Ölçülebilir başarı göstergeleri oluşturma ve önceden ilan etme, İnsan kaynaklarının geliştirme, unsurları vurgulanmaktadır.

Transkript

1 I GİRİŞ : Son yıllarda, dünya ekonomilerinde yaşanan büyük krizler, kamu sektörü harcamalarının ve dolayısıyla vergilerin artması, birçok ülkede kamu mali yönetim anlayışının sorgulanmasına neden olmuştur. Kamu hizmetlerinin kalitesinin yükseltilmesi, kaynak kullanım kapasitesinin artırılması, kaynak kullanımında etkinlik, verimlilik ve tutumluluğun sağlanması, siyasi ve yönetsel hesap verme mekanizmaları ile mali saydamlığın geliştirilmesine yönelik uygulamalar hız kazanmıştır. Kamu mali yönetiminde yaşanmakta olan en önemli değişikliklerden birisi de merkezden yönetimi esas alan kaynak dağılımı ve girdi odaklı geleneksel bütçeleme anlayışından, yetki ve sorumluluk dağıtımı ile kaynakların yerinden yönetimini esas alan mali yönetim ve çıktı sonuç odaklı performans esaslı bütçeleme anlayışına geçilmesidir. Kamu harcama reformu kapsamında hazırlanan ve tarihinde TBMM tarafından kabul edilen 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Bu Kanun ile kamu mali yönetiminde mali disiplin, hesap verebilirlik ve mali saydamlık hedeflenerek, kamu kaynaklarının etkin, verimli ve tutumlu kullanılmasını sağlamak üzere performans esaslı bütçelemeye geçiş öngörülmüştür sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 9 uncu maddesi gereğince, kamu idarelerinin bütçelerini stratejik planlarında yer alan misyon, vizyon, stratejik amaç ve hedeflerle uyumlu ve performans esasına dayalı olarak hazırlayacakları belirtilerek performans esaslı bütçelemeye ilişkin hususları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır. Kanunun verdiği yetkiye istinaden hazırlanan bu Stratejik Planın amacı, performans esaslı bütçelemeye ilişkin kavram ve yöntemleri açıklamak ve kamu idarelerinin performans programları ile faaliyet raporlarını hazırlarken uymaları gereken hususları belirlemektir. Yeni kamu yönetimi anlayışına uygun olarak yasalaşan 5302 sayılı İl Özel İdareleri Kanunun temel amaçların biri de, il özel idarelerinde stratejik yönetim anlayışını tesis etmektir. Özel idareler, stratejik amaçlarını, hedeflerini ve bu hedeflere ulaşmak için gerçekleştirecekleri hedeflerini faaliyetleri kapsayacak şekilde stratejik plan yapacaklardır. Stratejik Planlama sürecinde kaynak durumu dikkate alınmakla 1

2 beraber yıllık bütçe ve kaynak taleplerinin Stratejik planı şekillendirmemesi, tam aksine Stratejik Planın bütçeyi yönlendirmesi gerekir. Yıllık çalışma programlarıyla bütçelerini ve performans ölçütlerini bu plana göre oluşturacaklardır. Böylece geleceğe dönük politikalar oluşturarak sorunlara uzun vadeli çözümler getirecek ve sonuç odaklı bir anlayışa sahip olacaklardır. Yukarıda belirtilen kamu yönetimi reformu anlayışına uygun olarak, 2003 ve 2004 yıllarındaki Yüksek Planlama Kararları ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu hükmü gereğince Çorum İl Özel İdaresinde (ÇİÖİ) stratejik plan (SP) çalışmalarına, 2005 yılı Aralık ayında başlanmıştır. Yeni kamu yönetimi anlayışı gereği olarak gelecek yönelimli ve katılımcı bir anlayış içinde stratejik yönetim yaklaşımına geçilmektedir. Stratejik yönetim kapsamında; Ortaya konan yeni zihniyete uygun bir şekilde geleceği dair tasarım geliştirme, misyon ve vizyon belirleme, temel amaç politika ve öncelikleri şekillendirme, Ölçülebilir başarı göstergeleri oluşturma ve önceden ilan etme, İnsan kaynaklarının geliştirme, unsurları vurgulanmaktadır. STRATEJİK PLAN İÇERİSİNDE YER ALAN TANIMLAR : Performans Esaslı Bütçeleme: Kamu idarelerinin ana fonksiyonlarını, bu fonksiyonların yerine getirilmesi sonucunda gerçekleştirilecek amaç ve hedeflerini belirleyen, kaynakların bu amaç ve hedefler doğrultusunda tahsisini ve kullanılmasını sağlayan, performans ölçümü yaparak ulaşılmak istenen hedeflere ulaşılıp ulaşılamadığını değerlendiren ve sonuçları raporlayan bir bütçeleme sistemidir. Performans esaslı bütçelemenin temel unsurları; stratejik plan, performans programı ve faaliyet raporudur. Stratejik Plan: Kamu idarelerince; kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle hazırlanan plandır. Misyon: Bir kamu idaresinin varlık sebebi olup, ne yaptığını, nasıl yaptığını ve kimin için yaptığını ifade eder. Vizyon: Bir kamu idaresinin geleceğini sembolize eder. İdarenin uzun vadede neler yapmak istediğinin güçlü bir anlatımıdır. 2

3 Stratejik Amaç: Bir kamu idaresinin belirli bir süre itibarıyla misyonunu nasıl yerine getireceğini ifade eden, sonuca yönelmiş orta ve uzun vadeli amaçlardır. Stratejik Hedef: Stratejik amaçların gerçekleştirilebilmesi için ortaya konan ölçülebilir somut ve orta vadeli alt amaçlardır. Performans Hedefi: İdarelerin, stratejik amaçları çerçevesinde, stratejik hedeflerine ulaşmak için bir mali yılda gerçekleştirmeyi amaçladıkları performans seviyelerini gösteren çıktı-sonuç odaklı hedeflerdir. Performans Göstergeleri: Kamu idarelerince stratejik amaç ve hedefler ile performans hedeflerine ulaşmak amacıyla yürütülen faaliyetlerin sonuçlarını ölçmek, izlemek ve değerlendirmek için kullanılan araçlardır. Harcama Birimi: Kamu idaresi bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan birimdir. Birim Performans Programı: Bir mali yılda, kamu idaresinin stratejik planı doğrultusunda harcama birimince yürütülmesi gereken faaliyetleri, bu faaliyetlerin kaynak ihtiyacını, performans hedef ve göstergelerini içeren ve idare performans programı ile birim faaliyet raporunun hazırlanmasına esas teşkil eden programlardır. İdare Performans Programı: Bir mali yılda kamu idaresinin stratejik planı doğrultusunda yürütmesi gereken faaliyetleri, bu faaliyetlerin kaynak ihtiyacını, performans hedef ve göstergelerini içeren, idare bütçesi ve idare faaliyet raporunun hazırlanmasına esas teşkil eden programdır. Birim Faaliyet Raporu: Bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama birimleri tarafından hazırlanan birim performans programları uyarınca yürütülen faaliyetlerin, belirlenmiş performans hedef ve göstergelerine göre gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerini açıklayan, birim hakkındaki genel ve mali bilgileri içeren rapordur. İdare Faaliyet Raporu: Kamu idarelerinin stratejik plan ve performans programları uyarınca yürütülen faaliyetlerini, belirlenmiş performans göstergelerine göre hedef ve gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerini açıklayan, idare hakkındaki genel ve mali bilgileri içeren rapordur. Faaliyet/Proje: Belirli bir amaca ve hedefe yönelen ve başlı başına bir bütünlük oluşturan yönetilebilir ve maliyetlendirilebilir üretim veya hizmetlerdir. Girdi: Bir ürün veya hizmetin üretilmesi için gereken beşeri, mali ve fiziksel kaynaklardır. Çıktı: İdare tarafından üretilen nihai ürün veya hizmetlerdir. 3

4 Sonuç: İdarenin sağladığı hizmet veya ürünler dolayısıyla bireylerin veya toplumun durumunda meydana gelen değişmedir. Performans Bilgisi: Performansa dayalı karar alma süreçlerinde kullanılmak üzere toplanan, nitel ve nicel her türlü bilgidir. Performans Bilgi Sistemi: İdarelerin performansını ölçmek için bilginin düzenli olarak toplanması, analiz edilmesi ve raporlanmasına yönelik kurulan sistemdir. Performans Değerlendirmesi: Kamu idarelerinin belirledikleri stratejik amaç ve hedeflere ulaşmak için izledikleri yolun, performans hedeflerine ulaşmak üzere kullanılan yöntemler ile yürütülen faaliyet ve projelerin ve bunların sonucunda elde edilen çıktı ve sonuçların değerlendirilmesidir. Performans Denetimi: Kamu idarelerinin hesap verme sorumluluğu kapsamında faaliyet, çıktı ve sonuçlarının, performans hedef ve gerçekleşmelerinin, performans bilgi, izleme ve kontrol sistemlerinin incelenip değerlendirilmesi suretiyle kaynak kullanımının etkinliğinin, tutumluluğunun ve verimliliğinin objektif ve sistematik olarak denetlenmesidir. Mali Saydamlık: Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılması ve sonuçlarına ilişkin bilgilerin doğru ve zamanında kamuoyuna duyurulmasıdır. Hesap Verme Sorumluluğu: Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olması ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermesidir. II. STRATEJİK PLANLAMA ÇALIŞMASINDA UYGULANAN YÖNTEM II.1. Yasal Çerçeve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 9. maddesi ile 5302 sayılı yasanın 31. maddesi gereğince kamu kuruluşlarının stratejik planlarını (SP) hazırlamaları ve kuruluş bütçelerini bu plan doğrultusunda hazırlamalarını öngörmektedir. II.2. Stratejik Plan Modeli ÇİÖİ nin stratejik planı çalışmalarında, DPT tarafından hazırlanan SP Kılavuzunda ve Denizli İl Özel İdaresi Pilot uygulaması taslağında yer alan model ve yaklaşım esas alınmıştır. gibidir: ÇİÖİ de uygulanan stratejik plan modelinin aşamaları sırasıyla aşağıdaki 4

5 Üst yönetim desteğinin sağlanması Stratejik planlama ekibinin (SPE) oluşturulması SPE nin eğitilmesi ve çalışma normlarının oluşturulması Yasal yetki ve yükümlülükler çalışması Paydaş Analizi Güçlü, Zayıf Yanlar- Fırsatlar Tehditler (GZFT) çalışması Öneriler çalışması Stratejik Konular çalışması Misyon Vizyon Stratejik Amaçlar, Hedefler ve Faaliyetler çalışması ÇİÖİ de uygulanan yukarıdaki modelin her aşamasının uygulaması ve sonuçları ayrıntılı olarak aşağıdaki bölümlerde yer almaktadır. II.3. Stratejik Plan Modelinin Uygulaması tarihinde; Çorum Valisi nin, Vali yardımcısının ve ilgili Özel İdare çalışanlarının katılımıyla bir ön değerlendirme toplantısı yapılarak SP çalışmasına başlanılmıştır. Vali Yardımcısı Murat SOYLU başkanlığında, oluşturulan Stratejik Planlama Ekibi (SPE) üyelerinin katılımıyla Afyon İlinde TEBİAT tarafından verilen eğitim sonucunda, 5302 sayılı Kanuna göre SP nın hazırlanması yoluna gidilmiştir. Bu çerçevede, ÇİÖİ nin görev alanına giren hususlarda faaliyet gösteren İl Müdürlüklerinin temsil edileceği bir ekip kurulması ilke olarak kabul edilmiştir. ÇİÖİ SPE nin, İl Özel İdaresinden sorumlu Vali Yardımcısı başkanlığında, aşağıdaki kurumların temsilcilerinden oluşması kararlaştırılmıştır (SPE listesi Ek-1 de yer almaktadır). Vali Yardımcısı, İl Planlama Müdürlüğü, İl Özel İdaresi, Köye Yönelik Hizmetler Müdürlüğü, Tarım İl Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 5

6 İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü, Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü, Sivil Savunma İl Müdürlüğü, Yukarıda bahsedilen Kurumlardan ikişer yetkilinin katılımıyla oluşturulan Çalışma Grubu, Çorum İl Özel İdaresi Stratejik Planlarının içeriğini hazırlamışlardır. 23 Aralık Ocak 2006 tarihleri arasında gerçekleştirilen toplantılarda ÇİÖİ içinde yer alacak İl Müdürlüklerinin faaliyetleri ile ilgili görüşleri alındıktan sonra GZFT analizi için nasıl yararlanılacağı, GZFT analizinin gerçekleştirilmesi, ÇİÖİ nin faaliyetlerini daha etkin yürütebilmesi için yapılması gereken hususlara ilişkin olarak önerilerin alınması çalışmaları gerçekleştirilmiştir yılı Şubat ayında yapılan toplantılar sonucu, stratejik amaç ve hedeflere yön göstermesi açısından stratejik konuların belirlenmesi, misyon ve vizyonu oluşturularak, ÇİÖİ nin taslak stratejik planı hazırlanmıştır. II.4. Stratejik Planın Varsayımları ÇİÖİ nin görev alanının ildeki diğer kamu kurumlarıyla çakışması ve faaliyetlerinin belirli kısımlarını merkezi kuruluşların il müdürlükleri eliyle gerçekleştirilmesi SP için tanımlanan kuruluş özelliğini zayıflatan unsurlardır. Bu nedenler, ÇİÖİ nin SP nın yapılmasında izlenecek uygulama stratejisinin ve sürecinin farklı tasarlanmasına yol açmıştır sayılı İl Özel İdaresi Yasasında belirtilen görev ve organizasyon yapısı temel alınarak ÇİÖİ nin SP uygulama stratejisi belirlenmiştir. Buna göre Kanunda belirtilen İl Müdürlükleri ÇİÖİ nin içinde bir birim gibi düşünülmüştür sayılı yeni İl Özel İdaresi Kanunu bu idarelere yeni görevler ihdas etmesi ve yetkilerini artırması, özel idarelerin beşeri ve kurumsal yapısını yakın gelecekte değiştirmesini gerektirmektedir. Bu durum, mevcut kurumsal yapısı ile özel idarelerin kuruluş düzeyinde SP hazırlamasında ve uygulamasında ciddi güçlüklere neden olabilecektir. SP ların hayata geçirilmesinde diğer önemli sorun ise, idarelerin görev alanları genişletilmesine bağlı olarak mahalli idarelere gerekli mali kaynak sağlayacak yasal düzenlemenin henüz gerçekleşmemiş olmasıdır. Yeni yasal çerçevede il özel idarelerinin görev ve yetkilerindeki artış ve özel idarelerin kurumsal kapasitelerindeki yetersizlikler dikkate alınarak Çorum da ilgili merkezi kuruluşların il müdürlüklerinin katılımıyla ÇİÖİ nin SP nı hazırlanmıştır. Dolayısıyla, ÇİÖİ ile görev tanımları kesişen ilgili il müdürlüklerinin de Çorum İl Özel 6

7 İdaresinden aldıkları pay dikkate alınarak önümüzdeki beş yıldaki stratejik amaç, hedef ve faaliyetleri de belirlenmiştir. III.1. ÇİÖİ NİN 5302 SAYILI KANUNA GÖRE YASAL YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE GÖREVLERİ İl Özel İdaresi Kanunuyla birlikte İl Özel İdarelerinin görevleri önemli oranda artırılmıştır. Çorum İl Özel İdaresinin görev alanını belirlemek, yapılacak planın dolayısıyla kuruluşun faaliyet alanlarının sınırlarını oluşturmak açısından büyük önem taşımaktadır. Kuruluş düzeyinde plan yapıldığı için ve il özel idarelerinin görev alanlarının geniş kapsamlı olması nedeniyle çok sayıdaki yasal düzenlemeyle ilişkili olması bu kuruluşların yasal yetki ve yükümlülüklerinin belirlenmesini zorunlu kılmaktadır. ÇİÖİ nin stratejik planında il özel idarelerinin yasal yetki ve yükümlülükleri çalışması yapılmıştır. Bu sebeple, stratejik planlama çalışmaları kapsamında 5302 sayılı Yeni Kanun da İl Özel İdarelerinin yetkilerinin ve yükümlüklerinin ne olduğu aşağıdaki ayrıntılı olarak gösterilmiştir. İl Özel İdaresinin Görev ve Sorumlulukları İl özel idaresi mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla; a) Gençlik ve Spor, Sağlık, tarım, sanayi ve ticaret; ilin çevre düzeni plânı, bayındırlık ve iskân, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, kültür, sanat, turizm sosyal hizmet ve yardımlar, yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları; ilk ve orta öğretim kurumlarının arsa temini, binalarının yapım, bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin hizmetleri il sınırları içinde, b) İmar, yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma; orman köylerinin desteklenmesi, ağaçlandırma, park ve bahçe tesisine ilişkin hizmetleri belediye sınırları dışında, Yapmakla görevli ve yetkilidir. İl çevre düzeni plânı; valinin koordinasyonunda, büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri, diğer illerde il belediyesi ve il özel idaresi ile birlikte yapılır. İl çevre düzeni plânı belediye meclisi ile il genel meclisi tarafından onaylanır. Hizmetlerin yerine getirilmesinde öncelik sırası, il özel idaresinin malî durumu, hizmetin ivediliği ve verildiği yerin gelişmişlik düzeyi dikkate alınarak belirlenir. 7

8 İl özel idaresi hizmetleri, vatandaşlara en yakın yerlerde ve en uygun yöntemlerle sunulur. Hizmet sunumunda özürlü, yaşlı, düşkün ve dar gelirlilerin durumuna uygun yöntemler uygulanır. Hizmetlerin diğer mahallî idareler ve kamu kuruluşları arasında bütünlük ve uyum içinde yürütülmesine yönelik koordinasyon o ilin valisi tarafından sağlanır sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar bu Kanun kapsamı dışındadır. İl Genel Meclisinin Görev ve Yetkileri İl genel meclisinin görev ve yetkileri şunlardır: a) Stratejik plân ile yatırım ve çalışma programlarını, il özel idaresi faaliyetlerini ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve karara bağlamak. b) Bütçe ve kesin hesabı kabul etmek, bütçede kurumsal kodlama yapılan birimler ile fonksiyonel sınıflandırmanın birinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. c) İl çevre düzeni plânı ile belediye sınırları dışındaki alanların imar plânlarını görüşmek ve karara bağlamak. d) Borçlanmaya karar vermek. e) Bütçe içi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı kurulmasına karar vermek. f) Taşınmaz mal alımına, satımına, trampa edilmesine, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın akar haline getirilmesine izin; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi yirmi beş yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek. g) Şartlı bağışları kabul etmek. h) Vergi, resim ve harç dışında kalan miktarı beş milyardan yirmi beş milyar Türk Lirasına kadar ihtilaf konusu olan özel idare alacaklarının anlaşma ile tasfiyesine karar vermek. i) İl özel idaresi adına imtiyaz verilmesine ve il özel idaresi yatırımlarının yap-işlet veya Yap-İşlet-Devret modeli ile yapılmasına, il özel idaresine ait şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek. j) Encümen üyeleri ile ihtisas komisyonları üyelerini seçmek. k) İl özel idaresi tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul etmek. 8

9 l) Norm kadro çerçevesinde il özel idaresinin ve bağlı kuruluşlarının kadrolarının ihdas, iptal ve değiştirilmesine karar vermek. m) Yurt içindeki ve yurt dışındaki mahallî idareler ve mahallî idare birlikleriyle karşılıklı işbirliği yapılmasına karar vermek. n) Diğer mahallî idarelerle birlik kurulmasına, kurulmuş birliklere katılmaya veya ayrılmaya karar vermek. o) İl özel idaresine kanunlarla verilen görev ve hizmetler dışında kalan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek. Encümenin Görev ve Yetkileri Encümenin görev ve yetkileri şunlardır: a) Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip il genel meclisine görüş bildirmek. b) Yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını almak ve uygulamak. c) Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek. d) Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. e) Kanunlarda öngörülen cezaları vermek. f) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı beş milyar Türk Lirasına kadar olan ihtilafların sulhen halline karar vermek. g) Taşınmaz mal satımına, trampa edilmesine ve tahsisine ilişkin kararları uygulamak, süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek. h) Belediye sınırları dışındaki umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirlemek. i) Vali tarafından havale edilen konularda görüş bildirmek. j) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak. Valinin Görev ve Yetkileri Valinin görev ve yetkileri şunlardır: a) İl özel idaresi teşkilâtının en üst amiri olarak il özel idaresi teşkilâtını sevk ve idare etmek, il özel idaresinin hak ve menfaatlerini korumak. b) İl özel idaresini stratejik plâna uygun olarak yönetmek, il özel idaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, il özel idaresi 9

10 faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini hazırlamak ve uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmak. c) İl özel idaresini Devlet dairelerinde ve törenlerde, davacı veya davalı olarak da yargı yerlerinde temsil etmek veya vekil tayin etmek. d) İl encümenine başkanlık etmek. e) İl özel idaresinin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etmek. f) İl özel idaresinin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek. g) Yetkili organların kararını almak şartıyla sözleşme yapmak. h) İl genel meclisi ve encümen kararlarını uygulamak. i) Bütçeyi uygulamak, bütçede meclis ve encümenin yetkisi dışında kalan aktarmaları yapmak. j) İl özel idaresi personelini atamak. k) İl özel idaresi, bağlı kuruluşlarını ve işletmelerini denetlemek. l) Şartsız bağışları kabul etmek. almak. m) İl halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri n) Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak. o) Kanunlarla il özel idaresine verilen ve il genel meclisi veya il encümeni kararını gerektirmeyen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak. III.2. Paydaş Analizi Çorum İl Özel İdaresinin stratejik planının başarılı bir şekilde oluşturulması için ilgili tüm tarafların görüşlerinin plana dahil edilmesi amacıyla paydaş analizi çalışması gerçekleştirilmiştir. Paydaşlar, kuruluşun kaynakları veya çıktıları üzerinde hak iddia eden ya da kuruluşun çıktılarından etkilenen kişi, grup veya kurumlardır. Stratejik plan çalışmaları kapsamında gerçekleştirilen paydaş analizi ile öncelikli paydaşlar belirlenmiştir. Tablo-1: Öncelikli Paydaşlar Listesi Sıra Paydaş Adı 1 Vali 2 İl Genel Meclisi 3 Köye Yönelik Hizmetler Müdürlüğü 4 Milli Eğitim Müdürlüğü 10

11 5 Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü 6 Tarım İl Müdürlüğü 7 İl Sağlık Müdürlüğü 8 Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü 9 Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü 10 Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü 11 Çevre ve Orman İl Müdürlüğü 12 Sivil Savunma Müdürlüğü 13 Kooperatifler (Tarım) 14 Kaymakam 15 Çalışanlar 16 Çiftçiler 17 Hayırseverler 18 Sayıştay Paydaş/Hizmet Matrisi: Yukarıda da belirtildiği üzere, 5302 sayılı kanun ile birlikte Çorum İl Özel İdaresi birçok alanda geniş yetki ve sorumluluklara sahip olmaktadır. Bu kapsamda, Kurumun verdiği hizmetlerde önemli artışlar ve çeşitlenmeler ortaya çıkmaktadır. Buradan hareketle Stratejik Planlama Ekibi tarafından Çorum İl Özel İdaresinin verdiği hizmetlerin hangi paydaşlara yönelik olduğunu belirlemek üzere, Paydaş/Hizmet Matrisi çalışması yapılmıştır. Bu amaçla, 5302 sayılı Kanun ve ÇİÖİ ye diğer kanun ve düzenlemelerle verilen görevlerin hangi paydaşlara (SPE tarafından tespit edilen öncelikli paydaşlara) yönelik olduğu tek bir tabloda (paydaş/hizmet matrisi) gösterilmiştir. Ayrıca, aynı tabloda, SPE üyeleri tarafından her bir öncelikli paydaşın kurumu etkileme gücü oylama yoluyla belirlenmiştir. Oluşturulan bu matris, durum analizi ve stratejik konuların belirlenmesi çalışmalarında kullanılmıştır. 11

12 Tablo-2: Paydaş/Hizmet Matrisi PAYDAŞ ADI İl Genel Köye Yönelik Hizmetler Müdürlüğü Milli Eğitim İl Müdürlüğü Vali Meclisi HİZMET ADI Sağlık, eğitim, bayındırlık, güvenlik, vb. konularda kararlar alıp hükümet programları ile yürütülmesini koordine etmek, Ç.İ.Ö.İ ye başkanlık etmek, Kent ile ilgili plan ve program kararlarını almak, Ç.İ.Ö.İ nin bütçesini, kesin hesabını ve programını hazırlamak ve onaylamak, İlin iktisadi ve sosyal kalkınmasında öncü görev yapmak, yol göstermek, Kamu kurumlarının, ilçe, kasaba ve köylerin öncelikli gereksinimlerini belirlemek, karar almak ve uygulamaya konulmasını sağlamak, Eğitim ve öğretim altyapısı oluşturulurken hayırsever katkılarını da alarak eğitim yatırımlarının desteklenmesini sağlamak, Eğitimin fiziki kapasitesinin artırılması için yeni okul, ek derslik, pansiyon, çok amaçlı salon ve bahçe tanzimleri yapmak, Mevcut okulların standardının artırılması için onarım ve tadilat yapmak, İlköğretim okulu arsalarının imara uygun hale getirilmesini sağlamak ve gerektiğinde hibe, kamulaştırma vb işlemleri yapmak, Faaliyetlerini sürdüren okulların cari harcamalarını düzenlemek, Halk eğitim hizmetlerini yaygınlaştırmaya yönelik kurs ve yarışmalar açmak, Okul öncesi eğitimin yaygınlaştırılmasını sağlamak İlin eğitim düzeyini yükseltmeye yönelik gerekli önlemleri alarak, hazırlanan plan, program ve projeleri uygulamak, izlemek ve denetlemek.. Devlet ve il yolları dışında köylerin yol ağını tespit etmek, bu yollarla köy içi yollarını, üzerindeki köprü ve sanat yapılarını yapmak, mevcutlarını geliştirmek,istikamet ve km. levhalarını düzenlemek, Doğal afetlerle mücadele (kar, sel, vb), Tarım arazileri ve hayvanlar için gölet yapmak, Saniyede 500 lt'ye kadar olan suların sulama tesislerini kurmak, işletilmelerini sağlamak, Arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetlerini yapmak, Tarım arazilerinin ıslahı, imarı ve toprak erozyonunu önleyici çalışmalar yapmak. Tarımsal sulama ve toprak muhafaza konularında proje yaparak çiftçinin tarımsal kredi almasını sağlamak, İçme suyu, sulama suyu tahlilleri, toprak analizleri, sınıflandırmaları ve toprak harita raporlarını yapmak ve yaptırmak. Köy ve bağlı yerleşme birimleriyle askeri garnizonlara sağlıklı ve yeterli içme suyu temin etmek, sondaj kuyuları açmak. Terfili içme ve kullanma suyu inşaatlarının enerji nakil hatlarını (ENH) yapmak ve yaptırmak. 12 ETKİLEME GÜCÜ Zayıf Orta Güçlü* xxxxxxxx xxxxxxxx xx x xxxxx xxxxxxxx

13 Sağlık Hizmetleri Birimi Sivil Toplum Örgütleri Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü Kanalizasyon, arıtma tesisi, sosyal ve ekonomik tesislerin proje, ihale, denetim ve yapımı Köy gelişme alanlarının tespitini yapmak ve yerleşme planlarını hazırlamak (3367 sayılı Kanun) Evvelce dağıtılan arazilerdeki tahsis ve ıslah işlemlerini yapmak. Müdürlüğe ait her türlü bina ve tesislerin yapım, bakım ve onarım işlerini yapmak. Özellikle çevre, kültür, turizm, sanayi, ticaret, sağlık, eğitim ve sosyal yardım gibi alanlarda hizmet vermek, Kent sorunlarını kuruluş amaçları açısından yönlendirme, bilinçlendirme ve sorunların çözümüne ilişkin alternatif düşünce ve planları gündeme getirip kamuoyu oluşturmak, Erozyonla mücadele etmek, Ç.İ.Ö.İ. karar organlarının kararları doğrultusunda yapılan faaliyetler hakkındaki olumlu-olumsuz eleştirileri ile kamuoyu oluşturarak yönlendirmek, Kamu kurum ve kuruluşlarının çalışmalarına mesleki katkı, Sendika, dernek ve vakıflar gibi kuruluşların hem kendi konularında hem de kamuoyu oluşturarak olumsuz karar ve eylemlerin önüne geçmek. Sağlık hizmetlerine ilişkin yatırımların, tahsis edilen ödeneklerin yerinde kullanılması, Kırsal ve kentsel tüm koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerini sunmak, muayene ve tedavi hizmetleri vermek, Sağlık hizmet birimlerinin yapımı, onarımı, donanımı ve faaliyet alanlarıyla ilgili destek sağlamak, Özel kuruluşların ve kamu sağlık kuruluşlarının denetimi ve takibi, Gıda üreten birimlerin kontrol ve denetimlerini yapmak, Halk sağlığı ve çevre sağlığı alanlarında toplumu bilinçlendirmek, eğitim, tarama ve araştırma yapmak, Sağlık hizmetlerinin kalitesinin artırılması için yeni yatırımlarla desteklemek, mevcut sağlık tesislerinin günümüz koşullarına uygun hale getirilmesini sağlamak, Birinci basamak sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve önemi hakkında halkı bilinçlendirmek, Yerel olanaklarla yapılacak sağlık hizmetlerinin planlanması, programlanması ve projelendirilmesi Kültür ve turizm bilincinin geliştirilmesi için ilgili kamu kurum ve kuruluşlarını yönlendirmek ve işbirliğinde bulunmak. Kültür ve Tabiat varlıklarımızı, arkeolojik araştırma ve kazılarla ortaya çıkarılmasını, korunmasını, değerlendirilmesini ve tanıtılmasını sağlamak, tahribini ve kaçırılmasını önleyici tedbirler almak, Turizm alanlarını koruyarak tanıtımını sağlamak, Halkın kültürel varlıkları koruma çabalarına öncülük etmek, Toplumun sosyal ve kültürel gelişme bakımından güzel sanatlara olan ilgisini artırmak amacıyla gerekli desteği sağlamak. Turizm işletmelerini ve turizm meslek kuruluşlarının faaliyetlerini denetlemek. xxxxxxx x xxx xxxxx x xx xxxxx 13

14 Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü Sayıştay İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Halkımıza, okuma alışkanlığı kazandırmak ve yaygınlaştırmak, kitap ve kütüphaneyi sevdirmek, kütüphaneyi kullanma alışkanlığı kazandırmak için gerekli faaliyetlerde bulunmak. İlin her alanda tanıtılmasına ilişkin hizmetleri, yörenin özelliğini de dikkate alarak planlamak, yürütmek ve tanıtıcı broşür, kitap, CD, Belgesel film vb. çalışmalar yapmak. Halk kültürünün gelenek, görenek ve inançlarını, halk müziği ve oyunlarını, el sanatlarını, mutfağını, giyim-kuşam vb. bütün dallarda araştırma, derleme yapmak, yaptırmak ve tanıtıcı faaliyetlerde bulunmak. Bağlı birimleri olan Müze Müdürlüğü, İl Halk Kütüphanesi Müdürlüğü, Güzel Sanatlar Galerisi ve Turizm Danışma Bürosunun çalışmalarını koordine etmek. Kamu tarafından yapımı planlanmış işlerin ihale ön hazırlığını ve ihalesini yapmak, yaptırmak, inşa ettirmek, ayrıca hayırsever inşaatlarına danışmanlık yapmak, Köylerde, köy yerleşik alanlarının tespitini yapmak, imar planının hazırlanmasını sağlamak. Resmi tesisler için imar planlarında yer ayırtmak, tadilat yapmak ve bu konularda Belediye ile koordineli çalışmak, Kamu, Tüzel ve Özel kişilere ait yapılarda test ve deneyler yapmak (Test Çekici, karot, beton mukavemet ve zemin deneyleri vb.) İl genelindeki yatırımcı kuruluşlara teknik danışmanlık yapmak. Bakanlıklarca, Belediye ve köylere ayrılmış olan yardımların harcanması hususunda takip ve koordinasyonu sağlamak. İlimizdeki Yapı Denetim Kuruluşlarının faaliyetlerini denetlemek ve ihtiyaçların giderilmesini sağlamak Doğal afetlere karşı tedbirler almak, hazırlık ve organizasyon yapmak, ilgili teknik çalışmaları yürütmek ve afet konutlarının kontrol ve denetimini sağlamak, Bütçe harcamalarının hukuki ve yerindelik denetiminin yapılması Ç.İ.Ö.İ nin gelir, gider, kaynak kullanımı ile denetim, inceleme ve hükme bağlama işlemlerini yapmak. Bütçenin yasalara uygunluğunu ve bütçe disiplinini sağlamak. Çevre koruması ve çevre kirliliği ile ilgili ölçüm, tespit ve analizleri yapmak, yaptırmak ve gerekli önlemleri aldırmak. Bitki ve hayvan varlığı ile doğal zenginlikleri korumak ve geliştirmek. (Milli Parklar, Tabiatı Koruma Alanları, Av Yaban Hayatı ve sulak alanları vb.) Hava, su, toprak ve gürültü kirliliğinin önlenmesi. Sürdürülebilir kalkınma ilkesi çerçevesinde, çevreye olumsuz etki yapabilecek her tür faaliyetin incelenmesi ve gerekli önlemlerin alınması. İl genelini kapsayan 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planlarının hazırlanması ve hazırlatılması. Çevre Envanteri ve Çevre Durum Raporlarının hazırlanması Ağaçlandırma ve erozyon kontrolü. Orman içinde ve bitişiğinde yaşayan köylülerin kalkındırılması. Yeraltı ve yer üstü su kaynaklarının korunması. xxx xx xxx xx xxxxxx xxxxx xx x 14

15 Çalışanlar Kaymakam Gençlik ve Tarım İl Müdürlüğü Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü Spor İl Müdürlüğü İlçe ile ilgili tüm faaliyet, yatırım ve hizmetlerde bulunmak Ç.İ.Ö.İ nin ilçelere ayırdığı ödenekler ve yatırım programlarıyla ilgilenmek, İlçedeki faaliyetlerin gerçekleşmesinde yönlendirici, denetleyici ve uygulayıcı rol oynamak, Kanun, tüzük, yönetmelik ve hükümet kararlarının yayınlanmasını ve uygulanmasını sağlamak, İlçeyi yönetmek, Ç.İ.Ö.İ nin her faaliyeti, yatırımları, çıktısı, vb. ile ilgilenmek, Sosyal yardımlar yönüyle ilgilenmek, Ç.İ.Ö.İ nce İl Müdürlüklerine ayrılan ödenekleri gereksinimler doğrultusunda yönlendirmek, İlköğretim kurumlarının yapım, onarım, kalorifer, kamulaştırma, araç, gereç, taşıma, yakacak, vb. cari gereksinimlerini belirlemek ve bu doğrultuda planlama yaparak yatırım programını hazırlamak, Asli ve sürekli kamu hizmetleri, Gençliğin boş zamanını değerlendirilmesine ilişkin hizmetleri yürütmek, bilgi ve beceri kursları düzenlemek, gençlerin kötü alışkanlıklarından korunması için gerekli tedbirleri almak, Beden eğitimi, gençlik ve spor faaliyetleri için gerekli olan gençlik merkezleri, hotelleri, kamplar ile; saha, tesis ve malzemeleri yaptırmak, işletmek ve bu tesisleri vatandaşın istifadesine sunmak Beden eğitimi ve spor faaliyetlerine araç, gereç ve benzeri ihtiyaçları sağlamak Sosyal yardım ve hizmetlerle ilgili esasları, sosyal hizmetler politikası ve hedeflerine uygun olarak tespit etmek, çalışma plan ve programlarını hazırlamak, uygulamak Korunmaya, bakıma ve yardıma muhtaç çocuk, özürlü ve yaşlıların tespiti, bunların korunması, bakımı, yetiştirilmesi ve rehabilitasyonlarını sağlamak üzere gerekli hizmetleri yürütmek, Çalışan ana ve babalar ile yurt dışındaki isçilerin çocuklarının bakımını ve korunmasını sağlamak amacıyla gündüzlü veya yatılı kuruluşlar kurmak ve işletmek. Doğal afetler nedeniyle ortaya çıkabilecek sorunların çözümüne yönelik sosyal hizmetleri önceden planlamak, afetzedelerin ivedi gereksinimlerini karşılamaya ve afet sonrası sorunlarını çözümlemeye yönelik geçici veya sürekli hizmetleri yerine getirmek, afetle bağlantılı göçler ve göçmenlerle ilgili her türlü sosyal hizmeti gerçekleştirmek. Tarım ve hayvancılıkta birimde (alan, hayvan, ağaç vs.) üretim artışı sağlamak. Tarımsal sanayinin kurulmasını teşvik etmek. Çiftçi teşkilatlanması konusunda gerekli çalışmaları yaparak yetiştirici birliklerini ve tarımsal amaçlı kooperatifleri güçlendirmek. Gelir düzeyi düşük olan kırsal kesimin gelir seviyesini artırmak için projeler hazırlamak ve uygulamaya koymak. İlde optimum işletme büyüklüklerinin belirlenmesi, tarım ve hayvancılık stratejilerinin ortaya konması ve buna bağlı bitkisel ve hayvansal üretimde yeni ürün deseninin oluşturulmasını sağlamak. xxx x xxxx xxx xxxxx xxx xxx xx xx xx xxxx xxx xx xxx 15

16 ÇİFTÇİLER Hayvancılığın geliştirilmesi ve verimliliğin artırılması için gerekli tedbirleri almak. (Damızlık temini, yem bitkisi ekilişleri, mera ıslahı, barınakların iyileştirilmesi, genetik ıslahı, süt toplama merkezleri ve organize hayvancılık sanayi bölgelerinin oluşturulması çalışmaları gibi.) Bitkisel ve hayvansal üretimin artırılması için hazırlanan projelerin hayata geçirilmesinde teknik ve mali destek sağlamak. Hayvan hareketlerini ve salgın hayvan hastalıklarını kontrol altında tutarak ilin hastalıkta ari bölge olmasını sağlamak. İlin bitkisel ve hayvansal üretiminde çiftçinin ihtiyaç duyduğu sertifikalı damızlık, fidan, fide gibi girdi temininde üreticilere ve yetiştiricilere destek sağlamak, Çiftçi eğitim ve yayım çalışmalarına ağırlık vererek üretici ve yetiştiricilerin bilinçlendirilmesini sağlamak, Günümüz teknik ve teknolojisine uygun modern tarım araç ve gereçlerini çiftçi ile buluşturarak kullanımını sağlamak. Tarım alanlarının amacına uygun olarak korunması ve kullanımı, çayır ve meraların ıslahı ve tesisi için gerekli çalışmaları yapmak. Gıda güvenliği ve gıda güvenilirliği için bitkisel ve hayvansal üretimde sağlıklı ürün elde edilmesi amacıyla gerekli tedbirler almak, denetim hizmetlerini yürütmek. (Toprak, yaprak. su analiz laboratuarının kurulması ve işletilmesi, mevcut il kontrol laboratuarının güçlendirilmesine ağırlık vermek.) Su ve çevre kirliliğini önleyici tedbirleri alarak, su ürünleri ve su kaynaklarının temiz ve verimli şekilde kullanılmasını sağlamak İlin tarım envanterinin çıkarılarak tarımsal varlıkları kayıt altına almak. İlin tarım ve hayvancılığının tanıtımına yönelik gerekli fuar ve festivaller düzenleyerek pazar oluşturulmasını sağlamak Yeni çeşitlerin çiftçilere tanıtılması amacıyla deneme ve demonstrasyon çalışmalarında bulunmak. Gübre ve ilaç kullanımında çiftçilerin bilinçlendirilmesi. Teknik kişi ve kuruluşlarca önerilen modern tarım tekniklerini kullanarak, kendisinin ve ülkenin ihtiyaç duyduğu bitkisel ve hayvansal ürünleri istenen kalite ve standartlarda üretmek Üretilen ürünlerin yurtiçinde ve yurtdışında kolaylıkla pazarlanabilmesinde gerekli hassasiyeti göstermek Tarım arazilerini ve sulama suyunu tekniğine uygun ve verimli bir şekilde kullanımını sağlamak. Çiftçi teşkilatlandırılma çalışmalarına iştirak etmek ve gerektiğinde yönetim organlarında yer almak. Doğanın korunmasına ve çevre kirliliğine dikkatli olmak; gelecek nesillere yaşanabilir bir ortam bırakmak. xxxx xx xx İL SİVİL SAVUNMA MÜDÜRLÜĞÜ Savaşta ve afetlerde halkın can ve mal kaybını en aza indirmek Yaşamsal öneme sahip resmi ve özel tesis ve kuruluşların korunması ile acil tamir ve ıslah çalışmaları xx xxxxxx 16

17 III.3. GÜÇLÜ YÖNLER, ZAYIF YÖNLER, FIRSAT VE TEHDİTLER ANALİZİ (GZFT) ÇİÖİ ve SPE de yer alan il müdürlüklerinin her biri faaliyetlerine yönelik ayrıntılı mevcut görev alanları belirlenmiştir. Bu görevler SPE tarafından incelenerek GZFT çalışmasında nasıl yararlanılabileceği hususu belirlenmiştir. Ayrıca, Çorum İlinin sosyo-ekonomik yapısını analiz eden Çorum İl Yıllığından yararlanılmıştır SPE, il müdürlüklerinin görev alanları ayrıntılı olarak değerlendirerek, ÇİÖİ nin güçlü, zayıf yanlarının, fırsat ve tehditlerinin belirlenmesinde önem taşıyan GZFT analizini gerçekleştirmiştir. Bu amaçla, güçlü, zayıf yanların, fırsat ve tehditlerin belirlenmesi ve daha sonra da SPE üyelerince bunların önceliklendirilmesi çalışması yapılmıştır. Yine benzer bir amaçla, Paydaş/Hizmet matrisindeki bilgiler GZFT Analizi çalışmasında kullanılmıştır. Aşağıdaki Tablo-3 deki GZFT matrisinde, önceliklendirilen güçlü ve zayıf yanlar ile fırsat ve tehditler önceliklendirilme sırasına göre sıralandırılmıştır. 17

18 Tablo-3 GZFT Matrisi ÇORUM İL ÖZEL İDARESİ G Ü Ç L Ü Y Ö N L E R OY ÖNCELİK Z A Y I F Y Ö N L E R OY ÖNCELİK 1- Valinin desteği, Gayrimenkullerimizin etkin ve verimli değerlendirilememesi, Tarihi ve kültür yönden zengin bir mirasa sahip olunması, Sulanabilir alanların fazla olmasına rağmen sulamaya açılan alanın az olması, sulama da devlet yatırımlarının az olması Tarıma dayalı sanayi kuruluşlarının varlığı, Köy yolları fiziki alt yapısının yetersiz olması, Borçsuz bütçe yapılabilmesi, Arazi toplulaştırılması yapılmaması nedeni ile arazilerin dağınık ve parçalı olması, Muhtaç çocuk, Yaşlı, özürlü ve ailelere yönelik sivil toplum kuruluşlarının desteği, İl Özel İdaresine bağlı birimlerin dağınık olması, Nüfusa göre lisanslı ve milli sporcu sayısının fazla olması, (ilk on) Kanalizasyon ve sosyal alt yapı tesislerinin oransal olarak düşük olması, Üniversitenin kuruluyor olması Zengin turizm alanlarımıza rağmen turizm alt yapısının ve nitelikli personelin yetersiz oluşu, güvenlik sorunu, Köy katkısının en üst düzeyde sağlanarak köylü devlet işbirliği şeklinde projeler ve yatırımlar yapmak Yaşlı ve özürlülerin aynı kuruluş içinde bakılıyor olması, Resmi ve Özel Sosyal Hizmet kuruluşlarının varlığı (Zihinsel engelli korunmaya muhtaç çocuk, yaşlı bakım ve rehabilitasyonu) Bilgi arşiv ve envanterinin oluşturulmaması, Kurumun maddi varlık yapısı, (binalar, arsa, uygulama alanları, sosyal tesisler.) Kırsal alanda nüfus yoğunluğunun fazla olması, İlin eğitime olumlu bakışı, Grup içme sularında içme suyu grup birliklerinin yıllardır kurulamaması, Tarımsal birliklerin varlığı (şirketler, kooperatifler, birlikler.) Hizmet içi eğitim programlarının olmaması Her alanda organizasyonların etkin bir şekilde ilimizde yapılıyor olması, Tarımda ürün planlamasının yapılmaması, Sağlık kurum ve kuruluşlarının hizmet binası ve donanımının üst düzeyde bulunması Merkez de yeterli spor tesislerinin ve antrenör bulunmaması, Halk eğitim merkezlerinin en üst düzeyde olması İlköğretim de birleştirilmiş sınıf sayısının çok olması, İl Özel İdare gelirlerinin (nakitlerinin) iyi değerlendirilmesi, Çevre analizleri için akreditasyon çevre yeterlik belgesine sahip laboratuar bulunmaması Merkezde güreş eğitim ve gençlik eğitim merkezi bulunması ile 7 ilçede spor tesislerinin yeterli düzeyde olması, Mevcut iş makinelerimizin ve araçların eski ve yetersiz olması, Personelin deneyimli olması, İl Özel İdaresine yeni görevler verilmesine rağmen personelin özlük haklarının verilmemesi, Yeterli teknolojik altyapıya sahip olunması ve kullanılması, Çocuk yuvası, aile danışma ve rehabilitasyon merkezi ve toplum merkezinin bulunmaması Turizm çeşitliliği, Çevre ve toplum sağlığı açısından halk sağlığı laboratuarının etkin bir şekilde çalışamaması Hedeflenmiş 11 ilde sokakta çalışan çocukların eğitime yönlendirilmesi projesinin Çorum da uygulanıyor olması, Tanıtımın yeterli olmaması, Ürün çeşitliliği, Çalışma alanının geniş olmasına rağmen Genel İdare gelirlerinin az olması, Yatırım Programlarının hazırlanmasında seçilmişlerle bürokratların uyum içinde çalışması, Nitelikli personel sayısının az olması, İlçelerde sosyal hizmet kuruluşlarının bulunmayışı, Köy Hizmetlerinin kapatılması nedeni ile yatırımlar için ayrılan Genel İdare ödeneklerinin kesilmiş olması, Sağlık hizmetlerinin geniş bir alanda yer almasının kaliteyi düşürmesi

19 F I R S A T L A R OY ÖNCELİK T E H D İ T L E R OY ÖNCELİK 1- İlin başkente yakın olması ve ulaşım yolları üzerinde bulunması, Çevre kirliliğinin çok olması (su, hava, toprak, hayvansal ve kimyasal atıklar), Sulamaya açılacak, tarımsal alanların fazla olması, İlimizin 1. Derece deprem bölgesinde bulunması, Hitit uygarlığının ilimiz sınırları içerisinde olması, Tarım arazilerinin amacı dışında kullanılıyor olması, Doğalgaz projesinin kısa sürede tamamlanıyor olması, Orman ve meraların yeterince korunamaması, Merzifon askeri hava alanının sivil trafiğe açılması Kızılırmak ın il sınırları içerisinden geçiyor olması, (Obruk barajı) Göçmen kuşların uğrak yerleri olması nedeni ile taşınabilir hastalıkların varlığı, 6- Bilinçsiz gübreleme nedeni ile havzaların ve yeraltı sularının kirlenmesi, ekolojik dengenin bozulması Tarımsal faaliyetler yönünden mikro klima bölgelerinin bulunması, Köyden kente göçün fazla olması, Yapılan baraj ve göletlerin varlığı ve artırılma imkanı bulunması Dünya bankası havza rehabilitasyon projesinin ilimizde uygulanıyor olması, Hayvan barınaklarının birbirlerine çok yakın olması nedeni ile hayvan hastalıklarının çabuk yayılıyor olması, 9- Gelir dengesi ile sosyal yapının bozuk olması, sokakta çalışan çocukların varlığı, Kalkınmada öncelikli iller kapsamında bulunması, Siyasal Baskılar, Özel sektör sağlık yatırımlarının artması, branş hastanelerinin artması, tıp fakültesinin kurulacak olması Makine araç parkının eski olması, AB hibe fonlarından faydalanıyor olması, Köy yollarının fiziki alt yapısının bozuk olması., Turizmin çeşitlendirilmesine uygun imkânların bulunması (doğa turizmi, av, yayla, arkeolojik, termal), 14- Uluslar arası nitelikteki kongrelerin ve Bakanlık düzeyindeki çalışmaların ilimizde yapılıyor olması, Sporda şiddetin artması, Hizmeti gerçekleştiren personelin risk altında olması, yıldızlı otellerin yapılıyor olması (2 adet), Verimli olmayan projelerin yatırım programlarında yer verilmesi, Sağlık eğitimi konusunda tecrübeli personel olması, İlimizin tur güzergâhları üzerinde olması, Sivil toplum örgütlenmesi yönünden köy derneklerinin aktif ve fazla olması, Arazi yapılarının (Topoğrafik ) genellikle düzgün olması nedeni ile temel alt yapı hizmetlerinin götürülmesinde kolaylık,

20 III.4. ÖNERİLER SPE üyelerine ÇİÖİ nin faaliyetlerini daha iyi yürütebilmesi için neler yapılması gerektiği sorusu sorulmuştur. Bu soru ışığında tüm ekip üyelerinin belirlenen sayıda, gerek çalıştıkları birim için gerekse ÇİÖİ nin geneline yönelik öneriler getirmesi istenmiştir. alınan cevaplar daha sonra tüm grup üyeleri tarafından oylanarak önceliklendirilmiştir. Böylece, GFZT analizinden bağımsız olarak planın daha sonraki aşamalarına ışık tutacak öneriler çalışması tamamlanmıştır. SPE tarafından önceliklendirilen öneriler Tablo-4 de gösterilmiştir Tablo-4 Öneriler Ö N E R İ L E R 1 Köylünün (Kırsal kesimin) sosyal yaşam düzeyini artırıcı tedbirler alınmalıdır. 2 Eğitim, sağlık, spor ve sosyal hizmet altyapı çalışmalarına ağırlık verilmelidir. 3 Tehdit boyutlarında olan içme suyu kirliliği çözümlenmelidir. 4 Öncelikli yatırımlar belirlenerek ve bütçe ile ilişkilendirilerek yatırım programı yapılmalıdır. 5 Organik tarıma yer verilmelidir İlimizin birinci derece deprem bölgesi olması nedeniyle deprem öncesi ve erken müdahale olanakları sağlanmalıdır. Yatırım öncesi ilgili kuruluşun teknik elemanları ile birlikte bilimsel bir fizibilite çalışması yapılmalıdır. Kaynak tasarrufu sağlamak için tarım arazi ve ürün envanteri çıkartılarak yöreye uygun yeni ürünlerin yetiştirilmesini sağlamak. Projesi olmayan işlere ödenek verilmemesi, maliyeti çıkmış, projesi hazırlanmış işlere ödenek ayrılmalıdır. 10 Sağlık ve eğitimde kalite arttırılmalıdır. 11 Ören yeri gelirleri merkeze gönderilmemelidir. 12 İÖİ'ye Genel İdareden daha fazla ödenek ayrılmalıdır Yerel istatistiki verileri toplayan yerel bilgi bankası kurulmalıdır. Tüm birimler ağ ile birbirine bağlantılı hale gelmelidir. Kamu sağlık hizmetlerinde etkinlik açısından sağlık birimleri modern tıbbi cihaz ve donanımla takviye edilmelidir. 15 Su ürünleri üretimine ağırlık verilmelidir. 20

21 16 Sulama için su kaynakları bulunması ve sulama göletleri yapmak. 18 Sulama projelerinin tamamlanabilmesi için gerekli kaynağın sağlanması gerekmektedir. 19 Mera ıslah çalışmaları tamamlanmalıdır. 20 Kütüphaneler çağdaş teknolojiye kavuşturularak kitap arşivi güncellenmelidir. 21 Arıcılığın desteklenmesi Kurumunu ve hizmetlerini kamuoyuna medyadan da yararlanarak daha etkin tanıtmalı, hizmetlerini yürütürken Çorum Belediyesi, STÖ, Üniversite, Sendika, Sanayi ve Ticaret Odası gibi kurumlarla işbirliği ve koordine içinde çalışılmalı, görüşleri dikkate alınmalıdır. İÖİ Müdürlüğü hizmet birimleri araç gereç yönünden güçlendirilerek verimli çalışmayı teşvik edici ortam oluşturulmalıdır. Kontrol mekanizmasının daha sağlıklı çalışması için teknik personel sayısı, araç ve donanımın artırılması. 25 Tarımda mekanizasyon açığının giderilmesi İl Genel Meclis üyelerine stratejik planlamanın önemi, bağlayıcılığı, hizmetlerin bu plandaki yol haritasına göre yürütüleceği Valinin de hazır bulunduğu toplantılarda anlatılmalı, kaymakamların görüş ve önerileriyle kendi hizmet alanlarında yürütülen diğer kamu ve özel sektör yatırımları da dikkate alınmalıdır. Ülkemizde hayvancılık büyük bir ivme kaybetmiş olup, bu faaliyete yeni bir hız kazandırmak için son yıllarda Bakanlığımızca uygulamaya konulan hayvancılık ve yem bitkilerinin destekleme çalışmalarının artırılarak devam etmesi. 28 İlçe, belde ve köylere semt sahası yapılması, çim sahalarının artırılması 29 Antik kentlerdeki arkeolojik çalışmalar ağırlıklı olarak desteklenmelidir. 30 Köy yerleşik alanının dışındaki yerleşim yerlerine, hizmet götürme zorluğu nedeniyle, yapılaşma izni verilmemeli. 31 Özel idarenin iş ve işlemleri ile ilgili plan ve programlara uyulması. 32 İl Özel İdaresinin programına aldığı yatırımlardan önemli ve öncelikli olanlarını hayata geçirebilmesi için karar organı olan İl Genel Meclisini yeterince bilgilendirebilmeli. 21

22 İÖİ'ce politik değil yetkililerin görüşü alınarak bütçe imkânlarında önceliği olan yatırımlar yapılmalıdır. Köy yardımları da politik değil verimli olacak yatırımlara verilmelidir. Genel İdarece İÖİ yatırım programında ve bütçesinde yer almayan Genel İdareye ait yatırımlara İÖİ'den harcama yaptırılmamalıdır. (Karayollarına ait yol yapımı gibi) Tarımda kullanılan ve çevreye olumsuz etkileri bulunan ilaç ve gübre tüketiminin kontrol altına alınabilmesi için zirai ilacın satışının reçeteye bağlanması, kimyevi gübrenin ise toprak analiz raporlarına göre satışın yapılması ve bu konuda tarım teşkilatının yetkili kılınması. 36 Muhtaç çocuk, özürlü, yaşlı profilinin çıkarılması. 37 Kamu kurumları tarafından yapılan sosyal yardımların tek elde toplanması ve dağıtımının tek elden yapılması, 38 Yüzme havuzunun tamamlanarak, halkın hizmetine açılması. 39 Bulunmayan ihtiyaç duyulan sosyal hizmet kuruluşlarının oluşturulması. 40 Turizmin geliştirilmesi yönünde çalışmalar yapılması. 41 Tarihi ve kültürel değerlerin korunması. 42 Kültürel hayatın geliştirilmesi. 43 Teçhizatlı olarak eğitim, tanıtım, konferans salonu oluşturulması. 44 Afet sırasında ve sonrasında sağlık hizmetine yönelik seyyar hastane projesinin yapılması. 45 Ağız diş sağlığı merkezi kurulması 46 Acil sağlık hizmetlerinin günümüz şartlarına uygun modernizasyonu. 47 Mobil sağlık hizmetleri, sağlık tarama hizmetleri için Özel İdareye yeterli kaynak sağlanması. 48 Halkın koruyucu sağlık hizmetleri için Özel İdareye destek sağlanması. 49 Yeni sağlık hizmet birimlerinin oluşturulması yönünde destek sağlanması. 50 Mobil su sanitasyonu ekibi projenin gerçekleştirilmesi. 51 Bulaşıcı hastalıklarla mücadele için destek sağlanması. 52 Mobil röntgen cihazı (veremle mücadele için taramaya yönelik) projesinin hayata geçirilmesi 22

23 53 Devlet Hastanesi bünyesinde akıl ve ruh hastaları için bir servis oluşturulması. 54 Diyaliz ünitelerinin tek çatı altında toplanması Tarımsal verimlilik ve gelirin artırılması, gıda güvenliği ve sürdürülebilir tarımın sağlanması. Çevre ve toplum sağlığı yönünden hizmet veren Halk Sağlığı Laboratuarının güçlendirilmesi, akreditasyon belgesine kavuşturulması. 57 AB projelerinden faydalanmak için proje birimi oluşturulması. III.5. STRATEJİK KONULAR Daha önce gerçekleştirilen Paydaş/Hizmet Matrisi, GZFT Matrisi, Öneriler çalışmaları göz önünde bulundurularak, oluşturulacak stratejik amaç ve hedeflere çerçeve çizmesi amacıyla stratejik konular çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, ÇİÖİ nin çok sayıdaki görev ve sorumluklarını siste matize edebilmek ve stratejik amaç ve hedeflerin oluşturulmasında sınıflandırma imkânı tanımak üzere stratejik konuların belirlenmesi çalışması yapılmıştır. Bu çerçevede, SPE tarafından belirlenen Stratejik Konular aşağıdaki Tabloda yer almaktadır. Tablo-5: Çorum İl Özel İdaresi Stratejik Konuları No Stratejik Konular 1 Turizmin Geliştirilmesi ve Çeşitlendirilmesi 2 Kırsal Kalkınma 3 Eğitim ve Sağlıkta Kalitenin Artırılması 4 Kültürel Yaşamın Zenginleştirilmesi 5 Hitit Medeniyeti ve Ören Yerleri 6 Tarımsal Envanter 7 Sosyal Hizmetler ve Yardımlar 8 Kurumsal ve Yönetsel Gelişme 9 Yerel Bilgi Bankası 10 Sulama ve İçme Suyu 11 Su Kirliliği ve Katı Atık 12 Çevresel ve Mekansal Gelişme 23

24 13 Jeotermal Kaynak 14 Fiziki Altyapı 15 Fiziki Planlama Belirlenen 19 adet Stratejik Konu ilgili alanlarına uygun olarak toplulaştırılarak beş ana başlığa ayrılmıştır. Bu çerçevede, stratejik amaç, hedef ve faaliyetlerin belirlenmesinde daha kapsamlı katkı sağlanmasını teminen SPE beş ayrı alt çalışma gruplarına bölünmüştür. Tablo-6: ÇİÖİ Stratejik Konularına İlişkin Oluşturulan Çalışma Grupları No Temel Stratejik Konular Alt Başlıklar Sorumlu Kuruluşlar Köye Yönelik Hizmetler İl 1.1 Kırsal Kalkınma Müdürlüğü, Tarım İl Müdürlüğü, Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğü 1 KIRSAL KALKINMA VE KIRSAL ALTYAPI 1.2 Tarımsal Envanter Köye Yönelik Hizmetler İl Müdürlüğü, Tarım İl Müdürlüğü, 1.3 Sulama ve İçme Suyu Köye Yönelik Hizmetler İl Müdürlüğü Köye Yönelik Hizmetler İl 1.4 Fiziki Altyapı Müdürlüğü, Tarım İl Müdürlüğü 2.1 Kültürel Yaşamın Zenginleştirilmesi Milli Eğitim İl Müdürlüğü, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü 2 SOSYAL REFAHIN ARTIRILMASI 2.2 Sosyal Hizmetler ve Yardımlar Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü 2.3 Eğitim ve Sağlıkta Kalitenin Artırılması Milli Eğitim İl Müdürlüğü, Sağlık İl Müdürlüğü, İl Özel İdaresi 24