İş başvuruları için ipuçları

Transkript

1 İş başvurusu ipuçları, iş için başvuru sürecinize en iyi şekilde hazırlanmanıza ve bu süreci en iyi şekilde geçirmenize yardımcı olacaktır. Bunların arasında iş başvuru mektuplarının ve özgeçmişin tasarlanmasına ilişkin önerilerin yanısıra, iş başvurusu görüşmelerine hazırlık niteliğinde öneriler de bulunmaktadır. Bazı çalışma kâğıtları ve diğer bilgi kaynakları, çalışma dünyasına girişinizi kolaylaştırma amaçlıdır. Menüden bazı alt konuları seçebilir ya da bütün konuyu adım adım ele alabilirsiniz. Yazılı iş başvuruları Bir iş başvuru mektubu aşağıdaki parçalardan oluşur: iş başvuru mektubundan özgeçmişten belgelerden (karneler v.s.) İş başvurusunun yazılı olarak gönderilmesi halinde bütün bu evraklardan bir iş başvuru dosyası oluşturunuz. İş başvurunuzla, işletmede size karşı ilgi uyanmasını sağlamalısızın. İşletmeci (personel için yetkili kişi), tam işletmenin aradığı niteliklerde biri olduğunuzu düşünmelidir. Yazılı iş başvurusu için bazı önemli ipuçları: İş başvuru yazınız kişisel olmalıdır. Önceden hazırlanmış form niteliğinde, yani yalnızca verilerin kaydedildiği evraklardan kaçınınız. Bu gibi önceden hazırlanmış evraklar, genelde önceden hazırlanmış red cevaplarının gelmesine yol açar. Bir iş ilanı üzerine yazılı iş başvurusu yapmanız durumunda, söz konusu ilana değininiz. Bu arada ilanın neresine değindiğinizi ve konusu ilanın ne zaman, hangi medyada (Gazete, dergi, online iş borsası v.s.) çıktığını tam olarak belirtiniz. Birçok işletme, sürekli olarak değişik medyalarda birden fazla iş ilanı da vermektedir. Kesin bir ifadeyle iş başvurusunun el yazısıyla yazılmış olması istenmiyorsa, iş başvurunuz mutlaka bilgisayarla yazılmış olmalıdır. İş başvurusundan, neden bu işletmedeki bu işe girmek istediğinizin ve bu iş için neden sizin en uygun eleman olduğunuzun anlaşılması gerekmektedir. ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 1

2 En önemli hususları mümkün olduğu kadar kısa bir şekilde ifade etmeye çalışınız. Gelecekte amiriniz olacak kişinin belki de iş başvurunuzu okumaya az zamanı olacaktır. Gereksiz ifadeler kullanmaktan ve gereksiz bilgiler vermekten kaçınınız. Doğru bir yazılış şekline dikkat ediniz (Gramer, imla). Evraklarınızın, iş başvuru mektuplarınızın ve özgeçmişlerinizin daima güncel olmasına (örneğin iş başvuru yazılarında ve özgeçmişlerde güncel tarihin olmasına) özen gösteriniz. Verdiğiniz bilgilerde kesinlikle abartmamalı ya da doğru olmayan şeyler söylememelisiniz. Telefonla yapılan iş başvuruları Eğer telefonla iş başvurusunda bulunursanız, genelde sonucu derhal öğrenirsiniz. Ancak bu görüşmeye büyük bir titizlikle hazırlanmalısınız, çünkü sonradan herhangi birşeyi düzeltme şansına sahip değilsiniz (örneğin bilgisayarla bir mektup yazarken olduğu gibi). Bu nedenle önce telefonda neler konuşmak istediğinizi bir kenara not ediniz. Görüşmek istediğiniz kişinin ismini biliyormusunuz? Eğer bilmiyorsanız, kendinizi personel için yetkili kişiye bağlattırınız. Daima adınızı ve soyadınızı söyleyiniz (bu sık sık heyecandan unutulmaktadır) ve anlaşılacak şekilde konuşunuz. En önemli şeyleri söyleyiniz, fakat lafı fazla uzatmayınız. Görüştüğünüz kişiye bir iş başvuru dosyası göndermeyi teklif ediniz ve kendisinden bizzat görüşmek için bir randevu isteyiniz. Telefonla iş başvurusu yapmanın avantajı, başvuruda bulunan diğer kişilerle rekabet halinde olmamanız, dezavantajı ise, personel için yetkili kişiye ulaşmanızın çok zor olacağıdır. Herşeyden önce hedefiniz mülakat olmalıdır! Aşağıdaki durumlarda telefonla görüşme yoluna başvurulmasının anlamı olabilir: İş ilanında sizden telefonla temasa geçmenizin istenmesi durumunda. Önce yazılı iş başvurusunda bulunmadan bizzat bir görüşme yapmaya ve iş başvuru sürecini bu şekilde kısaltmaya çalışıyorsunuz (özgirişiminizle ya da bir iş ilanını esas alarak) İş başvuru yazınız için işletme hakkında diğer bilgilerde edinmek istiyorsunuz. İş başvuru evraklarınızı gönderdikten sonra başvurunuzun durumu hakkında bilgi alınız. Bu şekilde bu işe alınmayı ne kadar istediğinizi tekrar göstermiş olursunuz. Yazılı olarak ya da İnternet yoluyla yapmış olduğunuz iş başvurusundan sonra personel için yetkili kişi size telefon ederek iş hususunda sizinle mülakattan önce, açık kalan bazı sorulara yanıt almak istediğini söylerse. Başvurunuzun reddedilmesi durumunda bunun nedenleri hakkında bilgi almak için. ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 2

3 Telefonla iş başvurusunda bulunmak için bazı önemli ipuçları: Görüşmeyi yapmadan önce, örneğin telefon santralini arayarak görüşeceğiniz kişinin ismini, ünvanını ve görevinin tam olarak ne olduğunu tespit ediniz. Bu, görüşmek istediğiniz kişiye gerçektende ulaşabilmenizi kolaylaştıracaktır. Telefon görüşmesinede mülakatta olduğu gibi hazırlanınız. Yani işletme hakkında ayrıntılı bilgi toplayınız, hassas sorulara (mülakat bölümündende bakınız) ne cevap vereceğinizi düşününüz ve hem kısa, hem de kendinizi iyi bir şekilde ifade edecek bir öztanıtım hazırlayınız. Telefon etmenizin avantajı: Telefon ederken sizin için en uygun zamanı seçebilirsiniz. Sakin olduğunuz ve kendinizden emin olduğunuz bir zaman telefon ediniz. Görüşme kılavuzu olarak, telefon görüşmesinde açıklığa kavuşturmak istediğiniz bütün hususları içeren yazılı bir kontrol listesi hazırlayınız. Yaptığınız telefon görüşmesi sırasında gürültüsüz ve rahatsızlık veren durumların olmadığı bir ortamın olmasına dikkat ediniz. İş başvurusu evraklarınızı da hazır bulundurunuz. Belki telefon görüşmesi sırasında da özgeçmişiniz ile ilgili sorular sorulur. Hedefinizi hep gözönünde tutunuz: Mülakat için bir randevu almak istiyorsunuz.. Online İş başvurusu Online İş başvuruları, E-posta olarak yada işletmelerin önceden hazırlanmış iş başvuru formları vasıtasıyla mümkündür. Bu durumda özgeçmiş dosya olarak eklenir ve gerekli olabilecek belgelerin posta yoluyla gönderilebileceği teklif edilir. Lütfen şunu dikkate alınız: Online İş başvuruları giderek sevilen bir yöntem haline gelmekte olup çok kısa zamanda hedefe ulaşmaktadırlar. Ancak çok kez de yine çok kısa zamanda reddedilirler. Önemli ipuçlar: E-Posta başvurunuzu, postayla gönderdiğiniz iş başvuruları gibi düzenleyebilirsiniz. Ancak karneleri/bonservisleri ve diğer belgeleri scan yaparak eklemekten kaçınınız. Bu gibi belgelerin açılması (indirilmesi) çoğu kez uzun sürmektedir ve alıcı belki de iş başvurunuza olan ilgisini kaybedecektir. Bunun yerine, gerekebilecek belgeleri postayla göndermeyi yada mülakata beraberinizde getirmeyi teklif edebilirsiniz. Ancak özgeçmişinizi tabii ki eklemelisiniz. Toplu mesaj göndermeyiniz: İş başvurularınızı değişik firmalara gönderiyorsanız, bunları mutlaka ayrı ayrı gönderiniz. ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 3

4 E-Posta adresinizi düzenli olarak kontrol ediniz (enazından hergün): E-Posta mesajına çoğu kez çok kısa zamanda cevap gelir. İş başvurusu mektubu İş başvurusu mektubunda (=başvuru yazısı, belge ekinde gönderilen yazı) alıcının ilgisini çekmelisiniz. Hedef, kısa ve belirgin bir şekilde bu işletmedeki bu işe neden talip olduğunuzun, bu iş için doğru seçimin neden siz olacağınızın açıklanmasıdır. Yani işletme hakkında bilgi sahibi olmalı (örneğin İnternet de araştırma yapmak suretiyle) ve güçlü yanlarınızı ve vasıflarınızı birkaç cümleyle tarif edebilmelisiniz. İş başvurusu mektubu kısa olmalıdır (genelde bir sayfa). Bu, anlaşılabilir açıklamalar ve kesin bir ifade tarzı gerektirir. Saygılı bir tarz zaten kaçınılmaz olup, mektubun yapısı ve şekli bir iş mektubu türünde olmalıdır. İş başvurusu mektubunun içereceği en önemli hususlar: Mektup başı: 1. Gönderen: Adı, soyadı, adres, telefon numarası, varsa E-Posta 2. Alıcı: Adres (işletmenin), eğer mükünse görüşeceğiniz kişiyi doğrudan belirtiniz (iş başvurusunun kime yöneltileceğini öğrenmek için telefon edilebilir). 3. Yer ve tarih Konu: Mektubun konusu nedir: Burada iş başvurusunda bulunduğunuz işe değininiz. Örneğin bu işin dikkatinizi çektiği ilana da değinebilirsiniz. Hitap şekli: Görüşmeniz gereken kişinin kim olduğunu önceden öğrenmeye çalışarak yazınızı bizzat kendisine yöneltiniz. Sayın bay..., Sayın bayan..., Ünvanların doğru şekilde yazılmasına özen gösteriniz. Mektubun metni: Bu işe niçin başvuruyorsunuz? İlanlara yada daha önceki telefon görüşmelerine değinebilirsiniz. İlgilendiğinizi gösteriniz! Neden bu iş için özellikle siz bu kadar uygunsunuz? İşe girecek olan kişiden beklenenleri ne şekilde yerine getiriyorsunuz? Burada bu kesimde olan deneyimlerinizi de açıklayabilirsiniz. Sizin beklentileriniz nelerdir? Şimdi ne olacak? Karşılıklı görüşme için bir randevu (termin) verilmesini rica ediniz. ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 4

5 Selamlama şekli: Candan selamlar, isim, imza Ek(ler): Belgeler ile ilgili uyarı (özgeçmiş, karneler, iş başvuru dosyası v.s.) Birkaç ipucu daha: İş başvuru mektubunu bilgisayarla yazınız (bilgisayar olmaması durumunda daktiloyla da yazabilirsiniz). Kullanışlı bir yazı tipi seçiniz (Örneğin Arial, Times New Roman). Yazı tipini değiştirmeyiniz. Yazı büyüklüğü hem iyi okunabilmeli, aynı zamanda da çok büyük olmamalıdır (takr pt arası). Beyaz kâğıt kullanınız. Süsler ya da çok çeşitli renkler gibi grafiksel tasarım elemanları kullanmayınız. Özgeçmiş Özgeçmişte de kesin ifadeler önemlidir ve açık bir yapı, anlaşılmasını kolaylaştırır. Özgeçmişte boşluklardan mutlaka kaçınmak gerekir. Dürüstlük ön şarttır, açıklamalar ve mazeretler ise can sıkıcı olup kötü bir izlenim bırakırlar. Özgeçmişler, değişik tasarım şekilleriyle düzenlenebilir. Belki iş başvurusunda bulunmak istediğiniz işletmenin Web sayfasında hangi şeklin arzu edildiğine dair bir uyarı bulabilirsiniz. Ne olursa olsun, aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekir: Özgeçmişinizin içereceği en önemli hususlar: Fotoğraf (Vesikalık fotoğraf, boş zamanınızda çekilen bir fotoğraf değil!) Adınız ve soyadınız, varsa akademik ünvanınız, adres, telefon numarası, E- Posta (birden fazla telefon numarası olması halinde en iyisi altalta yazılmalarıdır) Doğum tarihi, doğum yeri Medeni hali Vatandaşlığı Eğitim süreci: Okul öğrenimi, meslek eğitimi, geliştirici eğitim tablo biçiminde ters zaman sırasıyla; yani önce en güncel eğitim Mesleki deneyimler (Daha önce nerede ve ne çalıştınız?) tablo biçiminde ters zaman sırasıyla; yani önce en güncel mesleki faaliyeti ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 5

6 Özel bilgiler ve vasıflar (yabancı diller, elektronik veri işlem) daima bunların söz konusu iş için de önemli olduğuna dikkat ediniz ilgi duyduğunuz özel konular (hobiler) eğer bunlar şahsınızın olumlu değerlendirilmesi için faydalıysa Tarih, yer (daima güncel tarihe dikkat ediniz) İmza Eğitim sürecinde ve mesleki deneyimde son eğitimi, en son mesleki faaliyeti ilk önce belirtmek giderek ağırlık kazanmaktadır (sıralamayı güncel tarihten geçmişe doğru). ÖNEMLİ: Gelecekteki işverenler için, iş başvurusunda bulunanların kariyeri önemli bir seçim kriteridir. Mümkün olduğu kadar boşluk olmamalıdır. İki mesleki faaliyet arasında büyükçe boşluklar, örneğin değişik bir meslek öğrenme, geliştirici eğitim, meslek açısından değişik bir branşa girme, ailevi görevlerle (çocuk bakımı) v.s. kapatılabilir. Ancak daima doğruyu söyleyiniz. Kesinlikle muhtemelen olan boşlukları (örneğin işsizlik nedeniyle) gizlemeye çalışmayınız. Birkaç ipucu daha: Dış görüntüye de dikkat ediniz: temiz kâğıt, doğru imla bu şekilde itinalı ve titiz çalıştığınızı göstermiş olursunuz. El yazısıyla yazılması istenmemişse, bilgisayarla yazınız. Eğer değişik bir şekilde istenmemişse, özgeçmiş tablo şeklinde yazılır. Beyaz kâğıt kullanınız. Grafiksel tasarım elemanları (süsler) ve çok çeşitli renkler kullanmayınız. Kullanışlı bir yazı tipi (Örneğin Arial, Times New Roman) ve iyi okunabilen bir yazı büyüklüğü (takr pt arası) kullanınız. Önemsiz hususlardan kaçınınız ve sözü fazla uzatmayınız, özellikle detaylı olarak mesleki deneyimlerden, deneme nitelikli çalışma günlerinden, stajlardan ve diğer önemli ek yeterliklerinizden bahsediniz. Yabancı dil bilgilerine ve yabancı ülkelerde kalınan sürelere de dikkat çekiniz. Eğer özgeçmiş birkaç sayfadan oluşuyorsa (mümkün olduğu kadar üç sayfayı geçmemelidir), her sayfada baş yada alt kısımda adınız, soyadınız ve sayfada numaralar olmalıdır. İş ilanında belirli vasıfların aranması durumunda, bunları özgeçmişinizde kesin olarak belgelemeli ve belirtmelisiniz. Özgeçmişinizi herhalde sık sık kullanacaksınız. Bu nedenle özgeçmişinizi düzenli olarak güncelleştiriniz ve üzerinde daima güncel bir tarihin olmasına dikkat ediniz. ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 6

7 Avrupa tipi özgeçmiş Örnek olarak gösterilmiş özgeçmiş, kronolojik özgeçmiş olarak isimlendirilmekte olup Avusturya da en çok kullanılan özgeçmiştir. Özgeçmişlerin şekillerini bütün Avrupa da tek tip haline getirme ve böylece daha kolay karşılaştırılabilmelerini sağlama çabasıyla Avrupa tipi özgeçmiş de önem kazanmaktadır. Avrupa tipi özgeçmiş ve EuroPASS meslek eğitimi ile ilgli ayrıntılı bilgileri sayfasında bulabilirsiniz. İş başvuru dosyası İşletme tarafından karneler, tasdik belgeleri ya da benzer evrakları ibraz etmeniz istenmesi durumunda bütün belgeleri bir dosyanın içinde düzenlemeniz tavsiye olunur. Önden arkaya sıralama: Kapak sayfa İş başvuru mektubu Özgeçmiş Karnelerin, çalışma belgelerinin, bitirilmiş seminerler ve ek yeterlikler (örneğin yabancı dil sertifikaları) ile ilgili belgeleri fotokopileri ipucu: Dosya da temiz ve güzel görünümlü bir şekilde tasarlanmış olmalıdır! Düzeni karmaşık hale getiren herşeyden (örneğin şeffaf naylon kılıflardan) kaçınınız. Begelerinizi yalnız fotokopi olarak gönderiniz, hiç bir zaman asıl olarak değil! İş başvurusunda profesyonel olanlar, dosyanın birinci sayfasına fotoğraflarını, adlarını ve soyadlarını, adreslerini, telefon numaralarını ve E-Posta larını yerleştirirler. Mülakat İş başvurunuz gönderilmiş ve en iyi şartlarda size mülakat için bir randevu verilmiş bulunuyor. Eğer işletmeden herhangi bir haber almazsanız, takr. iki hafta kadar sonra telefon ederek iş başvurusunda bulunanlar arasındaki seçim sürecinin ne durumda olduğunu sorabilirsiniz. Size daha beklemeniz gerektiği söylenirse, ne zaman tekrar arayabileceğinizi sorunuz. Önemli olan ilk izlenimdir Bizzat yapacağınız ilk başvuru, belirleyici önem taşır ve bunun için iyi bir hazırlık gerektirir. Vücut dili, giyim ve stil kişiliğiniz ve özgüveniniz hakkında bilgi verir. Dakik olmanız gayet doğal sayılmalıdır. Görüşmeye titizlikle hazırlanınız. ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 7

8 İşverenin, mülakatta hedeflediği şunlardır: Sizin hakkınızda bir fikir edinmek. Beklentilerinizi ve hedef düşüncelerinizi öğrenmek. Sözel açıklamalarınızla yazılı bilgier ve evraklar arasında kıyaslama yapmak. Cevaplandırılmamış soruları (örneğin işletmedeki işler, mesai saatleri, maaş beklentileri v.s.). Vücut dili Bazı yeteneklere sahipsiniz ve bunlarla gurur duyuyorsunuz. Bu sağlıklı özgüveni buna uygun bir vücut duruşuyla da ifade etmelisiniz. Dik yürüyünüz, görüştüğünüz kişilerin doğrudan gözlerine bakınız (ancak dik dik bakmaktan kaçınınız). Sandalyenizin üzerinde heyecanlı bir şekilde bir oraya bir buraya kaymanız ya da saate bakmanız, karşınızdakine bu işe girmekten daha önemli şeyleri düşündüğünüzü gösterir. Vücut duruşunuzun rahat olmasına dikkat ediniz. Kollarınızı kavuşturmanız, yeterli açıklıkta olmadığınızın sinyalini verir. Bir ipucu: Derin nefes alınız ve kendinizi sıkmadan rahat olunuz! Giyim ve stil çoktan aza İnsanın kendisini sunduğu tarz, kısa zamanda sempati ya da antipati arasındaki kararın verilmesini sağlar. Daha ilk kelimeyi söylemeden önce görüntümüz, yarattığımız izlenim, karşımızdaki kişide ilk Önyargıları bırakmaktadır. Bu nedenle aşırıya kaçmadan, bakımlı (örneğin temiz el tırnakları) ve doğal görünmek önemlidir. Giyim için şu geçerlidir: kibar renkler ve sade bir stil. Göze çarpan ve komik motifli bir tişört yerine bir gömlekle/bluzla kombine edilmiş temiz bir kot daha iyidir. Mini etekler ve göbeği açıkta bırakan tişörtler boş zamanlara bırakılmalıdır. Şıklığı abartmak da hemen hemen aynı ölçüde dezavantaj teşkil eder: Yelekli ve kravatlı bir takım elbise ya da bir ipek kostüm de çoğu kez uygun olmayabilir. Ayakkabıların temiz olmasına da özen gösteriniz. İpuçları: Giyiminiz ve stiliniz hususunda, iş başvurusunda bulunduğunuz işte günlük olarak kullanılan meslek giyimini dikkate alınız. Herşeyden önce kendinizi giysilerinizde rahat hissetmelisiniz. Bu size özgüvenli ve içten davranmayı kolaylaştıracaktır. ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 8

9 Hazırlık İşletme hakkında esaslı bir şekilde bilgi alınız. Bu size görüşme sırasında işletme ile ilgili zekice sorular sorma olanağı sağlar ve ilgi duyduğunuzu belli eder. Bu bilgileri toplama olanağını özellikle işletmenin Web sayfasında, belki de gazetelerde ve bu işletmede çalışan tanıdıklarınız yoluyla bulabilirsiniz. Kontrol listesi Mülakat yerine giden yolu planlayınız. Bütün ihtimalleri göz önünde bulundurunuz ki herşeye karşın zamanında orda olabilesiniz. Çok hassas sorulara, örneğin beklediğiniz maaş tutarı, güçlü yönleriniz ve zayıf yönleriniz, neden özellikle bu işletmede çalışmak istediğiniz v.s. ile ilgili olarak verebileceğiniz cevaplar hazırlayınız. Görüşme soruları Bütün önemli belgeleriniz de dahil olmak üzere iş başvurusu evraklarınızı yanınızda götürünüz. Birkaç ipucu: Yapacağınız görüşmenin provasını evde aynanın önünde ya da arkadaşlarla yapınız. Ancak cevapları kesinlikle ezberlemeyiniz. Ezberlenmiş cevapların genelde ezberlenmiş oldukları kolay anlaşılır ve kötü bir izlenim bırakırlar! Gayet doğal olan bazı şeyleri unutmayınız, örneğin görüşeceğiniz kişiyi ya da kişileri selamlamayı ya da görüşmeden sonra teşkkür etmeyi ve vedalaşmayı. Selamlarken ve vedalaşırken görüştüğünüz kişilere elinizi veriniz. Mutlaka kendiniz de işletmeyle ve orada yapılan işlerle ilgili sorular sorunuz. Bunu yapmakla ilgi duyduğunuzu ve motive olduğunuzu gösterirsiniz. Şunu düşününüz: Yalnız görüşme yaptığınız kişi(ler) sizin işletme için uygun olup olmadığınızı öğrenmek istemiyorlar. Siz de bu işletmenin ve bu işin sizin için uygun olup olmadığını öğrenmek istiyorsunuz. Vücut dilinize dikkat ediniz. Temiz ve bakımlı bir dış görünüme özen gösteriniz. Sevecen davranınız, böylelikle hoş bir görüşme ortamı yaratırsınız. İşletmede karşılaştığınız bütün çalışanlara da dostça davranınız ve özellikle sizi karşılayan kişilere selam veriniz. Belki de sizin çalışanlara davranışlarınız gözleniyordur ve bir toplu değerlendirmede dikkate alınabilir. Bu çalışanlar kısa zamanda meslektaşlarınız yada amirleriniz olabilir. Görüşme yaptığınız kişilerin isimlerini aklınızda tutunuz ve onlara soyadlarıyla ve ünvanlarıyla hitap ediniz (eğer sizden ünvanı söylememeniz istenmiyorsa). Bir bloknot ve bir kalem kullanınız ve görüştüğünüz kişinin önemli açıklamalarını not ediniz. Bu şekilde hem gerçekten ilgi duyduğunuzu gösterir hem de aynı zamanda görüşme sırasında elleriniz meşgul olur. Ancak kalemle masaya tıklamayınız. ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 9

10 Görüşme sırasında saate ya da bulunduğunuz odada çevreye bakmayınız. Bu, konsantre olmadığınız izlenimini yaratır. Görüştüğünüz kişi yada kişilere konsantre olunuz. Boş bulunup siyaset, toplum, sosyal sorunlar v.s. gibi konularda kişisel beyanlarda bulunmayınız. Bununla beraber günümüzde olup bitenler konusunda iyi bir şekilde bilgi sahibi olduğunuzu belli etmelisiniz. Güçlü yönlerinizi ön plana getiriniz. Bu arada daima başvurduğunuz işle bağlantının bulunmasına özen gösteriniz. Bu güçlü yönlerinizin arzu edilen iş için neden önemli olduğunu önceden düşününüz. Güçlü yönleriniz için örnekler verebilmelisiniz. Bu güçlü yönleriniz şimdiye kadar gösterdiğiniz faaliyetlerinizde kendini nerede göstermiştir (okulda, boş zamanlarda, bugüne kadarki meslek hayatınızda)? Birkaç örnek: Faal dernek faaliyetleri sayesinde ekip içinde çalışabilme kabiliyeti Organizasyon yeteneği okul balosunu (birlikte) organize ettim Yarışmalara katılmak suretiyle çalışmaya hazır olma/kişisel Gayret Aşırıya kaçmayınız! Görüşmeden sonra bir E-Posta mesajı göndererek tekrar teşekkür ediniz. Bu iyi bir izlenim yaratır ve daha fazla ilgi uyandırır. Özellikle ebeveynler için şu geçerlidir: Ebeveynlerin, iş başvurusu sürecinin tamamında önemli bir destekleyici görevi vardır. Ancak işletmelerle temaslar, DAİMA gençlerin kendileri tarafından başlatılmalıdır. İyi niyetle olsa bile, ebeveynlerin mülakatta işi yoktur. Önemli bir husus daha: Mülakat öncesi ve esnasında heyecanlı olmak gayet doğaldır ve anlayışla karşılanır. Sonuçta geleceğiniz söz konusudur. Kesinlikle heyecanınızı aşırı derecede sakin görünmeye çalışmakla belli etmemeye çalışmayınız. Bu, kendini beğenmişlik olarak da yorumlanabilir. İyi bir görüşmeci, rahat bir atmosfer sağlayarak heyecanınızı alacaktır. İş başvurusu kontrol listesi Herhalde iş başvurusu evraklarınızı birkaç işletmeye göndereceksiniz. Önemli olan, olumsuz bir cevapta hemen boynunu bükerek umutlarını kaybetmek değil, mümkün olduğu kadar iyi organize olarak diğer iş başvurularına yönelmektir. Deneyimlerimiz, bu konuda iş başvurularının ne durumda olduğu hususunda genel bir bakış sağlayan kontrol listelerinin faydalı olduğunu göstermektedir. ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 10

11 Olumsuz cevaplarda ne yapılır? Genelde siz, girmeyi arzu ettiğiniz iş için iş başvurusunda bulunan kişilerden yalnız birisisiniz. Yani sık sık olumsuz cevaplar da alacaksınız. Bunu kişisel algılamayın, ancak olumsuz cevaplardan birşeyler öğrenmeye ve iş başvurusu evraklarınızı ve sözlü başvurunuzu düzeltmeye çalışınız. Eğer başvurularınızda sık sık hiç bir cevap almıyorsanız, başvuru şeklinizi ve evraklarınızı detaylı olarak incelemelisiniz. Önemli olan şudur: Cesaretinizi kaybetmeyin. Tabii ki hayal kırıklığına uğramış olabilirsiniz, belki de sinirlendiniz. Pilleriniz boşaldıysa, belki de kendinize dinlenmek için kısa bir mola tanımalısınız. Ancak bu molanın sonunda yeni enerjiyle bir sonraki raunda girmelisiniz. Olumsuz cevaplardan neler öğrenebiliriz? İş başvurusu görüşmesini yaptığınız ve red cevabını aldığınız kişi yada kişilere, iş başvurunuzun neden reddedildiğini sorunuz. İş başvurusu evraklarınızı gözden geçiriniz ve zayıf olabilecek noktaları arayınız: İş başvurusu evraklarında hata var mı? Gerekli bütün içerikler mevcut mu? İş başvurusu, girmek istediğiniz işe göre uyarlanmışmıdır? Neden bu işletmede çalışmak istediğiniz konusunda inandırıcı bir gerekçe sundunuz mu? v.s. Arkadaşlarınızdan, tanıdıklarınızdan ve ebeveynlerinizden iş başvurusu evraklarınızı eleştirici gözle incelemelerini rica ediniz. İş başvurusu görüşmesi nasıl geçti? Çok heyecanlımıydınız? Görüştüğünüz kişinin tatmin edici bir şekilde cevaplandıramadığınız soruları oldumu? Elinizde işletme ve talip olduğunuz iş ile ilgili olarak yeterli bilgi varmıydı? İş ilanında vazgeçilmez olan, ancak sizin yerine getirmediğiniz şartlar belirtilmişmiydi? Arzu ettiğiniz kesimde sizin ilgi alanınıza uygun olan alternatif mesleklerin ya da eğitim olanaklarının olup olmadığını inceleyiniz. Çoğu kez belirli bir kesimde daha az bilinen, aynı şekilde ilginç olan, ancak daha az sayıda talibi olan meslekler vardır. Çabalarınızın yine de başarısız kalması durumunda, belki size profesyonel bir başvuru çalıştırıcısı yardımcı olabilir. Bu arada iş başvuru coaching i için, yani iş başvuru sürecinde danışmanlar tarafından verilen profesyonel, kişisel yardım için çok sayıda öneri vardır. ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 11

12 Yeni işimde ilk günüm İş başvuru görüşmesi başarılı geçti, hizmet sözleşmesi (iş sözleşmesi) imzalandı ve ilk iş günü bizi bekliyor. Karnımdaki sıkıntının yanısıra kafamda en geç şimdi birçok soru beliriyor: Nasıl doğru davranırım? Nasıl giyinmeliyim? Mesai arkadaşlarıma/ amirlerime nasıl hitap etmeliyim? Burada, yeni iş yerinizde geçireceğiniz ilk günleri kolaylaştıracağını umduğumuz bazı öğütler bulabilirsiniz: Hazırlık Yeni işvereniniz hakkında muhtemelen birçok bilgi toplamış olsanız dahi, yine de firmanın internetteki ana sayfasını ve üçüncü kişilerin (örneğin günlük gazetelerin, dergilerin) haberlerini tekrar okumanız önerilmektedir. İyi bir şekilde hazırlanmış olmanız, duyduğunuz ilgiyi ve ne kadar istekli olduğunuzu gösterir. Doğru zamanda doğru yerde İlk iş gününde iş yerine zamanında gelmek kesinlikle ŞARTTIR. Biraz erken gelmeniz, biraz geç kalmaktan daha iyidir. Sizin için en iyisi, yeni iş yerinize işe başlayacağınız günden önceki bir günde iş trafiğinin olduğu saatlerde gitmeniz ve iş yerine ulaşım süresinin ne kadar olduğunu anlamak olacaktır. Unutmayın: Her ihtimale karşı biraz da fazladan süre planlayın! İlk iş gününde işe başlamadan önce hangi formalitelerin halledilmesi gerektiği (örneğin ID kartlarının düzenlenmesi, giriş görevlisine kayıt yaptırma) konusunda bilgi almayı unutmayınız. Ve tabii sonuçta geldiğinizi kime bildirmeniz gerektiği ya da hangi bölüme gitmeniz gerektiği hususlarında da. Doğru giyim Ne giymeliyim? Muhtemelen mevcut giyim kuralları hakkında mümkün olduğu kadar detaylı bilgi almaya çalışın. Bunu yapsanız bile, firmanın kâğıda dökülmemiş giyim kurallarını doğru bir şekilde değerlendirmek çoğu kez güç olacaktır. En öncelikli kural, kendinizi giysilerinizin içinde rahat hissetmeniz olmalıdır. Bu şekilde özgün bir tavır sergilemiş olur ve özgüven kazanırsınız. Ancak kendi giyiminizin tüm bay/bayan mesai arkadaşlarınızın giyiminden çok farklı olması durumunda da kendinizi rahat hissedeceğiniz şüphelidir. Bu nedenle genelde şu kural geçerlidir: gerektiğinden biraz daha şık giyinmek, fazla spor giyinmekten iyidir. Ayrı ayrı meslek gruplarına göre sınıflandırmak, birçok kalıplaşmış görüşe yer vermek anlamına gelse dahi, ufak bir yön tayini sağlar: Büro işlerinde klasik giyimler uygundur: kadınlarda kostüm (Etek ve buna uyan bir spor ceket) ya da ceket- pantalon takımı, erkekler için ceket ve uygun bir pantalon ya da takım elbise (kravat dahil) hepsi kibar renklerde. Açık bir şekilde gerektiğinden şık ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 12

13 giyinmişseniz, bu kombinasyonların şıklık derecesi kravatın ya da spor ceketin çıkarılmasıyla çabucak azaltılabilir. Kesinlikle olmaması gerekenler, örneğin göbeği açık bırakan üst giyimler ve üzerinde esprili baskılar olan cırtlak renkte tişörtlerdir. Fakat iyi ütülenmemiş gömlekler ve kirli ayakkabılar da pasaklı bir izlenim bırakırlar. El sanatlarına giren mesleklerde, üretimde ve aynı zamanda örneğin sağlık mesleklerinde çok kez özel iş giysileri vardır (örneğin mavi işçi tulumu) ve giyimin, yapılacak iş için kullanışlı olması, ön plandadır. Bunun yanısıra sık sık güvenlik ve sağlıkla ilgili kuralların, örneğin koruyucu gözlük, kulaklık, kask, sağlam ayakkabılar, eldivenler gibi, dikkate alınmaları gerekmektedir Yaratıcı mesleklerde genelde rahat imaj tercih edilmektedir. Ancak burada da, ilk iş gününde aşırı derecede rahat bir izlenim uyandırmaktan kaçınmakta yarar vardır. Ziynet eşyalarının, Piercing, Tattoo ya da parfüm kullanımı da iyi düşünülmelidir: Kibar ziynet eşyalarıyla dış görünüme özel bir benlik kazandırmak mümkündür. Ancak göze batan ya da belki de yanlış anlaşılabilecek sembollerden ve işaretlerden uzak durunuz. Vücudun görülebilen yerlerinde Piercing ler ve Tattoo lar günümüzde artık olağan olmakla beraber, özellikle müşteri ilişkilerinde yine de şaşkınlık uyandırabilir. Piercing lerin mesai saatlerinde takılıp takılamayacağı, sizin firmanızın uygulamalarına bağlıdır. Belirsiz durumlarda Piercing leri ilk iş gününde evde bırakın ve önce amirlerin, mesai arkadaşlarının ve müşterilerin bu konuda ne düşündüklerini araştırın. Özellikle makinalarla çalışırken, Piercing ler ve diğer ziynet eşyaları (özellikle kolyeler) güvenlikle ilgili nedenlerden dolayı genel olarak yasaklanmış olabilir. Parfüm ve tıraş losyonu kullanımı tabii genel olarak uygun görülmektedir, ancak dozaj hususunda daima şu geçerlidir: daha az olması çoğu kez daha iyidir. İlk günlerde insanlararası engeller Yeni mesai arkadaşlarınızla ve amirlerinizle ilk görüşmeler, beraberinde büyük bir güvensizlik hissi getirebilir. Kendimizi nasıl tanıtabiliriz? Kiminle ve nasıl konuşabiliriz ve konuşmalıyız? Ancak bazı temel kuralları dikkate alacak olursanız, tanıtım maratonunun kolayca üstesinden gelmek mümkün olacaktır: Kendinizi tanıtırken daima adınızı ve soyadınızı söylemelisiniz fakat olsa bile ünvan(lar)ınızı eklemeden. Senli benli olurken gayet dikkatli olunmalıdır! Görünüşte herkesin birbirine sen diye hitap etmesi halinde bile, sizin siz kelimesinde kalmanızda ve size sen diye hitap etmeniz teklif edilene kadar beklemenizde yarar vardır. Bunun yanısıra doğru yolu görgü kurallarına göre de bulabilirsiniz: Yaşça büyük olanlar daha genç olanlara, yüksek rütbeliler de daha düşük rütbelilere sen diye hitap etmesini teklif ederler. Bir kere teklif edilmiş olan sen kelimesini sonradan geri almanın hemen hemen imkansız olduğunu da unutmayın. ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 13

14 Bir bay/bayan mesai arkadaşınız kendisini yalnız adıyla tanıtacak olursa, siz yine de kendi adınızı ve soyadınızı söylemeli ve en azından daha sonra o bay/bayan mesai arkadaşınızın soyadını araştırmalısınız. Bay/bayan mesai arkadaşlarınızın ve amirlerinizin isimlerini öğrenin ve bu isimlere ait yüzleri de aklınızda tutun. İçtenlik çok önemli bir vasıftır özellikle ilk günlerde! Çevrenin önyargısız olarak izlenmesi ve bay/bayan mesai arkadaşlarınıza ve süreçlere ilgi göstermeniz, iyi bir şekilde uyum sağlamanıza ve ekibe adapte olmanıza yardımcı olacaktır. Ancak tüm içtenliğe rağmen, bazı sınırları dikkate almalısınız. Özellikle diğer cinsten bay/bayan mesai arkadaşlarıyla ilişkilerde aşırı içten, körü körüne inançlı bir davranış tarzı yanlış yorumlanabilir ve böylelikle nahoş durumlara yol açabilir. Dikkatli bir şekilde dinleyin ve sorarak bilgi toplayın! Kendi şahsınızla ilgili kibirli anlatımlardan ya da kendinizi övmekten kaçının; objektif kalın. Gülümseyin! Dostane bir gülümseme, etrafa olan etkinizi olumlu yönde geliştirmeye yardımcı olur ve sempati puanları getirebilir. Bunun için evde aynanın karşısında alıştırma bile yapabilirsiniz! Alaylı sözlerde dikkat. Önce bay/bayan mesai arkadaşlarının benzer bir mizah anlayışı olup olmadığını anlamaya çalışın. Kişisel girişimcilik ve isteklilik Kişisel girişimcilik ve isteklilik, daha baştan kendinizi ekibe dahil etmeniz, kendi başınıza görevlerin farkına varmanız ve bunları üstlenmeniz ve işe memnuniyetle yaklaşmanız anlamına gelir. Pek de severek yerine getirmediğiniz ya da size önemsiz görünen görevleri de, önemli işleri ve çözülmesi zor, ilginç işleri yaparken gösterdiğiniz özenin aynısını göstererek halletmelisiniz. Bu arada işgüzarlığa götüren ince hattı aşmamaya özen gösterilmelidir. Bay/bayan mesai arkadaşlarınız, kendinizi zorla kabul ettirmek ya da onları geçmek istediğiniz hissine kapılmamalıdır. Kişisel girişimcilik ve isteklilik ile, henüz çalışma süreçlerine ve ekibe adapte olmuş olmamanız nedeniyle ilk iş günlerinde bir boşa çalışma süreci oluşmasını da önlersiniz. Bu ilk günleri, yeni bölümü daha iyi tanımak ve kendinizi bay/bayan mesai arkadaşlarınıza kısaca tanıtmak için de değerlendirmelisiniz. Bu arada örneğin ilerde sizi bekleyen görevler hakkında konuşabilirsiniz. Ayrıca yeni bay/bayan mesai arkadaşlarınızı hemen değişiklik ve düzeltme önerileriyle karşı karşıya bırakmayın. Yeni işe başlayan biri olarak muhtemelen bazı şeyleri değişik gözle görebilir ve bundan dolayı mutlaka süreçlerin ve yapıların düzeltilmesine katkıda bulunabilirsiniz. Ancak bunun için önce bu yapıları ve süreçleri, arkalarında yatan bütün nedenlerle birlikte tanımayı ve anlamayı öğrenmelisiniz. Kâğıda dökülmemiş kanunlar Resmi yönetmelikler, işletme sözleşmeleri, bina yönetmelikleri v.s. hakkında bilgi almak, önemlidir. Ancak bölümün/işletmenin ritüellerinin ve geleneklerinin yani kâğıda dökülmemiş ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 14

15 kanunların takip edilmeleri de aynı derecede önemlidir. Bazı geleneklere uyulması, yeni çalışma çevresine uyum sağlanmasını kolaylaştırabilir. Örneği aşağıdaki hususları öğrenmelisiniz: Kahveyi kim yapıyor? Alışılagelmiş (sigara) molaları ne zaman ve ne kadar süreyle veriliyor? İşe yeni girince, doğum günlerinde v.s. hangi ritüellere uymak gerekiyor? Kim, ne zaman, kiminle kantine yemeğe gidiyor? Kantinden bahsetmişken: Yemeğe davetler mümkün olduğu ölçüde kabul edilmelidir. Yemekte bay/bayan mesai arkadaşlarıyla daha kolay konuşma ortamı bulur, onları daha iyi tanıyabilir ve ekipte olduğunuzdan memnuniyet duyduğunuzun sinyalini vermiş olursunuz. Yeni bölümdeki gelenekleri ve ritüelleri daha iyi anlayabilmek için, resmi olmayan hiyerarşik yapıyı izlemekte ya da soruşturmakta fayda vardır (örneğin çalışma grubunda bay/bayan fikir önderleri kimlerdir, emir kulları bay/bayanlar kimlerdir,? Hangi kesimlerde hangi baylara/bayanlara uzman gözüyle bakılmaktadır? v.s.). Hatalardan ders çıkarılır Yeni bay/bayan çalışanlara çoğu kez işletmedeki ilk zamanlarında bay/bayan mesai arkadaşları ve amirleri tarafından bir nevi acemi statüsü tanınır. Yeni bay/bayan çalışanların hemen bütün süreçleri anladıklarından ve yeni işlerini yüzde 100 doğru yaptıklarından yola çıkılmaz. Özellikle başlangıç döneminde hata yapılması son derece doğaldır. Önemli olan, hataları ciddiye almak ve hatalardan ders çıkarmak, ancak aynı zamanda hatalara aşırı ölçüde önem vermemektir. Çünkü insan o zaman kendi kendini baskı altına alır ve bu, başka hatalar da yapma eğilimini daha da arttırır. Ayrıca geçerli olan, uzun süredir çalışmakta olan bay ve bayan mesai arkadaşlarının da tekrar tekrar hata yaptıklarıdır. Tereddütlere ve bununla bağlantılı hata kaynaklarına karşı önlem almak için, küçük bir defterde önemli olan herşeyi not etmek de mümkündür. Amirin geri iletisi Eğer bay/bayan amiriniz bunu kendiliğinden yapmazsa, bir süre sonra bir geri ileti görüşmesi yapılması için ricada bulunmanızda yarar vardır. Bu şekilde kendi performansınızı değerlendirmek ve gerektiğinde belirli faaliyetleri, süreçleri ya da hareket tarzlarını değiştirmek ve düzeltmek daha da kolay olur. Daha ileriye götürebilecek bağlantılar İş kurumu AMS yalnız iş için aracı olmakla kalmayıp, kapsamlı danışmanlık, öğretimler ve iş başvurusu önerileri sunmaktadır. Bütün federal eyaletlerde AMS in daireleri bulunmaktadır. ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 15

16 İktsadi teşvik enstitüsü WIFI de geliştirici eğitim almak ve kapsamlı bir danışma hizmetinden yararlanmak mümkündür. WIFI bütün federal eyaletlerde temsil edilmektedir. Bu İnternet sayfasında danışma ve iş başvurusu konularında birçok link (bağlantı) sunulmaktadır. Değişik günlük ve haftalık gazetelerin, örneğin >> Karriere bfi-meslek teşvik enstitüsünün iş başvuru enformasyonları: Online-Danışma, başvuru yarışması ve deneyim alış verişi için görüşme forumu >> Bewerbungstraining Eğitim alabilecekleri bir işletme arayan gençler için iş bavurusu önerileri (Alman İş Kurumu). Bir Alman sayfası olmakla beraber Avusturya ile iyi bir şekilde örtüşmektedir. ibw Entwicklung, 2010 Sayfa 16