Havza İzleme ve Değerlendirme Sisteminin (HİDS) Geliştirilmesi Projesi. Türkiye Çölleşme Modelinin Doğrulanması ve Kalibrasyonu Ön Saha Çalışması

Transkript

1 Havza İzleme ve Değerlendirme Sisteminin (HİDS) Geliştirilmesi Projesi Türkiye Çölleşme Modelinin Doğrulanması ve Kalibrasyonu Ön Saha Çalışması Hande BİLİR 27 Ocak 2017, Manisa -BİLGEM-YTE Birim Yöneticisi / Proje Yöneticisi -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 1

2 Sunum Akışı Kim Yaptı? Nasıl ve Nerede Yaptık? Ne Yaptık? Neden Yaptık? Gediz Ön Saha Çalışması -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 2

3 Türkiye Çölleşme Modeli ve Risk Haritasını Oluşturuyoruz! -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 3

4 Çölleşme İle Nasıl Mücadele Etmeli? Türkiye Çölleşme İzleme Teşhis Modeli ve İzleme Sistemi Çölleşme İle Mücadele Uygulamaları Uygulama Tedavi Ulusal Strateji ve Eylem Planları Doğrultusunda Yerel Aksiyonlar ile -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 4

5 Genel Bakış Türkiye Çölleşme Modeli Çölleşme Risk Haritası Çölleşme Modelinin Doğrulanması ve Kalibrasyonu -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü Çölleşme İzleme Sisteminin Kurulması 5

6 Kim Yaptı? -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 6

7 Kim Yaptı? ÇEM Üniversiteler Paydaş Kurumlar Türkiye Çölleşme Modeli Katılımcı Proje Yönetimi -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 7

8 İş Paketi Çekirdek Ekibi NO ADI SOYADI KURUMU ÜNVANI 1 Hande BİLİR BİLGEM - YTE Proje Yöneticisi 2 Sedat FINDIK BİLGEM - YTE Yazılım Uzmanı 3 Çağlar UZUNER BİLGEM - YTE CBS Uzmanı / İş Analisti 4 Eren CON BİLGEM - YTE CBS Uzmanı / İş Analisti 5 Mehmet SEÇİLMİŞ BİLGEM - YTE CBS Uzmanı / İş Analisti 6 Sümeyra SAMATLI BİLGEM - YTE Proje Asistanı 7 Prof. Dr. Günay ERPUL BİLGEM YTE / Ankara Üniversitesi Danışman / Alan Uzmanı 8 Prof. Dr. Taşkın ÖZTAŞ BİLGEM YTE / Atatürk Üniversitesi Danışman / Alan Uzmanı 9 Prof. Dr. Kani IŞIK BİLGEM YTE / Akdeniz Üniversitesi Danışman / Alan Uzmanı 10 Prof. Dr. Murat TÜRKEŞ BİLGEM YTE /İstatistik Bölümü Bağlantılı ODTÜ Danışman / Alan Uzmanı 11 Prof. Dr. Sabit ERŞAHİN BİLGEM YTE / Çankırı Karatekin Üniversitesi Danışman / Alan Uzmanı 12 Prof. Dr. Erhan TERCAN BİLGEM YTE / Hacettepe Üniversitesi Danışman / Alan Uzmanı 13 Prof. Dr. Tuncay NEYİŞÇİ BİLGEM YTE / Akdeniz Üniversitesi Danışman / Alan Uzmanı 14 Prof. Dr. Bülent GÜLÇUBUK BİLGEM YTE / Ankara Üniversitesi Danışman / Alan Uzmanı 15 Prof. Dr. Mustafa AYDOĞDU BİLGEM YTE / Gazi Üniversitesi Danışman / Alan Uzmanı 16 Doç. Dr. Alptekin KARAGÖZ BİLGEM YTE / Aksaray Üniversitesi Danışman / Alan Uzmanı 17 Doç Dr. Orhan DENGİZ BİLGEM YTE / Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Danışman / Alan Uzmanı 18 Kenan ŞAHİN ÇEM Genel Müdürlüğü Şube Müdürü -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 8

9 Nasıl ve Nerede Yaptık? -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 9

10 Nasıl Çalıştık? -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 10

11 Nasıl Çalıştık? 44 Koordinasyon Toplantısı* 1 Çalıştay Konuların Paylaşılması Sorumluluklara İlişkin Sunum Yapılması Konuyla ilgili Tartışma ve Bilimsel Görüş Birliği Sağlanması *11 Akademisyen ve Paydaş Kurum Temsilcilerinin** katılımıyla Cuma Günleri -BİLGEM-YTE de düzenlenmektedir. **16 Paydaş Kurum ve 80 Paydaş Kurum Temsilcisi -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 11

12 Toplantı Gündemi Örnekleri -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 12

13 Türkiye Çölleşme Modelinin Değerlendirilmesi Çalıştayı, Bolu -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 13

14 Ortak Akıl -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 14

15 Koordinasyon Toplantıları -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 15

16 Koordinasyon Toplantıları -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 16

17 Koordinasyon Toplantıları -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 17

18 Paydaş Toplantıları -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 18

19 Türkiye Çölleşme Modelinin Değerlendirilmesi Çalıştayı -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 19

20 Ne Yaptık, Ne Zaman Yaptık? -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 20

21 Türkiye Çölleşme Modeli ve Risk Haritasının Oluşturulması İş Paketi Literatür Araştırma Çölleşme Kriter ve Göstergeleri Çölleşme Modeli Çölleşme Risk Haritası Türkiye Çölleşme Modeli Raporu Çölleşme Modelinin Doğrulanması ve Kalibrasyonu Model Kalibrasyon Raporu -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 21

22 Literatür Araştırma Çalışmaları -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 22

23 Neleri İnceledik? İlgili Modeller, Projeler, Programlar İlgili Mevzuat İlgili Uluslararası Anlaşmalar, Antlaşmalar, Sözleşmeler -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 23

24 Çalışma Örnekleri -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 24

25 Nasıl İnceledik? AMAÇ VE KAPSAM MODEL SEÇİM METODOLOJİSİ MODELİN BİLİMSEL DESTEĞİ MODELİN DOĞRULUK ORANI, HASSASİYETİ vb. MODELİN KAPSADIĞI TEMALAR, VERİ, İNDİKATÖRLER MODELİN TEMSİL KABİLİYETİ, ÖLÇEĞİ MODELİN GÜNCELLİĞİ MODELİN DÜNYA ÇAPINDA KABUL EDİLEBİLİRLİĞİ, MODELİ KULLANAN ÜLKELER, BÖLGELER ve BAŞARI DURUMLARI MODELİN VERİ İHTİYAÇLARI MODELİN ÜLKEMİZ GENELİNDE ELE ALINMASI AÇIKLAMA (MODELİN ÜLKEMİZE UYGUNSUZLUĞU DURUMUNDA NEDENLERİN AÇIKLANMASI) -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 25

26 Sonuç: Ülkemize Uygun Olabilecek Modellerde Yer Alan Kriter ve Göstergeler No Kategori Adı Değişken/Parametre/ İndis/Gösterge Sayısı (Literatür Araştırma Sonuçları) 1 Arazi Kullanımı 26 2 Kurumsal Yaklaşım 76 3 Hayvancılık 9 4 İklim 33 5 Jeoloji ve Jeomorfoloji 3 6 Sel 12 7 Sosyo-Ekonomi 57 8 Su 43 9 Vejetasyon Tarım Topografya 5 12 Toprak Toprak İşleme Turizm 3 15 Yangın 9 16 Sürdürülebilir Orman Yönetimi 122 Toplam 566 -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 26

27 Ülkemiz İçin Çölleşme Kriter ve Göstergelerinin Belirlenmesi Çalışmaları -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 27

28 Nasıl Belirledik? Literatür Tarama Sonucu Belirlenen Taslak Göstergeler Göstergelerin Tartışılması Gösterge Bilgi Kartlarının Hazırlanması Kriterlerin Tespit Edilmesi -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 28

29 Çalışma Örnekleri -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 29

30 Sonuç: Çölleşmeye İlişkin Taslak Kriter ve Göstergeler No Kategori Adı Değişken/Parametre/ İndis/Gösterge Sayısı 1 İklim 9 2 Toprak 10 3 Bitki Örtüsü ve Arazi Kullanımı 2 4 Topografya ve Jeomorfoloji 6 5 Su 3 6 Sosyo-ekonomi 7 7 Yönetim 10 Toplam 47 -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 30

31 Çölleşme Modelinin Oluşturulması Çalışmaları -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 31

32 Nasıl Belirledik? Alternatif Modelleme Yaklaşımları Gösterge Sınıflandırma ve Puanlama Kriter ve Gösterge Ağırlıkları Alternatif Yöntemlerle Oluşturulan İndis Haritaları -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 32

33 Çalışma Örnekleri (Göstergelerin Sınıflandırılması ve Puanlanması) -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 33

34 Çalışma Örnekleri Bitki Örtüsü ve Arazi Kullanımı Kriteri ve Göstergeleri -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 34

35 Mera Alanlarına İllşkin Sınıflandırma ve Puanlama Çalışması Otlatma Yoğunluğu (OY) Sınıf Otlatma yoğunluğu / Otlatma kapasitesi Puan Sınıf Açıklaması 1 > çok fazla fazla orta derece fazla uygun Mera Durumu (Mera Yönetmeliğinde verilen sınıflardır) (MD) Sınıf Otlatma kalitesi (besleme değeri) yüksek bitki türlerinin tüm türlere oranı (%) Puan Sınıf Açıklaması Zayıf Orta İyi Çok İyi Otlatma Periyodu (OP) Sınıf Otlatma periyodu Puan Sınıf Açıklaması 1 Yıl boyu otlatma var * 2.00 Otlatma periyodu çok uzun 2 Kış ayları dışında sürekli otlatma var 1.50 Otlatma periyodu uzun 3 Otlatma periyoduna uyuluyor 1.00 Otlatma periyodu uygun Biomas (biokütle) üretimi (BÜ) Sınıf Meranın yıllık kaba (kuru madde) yem verimi (kg/da) Puan Sınıf Açıklaması 1 < Çok zayıf Zayıf Orta 4 > İyi -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 35

36 Çalışma Örnekleri (Göstergelerin Ağırlıklandırılması) -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 36

37 Çalışma Örnekleri (Taslak Haritalar) -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 37

38 Neden Yaptık? -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 38

39 Bilim ve Teknolojiyi Kullanarak Çölleşme ile Mücadele Etmenin Aracı: Türkiye Çölleşme Modeli -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 39

40 Ülkemizin Çölleşme Risk Haritası Oluşturulacak Çölleşmeye Duyarlı Alanlarda Tedbirler Alınabilecek Ülkemizin Çölleşme ile İlgili Durumu İzlenebilecek -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 40

41 Çölleşme ile Mücadelede Kilometre Taşı: Türkiye Çölleşme Modeli -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 41

42 -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 42

43 Gediz Ön Saha Çalışması -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 43

44 Ön Saha Çalışmasına Nasıl Hazırlandık? Bölgede Daha Önceden Yapılmış Çalışmaları İnceledik Alternatif Alanlar Tespit Ettik Taslak Saha Gözlem Formları Hazırladık Saha Keşfi Yaptık -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 44

45 Gediz Literatür Tarama -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 45

46 Gediz Literatür Tarama Akhisar ve Manisa Yörelerinin Yağış ve Kuraklık İndisi Dizilerindeki Değişimlerin Hidroklimatolojik ve Zaman Dizisi Çözümlemesi ve Sonuçların Çölleşme Açısından Coğrafi Birleşimi Landslide Susceptibility Assessment of Turkey Using Qualitative and Semi-Quantitative Methods Yunt Dağı nın (Manisa) Frigana Vejetasyonu Üzerinde Fitososyolojik Bir Araştırma An Indicator Based Assessment for Water Resources Management in Gediz River Basin, Turkey Ekosistem Tabanlı Havza Planlama Metodolojisi ve Havza Çalışmalarında Yapılan Yanlış Uygulamalar Orta Gediz havzasının (Manisa) Flora ve Vejetasyonu Gediz Havzası Bütününde Gediz Deltası nın Uzaktan Algılama Teknikleri Uygulanarak Alan Kullanım Kararları ve Ekosistem Bozunumu İlişkileri Üzerine Araştırmalar The evolution of two great Mediterranean Deltas: Remote sensing to visualize the evolution of habitats and land use in the Gediz and Rhone Deltas -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 46

47 Gediz Literatür Tarama Gediz River Basin Management Problems and Possible Remedies Using satellite remote sensing to assess irrigation performance in Water User Associations in the Lower Gediz Basin, Turkey Akselendi Ovasinda Kumul Oluşumu ve Buna Bağlı Çevre Sorunları CBS Yardımıyla Orta Gediz Havzasında (Turgutlu Salihli Arası) Tarımsal Amaçlı Ekolojik Bölgelendirme Governing Closing Basins: The Case of the Gediz River in Turkey Analysis for sustainability in management of water scarce basins: the case of the Gediz River Basin in Turkey -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 47

48 Gediz Saha Gözlem ve Değerlendirme Formları -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 48

49 Alternatif Sahaların Belirlenmesi -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 49

50 Gediz Saha Gözlem ve Değerlendirme Formları -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 50

51 Taslak Gözlem Formu -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 51

52 Taslak Gözlem Formu -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 52

53 Taslak Değerlendirme Formları -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 53

54 Gediz Saha Keşfi -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 54

55 Gediz Saha Keşfi -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 55

56 Gediz Ön Saha Çalışmasından Ne Bekliyoruz? -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 56

57 Ön Saha Çalışmasından Ne Bekliyoruz? Gözlem Formlarını İyileştirme Sahayı Tanıma 2 Noktada Gözlem ve İnceleme Çölleşme Modelinin Kalibrasyonu -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 57

58 TEŞEKKÜRLER Çukurambar Mah Cadde No: Çankaya / ANKARA +90 (312) yte.bilgem@tubitak.gov.tr -BİLGEM-Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 58