Su Bazlı Boya ve Verniklerin Türkiye deki Üretimi ve Kullanımı

Transkript

1 6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), May 2011, Elazığ, Turkey Su Bazlı Boya ve Verniklerin Türkiye deki Üretimi ve Kullanımı M. Budakçı, M. Akkuş 1 ve A.A Budakçı 2 1 Düzce Üniversitesi, Düzce / Türkiye, mehmetbudakci@duzce.edu.tr, memisakkus@duzce.edu.tr 2 Milli Eğitim Bakanlığı, Gazi Mustafa Kemal İlköğretim Okulu, Düzce / Türkiye, ay-budak@hotmail.com Production and Use of Water Borne Varnishes and Paints in Turkey Abstract The limited use of water borne paint/varnishes by companies in Turkey within the European Union (EU) acceptance process constitutes a problem for human health and environment protection. Being aware, with the conscious of environmental protection, this research aims to determine the water borne paint/varnishes which are important in industry of woodworking in Turkey. In the research, the data has been are collected from, 20 of which are manufactures and 100 of which are users, sing questioner s and interviews were used in İstanbul, Kayseri, Ankara, Düzce and İnegöl. As a result, the users of in Turkey prefer water borne paint/varnishes for baby-child room furniture and for some decorations, but water borne paint/varnishes are expensive and cause some problems on practice 75 %; for this reason water borne paint/varnishes are being used less than solvent paint/varnishes. Depending on the manufacturer survey results, resins for using to produce water borne paint/varnishes are being imported 80 %, selfproduced 20 % all their products. Key Words Water borne paint/varnishes, industry of woodworking, organic coatings, paint/varnish production. I. GİRİŞ Ağaç işleri endüstrisinde ahşap yüzeylerin boya/vernik kullanılarak dış etkenlere karşı korunması ve eşyaya zengin dekoratif görünüm kazandırma çalışmaları tarihin çok eski devirlerinde başlamıştır [1,2,3]. Türkiye de boya/vernik üretiminde çözücü olarak çoğunlukla solventler kullanılmaktadır. Birçok Avrupa ülkesinde çevre koruma ve insan sağlığına verilen önem arttıkça solvent kullanımı azaltılmaya başlamış ve bu konudaki zorlamalar artmıştır. Çözüme yardımcı olmak üzere yapılan hukuki düzenlemeler boya/vernik üretiminde su çözücülü polimerlerin kullanımını hızlandırmıştır [4,5]. Sadece ağaç işleri endüstrisinde kullanılan kadarı ile, solvent bazlı boya/verniklerin kullanımından kaynaklanarak atmosfere salıverilen organik esaslı uçucu bileşiklerin (Volatile Organic Compounds-VOC) önemli miktarlarda olduğu düşünülürse, su bazlı sistemlerin önemi kendiliğinden ortaya çıkar. Konu ile ilgili olarak, 1970 yılında ABD de imzalanmış olan temiz hava yasası (clean air act) ile boya/vernik uygulamalarında ortaya çıkan uçucu organik bileşiklerin azaltılması ve önümüzdeki yıllarda öngörülen limit değerlerinin düşük tutulması gibi nedenlerle su bazlı boya/verniklerin önemi artmıştır. [4,6-11]. Ayrıca Avrupa da boya/vernik üreticileri, kullanıcıları ve çevre korumacılar 1979 yılında su bazlı sistemlere en kısa zamanda ve mutlaka geçilmesi hususunda görüş birliğine varmışlardır [12]. Örneğin; Almanya da 1990 lı yılların başından beri çıkartılan kanunlar ile getirilen kısıtlamalardan sonra çevre dostu ürünlerin kullanımında hızlı bir artış olmuştur yıllarında yapılan bir araştırmada solvent bazlı boya/verniklerin tüketim miktarı % 40 tan % 31 e gerilediği bildirilmiştir [13]. Farklı bir çalışmada ise 2007 yılında European Directive 2004/42/EC yönetmeliğinin yürürlüğe girmesiyle, üretilen boya/vernik VOC emisyon limitlerinde ciddi azalma sağlandığı belirtilmiştir [2,14]. Su bazlı boya/verniklerin üretim, tüketim ve kullanımlarının son yıllarda hızlı artış göstermesi, hukuki zorunluluklar yanı sıra, su bazlı sistemlerin formüle edilmesine olanak sağlayan bağlayıcı reçinelerin geliştirilmesinden de kaynaklanmıştır. [7,15,16]. Aslında su çözücülü sistemler boya olarak uzun zamandan beri bilinmekte ve kullanılmaktadır. Akrilik emülsiyon polimerleri ya da akrilik lateksler olarak tanıtılan bu boyalar daha çok inşaat sistemlerinde kullanılmak üzere hazırlanmıştır. Bu boyalar inşaat sistemlerinde yaygın kullanım alanı bulurken, benzer sistemler suyun ağaç ve metal malzemeler ile uyumlu kullanılamayacağı endişesini doğurmuştur. Bunun sonucu olarak su çözücülü sistemlerin metal ve ağaç işleri sektörlerine girişi ve gelişmesi oldukça yavaş olmuştur. Sistemin ağaç işleri sektörüne girişini güçleştiren sebepler, ilk zamanlarda kullanılan örneklerinin ağaç malzemede lif ve doku kabarmasına sebep olması, tamir bakım imkanın az oluşu ve mobilya fabrikalarının cila hatlarındaki kurutma kabinlerinin metal kısımlarının su buharı etkisiyle paslanabileceği endişesinden kaynaklanmıştır [4]. Günümüzde boya/vernik sistemleri hızla gelişmekte, çevreye daha duyarlı, insan sağlığına en az zarar veren ekonomik ve uygulaması daha kolay su bazlı boya/ vernikler üretilmektedir. Bu perspektiften hareketle çalışmanın amacı, ağaç işleri endüstrisinde önemli bir kullanım alanına sahip olmaya başlayan su bazlı boya/verniklerin Türkiye deki üretimi ve kullanımını belirlemektir. A. Araştırmanın Önemi 176 II. ARAŞTIRMA YÖNTEMİ Ağaç işleri endüstrisinde, çevreye daha duyarlı, insan sağlığına en az zarar veren su bazlı boya/vernik kullanımının ön plana çıkması, yeni teknolojik gelişmeler, ihtiyaçların çeşitliliği, buna rağmen pek çok kişinin bu teknolojilerden amacına ve niteliğine uygun olarak yararlanamaması, hukuki zorunluluklar ve bu sektörün

2 M. Budakçı M. Akkuş, A.A. Budakçı büyük bir pazar payına sahip olması, araştırmanın önemini ortaya çıkarmaktadır. B. Sınırlılıklar Araştırma evrenini İstanbul, Düzce, Ankara, Kayseri ve İnegöl de faaliyet gösteren su bazlı boya/vernik üretici ve kullanıcı işletmeler, araştırma örneklemini ise bu illerde bulunan 20 üretici 100 kullanıcı işletme oluşturmuştur. Uygulanacak anket ve röportajlardan önce belirlenen belli işletmeler yerinde incelenerek, ön araştırma yapılmış ve daha sonra anket soruları hazırlanmıştır. Yapılan araştırmanın güvenilirliğini artırmak için örneklem sayısı; 27 üretici, 180 kullanıcı işletme ele alınmıştır. Buna göre su bazlı boya/vernik üreten işletmelerin %20 sinin küçük, %30 unun orta, %50 sinin ise büyük ölçekli işletmeler olduğu tespit Türkiye de su bazlı boya/vernik üreten işletmelerin ne kadar süredir üretim yaptıklarına ilişkin sonuçlar Şekil 2 de verilmiştir. Anket uygulamasında örnek sayısı (N); N=Z 2 *N*P*Q/N* D 2 + Z 2 *P*Q eşitliğinden hesaplanmıştır. Burada; Z= Güven kat sayısı (%95 lik güven için bu katsayı 1.96 alınmaktadır). N= Ana kütle büyüklüğü P= Ölçmek istediğimiz özelliğin ana kütlede bulunma ihtimali (Anketler için %98 alınmıştır). Q= 1-P (Ölçmek istediğimiz özelliğin ana kütlede bulunmama ihtimali) D= Kabul edilen örnekleme hatası(anketler için %2 ) Buna göre en az 19 üreticiye ve 98 kullanıcıya anket uygulanması gerektiği ortaya çıkmıştır. Ancak araştırmanın güvenilirliği açısından 20 üreticiye, 100 kullanıcıya anket uygulanmıştır. C. İstatistiksel değerlendirme Veriler elde edildikten sonra tekrar incelenmiş, birbirinden bağımsız ve farklı gibi görünenler bir anlam bütünlüğü oluşturacak şekilde düzenlenerek sıralanmaya çalışılmıştır. Verilerin açıklayıcı ve daha anlaşılır olması açısından SPPS ve Microsoft Office Excel programlarından faydalanılarak sayı ve yüzde dağılımları ile değerlendirilmiştir. III. BULGULAR A. Üreticilere Yönelik Sonuçlar Türkiye de su bazlı boya/vernik üreten işletmelerin büyüklüklerine ilişkin sonuçlar Şekil 1 de verilmiştir. Şekil 2. İşletmelerin su bazlı boya/vernik üretim süreleri. Tabloya göre, su bazlı boya/vernik üreten işletmelerin %35 inin 6 10 yıl, %25 inin yıl, %20 sinin 11-15yıl, %15 inin 6 10 yıl, %5 inin 0 5 yıldan beri üretim yaptıkları belirlenmiştir. Su bazlı boya/vernik üreten işletmelerin kullandığı reçine tiplerine ilişkin sonuçlar Şekil 3. de verilmiştir. Şekil 3. Su bazlı boya/vernik üretiminde kullanılan reçineler. Buna göre işletmelerin %50 si poliüretan + akrilik reçine modifikasyonlarını, % 30 u poliüretan reçinelerini, %20 si ise akrilik reçinelerini kullandıkları tespit Su bazlı boya/vernik üreten işletmelerin reçineleri nasıl elde ettiklerine ilişkin sonuçlar Şekil 4. de verilmiştir. Şekil 1.Su bazlı boya/verniği üreten işletmelerin büyüklükleri. Şekil 4. İşletmelerin reçineyi nasıl elde ettiklerine ilişkin sonuçlar. 177

3 Su Bazlı Boya ve Verniklerin Türkiye deki Üretimi ve Kullanımı Su bazlı boya/vernik üreten işletmeler, reçinelerin %80 ini ithal ederek, %20 sini ise kendileri üreterek elde ettikleri belirlenmiştir. Su bazlı boya/verniklerin tüketiminde hangi sektörlerin bulunduğuna ilişkin sonuçlar Şekil 5 de verilmiştir. Şekil 5. Su bazlı boya/verniklerin tüketiminde hangi sektörlerin bulunduğu. Buna göre su bazlı boya/verniklerin tüketiminde %40 oranında inşaat, %30 oranında mobilya, %20 oranında otomotiv, %10 oranında metal sanayisinin olduğu tespit Türkiye de son yıllarda su bazlı boya/vernik üretimindeki artış nedenlerine ilişkin sonuçlar Şekil 6 da verilmiştir. Şekil 7. İşletmelerin veya ürünlerinin sahip olduğu kalite belgesi/belgeleri. Su bazlı boya/vernik üreten işletmelerin %45 inin İSO 9000, %15 inin TSEK + İSO 9000, %10 unun İSO, %10 unun İSO İSO Diğer kalite belgeleri, %5 inin TSEK + İSO, %5 inin İSO + İSO 9000, %5 inin İSO Diğer kalite belgelerine sahip olduğu; %5 inin ise kalite belgesinin olmadığı tespit Diğer kalite belgeleri olarak ifade edilen belgeler ise çalışmada Cataş ve Sesil belgeleri olarak tespit İşletmelerin üretimde hangi standartları kullandığına ilişkin sonuçlar Şekil 8 de verilmiştir. Şekil 6. Su bazlı boya/vernik üretimindeki artış nedenleri. Şekil 6 ya göre Türkiye de son yıllarda su bazlı boya/vernik üretiminde artış olmasının nedeninin % 60 AB üyeliğine giriş süreci, %25 modern ve entegre tesislere sahip olmak + AB üyeliğine giriş süreci, %10 Türk boya pazarına yönelen yabancı sermayenin ilgisi + AB üyeliğine giriş süreci, %5 Türk boya pazarına yönelen yabancı sermayenin ilgisi + AB üyeliğine giriş süreci + modern ve entegre tesislere sahip olmak olduğu tespit İşletmelerin veya ürünlerinin sahip olduğu kalite belgesi/belgelerine ilişkin sonuçlar Şekil 7 de verilmiştir. Şekil 8. İşletmelerin üretimde kullandıkları standartlar. İşletmelerin su bazlı boya/vernik üretiminde %40 nın DIN (Alman standardı), %25 inin TSE (Türk Standartları enstitüsü), %15 inin EN (Avrupa standardı), %10 unun TSE+ DIN, %5 inin TSE + EN, %5 inin Diğer standartları kullandıkları tespit Üretici işletmelerden su bazlı boya/vernikleri kimlerin satın aldığına ilişkin sonuçlar Şekil 9 da verilmiştir. 178

4 M. Budakçı M. Akkuş, A.A. Budakçı Şekil 9. Su bazlı boya/vernikleri kimlerin satın aldığı. Buna göre su bazlı boya/verniklerin %35 ini İthalatçı firmalar+ Toptancılar (dış piyasa) + Doğrudan tüketici +Küçük ölçekli işletmeler + Orta ölçekli işletmeler+ Diğerleri, %25 ini İthalatçı firmalar + Toptancılar (dış piyasa) + Küçük ölçekli işletmeler + Orta ölçekli işletmeler, %20 sini Toptancılar (dış piyasa) + Yurt dışı bayiler + Büyük mağazalar / Perakendeciler (Dış piyasa)+doğrudan tüketici, %10 unu Toptancılar (dış piyasa)+doğrudan tüketici + Küçük ölçekli işletmeler + Orta ölçekli işletmeler, %10 unu Küçük ölçekli işletmeler + Orta ölçekli işletmeler + Diğerleri satın almakta olduğu belirlenmiştir. Su bazlı boya/vernikleri üreten işletmelerin tüketici tercihlerini belirlemeye ilişkin sonuçlar Şekil 10 da verilmiştir. Su bazlı boya/vernikleri üreten işletmelerin tüketici tercihlerini belirlemede, %50 si Tüketici kendisi belirliyor + İthalatçı firma ile+internet ile teklif vererek + Sektörel analiz sonuçlarına göre, %15 i Tüketici kendisi belirliyor + Dış ticaret ile ilgili yabancı kuruluşlar ile+internet ile teklif vererek + Sektörel analiz sonuçlarına göre, %10 u İthalatçı firma ile + Yurt dışında yayınlanan reklamlar ile + İnternet ile teklif vererek, %10 u Tüketici kendisi belirliyor+internet ile teklif vererek + Fuarlarda beğenilen ürünlere göre, %5 i İthalatçı firma ile + İnternet ile teklif vererek, %5 i İthalatçı firma ile + Yurt dışında yayınlanan reklamlar ile + Dış ticaret ile ilgili yabancı kuruluşlar ile + İnternet ile teklif vererek, %5 i Aracı teklifleri ile + İthalatçı firma ile + Sektörel analiz sonuçlarına göre davrandıkları tespit Şekil 10. Tüketici tercihlerinin belirlenmesi. B. Su Bazlı Boya/Vernik Kullanan İşletmelere Yönelik Anket Sonuçları Su bazlı boya/vernik kullanan işletmelerin büyüklüklerine ilişkin sonuçlar Şekil 11 de verilmiştir. Şekil 11. Su bazlı boya/verniği kullanan işletmelerin büyüklükleri. Su bazlı boya/verniği üreten işletmelerin %36 sinin küçük, %56 unun orta, %8 sinin ise büyük ölçekli işletmeler olduğu tespit Su bazlı boya/verniği kullanan işletmelerin ürettikleri ürünlere ilişkin sonuçlar Şekil 12 de verilmiştir. Su bazlı boya/verniği kullanan işletmelerin %68 inin Dekorasyon ürünleri, %17 sinin Dekorasyon + Diğerleri, %13 ünün Diğerleri ve %2 sinin Panel mobilya ürettikleri tespit Diğerleri kategorisinde bebek, çocuk odası mobilyası ve doğrama yer aldığı belirlenmiştir. 179

5 Su Bazlı Boya ve Verniklerin Türkiye deki Üretimi ve Kullanımı Su bazlı boya/vernik kullanan işletmelerin;%31 i Akzo- Kemipol A.Ş., %19 u İshakol Boya Sanayi A.Ş., %15 i Dewilux Boya, Vernik Sentetik Reçine A.Ş., %14 ü Bosaş Kimya ve Boya San.Tic. Ltd.Şti., %12 si Diğerleri, %9 u Marshall Boya ve Vernik San. A.Ş. firmalarının ürünlerini tercih ettikleri tespit İşletmelerin su bazlı boya/vernik satın alırken bu firma/firmaları tercih etme nedenlerine ilişkin sonuçlar Şekil 15 de verilmiştir. Şekil 12. Su bazlı boya/verniği kullanan işletmelerin ürettikleri ürünler. İşletmelerin sahip olduğu kalite belgesi/belgelerine ilişkin sonuçlar Şekil 13 de verilmiştir. Şekil 15. İşletmelerin su bazlı boya/vernik satın alırken firma/firmaları tercih etme nedenleri. Şekil 13. İşletmelerin sahip olduğu kalite belgesi/belgeler. Su bazlı boya/vernik kullanan işletmelerin, %42 sinin İSO 9000, %12 unun TSEK, %14 ünün TSEK + İSO 9000, %2 sinin TSEK İSO + İSO 9000 kalite belgelerine sahip olduğu, %30 unun ise kalite belgesinin olmadığı tespit Su bazlı boya/vernik kullanan işletmelerin hangi firma/firmaların ürünlerini tercih ettiklerine ilişkin sonuçlar Şekil 14 de verilmiştir. Su bazlı boya/vernik satın alan işletmelerin %46 sı yıllardır boya/vernik aldığımız için, %32 si fiyatları uygun olduğu için, %13 ü markalaşmış büyük firma oldukları için, %9 u Diğerleri şeklinde tercih ettikleri tespit İşletmelerin su bazlı boya/vernik uygularken sorun/sorunlar yaşayıp yaşamadığına ilişkin sonuçlar Şekil 16 da verilmiştir. Şekil 16. İşletmelerin su bazlı boya/vernik uygularken sorun/sorunlar yaşayıp yaşamadığı. Su bazlı boya/vernik kullanan işletmelerin %75 inin uygulamada sorun/sorunlar yaşadığı, %25 inin ise sorunlar yaşamadığı tespit İşletmelerin Su bazlı boya/vernik uygularken sorun/sorunlar yaşanıyorsa nedenlerine ilişkin sonuçlar Şekil 17 de verilmiştir. Su bazlı boya/vernik uygularken işletmelerin sorun/sorunlar yaşadığı nedenlerin başında % 61 oranıyla Ahşap esaslı malzemeden kaynaklanan kusurlar Şekil 14. Su bazlı boya/vernik kullanan işletmelerin firma tercihleri. 180

6 M. Budakçı M. Akkuş, A.A. Budakçı + Uygulama ve Kuruma esnasında oluşan kusurlar + Film oluşumundan sonra görülen kusurlar oluşturmaktadır. elde edilemeyişi+zımparalanma güçlüğünün oluşturduğu tespit Şekil 17. İşletmeler su bazlı boya/vernik uygularken sorun/sorunlar yaşıyorsa nedenleri. %30 luk bölümü Ahşap esaslı malzemeden kaynaklanan kusurlar + Film oluşumundan sonra görülen kusurlar, %9 unu ise Ahşap esaslı malzemeden kaynaklanan kusurlar + Uygulama ve Kuruma esnasında oluşan kusurlar şeklinde olduğu tespit İşletmelerin su bazlı boya/vernik uygularken ahşap esaslı malzemeden kaynaklanan kusurlara ilişkin sonuçları Şekil 18 de verilmiştir. Şekil 19. Uygulama ve Kuruma esnasında oluşan kusurlar. İşletmelerin su bazlı boya/vernik uygularken, film oluşumundan sonra görülen kusurlara ilişkin sonuçları Şekil 20 de verilmiştir. Şekil 20. Film oluşumundan sonra görülen kusurlar. Film oluşumundan sonra görülen kusurların %46 sı Zımpara çiziği görüntüsü+son katın ince görünmesi, %35 i Zımpara çiziği görüntüsü, %19 u ise Son katın ince görünmesi şeklinde olduğu belirlenmiştir. Şekil 18. Ahşap esaslı malzemeden kaynaklanan kusurlar. Buna göre ahşap esaslı malzemeden kaynaklanan kusurların, %72 sini malzemenin yüzey düzgünlüğü, %16 sını malzemenin rutubeti + Malzemenin yüzey düzgünlüğü, %12 sini ise Malzemenin rutubetinin oluşturduğu tespit İşletmelerin su bazlı boya/vernik uygularken uygulama ve kuruma esnasında oluşan kusurlara ilişkin sonuçlar Şekil 19 da verilmiştir. Uygulama ve Kuruma esnasında oluşan kusurların %91 ni zımparalanma güçlüğü, %7 sini yeterli parlaklığın elde edilemeyişi, %2 sini ise yeterli parlaklığın IV. SONUÇ ve ÖNERİLER Çalışmadan elde edilen veriler ışığında, Türkiye de son yıllarda ağaç işleri endüstrisinde su bazlı boya/verniklerin kullanımının artış gösterdiği belirlenmiştir. Üretici firmalar bunun nedenini büyük oranda Türkiye nin Avrupa Birliği ne giriş süreci olarak açıklamaktadır. Bu boya/vernikleri kullanan işletmelerin ise insan sağlığı ve çevre korunması gibi faktörleri ön plana çıkararak kullanımlarını artırdıkları tespit İşletmelerin su bazlı boya/verniğin sağlık açısından sakıncalı olmadığı ve zararlı uçucu bileşik maddeler içermediği için dekorasyonda, doğrama üretiminde, bebek ve çocuk odası mobilyalarında tercih ettikleri belirlenmiştir. 181

7 Su Bazlı Boya ve Verniklerin Türkiye deki Üretimi ve Kullanımı Araştırmada, su bazlı boya/vernik üreten işletmelerin reçinelerin çoğunu ithal ettikleri, küçük bir kısmını ise kendilerinin ürettiği tespit Ülkemizdeki boya/vernik sanayinin dışa bağımlılığını azaltacak adımların atılması, bu alanda çalışma yapan kişi ve kuruluşlara teşvikler verilerek yerli üretici, ürün sayısı ve çeşidinin artırılması sağlanmalıdır. Buna bağlı olarak kullanıcıların en fazla serzenişte bulundukları su bazlı boya/vernik fiyatlarında belirgin düşüş olacağı kaçınılmaz bir gerçektir. Su bazlı boya/verniği kullanan işletmelerin, ahşap esaslı malzemeden kaynaklanan kusurlar, uygulama ve kuruma esnasında oluşan kusurlar ve film oluşumundan sonra görülen kusurlar nedeniyle uygulamada sorunlar yaşadıkları tespit Bu bağlamda su bazlı boya/verniklerin halen ağaç işleri endüstrisindeki kullanımında bazı problemlere sahip olduğu, dolayısı ile üreticilerin bu araştırmada öngörülen kusurları gidermeye yönelik AR-GE çalışmalarını hızlandırması/artırması ön plana çıkmaktadır. Sonuç olarak, ağaç işleri endüstrisinde üretim ve kullanımında halen bazı eksikleri olmasına rağmen, gelecek nesillere daha temiz bir dünya bırakmak için yasal zorlamalara gerek kalmadan solvent bazlı boya/verniklerin artık kullanımına son verilmeli, su bazlıların tercih edilmesi sağlanmalıdır. [15] Désor, U., Stephan, K., Waterborne acrylic dispersions for wood lacquers, European Coatings Journal, pp , [16] Yıldız, E., Su Bazlı Boya ve Kaplamalar Beklentiler ve Su Bazlı Poliüretan Bağlayıcı Sistemleri, Tübitak, KAYNAKLAR [1] Flexner, B., Understanding Wood Finishing, How to select and apply the right finish, The reader s digest association, Inc., Pleasantville, New York, [2] Wood Coatings, Theory and Practice, DOI: /B , Elsevier B.V [3] Sönmez, A., Ağaç İşlerinde Üstyüzey İşlemleri 1, Hazırlık ve Renklendirme, Düzeltilmiş ve Genişletilmiş II. Baskı, Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi, Cem Web Ofset, ISBN: (TK) ISBN: (1.C.) Ankara, [4] Sönmez, A. ve M. Budakçı, Ağaçişlerinde Üstyüzey İşlemleri II, Koruyucu Katman ve Boya/Vernik Sistemleri, Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi,, Ankara. ISBN: (TK) ISBN: (2.C.), Sevgi Ofset, [5] T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı,, Sanayi Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Boya ve Sanayi Sektör Araştırması -Ankara, [6] Sönmez, A., Budakçı, M, ve Yakın, M., Ağaç Malzemede Su Çözücülü Vernik Uygulamalarının Sertlik, Parlaklık ve Yüzeye Yapışma Direncine Etkileri, Politeknik Dergisi, Cilt: 7 Sayı: 3 s , 2004 [7] Budakçı, M., B. Uysal ve R. Esen, Borik Asit Modifikasyonunun Su Bazlı Verniğin Sertlik Değerine Etkisi, 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS 09), Karabük, , [8] Steinfeldt, M., Petschow, U., Haum, R., Gleich, A. Nanotechonology and sustainability Ecological Efficiency of Nano-Varnish ; Discussion paper 65/04, Institute for Ecological Economy Research (IOEW), Berlin, Germany, [9] Council Directive 1999/13/EC of 11 March 1999 on the limitation of emissions of volatile organic compounds due to the use of organic solvents in certain activities and installations (amended by Directive 2004/42/EC Paints Directive ). [10] Budakçı M., A. Sönmez, Determining Adhesion Strength of Some Wood Varnishes on Different Wood Surfaces, Journal of The Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 25 (1), , 2010 [11] Tunçgenç, M., Genel Boya Bilgileri, Akzo Nobel Kemipol A.Ş., [12] Keiler A., Conventional Waterborne Paints, UV- Curing Water-borne Paints or UV. Waterborne Paints, 26 th Industrial Paint Seminar, Rosenheim, [13] Rich J., Waterborne Coatings, Journal of Coatings Technology, Vol. 69, No: 864, [14] 182