Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.

Transkript

1 Türkiye de Avian Influenza nın Son Durumu ve Retrospektif Bir Değerlendirme Dr.Fethiye ÇÖVEN Uzm.Veteriner Hekim Bornova VKAE Kanatlı Hastalıkları Teşhis Laboratuvarı AI / ND Ulusal Referans Laboratuvarı İHBARI MECBURİ KANATLI HASTALIKLARI o Avian Influenza o Newcastle Disease o Salmonella gallinarum infeksiyonları o Salmonella pullorum infeksiyonları 1

2 Avian Influenza Sınır tanımayan bir hastalık Uluslararası bir problem : 58 ülkede bugüne kadar: 70 ülkede Avian Influenza Halk sağlığı için çok ciddi bir tehlike 498 insan vakası, 294 ölüm (06.Mayıs.2010, DSÖ) Pandemi endişesi Kanatlı endüstrisi için ekonomik felaket 2

3 Nisan 2005: H5N1 in Qinghai Gölü ndeki yabani kanatlılara ilk büyük çapta erişimi. Birkaç bin adet barheaded kaz hastalıktan öldü. Sonbahar 2005: Orta Asya ya, Orta Doğu ve Avrupa ya yayılma (Türkiye) 6 3

4 AI nın Yayılışı ile İlgili Teoriler o Küresel Isınma Göç yollarının ve zamanlarının değişimi Göç eden türlerin değişimi o Kanatlı populasyonunun dağılımındaki değişiklikler Çiftlik sayılarında artış Küçük ve orta ölçekli çiftlikler ve yetersiz biyogüvenlik o Açık besleme modellerinde artış Kaz, doğal tavuk, ördek,hindi ve devekuşu yetiştiriciliği o Canlı kanatlı pazarları Türkiye için Avian Influenza Risk Faktörleri Sulak alanlar Göçmen su kuşları için dinlenme alanları Göç yolları Dünya kanatlı endüstrisi ile yakın işbirliği 4

5 Konaklama Alanları ( tarihli erişim) erişim) Sulak Alanlar o Sulak alanlar ve göçmen kuşların konakladığı alanlar endüstriyel kanatlı yetiştiriciliğinin yoğun olduğu yerlere çok yakındır. o Kanatlı yetiştiriciliğinin yoğun olduğu yerlerde çok önemli sayıda hastalığa duyarlı türler (hindi) bulunmaktadır. o Türkiye de uluslar arası öneme sahip 200 dolayında sulak alan vardır ve bu alanlar her yıl yaklaşık 1.5 milyon su kuşuna ev sahipliği yapmaktadır. 5

6 Türkiye Kanatlı Popülasyonu AI İçin TKB Tarafından Yapılan Çalışmalar İlk salgından önce yapılan çalışmalar Salgınlar esnasında yapılan çalışmalar Salgınlardan sonra yapılan ve halen yürütülen çalışmalar 6

7 Türkiye de Salgın Öncesi Yapılan Çalışmalar Olası AI salgınlarına karşı hazırlıklar 2000 yılında başlatıldı başlatıldı.. o Yasal çerçevede düzenlemeler ( )) Hayvan Sağlığı ve Zabıtası değişiklik yapıldı ( )) Yönetmeliğinin 116..Maddesinde 116 Avian Influenza Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Talimatnamesi hazırlandı ( )) AB Eşleştirme projesi kapsamında yeni Acil Eylem Planı hazırlandı ( )) Taslağı AB nin 92 92/ /40 EC ye tam uyumlu yeni bir yönetmelik taslağı hazırlandı ( )) Türkiye de Salgın Öncesi Yapılan Çalışmalar o Kanatlı veri tabanı güncelleştirildi ( )) Tavuk Vebası Hastalığı Tarama ve Programı uygulamaya konuldu ( )) İzleme 320 işletmeye ait 7848 sürüden alınan adet serum test edildi AI ya karşı oluşmuş antikor tespit edilemedi Kanatlı ( )) işletmelerinin koordinatları belirlendi 7

8 Türkiye de Salgın Öncesi Yapılan Çalışmalar o Laboratuvar aktiviteleri AI konusunda Ulusal Referans belirlendi (Bornova VKAE )) Laboratuvar Laboratuvarların teşhis kapasiteleri güçlendirildi Solunum sistemi hastalıklarından şüpheli materyaller AI yönünden taranmaya başlandı Türkiye de Salgın Öncesi Yapılan Çalışmalar o İthalat kısıtlamaları ve kontrolleri arttırıldı o Hastalıkla ilgili tatbikat yapıldı (4(49 Eylül 2005) 8

9 Türkiye de Salgın Öncesi Yapılan Çalışmalar Eğitimler o Sektör, üniversite ve ilgililerle değişik tarihlerde toplantılar yapıldı o Üreticilere yönelik bilgi notu hazırlandı o Bilgi notları TKB web sitesine konuldu ve tüm illere gönderildi ( )) Türkiye de Avian Influenza nın Tarihçesi 9

10 Türkiye de Ekim 2005 e kadar AI vakası rapor edilmemiştir İlk Salgın : 5 Ekim 2005 o Balıkesir / Manyas /Kızıksa beldesinde açıkta yetiştirilen bir hindi sürüsünde görülmüştür o Hastalık tespit edilen 2500 kapasiteli sürüde ölümler şekillenmiş, canlı kalanlar itlaf edilmiştir o Bölgede bulunan 4000 kanatlı ve güvercin itlaf edilmiştir o Hastalık yayılmadan kısa sürede kontrol altına alınmıştır 10

11 Türkiye de ilk AI Vakası MANYAS,, Ekim 2005, açıkta yetiştirilen hindi sürüsünde; MANYAS Mihrak :1 Bireysel Vaka: MANYAS VAKASI o Avian Influenza o tarihe kadar Türkiye nin karşılaşmadığı bir hastalık o Diğer ülkelerdeki AI nedeniyle insanlarda şekillenen ölüm vakaları, Türkiye de korku ve endişe yarattı o Kanatlı Endüstrisine etkisi: Satışlar % 50 50,, et fiyatları % 40 düştü Durumun düzelmesi 2 ay sürdü 11

12 AI Salgınında Alınan Önlemler o AI Acil Eylem Planı aktive edilmiştir edilmiştir.. o Sağlık Bakanlığı, AB Komisyonu, FAO, DSÖ Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatı (OIE) ve komşu ülkelere bilgilendirilmiştir bilgilendirilmiştir.. o tarihinde gönderilmiştir.. gönderilmiştir AB Referans Laboratuvarına PATOJEN örnek Genetik sekans analizi sonucu virusun YÜKSEK INFLUENZA VİRUSU (HPAI) olduğu tespit edilmiştir AVIAN Influenza A subtip H5N1 olduğu teyit edilmiştir Moleküler Filogenetik bulgular sonucu virusun, HA geni A/Grebe/Novosibirsk/05 A/Grebe/Novosibirsk/ 05 virusuna çok benzer (% oranında benzerlik) olarak bulunmuştur bulunmuştur.. Türkiye ile Rusya, Moğolistan ve Çin de izole edilen virus suşları çok yakın ve benzer olarak bulunmuştur bulunmuştur.. AI Salgınında Alınan Önlemler o Tüm il Müdürlüklerine önlemler konulu talimat gönderilmiştir gönderilmiştir.. o Semt pazarlarında açıkta canlı kümes engellenmesi için talimat gönderilmiştir gönderilmiştir.. hayvanı satışının o Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü WEB sayfasına (www kkgm..gov gov..tr tr)) konuyla ilgili güncel bilgiler konulmuştur konulmuştur.. o Göçmen su kuşlarının konaklama yerlerinde survey çalışmaları başlatılmış, Adana, Artvin, Ardahan, Balıkesir, Bursa, Burdur, Çanakkale, Hatay, İzmir, Isparta ve Osmaniye illerinde tarama çalışmaları başlatılmıştır.. başlatılmıştır 12

13 İkinci Salgın: Aralık 2005 o Iğdır / Aralık ilçesinde görüldü o Kısa sürede birçok bölgede tespit edildi o 12 insan vakası /4 /4 ölüm o Salgınlar Mart 2006 bitti 2005 yılı 6 ilde 9 vaka 13

14 2006 yılı 54 ilde 213 vaka GENEL DEĞERLENDİRME o Ölen Muhtelif Kanatlı Sayısı : 9169 adet o Mihrakların % 44.3 (90 mihrak) de 1 adet kanatlı hayvan ölürken, o Mihrakların %78.3 (159 mihrakta) ise ölen kanatlı sayısı: <5 dir. o Ülke genelinde; 203 mihrak H5N1, 30 bireysel vaka H5N1 Samsun ilindeki H5N1 yanısıra bir mihrakta LPAI H7N1 tespit edilmiştir. 14

15 İtlaf Edilen Kümes Hayvanları o Karantina Bölgesindeki İtlaf : o Karantina Bölgesi Dışındaki İtlaf : o Toplam İtlaf : o Çıkma Tavuk İtlafı : MÜCADELENİN EKONOMİK BOYUTU Kalem TL Karantina Alanında İtlaf tlaftazminat * ,80 Çıkma Tavuk İtlafı (1.1 TL ) ** ,00 Çıkma Tavuk (Kesimhane sahiplerine 0.1 TL) *** Çıkma Tavuk (Hayvan sahiplerine 0.3 TL) *** Diğ Di ğer Harcamalar (Malzeme (MalzemeAkaryakıt vb) TOPLAM , , , ,69 * 2005/47 Sayılı Tebliğ çerçevesinde tazminatlar ödendi. ** 2006/4 Sayılı Tebliğ çerçevesinde destekleme yapıldı. ***2006/14 Sayılı Tebliğ çerçevesinde destekleme yapıldı. 15

16 Üçüncü Salgın: Şubat, 2007 o Batman / Gercüş/ Boğazköy de ortaya çıktı o İki ilde görüldü o Toplam kanatlı itlaf edildi Boğazköy o TL tazminat ödendi o Salgınlar de de bitti 2007 yılı 2 ilde 18 vaka 16

17 Dördüncü Salgın: Ocak, 2008 o Zonguldak / Çaycuma da ortaya çıktı o Yedi ilde görüldü. o Toplam 7477 kanatlı itlaf edildi o TL tazminat ödendi o Salgınlar de bitti 2008 yılı 7 ilde 10 vaka 2009 ve 2010 yıllarında hastalık görülmedi 17

18 ÜLKEMİZDE AVIAN INFLUENZA VAKALARI TOPLAM YILLAR VAKA SAYISI ETKİLENEN İL SAYISI Türkiye nin mevcut HPAI Durumu o Vakalar sınırlı alanlarda ve az sayıda ölümle seyretmiştir o Vakalar sulak alanlar ve göç yollarıyla örtüşmektedir o Ticari işletmelerde hastalık görülmemiştir 18

19 Türkiye nin mevcut HPAI Durumu o Türkiye, de OIE ye HPAI yönünden arilik bildirimini yapmıştır. Teşhis Aktiviteleri 19

20 Teşhis Aktiviteleri Bölgesel seviyede 8 Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü (VKAE) tarafından sağlanmaktadır. Bornova VKAE AI / ND Ulusal Referans Laboratuvarı (URL) olarak görevlendirilmiştir. VKAE lerine solunum sistemi problemi ile gelen tüm numuneler AI / ND yönünden test edilmektedir. VKAE lerinin Hizmet Alanları MVKAE, EtlikAnkara Konya VKAE Adana VKAE Pendik VKAEIstanbul Elazığ VKAE Erzurum VKAE Bornova VKAEİzmir* Samsun VKAE * Bornova VKAE AI /ND Ulusal Ref. Lab. 20

21 AI Teşhis Metotları O.I.E. Manual of Standards for Diagnostic Tests and Vaccines AB Direktifi, 92 /40/EC (AI) TKB, Teşhiste Metot Birliği Kitapçığı, AI Acil Eylem Planı VKAE lerinde Uygulanan AI Teşhis Metotları Uygulanan Avian Influenza Testleri VKAE ELISA RT VI 1 2 TC3 H A RTPCR11 rrtpcr12 DIVA1 SEQ14 H I5 N I6 AGI D7 Ab8 Ag9 IFA T Bornova Etlik Pendik Adana Erzurum Elazığ Konya Samsun 1 Hızlı Test (Antigen capture) 2 Virus iz izola olasyonu syonu 4 Hem Hema agglutination 5 Hemagglutination inhibition 7 Agar gel immunodiffusion 8 Anti Antikor kor capture ELISA 1010 İmmunofluorescence Antikor Antikor test 1111 Reverse transcriptase PCR 1313 Differentiation of infected and vaccinated animals 3 Doku Kültürü 6 Neuroaminidase inhibition 9 Antigen capture ELISA 1212 Real Time PCR 1414 Sequencing 21

22 AI şüphesi ile VKAE lerine gönderilen Örnekler (Salgın Dönemi) o Gelen Marazi Madde Sayısı : o Pozitif : 389 o Negatif : o Muayeneye Uygun Olmayan : AI şüphesi ile VKAE lerine gönderilen Örnekler o Gelen Marazi Madde Sayısı : 735 o Pozitif : 0 o Negatif : 690 o Muayeneye Uygun Olmayan : 45 22

23 AI şüphesi ile VKAE lerine gönderilen Örnekler (Salgın Dönemi) o Gelen Marazi Madde Sayısı : 365 o Pozitif : 36 o Negatif : 321 o Muayeneye Uygun Olmayan : 8 AI şüphesi ile VKAE lerine gönderilen Örnekler o Gelen Marazi Madde Sayısı : 410 o Pozitif : 0 o Negatif : 400 o Muayeneye Uygun Olmayan : 10 23

24 Salgınlar Esnasında Yaşanan Güçlükler (1) o Panik nedeniyle Laboratuvarlara materyal akışında aşırı artış, o Şüpheli materyallerin Laboratuvarlara gönderimindeki aksamalar, o Laboratuvarlara materyal gönderim şartlarında problemler, Salgınlar Esnasında Yaşanan Güçlükler (2) o Laboratuvarlarda deneyimli konu uzmanı sayısında yetersizlikler, o Laboratuvarlarda gerekli sarf malzemesi yetersizliği, o AI nın teşhisi için gerekli damızlık yumurta temininde yaşanan güçlükler, 24

25 Laboratuvar Şartlarında Gelişmeler (1) Yapılanlar; o Ulusal Ref.Lab. teşhis kapasitesi attırıldı, o Ulusal Ref.Lab. Personeli eğitimi, o AI/NDV konusunda Uluslararası Yeterlilik Testlerine katılım, o AB/OIE/FAO Referans Lab. ile işbirliği o Teşhisin hizmetlerinin hızlı ve etkin yürütülebilmesi için VKAE leri alet, ekipman yönünden güçlendirildi, Laboratuvar Şartlarında Gelişmeler (2) Bölge Lab. Uzmanlarına metot birliği konusunda eğitim, Bölge Lab. Uzmanlarına Biyogüvenlik konusunda eğitim, Laboratuvarların teşhis yeterliliklerini ölçmek için Ulusal AI/NDV Yeterlilik Testi (Ring Test) uygulaması 25

26 Salgın Sonrası Yapılan Çalışmalar Survey Çalışmaları Ülke genelinde genelinde;; o Pasif Survey o Köy Tavukları ve Hindilerde Aktif Klinik Survey 63 il köyde yaklaşık sürüde yapıldı HPAI tespit edilemedi o Ticari Sürülerde Survey Aktif Klinik Entegre Entegre:: Sürü Sürü:: Salgın Sonrası Yapılan Çalışmalar Survey Çalışmaları o Köy Tavuklarında Serolojik Virolojik Survey Çalışmaları Çalışmaları;; ve o Samsun, Sinop, Tokat, Elazığ ve Kütahya illerinde serolojik survey yapıldı o H3, H5, H6, H7 antikorları tespit edildi ve H9 o Samsun ili çevresinde virolojik survey yapıldı o Virus izolasyonu gerçekleştirilemedi 26

27 Salgın Sonrası Yapılan Çalışmalar Survey Çalışmaları o Yabani Kuşlarda Survey Çalışmaları; o TKB, FAO, Doğa Derneği ve Kuş Araştırmaları Derneği ile birlikte Samsun, Ankara ve Adana illerinde yabani kuşlarda virolojik survey çalışmaları yapılmıştır 22 yabani kuş türündeki, 329 adet yabani kuştan, 658 adet numune alındı alındı.. Virus izolasyon ve moleküler teknikleri ile analizleri yapıldı teşhis HPAI virusu tespit edilemedi LPAI virusu izole edildi (H (H12 12N N2) Salgın Sonrası Yapılan Çalışmalar o Hastalık konusunda illerde yapılan hazırlık çalışmaları yerinde incelendi incelendi.. o Bolu ve Balıkesir de Kuş gribi ve Biyogüvenlik konusunda geniş katılımlı eğitim ve bilgi değişim toplantıları yapıldı yapıldı.. 27

28 Salgın Sonrası Yapılan Çalışmalar TKB ve SB ile müştereken Stratejik İletişim Çalışma Grubu oluşturuldu. Salgın öncesi döneme yönelik bir afiş ve broşür hazırlandı. Bakanlığımız Yayın Dairesince hazırlanan 3 TV spotu revize edildi. UNICEF tarafından hazırlanan 5 TV spotu revize edildi. UNICEF tarafından hazırlanan KAP surveyi araştırması ve eğitim paketi ile çocuklara yönelik tasarlanmış oyunlar revize edildi. Milli Eğitim Bakanlığınca hazırlanan 2 TV spotu revize edildi. İletişim Stratejisi Uygulama Planına son şekil verildi. verildi. Salgın Sonrası Yapılan Çalışmalar Hayvancılık İşletmelerinin Kuruluş, Çalışma, Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik te değişikliğe gidilerek Avian Influenza hastalığına yönelik bazı tedbirler alındı alındı.. ( RG) o Yönetmeliğin yayınlanmasından sonra riskli sulak alan çevresindeki en az 1 km km.. mesafede kaz, ördek gibi suda yaşamaya ihtiyacı olan kanatlı hayvanlar için yeni bir işletme kurulması yasaklanmıştır yasaklanmıştır.. o Bu yönetmeliğe göre Çalışma izni alan ve riskli sulak alan çevresindeki en az 1 km km.. mesafede bulunan hayvancılık işletmeleri kaz, ördek gibi hayvanları işletmelerinde bulunduramaz bulunduramaz.. o Çalışma İzni alan hayvancılık işletmeleri suda yaşamaya ihtiyaç duymayan tavuk, hindi gibi kanatlıları sınırlandırılmış yerlerinde gezdirmek zorundadır (AÇIKTA GEZDİREMEZ) gezinti 28

29 Salgın Sonrası Yapılan Çalışmalar o Çalışma İzni alan işletmeler suda yaşamaya ihtiyaç duyan hayvanlar ile suda yaşamaya ihtiyaç duymayan hayvanları bir arada bulunduramaz.. bulunduramaz o Ticari kanatlı işletmeler farklı tür ve yaştaki kümes hayvanlarını aynı kümeste bulunduramaz bulunduramaz.. Yaşanan tecrübeler göz önüne alınarak salgın sırasında hazırlanan vaka tanımlamaları ile Mihrak Araştırma Formları güncellendi (www kkgm..gov gov..tr tr)) İl Valilikleri, Bölge VKAE Müdürlükleri ile Gümrük ve Tahaf.. Müdürlükleri sık sık alınacak tedbirler konusunda Tahaf talimatlandırıldı Ulusal Aşı yapıldı Bankası oluşturulmasına yönelik çalışmalar DIŞ KAYNAKLI PROJELER (FAO, DB, AB KATKILI PROJE) 29

30 Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o FAO Projeleri Kafkas Bölgesi ve Doğu Avrupa da Avian Influenza Hastalığının Erken Uyarı ve Korunması için Acil Yardım Projesi Avian Influenza hastalığını Kontrol ve Önlemek İçin Acil Destek Projesi 2 uzman desteği Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Dünya Bankası Projesi Kuş Gribi ve İnsana Tesir Eden Salgına Hazırlık ve Hızlı Tepki Projesi o AB Projesi Kuş Gribi Hastalığına Hazırlıklı Olma ve Müdahale Etme Projesi 30

31 Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Her iki proje kapsamında; o Hayvan sağlığı o Hastalık kontrol, teşhis, takip ve yönetim altyapısı güçlendirilmesi o Türkiye de hastalığın seyrini tespit etmek amacı ile survey çalışması o TÜRKVET te bulunan kanatlı veri tabanı geliştirilmesi o Hastalığın eradikasyonuna yönelik plan hazırlanması, eğitim ve mevzuat çalışması o İnsan sağlığı o Kamuoyu bilincinin arttırılması ve koordinasyon desteği Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Erken Uyarı Uyarı:: o Stratejik iletişim grubunun yaptığı çalışmalar sonucu 9 spot film, 9 radyo spotu, 6 farklı tasarım poster, 6 farklı tasarım broşür ve belgeselin basımı ve dağıtımı tamamlanmıştır tamamlanmıştır.. o Gönderilen bu materyallerin farkındalığı artırmak için hedef gruplara uygun olarak etkin olarak kullanılması sağlanmıştır sağlanmıştır.. 31

32 Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Tüm Türkiye de Eğiticilerin Eğitimi Seminerleri düzenlenmiştir.. Bu eğitimler ile ülke genelinde 324 düzenlenmiştir Eğitici eğitilmiş bu eğiticilerde kendi illerinde 2611 Veteriner sağlık çalışanını eğitmişlerdir eğitmişlerdir.. Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Erken Uyarı: o TKB, Sağlık Bakanlığı ve Unicef ile işbirliği içerisinde Eğiticilerin Eğitimi yapılmış bu eğiticilerde kendi illerindeki hedef grupları eğitmişlerdir eğitmişlerdir.. o Eğiticiler kendi illerinde toplam kişiye (hedef grup) ulaşmışlardır.. ulaşmışlardır 32

33 Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Hızlı Müdahale: o Projeler kapsamında alınan alet ve malzemeler teslim alınarak İl Müdürlüklerine gönderilmiştir gönderilmiştir.. o TÜRKVET te kanatlı veri tabanı geliştirilmiş ve uygulamaya hazır hale getirilmiştir getirilmiştir.. o Çeşitli illerde Gerçek Zamanlı Kuş Gribi Tatbikatı düzenlenmiştir.. düzenlenmiştir Salgın için Hazırlıklar Tatbikatlar o TKB ve AB ortak tatbikatı Eylül 2005, Bandırma, o Sağlık Bakanlığı Tatbikatı Ağustos 2006, o Gerçek ölçekli dört tatbikat, Samsun; Kasım 2007 Bolu; Eylül 2008 Konya; Aralık 2009 Antakya; Mayıs

34 Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) Hızlı ve Güvenilir Teşhis; Laboratuvarların Rehabilitasyonu Biogüvenlik Seviyesi 3 Etlik Pendik Bornova Biogüvenlik Seviyesi 2 Konya Adana Samsun Erzurum Elazığ Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Hızlı Teşhis: o Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Müdürlüklerinde çalışan laboratuvar personeli yeni teşhis yöntemleri konusunda yurt dışında ve yurt içinde eğitimlere tabi tutularak bilgilerinin güncellenmesi sağlandı. o ABD Tarım Dairesi ile işbirliği çerçevesinde Epidemiyoloji Eğitimi yapıldı. 34

35 Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Avian Influenza Survey El Kitabı o Gübre ve Karkas Yönetimi El Kitabı hazırlanarak İl Müdürlüklerine gönderildi. Salgın Sonrası Yapılan Çalışmalar o 2007 yılı Eylül ayında "Uluslararası Kuş Gribi Kongresi" Kongresi" düzenlendi. 35

36 WEB PORTAL Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Samsun ilinde yaban hayatı izleme kapasitesinin artırılması ve yaban hayatı survey çalışmalarına yönelik eğitimler yapıldı. o Yaban hayatında aktif gözetim kapasitesinin oluşturulması ve yaban hayatında survey çalışmalarının yapılabilmesi amacıyla amacıyla Kuş Yakalama Aparatı alımı yapıldı yapıldı.. 36

37 Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Mobil Yakma Üniteleri alınarak Bölge VKAE ne gönderildi.. gönderildi Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Dünya Bankası Projesi kapsamında sağlanan ABD Kalkınma Ajansı hibesi ile yürütülen pilot çalışmalarda riskli bölgelerdeki kanatlıların kapalı tutulmasına yönelik olarak 4 ilimizde kümesler yapıldı yapıldı.. Kars, Batman, Konya, Balıkesir 356 kapalı kümes inşa edildi. 37

38 Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) Önce Sonra Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Mobil Bilgi Büfeleri oluşturulması için 10 adet minibüs alınarak amacına uygun tadilatı yapılıp Bölge VKAE ne tahsis edildi. 38

39 İletişşim Materyalleri İleti Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) Avian Influenza konusunda Avcıları Bilinçlendirme 39

40 Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Amaç: Halkın bilinçlendirilmesi o Hedef Kitle: Avcılar, sulak alanlardan faydalananlar o İşbirliği: Çevre ve Orman Bakanlığı ve Avcılar Kulübü o Avcılık Sertifika Kurs müfredatında AI konusunda bilgilendirme Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o TKB ve tavukçuluk sektörünün bölümlendirme için hazır hale getirilmesi çalışmaları, o BSLBSL2 ve BSL BSL3 düzeyi laboratuvar çalışanlarının uygulamada eğitilmesi ve akreditasyonun desteklenmesi çalışmaları, o Uzun vadeli Hayvan Sağlığı ve Hastalıkları Kontrol Fonu nun oluşturulmasının desteklenmesi çalışmaları, 40

41 Salgın Sonrası Yapılan ve Devam Eden Çalışmalar ( Kuş Gribi Projeleri) o Halkın Avian Influenza bilgi düzeyinin ve köylerdeki biyogüvenliğin iyileştirilmesi çalışmaları, o Avian Influenza riskini tahmin sisteminin oluşturulması çalışmaları, o Halkın bilinçlendirilmesi amacıyla yerinde eğitim çalışmaları, o Kanatlı sektörü çalışanlarına yönelik eğitim çalışmaları, o Alet / malzeme alım çalışmaları, o Ulusal Acil Eylem Planı güncelleme çalışmaları devam etmektedir. Sonuç; HPAI, küreselleşmiş pazarın bir sonucu olarak ortaya çıkmış ve hızla yayılmıştır HPAI, küresel insan pandemisine neden olabilecek potansiyeli ile uluslar arası bir hastalıktır HPAI, ulusal ve uluslararası ticareti tehdit etmekte ve kanatlı sektörünü de risk altına sokmaktadır HPAI mihraklarının kontrolü tek bir ülke veya bölgeye ait kaynakların ve kapsamın ötesindedir Küresel insan sağlığını ve refahını koruma, uluslararası topluluğa ait ve uluslar arası boyutta bir sorumluluktur 41

42 İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER 42