İnovasyon, Teknoparklar ve Savunma Sanayii Sektörü: ODTÜ Teknokent Örneği

Transkript

1 İnovasyon, Teknoparklar ve Savunma Sanayii Sektörü: ODTÜ Teknokent Örneği İlknur İLKYAZ GÜL / ODTÜ Teknokent Küresel Rekabette İnovasyonun Rolü Ülkelerin, gerek ulusal bazda sürdürülebilir ekonomik gelişmeyi sağlamaları, gerekse serbest piyasa ekonomisinde varlıklarını kanıtlamaları için teknolojik gelişmelerin hızlı değişimininin gerisinde kalmamaları gerekmektedir. Kapalı ekonomilerin özelliklerinden olan teknoloji transferi ile üretim yapma, küresel ortamın hızlı değişen koşulları karşısında zaman içinde transfer edilen teknojinin güncelliğini yitirmesi nedeniyle yetersiz kalmaktadır. Teknoloji transferi ile var olan teknolojileri tüketmek yerine, üretim sürecini yönlendirecek yeni teknolojilerin olgunlaştırılması gerekmektedir. Ancak yeni teknolojilerin geliştirilmesini yalnızca üretim sürecinin ihtiyaçları değil, aynı zamanda tüketicilerin rekabetin sonucu oluşan kalite ve çeşitlilik faktörlerine bağlı olarak değişen talepleri de şekillendirmektedir. 1 Günümüzde, giderek ağırlaşan küresel rekabet ortamında tutunmayı kolaylaştıran ve sürdürülebilir gelişmeyi sağlayarak toplumsal refahın geliştirilmesinde etkin rol oynayan en önemli araçlar arasında bilgi ön plana çıkmaktadır. Küresel ortamda rekabet edebilir duruma gelmek, bilginin öneminin kavranmasına ve sınırlarının genişletilerek kullanılmasına bağlıdır. Küreselleşmenin sunduğu çok sayıdaki pazar olanakları ve bunun kaçınılmaz sonucu olarak artan rekabet, işletmelerin katma değerinde bilginin ve bilgiye dayalı sermayenin değerini arttırmaktadır. Bu bağlamda, bilginin değer yaratacak şekilde üretimi ve kullanımı, dünya ölçeğinde daha fazla talep edilir duruma gelmiştir. Pazar çeşitliliği ve zorlu rekabet koşulları karşısında ekonomik gelişmeyi ve bu sayede her anlamda ülkesel kalkınmayı desteklemek açısından, bilginin her alanda kullanımının sağlanması gerekmektedir. 1 Küresel rekabet edebilirlik, ekonomik sistemlerin yeni bilgiyi üretebilme ve kullanabilme yetenekleri ile doğrudan ilişkilidir. Bu kapsamda ekonomik sistemler, giderek artan oranda inovasyona bağımlı hale gelmektedir. İnovasyon, işletme içi uygulamalarda, işyeri organizasyonunda veya dış ilişkilerde yeni veya önemli derecede iyileştirilmiş bir ürün (mal veya hizmet) veya süreç, diğer bir deyişle bir pazarlama yöntemi ya da yeni bir organizasyonel yönetimin gerçekleştirilmesidir (Oslo Kılavuzu, 2005). İnovasyon uygulamaları ile daha yüksek düzeyde verimliliğe, daha düşük maliyetlere, artan kar ve istihdam olanaklarına erişilmektedir. 2 Küresel ortamda rekabet edebilir duruma gelmek, bilginin öneminin kavranmasına ve sınırlarının genişletilerek kullanılmasına bağlıdır. Sürdürülebilir rekabet avantajının sağlanmasında, maliyet ve kalitenin getirilerinin yanı sıra yeni pazarlara ulaşılması, daha fazla katma değer yaratılması ve daha fazla inovasyon yapılabilmesi etkili olmaktadır. İnovasyon kavramının artan öneminden hareketle ülkeler, ulusal politika gündemlerinde inovasyonu en üst sıralara taşımaktadırlar. Dünyada konu ile ilgili farkındalığın arttığı ve rekabet avantajlarını yitirmek istemeyen ülkelerin hızla adapte olduğu bu süreçte, ülkeler, inovasyon konusunda eksikliklerini gidermek ve ileriye yönelik adımlar atmak için yeni yaklaşımlar benimsemektedirler. Toplumların inovasyonu benimsemeleri, bilgi birikimini arttırmak ve piyasaların gelişimini desteklemekle birlikte, uzun vadede daha yüksek yaşam standartlarını sağlamaktadır. 2 Üniversite-Sanayi İşbirliği ve Teknoparklar Üniversiteler ve araştırma enstitüleri, tüm dünyada ve ülkemizde, bilgi ve teknolojinin en yoğun üretildiği merkezler olarak karşımıza çıkmaktadır. Teorik anlamda bilginin üretildiği yerler olan üniversitelerin, geliştirdiği bilimsel bilgi ve yetiştirdiği insan kaynağını üretim süreçlerine entegre etmesi sayesinde, ekonomik gelişmeye yapacağı katkılar yadsınamaz. Toplumun ve ekonomik sektörlerin ihtiyacı olan yeni ve temel bilgilerin ortaya konması için üniversitelerin yapacakları araştırmalar ve yetiştireceği insan kaynakları oldukça önemlidir. Bu kapsamda geliştirilecek üniversitesanayi işbirliği ile üniversitede üreti- Savunma Sanayii Gündemi 55

2 len bilginin sanayiye aktarımı ve sanayiden de üretime ve topluma yansıması sağlanacaktır. 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren tüm dünyada giderek yayılan üniversite-sanayi işbirliğinin temelinde, ortak girişimle, sanayiye yönelik Ar-Ge faaliyetlerini gerçekleştirme, endüstriyel yenilenmeyi güçlendirme ve ülkenin rekabet gücünü arttırma olgusunun kabul edilmesi yatmaktadır. Dolayısıyla, bilim ve teknolojinin bir üretim faktörü haline dönüşmesi, üniversite ile sanayi arasında yakın bir işbirliğinin ortak uygulama ve araştırma düzlemine taşınmasını gerektirmiştir. 3 Üniversite-sanayi işbirliğinde üniversitelerin rolünü; ürün geliştirme ve üretim süreçlerine yenilikleri üretmek, izleme ve değerlendirme yoluyla katkıda bulunmak, işletmeleri küresel rekabette başarılı kılacak temel etken olan donanımlı insan gücünü yetiştirmek, sanayinin üretim ve yönetim ile ilgili sorunlarına çözüm yolları üretmek olarak tanımlamak mümkündür. Bu işbirliğinde sanayi ise üniversitede üretilen teorik bilgiler için uygulama alanı oluşturmakta, bilginin ekonomik değerlere dönüşümünü sağlamakta, üniveriste öğrencileri, mezunlar ve akademisyenler için iş olanakları yaratmakta ve çeşitli konularda üniversiteye finansal destek sağlamakta etkili olmaktadır. Sınırlı kaynakların rasyonel kullanımı açısından önemli olan üniversitesanayi işbirliği ile ekonomik gelişme için gerekli teknolojik bilginin üniversitelerden ihtiyaç sahibi firmalara aktarılması sağlanmaktadır. Ayrıca bu işbirliğinin gerçekleştirilmesi, küçük ve orta ölçekli sanayinin Ar-Ge faaliyetlerini yürütebilmelerinde uzun süre gereksinimi ve yüksek altyapı maliyetleri gibi dezavantajları aşmaları açısından da önemlidir yüzyılda yaygınlaşan üniversite sanayi işbirliği, teknoparkların kurulmasında ilk adımı oluşturmuştur. Üniversite sanayi işbirliğinin kurumsallaştığı yapılar olan teknoparklar, üniversitelerin veya araştırma kuruluşlarının tahsis etmiş olduğu mekanlarda, yeni teknolojiler üretme çabasında olan ve bu tür teknolojileri özümseme yeteneği olan girişimcilerin yer aldığı yapılardır. Teknoparklar, yenilikçilik (inovasyon) ve rekabetçilik kültürünü destekleyerek, insan kaynakları ve bölgesel potansiyeller kullanılarak toplumun zenginliğini artırmak hedefi doğrultusunda, Ar-Ge kuruluşları, firmalar ve pazar arasında bilgi ve teknoloji akışını yönetir ve teşvik eder. 4 Üniversite ve sanayi için karşılıklı fayda sağlama temeline dayalı işbirliğini gerçekleştirmede önemli araçlardan olan teknoparklar, üniversiteler için daha çok araştırma imkanı yaratma ve dolaylı olarak daha iyi bir eğitim ortamının oluşması açısından önemlidir. Bu çerçevede, teknoparkların sağladığı faydalar, yalnızca firmaları değil üniversiteleri de kapsamaktadır. Teknoparklar, üniversiteler için firmalara danışmanlık ve firmaların Ar-Ge birimleriyle ortak uygulamalı araştırma projeleri geliştirme kapsamında sanayi ile daha etkin işbirlikleri kurabilme, üniversitedeki araştırma sonuçlarının ekonomik değere dönüşmesini hızlandırma, yenilikçi firmaların oluşmasını sağlayacak girişimciler in yetişmesi bağlamında üniversite mezunlarına ve öğrencilerine istihdam olanakları sağlamaktadır. 5 Teknoparklar, bilgi tabanlı, ileri teknoloji üreten yenilikçi firmaların oluşumu ve büyümesini desteklerken, üniversitelerin araştırma altyapısına ayrılan kaynakların daha verimli kullanılmasında etkili olmaktadırlar. Bunun yanı sıra ülkenin teknolojik ve dolayısıyla ekonomik düzeyinin yükselmesi, inovasyon ve girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması ve bu sayede ülkenin uluslararası rekabet gücünü arttırarak refah düzeyinin yükseltilmesinde de etkin rol oynamaktadırlar. 6 Türkiye de Teknopark Kurulma Süreci Ülkemizde teknopark kurma süreci, 1980 li yıllarda Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ve Savunma Sanayii Müsteşarlığı nın girişimleri ile başlatılmıştır yılında Dünya Bankası nın fizibilite raporunun ardından Türkiye de teknoparklar için ilk adım sayılabilecek Teknoloji Geliştirme Merkezleri (TEKMER) kurulmuştur. İTÜ TEKMER (1991) ve ODTÜ Teknoparklar, üniversiteler için firmalara danışmanlık ve firmaların Ar- Ge birimleriyle ortak uygulamalı araştırma projeleri geliştirme kapsamında sanayi ile daha etkin işbirlikleri kurabilme, üniversitedeki araştırma sonuçlarının ekonomik değere dönüşmesini hızlandırma, yenilikçi firmaların oluşmasını sağlayacak girişimciler in yetişmesi bağlamında üniversite mezunlarına ve öğrencilerine istihdam olanakları sağlamaktadır. TEKMER (1992), KOSGEB in koordinasyonunda üniversitelerle yapılan işbirliği kapsamında kurulan merkezlerdir. 7 ODTÜ TEKMER den alınan başarılı sonuçlar ve 1996 yılında Dünya Bankası nın teknoparklar için hazırlamış olduğu fizibilite raporu sonucunda, Türkiye nin ilk teknoparkı olan ODTÜ Teknokent in, ODTÜ kampusunda kurulması kararlaştırılmıştır yılında kabul edilen 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) Kanunu ile ODTÜ Teknokent ve TÜ- BİTAK MAM, Türkiye nin ilk teknoparkları olarak ilan edilmiştir. TGB Kanunu nun kabul edilmesinin ardından, üniversitelerin girişimleri ile teknopark kurma çalışmaları hızlanmış; şu anda Türkiye de 34 Teknoloji Geliştirme Bölgesi ilan edilmiştir. Bunlardan 19 tanesi faal olarak çalışmalarını sürdürürken, 12 tanesi kurumsallaşma sürecindedir Ekim 2009

3 Türkiye nin İlk Teknoparkı Olarak ODTÜ Teknokent Deneyimi Türkiye nin ilk ve en büyük teknoparkı olan ODTÜ Teknokent in amacı, ülkemizin uluslararası arenada rekabet gücünü artıracak teknolojileri geliştiren ve üreten firmalara, araştırmacılara ve akademisyenlere, çağdaş altyapı-üstyapı olanakları sunmaktır. ODTÜ Teknokent, gerçekleştirdiği üniversite-sanayi işbirliğini artırmaya yönelik etkinlikleriyle taraflar arasında sinerji doğmasına katkı sağlamaktadır. ODTÜ nün araştırma kapasitesi ve bilgi birikiminin, girişimcilerin yenilikçi nitelikleri ile birleşmesine öncülük eden ODTÜ Teknokent, Türkiye nin teknolojik altyapısının gelişimine destek vermektedir. Teknopark yönetimindeki deneyimi, teknoparklarla ilgili yasal düzenlemelere katkıları ve Türkiye de diğer bölgelerde teknopark kurma ve geliştirmeye yönelik yürüttüğü projelerle, ODTÜ Teknokent başarılı bir model haline gelmiştir. ODTÜ Teknokent in vizyonu, ODTÜ nün akademik bilgi birikimini kullanarak, uygun sektörlerde yenilikçi teknoloji ve servisleri, rekabetçi koşullar altında üreten girişimci ve firmaları bünyesinde barındıran, dünyanın lider teknoparklarından biri olmaktır. ODTÜ Teknokent, ulaştığı 240 firma sayısı, 3000 den fazla personele yarattığı istihdam olanakları ve Ar-Ge faaliyetlerinin yürütüldüğü m 2 kapalı alan ile 8 yıllık dönemde yalnızca kendi öz kaynaklarını kullanarak dünyadaki başarılı teknoparklar arasında yer almayı başarmıştır. ODTÜ Teknokent, üniversite-sanayi işbirliğini etkin ve sürekli kılmak amacıyla oluşturduğu yapılar çerçevesinde, üniversitedeki araştırma altyapısı ve bilgi birikiminin sanayiye aktarılmasında etkin rol oynarken aynı zamanda Türkiye nin Ar-Ge potansiyeli ve teknoloji geliştirme yeteneğini desteklemektedir. Girişimciliği ve inovasyonu teşvik etme misyonu çerçevesinde, Türkiye nin yeni teknoloji üretme sürecinde kilit bir aktör haline gelmiştir. Teknoloji üretimine verdiği desteklerin yanı sıra ODTÜ Teknokent, teknoloji transferi sürecinde de sağladığı uluslararası işbirliği olanakları ve firmalara sunduğu elverişli ortam ile bu sürece ulusal ölçekte önemli katkılar sağlamaktadır. Aktörler arasında girişimciliği ve inovasyonu teşvik ederek, teknoloji üretimi ve bu konuda deneyim sahibi olmak amacıyla kurulmuş olan ODTÜ Teknokent, sürdürülebilir bir bölgesel kalkınmanın önemli elementlerinden biridir. ODTÜ Teknokentte Savunma Sanayii Sektörü Sektör öncelikleriyle Türkiye nin teknoloji üretiminin ve birikiminin yönlendirilmesine katkı sağlayan ODTÜ Teknokent, belirlenen sektörlerde üniversitedeki araştırma altyapısının ve bilgi birikiminin ekonomik değere dönüşmesinde öncü rol oynamaktadır. Savunma sanayii sektörü, ODTÜ Teknokent in öncelikli sektörlerinden bilişim sektörünün hemen ardından gelen önemli sektörlerden biridir. Savunma sanayiinde gerek ulusal önceliklerin ve ihtiyaçların Ankara yı işaret etmesi, gerekse ODTÜ nün bilgi birikimi ve ODTÜ Teknokent in sahip olduğu potansiyel, ODTÜ Teknokent in bu sektör için bir çekim merkezi olmasının temel nedenleri arasındadır. Uluslararası arenada söz sahibi olabilmek için güçlü bir milli savunma sanayiine sahip olmaya bağlıdır. Milli savunma sanayiinde Ar-Ge ye dayalı tedarik modelinin sürekli ve öncelikli uygulanması gerektiği, artık herkes tarafından kabul edilmektedir. Bu gereklilikten hareketle ODTÜ- Teknokent, üniversiteler, savunma sanayii şirketleri ve ihtiyaç sahipleri arasında bir sinerjinin yaratılması amacıyla, Savunma Sanayii Alt Bölgesi kurma çalışmalarına 2003 yılında başlamıştır yılında tanımlanan Savunma Sanayii Araştırma ve Teknoloji Geliştirme Bölgesi (SATGEB), sivil sektöre de aktarılabilecek savunma Ar-Ge projelerinin gerçekleştirilerek, sınırlı ülke kaynaklarının verimli kullanılmasına katkı sağlamayı hedeflemektedir. HAVELSAN, ASELSAN ve TUSAŞ, 2005 yılından beri SAT- GEB-1 bölgesinde Ar-Ge çalışmalarını sürdürmektedir yılında 23 olan savunma sanayii firması sayısı, Aktörler arasında girişimciliği ve inovasyonu teşvik ederek, teknoloji üretimi ve bu konuda deneyim sahibi olmak amacıyla kurulmuş olan ODTÜ Teknokent, sürdürülebilir bir bölgesel kalkınmanın önemli elementlerinden biridir. SATGEB-1 kurulmasından sonra her yıl belirli oranda artmış ve 2009 yılında 59 firmaya ulaşmıştır yılında kurulan kamera ve elektronik bariyer sistemi sayesinde, sadece SATGEB- 1 de yer alan firmaların değil, ODTÜ Teknokent te faaliyet bulunan tüm savunma sanayii firmalarının tesis güvenlik belgesi alabilmesine imkan tanıyan bir altyapı oluşturulmuştur. ODTÜ Teknokent te Ar-Ge çalışmalarını sürdüren bu 59 firma, yılları arasındaki 3 yıllık dönemde, toplam 289 milyon TL Ar-Ge geliri elde etmiştir. Bu firmaların yine yılları arasındaki toplam ihracat rakamları ise toplam 12 milyon $ civarında gerçekleşmiştir döneminde 1996 proje gerçekleştirilmiş, toplam 7411 kişi istihdam edilmiştir. Savunma sanayii sektöründe faaliyet gösteren firmalar, farklı çalışma alanlarında Ar-Ge faaliyetlerini sürdürmektedir. ODTÜ nün savunma sanayii konusundaki bilgi birikimi doğrultusunda, ODTÜ Teknokent te faaliyet gösteren savunma sanayii firmalarının pek çoğu, projelerinde üniversitenin ilgili bölümleri ile işbirliği içindedir. Üniversite-sanayi işbirliğinin savunma sanayii özelinde güçlü olması, ODTÜ Teknokent in savunma sanayii firmaları için çekim merkezi olmasında önemli bir etkendir. Ancak, firmaların gerek üniversite ile gerekse diğer firmalar ile işbirlikleri, is- Savunma Sanayii Gündemi 57

4 İletişim ve Bilgi Tekolojileri 16 Silah Sistemleri 19 Komuta Kontrol 24 Görüntü ve Ses Kontrol 11 Tespit 16 Diğer (otomasyon, analiz, tasarım, mekanik 14 üretim) ODTÜ Teknokent teki Savunma Sanayi Şirketleri 19% 24% İletişim ve Bilgi Tekolojileri 16 Silah Sistemleri 19 Komuta Kontrol 24 Görüntü ve Ses Kontrol 11 Tespit 16 Diğer (otomasyon, analiz, tasarım, mekanik 14 üretim) 19% 24% 11% 14% 11% 14% tenilen düzeyde değildir. Bu nedenle Teknokent in amacı, küçük ve büyük firmaların işbirliği içinde olduğu üniversiteden de destek alarak uluslararası pazarlara yönelik teknolojik ürünlerin üretildiği bir sinerji ortamını yaratmak olarak tanımlanmıştır. Bu çerçevede, ODTÜ nün girişimciliğe verdiği önem bağlamında, ODTÜ Teknokent bünyesinde, özellikle savunma sanayii sektöründe milli üretimin güçlenmesi ve girişimciliğin teşvik edilmesi için çeşitli programlar hayata geçirilmektedir. Savunma Sanayii Sektöründe Girişimciliğin Teşvik Edilmesi ODTÜ ve ODTÜ Teknokent işbirliğinde 5 yıldır düzenlenen Yeni Fikirler Yeni İşler (YFYİ) yarışması, üniversite öğrencileri arasında girişimciliği ve inovasyonu teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Bu yarışma, yenilikçi ve teknoloji tabanlı iş fikri olan öğrencilerin, fikirlerini hayata geçirmeleri için uygun ortamı sağlamakta ve onlara başarılı iş adamları olmaları yolunda destek vermektedir. İletişim ve Bilgi Tekolojileri Silah Sistemleri Komuta Kontrol Görüntü ve Ses Kontrol Tespit Diğer (otomasyon, analiz, tasarım, mekanik üretim) İletişim ve Bilgi Tekolojileri Silah Sistemleri Komuta Kontrol Görüntü ve Ses Kontrol Tespit Diğer (otomasyon, analiz, tasarım, mekanik üretim) Grafik-1: ODTÜ Teknokent Savunma Sanayii Firmaları Çalışma Alanlarının Dağılımı Yarışma, tüm sektörlerde girişimciliği teşvik etmek ve iş fikirlerini hayata geçirmek isteyen üniversite öğrencilerine kendi yenilikçi firmalarını kurma imkânı verirken; düzenlendiği ilk yıllardan itibaren katılımcıların, özellikle savunma sanayiine yönelik projelerle başvuruda bulundukları gözlenmiştir yılından itibaren Savunma Sanayii Müsteşarlığı nın savunma sanayii sektöründe milli üretimin teşvik edilmesi ve yeni firmalar kurulmasını sağlamak amacıyla vermiş olduğu büyük destek, Yeni Fikirler Yeni İşler yarışmasında Savunma Kategorisi nin açılmasında öncü olmuştur. Yeni Fikirler Yeni İşler yarışmasında, 2005 yılından beri ana sponsor olan Elginkan Vakfı, TL lik Teknoloji Ödülü ile yarışmaya katkıda bulunmanın çok daha ötesinde, yarışmayı bir çözüm ortağı olarak desteklemektedir. Savunma Sanayii Müsteşarlığı tarafından YTL lik Savunma Sanayii Müsteşarlığı Özel Ödülü ise, yarışmanın başarısının katlanarak artmasını sağlamıştır. Bu ödül sayesinde, genç girişimcilerin savunma sanayiine yönelik teknoloji tabanlı fikir üretmesi, ciddi anlamda teşvik edilmektedir. Kazanan yarışmacılar, sadece maddi ödüller değil, aynı zamanda ODTÜ Teknokent te ücretsiz ofis alanına sahip olmakta ve ihtiyaç duydukları her konuda eğitim ve danışmanlık hizmetlerinden ücretsiz olarak faydalanmaktadırlar. Bu yarışmayla hedeflenen, teknoloji tabanlı fikirlerin hayata geçmesi için bir girişimcinin gereksinim duyacağı imkânların sağlanmasıyla, yüksek katma değerli teknoloji şirketlerinin ortaya çıkması olduğu için, yarışmanın başarısını da çıkan başarılı şirket sayısı ve şirketlerin geldiği nokta belirlemektedir yılından beri her sene düzenlenen yarışmada, şu zamana kadar 8 şirket kurulmuş, kurulan şirketlerde 33 kişi istihdam olanağı sağlanmıştır. YFYİ 2008 yılı birincisi Biyonesil şirketi Biyolojik Mayın Tespit Sistemi adlı projeleri ile hem Elginkan Vakfı Teknoloji Ödülü nü hem de Savunma Savunma Sanayii Özel Ödülü nü almaya hak kazanmışlardır. YFYİ 2009 da ise ön elemeyi geçen 6 grup, yarışmanın ikinci aşamasında bu özel ödülü kazanıp kendi şirketlerini kurmak için iş planlarını hazırlamaya devam etmektedirler. ODTÜ Teknokent in girişimciliği teşvik ederek savunma sanayii sektörüne katkı sağlamayı hedeflediği bir diğer oluşum ise bir ön kuluçka merkezi niteliğindeki ODTÜ Teknokent Animasyon Teknolojileri ve Oyun Geliştirme Merkezi dir (METUTECH- ATOM). Ülkemizde animasyon teknolojileri ve bilgisayar oyunları sektöründe faaliyet gösteren ilk ve tek merkez olan METUTECH-ATOM, Türkiye de ve dünyada animasyon ve oyun teknolojileri konusunda uzmanlaşmış ve ülke ekonomisine yüksek katma değer üreterek katkıda bulunan bir çekim merkezi olmayı hedeflemektedir. Geçen 1 yıl içerisinde, 15 farklı proje grubundan 100 den fazla geliştirici ve genç girişimciye bünyesinde hizmet veren METUTECH-ATOM, Sana- YFYİ ile hedeflenen, teknoloji tabanlı fikirlerin hayata geçmesi için bir girişimcinin gereksinim duyacağı imkânların sağlanmasıyla, yüksek katma değerli teknoloji şirketlerinin ortaya çıkması olduğu için, yarışmanın başarısını da çıkan başarılı şirket sayısı ve şirketlerin geldiği nokta belirlemektedir. 58 Ekim 2009

5 yi ve Ticaret Bakanlığı nın er TL lik Tekno Girişim desteği sayesinde, 3 grubun şirketleşmesini sağlamış durumdadır. Bu 3 şirketten Lama Production, özellikle animasyon ve savunma sanayii alanında kullanılmak üzere hareket yakalama (Motion Capture) teknolojisi üzerine çalışmaktadır. Merkezin, dünyada 45 milyar $ lık büyüklüğe ulaşmış oyun sektörü ve ciddi gelirler getiren animasyon sektörüne odaklanıyor olmasının başlıca nedeni, ODTÜ Teknokent içerisinde halihazırda var olan pek çok şirketin, simülasyon ve savunma sanayii projelerinde elde ettiği bilgi birikiminin, seçilen oyun ve animasyon sektörünün temelini oluşturuyor olmasıdır. Ülkemiz için bu 2 sektör oldukça yeni olmasına rağmen, hem taleplere hem de geliştirme potansiyeline baktığımızda, dünya ile yarışabilir duruma gelmemiz çok uzak değildir. Bu noktada, savunma sanayiinde ve simülasyon projelerinde elde edilen bilgi birikimi ile insan kaynağının, oyun ve animasyon projelerine yönelik değerlendiriliyor olması, büyük önem arz etmektedir. Ülkemizde teknoparklar, bilgi tabanlı, ileri teknoloji üreten yenilikçi firmaların oluşumu ve büyümesini desteklerken, üniversitelerin araştırma altyapısına ayrılan kaynakların daha verimli kullanılmasında etkili olmaktadırlar. Bunun yanı sıra, ülkenin teknolojik ve Kaynaklar 1. Bilim ve Teknoloji Politikaları ve 21. Yüzyılın Toplumu, DPT, İsmail Hakkı Yücel, İnovasyon Çerçeve Raporu, Ulusal İnovasyon Girişimi, 2006 dolayısıyla ekonomik düzeyinin yükselmesi, inovasyon ve girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması ve bu sayede ülkenin uluslararası rekabet gücünü arttırarak refah düzeyinin yükseltilmesinde de etkin rol oynamaktadırlar. Teknoparkların bu misyonları çerçevesinde, özellikle üniversite öğrencilerinin iş fikirlerini hayata geçirmeleri; akademisyenlerin ise akademik çalışmalarını ticarileştirerek kendi yenilikçi firmalarını kurmaları konusunda destekleyen programlar geliştirmeleri, kurumsal yapıların güçlenmesine katkı sağlayacaktır. Öncelikli sektörler bazında, girişimciliğin ve mevcut firmalarda inovasyonun teşvik edilmesi için belirlenen stratejiler ve programlar ise sektörün gelişimine büyük katkı sağlayacaktır. Bu bağlamda, savunma sanayii sektöründe inovasyonun ve girişimciliğin teşvik edilmesi için Savunma Sanayii Müsteşarlığı nın YFYİ yarışmasına verdiği büyük destek, sektörün gelişimi ve yeni firmaların kurulmasının özendirilmesi için atılmış önemli adımlardan biridir. YFYİ yarışması kapsamında savunma sanayii sektöründe milli üretimin arttırılması ve yenilikçi firmaların piyasaya katılmaları hedefi doğrultusunda gerçekleştirilen ODTÜ, Savunma Sanayii Müsteşarlığı ve ODTÜ Teknokent işbirliği, ülkemizdeki diğer teknoparklar için de önemli bir model teşkil etmek- 3. Öğretim Elemanları ve Sanayici açısından Üniversite-Sanayi İşbirliğinin Değerlendirilmesi, Doç. Dr. Sabahat Bayrak, Doç. Dr. Muhsin Halis. 4. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu Uygulamalarının Değerlendirilmesi ile Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunların Çözümüne İlişkin Öneri, DDK, The Role of Scince and Technology Parks in Economic Development, Luis Sanz, 2002 Teknoparkların bu misyonları çerçevesinde, özellikle üniversite öğrencilerinin iş fikirlerini hayata geçirmeleri; akademisyenlerin ise akademik çalışmalarını ticarileştirerek kendi yenilikçi firmalarını kurmaları konusunda destekleyen programlar geliştirmeleri, kurumsal yapıların güçlenmesine katkı sağlayacaktır. tedir. YFYİ ve METUTECH-ATOM a benzer program ve yapıların; kamu, özel sektör ve üniversite işbirliğinde hayata geçirilmesi ve ülke genelinde yaygınlaştırılması, öncelikli sektörlerin gelişimini destekleyeceği gibi, sermaye birikimi ve istihdama katkıları bağlamında bölgesel kalkınma için de önemli bir etken olacaktır. 6. Bölgesel ve Ulusal Kalkınmada Etkili Bir Mekanizma: Teknoparklar, TÜBİTAK, Mustafa Ay, Dünyada ve Türkiye de Teknoparklar (Bilim ve Teknoloji Parkları), Muazzez Babacan, TC Sanayi ve Ticaret Bakanlığı İlknur İLKYAZ GÜL Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümünden 2004 yılında mezun oldu. Uzmanlık alanları arasında stratejik planlama, küme yönetimi, kuluçka merkezlerinin kurulması ve yönetilmesi yer almaktadır. Ayrıca ulusal ve uluslararası fon kaynaklarına yönelik teklif hazırlanması konusunda deneyim sahibidir. Aralık 2005-Ocak 2006 döneminde ODTÜ Teknokent in koordinatörlüğünü üstlendiği RIS-Mersin projesinin yöneticiliğini yürüttü. Ocak 2008 den beri ise Kurumsal Gelişim Direktörü olarak ODTÜ Teknokent teki görevine devam etmektedir. Savunma Sanayii Gündemi 59