Petrol Arz ve Talebindeki Değişimlerin Petrol Fiyatları Üzerindeki Etkisi

Transkript

1 Petrol Arz ve Talebindeki Değişimlerin Petrol Fiyatları Üzerindeki Etkisi Hüseyin AKTAŞ* Koray KAYALIDERE** Tuna Can GÜLEÇ*** Özet Petrol fiyatlarında ortaya çıkan dalgalanmalar finansal ve makroekonomik değişkenler üzerinde önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle petrol fiyat şoklarının analizi gerek piyasa katılımcıları gerekse politika yapıcıları açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı 1982: :01 dönemi için petrol arz ve talebinin petrol fiyatları üzerindeki etkisini incelemektir. Çalışmada söz konusu ilişki rejim değişimine izin veren modelleme ile incelenmiştir. Çalışma sonucunda ekonominin genişleme dönemlerinde petrol üretiminin ve petrol tüketiminin petrol fiyatlarını arttırdığı bulunmuştur. Ekonominin daralma döneminde ise petrol üretimi petrol fiyatlarını azaltırken, petrol tüketiminin bir etkisi olmadığı görülmüştür. Bulguların petrol fiyatlarında muhtemel bir etkinsizliğe işaret ettiği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Petrol Fiyatları, Markov Rejim Değişimi JEL Kodu: E30, G10 A Study on Recent Oil Prices In terms of Response to Supply and Demand Abstract Fluctuations in petroleum prices have substantive effects on financial and macroeconomic variables. Therefore analysis of price shocks in petroleum prices are important for both regulators and market participants. Aim of this study is to analyze the effects of petroleum supply and demand in period 1982: :01 on petroleum prices. This relation has been modelled with regime switching models. According to the results, both production and consumption of petroleum increases the prices within expansionary periods. On contractive periods however production negatively effects the prices while consumption has no effect at all. Findings are thought to be indicating a possible inefficiency in petroleum prices. Keywords: Petroleum Prices, Markov-Switching JEL Code: E30, G10 Giriş Petrol fiyatlarındaki şokların makroekonomik değişkenler üzerindeki etkisi, 1973 ve 1979 petrol fiyat şoklarının ardından ortaya çıkmıştır. Bu dönemde enflasyon ve işsizlik oranları yükselmiş, ekonomik faaliyetler yavaşlamıştır. Arz yönlü bakıldığında, petrol fiyatlarındaki artış daha yüksek girdi maliyetine neden olduğu için mal ve hizmetlerin üretim maliyetlerini arttırmaktadır. Bu durum firmaların üretim hacmini etkilemektedir. Talep yönlü bakıldığında, petrol fiyatlarındaki artış fiyat düzeyi üzerinde baskı yaratacaktır. Bu durumda, merkez bankaları enflasyonu kontrol etmek amacıyla faiz oranlarını arttıracaktır. Faiz oranlarındaki artış ise yatırımların azalmasına yol açacaktır. Tüketiciler ise, satın alma güçlerindeki düşmeye bağlı olarak tüketimlerini azaltacaklardır (Balcılar vd., 2014: 2). Bu nedenle petrol fiyat şoklarının analizi önem arz etmektedir. Petrol fiyatları üzerine yazın oldukça geniştir, çalışmaların bir kısmı üretim ve tüketimin fiyatları üzerine etkisini incelerken yazının oldukça büyük kısmı piyasadaki balonlar üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu çalışmanın amacı ekonominin genişleme ve daralma dönemleri açısından petrol arz ve talebinin petrol fiyatları üzerindeki etkisini incelemektir. De Santis (2003) OPEC anlaşmalarının petrol fiyatları üzerindeki etkilerini incelemiştir. Çalışması sonucunda ulaştığı bulgulara göre OPEC anlaşmalarının fiyat dalgalanmaları üzerinde olumsuz etki yarattığı sonucuna varmış ve ham petrol fiyatlarındaki elastikiyetin petrol fiyatları üzerinde olumsuz etki yarattığına işaret etmiştir. Hamilton (2008) çalışmasında petrol arz ve talebinin petrol fiyatları üzerinde anlamlı bir 1404

2 etkisi olduğu sonucuna varmıştır. Arz yetersizliği durumunda fiyatların yükselme eğiliminde olduğunu gözlemlemiştir. Lin (2009) OPEC ve OPEC harici petrol üreticilerinin oligopolistik davranışlar sergileyerek fiyatları etkiledikleri sonucuna ulaşmıştır. Li (2010) OPEC üyesi petrol üretici ülkelerin baskın ve girişken üretim politikaları izlememeleri gerektiği sonucuna ulaşmıştır. Ayrıca OPEC üyeleri harici üreticileri petrol fiyatlarını Granger nedensellik yöntemine göre etkiledikleri sonucuna ulaşmıştır. Ghassan ve Al Hajhoj (2016) ECM, eş-bütünleşme ve CGARCH yöntemlerini kullanarak OPEC ve OPEC olmayan ülkelerin petrol fiyatları üzerindeki etkilerini karşılaştırmıştır. Analiz sonuçlarına göre OPEC üyesi üreticileri ve OPEC üyesi olmayan üreticiler arasında direkt bir rekabet olduğunu tespit edilmiştir. Kaufmann (2016) eş-bütünleşme yöntemi kullanarak petrol fiyat farklarını incelemiştir. Ülke riskleri ve limanlar arasındaki mesafe arttıkça petrol fiyatlarının artış gösterdiğini ifade etmiştir. Ayrıca OPEC in fiyatları üzerindeki etkisinin üye ülkelerin rezerv yoğunluklarıyla ilişkili olduğunu belirtmiştir. Loutia, Mellios ve Andriosopoulos (2016) vaka çalışması ve EGARCH yöntemlerini kullanarak OPEC petrol üretiminin petrol fiyatları üzerindeki etkisini araştırmıştır. Çalışma sonucunda varsayılan etkinin zaman içerisinde farklılık gösterdiği ve üretim kararlarına bağımlı olduğu sonucuna varmış ve karşılaştırmalı endekslere bağımlı olduklarını belirtmiştir. Biresselioglu ve Yelkenci (2016) petrol fiyatlarının üretim ve tüketim ile olan ilişkilerini nedensellik yönüyle ele aldıkları makalelerinde panel homojen nedensellik yaklaşımını kullanmışlardır. Araştırma bulgularına göre petrol fiyatlarından petrol üretimine doğru tek yönlü bir nedensellik saptanmıştır. Buna ek olarak petrol fiyatları ve tüketim arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Balcılar, Ozdemir ve Yetkiner (2014) üstel yerleştirme yöntemini kullanarak petrol fiyatlarındaki balonları tespit etmeye çalışmışlardır. Araştırma bulgularına göre petrol fiyatlarındaki balonların ve çakılmaların politik, askeri ve ekonomik şoklardan kaynaklandığı sonucuna ulaşmışlardır. Benzer şekilde Askari ve Khrichene (2008) ve ayrıca Vo (2009) ile Christopher ve Zerilli (2016) bu başlıkta birbirini destekleyen sonuçlara ulaşmışlardır. Yöntem Zaman serisini yaratan sürecin rejiminde değişmelere izin veren Markov rejim değişim modeli, Box ve Jenkins (1970) in sabit parametreli, doğrusal zaman serisi modelleme yaklaşımına alternatif olarak ortaya atılmıştır (Bildirici ve diğerleri, 2010:69). Hamilton (1979) tarafından geliştirilen bu modelde geçişkenlik, iki durumlu Markov zinciri ile ifade edilmektedir (Tsay, 2005). Markov-rejim modeli, çeşitli makroekonomik ve finansal zaman serilerinde rejim değişimine izin veren bir modeldir (Nelson ve diğerleri, 2001).s t, {1, 2,, N} sadece tam sayı değerlerini alabilen rassal bir değişken olsun. s t nin belirli bir j değerine eşit olma olasılığı, s t nin geçmiş değerlerine bağlı olarak hesaplanabilir. P{s t = j/s t 1 = i, s t 2 = k, } = P{s t = j/s t 1 = i} = p ij (6) Böyle bir süreç, {p ij } i,j=1,2,,n geçiş olasılıklı N durumlu Markov zinciri olarak tanımlanmaktadır. p ij geçiş olasılığı, i durumunun j durumu tarafından izlenme olasılığını vermektedir (Hamilton, 1994). p i1 + p i2 + + p in = 1 (7) Ekonomide genişleme ve daralma dönemi olmak üzere iki rejim olduğu kabul edilirse, s t = {1, 2}, ve daralma s t = 1 ve genişleme s t = 2 olarak ifade edilirse, iki rejimli bir yapıda bir rejimden diğerine geçiş olasılıkları aşağıdaki şekilde gösterilmektedir: Pr[(s 1 = 1 s t 1 = 1)] = p

3 Pr[(s 1 = 2 s t 1 = 1)] = p 12 Pr[(s 1 = 2 s t 1 = 2)] = p 22 Pr[(s 1 = 1 s t 1 = 2)] = p 21 Ampirik Bulgular Bu çalışmanın amacı petrol üretimi ve petrol tüketiminin petrol fiyatları üzerindeki etkisini incelemektir. Bu amaçla çalışmada, 1982: :01 dönemi için rafineri alış fiyatı, ülkeye giriş fiyatı, OPEC ülkelerin üretim miktarı, OPEC olmayan ülkelerin üretim miktarı ve OECD tüketim miktarına ilişkin veriler kullanılmıştır. Analize başlamadan önce söz konusu değişkenler hareketli ortalamalar ile mevsimsellikten arındırılmıştır. Çalışmada kullanılan değişkenlere ilişkin bilgiler Tablo 1 de gösterilmektedir. Tablo 1: Çalışmada Kullanılan Değişkenler Değişkenler Consoecd Pricefirst Prodopec Prodnonopec Açıklamaları Oecd ülkelerinin petrol tüketim miktarı Petrolün ülkeye giriş fiyatı OPEC ülkelerinin petrol üretim miktarı OPEC üyesi olmayan ülkelerin petrol üretim miktarı Değişkenlere ilişkin zaman yolu grafikleri Şekil 1 de gösterilmektedir. Şekil 1 incelendiğinde, prodopec ve prodnonopec değişkenlerinin artış trendi sergilediği görülmektedir. Pricefirst ve pricerefiner değişkenleri ise 2005 yılına kadar durağan bir görünüme sahip iken, 2005 de itibaren yukarı doğru dalgalı bir seyir izlemektedirler. Consoecd değişkeni ise 2010 yılına kadar artmış ve bu tarihten sonra durağan bir görünüm sergilemiştir. Şekil 1: Değişkenlere Ait Zaman Serisi Grafikler Tablo 2 de değişkenlerin düzey değerlerine ilişkin KPSS ve ERS birim kök test sonuçları yer almaktadır. Tablo 2: Değişkenlerin Düzey Değerlerine Ait KPSS ve ERS Birim Kök Test Sonuçları KPSS ERS Sabit Trend Sabit Trend 1406

4 Test İstatistiği Test İstatistiği Test İstatistiği Test İstatistiği Consoecd *** *** *** *** Pricefirst *** *** *** *** Prodopec *** *** *** *** Prodnonopec *** *** *** *** Kritik Değerler % % % % % % % % % % % % Not: *, **,*** sırasıyla %1, %5 ve %10 istatistiksel anlamlılık seviyelerini temsil etmektedirler. Lag değerleri Akaike bilgi kriterlerine göre belirlenmiştir. Tablo 2 de hem sabit terimli hem de trendli KPSS test sonuçları incelendiğinde tüm değişkenlerin durağan olmadıkları görülmektedir. Buna karşın, hem sabit terimli hem de trendli ERS test sonuçları ise, KPSS testinin aksine tüm değişkenlerin düzeyde durağan olduğunu göstermektedir. Gerek KPSS ve ERS test sonuçlarının birbirine ters sonuçlar vermesi, gerekse ele alınan dönem nedeniyle değişkenlerde yapısal kırılma olduğundan şüphelenilmiştir. Bu nedenle değişkenlerin durağanlıkları tek yapısal kırılmaya izin veren Zivot Andrews birim kök testi ile araştırılmıştır. Değişkenlere ilişkin Zivot-Andrews test sonuçları Tablo 3 de gösterilmektedir. Tablo 3: Düzeyde Zivot Andrews Birim Kök Testi Sonuçları Sabitli Trendli Değişkenler Test İstatistiği Lag Kırılma Noktası Test İstatistiği Lag Kırılma Noktası Consoecd : *** :12 Pricefirst : :10 Prodopec *** : *** :02 Prodnonopec : :06 Kritik Değerler % % % % % % Not: *, **,*** sırasıyla %1, %5 ve %10 istatistiksel anlamlılık seviyelerini temsil etmektedirler. Lag değerleri Akaike bilgi kriterlerine göre belirlenmiştir. Tablo 3 incelendiğinde, sabit terimli birim kök sonuçlarına sadece prodopec değişkeninin düzey değerinde durağan olduğu görülmektedir. Buna karşın, trendli birim kök test sonuçlarına göre ise consoecd, pricerefiner ve prodopec değişkenlerinin düzey değerlerinde durağandır. Tablo 4 de durağan olmayan değişkenlerin birinci farklarına ilişkin Zivot-Andrews birim kök test sonuçları yer almaktadır. Tablo 4: Birinci Farkta Zivot Andrews Birim Kök Testi Sonuçları : *** :11 Sabitli Trendli Değişkenler Test Lag Kırılma Test Lag Kırılma İstatistiği Noktası İstatistiği Noktası ΔPricefirst *** ΔProdnonopec *** : *** :08 Kritik Değerler % % % % % % Not: *, **,*** sırasıyla %1, %5 ve %10 istatistiksel anlamlılık seviyelerini temsil etmektedirler. Lag değerleri Akaike bilgi kriterlerine göre belirlenmiştir. Δ birinci farkı temsil etmektedir. 1407

5 Tablo 4 incelendiğinde, hem sabit terimli hem de trendli birim kök sonuçlarına göre pricefirst ve prodnonopec değişkenlerinin birinci farklarında durağan oldukları görülmektedir. Çalışmada Markov rejim değişim modeli oluşturulmadan önce consoecd, pricerefiner, pricefirst, prodopec ve prodnonopec değişkenlerinin doğrusal bir yapıya sahip olup olmadıkları araştırılmıştır. Değişkenlerin doğrusalsızlıkları için Keenan ve Tsay testleri kullanılmıştır. Sonuçlar Tablo 5 de gösterilmektedir. Tablo 5: Doğrusalsızlık Testi Sonuçları Keenan Test Değişkenler t İstatistiği Prob. Lag Consoecd *** Pricefirst ** Prodopec Prodnonopec Tsay Test Değişkenler t İstatistiği Prob. Lag Consoecd Pricefirst *** Prodopec Prodnonopec Not: *, **,*** sırasıyla %1, %5 ve %10 istatistiksel anlamlılık seviyelerini temsil etmektedirler. Lag değerleri Akaike bilgi kriterlerine göre belirlenmiştir. Tablo 5 incelendiğinde, Keenan testine göre consoecd, pricerefiner ve pricefirst, Tsay testine göre ise pricerefiner ve pricefirst değişkenleri için serilerin doğrusal olduğunu söyleyen sıfır hipotezi red edilmektedir. Dolayısıyla, söz konusu değişkenler doğrusal olmayan bir yapı sergilemektedirler. Çalışmada petrol fiyatları ile petrol üretimi ve tüketimi arasındaki ilişki MS- Dynamic modeli ile incelenmiştir. MS-Dynamic modellerin rejim geçiş olasılıklarına ait yumuşatılmış grafikler elde edilmiştir. Söz konusu grafikler Şekil 2 de gösterilmiştir. 1408

6 Şekil 2: MS-Dynamic Modellerine İlişkin Rejim Geçiş Olasılıklarına Ait Düzeltilmiş Grafikler Şekil 2 de rejim olasılıklarına ilişkin düzeltilmiş grafikler incelendiğinde pricefirst için kurulan modellerde rejim 0 ın daralma, rejim 1 in ise genişleme dönemi olduğu görülmektedir. Tablo 6 da pricefirst ile prodopec için oluşturulan modele ilişkin rejim geçiş olasılıkları gösterilmektedir. Tablo 6: Pricefirst ile Prodopec İçin Oluşturulan MS-Dynamic Modeline İlişkin Rejim Geçiş Olasılıkları Rejim Olasılıkları Matrisi Rejim Özellikleri Rejim 0 Rejim 1 Gözlem Sayısı Olasılık Süre Rejim Rejim Rejim 0 Rejim : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :01 Tablo 6 incelendiğinde, 407 gözlemden 54 ünün Rejim 0 da, 353 ünün Rejim 1 de olduğu görülmektedir. Buna göre, daralmayı takip eden dönemde (Rejim 0) ekonominin tekrar daralmada olma olasılığı %48.95, genişlemeyi takip eden dönemde (Rejim 1) ekonominin 1409

7 tekrar genişlemede olma olasılığı %90 dır. Ekonominin daralma döneminden genişleme dönemine geçiş olasılığı %9.99, genişleme döneminden daralma dönemine geçiş olasılığı ise %51.04 dır. Tablo 7 de pricefirst ile prodnonopec için oluşturulan modele ilişkin rejim geçiş olasılıkları gösterilmektedir. Tablo 7: Pricefirst İle Prodnonopec İçin Oluşturulan MS-Dynamic Modeline İlişkin Rejim Geçiş Olasılıkları Rejim Olasılıkları Matrisi Rejim Özellikleri Rejim 0 Rejim 1 Gözlem Sayısı Olasılık Süre Rejim Rejim Rejim 0 Rejim : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :01 Tablo 7 incelendiğinde, 407 gözlemden 57 sinin Rejim 0 da, 350 sinin Rejim 1 de olduğu görülmektedir. Buna göre, daralmayı takip eden dönemde (Rejim 0) ekonominin tekrar daralma olasılığı %48.21, genişlemeyi takip eden dönemde (Rejim 1) ekonominin tekrar genişlemede olma olasılığı %80.96 dır. Ekonominin daralma döneminden genişleme dönemine geçiş olasılığı %19.03, genişleme döneminden daralma dönemine geçiş olasılığı ise %51.78 dir. Tablo 8 de pricefirst ile consopec için oluşturulan modele ilişkin rejim geçiş olasılıkları gösterilmektedir. Tablo 8: Pricefirst ile Consopec İçin Oluşturulan MS-Dynamic Modeline İlişkin Rejim Geçiş Olasılıkları Rejim Olasılıkları Matrisi Rejim Özellikleri Rejim 0 Rejim 1 Gözlem Sayısı Olasılık Süre Rejim Rejim Rejim 0 Rejim : : : : : : : : : : : : : : : :

8 2007: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :12 Tablo 8 incelendiğinde, 407 gözlemden 30 unun Rejim 0 da, 376 sının Rejim 1 de olduğu görülmektedir. Buna göre, daralmayı takip eden dönemde (Rejim 0) ekonominin tekrar daralmada olma olasılığı %48.25, genişlemeyi takip eden dönemde (Rejim 1) ekonominin tekrar genişlemede olma olasılığı %95.46 dır. Ekonominin daralma döneminden genişleme dönemine geçiş olasılığı %4.53, genişleme döneminden daralma dönemine geçiş olasılığı ise %51.74 dür.. Tablo 9 da pricefirst ile prodopec için oluşturulan MS-Dynamic model tahmin sonuçları yer almaktadır. Tablo 9: Pricefirst İle Prodopec İçin Oluşturulan MS-Dynamic Tahmin Sonuçları Değişkenler Katsayı t istatistiği C(0) *** C(1) * Prodopec(0) *** Prodopec(1) *** LR doğrusalsızlık testi *** AIC ARCH *** Portmanteau *** Not: *, **,*** sırasıyla %1, %5 ve %10 önem düzeylerinde anlamlılıkları göstermektedir. Gecikme uzunlukları Akakike bilgi kriterine göre seçilmiştir. Tablo 9 incelendiğinde, ekonomi daralma döneminde iken OPEC ülkelerinin petrol üretiminde meydana gelen artış petrolün ülkeye giriş fiyatını azaltmaktadır. Buna karşın ekonomi genişleme döneminde iken OPEC ülkelerinin petrol üretimi petrol fiyatı üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir. Bu durum, ekonominin daralma döneminde üretiminin azalması nedeniyle arz fazlasının ortaya çıkması, bunun da petrol fiyatlarını düşürmesi şeklinde açıklanabilir. Buna karşın, ekonomi genişleme döneminde iken üretim miktarı arttığından, petrol fiyatları da artacaktır. Tablo 10 de pricefirst ile prodnonopec için oluşturulan MS-Dynamic model tahmin sonuçları yer almaktadır. Tablo 10: Pricefirst İle Prodnonopec İçin Oluşturulan MS-Dynamic Tahmin Sonuçları Değişkenler Katsayı t istatistiği C(0) *** C(1) *** Prodnonopec(0) *** Prodnonopec(1) *** LR doğrusalsızlık testi *** AIC

9 ARCH *** Portmanteau *** Not: *, **,*** sırasıyla %1, %5 ve %10 önem düzeylerinde anlamlılıkları göstermektedir. Gecikme uzunlukları Akakike bilgi kriterine göre seçilmiştir. Tablo 13 incelendiğinde, ekonomi daralma döneminde iken OPEC üyesi olmayan ülkelerinin petrol üretimi ile petrolün ülkeye giriş fiyatı arasında negatif, buna karşın ekonomi genişleme döneminde iken pozitif bir ilişki mevcuttur. Tablo 11 de pricefirst ile consoecd için oluşturulan MS-Dynamic model tahmin sonuçları yer almaktadır. Tablo 11: Pricefirst ile Consopec İçin Oluşturulan MS-Dynamic Tahmin Sonuçları Değişkenler Katsayı t istatistiği C(0) C(1) * Consopec(0) Consopec(1) * LR doğrusalsızlık testi *** AIC ARCH *** Portmanteau *** Not: *, **,*** sırasıyla %1, %5 ve %10 önem düzeylerinde anlamlılıkları göstermektedir. Gecikme uzunlukları Akakike bilgi kriterine göre seçilmiştir. Tablo 11 incelediğinde, ekonomi daralma döneminde iken OECD ülkelerinin petrol tüketimi petrol fiyatları üzerinde anlamlı bir etkiye sahip değildir. Bununla birlikte, ekonomi genişleme döneminde iken OECD ülkelerinin petrol tüketimi petrolün ülkeye giriş fiyatını arttırmaktadır. Sonuç Bu çalışmada OPEC ve OPEC üyesi olmayan ülkelerin petrol üretimlerinin ve OECD ülkelerinin petrol tüketiminin petrol fiyatları üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Petrol fiyatları ile üretim ve tüketim arasındaki ilişki incelenirken petrol fiyatlarındaki asimetrik etki de göz önüne alınmıştır. Çalışma sonucunda ekonominin genişleme dönemi için OPEC ve OPEC üyesi olmayan ülkelerinin petrol üretimi ile OECD ülkelerinin petrol tüketiminin petrolün ülkeye giriş fiyatı üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Buna karşın, ekonominin daralma döneminde OPEC ve OPEC üyesi olmayan ülkelerin üretimindeki artış petrolün ülkeye giriş fiyatını azalmasına neden olmaktadır. OECD ülkelerinin petrol tüketimi daralma döneminde petrolün ülkeye giriş fiyatı üzerinde anlamlı bir etkiye sahip değildir. Çalışma sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde, petrol üretimi ve petrol tüketiminin petrol fiyatları üzerinde etkili olduğu ifade edilebilir. Diğer bir ifadeyle, yüksek ve düşük rejim dönemlerinde arz ve talep şokları petrol fiyatlarını değiştirebilecek güce sahiptir. Elde edilen sonuçlar, enerji politikası açısından önem arz etmektedir. 1412

10 Kaynakça Askari, H. and Khrichene, N. (2008). Oil Price Dynamics ( ). Energy Economics, 30: Baffes, John et.al. (2015). The Great Plunge in Oil Prices: Causes, Consequences, and Policy Responses. World Bank Group Policy Research Note Balcilar, Mehmet; Ozdemir, Zeynel A. and Yetkiner, Hakan (2014). Are There Really Bubbles in Oil Prices?. Physica, 416: Balcılar, Mehmet vd. (2014). The Impact of Oil Price on South African GDO Growth: A Bayesian Markov Switching-VAR Analysis. University of Pretoria Department of Economics working paper series. No: Bildirici, M. et. al. (2010). İktisatta Kullanılan Doğrusal Olmayan Zaman Serisi Yöntemleri. İstanbul: Türkmen Publication. Biresselioglu, Mehmet E. and Yelkenci, Tezer (2016). Scrutinizing the Causality Relationship Between Prices, Production and Consumption of Fossil Fuels: A Panel Data Approach. Energy, 102: Christopher, F. Baum and Zerilli, Paola (2016). Jumps and Stochastic Volatility in Crude Oil Futures Prices Using Conditional Moments of Integrated Volatility.Energy Economics 53: De Santis RA (2003). Crude Oil Price Fluctuations and Saudi Arabia s Behavior. Energy Economics, 25(2): Ghassan, Hassan B. and AlHajhoj, Hassan R. (2016). Long Run Dynamic Volatilities Between OPED and non-opec Crude Oil Prices. Applşed Energy, 169: Hamilton, J. (1994). Time Series Analysis. Hamilton, JD. (2008). Understanding Crude Oil Prices. National Bureau of Economic Research Working Paper, No: Kaufmann, Robert (2016). Price Differrences among Crude Oils: The Private Costs of Supply Disruptions. Energy Economies, 56: 1-8. Li, R. (2010). The Role of OPEC in the World Oil Market. Int J. Bus Econ, 9(1): 83-5 Lin, CYC (2009). An Emprical Dynamic Model of OPED and non-opec. Presented in International Association for Energy Economics North American Conference, Houston. Loutia, Amine; Mellios, Constantin and Andriosopoulos, Kostos (2016). Do Opec Announcements Influence Oil Prices? Energy Policy, 90: Nelson, C. et. al. (2001). Markov Regime Switching and Unit Root Tests.Journal of Businessand Economic Statistics, 19(4): Tsay, R. (2005). Analysis of Financial Time Series. John Wilye Sons. Inc. Publicaiton. Vo, M. T. (2009). Regime-Switching Stochastic Volatility: Evidence from the Crude Oil Market. Energy Economcis, 31: