Türkiye de Kanatlı E8 Üre8mi (Hedefler ve Potansiyel Problemler)

Transkript

1 Türkiye de Kanatlı E8 Üre8mi (Hedefler ve Potansiyel Problemler) Dr. Sait KOCA Veteriner Tavukçuluk Derneği Bilkent Otel Konferans Merkezi - ANKARA 22 Şubat 2017

2 NÜFUS - DÜNYA 2015 de 7,35 milyar olan Dünya nüfusu, 2050 de 9,73 milyar 2100 de ise 11,21 milyar olacak 12,000 10,000 8,000 En fazla ar)şın Afrika kıtasında olması bekleniyor. 6,000 4,000 2, DÜNYA AFRİKA ASYA AVRUPA AMERİKA OKYANUSYA Kaynak: UN World Popula2on Prospects: The 2015 Revision Asya da Çin e bağlı olarak gerileme söz konusu.

3 NÜFUS - TÜRKİYE Kaynak: TÜİK Türkiye de de nüfus sürekli ar[yor. Türkiye nüfusu 1950 yılında 21 milyon iken 2016 da 79,8 milyona ulaş). TUİK e göre 2030 yılında 88,4 milyon, 2040 yılında 92,3 milyon olacak.

4 Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre; 840 milyon kişi yetersiz beslenme nedeniyle fizyololojik açlık çekmekte Yetersiz beslenme sonucu her yıl beş yaşından küçük 6 milyon çocuk haya)nı kaybetmekte Dengesiz beslenme beş yaş al)ndaki 161 milyon çocuğu etkilemekte Her yıl 11 milyon kişi açlık veya yetersiz beslenme yüzünden haya)nı kaybetmekte Yetersiz fiziksel akzvite ve dengesiz beslenmenin neden olduğu risk faktörleri küresel olarak hastalık ve sakatlık nedenlerinin %10 unu oluşturmakta Mevcut nüfusun besleme ihzyaçlarını karşılamada sıkın)lar yaşanırken, artan nüfusun beslenmesi, özellikle dengeli beslenmesinin nasıl sağlanacağı bir muamma? Burada kanatlı e8nin daha da ön plana çıkması beklenmektedir.

5 Piliç e8nin beslenmedeki yeri ve önemi Sağlıklı ve dengeli beslenme, bedensel ve zihinsel gelişim için tüke8lmesi gereken hayvansal protein kaynaklarının en önemlilerindendir. Proteinleri; insan beslenmesinde gerekli olan tüm amino asitleri yeterli ve dengeli miktarda içerir. Bazı mineraller yönünden de sağlıklı beslenme için avantajlı bir gıda maddesidir. B2, B6, B12 gibi vitaminlerce oldukça zengindir. Sindirimi, liflerinin kısa olması nedeniyle çok kolaydır. EN ÖNEMLİSİ EMSALLERİNE GÖRE ÇOK UYGUN FİYATLIDIR. GELECEKTE DE BU DURUM DEĞİŞMEYECEKTİR.

6 ET ÜRETİMİ - DÜNYA Kanatlı ez Dünyada da et ürezmi içerisinde önemli bir paya sahipzr. Dünya Et Üre8mi, milyon ton hap:// outlook/en/ Food Outlook - October Büyükbaş Hayvan EZ 67,3 67,0 68,0 68,8 67,6 67,8 88,4 Kanatlı EZ 102,1 105,4 108,6 111,0 114,8 115,8 143,3 Domuz EZ 109,0 112,4 115,0 116,9 117,2 116,5 124,5 Küçükbaş Hayvan EZ 13,5 13,7 13,9 13,9 14,0 14,1 20,1 Toplam Et Üre8mi 297,6 304,2 311,3 315,4 319,2 319,8 376,0 Dünyada kanatlı ez ürezmi, diğer etlere oranla daha fazla artarak en fazla ürezlen konuma geçecekzr.

7 KANATLI ETİ ÜRETİMİ - DÜNYA 68,7 MİLYON TON % ,8 MİLYON TON Dünyada, 2000 yılında 68,7 milyon ton olan kanatlı ez ürezminin %69 ar)şla 2016 yılında 115,8 milyon tona ulaş)ğı tahmin edilmektedir. Dünyada, piliç e8 ürezmi ise 2016 yılında 89,5 milyon ton olarak tahmin edilmektedir yılında ürezlen kanatlı eznin % 77,3 ü piliç e8dir. Kaynak: USDA October 2016, FAO - Food Outlook - October 2016

8 KANATLI ETİ ÜRETİMİ - DÜNYA Anakaralara göre Dünya Kanatlı EZ ÜreZmi (Milyon Ton) * 2016 ** AFRİKA 3,0 3,6 4,6 5,2 5,2 AMERİKA 30,1 35,9 41,8 48,2 49,4 ASYA 22,9 27,3 34,5 40,1 39,6 AVRUPA 11,9 13,2 16,1 20,0 20,3 OKYANUSYA 0,8 1,0 1,1 1,4 1,4 DÜNYA 68,7 81,0 98,1 114,8 115,8 *) Yaklaşık **) Tahmin hap:// outlook/en/ Food Outlook - October 2016

9 PİLİÇ ETİ ÜRETİMİ - DÜNYA Seçilmiş Bazı Ülkelerdeki Piliç EZ ÜreZmi, ayak hariç, bin ton AMERİKA BİR. DEV BREZİLYA ÇİN AVRUPA BİRLİĞİ HİNDİSTAN RUSYA MEKSİKA ARJANTİN TÜRKİYE TAYLAND ENDONEZYA DİĞERLERİ DÜNYA USDA October 2016 Livestock and Poultry: World Markets and Trade Dünyada en fazla piliç ez üreten ülkeler ABD, Brezilya ve Çin dır. Piliç ez ürezminde dünyada 8. sıradayız.

10 KANATLI ETİ ÜRETİMİ - TÜRKİYE Türkiye Kanatlı EZ ÜreZmi (Ton) Piliç EE Hindi EE Köy ve Yum. Tavukları, Diğer Kanatlı EE Toplam Tah Kaynak: BESD- BİR

11 KANATLI ETİ ÜRETİMİ - TÜRKİYE %0,42 Kanatlı e8 üre8mi ilk kez 2016 yılında azalma göstermiş8r. (TON) TÜRKİYE KANATLI ETİ ÜRETİMİ KANATLI ETİ 2, 83 ÜRETİMİ ARASINDA KAT ARTMIŞTIR Kaynak: BESD- BİR

12 PİLİÇ ETİ ÜRETİMİ - TÜRKİYE TÜRKİYE PİLİÇ ETİ ÜRETİMİ ARASINDA (TON) - %0,8 Piliç e8 üre8mi 2016 yılında ilk kez azalma göstermiş8r. 2,96 KAT ARTMIŞTIR Kaynak: BESD- BİR

13 PİLİÇ ETİ ÜRETİMİ Piliç ez sektörü ürezm ar)şındaki bu başarısı ile Türk halkının dengeli beslenmesine çok önemli katkılar sağlamış)r. Türkiye nin kırmızı et ürezminin yetersizliği nedeniyle ortaya çıkan açık piliç ez ile karşılanmış)r. Eğer piliç ez ürezmi artmasa idi; Türk insanı son yıllarda karşı karşıya kaldığı ithal etle yıllar önce tanışacak, kırmızı et ithala) bugünkü rakamların çok üzerinde olacak, fiyat rekabez sağlanamayacağı için belki de kırmızı eae ürezm bitecek ve tamamen dışa bağlı konuma geçilecekz. Beyaz et üzerinde oynanan oyunlarda da bu gerçeği göz ardı etmemek gerekmektedir.

14 PROJEKSİYON - TÜRKİYE 2030 Yılında PİLİÇ ETİ ÜRETİMİNİN 3,44 Milyon HİNDİ ETİ ÜRETİMİNİN 0,12 Milyon KANATLI ETİ ÜRETİMİNİN 3,71 Milyon Tona Ulaşması Hedeflenmektedir

15 ET TÜKETİMİ Dünyada gelişmişliğin göstergelerinden birisi de kişi başına hayvansal ürün tükezmidir. Maalesef Türkiye olarak toplam et tükezmimiz çok düşüktür. Dünyada Kişi Başına Et Tüke8mi (kg/yıl) Dünya 42,50 42,80 43,40 43,20 43,2 42,80 Food Outlook - October 2016 Türkiye de 2016 yılı kişi başına et tükezmi 37,4 kg olup, bu rakam 42,8 kg olan dünya ortalamasının bile gerisindedir.

16 OECD taranndan açıklanan öğrenci değerlendirme programının(pisa) uygulandığı ülkelerin et tükezmi ile PISA 2009 sonuçları arasındaki ilişkiye bak)ğımızda, ülkelerin kişi başına et tükezmi arpkça MatemaZk ve Fen Bilimleri puanlarında ar)ş gözlenmektedir.

17 PISA ve tahıl tükezmi ilişkisine bakıldığında ise eaeki durumun tersine, ülkelerin kişi başına tahıl tükezmi arpkça PISA MatemaZk ve Fen Bilimleri puanlarında düşüş gözlenmektedir.

18 ET TÜKETİMİ Seçilmiş Ülkelerin 2012 Yılı Kişi Başına Et TükeZmi (kg) Sığır Domuz Piliç Koyun Toplam ABD 38,4 27,3 43,2 0,0 108,9 ArjanEn 55,7 6,7 36,7 0,0 99,1 Avrupa Birliği 15,7 40,7 18,1 2,6 77,1 Brezilya 41,2 13,5 42,7 0,0 97,4 Çin 4,2 38,4 10,1 1,9 54,6 Endonezya 1,9 2,4 6,2 0,4 10,9 Filipinler 3,7 13,5 8,6 0,0 25,8 Güney Afrika 14,0 0,0 33,2 0,0 47,2 Hindistan 1,7 0,0 2,3 0,0 4,0 Japonya 9,7 19,7 16,2 0,0 45,5 Mısır 6,8 0,0 6,8 0,0 13,6 Rusya 17,6 21,5 22,9 0,0 62,1 Tayland 6,3 11,3 13,2 0,0 30,7 Türkiye 11,3 0,0 19,3 1,6 32,3 Ukrayna 8,5 16,6 19,0 0,0 44,2 Yeni Zelanda 28,0 11,1 30,1 0,0 69,2 Türkiye nin kişi başına et tükezmi gelişmiş ülkelerin çok gerisindedir. Avrupa Birliği ndeki et tükezmi Türkiye nin 2 ka)ndan fazladır. ABD nde ise 3 ka)ndan fazladır. FAPRI- ISU 2012, World Agricultural Outlook, Türkiye rakamları BESD_BİR ve TUİK

19 KİŞİ BAŞINA ET TÜKETİMİ, DÜNYA 2012 YILINDA ÜLKELERE GÖRE KİŞİ BAŞINA DÜŞEN YILLIK ET TÜKETİMİ ABD 108,9 KG BREZİLYA 97,4 KG AB 77,1 KG RUSYA 62,1 KG ÇİN 54,6 KG 32,6 KG TÜRKİYE HİNDİSTAN 4,0 KG Kaynak: FAPRİ- ISU, BESD- BİR

20 ET TÜKETİMİ Türkiye de Kişi Başına Et TükeZmi (kg) Kanatlı E8 Büyükbaş E8 Küçükbaş E8 Toplam Et ,9 5,7 2,5 14, ,9 5,3 2,0 18, ,1 4,6 1,2 21, ,0 8,4 2,2 29, ,6 8,7 1,7 31, ,5 10,6 1,5 32, ,4 11,3 1,6 33, ,0 11,4 1,6 35, ,8 12,9 1,7 37, ,7 13,3 1,4 37,4 Türkiye kişi başına et tükezminin % 60 ı kanatlı ezdir. Bu durum gelecek yıllarda da sürecekzr. BESD- BİR ve TUİK

21 KANATLI ETİ TÜKETİMİ Türkiye de Kişi Başına Kanatlı EZ TükeZmi (kg) Piliç E8 Hindi E8 Köy ve Yum. Tavukları, Diğer Kanatlı E8 Toplam ,88 0,01 0,96 3, ,04 0,04 0,83 5, ,74 0,34 0,84 10, ,61 0,74 0,76 15, ,82 0,43 0,71 18, ,50 0,39 0,68 20, ,28 0,55 0,63 20, ,33 0,48 0,63 20, ,75 0,57 0,66 21, ,57 0,63 0,58 22, ,44 0,56 0,74 22,74 Türkiye kanatlı ez tükezminde en büyük payı piliç ez almaktadır. BESD- BİR

22 PİLİÇ ETİ TÜKETİMİ Suudi Arabistan daki kişi başına piliç ez tükezminin 52 kg olduğunu söylersem ne kadar yol almamız gerekzği ortaya çıkar. Müslüman ülkeler, domuz ez yememeleri nedeniyle ortaya çıkan açığı piliç ez ile karşılamaya çalışmaktadırlar. Türkiye de aynı konumdadır ve piliç ez ürezmi dolayısıyla tükezmini ar)rmak için her çaba gösterilmelidir.

23 KİŞİ BAŞINA ET TÜKETİMİ - PROJEKSİYON TÜRKİYE 2030 Yılında Kanatlı EZ Kırmızı Et Toplam 33,0 17,0 50,0 kg a ulaşması hedeflenmektedir Kaynak: BESD- BİR

24 KANATLI ETİ DIŞ TİCARETİ - DÜNYA Seçilmiş Bazı Ülkelerin Piliç E8 İhraca[ (Ayak Hariç), (bin ton) 2016 RUSYA KANADA BELARUS ARJANTİN UKRAYNA TÜRKİYE ÇİN TAYLAND EU- 27 ABD BREZİLYA ,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 Türkiye dünya kanatlı e8 8care8nde 6. sırada. Kaynak: USDA

25 KANATLI ETİ DIŞ TİCARETİ - TÜRKİYE MİLYON MİLYON MİLYON MİLYON MİLYON MİLYON DOLAR TON Türkiye kanatlı e8 ihraca[nda 2008 yılından i8baren önemli ar[ş gösterdi yılında Dünya 8care8nde %3,4 lık paya ulaş[ ve 2016 yıllarında gerileyerek payımız %2,6 ya düştü yılında miktar olarak %6,2 parasal olarak ise % 17,9 azalma oldu. Kaynak: DTM ve İhracatçı Birlikleri

26

27 BESD- BİR KİMDİR? Hedefimiz; Türk beyaz et sektörünün gelişmesi, işletmelere katkı sağlayacak değerler yara)lması, sektörün en doğru şekilde temsili ve kamu- sanayi ilişkilerinde gerekli ilezşimin sağlanması için çalışmalar yapmak. Kayıtlı 28 üye firmamız var. Bunlar; Ak Piliç, Alp Hindi, AsPiliç, Bahar Tavukçuluk, BakPiliç, Banvit, Beypiliç, Bolca Hindi, Bu Piliç, Cobb, CP Piliç, Civkur, Çamlı Yem Besicilik, Ege- Tav, Erpiliç, Lades Piliç, Gedik Piliç, Keskinoğlu, Lezita, Öz Tavuk, Pınar Et, Aviagen Anadolu, Ross Ankara, Ross Haymana, Şahin Tavukçuluk A.Ş, Şen Piliç, Tad Piliç, Yem- Sel % 91 KAYITLI 28 FİRMA Türkiye'nin toplam kanatlı ez, kuluçkalık yumurta ve civciv ürezminin yaklaşık %91 ini karşılamakta ve kanatlı sektörünü en üst düzeyde temsil etmektedir.

28 SAĞLIKLI TAVUK BİLGİ PLATFORMU (STBP) "Sağlıklı Tavuk Bilgi Playormu", 2005 yılında, sektörle ilgili olarak kamuoyuna sunulan bilimsel temeli olmayan iddialar ve kamuoyundaki yanlış algıların düzelzlmesi için, uzman kişilerin desteği ile doğru ve güvenilir bilgi aktarmak amacıyla oluşturuldu. Playorm, tükezcileri, medyayı ve genel kamuoyunu sağlıklı tavuk ez tükezmi konusunda bilinçlendirme, sağlıklı beslenme açısından piliç eznin önemini vurgulama ve gündeme taşıma, gıda güvenliği alanındaki uluslararası sistemleri ve yüksek ürezm standartlarını ürezmin tüm aşamalarında faaliyet gösteren kuruluşlara yaygınlaş)rma üzerine kanatlı sektörünün önde gelen firmalarıyla birlikte oluşturuldu. Bu firmalar ülkemizde ürezlen tavuk eznin %85 ini gerçekleşzrmektedirler. BESD- BİR ça)sı al)nda faaliyetlerini sürdüren bu playormun üye sayısı 8 dir.

29 Kanatlı e8nde gıda güvenliği uygulamaları Mevzuata uygunluk ve resmi kontroller Firma içi otokontroller Uluslararası Standartlar kapsamında denezmler (HACCP, ISO, BRC, Helal Belgesi vs.) İzlenebilirlik (barkod sistemi) Hayvan Refahı Ulusal Kalın) İzleme Planı Salmonella Kontrol Planı

30 Tavuğun Sağlık Açısından Dene8mi GTHB taranndan en iyi şekilde denetleme yapılan sektörlerin başında beyaz et sektörü gelir: Damızlık kümesleri ve kuluçkahaneleri, izin aşamaları dahil her aşamada denetler, civcivlerin sağlıklı olmasını sağlar. YeZşZrici kümeslerini denetler, koşulları uygun olmayan kümeslerde ürezm yapılmasını engeller. Sağlıklı olmayan hayvanların kesime gönderilmelerine izin vermez.

31 Tavuğun Sağlık Açısından Dene8mi ÜreZmde kullanılan yemleri denetler, kullanılması yasak madde kullanımını engeller. Kesimhaneleri 24 saat denezm al)nda tutar; kesimhanelerde görevli resmi veteriner hekimlerle kesim işleminin her aşamasını kontrol eder. Laboratuvar kontrolleri ile ürezlen ürünlerin belirli mikrobiyolojik kriterlere uyup uymadığına bakar. Kalın) izleme programları ile etlerin herhangi bir ilaç kalın)sı veya ağır metal kalın)sı içerip içermediğini denetler. TükeZciye sunulma aşamasındaki piliç ez ve ürünlerinden numuneler alarak mikrobiyolojik yönden denetler.

32 SEKTÖRÜN SORUNLARI Yem Hammaddeleri Biyogüvenlik Kanunu Enerji Maliyetleri Mekanik Ayrılmış Et Yasal Düzenlemeler (Örn; Salmonella Sıfır) Kanatlı Hastalıkları İle Mücadele Rendering Ürünleri Yasağı İhracat Desteklerinin Azlığı, Yeni İhracat Pazarları Yaratılamaması Endüstriyel Gıdalara Yönelik Karalamalar

33 BESD- BİR HEKİM TAVSİYE ARAŞTIRMASI RAPORU Mart 2015 Pediatri ve Kadın Doğum uzmanlarının, tedavisi al)nda olan çocuk ve annelere tavuk ürünleri ve yumurta yeme/ yememe konusunda tavsiyelerini öğrenmek

34 Hekimlerin Tavuk E8 Önermeme Nedenlerinin Kaynağı Hekimler, tavuk ez önermeme nedenlerinin kaynağı olarak ilk sırada «televizyonu» belirtmektedir. «Televizyon», özellkle kadın doğum uzmanlarınca anlamlı olarak daha fazla belirzlmişzr. Televizyon Kendi tecrübelerim / aldığım eğizm Gazete Belli bir kaynak yok,genel olarak gördüklerim Internet Dergi Tıbbi Dergi Sosyal Medya Meslektaşlarımdan Klinik çalışma sonuçları Kongre/Toplan)/Seminerlerden Radyo Mesleki olmayan yakın çevremden (aile, eş, dost, akraba vs) Cevap yok

35 KALİTE BELGELERİ Sektördeki entegre firmaların pek çoğu bu belgelerin tamamına yakınına sahipzr.

36 ULUSLARARASI BEYAZ ET KONGRESİ (UBEK) Sektör geleneksel olarak iki yılda bir "Uluslararası Beyaz Et Kongresi" düzenlemektedir. Bu kongrenin; - birincisi 700 kişinin üzerinde bir ka)lım ile Mayıs 2011 tarihlerinde, - ikincisi 1300 kişinin ka)lımı ile Nisan 2013 tarihlerinde, - üçüncüsü ise kişinin ka)lımı ile Nisan 2015 tarihlerinde başarıyla gerçekleşzrilmişzr. Dördüncüsü Nisan 2017 tarihleri arasında Antalya da (Kaya Palazzo Golf Resort & Kaya Belek) yapılacak[r.

37 Sağlıklı nesiller için; kaliteli ve güvenli gıda üre8mi en birincil sorumluluğumuzdur...

38 TEŞEKKÜRLER...