0 5 Yaş Arası 250 Çocukta Penis Uzunluğu ile Pelvik Antropometrik Ölçümler Arasındaki Korelasyonun Araştırılması

Transkript

1 J Kartal TR 2016;27(3): doi: /jkartaltr künyeli yazının Türkçe çevirisi KLİNİK ÇALIŞMA ORIGINAL ARTICLE 0 5 Yaş Arası 250 Çocukta Penis Uzunluğu ile Pelvik Antropometrik Ölçümler Arasındaki Korelasyonun Araştırılması Investigation of the Correlation Between Pelvic Anthropometric Measurements and Penile Length of 250 Turkish Boys Aged 0 5 Years Hakan AKDERE, 1 Ali YILMAZ, 2 Özcan ARABACI, 3 Yavuz ÖZDEMİR, 1 Ersan ARDA 1 1 Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji Anabilim Dalı, Edirne 2 Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anatomi Anabilim Dalı, Edirne 3 Edirne Selimiye Devlet Hastanesi, Üroloji Kliniği, Edirne Özet Amaç: Çalışmamızda 0 60 ay arası çocukların gerilmiş penis uzunluğu (GPU) ölçüldü ve yaş-boy-kilo-interspinöz mesafe ve pubis yüksekliği gibi antropometrik parametrelerle ilişkisi değerlendirildi. Elde ettiğimiz veriler, benzer diğer literatür çalışmaları ile karşılaştırıldı. Gereç ve Yöntem: Çalışmamız, 0 60 ay yaş arası 250 erkek çocukta yapıldı. Bütün çocukların gerilmiş penis uzunluğu, kilosu, boyu, interspinöz mesafesi ve pubis yüksekliği tek bir ürolog tarafından değerlendirildi. Bu değerlendirmeler optimal poliklinik şartlarında gerçekleştirildi. Bulgular: Çocukların ortalama boyu 55.82±3.22 cm, ortalama vücut ağırlığı ±54.23 gr, ortalama interspinöz mesafesi ±1.21 cm, ortalama pubis yüksekliği 2.56±0.46 cm, GPU 2.69±0.57 cm olarak ölçüldü. Gerilmiş penis uzunluğu ile çocukların yaşı, ağırlığı, boyu ve interspinöz mesafesi arasında belirgin bir ilişki bulundu (sırasıyla: r=0.240, p=0.001; r=0.242, p=0.001; r=0.204, p=0.006; r=0.224, p=0.002). GPU ve pubis yüksekliği arasında anlamlı bir ilişki bulunmadı (r=0.97, p=0.191). Sonuç: Penis uzunluğundaki anomalileri doğru değerlendirebilmek için yaşa ve ırka özgü ortalama GPU değerleri bilinip, bu veriler göz önünde tutularak muayene yapılmalıdır. Çalışmamız 0 60 ay yaş aralığındaki beyaz ırk çocuklar için güncel referans değerler sağlamıştır. Antropometrik ölçümlerle birlikte değerlendirildiğinde bu veriler klinisyenlere tanı ve tedavi süreci aşamalarında yararlı olabilir. Anahtar sözcükler: Gerilmiş penis uzunluğu; pelvik antropometri; penis anatomisi. İletişim: Dr. Hakan Akdere. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Üroloji Anabilim Dalı, Edirne Tel: / 1242 Summary Background: In the present study, stretched penile length (SPL) of children aged 0 60 months was measured and relationship to anthropometric parameters of age, height, weight, interspinous distance, and pubic bone height (PBH) was evaluated. Data obtained were compared with results of similar studies. Methods: Total of 250 boys (age range: 0 60 months) participated in the study. All measurements of SPL, weight, height, interspinous distance, and PBH were conducted by single urologist. These assessments were performed under optimal conditions. Results: Overall mean height of the children was 55.82±3.22 cm, mean weight was ±54.23 g, mean interspinous distance was ±1.21 cm, mean PBH was 2.56±0.46 cm, and mean SPL was 2.69±0.57 cm. Relationship between SPL and age, weight, height, and interspinous distance was statistically significant (r=0.240, p=0.001; r=0.242, p=0.001; r=0.204, p=0.006; r=0.224, p=0.002, respectively). Relationship between SPL and PBH was not statistically significant (r=0.97, p=0.191). Conclusion: Correct evaluation of penis size abnormality requires both knowledge of age and origin-specific average SPL values and analysis of these data. Present study provides current reference values for Caucasian boys aged 0-60 months. When combined with anthropometric measurements, these data may be beneficial to clinicians in diagnosis and treatment process. Keywords: Stretched penile length; Pelvic anthropometry; penile anatomy. Başvuru tarihi: Kabul tarihi: e-posta: hakdere@yahoo.com

2 J Kartal TR 2016;27(3): doi: /jkartaltr Giriş Yenidoğanın genital muayenesi, cinsiyet belirlenmesinin yanı sıra olası ürogenital anomaliler, doğuştan adrenal hiperplazi, hipotalamo-hipofizer yetersizlik ve genetik hastalıklar gibi altta yatan durumları tespit etmek açısından oldukça önem taşımaktadır. [1] Bu patolojilerin yenidoğan döneminde erken saptanması hayat kurtarıcı olabilmektedir. Yenidoğanın genital muayenesinde dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan bir tanesi mikro-penis varlığıdır. [2] Gerilmiş penis uzunluğu (GPU), çocuğun kendi yaş grubuna göre ortalama 2.5 standart deviasyonun altında ise mikro-penis olarak kabul edilmelidir. [3] Mikro-penis genellikle testiküler anomaliler ve hipospadias-epispadias gibi dış genital anomaliler ile birliktelik göstermektedir. Bu patoloji erken dönemde saptanmayıp uygun şekilde tedavi planı yapılmazsa metabolik, psikolojik ve seksüel çeşitli bozukluklara yol açabilmekte, ilerleyen dönemde kişi için sosyal bir sorun halini alabilmektedir. [4] Ortalama penis boyu ve standart değerleri yapılan çalışmalarla belirlenmiştir. Günlük klinik pratiğimizde bu standart değerleri baz alarak muayenemizi yapmaktayız. Yapılan son çalışmalarla birlikte kökene ve ırka bağlı olarak penis uzunluğunda farklı ortalama değerler görüldüğü bildirilmiştir. Dolayısıyla standardize penis boyu sorgulanmaya başlanmış, onun yerine etnik kökene göre penis boyu değerlendirmesi kavramı yerini almıştır. [4] Çin de yapılan bir bilimsel araştırmada, o bölgedeki yenidoğanların ortalama penis uzunluğunun, beyaz ırka kıyasla daha kısa olduğu bildirilmiştir. [5] Antropometri, insan vücudunun boyutları ile ilgilenen bilim dalıdır. Antropometrik ölçümleri standardize etmek amacıyla vücutta bazı referans noktalar belirlenmiştir. Bu ölçümler sabit bir noktadan vücudu bükerek, döndürerek, uzatarak, vücudun uzanabileceği en uzak mesafenin ölçülmesi yoluyla gerçekleştirilir. Yapısal vücut ölçümleri statik antromopetri olarak adlandırılırken, fonksiyonel vücut ölçümleri dinamik antropometri olarak isimlendirilmektedir. [6] Son yıllarda, erkek üreme sağlığı ile ilgili bozuklukları konu alan yayınların sayısında artış olduğu göze çarpmaktadır. Bu yayınlarda sperm kalitesindeki azalışla beraber hipospadias-epispadias ve inmemiş testis gibi genital anomalilerden ve testis kanseri insidansındaki artıştan sıkça bahsedilmektedir. Bu olumsuz gelişmelere yol açan en büyük faktörün ise çevresel endokrin bozucuların etkisi olduğu öne sürülmektedir. Bugün doğan bir bebek, 1940 larda doğan bir bebeğin aksine intrauterine dönemden itibaren daha fazla miktarda kimyasal maddeye maruz kalmakta, ilerleyen yaşlarında ise doğal besinlere ulaşma şansı azalmaktadır. Her geçen gün çevresel endokrin bozucuların insanlar üzerindeki olumsuz etkisi artarak devam etmekte ve daha belirgin bir hal almaktadır. [7] Bu çalışmamızda 0 60 ay yaş arası çocukların GPU sunu ölçtük ve GPU ile yaş, boy, vücut ağırlığı, interspinöz mesafe ve pubis yüksekliği gibi antropometrik ölçümlerle aralarındaki ilişkiyi değerlendirdik. Farklı köken ve ırklar üzerinde yapılan literatür çalışmalarında gördüğümüz değerleri, kendi elde ettiğimiz verilerle karşılaştırdık. Hastalar ve Yöntem Bu kesitsel araştırma 2010 Haziran Ekim ayları arasında devlet hastanesi ve 2013 Nisan Ekim ayları arasında üniversite hastanesinde gerçekleştirildi; çalışma için Trakya Üniversitesi Etik Kurulu onayı alındı ay yaş aralığındaki 250 erkek çocuk çalışmaya dahil edildi. Penil anomali (örn: fimozis, hipospadias, epispadias, gömük penis vs.), varikosel, inmemiş testis ve büyüme-gelişme geriliğine sebep olabilecek hastalığı (örn: Kronik böbrek yetersizliği, endokrinolojik bozukluklar vs.) olan çocuklar çalışma dışı bırakıldı. İki yüz elli kişilik çalışma grubunun büyük çoğunluğunu, polikliniğe başvuran periyodik genel muayene hastaları ve üriner sistem enfeksiyonu nedeniyle polikliniğe başvuran hastalar oluşturdu. Çocukların yaşı, GPU, boyu, vücut ağırlığı, interspinöz mesafesi ve pubis yüksekliği tek bir ürolog tarafından ölçüldü ve kayıt altına alındı. Tüm bu ölçümler, çocuk ailesi ile birlikte iken, 23 C 25 C arası havalandırmalı oda sıcaklığındaki tıbbi muayenehanede gerçekleştirildi. Gerilmiş penis uzunluğu ölçümü cetvel ile yapıldı. Cetvelin bir ucu ramus pubis üzerindeki yağlı dokuya bastırılarak yerleştirildi. Ardından penis iyice gerildi. Cetvelin diğer ucu ile glans penise olan mesafe ölçüldü. [8 10] Bu ölçüm esnasında prepisyum dikkate alınmadı, glans penisin en distal ucu eksternal meatus baz alındı. Her iki Spina İliaka Anterior Superior arası mesafe interspinöz mesafe olarak kaydedildi. Sünnetli çocuklar çalışmaya dahil edilmedi. Her çocuğun GPU ölçümü iki defa yapıldı ve ortalama değer kayıt edildi. Verilerin istatistiksel analizleri için NCSS 2007 (Statisti-

3 Akdere ve ark. Çocuklarda Penis Uzunluğu ve Antropometri İlişkisi cal Analysis Graphics) paket programı kullandı. Tanımlayıcı istatistiksel metotların (ortalama, standart sapma) yanı sıra, GPU ve diğer antropometrik ölçüler (boy, vücut ağırlığı, interspinöz mesafe, pubis yüksekliği) Pearson korelasyon analizi ile karşılaştırıldı. Sonuçlar %95 lik güven aralığında, anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirildi. Çalışmamız Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu tarafından onaylandı. Bulgular Çalışmamızın sonuçlarına göre ortalama boy 55.82±3.22 cm, ortalama vücut ağırlığı ±54.23 gr, ortalama interspinöz mesafe ±1.21 cm ve ortalama pubis yüksekliği 2.56±0.46 cm olarak ölçüldü. Ortalama GPU değeri 2.69±0.57 olarak saptandı. Gerilmiş penis uzunluğu, kendi yaş grubu ortalamasına göre 2.5 standart deviasyon altında olan çocuklar mikropenis olarak kabul edildi ve çalışmaya alınmadı. Gerilmiş penis uzunluğu ile çocukların yaşı, kilosu, boyu ve interspinöz mesafesi arasında belirgin bir ilişki bulundu (sırasıyla: r=0.240, p=0.001; r=0.242, p=0.001; r=0.204, p=0.006; r=0.224, p=0.002). Bulgularımız Şekil 1 ve 2 de gösterilmiştir. Gerilmiş penis uzunluğu ve pubis yüksekliği arasında ise anlamlı ilişki bulunmadı (r=0.97, p=0.191). Tartışma Erkek dış genital yapıları, intrauterine dönemde genitel tüberkülden köken alıp gelişmektedir. Hipotalamik-pitüiter-gonadal aks (HPG Aks), intrauterine haftalar arasında genital tüberkülden penis gelişimini uyarır. Penil büyümenin en hızlı olduğu zaman dilimi (4 cm/yıl) gebeliğin 20. haftası ve doğum arası dönemdir. Bu hızlı büyüme HPG aksının uyarımına bağlıdır. Aynı zamanda doğumdan sonraki ilk üç aydaki mini puberte döneminde, testosteron seviyesindeki artışa paralel olarak penis boyutunda artış hızlıdır. Daha sonraki dönemde yedi yaşına kadar penil büyüme düşük hızda devam eder ve toplamda 1 2 cm lik bir büyüme gerçekleşir. [3,11,12] Çocuklarda penis uzunluğunun doğru ölçülmesi büyük önem taşımaktadır. Penis boyutundaki bir anomali, ciddi hastalıkların işaretçisi olabilmektedir. Ölçüm için birçok metod vardır. Schonfeld in 1942 tarihindeki makalesinde bahsettiği GPU ölçüm metodu, hala günümüzde altın standart olarak yerini korumaktadır. [10] Schonfeld in yöntemine göre ölçüm bir cetvel ile yapılır. Ramus pubis üzeri yağlı dokunun üzerine baskı uygulanarak adipoz dokunun ekarte edilmesini takiben penis iyice gerilir. Glans penisin en uç noktası ile pubis arası mesafe ölçülür. Cetvel yerine 10 cc enjektör ile ölçüm gibi alternatif metodlar da çalışmalarda bildirilmiştir ancak suprapubik yağ dokunun ekarte edilememesi bu yöntemlerin genel olarak en büyük dez avantajını oluşturmaktadır. Çalışmamızda özellikle iki konu üzerinde durduk. Bunlardan ilki GPU ve GPU nun ölçtüğümüz antropometrik mesafelerle olan ilişkisi oldu. Üzerinde durduğumuz diğer nokta ise yaşadığımız coğrafyadaki ortalama GPU yu saptamak oldu. Çalışmamızda GPU ile çocuğun yaşı, boyu ve kilosu arasında anlamlı ilişki olduğunu gördük. Bu konuda daha önceden yapılmış çalışmaları incelediğimiz literatür taramamızda benzer sonuçlara varıldığına rast r=0.240; p=0.001 İnterspinöz mesafe (cm) Yaş (ay) r=0.224; p= Gerilmiş penis uzunluğu (cm) Gerilmiş penis uzunluğu (cm) Şekil 1. Gerilmiş penis uzunluğu ile interspinöz mesafe arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Şekil 2. Gerilmiş penis uzunluğu ile yaş arasında anlamlı ilişki saptanmıştır.

4 J Kartal TR 2016;27(3): doi: /jkartaltr ladık. Bu yönüyle çalışmamızın literatür ile uyumlu olduğunu söyleyebiliriz. Literatürde var olan çalışmalardan farklı olarak özellikle ele aldığımız nokta, GPU nun pelvik antropometrik mesafelerle olan ilişkisini ortaya koymaktı. Gerilmiş penis uzunluğu ile interspinöz mesafe arasında anlamlı ilişki bulurken, GPU ile pubis yüksekliği arasında herhangi bir anlamlı ilişkiye rastlayamadık. Aynı ırk ve köken üzerinde yapılan çalışmalarda ortalama GPU değerleri arasında 0.5 cm ye varan farklılıklar görülmüştür. Literatür taramamızda, en büyük farka ise Hindistan ın güney bölgesinde yapılan iki çalışmada rastladık. Doğum esnasında yapılan GPU ölçümlerinde bir çalışmada ortalama GPU 2.31 olarak bulunurken, diğerinde bu rakam 3.57 dir. [13,14] Ancak farklı ırk ve köken üzerinde yapılan araştırmalarda, ortalama GPU arasında büyük farklılıklar olabilmektedir. [3,11] Örneğin Çinli çocuklar üzerinde yapılan çalışmalarda ortalama GPU değeri, Kafkas ırkı ve hatta diğer Asyalı ırklarda daha düşük olarak saptanmıştır. Çinli bir çocuk, kendi populasyonuna özgü ortalama GPU ölçümleriyle değerlendirilmezse mikro-penis olarak yanlış tanı alabilir. [15] Özetle farklı ırk ve kökenler üzerinde yapılan ölçümlerde GPU değerlerinde 2.86 cm den 3.75 cm aralığına varan farklı çalışmalar literatürde mevcuttur. [10,15 20] Term yenidoğan döneminde GPU ölçümü üzerine metodu altın standart olarak kabul gören Schonfeld ve Beebe nin [10] çalışmasında ortalama GPU 3.75±0.3 cm iken, Feldman ve Smith çalışması [21] ve Flatau ve ark. çalışmalarının verdiği sonuçlar sırasıyla 3.5±0.7 cm ve 3.5±0.4 cm dir. [22] Doğu Hindistan, Singapur, Suudi Arabistan gibi Asya ülkelerinde yapılan çalışmalarda da yenidoğan dönemi için benzer ortalama GPU ölçümleri elde edilmiştir. [14 17] Bunun yanında Endonezya, Çin ve Japonya da doğan çocuklar ile yapılan çalışmalarda ise belirgin olarak daha düşük GPU ortalamaları elde edilmiştir. [18 20] Fok ve ark.nın [20] Çinli çocuklar ile yaptığı çalışmasında, GPU ile kilo, boy ve gestasyonel yaş arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Bu güçlü ilişki, diğer etnisitelere göre ortalama boyu ve kilosu daha düşük olan Çinli çocukların neden GPU ortalama değerinin daha düşük olduğunu açıklayabilir. Özetle değişik ırklar ve kökenler arasındaki farklı ortalama vücut ağırlığı ve boy ölçülerinin sonucu olarak ortalama GPU değerleri farklılık göstermektedir. [23] Sonuç Penis boyundaki anomalileri doğru değerlendirebilmek için yaşa ve kökene özgü ortalama GPU değerleri bilinip, bu veriler eşliğinde muayene yapılmalıdır. Aksi halde tamamen normal penis boyuna sahip bir çocuğa mikropenis yanlış tanısı konulabilir. Çalışmamız 0 60 ay yaş arası beyaz ırk çocuklar için güncel referans değerler sağlamıştır. Çalışmamızın, antropometrik ölçümlerle birlikte değerlendirildiğinde klinisyenlere tanı ve tedavi süreci aşamalarında faydası olacağını düşünüyoruz. Bunun yanında, coğrafi ve yaş açısından daha büyük hasta popülasyonu üzerinde yapılacak çalışmalar için bir örnek teşkil edebileceğimiz düşüncesinde hemfikiriz. Çıkar Çatışması Yazar(lar) çıkar çatışması olmadığını bildirmişlerdir. Kaynaklar 1. Guo LL, Tang DX. Measurement of penile length in children and its significance. Zhonghua Nan Ke Xue 2013;19: Da Silva EA, Schiavini J, Yang S, Miranda M, Damião R. Health-related quality of life of patients who underwent multiple surgeries for penile diseases. J Sex Med 2004;1: Lee JH, Ji YH, Lee SK, Hwang HH, Ryu DS, Kim KS, et al. Change in penile length in children: preliminary study. Korean J Urol 2012;53: Aaronson IA. Micropenis: medical and surgical implications. J Urol 1994;152: Smith DP, Rickman C, Jerkins GR. Ultrasound evaluation of normal penile (corporeal) length in children. J Urol 1995;154: Perovic SV, Djordjevic ML. Penile lengthening. BJU Int 2000;86: Shamloul R. Treatment of men complaining of short penis. Urology 2005;65: Camurdan AD, Oz MO, Ilhan MN, Camurdan OM, Sahin F, Beyazova U. Current stretched penile length: crosssectional study of 1040 healthy Turkish children aged 0 to 5 years. Urology 2007;70: Cinaz P, Yeşilkaya E, Onganlar YH, Boyraz M, Bideci A, Camurdan O, et al. Penile anthropometry of normal prepubertal boys in Turkey. Acta Paediatr 2012;101: Schonfeld WA, Beebe GW. Normal growth and variation in the male genitalia from birth to maturity. J Urol 1942;48: Boas M, Boisen KA, Virtanen HE, Kaleva M, Suomi AM, Schmidt IM, et al. Postnatal penile length and growth rate correlate to serum testosterone levels: a longitudinal study of 1962 normal boys. Eur J Endocrinol

5 Akdere ve ark. Çocuklarda Penis Uzunluğu ve Antropometri İlişkisi 2006;154: Smith DP, Rickman C, Jerkins GR. Ultrasound evaluation of normal penile (corporeal) length in children. J Urol 1995;154: Kulkarni ML, Rajendran NK. Normal values for penile standards in newborns. Indian Pediatr 1991;28: Vasudevan G, Manivarmane, Bhat BV, Bhatia BD, Kumar S. Genital standards for south Indian male newborns. Indian J Pediatr 1995;62: Ozbey H, Temiz A, Salman T. A simple method for measuring penile length in newborns and infants. BJU Int 1999;84: Al-Herbish AS. Standard penile size for normal full term newborns in the Saudi population. Saudi Med J 2002;23: Lian WB, Lee WR, Ho LY. Penile length of newborns in Singapore. J Pediatr Endocrinol Metab 2000;13: Sutan-Assin M, Rukman J, Dahlan A. Penile dimensions of newborn infants. Paediatr Indones 1989;29: Fujieda K, Matsuura N. Growth and maturation in the male genitalia from birth to adolescence. II. Change of penile length. Acta Paediatr Jpn 1987;29: Fok TF, Hon KL, So HK, Wong E, Ng PC, Chang A, et al. Normative data of penile length for term Chinese newborns. Biol Neonate 2005;87: Feldman KW, Smith DW. Fetal phallic growth and penile standards for newborn male infants. J Pediatr 1975;86: Flatau E, Josefsberg Z, Reisner SH, Bialik O, Iaron Z. Letter: Penile size in the newborn infant. J Pediatr 1975;87: Cheng PK, Chanoine JP. Should the definition of micropenis vary according to ethnicity? Horm Res 2001;55: