GÜNCEL MALİ KONULAR ve YENİ GELİR VERGİSİ TASARISI. Prof.Dr. Şükrü KIZILOT

Transkript

1 GÜNCEL MALİ KONULAR ve YENİ GELİR VERGİSİ TASARISI Prof.Dr. Şükrü KIZILOT UŞAK, 21 Kasım 2013

2 BİR TAŞLA 13 KUŞ Şirketlere Gayrimenkul Satıp Bir Taşla 13 Kuş Vurmanın Yolu (SAT / KİRALA / GERİ AL) 2

3 GAYRİMENKULÜN LEASING ŞİRKETİNE SATIŞI ÖRNEK: 500 bin TL ye kayıtlı gayrimenkul (bina, arsa, fabrika, otel vs.) 10 milyon TL ye satıldığında 1) KV yok. 2) KDV yok. 3) Tapu harcı binde 4.55 yani ¼ ü 4) FİNANSMAN SORUNUNA ÇÖZÜM 3

4 GAYRİMENKULÜ KİRALA GERİ AL SATILAN GAYRİMENKULÜ KULLAN ÖDENEN FAİZİ GİDER YAZ DEFTERE 10 MİLYONA GİRİŞ BİLANÇO GÜÇLENDİ KV (Yok) / KDV (Yok) TAPU HARCI (Yok) 4

5 ŞİRKETE OTOMOBİL SATIN ALMA-KİRALAMA FARKI SATIN ALMA: 1. Amortisman (KIST VUK Md 320) 2. KDV İndirilemiyor (KDV K Md 30/b) 3. MTV Gider değil (MTV K Md.14) 4. ÖTV Gider yazılabiliyor (VUK Md 270/2) 5. Otomobil satışı yüzde 1 KDV'ye tabi. 5

6 ŞİRKETE PERSONELDEN OTOMOBİL KİRALAMA 1. Personele kira ödeniyor. (İŞYERİ KİRASI GİBİ) % 20 stopaj / Sorumlu sıfatıyla KDV ve indirimi (117 No.lu KDV TEBLİĞİ) 2. Otomobil masrafları gider yazılabiliyor. 3. Kiranın beyanı (yıllık 26 bin TL'yi aşınca) 114 bin TL'ye kadar GV yok. 4. Otomobil satıldığında GV yok / KDV yok. 6

7 RENT A CAR ŞİRKETİNDEN KİRALAMA KİRA ÖDEYEN MÜKELLEF 1. KDV indirilebiliyor. 2. Kiralama bedelinin tamamı GİDER yazılabiliyor. 3. Kirada stopaj yok. KİRALAMA ŞİRKETİ: 1. Otomobil alım KDV'sini indiriyor. 2. MTV'yi gider yazabiliyor. (MTV Md 14) 3. TAM YIL üzerinden AMORTİSMAN ayırabiliyor. 7

8 TÜRKİYE DE OTOMOBİL VE CİP ALIMINA İLİŞKİN VERGİLER Motor Silindir Hacmi ÖTV (%) KDV (%) TOPLAM (%) cm3 e kadar ,2 65, cm3 arası ,40 112, cm3 ü aşanlar ,1 171,40 Not: KDV sütunundaki (+) KDV ler, ÖTV nin KDV si oluyor! Otomobildeki bu uygulama, dünyada sadece Türkiye de var. 8

9 GERÇEK KİŞİLERİN BİRDEN FAZLA OTO ALIM-SATIMI ÜÇ ve daha fazla satış izleniyor. Ticari kazanç olarak nitelendiriliyor. Re'sen takdir GV+KDV isteniyor. 9

10 DAHA AZ MTV ÖDEMEK 1. Kasko değeri öğreniliyor. 2. Kaskonun % 5 i hesaplanıyor. 3. Tablodaki MTV ile kıyaslanıyor. 4. MTV Kasko değerinin % 5 inden fazla ise bir alt kademeye göre vergi ödeniyor. 10

11 İŞYERİ KİRA ÖDEMESİNDE CEZA ŞOKU 11

12 İŞYERİ KİRASINDA 5 YILLIK CEZA İşyeri kira ödemesinin, bankaya yatırılması yeterli değil. Ayrıca her ay GİDER PUSULASI düzenlenip, mal sahibine imzalattırılması gerekiyor. Aksi halde her ay için ÖZEL USULSÜZLÜK CEZASI var. 12

13 İŞYERİ KİRASI VE CEZA Ödenen kiranın % 10 u oranında 2013 te her ay 190 TL den az olamıyor. Yıllık olarak bin bin bin TL yi aşamıyor. 13

14 10 YILLIK KİRACI KONUT VE İŞYERLERİNE de GEREKÇESİZ TAHLİYE 5 YILLIK KİRACIDA DE TAHLİYE 14

15 KİRA ARTIŞ ORANI KONUTTA YILLIK ÜFE ARTIŞ ORANINI AŞAMIYOR İŞYERİNDE SERBEST ARTIŞ ( ye kadar) 15

16 AVUKAT VE MALİ MÜŞAVİRLERİN MESKENİ BÜRO KULLANMALARI YENİ YASA ÇIKTI ( İTİBARİYLE) Sorun Avukat ve Mali Müşavirler için Çözümlendi Doktor muayenehanesi daha önce verilen Anayasa Mahkemesi kararı uyarınca serbestti. 16

17 KREDİ OLAYINDA KEFİL Eşlerden biri diğerinin yazılı rızasıyla kefil olabilir (BK. Md. 584) İSTİSNASI Mahkemece verilmiş ayrılık kararı olması Yasal olarak ayrı yaşama hakkı doğması 17

18 EŞİN RIZASI Eşin rızası; Banka kredisi, otomobil ve ev kredisi, gerçek kişilere, kişisel güvence verilmesine ilişkin başka ad altında yapılan sözleşmelere de uygulanıyordu. 18

19 KEFİL OLAYI DEĞİŞTİ Ticari işletmenin sahibi veya şirketin ortağı ile yöneticisi Esnaf ve sanatkârların mesleki faaliyeti nedeniyle kredilerde EŞİN RIZASI ARANMAYACAK 19

20 EV, OTOMOBİL VS. DEVAM Kişisel ev, otomobil vb. kredilere kefalette eşin rızasına devam. Babasının oğluna kefaletinde eş rızasına devam. 20

21 İŞYERLERİ HEMŞİRE ÇALIŞTIRACAK 31 ARALIK 2012 de başladı. - Hemşire - İşyeri hekimi - İş güvenlik uzmanı Her ay 13,475 TL CEZA VAR. 21

22 TEHLİKELİ İŞLER Berber, Kuaför, Manikür, pedikür Hamam, Sauna, Kumaş imalatı, Mobilya imalatı, Koli, masa ve duvar saati imalatı. 22

23 İŞYERLERİNDE HEMŞİRE 50 den fazla çalışanı olan işyerlerinde de başladı. 50 den az çalışanı ve ÇOK TEHLİKELİ işyerlerinde , 50 den az çalışanı ve az tehlikeli işyerlerinde idi. 6 ay ve 2 yıl UZATILDI 23

24 EVDE ÇALIŞAN HİZMETÇİ Sigorta ettirilmesi gerekiyor. Her ay prim yatırılacak. Gelir vergisi yok (GVK Md. 23/6). Damga Vergisi yok. KIDEM TAZMİNATI yok. 24

25 HAFTADA 1 GÜN GELEN TEMİZLİKÇİ Sürekli çalıştığı kabul ediliyor. Sigorta ettirilecek. Şikayet halinde her ay TL İDARİ PARA CEZASI 5 yıllık bin TL CEZA 25

26 YABANCI TEMİZLİKÇİ BEKARA YASAK ÇOCUKSUZ EVLİYE DE YASAK 26

27 LİMİTED ŞİRKETİNİZİ ANONİME DÖNÜŞTÜRÜN 1) Her iki şirkette 1 kişi ile kurulabiliyor. 2) Ltd. ortaklarından biri MÜDÜR olmalı. AŞ. de zorunlu değil. 27

28 LİMİTED ŞİRKETİNİZİ ANONİME DÖNÜŞTÜRÜN HİSSE SATIŞI 1) Limited şirket hisse satışı vergiye tabi. 2) AŞ. hisse satışı 2 yıl geçerse vergi yok. (NUSRET ÖRNEĞİ) MİRASÇILAR 1) Ltd. hisse satışı vergiye tabi. 2) AŞ. hisse satışı vergiye tabi değil. 28

29 LİMİTED ŞİRKETİNİZİ ANONİME DÖNÜŞTÜRÜN VERGİ VE SSK BORCU SORUMLULUĞU 1) Ltd. de ortaklar hisseleri oranında sorumlu. Örneğin şirketten tahsil edilemeyen vergi 2 milyon hisse % 60 = TL den sorumlu. 1) AŞ. de ortağın 1 kuruş bile sorumluluğu yok. 29

30 SATIŞ FORMALİTELERİ Ltd. Hisse Satışı: Noterden / Pay defterine kayıt / Ortakların Onayı / Ticaret Sicili Tescil ve İlan AŞ. Hisse Satışı: Ciro ya da hamiline pay senedi teslimi yeter. 30

31 HAMİLİNE PAY SENEDİ AVANTAJI 1) Ltd. de pay senedi yok. Hamiline olamaz. 2) AŞ de hamiline pay senedi avantajı var. 31

32 KURUMSALLAŞMA 1) Ltd. de en tepede MÜDÜR var. 2) A.Ş de en tepede a) Yönetim Kurulu Başkanı b) Altında Yönetim Kurulu c) Altında Genel Müdür d) Altında Genel Müdür Yardımcısı e) Altında MÜDÜR var. 32

33 2013 TE 286 BİN TL TEMETTÜ VE KÂR PAYINA VERGİ YOK 2013 YILINDA KÂR DAĞITIMI VEYA TEMETTÜ DAĞITIMI HALİNDE TL'YE KADAR ÖDENECEK GELİR VERGİSİ ÇIKMIYOR (2012 YILINDA TL) 33

34 2013 YILI KÂR PAYI VE İADE 100 BİN TL İADE 150 BİN TL İADE 200 BİN TL İADE 34

35 KİRA GELİRLERİ KONUT : 3.200TL İSTİSNA İŞYERİ KİRASI : 26 Bin TL Vergi Sınırı : (2013'de) 114 bin 480 TL (2012 DE 110 BİN 480 TL) 35

36 KİRA BEYAN EDENLER Yıllık Artış %

37 SON 10 YILDA MÜKELLEF ARTIŞI (%) KİRA 237 Gerçek Usul Gelir V. 3 Basit Usul Gelir V. -14 Kurumlar Vergisi 12 KDV

38 50 MİLYON SEÇMENE 1.7 MİLYON MÜKELLEF Mİ VAR? DOĞRUSU Gelir Vergisi: Basit Usul: GMSİ: Kurumlar: Ücret: TOPLAM:

39 KONUT KİRA GELİRLERİNDE İNCE NOKTALAR YENİ ALINAN EVDE İLK 5 YILDA % 5 GİDER BANKA KREDİ FAİZİ ÖDENEN KİRA AMORTİSMAN (% 2) EMLAK VERGİSİ, BAKIM-ONARIM VS. 39

40 EMLAK VERGİSİ EMEKLİLER,İŞSİZLER,EV HANIMLARI VE ENGELLİLERE BİR KONUTLARI OLMASI VE BRÜT 200 M2'Yİ AŞMAMAK KOŞULUYLA 2014'DE DE EMLAK VERGİSİ YOK YILI EMLAK VERGİSİ ARSA M2 DEĞERLERİ YENİDEN BELİRLENDİ. % 100 VE DAHA FAZLA ARTIŞ OLABİLİR. 40

41 2013 TE MİRASÇI BAŞINA 140 BİN TL VERGİ DIŞI 2013 yılında, eş ve çocuklara kalacak mirasın mirasçı başına TL si vergi dışı. Çocuk yoksa TL vergi dışı. 41

42 2013 YILI VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ TARİFESİ MATRAH Vergi Oranı (%) İlk 190 bin TL için 1 Sonra gelen 430 bin TL için 3 Sonra gelen 940 bin TL için 5 Sonra gelen 1 milyon 800 bin için 7 Matrahın 3 milyon 360 TL yi aşan bölümü için 10 42

43 BİR EV, OTOMOBİL VE YAZLIK (Evli 2 Çocuklu Ailede) VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ DOĞMUYOR 43

44 GELİR VERGİSİ KANUNU DEĞİŞİKLİK TASLAĞI 44

45 GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ KANUNLARI BİRLEŞTİRİLİYOR Vergi tabanı genişletiliyor Bazı istisna ve muafiyetler kaldırılıyor 45

46 188 BİN LİRAYI AŞAN GELİRLER BEYAN EDİLECEK Ücret Kira Geliri Telif Kazancı Ticari Kazanç vd. 46

47 BEYAN DIŞI GELİRLER FAİZLER (Mevduat Faizi Repo Fon D.T H.B ve Döviz T. H) BORSA KAZANCI 47

48 KİRA GELİRLERİ 1) İŞYERİ KİRA GELİRLERİNDE: % 25 Götürü gider kaldırılıyor. 1) KONUTLARDA: 26 bin TL ye kadar % 25 VAR arası % 15 Götürü Gid. 60 ~ Götürü Gider SIFIR Gerçek Gider var 48

49 KAYNANA VERGİSİ KALKIYOR EVİNİ KAYINVALİDESİ VEYA KAYINPEDERİNE BEDELSİZ KİRALAYANA GELİR VERGİSİ YOK 49

50 AMCA, DAYI, HALA, TEYZE VERGİSİNE DEVAM Evinizi bedelsiz olarak amca, dayı, hala, teyze, kayınbirader vd. kiralayan EMSAL KİRAYI beyan edip Gelir Vergisi ödemeye devam 50

51 GAYRİMENKUL SATIŞINDA YENİ DÖNEM Mevcut yasaya göre 5 yıl geçtikten sonra satıldığında Gelir Vergisi yok. Yeni TASARIDA ne zaman satılırsa satılsın GELİR VERGİSİ var. 51

52 BEYAN EDİLECEK KAZANÇ Gayrimenkullerin elden çıkarılmasından sağlanan kazançların; 1) İki tam yıldan fazla süreyle elde tutulanlar % 20'si, 2) Üç tam yıldan fazla süreyle elde tutulanlar % 40'ı, 3) Dört tam yıldan fazla süreyle elde tutulanlar % 60'ı, 4) Beş tam yıldan fazla süreyle elde tutulanlar % 75'i, gelir vergisinden müstesna tutulacak. Kalan tutar üzerinden, yüzde arasında gelir vergisi alınacak. 52

53 GAYRİMENKUL SATIŞI Enflasyona göre maliyet düzeltmesi yapılacak. Elde tutma süresi içindeki maliyet artırıcı harcamalar maliyete eklenecek. 53

54 TEK EVİ OLAN Özel bir ayrıcalık var. Fiilen oturulan evin satışı Gelir Vergisine tabi değil. 54

55 GAYRİMENKUL SATIŞININ GELİR VERGİSİ TARİFESİ 10 bin liraya kadar % 15, 25 bin liranın 10 bin lirası TL, aşan kısmı... % 20, 50 bin liranın 25 bin lirası TL, aşan kısmı. % 25, 75 bin liranın 50 bin lirası TL, aşan kısmı. % 30, 75 bin liradan fazlasının 75 bin lirası lira, aşan kısmı...% 35 oranında vergilendirilecek. 55

56 BANKA HESABINA ORTAK ETMEK EŞ İSE: 1/2 Sİ BAĞIŞ EŞ VE 1 ÇOCUK İSE: 1/3 ü BAĞIŞ 56

57 EŞ VE ÇOCUĞA EV, OTOMOBİL ALMAK BAĞIŞ SAYILIYOR VERASAT VE İNTİKAL VERGİSİNE TABİ 57

58 FUTBOLCULAR VERGİ CENNETİNDEN UZAKLAŞTIRILACAK % 15 vergi ödüyorlardı % 25 ödeyecekler Antrenör Teknik Direktör % 35 58

59 ASGARİ ÜCRET VERGİ DIŞI DEĞİL (25 Milyar TL maliyeti var) Ziraat işçilerinde Asgari Ücret Vergi Dışı 59

60 ŞİRKET HİSSESİ SATIŞINA VERGİ GELİYOR MEVCUT YASA: - Şahıslar A.Ş hissesini 2 yıl geçtikten sonra satarsa Gelir Vergisi YOK - Limited şirket hissesini ne zaman satarlarsa Gelir Vergisi VAR - Şirket hissesi satışında 2 yıl geçerse % 75 Kurumlar Vergisi istisnası, % 100 KDV istisnası var. 60

61 ŞİRKET HİSSESİ SATIŞINA VERGİ GELİYOR - Şahıslar ne zaman satarsa satsın - Şirketler ne zaman satarsa satsın kazanç doğuyor ve vergi ödeniyor. - Tasarıda şahısların müktesep (kazanılmış hakları için GEÇİCİ MADDE İLE DÜZENLEME yok). 61

62 ŞİRKET HİSSESİ SATIŞI İki tam yıldan fazla süreyle elde tutulanların % 20'si, Üç yıldan fazla süreyle elde tutulanların % 40'ı, Dört yıldan fazla süreyle elde tutulanların % 60'ı, Beş yıldan fazla süreyle elde tutulanların % 75'i, vergi dışı KALAN KISIM VERGİLENDİRİLECEK 62

63 HUZUR EVİ ÖDEMELERİ KİRA GELİRİNDEN DÜŞÜLECEK Oda ve yatak ücreti olarak huzurevlerine yapılan ödemeler gerçek gider olarak düşülecek. Mevcut yasada, başka evde kirada oturan düşebiliyor ancak huzurevi ödemesi düşülemiyordu. 63

64 KREŞ GİDERLERİNE İNDİRİM AVANTAJI Ticari kazanç elde edenler, 0-5 yaş grubu her bir çocuk için katlandıkları giderin belli tutara kadar olan kısmını defterlerine gider yazabilecekler. Benzer durum işyerinde çalışanların 0-5 yaş grubu çocukları için de geçerli. 64

65 KONUTUN BİR KISMINI İŞYERİ OLARAK KULLANANLAR SERBEST MESLEK ERBABI Avukat, doktor, mali müşavir ve mimar, ödediği kiranın ve ısıtma, aydınlatma giderlerinin tamamını gider yazabilecekler. 65

66 GELİR VERGİSİ BEYANNAMELERİ 1-25 Mart yerine 1-25 Şubat ta verilecek. Geçici Vergi Şubat ta yok. Geçici Vergi Dönemi 3 e inecek. 66

67 EŞ VE ÇOCUĞUN ÜCRETLİ ÇALIŞMASI Ticari Kazançta yok. Ücretler ve diğer giderleri masraf yazılamayacak. Serbest Meslekte var. Doktor, avukat, mimar, mali müşavir çalıştırabilecek. 67

68 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU 68

69 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU ESKİ TTK 1956 YILINDA (56 Yıl önce) KABUL EDİLMİŞTİ. YENİ TTK İLE BİR ANLAMDA 1956 MODEL OTOMOBİL GİDİYOR. YERİNE SIFIR KM" YENİ BİR OTOMOBİL GELDİ 69

70 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU 1956 MODEL OTOMOBİL İLE 2012 MODEL OTOMOBİL ARASINDA "BÜYÜK FARK" OLDUĞU KUŞKUSUZ. YENİ TTK'DA; DEĞİŞEN DÜNYA VE TÜRKİYE KOŞULLARI,GÜNÜMÜZ MEVZUAT VE TEKNOLOJİSİNE UYUM,ŞEFFAFLIK,ŞİRKETLERİN SAĞLIKLI DENETİMİ GİBİ OLUMLU ÖZELLİKLER TAŞIYOR. 70

71 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU YENİ TTK BÜYÜK BİR İHTİYAÇTI. TBMM'DE İKTİDAR VE MUHALEFET PARTİLERİNİN ORTAK DESTEĞİYLE "JET HIZIYLA" GEÇEREK 13 OCAK 2011 DE MECLİS TE KABUL EDİLDİ. 14 Şubat 2011'de (Sevgililer Günü nde) Resmi Gazete de yayımlandı. 1 TEMMUZ 2012'DE YÜRÜRLÜĞE GİRDİ. 71

72 YARISI SU DOLU BARDAK VE İYİMSER VE KÖTÜMSER BENZETMESİ 72

73 YENİ TTK VE SU DOLU BARDAK YENİ TTK'YA BÜTÜNÜYLE BAKTIĞIMIZDA BARDAĞIN DOLU TARAFI DAHA FAZLA. ANCAK BOŞ TARAFI DA VAR. İŞTE BU AŞAMADA BARDAĞIN BOŞ TARAFI KONUSUNDA OLAYA NASREDDİN HOCA'NIN "ERKEK ADAM FIKRASI" GİBİ BAKMAMAK GEREKİYOR 73

74 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU 1 Temmuz 2012 de Yürürlüğe Girdi Şirketleri ve şahıs firmalarını ilgilendiren çok önemli değişiklikler var. Şirketlerin yapması gereken çok sayıda işlem var. Bazı para cezaları ve hapis cezaları var. 74

75 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU 6 KİTAPTAN VE 1535 MADDEDEN OLUŞUYOR 685 İ (% 45 i) önceki maddelerin dilini daha anlaşılır hale getirme şeklinde. 1) Ticari İşletme, 2) Ticaret Şirketleri, 3) Kıymetli Evrak 4) Taşıma İşleri 5) Deniz Ticaret 6) Sigorta Hukuku 75

76 TTK DEĞİŞİKLİKLERİ 55 MADDE İLE 102 MADDESİ DEĞİŞTİ 76

77 HAZIRLANACAK İKİNCİL MEVZUAT Gümrük ve Ticaret Bakanlığı den itibaren; Ticaret sicil tüzüğünü 6 ay içinde İkincil mevzuatı (3 tüzük, 6 yönetmelik, 11 tebliğ) BİR YIL İÇİNDE YAYIMLAMAK YÜKÜMLÜLÜĞÜNDE İDİ YE UZATILDI. (6103 SK Md. 42/1) 77

78 SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ Anonim ve limited şirketler BİR YIL İÇİNDE (1 Temmuz 2014 e kadar) sözleşmelerini Yeni TTK ile uyumlu hale getirecekler. Bunun için Yeni TTK nın şirketler yönünden incelenip, değişikliklerin belirlenmesi gerekiyor. 78

79 SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ E KADAR GEREKLİ DEĞİŞİKLİKLERİN YAPILMAMASI HALİNDE, TTK İLGİLİ HÜKÜMLERİ UYGULANIR. 79

80 ÖNEMLİ BİR YENİLİK TEK KİŞİLİK ŞİRKET (AŞ VEYA LTD) Kuruluşu mümkün Yönetim Kurulu da tek kişilik olabilecek. Ortak olması da şart değil. Mevcut şirketleri den itibaren ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ ile tek kişiliğe dönüştürmek mümkün. 80

81 FATURAYA VE TEYİD MEKTUBUNA İTİRAZ Faturanın alındığı tarihten itibaren 8 gün içinde itiraz etmeyen kişi içeriğini kabul etmiş sayılır. Bu süre teyid mektubu, yazısı veya e-posta ile yapılan teyit için de aynıdır. 81

82 YENİ TTK VE BORÇLANMA - ŞİRKET ORTAKLARINA - YÖNETİM KURULU ÜYELERİNE - YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN AKRABALARINA BORÇLANMA YASAĞI GELMİŞTİ (TTK Md. 358 ve 395) 82

83 ŞİRKETTEN ALINAN BORÇ ORTAKLARA ŞİRKETTEN BORÇ PARA ÇEKMEK YASAK. (Md. 358) BORÇ PARA ÇEKENE 300 GÜNDEN AZ OLMAMAK BİR DEFADA 730 GÜNÜ AŞMAMAK ÜZERE ADLİ PARA CEZASI. (Md. 562/c) PARA CEZASI ÖDENMEZSE EN AZ GÜN HAPİSTİ 83

84 ADLİ PARA CEZASI NE DEMEK? Bir defada 730 günden fazla olamıyor Günde TL arası ceza demek 300 gün için 6-30 bin TL 730 gün için TL ÖDENMEZSE (Hakim önüne çıkılmadan DOĞRUDAN) GÜN HAPİS CEZASI (Erteleme yok!) (5275 SK. Md. 106/9) 84

85 ŞİRKETTEN ALINAN BORÇ ORTAKLAR YIL İÇİNDE BİRDEN FAZLA BORÇ ÇEKERSE NE OLACAKTI? BORÇ PARA KAÇ TL BELLİ DEĞİL BİN TL DE 1 MİLYON TL DE AYNIYDI; GÜN 85

86 BİR İDDİA AVRUPA DA ŞİRKETE BORÇLANANA 5 YIL HAPİS 375 BİN EURO CEZA Prof.Dr.Ünal TEKİNALP (Kaynak : / SABAH / S. YAŞAR) DOĞRUSU : BÖYLE BİR UYGULAMA YOK. FRANSA TK Article L TE ŞİRKETTEN MAL KAÇIRANA VAR. 86

87 TEK KİŞİLİK ŞİRKETLERE DE YASAK ANLAMLI DEĞİL Tek Kişilik A.Ş ve Ltd. Şirketlerde de ortakların şirketten borç alması yasak. Niçin yasak? Burada, hak kaybı doğacak ortak olmamasına rağmen yasak 87

88 BAZI HARCAMALARA ŞİRKETTEN PARA ÇEKME İDDİASI OLABİLİRDİ Yemek Faturası, Çelenk ya da çiçek gider, Gazeteye vefat ilanı, Seyahat gideri, cep telefonu konuşmaları vs. 88

89 ŞİRKETTEN PARA ÇEKME Bir kısım hasılatın kayıt dışı bırakıldığı iddiası, Apartman dairelerinin tapuda düşük gösterildiği iddiaları ve bu yöndeki raporlar. 89

90 YASAK PARA ÇEKME İLE SINIRLI DEĞİLDİ ŞİRKET ORTAĞI VE YÖNETİM KURULU ÜYELERİ İLE YAKINLARI, AYIN OLARAK DA BORÇLANAMAYACAK, ŞİRKETİNDEN VADELİ MAL ALAMAYACAKTI 90

91 AKRABAYA VADELİ SATIŞ YASAKTI Yönetim Kurulu üyelerinin üçüncü dereceye kadar olan kan ve kayın hısımları, şirkete nakit ve ayın borçlanamayacaklar. (Md. 395/2) 91

92 AKRABAYA SATIŞ YASAĞI DAYI, AMCA, TEYZE, BALDIZ, KAYINBİRADER VEYA KAYINVALİDEYE VADELİ DAİRE SATIŞI AKRABA HAPSE GİRECEKTİ 92

93 SORUN ÇÖZÜMLENDİ ORTAKLAR SERMAYE TAAHHÜDÜ BORCUNU ÖDEMEDEN ŞİRKETE BORÇLANAMAYACAK 93

94 SORUN ÇÖZÜMLENDİ ORTAKLAR SERMAYE TAAHHÜDÜ BORCUNU ÖDEMEDEN VE ŞİRKETİN SERBEST YEDEK AKÇELERLE BİRLİKTE KÂRI GEÇMİŞ YIL ZARARLARINI KARŞILAYACAK DÜZEYDE OLMADIKÇA ŞİRKETE BORÇLANAMAYACAK 94

95 CEZA UYGULAMASI Pay sahibinin (limited şirketlerde ortak) sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmiş borcunu ifa etmemesi, Şirketin, serbest yedek akçelerle birlikte kârının, geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olmaması, GÜN ADLİ PARA CEZASI 95

96 CEZA KİME? PAY SAHİBİNE BORÇ VERENLERE 300 GÜNDEN AZ OLMAMAK ÜZERE ADLİ PARA CEZASI (6335 SK. Değişen 562/5-b) 96

97 AVANS KÂR DAĞITIMI YENİ TTK NIN 509. MADDESİNE GÖRE; KÂR PAYI AVANSI DAĞITILABİLİR BUNUN İÇİN GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI BİR TEBLİĞ YAYIMLANDI 97

98 AVANS KÂR DAĞITILABİLMESİ 1. Kâr varsa dağıtılabilir. 2. Şirket genel kurulunca karar alınması gerekiyor. 3. Kararı izleyen en geç altı hafta içinde ödenmesi gerekiyor. 4. Ana sözleşmede yer verilmesinde yarar var. 98

99 AVANS KÂR PAYININ HESABI Geçmiş yıl zararlarının tamamı Vergi, fon ve mali karşılıklar Yedek akçeler İmtiyazlı pay sahipleri için ayrılacak tutarlar İntifa senedi sahipleri için ayrılacak tutarlar. 99

100 ŞİRKETE BORÇLU ORTAĞA AVANS KÂR PAYI YOK Ortağa ödenecek kâr payından borç mahsup edilecek. Sermaye taahhüt borçları bu kapsamda değerlendirilmiyor. 100

101 AVANS KÂR PAYININ VERGİSİ Gerçek kişi ortaklara ödeniyorsa % 15 stopaj yapılacak. Tüzel kişi ortağa ödenecekse stopaj yok. İzleyen ayın 23 üne kadar beyan, 26 sına kadar ödeme. 101

102 AVANS KÂR DAĞITIMI - Bu avans bir anlamda ortaklara verilen borç (ama yasal) - Avans, dağıtılabilir kârdan fazla ise fazlası ŞİRKETE İADE 102

103 ÖRTÜLÜ KAZANÇ Avans kâr payı ve 6 Seri No.lu KV Tebliği 103

104 AVANS KÂR PAYI Devam eden işlerin gerçekleşen maliyet ve hakedişleri arasındaki olumlu farktan, - Kesinti yoluyla ödenen vergiler (varsa geçmiş yıl zararları) ile kanunlara ve esas sözleşmelere göre ayrılması gereken yedek akçeleri düşüldükten sonra, - Kalan kısmın yarısı, avans kâr payı olarak dağıtılabilecek. 104

105 ÖZEL BİNA İNŞAATLARINDA AVANS KÂR PAYI İNŞAAT DEVAM EDERKEN MÜMKÜN DEĞİL 105

106 BİR KOYUNDAN 4 POST VERGİSİ VERGİ YASALARINA GÖRE ŞİRKETTEN BORÇ ALINAN PARA KURUMLAR VERGİSİ YÜZDE 15 STOPAJ GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ KDV (% 18) VAR 106

107 ŞİRKETE VERİLEN BORÇ TTK Hazırlayan Komite Başkanı Prof. Ü. TEKİNALP İN AÇIKLAMASI ORTAĞIN ALACAĞI GÖZÜKÜYORSA, BUNUN NASIL DOĞDUĞU İSPAT EDİLEMİYORSA FATURASIZ SATIŞ YAPILDIĞI VE ORTAKLARA AKTARILDIĞI SONUCUNA VARILIR (Habertürk 8 Ocak 2012) 107

108 FATURALARIN FOTOKOPİSİ SAKLANACAK İşletmeyle ilgili olarak gönderilmiş bulunan her türlü belgenin; Fotokopisi, Karbonlu kopyası Mikrofiş, bilgisayar kaydı veya benzeri bir kopyasını Yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklamakla yükümlü (Y. TTK Md. 64/2). Aksi halde 4-73 bin TL arasında adli para cezası ödemezse HAPİSTİ. Sadece TL İDARİ PARA CEZASI oldu (Md. 64/2, 562/1-b). 108

109 DEFTER SAYISI 7 OLDU 1) Yevmiye D. 2) Defteri Kebir 3) Envanter 4) Pay Defteri 5) Yönetim Kurulu Karar Defteri 6) Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Deft. 7) İnternet Defteri 109

110 KAPANIŞ TASDİKİ AVRUPA ÜLKELERİNİN TAMAMINDA OLDUĞU İDDİA EDİLİYORDU. OYSA BIRAKIN AVRUPA YI DÜNYADA DEFTERLERİN NOTERE KAPANIŞ TASDİKİ YOKTU. GERÇEK DIŞI iddialarla yapılan düzenleme haklı gösterilmek isteniliyordu. 110

111 AB BAKANLIĞI YAZISI Egemen BAĞIŞ imzalı yazı - AB de noterden defter açılış ve kapanışı yok - Tasdik yaptırmayana para ve hapis cezası yok. (20 Şubat 2012 Tarihli HÜRRİYET) 111

112 TASDİK YAPTIRMAYAN YANACAKTI AÇILIŞ VEYA KAPANIŞ TASDİKİNİ YAPTIRMAYANLAR (BİRİNİ DAHİ YAPTIRMASA) 4-73 bin TL arasında adli para cezası, ödenmezse gün HAPİSTİ TL İDARİ PARA CEZASI OLDU 112

113 TASDİK (Son Durum) 7 Deftere açılış zorunlu KAPANIŞ TASDİKİ 2 ye indi (Yevmiye ve Yön.K. Karar D.) Pay Defteri Genel Kurul Defteri açılış tasdiki olmadan gelecek yıllarda kullanılabilir. 113

114 KAPANIŞ TASDİKİ YEVMİYE DEFTERİ : İZLEYEN FAALİYET DÖNEMİ 6. AYIN SONUNA KADAR YÖN. KUR. KARAR DEF. : İzleyen faaliyet dönemi birinci ayın sonuna kadar (11 Nisan 2013 T. R. Gazete 6455 SK.) 114

115 TİCARİ DEFTERLERİN SAHİBİ LEHİNE DELİL OLMASI Yeni TTK (dünyada böyle bir uygulama olmadığından bahisle) ticari defterlerin kesin delil olma özelliğini kaldırıyor ve bu defterleri hakimin takdirine bağlı delil haline getiriyor. 115

116 DEFTERLERE ZAMANINDA KAYIT YAPILMAMASI Zamanında kayıt yapılmaması Eksik kayıt yapılması gün (73 bin TL ye kadar) ADLİ PARA CEZASI ÖDENMEZSE GÜN HAPİS İDİ (KALKTI. 4 BİN TL İDARİ PARA CEZASI) 116

117 DEFTER VE BELGELERİ İBRAZ ETMEMEK VEYA EKSİK İBRAZ Gümrük ve Ticaret Bakanlığı denetim elemanlarına verilen sürenin dolmasına rağmen ibraz edilmemesi DOĞRUDAN KIRMIZI KART ( GÜN ADLİ PARA CEZASI) (Md.562/4) 117

118 LEVHA ASMAYANLARA HAPİS TİCARET ÜNVANINI ŞİRKETİN / İŞLETMENİN KOLAY GÖZÜKEBİLECEK BİR YERİNE ASMAMAK VEYA YAZMAMAK (Md. 39/2) 3 AY İLE 2 YIL ARASI HAPİS VEYA ADLİ PARA CEZASI İDİ. 2 BİN TL İDARİ PARA CEZASI OLDU. (Md. 51/2 ve 38/1) 118

119 FATURA VE KAĞIDA YÖNETİM KURULU ÜYELERİ, MÜDÜR İSMİ ŞAHIS İŞLETMESİ VE ŞİRKETLER FATURA, FİŞ, GİDER PUSULASI VE KULLANDIKLARI HER TÜRLÜ KAĞIDA VE BELGEYE; SİCİL NUMARASI, TİCARET ÜNVANI, İŞLETMENİN MERKEZİ, YÖNETİM KURULU BAŞKAN VE ÜYELERİ, MÜDÜRLER VE YÖNETİCİLERİN ADI-SOYADI YAZILACAKTI. (Md. 39/2) 119

120 FATURA, FİŞ VE HER TÜRLÜ KAĞIT VE BELGEYE Taahhüt edilen sermaye Ödenen sermaye İnternet sitesi adresi İnternet no.su da yazılacaktı (Md. 39/2) 120

121 İKİ YILA KADAR HAPİS Belgelere ve her türlü kağıda, istenen asgari bilgilerin yazılmaması, ÜÇ AYDAN İKİ YILA KADAR HAPİS veya ÜÇ AYDAN İKİ YILA KADAR ADLİ PARA CEZASINI (73 BİN TL ye kadar) gerektiriyordu (Md. 39/2, 51/2, 38/1). 2 BİN TL İDARİ PARA CEZASI OLDU. 121

122 YAZAR KASA FİŞİ VE HER TÜRLÜ KAĞIT Yazar kasa fişine; yöneticilerin adı soyadı vs. yazmak zor. Her türlü kağıda niçin yazılacak? İşletmede kullanılan HER TÜRLÜ KAĞIT deyimi kullanılmış ama her türlü kağıt tanımı yapılmamıştı! (Md.39/2) 122

123 AVRUPA DA VE DÜNYA DA YOK 123

124 İNTERNET SİTESİ MECBURİYETİ Şirketin Finansal Tabloları (Geliri, gideri, kasası ve bankasındaki paralar, borçları, alacakları vs. herkesçe bilinecek) Denetim Raporları (Denetçi, Özel Denetçi ve İşlem Denetçisi) Yönetim Kurulu Başkan, Üye ve Yönetici Ücretleri, ödenen her türlü paralar, seyahat giderleri (Md. 1524) 124

125 İNTERNET SİTESİ Şeffaflık ilkesi ve bilgi toplumu açısından açıklanması zorunlu bilgiler, Yönetim kurulunun yıllık raporu, Bilgiler EN AZ 6 AY, FİNANSAL TABLOLAR 5 YIL kalacak. SOKAKTAKİ ADAM DAHİL HERKESİN ERİŞİMİNE AÇIK OLACAKTI 125

126 BAZI ÖNEMLİ SORUNLAR ÖZELLİKLE KASA VE BANKALARDA MEVCUT PARALARIN AÇIKLANMASI ALACAKLARIN İSTENİLMESİNDE BANKA HESAPLARININ BORÇLUYA MALZEME OLACAĞI TERÖR, HIRSIZLIK, SOYGUN VS. ŞİRKET YÖNETİM KURULU BAŞKANI, MÜDÜRLER, YÖNETİCİLERİN ÜCRETLERİ AÇIKLANACAKTI. 126

127 ADI OLMAYAN DEFTER Madde-1524/6 da METİN HALİNE GETİRİLECEK. TARİH VE SAATİ BELİRTİLEREK NOTERLİKÇE ONAYLI BİR DEFTERE YAZILIR VEYA YAPIŞTIRILIR deniliyordu. HANGİ DEFTER? BELLİ DEĞİLDİ 127

128 İNTERNET SİTESİ 1 Temmuz 2013 tarihinden itibaren 3 AY İÇİNDE OLUŞTURULACAKTI ( E KADAR) 128

129 TİCARİ SIRRI AÇIKLAYANA DA CEZA AÇIKLAMAYANA DA! Bankacılık Kanunu: Müşterilerin sırlarının açıklanması yasak (Md. 73/2). Açıklayana 1-3 yıl hapis, gün adli para cezası var (TCK Md. 239). Vergi Usul Kanunu: Vergi mahremiyeti var. AYNI CEZA YTTK: Açıklamayana; 6 aya kadar HAPİS gün adli para cezası 129

130 AVRUPA DA İNTERNETTE HERŞEYİN AÇIKLANDIĞI İDDİASI DOĞRU DEĞİL BİRÇOK ÜLKEDE MECBURİYET YOK. OLANLARDA DA TİCARİ SIRLAR AÇIKLANMIYOR (Örn. Bankadaki paralar vs.) 130

131 SON DURUM Denetime tabi olan şirketler yayınlayacak. Finansal tablo vs. kalktı. 131

132 DENETİME TABİ OLAN ŞİRKETLER AŞAĞIDAKİLERDEN İKİSİNİN BULUNMASI GEREKİYOR NET SATIŞLARI 200 MİLYON TL VE DAHA FAZLA OLANLAR AKTİF TOPLAMI 150 MİLYON TL VE DAHA FAZLA OLANLAR 500 DEN FAZLA İŞÇİ ÇALIŞTIRANLAR 132

133 SON DEĞİŞİKLİK 11 NİSAN 2013 RESMİ GAZETE 6455 SK Anonim şirketlere yeniden denetim geliyor. Usul ve Esaslar Bakanlar Kurulu nca belirlenecek. 133

134 DENETİM YAPTIRMAYANLAR 11 NİSAN 2013 RESMİ GAZETE Denetimi yaptırmayanların - Finansal Tabloları - Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu düzenlenmemiş hükmündedir. 134

135 TİCARET SİCİLİNDE İLAN A.Ş VE LTD ŞİRKETLER Finansal tablolar, Yönetim K. Yıllık Faaliyet Raporu, Denetçi görüş raporu, Genel Kurulun rapora ilişkin kararı BİLANÇO GÜNÜNDEN itibaren 6 ay içinde T. TİCARET SİCİLİ Gazetesi nde yayınlanacak (Md. 524 ve Md. 610) 135

136 TİCARET SİCİLİNDE İLAN İLANI YAPTIRMAYANLAR GÜN ADLİ PARA CEZASI (4-73 bin TL) ÖDEMEZLERSE GÜN HAPİS (Md. 562/6) YENİ YASADA KALDIRILDI 136

137 ŞİRKET KURULUŞUNDA SERMAYE BANKAYA YATIRILACAK Blokaj yeniden geldi. % 25 i tescilden önce Gerisi de tescili izleyen 24 ay içinde şirket adına bankaya yatırılacak. Bankaya yatırılan parayı şirket tüzel kişilik kazanınca serbest bırakacak. 137

138 SERMAYE ARTIRIMI SERMAYEYE EKLENMESİNE MEVZUATIN İZİN VERDİĞİ FONLAR VARSA, BU FONLAR SERMAYEYE DÖNÜŞMEDEN NAKİT SERMAYE ARTIRIMI YAPILAMAYACAK 138

139 YÖNETİM KURULU Üyeler en çok üç yıl için seçilebiliyor. (Md. 362) YK tek kişilik de olabiliyor. (Md. 359) Yönetim Kurulu Üyesi ortak olmayabilir. Her yıl bir başkan ve başkan vekili seçilmesi gerekiyor. (Md. 366/1) En az dörtte biri yüksek okul mezunu olacaktı (kalktı) (Md. 359/3). 139

140 YÖNETİM KURULU BAŞKANI 1 YIL İÇİN İHTİLAFLARDA ÖNEMLİ ORTAKLARIN İTİRAZI YETKİ BELGESİ TARTIŞMASI 140

141 YENİ TTK YÖNETİMİN VE SORUMLULUKLARIN DEVRİ Ana sözleşmeye konulacak bir hükümle, görev dağılımı yapacak ve düzenlenecek bir İÇ YÖNERGEYE göre, yönetim kısmen veya tamamen bir veya birkaç yönetim kurulu üyesine ya da üçüncü kişiye devredilebilecek. (Md. 366, 367) 141

142 ULTRA VİRES KALKTI Şirketler, ana sözleşmelerinde yazılı olmayan konularla da uğraşabilecekler. 142

143 ANONİM ŞİRKETİN TEMSİLİ Ana sözleşmede aksi öngörülmemişse, Yönetim kurulu tek kişiden oluşmuyorsa, temsil yetkisi ÇİFT İMZA kullanılmak suretiyle Yönetim Kurulu na ait. Yönetim Kurulu bu yetkiyi murahhas üyeye veya müdüre devredebilir. 143

144 YÖNETİM KURULU Tek kişilik de olabiliyor. (Md. 359) Yönetim Kurulu Üyesi ortak olmayabilir. Her yıl bir başkan ve başkan vekili seçilmesi gerekiyor. En az dörtte biri yüksek okul mezunu olacaktı (kalktı) (Md. 359/3). 144

145 BİR KİŞİLİK YÖNETİM KURULU Bu kişinin - Yerleşme yeri Türkiye olacak. - TC vatandaşı olacak. - Yabancı tek kişilik Yön.K. Üyesi olamaz. 145

146 YÖNETİM KURULU Her Yönetim Kurulu Üyesi şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında, toplantıda; 1. Bilgi isteyebilecek. 2. Soru sorabilecek. 3. İnceleme yapabilecek. Defter kaydı, sözleşme, yazışma vs. Yönetim Kurulu toplantısına getirtebilecek. 146

147 YENİ TTK YÖNETİMİN VE SORUMLULUKLARIN DEVRİ Ana sözleşmeye konulacak bir hükümle, görev dağılımı yapacak ve düzenlenecek bir İÇ YÖNERGEYE göre, yönetim kısmen veya tamamen bir veya birkaç yönetim kurulu üyesine ya da üçüncü kişiye devredilebilecek. (Md. 366, 367) 147

148 YÖNETİM KURULU Üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanır. Toplantıda hazır bulunanların çoğunluğu ile karar alınır. Birbirini temsilen oy ya da vekil aracılığıyla toplantıya katılma mümkün değil. Kararlar, toplanmadan bir üyenin yazılı önerisinin üye tam sayısının onayı ve kararın imzalanması ile de alınabilir. 148

149 YÖNETİM KURULU ÜYELERİ MALİ HAKLARI Tutarı ana sözleşmeyle ya da genel kurul kararıyla belirlenmiş olmak koşuluyla HUZUR HAKKI, ÜCRET, İKRAMİYE, PRİM VE YILLIK KÂRDAN PAY ÖDENEBİLİR (Şirketten para çekme yasağı göz önüne alındığında bu önemli) 149

150 KENDİ PAYLARINI ALMA Bir şirket kendi paylarını, esas ve çıkarılmış sermayesinin en çok % 10 u oranında iktisap veya rehin olarak kabul edebilir. Genel kurul, yönetim kurulunu en çok 5 yıl süre ile yetkilendirebilir. (Md. 379) 150

151 AZLIK HAKKI Azınlık Hakkı Azlık Hakkı oldu. Ana sözleşmeye hüküm konularak azlık arasından Yönetim Kurulu üyesi aday olarak önerilebilir ve seçilebilir. (Md.360). 151

152 AZLIK HAKKI Şirket sermayesinin en az onda birini (halka açık şirketlerde en az yirmide birini) oluşturan pay sahipleri, yönetim kurulundan; Genel kurulu toplantıya çağırmasını, Genel kurul zaten toplanacak ise, karara bağlanmasını istedikleri konuları, gündeme koymalarını noter aracılığıyla isteyebilirler. Yönetim kurulu en geç 15 gün içinde gerekli çağrıyı yapmazsa, çağrı istem sahiplerince yapılır. 152

153 YÖNETİM KURULU Yönetimin Devri : Yönetim kurulu esas sözleşmeye konulacak bir hükümle, düzenleyeceği bir iç yönetmeliğe göre, yönetimi kısmen veya tamamen bir veya birkaç yönetim kurulu üyesine veya üçüncü kişiye devretmeye yetkili kılınabilir. Yönetimin bu anlamda devri, organsal işlevin devridir. Devir, bir devir yönergesi ile yapılacaktır. 153

154 YÖNETİM KURULU Yönetmelik üretim öncesini, üretimi, pazarlamayı, muhasebenin yapısını, işleyişini, görev tanımlarıyla şemasını içerir; yönetimi bir bütün halinde düzenler. Yönetmelikte örgüt şemasının verilmesi yeterli değildir; karar ve atama yetkiler ile işletmenin teknik, ticari ve hukuki açından yönetimine ilişkin esasları da içermelidir. 154

155 YÖNETİM KURULU SİGORTA Yönetim kurulu üyelerinin, görevlerini yaparken kusurlarıyla şirkete verebilecekleri zarar, şirket sermayesinin yüzde yirmi beşini aşan bir bedelle sigorta ettirmişse; bu husus SPK ve borsa bülteninde duyurulur. (Md. 361) 155

156 YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞU Yönetim Kurulu üyeleri, yükümlülüklerini ihlal ederlerse ve kusurlarının bulunmadığını ispatlamazlarsa; şirkete, pay sahiplerine ve şirket alacaklılarına karşı verdikleri zarardan sorumludurlar. (Kusur Karinesi Md. 553) 156

157 YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞU Kanundan veya esas sözleşmeden doğan bir görevi veya yetkiyi, kanuna dayanarak, başkasına devreden organlar veya kişiler, bu görev ve yetkileri devralan kişilerin seçiminde makul derecede özen göstermediklerinin ispat edilmesi halinde zarardan sorumludur. (Kusur Karinesi Md. 553) 157