Kimya Özel YGS Fasikülleri

Transkript

1 KİMYA BİLİMİ GÜNCEL MÜFREDAT +4 SAAT VİDEO DERS VİDEO ÇÖZÜMLÜ SORULAR Kimya Özel YGS Fasikülleri Fasikül üzerinde konu anlatımını izleyerek videoda anlatılan ekstra bilgileri not alınız. Daha sonra genel tekrar testlerini öncelikle kendiniz çözüp, sıkıntı yaşadığınız soruların çözümlerini izleyiniz.

2 Kimya Bilimi KimyaSimya Kimya Nedir? Maddenin yapısını maddeler arası dönüşümleri ve kullanım alanlarını inceleyen bilim dalıdır. Simya Nedir? Eski çağlarda insanların Değersiz madenleri altına çevirme. (Felsefe taşı) Tüm hastalıkları iyileştirme ve ölümsüzlük iksirini bulma uğraşlarına denir. Simya ile uğraşanlara simyacı (alşimist) denir. Simya Neden Bilim Değildir? Teorik temelleri yok. Sistematik bilgi birikimi içermez. Sadece sınamayanılmaya dayalı çalışmaları var. Peki Simyanın Kimyaya Hiç mi Katkısı Olmamış? Naylon, Cam, Pil, Mürekkep, Deterjan, Zaç yağı, Teflon. Yukarıdakilerden hangileri simyacılar tarafından keşfedilmemiştir? I. Barınma ihtiyaçlarını giderme. II. Yiyecekleri muhafaza için kapkaçak yapımı. III. Petrolü damıtarak benzin üretimi. IV. Metalleri eriterek kesici alet yapımı. Eski çağ insanları yukarıdaki amaçlardan hangileri için uğraşmamıştır? Aşağıda simyacıların kulandığı bazı araçgereçlerin kullanım alanlarından hangileri doğrudur. Barut,Cam,Boya,Seramik, Mürekkep,Sabun,Esans, Şap,Mum,Civa,Kozmetik, Yemek Tuzu(NaCl),Tuz Ruhu(HCl),Kezzap(HN O 3 ) Zaç Yağı( H2SO4), Kıbrıs Taşı ( FeSo 4 ), Göz Taşı( CuSO 4 ) Tanınmış Simyacılar Cabir bin Hayyan (simyacıların babası) ElRazi, İbni Sina J.J. Becher (Filojiston Kuramı) Maria ve Kleopatra Damıtma(imbik), kaynatma, özütleme, süzme, eritme, mayalama. I. Fırın II. İmbik III. Pota IV. Seramik kaplar Isıtma Damıtma Eritme Saklama Aşağıdakilerden hangisi simyacılar tarafından Yemek Tuzunun (NaCl) kullanım alanlarından biri değildir? A)Yemeklere tat vermek B)Hayvanları beslemek I. Karıncaları damıtarak formik asidin bulunması II. Tuz ruhu ve Kezzap suyunu karıştırarak altını eritecek sıvının bulunması III. Proton ve nötronun atomun çekirdeğinde olduğunun bulunması Yukarıdakilerden hangisi simyanın kimya bilmine katkılarından biri değildir? C)Na ve Cl 2 elementleri elde etmek D)Yiyecekleri uzun süre korumak E)Bazı hastalıkları tedavi etmek I. Özütleme II. Elektroliz III. Süzme IV. Diyaliz Yukarıdaki ayrıştırma yöntemlerinden hangilerini Cabir bin Hayyan kulanmış olabilir?

3 Kimya Bilimi Element Kavramının Tarihsel Gelişimi Simyacılardan Empekdokles ve Aristo ya göre madde ateş, su, toprak, hava olmak üzere dört öğeden oluşmuştur. Kuru Sıcak Aristonun tanımladığı 4 ana element kavramı maddelerin fiziksel halleri ile ilişkilendirilir. Madde I. Şeker II. Hidrojen III. Kömür IV. Üzüm Sirkesi Aristonun element kavramındaki karşılığı Toprak Hava Ateş Su Soğuk Islak Verilen ilişkilendirmelerden hangileri doğrudur? Robert Boyle yaptığı deneyler sonucu elementi; Kendisinden daha basit maddelere ayrıştırılmayanmadde şeklinde tanımlamış. Günümüzdeki element tanımı; Aynı cins atomlardan oluşan saf madde. Modern Kimyanın Öncüleri: Robert Boyle Priestley: Civa sülfürü ısıtarak bizim bugün oksijen dediğimiz kndisinin yeni hava adını verdiği bir gaz buldu. A.Lavoisier: Yapmış olduğu deneyler sonucu yanma ve solunum olayına açıklık getirdi. Havanın bir element değil oksijen olduğunu kanıtladı. Kütlenin korunumu kanunu bulması ile birlikte modern kimyanın temellerini de atmış oldu. Aynı zamanda Van Helmont deneylerinde ilk defa teraziyi kullanmış ve bu durum kimyasal çalışmalara nicel bir özellik kazandırmıştır. Helyum Civa Uranyum Kükürt Altın Demir Yukarıdakilerden hangileri ilk simyacıların bildiği elementlerden değildir? I. Element isimlerinin baş harflerini veya ilk harfini sembol olarak kullanmıştır. II. Yanma olayını filojiston kavramı ile tanımlamıştır. III. Deneylerinde ilk defa teraziyi kullanrak kimyasal çalışmalara nicel özellik kazandırmıştır. IV. Tüm dönüşümlerde maddenin miktarı hep aynı kalır ifadesini kullanmıştır. a) J.J. Becher b) Berzelius c) A.Lavoiser d) Van Helmant Yukarıda yapılan çalışmaları ve blim insanlarını eşleştiriniz. I. Bilinmeye çalışan bilgiyi deney süzgecinden geçirir. II. Bilgi birikimine sahiptir. III. Subjektif(öznel) bilgiler içerir. IV. Teorik temellere dayanır. Yukarıdakilerden hangileri kimya için doğrudur? 2

4 Kimya Bilimi Kimya Disiplinleri İnorganik Kimya Genellikle karbon içermeyen bileşiklerin özelliklerini ve kimyasal davranışlarını inceler. Örneğin metaller, ametaller, yarı metaller, mineraller ve su inorganik kimyanın çalışma alanına girer. Organik Kimya Temel olarak karbon ve hidrojen elementi içeren bileşiklerin yapısını, özelliklerini ve tepkimelerini inceler. Yediğimiz içtiğimiz gıdalar, giydiğimiz elbiseler, kullandığımız plastikler ve ilaçlar organik maddelerdir. Gıda Kimyası Besin maddelerinin kimyasal yapılarını ve organizmadaki işlevlerini inceler. Çevre Kimyası Kimyasal maddelerin yol açtığı çevre kirlenmesini ve bu kirlenmenin önlenmesini konu alır. Tıbbi (medikal) Kimya Kimyasal maddelerin hastalıkların tedavisinde kullanılmasını ve tedavi mekanizmasını konu alır. Analitik Kimya Belirli bir maddenin kimyasal bileşenlerinin ya da bileşenlerden bir bölümünün niteliğinin ve niceliğinin belirlenmesini inceler. Örneğin şeker pancarındaki şeker oranı ile kan ve idrardaki üre, şeker ve azot tayini analitik kimyada kullanılan yöntemler ve cihazlarla yapılabilmektedir. Fizikokimya Kimyasal sistemlerde fiziksel özellikleri ve enerjiiş dö nüşümlerini inceleyen bir alt disiplindir. Fizikokimyanın amacı, kimyasal maddelerin ölçülebilen bütün özelliklerini incelemek, ölçüm yapmak için gerekli olan deney metotları geliştirmek. Termodinamik ve kimyasal kinetik fizikokimyanın ilgilendiği başlıca alanlardır. Farmsötik Kimya Kimya ile eczacılığın kesiştiği noktadaki etken madde sentezi ve ilaç geliştirmekle ilgili alt bilim dalıdır. Jeokimya Yerküredeki doğal kimyasal olayları inceleyen bilim dalıdır. Argokimya Tarım bilimlerindeki kimyasal uygulamaları inceler. Tekstil Kimyası Boya ve tekstil sanayisinde kullanılan kimyasal maddelerin tekstil üzerindeki etkilerini inceler. Biyokimya Canlıların yapısında yer alan kimyasal maddeleri, tepkimeleri ve yaşamları boyunca devam eden kimyasal süreçleri inceler. Elektrokimya Elektrik akımı etkisiyle meydana gelen kimyasal değişmeleri ve kimyasal tepkimelerde oluşan enerjiyi elektrik üretiminde kullanma konularını inceler. Çekirdek Kimyası (Nükler Kimya) Atom altı taneciklerin atomu nasıl oluşturduklarını inceleyen alt disiplindir. Polimer Kimyası Yüksek molekül ağırlıklı bileşiklerin yapısını ve tepkimelerini inceler. Endüstriyel Kimya Sanayide kullanılan kimyasal maddelerin üretim süreçlerini inceler. Süpermoleküler Kimya Moleküller arasındaki ve molekül içindeki etkileşimleri inceleyen bilim dalıdır. Foto Kimya Işık etkisiyle oluşan kimyasal tepkimeleri inceleyen bilim dalıdır. Termo Kimya Kimyasal tepkimelerin ısı ile olan ilişkisini konu edinir. 3

5 Kimya Bilimi Kimyanın Uğraş Alanları İLAÇ İlaç, canlı hucre uzerinde değişiklik meydana getiren kimyasal maddedir. İlaclar, bitkisel ve hayvansal kaynaklı olabileceği gibi sentetik de olabilir. Kimyacılar bu alanda; biyoloji, mikrobiyoloji ve farmakoloji gibi farklı disiplinlerde calışan bilim insanları ile iş birliği içindedirler. Ekip halinde calışan bilim insanları, bir yandan çevre dostu ilaçları çeşitli kimyasal yöntemleri kullanarak sentezlerken bir yandan da yaşam kalitesini artırmak için araştırmalar yapmaktadırlar. GÜBRE Bitkiler, fotosentez yoluyla kendi besinlerini üretirler. Bitkiler kökleriyle topraktan su alırken, suda çözünmüş mineralleri de alarak fotosentez yapımında kullanır. Zamanla toprağın yapısındaki mineraller azaldığı için toprağın verimi de azalmaya başlar. Toprağın verimini artırmak amacıyla toprağa verilen maddelere gübre, bu olaya da gübreleme denir. Kimyacılar; biyokimya, biyoloji ve ziraat gibi birçok alanda uzman kişiler ile iş birliği içerisindedirler. Gübre sanayisinde calışan kimyacılar, toprak ve bitki analizi yaparak toprağın yapısında eksik olan ve bitkinin ihtiyaç duyduğu mineralleri tespit ederek çiftçilere tavsiyelerde bulunurlar. PETROKİMYA Petrokimya, petrol ya da doğal gazdan tamamen ya da kısmen türetilen kimyasal maddeler ile ilgilenen endüstri koludur. Kimyacılar, petrokimya tesislerinde ve petrol ürünleri işleyen fabrikalarda petrol ürünlerinin elde edilmesi sürecinde rol alabilirler ve elde edilen ürünlerin çeşitli kimyasal analizler yoluyla kalite kontrolünü gercekleştirebilirler. TEKSTİL Dünyada ve ülkemizde en eski ve yaygın endüstri kollarından biri olan tekstil, kullanılacak malzemenin elde edilmesinden (pamuk, keten, ipek, yun vb.) kullanıma hazır hale gelmesine kadar (kumaş, kıyafetler, dekorasyon urunleri vb.) gecirdiği işlemlerin tamamını kapsar. Tekstil kimyası, kimyanın özelleşmiş uygulamalı bir alanıdır. Kimyanın temel ilkeleri ve prensipleri tekstil maddelerine uygulanmakta, kullanışlı ve istenen özellikte tekstil üretimine katkıda bulunmaktadır. ARITIM Bir maddede bulunan istenmeyen bileşenlerin uzaklaştırılma işlemine arıtım denilir. Arıtım işlemleri başta suyun arıtımında olmak uzere petrol rafinerileri ve metalurji gibi birçok alanda yapılmaktadır. Örneğin ham petrolün yapısında hidrokarbon bileşikleri dışında düşük oranlarda ama malzemenin yapısını etkileyebilecek düzeyde kükürt, azot ve oksijenden oluşan bileşikler de bulunur. Arıtım yoluyla yabancı maddeler petrolden, uzaklaştırılır ve petrol; benzin, mazot, yağlama yağı ve petrokimya ürünleri gibi kullanışlı ve istenilen özellikte ürünlere dönüştürülür. Arıtım elektroliz, ayrımsal damıtma, kristallendirme, suzme, ters osmoz gibi ceşitli fiziksel, kimyasal ve biyolojik yöntemler kullanılarak yapıldığından arıtımda kimyacılara da ihtiyaç duyulmaktadır. Kimyacılar, arıtım yapılacak maddeleri analiz ederek uzaklaştırılması gereken kimyasal maddeleri tespit ederler ve uygun arıtım yontemleri önerirler. AHŞAP İŞLEME Ahşap işleme, ahşap malzeme uzerine yapılan bir cizimin, özel kesici aletlerle istenmeyen yerlerinin yontulması ile elde edilmesi sanatıdır. Boya ve vernik gibi ceşitli kimyasal maddeler kullanılarak ahşap malzemeler korunmakta ve böylelikle malzemenin çürümeye ve dış hava koşullarına karşı dayanıklılığı artırılmış olmaktadır. Ahşap malzeme cinsine uygun özellikte boya ve vernik gibi koruyucu kimyasal maddelerin seçimi kimya bilgisi gerektirmektedir. BOYA Boya, susleme ya da koruyucu amaclarla ceşitli yuzeylere farklı şekillerde uygulanan ve uygulandığı yuzeylerde ince bir film tabakası oluşturan renk verici kimyasal maddedir. Boya sektorunde calışan kimyacılar, insan sağlığı açısından daha az zararlı kimyasalları kullanarak daha uzun süre rengini koruyabilen dayanıklı boya uretimi icin calışmalar ve araştırmalar yapmaktadırlar. Bunların yanında farklı renkte boya elde edebilmek için yeni pigment sentezleme de kimyacıların ilgi alanlarındandır. 4

6 Uygulama Soruları. Elementlerle ilgili; I. Proton sayıları farklı olan elementler birbirinden farklıdır. II. Madde su, toprak, hava ve ateş olmak üzere dört ana ellementten oluşur. III. Eğer bir madde element ise daha küçük bir maddeye bölünemez. yorumlarının kronolojik sıralamasını yapınız. 4. Bir madde örneğini nitel veya nicel olarak inceleyen kimya alt dalı aşağıdakilerden hangisidir? A) Analitik Kimya B) Biyokimya C) Elektrokimya D) Organik Kimya E) Fizikokimya 2. Element Tanımı Toprak, hava, su, ateş Daha küçük ikinci bir maddeye bölünmeyen Her element atom adı verilen ve parçalanamayan taneciklerdir. Tanımı Yapan Kişi Aristo Robert Boyle J.Dalton 5. I. Kimyasal ve elektrik enerjisi arasındaki bağıntıları inceler. II. Kimyasal sistemlerde enerji ve iş dönüşümlerini inceler. Yukarıda verilen tanımlar aşağıdakilerden hangisine aittir? A) B) C) D) E) I Farmasotik Kimya Analitik Kimya Elektrokimya Analitik Kimya Elektrokimya II Oraganik Kimya Fizikokimya İnorganik Kimya Biyokimya Fizikokimya 3. Tek tür atomlardan oluşan saf madde Günümüzdeki bilim insanları Hangilerinde yapılan tanım karşısındaki kişiye aittir. Aşağıda verilen terimleri ilgili olduğu terimle eşleştiriniz. I.Filojiston II.Simya a)pil b)felsefe Taşı 6. Gübre Arıtma Tarım İlacı Farmakoloji Damıtma Yukarıda aşağıdaki kavramlardan hangisine ait bir açıklama verilmemiştir? A) Zararlı böceklerin mahsüle olan zararını azaltmada kullanılır. B) Atık suların temizlenmesi için yapılan çalışma C) Toprağın verimini arttırmak için kullanılan kimyasal D) Petrolün işlenmesi ile ilgilenen kimya dalı E) İlaçaların yapısı ve canlı organizmaya etkileri ile ilgilenir. III.R.Boyle IV.Sıcakıslak V.Kimya VI.Islaksoğuk c)yanma d)element Tanımı e)hava f)su 7. Aşağıdakilerin hangisinde verilen kimya alt disiplini kapsadığı alan eşleştirmesi yanlıştır? A) Biyokimya Klinik Laboratuvar testleri B) Elektrokimya Hidrojen yakıt pilleri C) Farmakoloji İlaçlar D) Fizikokimya Atom altı tanecikler E) Anorganik Kimya Mineraller 5

7 Kimyanın Sembolik Dili Madde Bazı Element Ve Semboller Saf (Arı) Element Metal Ametal Soygaz Elementler Bileşik Organikİnorganik İyonikKovalent Asit,Baz,Tuz,Oksit Saf Olmayan (Karışım) Aynı cins atomlardan oluşan saf maddeler. Atomik Moleküler Sembolle gösterilir. (İlk olarak J.J. Berzelius) Homojendirler Fiziksel ve kimyasal yöntemlerle daha basit maddelere ayrıştırılamazlar. Bileşikler Farklı cins atom içeren saf maddeler. Formüllerle gösterilirler. Homojendirler. Fiziksel yollarla daha basit maddelere ayrıştırılamazlar. Kimyasal yöntemlerle ayrıştırılırlar. Element Sembolü Element Sembolü Hidrojen Helyum Lityum Berilyum Bor Karbon Azot Oksijen Flor Neon Sodyum Magnezyum Alüminyum H 2 O NH 3 H 2 CH 3 CaCO 3 NaCl Ca(OH) 2 Su Amonyak Silisyum Krom Mangan Altın Gümüş Çinko Demir Bakır Brom Kurşun Kalay Baryum Kalsiyum Yemek tuzu HNO 3 H 2 SO 4 KNO 3 Element Bileşik Karışım NaHCO 3 Na 2 CO 3 0H 2 KAl(SO 4 ) 2 2H 2 NH 4 Genel Karşılaştırma Saf olma Homojen olma Aynı cins atom Farklı cins atom Farklı cins atom Fiziksel yöntemlerle ayrışma Ayırt edici özelliklerin belirli olması Bileşenlerin özelliğini gösterme 6

8 Uygulama Soruları. I. C II. Co III. CO Yukarıda verilen taneciklerle ilgili hangileri doğrudur? C atomik yapılı bir elementtir. Co molekül yapılı bir bileşiktir. CO fiziksel yöntemlerle ayrıştırılabilir. Hepsi saf maddedir. Sadece C sembolle gösterilebilir. Sadece CO nun erime ve kaynama noktası belirlidir. 5. Tüm elementler için; Aynı cins atom içerme Atomik yapıda olma Kimyasal yöntemlerle ayrışma Belirli erime noktasına sahip olma Oda koşullarında katı halde bulunma verilerinden kaç tanesi doğrudur? A) B)2 C)3 D)4 E)5 2. X: Aynı cins molekül içeriyor. Y: Farklı cins atom içeriyor. Buna göre; I. N 2 II. NH 3 III.NaCl(suda) IV. C V.Şerbet VI. O 3 6H2O6 verilen maddeleri X ve Y olarak sınıflandırınız. X Y 6. Ca+ O2 CaO 2 Yukarıdaki denklemle ilgili I.Ca atomik, O 2 moleküler yapılı elementtir. II.CaO nun yaygın adı sönmemiş kireçtir. III.Ca ve O 2 özelliklerini CaO bileşiğinde gösterirler. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yanlız I B) Yanlız III C) I ve II D) I ve III E) I,II ve III 7. I. NaHCO Amonyak ile ilgili; I.Sembolle gösterilir. II.Bir molekülünde 2 tür atom vardır. III.Bir molekülünde 4 tane vardır. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yanlız I B) I ve II C)I ve III D) II ve III E) I,II ve III I. Kireç taşı a) Ca(OH) 2 II. KNO 3 III. NaOH IV. CH 4 Yukarıda verilen bileşiklere ait aşağıdaki özellikleri eşleştiriniz. Yaygın adı metan. Yaygın adı yemek sodası. 3 tür atom içerir. 5 tane atom içerir. II. Sud kostik b) CaCO 3 III. Sönmüş kireç c) NaOH Yaygın adı verilen bileşiklerin formüllerini eşleştiriniz. 7

9 Yükseltgenme Basamağı Yükseltgenme Basamağı (Değerlik) Bulma A,2A ve 3A grubu metalleri sabit değerliklidir. Ezbere bilinmesi gerekiyor. A + değerlik alırlar. H: Hidrojen(ametal) Li: Lityum Na: Sodyum K: Potasyum Rb: Rubidyum Cs: Sezyum Fr: Fransiyum 2A +2 değerlik alırlar. Be: Berilyum Mg: Magnezyum Ca: Kalsiyum Sr: Stronsiyum Ba: Baryum Ra: Radyum 3A +3 değerlik B grubu metalleri değişken değerliklidir. Değerliklerinin ezberlenmesine gerek yok. Sadece Ag (Gümüş), Zn (Çinko) ve Ni (Nikel) B grubunun sabit değerlikli metalleri. Hidrojenin Durumu Oksijenin Durumu: Ametallere kaşı... Metallere karşı... Al: Alüminyum 8

10 Bazı Anyon Ve Katyonlar F Cl Br I : Florür : Klorür : Bromür : İyodür 2 2 O 2 S 2 CO 3 : oksit : sülfür : karbonat NO 3 : Nitrat 2 SO 4 : sülfat NO 2 : Nitrit 2 SO 3 : sülfit OH CN MnO 4 HSO 4 HCO 3 IO 4 CH 3COO ClO 4 : Hidroksit : Siyanür : Permanganat : Bisülfat : Bikarbonat : İyodat : Asetat :Perklorat 2 MnO 4 2 CO CrO 4 2 Cr2O7 3 3 P 3 N 3 PO 4 : manganat : okzalat : nitrür : kromat : fosfür : dikromat : fosfat ClO 3 :Klorat 3 PO 3 : fosfit ClO 2 ClO :Klorit :Hipoklorit + + NH 4 : amonyum H 3O + : hidronyum 9

11 Bileşikler BİLEŞİKLER İyonik Bağlı * metal+ametal. * e alışveriş. * Elektrostatik çekim. * Kristal örgü yapısı. * Katı halde elektirik iletgenliği yok. Kovalent Bağlı *ametal+ametal. * e ortaklaşması. *Moleküler yapı. *Katı ve sıvı halde elektrik iletkenliği yok. LER LER Kovalent Bağ DoğruYanlış MgF moleküler yapılıdır. 2 ( ) KNO 3 bileşiğinde hem iyonik hemde kovalent bağ bulunur. ( ) CO 2 bileşiği polar kovalent bağ içerir. ( ) Ametaller aynı cins ise; Ametaller farklı cins ise; NaCl nin erime noktası C6H2O6 yüksektir. ( ) Maddelerde İletkenlik dan daha Aşağıda elektrik iletgenliği ile ilgili bir sınıflama verilmiştir. I. Elektronların hareketi ile iletenler: Sodyum (Na), Bakır (Cu) II. İyonların hareketi ile iletenler: NaCl, sulu HCl III. Hiç iletmeyenler: Grafit (C), su hangilerinde verilen örnek doğrudur? 0

12 Bileşiklerin Adlandırılması Bileşiklerin Adlandırılması İyonik Bileşik İyonik ve kovalent Kovalent Bileşik bileşiklerde adlandırma kuralı farklıdır. Metal sabit değerlikli ise; metal adı + ametal adı metal adı Metal değişken değerlikli ise; + metal + değerliği ametal adı : mono 6: hekza 2: di 7: hepta 3: tri 8: okta 4: tetra 9: nona 5: penta 0: deka İlk ametal bir tane ise latince sayısı söylenmez. LER LER Aşağıda verilen adlandırmalardan kaç tanesi doğrudur? Aşağıdakilerden hangileri doğrudur? Bileşik Adı Adı Difosfortrioksit : FeCO 3 : Demir karbonat Kalsiyum fosfat : BaSO 3 : Baryum sülfat Demir(II) hidroksit : HgCl : Civa(II) klorür 2 ZnCl 2 : Çinko klorür Stronsiyum manganat : MgO : Magnezyum(II) oksit Lityum peroksit : Kurşun(IV) sülfür : : Karbon(IV) florür CF 4 Amonyum klorür :

13 Uygulama Soruları. Bileşik I. II. BaCl 2 Fe( NO3) 2 Iyon Ba 2+, Cl 2+ Fe, NO 3 I. II. III. H2CO3 CO 2 CO 3 4. Yukarıdaki taneciklerde karbon atomunun değerliklerini büyükten küçüğe doğru sıralayınız. III. Al2O3 3 Al, 2+ O 2. Yukarıdaki iyonik bileşiklerden hangilerinin karşısında oluştuğu iyonlar doğrudur? A) Yanlız I B) Yanlız II C) I ve II D) I ve III E) I,II ve III Aşağıda verilen bileşiklerden hangisinin geleneksel adı yanlış verilmiştir? Bileşik A) HNO3 Geleneksel Ad Kezzap 5. Formülü Na2CO3 olan bileşik ile ilgili ; I. Genel adı yemek sodasıdır. II. Hem iyonik hem kovalent bağ içerir. III. Bileşikteki C atomunun yüksetlgenme basamağı +4 tür. Yargılarından hangileri doğrudur? A) Yanlız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I,II ve III B) NH 3 C) CH 4 D) HCl E) KNO 3 Amonyum Metan Tuz ruhu Güherçile 6. Demir (III) klorat bileşiği ile ilgili; I. Kaç tür atom içerir? II. Kaç tane atom içerir? Formül I. BaO 2 Adı Baryum peroksit 3. Bileşik I. NO 2 Adı Azot(IV) oksit II. CuO III. MgO Bakır (II) oksit Magnezyum oksit II. MgO Magnezyum monoksit IV. H 2 O Dihidrojen monoksit III. PCl 3 Potasyum triklorür 7.Verilen adlandırılmalardan hangileri doğrudur? Yukarıda verilen bileşik adlandırılmalarından hangileri yanlıştır? A) Yanlız I B) Yanlız III C) I veii D) II ve III E) I,II ve III 8. NH4NO3 bileşiğinde azot atomlarının değerlikleri toplamı kaçtır? 2 kimyaozel kimyaozel

14 Kimya Bilimi Güvenliğimiz Ve Kimya. Zararlı Maddeler Zehirli, patlayıcı, yanıcı, yakıcı ve aşındırıcı bir etkisi olmamakla birlikte, örneğin ciltteki yağları çözdüğü için veya aşırı nem çekici olduğu için hafif ve ikincil zararlı etkileri olan maddelerdir. Bu maddelerin cilt ve özellikle göz ile temas etmemesine dikkat edilmeli, böyle maddeleri solumaktan ve yutmaktan kaçınılmalıdır. 2. Tahriş Edici Maddeler Zehirli, patlayıcı, yanıcı ve yakıcı bir etkisi olmamakla birlikte, deriyi ve diğer vücut dokularını aşındırıcı veya alerji oluşturucu etkileri olan maddelerdir. 3. Toksik Maddeler Patlayıcı, yanıcı ve yakıcı bir etkisi olmamakla birlikte,tahriş etkisinden ileri gelen hafif ya da şiddetli zehir etkisi olan maddelerdir. 4. Yanıcı Maddeler Kolay tutuşan ve tutuştuğu zaman söndürülmesi uzmanlık isteyen, genelde sıvı hâlde olan maddelerdir. 5. Yakıcı Maddeler Kumaş, kâğıt, ahşap gibi malzemelerle temas edince, onların tutuşup yanmasına yol açan maddelerdir 6. Aşındırıcı (korozif) Madeller Ciltte, gözde, diğer vücut dokularında ve kumaş, metal ve/veya cam malzemelerde aşındırıcı etkiye sahip asit ve baz gibi maddelerdir. 7. Çevreye Zararlı Madeller Toprağa, suya veya havaya karıştığında, kendiliğinden veya mikroorganizma faaliyeti sonucu bozunup zararsız türlere dönüşmeyen,bu yüzden zararlı etkileri yerine göre yıllarca devam eden maddelerdir. 8. Radyoaktif Madeller Canlı dokularda geri dönüşümü olmayan tahribatlara sebep olan görünmez ışınlar yayıcı (radyoaktif) maddelerdir. Yaydıkları ışınlar görünmez olduğu ve etkileri anında hissedilmediği için sinsi bir tehlike oluştururlar. 3