Birlefltirilmifl S n flarda Ö retim

Transkript

1

2 Editör: Yrd. Doç. Dr. Çavufl fiahin Birlefltirilmifl S n flarda Ö retim ISBN: , Pegem A Yayıncılık Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları, Pegem A Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.'ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 1. Baskı: Şubat 2007 Yayın Yönetmeni: Gürsel Avcı Kapak Tasarımı: zulfin.eua Dizgi: Fikret Kaplan Baskı: Baran Ofset - Ankara Tel: (0312) Pegem A Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. Adakale Sokak 4/1 Yenişehir ANKARA Tel: (312) Belgeç: (312) İnternet: / E-Posta: pegema@pegema.com.tr ii

3 ÖNSÖZ Nüfusu az olan yörelerde, özellikle köylerde her sınıftaki öğrenci mevcudunun azlığı, öğretmen ihtiyacı ve dershane yetersizliği nedenleriyle birden fazla sınıfın birleştirilerek oluşturulduğu bir grubun bir öğretmen tarafından yetiştirilmesine birleştirilmiş sınıf öğretimi denir. Bu tanımdan anlaşılacağı üzere, birleştirilmiş sınıf uygulaması, köye yönelik bir öğretim uygulaması olmasının yanında, ülkemizin eğitim sitemi içinde yer alan sekiz yıllık ilköğretim uygulamasının birinci kademesine yönelik bir uygulamadır. Birden çok sınıfın birleştirilmesiyle oluşturulmuş bir öğrenci kümesiyle bir öğretmen tarafından yapılan öğretim oldukça zordur. Çünkü öğretmen bağımsız sınıfa harcadığı enerjiye oranla en az iki kat fazla enerji harcamaktadır. Ülkemizde, birleştirilmiş sınıflarda öğretimin de içinde yer aldığı köy okullarındaki öğre time, Cumhuriyet'in kurulmasıyla birlikte büyük önem verilmiştir. Birleştirilmiş sınıflarda öğretim uygulaması, yalnız bizim ülkemize özgü bir sistem değildir. Bu sistem, pek çok ülkede, bir okulun bütün sınıflarında yeterli sayıda öğrenci bulunmayan yerleşim birimlerinde uygulanmaktadır. Bir sınıflı okul, pek çok ülkenin eğitimle ilgili kaynaklarında yer alan bir kavramdır. Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim adlı bu kitap, sekiz bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, birleştirilmiş sınıflara ilişkin temel kavramlar; ikinci bölümde, birleştirilmiş sınıflarda öğretmenin görevleri; üçüncü bölümde, birleştirilmiş sınıflarda öğretim stratejisi, yöntem ve teknikleri; dördüncü bölümde, birleştirilmiş sınıfların öğretme-öğrenme etkinliklerinin düzenlenmesi; beşinci bölümde, birleştirilmiş sınıfların sınıf yönetimindeki genel esasları; altıncı bölümde, birleştirilmiş sınıflarda ölçme ve değerlendirme; yedinci bölümde, birleştirilmiş sınıflarda öğretim araçları ve bilgisayar kullanımı; son bölüm olan sekizinci bölümde ise, birleştirilmiş sınıflarda resmi yazışmalar üzerinde durulmuştur. Bu kitabın ortaya çıkmasına katkı sağlayan tüm yazarlara teşekkür ederim. Yazarlarımızın çoğunluğu birleştirilmiş sınıflarda öğretmenlik yaptıkları için konularına hâkimdirler. Kitabın dizgi ve basımını gerçekleştiren Pegem A çalışanlarına da ayrıca teşekkür ediyorum. Kitapla ilgili eleştiri ve önerilerin kitabın geliştirilmesinde yararlı olacağına inanmaktayız. Bu bakımdan tüm akademisyenlerin, öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının her türlü eleştiri ve önerilerini beklemekteyiz. Vereceğiniz katkılar için şimdiden teşekkürlerimizi sunarız. Yrd. Doç. Dr. Çavuş ŞAHİN iii

4 BÖLÜMLER VE YAZARLARI I. Bölüm: Birleştirilmiş Sınıflara İlişkin Temel Bilgiler Yrd. Doç. Dr. Çavuş Şahin, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi II. Bölüm: Birleştirilmiş Sınıflı Okullarda Görev Yapan Öğretmenin Yeterlikleri Yrd. Doç. Dr. Salih Zeki Genç, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi III. Bölüm: Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Stratejisi, Yöntem ve Teknikleri Kazım Biber, Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi IV. Bölüm: Birleştirilmiş Sınıflarda Öğrenme - Öğretme Sürecindeki Etkinliklerin Düzenlenmesi (Planlanması ve Uygulanması) Cemil Şahin, Atatürk Üniversitesi Ağrı Eğitim Fakültesi V. Bölüm: Birleştirilmiş Sınıflarda Sınıf Yönetimi Yrd. Doç. Dr. İkram Çınar, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi VI. Bölüm: Birleştirilmiş Sınıflarda Ölçme ve Değerlendirme Havva Taşlı, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi VII. Bölüm: Birleştirilmiş Sınıflı Okullarda Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ) ve Uygulamaları Yrd. Doç. Dr. Taner Altun, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi VIII. Bölüm: Birleştirilmiş Sınıflı Okullarda Görev Yapan Müdür Yetkili Öğretmenin Görevleri ve Birleştirilmiş Sınıflı Okullarda Resmi Yazışmalar Naim Ünver, Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi v

5 İÇİNDEKİLER Sunu iii Bölümler ve Yazarları v İçindekiler vii I. BÖLÜM BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLARA İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER (ss.1-43) Kazanımlar Birleştirilmiş Sınıf Kavramı Birleştirilmiş Sınıf Uygulamasını Zorunlu Kılan Nedenler Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretimin Esasları Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretimin Yararları Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretimin Sınırlılıkları Birleştirilmiş Sınıfların Oluşturulması Birleştirilmiş Sınıflı Okulların Kendine Özel Durumları Öğrencilerin Kendi Kendine Çalışmaları Öğretmenli Dersler Ödevli Dersler Sınıf Çalışması Küme Çalışması Bireysel Çalışma Sesli Çalışma Sessiz Çalışma Yardımcı Öğrenciler Planlı Çalışma Çalışma Ortamı II. BÖLÜM BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLI OKULLARDA GÖREV YAPAN ÖĞRETMENİN YETERLİKLERİ (ss.45-97) Kazanımlar Giriş Genel Kültür Yeterlikleri Özel Alan Yeterlikleri Eğitim-Öğretme Yeterlikleri vii

6 III. BÖLÜM BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLARDA ÖĞRETİM STRATEJİSİ, YÖNTEM VE TEKNİKLERİ (ss ) Kazanımlar Giriş Öğretim Stratejisi, Yöntem ve Teknikleri Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Stratejisi, Yöntem ve Teknikleri Öğretim Stratejileri Öğretim Yöntemleri Öğretim Teknikler Değerlendirme Soruları Kaynaklar IV. BÖLÜM BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLARDA ÖĞRENME ÖĞRETME SÜRECİNDEKİ ETKİNLİKLERİN DÜZENLENMESİ (PLANLANMASI VE UYGULANMASI) (ss ) Kazanımlar Giriş Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretme-Öğrenme Sürecinin Esasları Birleştirilmiş Sınıflarda Yıl Üniteleri Kavramı ve Uygulanması Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretme- Öğrenme Sürecinin Planlanması Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretmenli ve Ödevli Saatler Birleştirilmiş Sınıflarda Grupla Çalışma Etkinlikleri Birleştirilmiş Sınıflarda Bireysel Çalışma Teknikleri Birleştirilmiş Sınıflarda Yardımcı Öğrencilik Değerlendirme Soruları Kaynaklar V. BÖLÜM BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLARDA SINIF YÖNETİMİ (ss ) Kazanımlar Giriş Dersliğin Fiziksel Özellikleri Birleştirilmiş Sınıflarda Sınıf Yönetimini Etkileyen Etkenler Aile Demokratik Ortam İstenmeyen Davranışlar Disiplin ve Kurallar İletişim Güdüleme Kendi Kendine Çalışmayı Yönetme viii

7 Zamanın Kullanılması Sonuç Kaynaklar EK 1: Sınıf Yönetiminde Özdenetim EK 2: Çevre İnceleme Planı VI. BÖLÜM BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLARDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME (ss ) Kazanımlar Birleştirilmiş Sınıflarda Ölçme ve Değerlendirme Hayat Bilgisi Dersi Sosyal Bilgiler Dersi Fen ve Teknoloji Dersi Matematik Dersi Türkçe Dersi Değerlendirme Soruları Kaynaklar VII. BÖLÜM BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLI OKULLARDA BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM (BDÖ) VE UYGULAMALARI (ss ) Kazanımlar Giriş Bilgisayar Okur-Yazarlığı ve Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Birleştirilmiş Sınıflarda Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ) Bilgisayarların Eğitim-Öğretimde Üstlendiği Roller BDÖ nün Eğitimsel Amaçları, Sağladığı Yararlar ve Sınırlılıkları Birleştirilmiş Sınıflı Okullara BDÖ nün Uyarlanması ve Yönetimi BİT i Eğitim Öğretim Programına Uyarlama Modelleri Birleştirilmiş Sınıflarda BDÖ ve Organizasyon Yöntemleri Birleştirilmiş Sınıflı Okullarda Eğitim Yazılımları ve Kullanımı Eğitim Yazılımlarının Seçimi ve Değerlendirilmesi Birleştirilmiş Sınıflı Okullarda Internet ve Uygulamalar İnternet ile Öğretimin Yararları ve Sınırlılıkları Sonuç ve Öneriler Basit ve Güncellenebilir Eğitim Yazılımı Değerlendirme Formu Değerlendirme Soruları Kaynaklar ix

8 VIII. BÖLÜM BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLI OKULLARDA GÖREV YAPAN MÜDÜR YETKİLİ ÖĞRETMENİN GÖREVLERİ VE BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLI OKULLARDA RESMİ YAZIŞMALAR (ss ) Kazanımlar Müdür Yetkili Öğretmen Tanımı Müdür Yetkili Öğretmenin Görevlendirilme Şekli Müdür Yetkili Öğretmenin Yetki ve Sorumlulukları Müdür Yetkili Öğretmenin Yürütmekle Görevli Olduğu İşler Öğretmenlerle İlgili İşler Öğrencilerle İlgili İşler Öğretim ve Eğitim İle İlgili İşler Resmi Yazışmaların Yazılması, Kaydedilmesi, Dosyalanması İşlemleri Desimal Dosya Kod Sistemi Gelen Evrak Defterinin Bölümleri ve Gelen Yazıların Kaydedilmesi Giden Evrak Defteri Resmi Yazışma, Resmi Yazı ve Müdür Yetkili Öğretmenlerin Yazışma Yapabileceği Makamlar Resmi Yazıların (Üst Yazıların) Biçimsel Özellikleri İlköğretim Kurumlarında Tutulacak Defter Çizelge ve Dosyalar Defterler Çizelge ve Dosyalar Değerlendirme Soruları Kaynaklar Ekler x

9 Birleştirilmiş Sınıflara İlişkin Temel Bilgiler 1 I. BÖLÜM B RLEfiT R LM fi SINIFLARA L fik N TEMEL B LG LER Çavuş ŞAHİN Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi Kazanımlar Birleştirilmiş Sınıf Kavramı Birleştirilmiş Sınıf Uygulamasını Zorunlu Kılan Nedenler Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretimin Esasları Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretimin Yararları Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretimin Sınırlılıkları Birleştirilmiş Sınıfların Oluşturulması Birleştirilmiş Sınıflı Okulların Kendine Özel Durumları Öğrencilerin Kendi Kendine Çalışmaları Öğretmenli Dersler Ödevli Dersler Sınıf Çalışması Küme Çalışması Bireysel Çalışma Sesli Çalışma Sessiz Çalışma Yardımcı Öğrenciler Planlı Çalışma Çalışma Ortamı

10 2 Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Kazan mlar Bu bölüm çalışıldıktan sonra; 1. Birleştirilmiş sınıfları tanımlar 2. Birleştirilmiş sınıf uygulamasını zorunlu kılan nedenleri açıklar 3. Birleştirilmiş sınıflarda öğretimin esaslarını bilir 4. Birleştirilmiş sınıflarla öğretimin yararları ve sınırlılıklarını bilir 5. Birleştirilmiş sınıfların nasıl oluşturulacağını bilir 6. Birleştirilmiş sınıflı okulların kendine özel durumlarını açıklar 7. Öğretmenli dersler, ödevli dersler, ilgi kümeleri, seviye grupları, bireysel çalışma, sesli çalışma, sessiz çalışma, kendi kendine çalışma, planlı çalışma gibi kavramları tanımlar

11 Birleştirilmiş Sınıflara İlişkin Temel Bilgiler 3 Birlefltirilmifl S n f Kavram Ülkemizde, birleştirilmiş sınıflarda öğretimin de içinde yer aldığı köy okullarındaki öğretime, Cumhuriyet yönetiminin kurulmasıyla birlikte büyük önem verilmiştir yılında Köy Mektepleri Müfredat Programı yürürlüğe konmuştur. Bu programda, bir, iki ve üç öğretmenin bulunduğu köy okullarında derslerin nasıl yürütüleceği ile ilgili esaslar belirlenmiştir. Ayrıca programda, örnek haftalık ders çizelgelerine yer verilmiştir yılında I. Maarif Şûrasında Köy Okulları Programı Projesi hazırlamış ve bu program 1948 yılına kadar uygulanmıştır yılında Köy Okulları Programı Projesi ilkokullarla birleştirilmiş ve 1948 İlkokul Programı uygulamaya konmuştur. Bu arada köy okullarındaki birleştirilmiş sınıflarda öğretimi kolaylaştırmak için sistemli olarak bilimsel çalışmalara girişilmiştir yılları arasında deneysel nitelikte çalışmalar sürdürülmüş, başka ülkelerdeki uygulamalar incelenmiş ve bu alanda uzman kişiler yetiştirilmiştir yılında köy okullarındaki ö ğ retim de göz önünde tutularak 1962 İlkokul Programı Ta s l a ğ ı hazırlanmıştır. Bu taslak program, yılları arasında 1800 ü aşkın okulda denenmiş, geliştirilmiş ve 1968 yılında bütün ilkokullarda uygulamaya konmuştur. Söz konusu programda birleştirilmiş sınıflard a öğretim ile ilgili önemli kolaylıklar getirilmiştir (Fidan,1988) ö ğ retim yılına kadar Birleştirilmiş Sınıflar Programı İlköğre t i m (İlköğretim I. Kademe) programı içinde ayrı bir program olarak yer almaktaydı öğretim yılından itibaren değişikliğe gidilerek oldukça kolaylaştırılmıştır. Gerçekte, birleştirilmiş sınıflarda öğretim uygulaması, yalnız bizim ülkemize özgü bir sistem değildir. Bu sistem, pek çok ülkede bir okulun bütün sınıflarına yetecek sayıda öğrenci bulunmayan yerleşim birimlerinde uygulanmaktadır. Bir sınıflı okul, pek çok ülkenin eğitimle ilgili kaynaklarında yer alan bir kavramdır. O halde birleştirilmiş sınıflarda öğretim nedir? Aşağıda birkaç tanım verilmiştir. İlköğretimde, birden çok sınıfın birleştirilmesiyle oluşturulmuş bir öğrenci kümesiyle bir öğretmen tarafından yapılan öğretime birleştirilmiş sınıflarda öğretim denilebilir (Fidan,1988). Nüfusu az olan yörelerde, özellikle köylerde her sınıftaki öğrenci mevcudunun azlığı, öğretmen ihtiyacı ve dershane yetersizliği nedeniyle birden fazla sınıfın birleştirilerek bir grup oluşturulup bir öğretmen tarafında yetiştirilmesine birleştirilmiş sınıf öğretimi denir (Tekışık, 1989).

12 Birleştirilmiş Sınıflı Okullarda Görev Yapan Öğretmenin Yeterlikleri 31 II. BÖLÜM B RLEfiT R LM fi SINIFLI OKULLARDA GÖREV YAPAN Ö RETMEN N YETERL KLER Salih Zeki GENÇ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi Kazanımlar Giriş Genel Kültür Yeterlikleri Özel Alan Yeterlikleri Eğitim-Öğretme Yeterlikleri

13 32 Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Kazan mlar Bu bölüm çalışıldıktan sonra; 1. Görev yapacağı yerin (köyün) özelliklerini bilir/söyler 2. Öğretmenlerin genel kültür yeterliklerinin neler olduğunu bilir/söyler 3. Öğretmenlerin özel alan yeterliklerinin neler olduğunu bilir/söyler 4. Öğretmenlerin eğitim-öğretme yeterliklerinin neler olduğunu bilir/söy - ler 5. Birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin yeterliklerinin (genel kültür, özel alan ve eğitim-öğretme) neler olduğunu bilir/söyler

14 Birleştirilmiş Sınıflı Okullarda Görev Yapan Öğretmenin Yeterlikleri 33 Girifl Günümüzde, nitelikli insan gücüne duyulan ihtiyaç giderek artmaktadır. Toplumların nitelikli insan gücü ihtiyaçları ancak nitelikli eğitim ve eğitim kurumlarıyla sağlanabilir. Toplumları yarınlara taşıyacak ve uygar, demokratik toplum idealinin gerçekleşmesini sağlayacak en önemli insan gücü olarak öğretmen değişimin (sosyal, kültürel, teknolojik vb.) temel öğelerinden birisidir. Dolayısıyla eğitim-öğretim uygulamaları ve günün şartlarına dayalı olarak gerçekleştirilen reformlar öğretmenlerin desteği ile gerçekleşmek zorundadır. Köye ait bir uygulama olan birleştirilmiş sınıflar uygulaması da öğretmenin desteğini gerektiren bir uygulamadır. Birleştirilmiş sınıflar uygulaması 21. yüzyılda bir Türkiye (hatta dünya) gerçeğidir. Bu gerçeğin ileriki zamanlarda değiştirilmesine kadar geçen sürede bu gerçeğe göre hareket etmek ve köyde görev yapacak öğretmenleri yetiştirirken birleştirilmiş sınıflı okullarda etkili eğitim-öğretim yapabilecek ve sınıfı yönetebilecek yeterliğe ulaştırmak esas olmalıdır. Bu nedenle sınıf öğretmenlerinin hizmet öncesi lisans eğitimi programlarındaki Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim adlı ders bu açıdan çok büyük önem taşımaktadır (Erdem; 2006: 16). Yukarıda da ifade edildiği gibi köye ait bir uygulama olan birleştirilmiş sınıflar uygulamasında, birleştirilmiş sınıf okutacak öğretmenin köyü tanıması gerekmektedir. Bu yönüyle, her şeyden önce öğretmenin kapsamlı bir şekilde köy incelemesi yapması gerekir. Köyde görev yapan birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin görev yaptığı yerlerin (köyün) sosyo-ekonomik ve kültürel yapısını bilmesi, eğitim-öğretim faaliyetlerini planlaması ve başarıya ulaştırabilmesinde büyük önem taşır. Köy incelemesi, denetimlerde (teftişte) istenen bir belge olmasının yanında, öğretmenlerin eğitim-öğretim çalışmalarında çevre özelliğini göz önüne almasının sonucu yapması gereken bir çalışmadır. Öğretmenlerin köy incelemesinde inceleme konuları şunlardır (Akbaşlı ve Pilten, 1999; Köklü, 2000): Köyün: 1. Kuruluşu ve tarihi gelişimi, 2. Coğrafi durumu, 3. Yönetim yapısı, 4. Ekonomik yapısı, 5. Toplumsal yapısı, 6. Eğitim durumu, 7. Kültürel yapısı,

15 Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Stratejisi, Yöntem ve Teknikleri 55 III. BÖLÜM B RLEfiT R LM fi SINIFLARDA Ö RET M STRATEJ S, YÖNTEM VE TEKN KLER Kazım BİBER Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Kazanımlar Giriş Öğretim Stratejisi, Yöntem ve Teknikleri Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Stratejisi, Yöntem ve Teknikleri Öğretim Stratejileri Öğretim Yöntemleri Öğretim Teknikler Değerlendirme Soruları Kaynaklar

16 56 Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Kazan mlar Bu bölüm çalışıldıktan sonra; 1. Öğretim strateji, yöntem ve teknikleri eğitim öğretim sürecinin süreç aşamasında önemini açıklar 2. Öğretim strateji, yöntem ve teknikleri bilmenin önemini açıklar 3. Öğretim stratejilerini özelliklerini, benzerlikler ve farklılıklar açısından karşılaştırır 4. Öğretim Stratejisini daha etkili olarak kullanılabilmesi için dikkat edile - cek hususları fark eder 5. Öğretim yaşantılarının desteklenmesi, uygulanması ve değerlendirilme - si aşamalarında bilinçli olarak seçilen ve izlenen düzenli yolların neler olduğunu açıklar 6. Öğretim yöntemlerini benzerlikleri ve farklılıkları açısından karşılaştırır 7. Yöntem seçimini etkileyen faktörleri fark eder 8. Öğretim tekniklerini tanır 9. Hangi tekniklerin hangi yöntemlerle daha verimli kullanılacağını betim - ler 10. Öğrenci merkezli öğretim stratejilerini fark eder

17 Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Stratejisi, Yöntem ve Teknikleri 57 Girifl Öğretim strateji, yöntem ve teknikleri eğitim öğretim sürecinin süreç aşamasında önemli yer tutar. Bağımsız sınıflardaki programın aynısı birleştirilmiş sınıflarda da uygulandığından, bağımsız sınıflar için öngörülen öğrenme ve öğretme yöntem, teknik, model ve stratejilerinin çoğu birleştirilmiş sınıflarda da uygulanmaktadır. Bu bölümde önce, strateji yöntem ve tekniklere ilişkin genel bilgiler ve tanımlar, daha sonra eğitim öğretim sürecinde yaygın olarak kullanılan strateji, yöntem ve tekniklere yer verilmiştir. Ö retim Stratejisi, Yöntem ve Teknikleri Demirel ve Ün e göre (1987), Öğretim, öğrenmenin belli bir amaç doğrultusunda başlatılması, yönlendirilmesi, kolaylaştırılması ve gerçekleştirilmesi süreci olarak tanımlanabilir. Bir öğretme süreci içinde yer alması gereken işlemler şunlardır: Öğrenciyi istendik hedefler doğrultusunda yönlendirme ve güdüleme Uygun öğrenme yaşantıları sunarak bu hedeflere ulaşmayı kolaylaştırma Öğrencinin bir bütün olarak -örneğin tutumlar, değerler, uyum gibi kişisel yönleriyle-gelişimine katkıda bulunma (Erdem, 2006). Bu işlemler birlikte gerçekleştirildiğinde etkili ve verimli olabilir. Bu etkililikte öğrenci, program, materyal, aile v. b. öğelerin payı olsa da, öğretmen; hem bu öğelerin etkililiğini belirleyen, hem de sınıf ortamını düzenleyen olduğu için öğretim sürecindeki rolü büyük önem taşır. Aynı özellikleri taşıyan öğrencilere aynı malzemeleri kullanarak, aynı programı uygulayan öğretmenlerin farklı sonuçlar elde etmelerinin bir nedeni de budur (Açıkgöz, 1996). Sınıf ortamında hedefe, konuya kazanımlara uygun strateji, öğretim yöntem ve tekniklerinin seçimi kuşkusuz etkin öğrenci katılımı ve ilgiyi artırır. Seçilen uygun strateji, öğretim yöntem ve teknikleri, öğrenciyi güdelediği gibi sınıf içi etkinlikleri daha anlamlı ve etkili hale gelir. Sonuç olarak ta öğrenme daha kolay gerçekleşir. Strateji genel olarak bir şeyi elde emek için izlenen yol veya amaca ulaşmak için geliştirilen bir planın uygulamasıdır (Açıkgöz, 1996). Clark ve Starr a göre strateji, dersin hedefine ulaşılmasını sağlayan oldukça genel bir yaklaşımdır (Sümbül, 2001). Bu anlamda strateji, dersin hedeflerine ulaşılmasını sağlayan; yöntem, teknik ve araç-gereçlerin belirlenmesine yön veren genel bir yaklaşımdır (Bilen, 1992; Fidan ve Erdem, 1993).

18 Birleştirilmiş Sınıflarda Öğrenme-Öğretme Sürecindeki Etkinlikler 95 IV. BÖLÜM B RLEfiT R LM fi SINIFLARDA Ö RENME Ö RETME SÜREC NDEK ETK NL KLER N DÜZENLENMES (PLANLANMASI VE UYGULANMASI) Cemil ŞAHİN Atatürk Üniversitesi Ağrı Eğitim Fakültesi Kazanımlar Giriş Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretme-Öğrenme Sürecinin Esasları Birleştirilmiş Sınıflarda Yıl Üniteleri Kavramı ve Uygulanması Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretme- Öğrenme Sürecinin Planlanması Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretmenli ve Ödevli Saatler Birleştirilmiş Sınıflarda Grupla Çalışma Etkinlikleri Birleştirilmiş Sınıflarda Bireysel Çalışma Teknikleri Birleştirilmiş Sınıflarda Yardımcı Öğrencilik Değerlendirme Soruları Kaynaklar

19 96 Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Kazan mlar Bu bölüm çalışıldıktan sonra; 1. Birleştirilmiş sınıflarda öğretme-öğrenme sürecinin dayanaklarını kav - rar, 2. Birleştirilmiş sınıflarda yıl üniteleri kavramı ve uygulamalarını ta - nımlar, 3. Birleştirilmiş sınıflarda planlamanın önemini ve gerekliliğini kavrar, 4. Birleştirilmiş sınıflarda planlama ile ders programı ilişkisini açıklar, 5. Birleştirilmiş sınıflarda planlamanın normal sınıflardan farklılığını ve benzerliklerini anlar, 6. Birleştirilmiş sınıflarda öğretmenli ve ödevli ders saatlerini açıklar, 7. Birleştirilmiş sınıflarda seviye grupları, ilgi grupları ve küme çalışmala - rının uygulanabilirliğini ve yararlarını kavrar, 8. Birleştirilmiş sınıflarda kendi kendine çalışmanın önemi ve yararlarını kavrar, 9. Birleştirilmiş sınıflarda yardımcı öğrencilik kavramını ve yardımcı öğ - rencilerden yararlanma biçimlerini öğrenir.

20 Birleştirilmiş Sınıflarda Öğrenme-Öğretme Sürecindeki Etkinlikler 97 Girifl Birleştirilmiş sınıflarda öğrenme-öğretme sürecindeki etkinliklerin düzenlenmesi, planlanması ve uygulaması, dışardan bakıldığında karmaşık görünmesine karşın, uygulamanın içine girildiğinde, birleştirilmiş sınıf uygulaması tekniklerine uyulduğunda, çevre şartları dikkate alınarak yararlanıldığında ve uygun yöntem-teknik ve materyal seçildiğinde, öğrencilerin; müstakil (bağımsız) sınıflarda yetişen öğrencilerden daha az başarılı olmayacaklarını, uygulamalar göstermektedir. Ayrıca, kendi kendine çalışma ve öğrenme durumunda olan öğrenciler, öğrenme sorumluluğunu daha ciddi olarak yükleneceklerinden (Fidan ve Baykul, 1993: 11), bağımsız sınıflara göre artı kazanımları bile olabilir. Birlefltirilmifl S n flarda Ö retme - Ö renme Sürecinin Esaslar İlköğretim programı (1-5) tema ve ünitelerinin birleştirilmiş sınıflarda işlenişine ilişkin esaslar şöyle sıralanabilir: 1969 yılından itibaren, birleştirilmiş sınıf uygulamasını daha etkili ve verimli duruma getirmek için değişik dönemlerde çalışmalar yapılmış, programlar hazırlanmıştır öğretim yılına kadar Birleştirilmiş Sınıflar Programı İlkokul (İlköğretim I. Kademe) programı içinde ayrı bir program olarak yer almaktaydı. Talim ve Terbiye Kurulu nun tarih ve 122 sayılı kararıyla öğretim yılından itibaren uygulamadan kaldırılan programın yerine, müstakil (bağımsız) sınıflarda uygulanan Fen Bilgisi Sosyal Bilgiler ve Hayat Bilgisi programlarının, birleştirilmiş sınıflarda da okutulması kararlaştırıldı. Bu uygulama ile, 1. İlköğretim okulların da aynı programın uygulanması, 2. Eğitim-öğretimde birlik ve bütünlüğün sağlanması, 3. İlköğretim okullarında program farklılığından doğan sınıf uyumsuzlukların ortadan kaldırılması, 4. Ölçme ve değerlendirmede, üst öğrenime yönlendirmede bütünlüğün sağlanması, amaçlanmaktadır. Birleştirilmiş sınıflarda öğretimin planlanması, uygulanması, ölçmedeğerlendirme ve sınıf yönetimi, bağımsız sınıflara göre daha karmaşık ve güçtür. Bu güçlüklerden birisi, öğretmenin dersleri, farklı hazır bulunuşluk, gelişim, yetenek, bilgi ve sınıf düzeyinde bulunan öğrencilerle bir arada yürütme mecburiyetinde oluşudur. Diğer bir güçlük ise öğretmenin

21 Birleştirilmiş Sınıflarda Sınıf Yönetimi 145 V. BÖLÜM B RLEfiT R LM fi SINIFLARDA SINIF YÖNET M İkram ÇINAR İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Kazanımlar Giriş Dersliğin Fiziksel Özellikleri Birleştirilmiş Sınıflarda Sınıf Yönetimini Etkileyen Etkenler Aile Demokratik ortam İstenmeyen davranışlar Disiplin ve kurallar İletişim Güdüleme Kendi kendine çalışmayı yönetme Zamanın kullanılması Sonuç Kaynaklar EK 1: Sınıf yönetiminde Özdenetim EK 2: Çevre İnceleme Planı

22 146 Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim KAZANIMLAR 1. Bu bölüm çalışıldıktan sonra 2. Birleştirilmiş sınıflarda dersliğin fiziksel özelliklerini bilir 3. Birleştirilmiş sınıflarda sınıf içi yönetimi etkileyen nedenleri bilir 4. Birleştirilmiş sınıflarda sınıf dışı yönetimi etkileyen nedenleri bilir 5. Birleştirilmiş sınıflarda kendi kendine çalışmayı yönetir 6. Birleştirilmiş sınıflar öğretmeni özdenetimini yapar 7. Birleştirilmiş sınıf öğretmeni çevre inceleme planı hazırlar

23 Birleştirilmiş Sınıflarda Sınıf Yönetimi 147 Girifl Sınıf yönetimi; içinde öğrenmenin gerçekleştiği bir çevrenin oluşturulabilmesi için gerekli olanak ve süreçlerin, öğrenme düzeni, ortamı ve kurallarının sağlanması, sürdürülmesi; öğretmen ve öğrencilerin çalışma engellerinin en aza indirilmesi, öğretim zamanının iyi kullanılması, etkinliklere öğrencilerin katılımının sağlanması; sınıftaki kaynakların, insanların ve zamanın yönetilmesidir (Demirtaş ve Güneş 2002). Sınıf yönetimi, başlangıçta öğretmen otoritesinin sınıfta hakim kılınması anlamında anlaşılıp, disipline dayanan bir görüşü sunarken, günümüzde daha çok, öğrenmeyi geliştirici bir sınıf ortamının sağlanmasıyla ilgilenen bir disiplindir. Sınıf yönetimi, sınıf içinde olup bitenlerin başka deyişle öğretim etkinliklerinin yönetilmesidir. Bu çalışma alanı sınıf ortamını/çevresini/etkinlikleri nasıl düzenleyelim ki, öğrenciler daha iyi öğrensin sorusuna cevap arayan bir alandır. Sınıf yönetimi konusunun Sınıf Yönetimi derslerinde ele alındığı ve bu alanda birçok yayın bulunduğundan burada derinliğine işlenmesi lüzumsuz ve bu kitabın amacı dışındadır. Bu bölümde sınıf yönetimi konusunda bilinenlerin üzerine ve ek olarak, sınıf yönetiminin birleştirilmiş sınıflara özgü yönleri dikkate alınarak, daha özel bir alan konu edinilecektir. Birleştirilmiş sınıfları bağımsız sınıflardan ayıran özellikler bilinirse onun nasıl yönetileceği daha iyi anlaşılabilir. Bu özellikler; birleştirilmiş sınıflarda değişik yaş ve düzeyde öğrencilerin aynı derslikte bulunması, aynı anda öğretmenli ve ödevli olmak üzere iki dersin birden işlenmesi ve birleştirilmiş sınıflı okulların genellikle köy yerleşim birimlerinde bulunmasıdır. Birleştirilmiş sınıflara özgü bu özellikler aynı zamanda bu sınıfların yönetilmesini, dolayısıyla eğitimi etkisizleştirebilecek hususlardır. Konu hakkında bilgi sahibi olmak, öğretimin kalitesini artıracaktır. Birleştirilmiş sınıfların öğretmeni zorlayan yönleri bulunmakta ve bunlar sınıf yönetimine yansımaktadır. Sınıfın yönetiminde, derslerin işlenişi sırasında öğrencilerde güdü kaybı, dikkatin diğer sınıf etkinliklerine yönelmesi, öğretmenin sınıflar için ayırabildiği zamanın azlığı gibi sorunlar öğretmeni yormaktadır. Öte yandan, birleştirilmiş sınıflarda görev yapan öğretmenler, genellikle meslekî yaşamlarının ilk yıllarını çalışmaktadırlar. İlk yıllarda, ne kadar nitelikli hizmet öncesi eğitim alınmış olunursa olunsun, öğretmenler bir çok zorluğu bir arada yaşarlar: Öğrenmiş olduklarını uygulayabilme, yeni başladığı meslekteki bürokratik sosyalleşme süreci içinde olmak, tanıyıp bilmediği bir çevrede sosyolojik yabancı olmak, köyde yaşamanın zorlukları, aile kurmak sorumluluğuyla ilgi-

24 Birleştirilmiş Sınıflarda Ölçme ve Değerlendirme 171 VI. BÖLÜM B RLEfiT R LM fi SINIFLARDA ÖLÇME VE DE ERLEND RME Havva TAŞLI Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Kazanımlar Birleştirilmiş Sınıflarda Ölçme ve Değerlendirme Hayat Bilgisi Dersi Sosyal Bilgiler Dersi Fen ve Teknoloji Dersi Matematik Dersi Türkçe Dersi Değerlendirme Soruları Kaynaklar

25 172 Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Kazan mlar Bu bölüm çalışıldıktan sonra; 1. Değerlendirmenin temel amaçlarını ve ilkelerini anlar 2. Öğretimin ve öğretmenin değerlendirilmesinin önemini kavrar 3. Derslerin becerilerine ve kazanımlarına uygun olarak değerlendirmenin ne gibi özellikler gösterdiğini bilir 4. Bilginin hatırlanmasından ziyade uygulanmasına ve yapılandırılması - na önem verir 5. Yazıya dayalı somut gözlemlerden çok gerçek hayata ilişkin, performan - sa dayalı görevlere önem verir 6. Sadece öğretimin sonunda değil, öğretimin her aşamasında, sürekli ölç - me ve değerlendirme etkinliklerini gerçekleştirir 7. Ne kadar öğrenildiğini tespit etmenin yanı sıra nasıl öğrenildiğini belir - ler 8. Tek yöntemle ölçüm yerine, çok yöntemle ölçüm yapar 9. Not vermenin yanı sıra etkili ve zamanında geribildirime ağırlık verir. 10. Rekabet yerine işbirliğini destekler

26 Birleştirilmiş Sınıflarda Ölçme ve Değerlendirme 173 Birlefltirilmifl S n flarda Ölçme ve De erlendirme Değerlendirme, öğretme öğrenme etkinliği sonunda kazanılan erişim düzeyini belirlemek amacıyla, verilerin toplanması ve yorumlanmasını içeren çok adımlı sistematik bir süreçtir. Öğrenmede bireysel farklılıkları ele alan, bireyin kendine özgünlüğünü ön plana çıkararak herkesin mevcut bilgileriyle yeni edindiği bilgileri kendine özgü biçimde yapılandırdığını savunan, bu nedenle de öğretim yöntem ve tekniklerinin olabildiğince çeşitlendirilmesi gerektiğini vurgulayan yapılandırıcı anlayış, ölçme ve değerlendirmede de öğrencilere bilgi, beceri ve tutumlarını sergileyebilecekleri çoklu değerlendirme fırsatları sunulması gerektiğini vurgular. Bu nedenle, birleştirilmiş sınıflarda geleneksel ölçme ve değerlendirme anlayışıyla birlikte, bu konuda yeni yaklaşımların da kullanılması gerekir. Birleştirilmiş sınıf öğretmeni, dönem başında öğrencilerin hazır bulunuşluluk düzeylerini belirledikten ve öğrencileri düzeylerine göre grupladıktan sonra öğrenme öğretme etkinliğine başlar. Etkinlik sonrası değerlendirmede, her ders için programda öngörülen değerlendirme araç ve yöntemleri kullanılır. Ancak birleştirilmiş sınıflarda geleneksel tekniklerden çok, performans değerlendirme, öğrenci ürün dosyası, proje, poster, öz değerlendirme, grup ya da akran değerlendirme vb yaklaşımlara ağırlık verilmelidir. Hayat Bilgisi Dersi Ölçme ve De erlendirme Değerlendirme çalışmaları öğrenme öğretme sürecinin başarısını belirlemek ve belirlenen etkinlikleri gidermek amacıyla yapılır. Değerlendirme daha iyiye ulaşabilmek için yapılan bir geri bildirim aracıdır. Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirmeyi sağlıklı yapabilmeleri için, değerlendirmeyi nasıl yapacaklarına, araç olarak nelerin kullanılacağına, değerlendirme sonuçlarının nasıl ifade edileceğine, değerlendirmeye kimlerin katılacağına ve değerlendirmelerin ne zaman yapılacağına karar verilmesi gereklidir. Öğretim ve ölçme birbirlerinden ayrılmayacak, birbirlerini besleyen iki süreçtir. Öğrenme ve öğretme süreci ölçme ve değerlendirmenin de yapısını belirleyecektir. Yapılandırmacı yaklaşımın benimsediği bu programda ölçme ve değerlendirme anlayışı da farklı bir boyut kazanmıştır. İyi bir değerlendirme sistemi; hayat bilgisi dersi için yapılacak değerlendirme etkinliklerinde öğrencilerin hayat bilgisi dersi programının tüm boyutlarında sağladığı gelişme ve başarı ölçülmeye ve kaydedilmeye çalışılır. Öğretmenler, öğrencilerin kazanımlar, kavramlar ve be-

27 Birleştirilmiş Sınıflı Okullarda BDÖ ve Uygulamaları 243 VII. BÖLÜM B RLEfiT R LM fi SINIFLI OKULLARDA B LG SAYAR DESTEKL Ö RET M (BDÖ) VE UYGULAMALARI Taner ALTUN Karadeniz Teknik Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi Kazanımlar Giriş Bilgisayar Okur-Yazarlığı ve Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Birleştirilmiş Sınıflarda Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ) Bilgisayarların Eğitim-Öğretimde Üstlendiği Roller BDÖ nün Eğitimsel Amaçları, Sağladığı Yararlar ve Sınırlılıkları Birleştirilmiş Sınıflı Okullara BDÖ nün Uyarlanması ve Yönetimi BİT i Eğitim Öğretim Programına Uyarlama Modelleri Birleştirilmiş Sınıflarda BDÖ ve Organizasyon Yöntemleri Birleştirilmiş Sınıflı Okullarda Eğitim Yazılımları ve Kullanımı Eğitim Yazılımlarının Seçimi ve Değerlendirilmesi Birleştirilmiş Sınıflı Okullarda Internet ve Uygulamalar İnternet ile Öğretimin Yararları ve Sınırlılıkları Sonuç ve Öneriler Basit ve Güncellenebilir Eğitim Yazılımı Değerlendirme Formu Değerlendirme Soruları Kaynaklar

28 244 Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Kazan mlar Bu ünite çalışıldıktan sonra, 1. Eğitim ve öğretimde Bilgisayar Destekli Öğretimin (BDÖ) amaçlarını kavrarlar 2. Birleştirilmiş sınıflı okullarda BDÖ nün öğretimi destekleme rollerini tanımlarlar 3. BDÖ nün birleştirilmiş sınıflarda sağladığı yararları ve sınırlılıkları öğ - renirler 4. Birleştirilmiş sınıflı okullara BDÖ nün uyarlanması ve yönetimi hak - kında bilgi sahibi olurlar 5. Bilgi ve İletişim Teknolojilerini eğitim öğretim programına uyarlama modelleri hakkında bilgi edinirler 6. Birleştirilmiş sınıflı okullarda eğitim yazılımları ve kullanımını kavrar - lar 7. Birleştirilmiş sınıflara yönelik etkili eğitim yazılımlarının seçimi ve de - ğerlendirilmesi konusunda teorik ve pratik bilgilere sahip olurlar 8. Birleştirilmiş sınıflı okullarda Internet ve eğitimsel uygulamaları hak - kında bilgi edinirler

29 Birleştirilmiş Sınıflı Okullarda Görev Yapan Öğretmenin Yeterlikleri 281 VIII. BÖLÜM B RLEfiT R LM fi SINIFLI OKULLARDA GÖREV YAPAN MÜDÜR YETK L Ö RETMEN N GÖREVLER VE B RLEfiT R LM fi SINIFLI OKULLARDA RESM YAZIfiMALAR Naim ÜNVER Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Kazanımlar Müdür Yetkili Öğretmen Tanımı Müdür Yetkili Öğretmenin Görevlendirilme Şekli Müdür Yetkili Öğretmenin Yetki ve Sorumlulukları Müdür Yetkili Öğretmenin Yürütmekle Görevli Olduğu İşler Öğretmenlerle İlgili İşler Öğrencilerle İlgili İşler Öğretim ve Eğitim İle İlgili İşler Resmi Yazışmaların Yazılması, Kaydedilmesi, Dosyalanması İşlemleri Desimal Dosya Kod Sistemi Gelen Evrak Defterinin Bölümleri ve Gelen Yazıların Kaydedilme - si Giden Evrak DefteriResmi Yazışma, Resmi Yazı ve Müdür Yetkili Resmi Yazıların (Üst Yazıların) Biçimsel Özellikleri İlköğretim Kurumlarında Tutulacak Defter Çizelge ve Dosyalar Defterler Çizelge ve Dosyalar Değerlendirme Soruları Kaynaklar

30 282 Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim Kazan mlar Bu bölüm çalışıldıktan sonra, 1. Müdür Yetkili Öğretmeni tanımlar 2. Müdür Yetkili Öğretmenin görevlendirilme şeklini kavrar 3. Müdür Yetkili Öğretmenin yetki ve sorumluluklarının farkında olur 4. Müdür Yetkili Öğretmenin yürütmekle görevli olduğu işleri kavrar 5. Desimal dosya kod anahtarını listeler 6. Gelen evrak defterini kullanma becerisi kazanır 7. Giden evrak defteri kullanma becerisi kazanır 8. Resmi yazıların biçimsel özelliklerini ve bölümlerini kavrar 9. Resmi yazı yazma becerisi kazanır 10. Resmi yazıları arşivlemeyi bilir

31 Birleştirilmiş Sınıflı Okullarda Görev Yapan Öğretmenin Yeterlikleri 283 Müdür Yetkili Ö retmen Tan m Öğretmenlik ve müdürlük görevini birlikte yürüten öğretmendir. (,2006). Bağımsız müdürlüğü bulunmayan ilköğretim okullarında sınıf öğretmenlerinden biri, müdür yetkili öğretmen olarak görevlendirilir. Müdür yetkili öğretmen, müdürün görev, yetki ve sorumluluklarını üstlenir. Müdür Yetkili Ö retmenin Görevlendirilme fiekli Müdür yetkili öğretmen en fazla 5 sınıfı (1,2,3,4,5) ve 5 öğretmeni olan ilköğretim okullarında görev yapar. Ülkemizde müdür yetkili öğretmenler genellikle birleştirilmiş sınıflı köy ilköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenleridir. İlköğretim okuluna en önce atanmış olan öğretmen, milli eğitim müdürlüğünce o okula müdür yetkili öğretmen olarak görevlendirilir. Öğretmenlerin kendi aralarında anlaşmaları ve milli eğitim müdürlüğünün onaylaması durumunda müdür yetkili öğretmen görevi el değiştirebilir. Müdür yetkili öğretmen olabilmek için çalışma süresi ve yöneticilik sınavı başarı puanı aranmaz. Ayrıca müdür yetkili öğretmenlik görevi, öğretmenin siciline yöneticilik görevi olarak işlenmez. Aşağıda verilen şemada hangi okullarda müdür yetkili öğretmen görevlendirilmesi yapıldığı gösterilmektedir. Müdür Yetkili Öğretmen Görevlendirilmesinin Yapıldığı Okullar Tek Öğretmenli Birleştirilmiş Sınıflı Okullar (1, 2, 3, 4, 5. Sınıf) İki Öğretmenli Birleştirilmiş Sınıflı Okullar (1, 2, 3. Sınıf) (4, 5. Sınıf) Öğretmenlerden birisi Müdür Yetkili Üç Öğretmenli Birleştirilmiş Sınıflı Okullar (1. Sınıf) (2, 3. Sınıf) (4, 5. Sınıf) Öğretmenlerden birisi Müdür Yetkili Dört Öğretmenli Birleştirilmiş Sınıflı Okullar (1. Sınıf) (2, 3. Sınıf) (4. Sınıf) (5. Sınıf) Öğretmenlerden birisi Müdür Yetkili Beş Öğretmenli Okullar (1. Sınıf) (2. Sınıf) (3. Sınıf) (4. Sınıf) (5. Sınıf) Öğretmenlerden birisi Müdür Yetkili

32 Ekler 305 TEK ÖĞRETMENLİ VE BEŞ SINF BİR ARADA ŞEKLİNDE BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLAR HAFTALIK DERS PROGRAMI (**) Dakika SINIFLAR Süre I II III IV V 10 Günlük olayların ve yapılacak çalışmaların gözden geçirilmesi, planlanması 40 Hayat Bilgisi Sosyal Bilgiler Dinlenme 40 Türkçe Türkçe Türkçe Türkçe Türkçe Dinlenme ve Beslenme 40 Matematik Matematik Matematik Matematik Matematik Dinlenme 40 Türkçe Türkçe Türkçe Seçmeli Ders Öğle Yemeği ve Dinlenme 40 Türkçe Türkçe Türkçe Yabancı Dil Dinlenme 40 Görsel Sanatlar 10 Günlük olayların ve yapılacak çalışmaların gözden geçirilmesi, planlanması 40 Hayat Bilgisi Fen ve Teknoloji Dinlenme 40 Matematik Matematik Matematik Fen ve Teknoloji Dinlenme ve Beslenme 40 Türkçe Türkçe Türkçe Seçmeli Ders Dinlenme 40 Görsel Sanatlar Yabancı Dil Öğle Yemeği ve Dinlenme 40 Türkçe Türkçe Türkçe Türkçe Türkçe Dinlenme 40 Müzik 10 Günlük olayların ve yapılacak çalışmaların gözden geçirilmesi, planlanması 40 Hayat Bilgisi Sosyal Bilgiler Dinlenme 40 Türkçe Türkçe Türkçe Türkçe Türkçe Dinlenme ve Beslenme 40 Seçmeli Ders Matematik Matematik Dinlenme 40 Türkçe Türkçe Türkçe Trafik ve İlkyardım Öğle Yemeği ve Dinlenme 40 Türkçe Türkçe Türkçe Din Kült. ve Ahlak Bilgi. Dinlenme 40 Beden Eğitimi * Haftalık ders programları örnek olarak hazırlanmıştır, öğretmen okul ve bölge şartlarına göre değişiklik yapabilir.