KAMU MALİ YESİ Liberalizmin öncüleri Fizyokratlardı Transfer harcamaları n unsurları : Faiz ödemeleri, Fon ödemeleri, Kamulaş

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KAMU MALİ YESİ Liberalizmin öncüleri Fizyokratlardı Transfer harcamaları n unsurları : Faiz ödemeleri, Fon ödemeleri, Kamulaş"

Onur Aktaş
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 KAMU MALİYESİ Liberalizmin öncüleri Fizyokratlardır. Transfer harcamalarının unsurları: Faiz ödemeleri, Fon ödemeleri, Kamulaştırma, Borç ödemeleri Belediye sınırlarıdışına taşan hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla kurulan idarelere il özel idareleri denir. İki ekonomik birimin üretim veya tüketim faaliyetinden, üçüncü kişilerin fiyat mekanizması dışında fayda veya zarar görmesine Dışsallık denir. Devletin ekonomik istikrar görevi kapsamına girenler: Tam istihdamısağlama, Ekonomik büyümeyi sağlama, gelir dağılımınısağlama, cari işlemler dengesini sağlama Devletin dışsallıklara müdahale yöntemleri: Sübvansiyon, vergileme, miktar kısıtlaması, mülkiyet haklarınıdüzenleme Temsili demokrasinin özellikleri: Bireylerin fayda maksimizasyonu için, siyasi partilerin ise oy maksimizasyonu için çalışmaları Siyasi partilerin temel güdülerinin, iktidara gelebilmek için veya iktidarda iken tekrar seçilebilmek olması Siyasi partilerin ve seçilmiştemsilcilerin ideal toplum amaçlarına göre değil, kendi amaçlarına göre davranmaları Seçmenlerin belli bir dönemde kendilerine en yüksek faydayısağlayacak olan partiye oy vermeleri

idareleri denir. İki ekonomik birimin üretim veya tüketim faaliyetinden, üçüncü kişilerin fiyat mekanizması dışında fayda veya zarar görmesine Dışsallık denir.

2 Dar anlamda kamu harcamasıkavramının kapsamına girenler: Merkezi devlet örgütünün harcamaları, yerel yönetimlerin harcamaları Genişanlamda kamu harcamasıkavramının kapsamına girenler Merkezi devlet örgütünün harcamaları, Yerel yönetimlerin harcamaları, Sosyal güvenlik kuruluşunun harcamaları, Kamu iktisadi kuruluşlarının harcamaları Vergi harcamasıolanlar: Vergi istisnası, vergi muafiyeti, yatırım indirimi, vergi indirimi Kamu harcamalarında bir artışa neden olanlar: Devlet sınırlarının genişlemesi, Savunma harcamalarının artması, devletin yeni teknolojiler satın alması, Ülke nüfusunun artması Kaynakların tam kullanılmaması, fiyatların marjinal sosyal değerleri yansıtmaması, fiyatların devlet tarafından belirlenmesi, dışsallıkların ortaya çıkması durumlarında gölge fiyatlar kullanılır. Gelişmekte olan ülkelerde, fayda-maliyet analizinin kamu yatırım kararlarına ilişkin sorunların tümünü çözememesinin nedenleri: Analizin yapısal güçlükleri, veri eksikliği,ekonomik ve toplumsal yapısının istikrarsızlığı, kamu yatırımlarıkonusunda son kararın siyasilere ait olması Tek bir malın arz ve talebini kullanarak, denge üretim ve denge fiyat düzeyini belirlemek amacıyla kullanılan analiz türü kısmi denge analizidir. Ülkelerin ekonomik kalkınma süreçlerini kamu

yatırım indirimi, vergi indirimi Kamu harcamalarında bir artışa neden olanlar: Devlet sınırlarının genişlemesi, Savunma harcamalarının artması, devletin yeni teknolojiler satın alması, Ülke nüfusunun

3 harcamalarıile ilişkilendirmeye çalışan kalkınma modellerinin öncüsü Musgrave 'dir. Wagner'e göre kamusal faaliyetlerin artışnedenleri: İç ve dışgüvenlik hizmetlerinin artması, ilerleyen teknoloji nedeniyle devlet faaliyetlerinin maliyetinin artması, devletin piyasaya girerek doğrudan doğruya mal ve hizmet üretmesi, devletin topluma daha nitelikli hizmet sunmak istemesi Kamu harcamalarındaki artışıkısa dönemdeki dalgalanma ve değişikliklerle açıklamaya çalışan yaklaşım Peacock ve Wiseman tarafından yapılmış Sıçrama tezi yaklaşımıdır. Genel hizmetleri yürüten kuruluşlar: TBMM, Başbakanlık, Cumhurbaşkanlığı, Dışişleri bakanlığı Türkiye'de program bütçe hizmetleri 1973 yılında uygulamaya konulmuştur. Döner sermayelerin özellikleri: Genel mali yönetimin dışında tutulmaları, Kendilerine ait bir yönetim şekline sahip olmaları, Ürettikleri mal ve hizmetleri kar amacıyla satmaları, Genel bütçeye belli oranda pay aktarmaları Oylama, bireylerin tercihlerini siyasi karar alma mekanizmasına aktarma yoludur. Mali rant ve mali sömürü, iktidar kuralı(ödeme gücüne göre) uygulamasının bir sonucudur. Çoğunluk oylama modelinde, kamu mallarının üretim düzeyini belirleyici durumunda olan kitle

doğrudan doğruya mal ve hizmet üretmesi, devletin topluma daha nitelikli hizmet sunmak istemesi Kamu harcamalarındaki artışıkısa dönemdeki dalgalanma ve değişikliklerle açıklamaya çalışan yaklaşım

4 Medyan seçmendir. Kendisine verilen görevleri soru sormadan ve kurallara uygun biçimde yerine getiren bürokrata (Max Weber'in tanımladığı) Rasyonel bürokrat denir. Mal ve hizmet üretmek amacıyla kamu kaynaklarını kullanak suretiyle işletmecilik faaliyeti yapan devlet kuruluşlarına kamu iktisadi teşebbüsleri denir. Bir sulama projesinin doğrudan maddi faydasıtarım üretiminde ortaya çıkan artıştır. Benzer zevk ve tercihlere sahip bireylerin oluşturduğu gruplara Çıkar gruplarıdenir. Seçmen sayısının ve karar verilecek konuların çok olduğu durumlarda temsili demokrasiye başvurulur. Kamu harcamalarının gerçek artışnedenleri: Savunma harcamalarındaki artış, Teknolojik gelişmeler, devlet anlayışındaki değişmeler, nüfus artışı Yarıkamusal bir malın kullanımıiçin daha fazla bireye izin verilmesi nedeniyle, o malıdaha önce kullanan bireylerin elde ettikleri faydanın azalmasına sıkışıklık maliyeti denir. Temel düşünce sistemini toplumların zenginliği üzerine kuran Merkantalist akıma göre: Toplumların zenginliği, sahip olduklarıaltın ve gümüşler ile ölçülmelidir. Devlet, gerektiğinde ekonomiye müdahale etmeli ve

Bir sulama projesinin doğrudan maddi faydasıtarım üretiminde ortaya çıkan artıştır. Benzer zevk ve tercihlere sahip bireylerin oluşturduğu gruplara Çıkar gruplarıdenir.

5 bazıönlemler almalıdır. Toplumların zenginleşmesi için mutlaka dışticaret yapılmalıdır. Milli ekonomilerin gelişimi için borçlanmaya başvurulmamalıdır. Devlet düzeninin sürdürülmesini, korunmasınıve devletin yönetimini sağlayan hizmetlere genel hizmetler denir. Baskıgrupları: İşçi sendikaları, işveren sendikaları, basın organları, çevreci gruplar Dışsallık türleri: Üreticiden üreticiye, üreticiden tüketiciye, tüketiciden tüketiciye, tüketiciden üreticiye yayılan dışsallık Atama ile görev almışolan devlet idare örgütünün tümüne bürokrasi denir. Kısa dönemde doğrudan üretimi arttırıcıetkisi olmayabilen ve faydasıbir dönemle sınırlı sayılabilecek harcamalara cari harcamalar denir. İdari-fonksiyonel ayrıma göre, Türkiye'de konsolide bütçe harcamalarıiçinde en büyük paya sahip harcama kalemi genel hizmetlerdir.(%28,1) Devletin piyasa ekonomisine totaliter olmayan düzenleyici müdahalelerde bulunduğu ekonomik sisteme Karma ekonomik sistem denir. Televizyon, buzdolabıgibi malların üretimini tüketicilerin talebi belirler. Özel ekonomide kaynak ve gelir dağılımınıfiyat öğesi

Baskıgrupları: İşçi sendikaları, işveren sendikaları, basın organları, çevreci gruplar Dışsallık türleri: Üreticiden üreticiye, üreticiden tüketiciye, tüketiciden tüketiciye, tüketiciden üreticiye

6 düzenler. Bütçe sürecini başlatan "bütçe çağrısı" Maliye Bakanlığıtarafından hazırlanır. Bütçenin işlevleri: Hukuki, Mali, Ekonomik, Siyasi Toplumun üretim imkanlarıeğrisinin orijine göre içbükey olması, özel ve kamusal malların üretiminde kıt kaynaklar ile ilgili olarak aynıetkinlikte ikame edilemeyeceğini gösterir. Ekonominin durgunluk dönemlerinde gerçek harcamaların ortaya çıkan ilk etkisi az gelirlilerin gelirinin artmasıdır. Kamu harcamalarının artışının üst sınırımilli gelirdir. İktisadi faaliyet sonucu artma imkanıolan üretim faktörü sermaye stokudur. Belirli bir dönem için harcamaların yapılmasına ve gelirlerin toplanmasına izin veren hukuki belgeye bütçe denir. Türkiye'de kamu gelir ve giderlerinin yer bakımından denkleştirilmesi işlemini T.C.Merkez Bankasının bulunmadığıyörelerde T.C.Ziraat Bankasıyerine getirir. Herhangi bir vergi gelirinin belirli bir harcamaya tahsis edilememesine Ademi tahsis yöntemi (gelirlerin genelliği ilkesi) denir. Arz ve talep fonksiyonlarıiçinde fiyatlandırılabilecek

ikame edilemeyeceğini gösterir. Ekonominin durgunluk dönemlerinde gerçek harcamaların ortaya çıkan ilk etkisi az gelirlilerin gelirinin artmasıdır.

7 dışsallıklara piyasa dışsallığıdenir. Piyasada yer almayan birçok kamu projesi çıktısının, parasal olarak değerlendirilmesi gerektiğinde marjinal maliyet kullanılır. T.C.Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Ziraat Odalarıve Bağkurun topladığıgelirler parafiscal (vergi benzeri yani hemen hemen vergicilik) gelirler içinde yer alır. Adam Smith'in vergileme ilkeleri: Adalet ilkesi, Kesinlik ilkesi, Uygunluk ilkesi, İktisadilik ilkesi Kendi adına ve hesabına ödediği vergiyi yansıma yoluyla başkalarına devreden kişiye aracımükellef denir. Mali nitelikte rasyonel bir vergilemeyi gerçekleştirmenin şartları: Verginin yükünün adil dağıtılması Vergilerin tarh ve tahsil giderlerinin minimum olması Verginin tarafsız olması Verginin piyasada etkinliği bozmaması Verginin yatırım ve tasarruf kararlarınıolumsuz yönde etkilememesi. Vergiyi harçtan ayıran temel özellik karşılıksız olmasıdır. Montesquieu'nun "Vergi herkesin malının tamamının korunmasıiçin verdiği bir hissedir." görüşü vergiyi sigorta primi olarak kabul eden görüştür.

Adam Smith'in vergileme ilkeleri: Adalet ilkesi, Kesinlik ilkesi, Uygunluk ilkesi, İktisadilik ilkesi Kendi adına ve hesabına ödediği vergiyi yansıma yoluyla başkalarına devreden kişiye aracımükellef

8 Vergilerle karşılanan kamu harcamalarının milli gelirin %25'ini aşamayacağınıileri süren iktisatçı Colin Clark'tır. Kamu harcamalarının genel hizmetler, ekonomik hizmetler ve sosyal hizmetler olarak sınıflandırılması işlevsel sınıflandırmayıoluşturmaktadır. Pencereyi Kapat (Close the window) Posta

Kamu harcamalarının genel hizmetler, ekonomik hizmetler ve sosyal hizmetler

Benzer belgeler

» Dar anlamda kamu harcamasıkavramının kapsamına girenler: Merkezi devlet örgütünün harcamaları, yerel yönetimlerin harcamaları

» Dar anlamda kamu harcamasıkavramının kapsamına girenler: Merkezi devlet örgütünün harcamaları, yerel yönetimlerin harcamaları » Liberalizmin öncüleri Fizyokratlardır.» Transfer harcamalarının unsurları: Faiz ödemeleri, Fon ödemeleri, Kamulaştırma, Borç ödemeleri» Belediye sınırlarıdışına taşan hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla