TÜRKİYE DE KADIN İSTİHDAMI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKİYE DE KADIN İSTİHDAMI"

Pembe Nilüfer Alkan
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TÜRKİYE DE KADIN İSTİHDAMI Prof.Dr.Yıldız Ecevit O.D.T.Ü. Sosyoloji Bölümü Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı Başkanı 7 MART 2011 ATILIM ÜNİVRESİTESİ ANKARA

TÜRKĠYE NĠN KADIN-ERKEK EġĠTLĠĞĠ KARNESĠ ÇOK ZAYIF! Dünya Ekonomik Forumu Kadın-Erkek Uçurumu Indeksi 2008 Genel sıralamada: 130 ülke içinde 123. sıradayız.

2 TÜRKĠYE NĠN KADIN-ERKEK EġĠTLĠĞĠ KARNESĠ ÇOK ZAYIF! Dünya Ekonomik Forumu Kadın-Erkek Uçurumu Indeksi 2008 Genel sıralamada: 130 ülke içinde 123. sıradayız. Eşitsizliğin en yoğun olduğu sekiz ülkeden biri. Kadın ve erkeklerin işgücüne katılım sıralamasında: 124. sıradayız. Türkiye den sonra gelenler: Mısır, Moroco, Pakistan, Suudi Arabistan, Çad ve Yemen dan beri yerini koruyor, iyileşme yok.

KARNE 2009 DA DA ZAYIF! Dünya Ekonomik Forumu Kadın-Erkek Uçurumu Indeksi 2009 134 ülke içinde 129. sıradayız.

3 KARNE 2009 DA DA ZAYIF! Dünya Ekonomik Forumu Kadın-Erkek Uçurumu Indeksi ülke içinde 129. sıradayız. Eşitsizliğin en yoğun olduğu altı ülkeden biri. Kadın ve erkeklerin işgücüne katılımı sıralamasında:130. sıradayız. Türkiye den sonra gelenler: İran, Pakistan, Suudi Arabistan, Yemen

4 2009- DĠĞER ALANLARDA NE DURUMDAYIZ? EĞİTİM: 134 ülke içinde 110. sıradayız. POLİTİK KATILIM: 134 ülke içinde 107. sıradayız. SAĞLIK: 134 ülke içinde 93. sıradayız.

5 GEÇEN SENENĠN KARNESĠ! Dünya Ekonomik Forumu Kadın-Erkek Uçurumu Indeksi ülke içinde 125. sıradayız. Eşitsizliğin en yoğun olduğu on ülkeden biri. Kadın ve erkeklerin işgücüne katılımı sıralamasında 131. sıradayız.

6 2010- DĠĞER ALANLARDA NE DURUMDAYIZ? EĞİTİM: 134 ülke içinde 109. sıradayız. POLİTİK KATILIM: 134 ülke içinde 99. sıradayız. SAĞLIK: 134 ülke içinde 61. sıradayız.

7 TEKRAR HATIRLAYALIM! İŞGÜCÜNE KATILIMDA KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ AÇISINDAN, 2010 YILINDA, 134 ÜLKE İÇİNDE 131. SIRADAYIZ!!!!!!!!!!!!!

8 BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GELİŞME RAPORU 2009 KADINLARIN EKONOMİK VE POLİTİK HAYATA AKTİF KATILIMINI ÖLÇEN TOPLUMSAL CİNSİYET GÜÇLENDİRME ÖLÇÜTÜ (GEM) KULLANILDIĞINDA, TÜRKĠYE 109 ÜLKE ARASINDA 101.SIRADA.

9 ŞUNU ARTIK BİLİYORUZ! TOPLUMSAL CİNSİYET UÇURUMU İNDEKSLERİNDE BU KADAR AŞAĞI SIRALARDA YER ALMAMIZIN TEMEL NEDENİ, KADINLAR VE ERKEKLER ARASINDA EKONOMİK KATILIM VE FIRSATLAR AÇISINDAN KADINLAR ALEYHİNE OLAN DURUMDUR.

10 TÜRKİYE DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMI ALARM VERİYOR!!! KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMLARI, CUMHURİYET TARİHİNİN EN DÜŞÜK DÜZEYİNDE % 26

11 % Female LFP (2007) ÜLKELER KARġILAġTIRMASI OECD (62%)

12 VERİLER NE ANLATIYOR? KONU ÇOK ÖNEMLİ!

13 KONU NEDEN ÖNEMLİ? İstihdam edilememe, kadınları ekonomik özgürlüğe ulaştıracak yolun önünde önemli bir engeldir; Toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin derinleşmesinde ve keskinleşmesinde ciddi bir rol oynar. İstihdam edilememenin, işsizliğin, kadınların hak ihlallerine uğramasında da önemli bir payı vardır.

14 KIRSAL BÖLGELERDE KADIN Kırda kadınların işgücüne katılım oranları ve istihdam oranları da, kırsal işgücü içindeki payları da azalıyor % % 33

15 KENTLERDE KADIN İSTİHDAMI Kentlere göç devam ediyor. 15 yaş üzeri kadın nüfusun sadece % 38 i kırda, gerisi kentlerde yaşıyor. Kadınlar kentlerde evlere çekiliyor. Ev kadınlarının sayısı artıyor.

16 KADIN İŞGÜCÜ, GENÇ İŞGÜCÜ Kadın işgücü, genç işgücüdür. İşgücüne en yüksek katılım: yaşları arası.

17 ÇOK UZUN ZAMANDAN BERİ İŞSİZLİK, ERKEKLERLE İLİŞKİLENDİRİLEREK TARTIŞILMAKTA...

18 OYSA KADINLAR DAHA İŞSİZ! Kadın işsizlik oranlarının erkek işsizlik oranlarından yüksek olma durumu devam ediyor. Türkiye, OECD 2007 yılı istihdam raporuna göre kadın işsizliğinin en yüksek olduğu ülkeler arasında yer alıyor.

19 ORANLAR NEYİ GÖSTERİYOR? KENTLERDE K işsizlik oranı %26 E işsizlik oranı % K işsizlik oranı %27 E işsizlik oranı % K işsizlik oranı % 17.9 E işsizlik oranı % K işsizlik oranı % 13.9 E işsizlik oranı % 8.1

20 GENÇ KADINLAR ARASI İŞSİZLİK EN YÜKSEK! İşsiz kadınlar arasında da genç kadınlar çoğunlukta. Kentlerde her 100 işsiz kadından 80 i 35 yaş altındaki gruplarda. YANİ, Türkiye de kadın işsizliği sorunu aslında bir genç kadın işsizliği sorunu.

21 EĞİTİMİN İSTİHDAMA ETKİSİ Eğitim görmüş olmak tek başına genç kadınları işsizlikten koruyamıyor.

22 EĞİTİME RAĞMEN İŞGÜCÜNE KATILIMDA AZALMA Eğitim düzeyi yüksek kadınların işgücüne katılma oranları azalıyor den bu yana kentlerde hem üniversite mezunlarının hem de lise mezunlarının işgücüne katılım oranlarında azalma var.

23 EĞİTİME KAVUŞTURAMADIKLARIMIZ DA İŞSİZ

24 KAVUŞTURABİLDİKLERİMİZ DE!...

25 ÇALIŞAN KADINLARIN % 66 SI KAYIT DIŞI ÇALIŞIYOR. Türkiye genelinde, işyerlerinin tümünde, erkeklerin kayıtlılık oranı %58 iken kadınlarda bu oran %34 tür. Yani çalışan kadınların % 66 sı kayıt dışı çalışmaktadır. Kentlerde kadınların ve erkeklerin kayıtlılık oranı birbirine yaklaşır ama kadınlar yine de erkeklerin gerisindedir (% 66 Erkek ve % 61 Kadın).

26 EVDE / HANEDE İŞ YÜKÜ Hanede toplumsal cinsiyet temelli iş yükleri, kadınların işgücü piyasasına girmelerini zorlaştırıyor.

27 BAKIM HİZMETLERİ-SORUMLULUKLARI KADINLARIN OMUZUNDA Bakım hizmetleri ve erken çocukluk eğitiminin yetersizliği de de kadınların İşgücü piyasasına katılımları önünde önemli bir engel.

28 EKONOMİK BÜYÜMENİN YAVAŞLIĞI İŞGÜCÜ PİYASASINI DARALTIYOR.

29 ÖZELLEŞTİRMELER Kamu sektöründe daralma özelleştirme kadın istihdamını olumsuz etkiliyor.

30 TEKNOLOJİK DEĞİŞMELER Teknolojik değişimlerin düşük eğitimli ve becerisiz kadınların istihdamını azaltıcı etkisi devam ediyor.

31 ÜCRET EŞİTSİZLİĞİ VE AYRIMCILIK Ücret eşitsizliği ve düşüklüğü, kadınları işgücü piyasasına girmek konusunda olumsuz etkiliyor.

32 İŞGÜCÜ PİYASASI VE SİYASET ERKEK DÜNYASI Kadınların oranlarının çok düşük olduğu bu piyasada toplumsal cinsiyet temelli eşitsizlikler ve ayrımcı uygulamalar var.

33 ÇALIŞIYOR AMA YÖNETEMİYOR!!! TÜM ÇALIŞAN KADINLAR İÇİNDE, KANUN YAPICI ÜST DÜZEY YÖNETİCİ MÜDÜR OLARAK ÇALIŞANLARIN ORANI % 5 (Erkekler için aynı oran: % 13.4 )

34 HER 91 ERKEĞE KARġILIK 9 KADIN BÜTÜN KANUN YAPICILAR, ÜST DÜZEY YÖNETİCİLER VE MÜDÜRLER GRUBUNDA KADINLARIN ORANI % 9.

35 SADECE ĠKĠ MESLEĞĠ KARġILAġTIRMAK BĠLE!... Öğretmenlerin % 53 ü, Üniversite öğretim elemanlarının %40 ı, Profesörlerin %27 si, Avukatların %34 ü, Kamu sektöründe çalıģanların %24 ü, Özel sektörde çalıģanların %26 sı, Tarımda çalıģanların %45 i, Bankacılık sektöründe çalıģanların %48 i, Mimarların %31 i, Doktorların %34 ü kadındır Başbakanlık Devlet Personel Daire Başkanlığı.08/09

36 KAMUDA KADIN YÖNETĠCĠLER POZİSYON % POZİSYON % MÜSTEŞAR % 0 BDDK % 0 VALİ % 0 HAKİMLER VE SAVCILAR Y. KURULU KAYMAKAM % 2.0 GENEL MÜDÜR % 5.1 GENEL MÜDÜR YARDIMCISI % 8.3 DAİRE BAŞKANI % 14.8 DAİRE BAŞKAN YARDIMCISI % 7.1 BÖLGE MÜDÜRÜ % 0.3 OKUL YÖNETİCİSİ (MEB) % 7 BÜYÜKELÇİ % 10,3 BAŞKONSOLOS % 13.3 % 0

37 MİLLİ MĠLLĠ EĞİTİM EĞĠTĠM BAKANLIĞI BAKANLIĞI YÖNETİCİ YÖNETĠCĠ PROFİLİ PROFĠLĠ Milli Eğitim Bakanlığı Yöneticilikler Kadın Erkek İl Milli Eğitim Müdürü ( 81 il ) 0 81 İl Milli Eğitim Müd. Yrd. (298) İlçe Milli Eğitim Müdürü (850) Şube müdürü ( 2265) Kaynak: MEB Personel Genel Müdürlüğü, 2008

38 YEREL YÖNETİMLERDE TOPLUMSAL YEREL YÖNETĠMLERDE TOPLUMSAL CĠNSĠYET EġĠTLĠĞĠ 2009 CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİ 2009 Yerel Yöneticiler Kadın % Erkek % Belediye Başkanı Belediye Meclis Üyesi İl Genel meclis Üyesi Kaynak: TÜİK Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri

39 TİSK ARAŞTIRMA SONUÇLARI 2009 Toplam personelin yüzde 14,4`ü kadın. (12 bin 260 kadın, 73 bin 167 erkek). 111 işletmede, Üst Düzey Yönetici olarak görev yapan 714 kişinin 163`ü kadın. (Kadın : % 22,8). 65 Yönetim Kurulu Başkanı`nın 9`u kadın. (Kadın : % 13,8). 52 Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı`nın 11`i kadın. 239 Yönetim Kurulu Üyesi`nin 54`ü kadın. (Kadın oranı: yüzde 22,6).

40 BÜYÜK ŞİRKETLERDE YÖNETİM KURULLARINDA Büyük şirketlerin yönetim kurulu başkanlığı : AB ortalaması % 3. Türkiye-TİSK de bu oran % 14. Büyük şirketlerin yönetim kurulu üyeliği : AB ortalaması :%11 Türkiye de % 23.

41 ODA VE BORSA MECLĠSLERĠNDE KADIN TEMSĠLĠ POZİSYON SAYI Yönetim Kurulu Başkanı 2 Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı 5 Yönetim Kurulu Sayman Üye 1 Yönetim Kurulu Murahhas Üye 1 Yönetim Kurulu Üyesi 11 Meclis Başkanı 2 Meclis Başkan Yardımcısı 5 Meclis Katip Üyesi 9 Meclis Üyesi 112

42 İSTENİRSE OLUYOR!!! Oda ve Borsanın meclislerinde kadın sayısı Oda ve Borsanın meclislerinde kadın sayısı 150

43 YÖNETĠMDE OLMAK ĠÇĠN ERKEK OLMAK ġart MI?

44 EN KOLAY YOL: EŞİTSİKLİKLERİN İNKARI Eşitliğe giden yol, eşitsiklikleri kabul, tanımlama sürecleri ile başlar. Görmezden gelme Görme

45 NEREDEN BAŞLAMALIYIZ?

46 KABUL ETTĠRME, GÖRÜNÜR KILMA Ne türden eşitsizlikler? Hangi alanlarda? Ne zamandan beri? Ne kadar?

47 T.C. EŞİTSİZLİKLERİNE DUYARLI Toplumdaki T.C. eşitsizliklerinin farkına varmak için mutlaka kadın olmak gerekmez; OLMAK! Bu eşitsizlikleri görmek için bu gözlüğü herkes takabilir. Prof. Dr. Yıldız ECEVİT

48 TEŞEKKÜRLER

Benzer belgeler

E İTLİK VE ÇALI MA YA AMINDA KADINLAR

E İTLİK VE ÇALI MA YA AMINDA KADINLAR Prof. Dr. Yıldız Ecevit ODTÜ Kadın Çalışmaları ABD Başkanı ODTÜ Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Denizli Sanayi Odası,D&S for DWE AB Hibe Projesi Meslek Sahibi kadınlar