynı sürede dolar yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I. ve II. D) II. ve III. E) I. II. ve III. 10. Gallahue nun kuramına göre aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle yanlıştır? A) Birinci şekilde kum saatinin tabanındaki refleksif hareketler ve ilkel hareketler dönemine baktığımızda kumun, kum saatine öncelikle kalıtsal kaptan aktığı anlaşılır. B) Bireyin kroner kalp rahatsızlığına eğilimli olması kum saatinin ters çevrildiğinde kumların erken boşalmasına neden olur. C) Kişinin aşırı borçlarından kaynaklı stres altında bir yaşamının olması kum saatinin ters çevrildiğinde erken boşalmasına neden olacaktır. D) Kişinin yaşam boyu stresten uzak olması, spor yapması, iyi beslenmesi ve kalıtsal rahatsızlığının olmaması kum saati ters çevrildiğinde tabana kum dökülmesini engeller E) Kum saati ters çevrildiğinde dökülen kumdan daha çok kum eklemek çocukla ilgilenen eğitimci, ebeveyn ve kişinin kendi elindedir. Yukarıdaki çizimlerde Gallahue nun psiko-motor gelişim teorisini anlatan iki çizim verilmiştir. Bu çizimlerden hareketle soruları çözünüz. 11. Gallahue nun kuramına göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Kişinin psikomotor gelişimini ifade eden kum saati en yaşlılık döneminde ( 80 +) ters çevrilir. B) Kişinin, diyet yapması yaşam tarzı filtresinin genişlemesine dolayısı ile kumun hızlı dökülmesine neden olur. C) Kum saatinde yaşam tarzı filtresinin olması psikomotor gelişimde kişinin dengeli beslenme, stresten uzak olma ve spor yapma gibi faktörlerin de etkili olduğunu göstermektedir. D) Kişinin ruhsal ve sosyal açıdan iyi olması yaşam tarzı filtresini daraltacak buna karşın kalıtım filtresini genişletecektir. E) Kişinin spor yapması kum saati ters çevrildiğinde yaşam boyu öğrenme kabından akan kumu azaltacak tabana dökülen kumu ise artıracaktır.

10 YANIT ANAHTARI Test A E B C C B C A B A C C C D B E C C Test E D C E C B D B B D C C B A A D C D E Test C C B C B B A A C D C Bu web sitesinde kullanılan sorular ve görsel malzemeler hiçbir şekilde basılı veya elektronik bir ortamda izinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz. Alpay KÖSE