Çalışmayı hazırlayan: ESALET DEMİR

Transkript

1 BİR OKULUN DETAYLI ÇEVRE İNCELEMESİ ( ÖRNEK ÇALIŞMA) Çalışmayı hazırlayan: ESALET DEMİR

2 İZZETBEY İLKÖĞRETİM OKULUNUN SWOT ANALİZİ ( ÇEVRE İNCELEMESİ ) ÖZET Dünyadaki hızlı gelişmeler Türk eğitim kurumlarında kapsamlı bir yineden yapılanma ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Bu çerçeveye göre, toplumun taleplerine karşı duyarlı katılımcılığa önem veren, hedef ve önceliklerinin belirlemiş, hesap veren şeffaf ve etkin bir eğitim kurumunun yapılanmasının gereği olarak stratejik planlama yaklaşımı benimsenmiştir. Planlı hizmet üretme ve uygulamayı etkili bir şekilde izlemede eğitim kurumlarının aktif katılımı zorunlu görülmektedir. Söz konusu faaliyetlerin yürütülmesinde stratejik planlama temel bir araç olarak gündeme gelmektedir. Stratejik kurumların en başta geleni okullardır. Bu çerçevede okulların beklentileri gerçekleştirebilmesi için her şeyden önce kurumun SWOT analizi yapmalı ve bu analiz yapılırken iç ve dış geçerlilikler göz ardı edilmemelidir. Bu araştırmada öncelikle SWOT analizinin çerçevesi sunulmuş ilköğretim okullarındaki SWOT analizinin uygulaması faaliyetlerinin etkinliği belirlenmeye çalışılmıştır.

3 Problemin Durumu Küreselleşmeyle birlikte oluşan yenidünya düzeninde yeni arayışlarda ve yapılanmalarda hızlı bir değişim oluşmaya başlamıştır. Oluşan bu hızlı değişim ve gelişim eğitim alanında da kendini göstermiş, eğitimdeki klasik tür kademelendirme anlayışın yerini yeni teknolojilere göre programlar belirleme yaklaşımına bırakmıştır. Gelişmiş ülkeler bile eğitim sistemlerin sürekli geliştirme ve eğitimde niteliği yükseltme arayışı içine girmişlerdir. Eğitim sisteminin ve eğitim kurumlarının sağlıklı ve etkin işlemesi bir ülkenin gelişmesi için çok önemli bir etkendir. Küreselleşmenin tüm etkileri bütün ülkelerde yoğun bir şekilde hissedilirken ülkeler için eğitim gibi önemli bir konuya çözüm getiren bakış açısıyla incelenmesi gerekir. Bu nedenle eğitim kurumlarında stratejik planlama yapılmadan önce SWOT analizinin yapılması büyük önem taşımaktadır. Eğitim örgütlerinden okulların değişen dünyaya uyum sağlamaları bulunduğu çevresi değişime hazırlayabilmeleri yapacakları SWOT analize uygun stratejik planlamayla mümkün olacaktır. Ülke kalkınmasında okulların önemi her geçen gün oldukça artmaktadır. Bu nedenle okulların stratejik planlamalarının önemi artmaktadır. Bu çalışmada ilköğretim okullarındaki SWOT analizinin uygulama boyutu ve etkinliğini belirlenmeye çalışılmıştır? Gelecek belirsizdir ve önceden bilinemez. Bu günün bilinen değişkenlerinin yarın nasıl bir değişikliğe uğrayacağını tespit etmek için sistematik tahmine ve çözümlemeye dayalı kararların alınması gerekmektedir. (Drucker, 1996) Bunu gerçekleştirmenin yolu var olan durumun SWOT analizini yapmak ve bu analize uygun stratejiler geliştirmek, uygulamak ve geliştirilen planı değerlendirip yeniden biçimlendirmekle mümkündür.

4 Eğitim kurumlarında SWOT analizine yönelik var olan durumu ortaya çıkarmak için yönetici, öğretmen öğrenci ve velilerin görüşlerinin saptanması ve bu saptanan durum, analiz edilerek örnek bir SWOT analizi uygulaması sunmak amacıyla durum çalışması modeline göre desenlenen araştırmada Konya ilindeki bir ilköğretim okulu araştırmanın evreni olarak seçilmiştir. Bu ilköğretim okulunun içinde bulunduğu durumun belirlenmesi için iç çevre analizi(güçlü ve zayıf yönleri) ile okulun dış çevre analizi (fırsatlar ve tehditler) saptanmıştır ve öneriler sunulmuştur. SWOT ANALİZİ SWOT Analizi, Stanford Araştırma Enstitüsü nde (Stanford Research Institute) 1960 tarihinden 1970 tarihine kadar sürdürülen çalışmaların ürünüdür. Sistemin beş kişilik bir grubun çalışması ile ortaya konduğu kabul edilir. Albert S. Humphrey (ölümü: 31 Ekim 2005 ) bu grubun önde gelen isimlerinden birisidir. S (Strengths) İncelenen kuruluş teknik, süreç veya bir durumun güçlü yanları (olumlu hususlar) W (Weaknesses) İncelenen kuruluş, teknik, süreç veya bir durumun zayıf yanları (olumsuz hususlar) O (Opportunities) Güçlü yanları destekleyen dış çevredeki koşullar (fırsatlar). T (Threats) Dış çevreden gelen tehditler. SWOT Analizi, bir planın geliştirilmesi veya bir sorunun çözümü amacıyla, bir kurumun veya durumun güçlü yanlarını belirleyerek bunları en uygun fırsatlarla eşleştiren, zayıf ve tehdit edici yönleri azaltmayı hedefleyen sistematik bir planlama (stratejik planlama) aracıdır.bir kurum veya kuruluşun ve bulunduğu çevrenin değerlendirilmesinde kullanılan bir planlama ve organizasyon aracıdır. İncelenen kuruluşun, tekniğin, sürecin

5 veya durumun güçlü ve zayıf yönlerini belirlemekte ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditleri saptamakta kullanılan bir tekniktir. Bir kurum veya kuruluşun iç ve dış çevresinin değerlendirilmesinde kullanılan bir analiz tekniğidir. SWOT analizi Yönetimi, örgütün iç ve dış çevreleri hakkında topladığı ham bilgilerden örgütün çevresinin genel bir resmini çizer. Ancak örgütün çevrelerinin yorumlanabilmesi ve bunların örgüt için ne anlama geldiklerinin anlaşılabilmesi için çevresel faktörlerin sistematik olarak değerlendirilmesi gerekir. Bu sayede örgütün çevresini anlamak ve yönetmek mümkün olur. SWOT analizi bunu gerçekleştirmenin bir yoludur. NEDEN SWOT ANALİZİ? Amaç; iç ve dış etkenleri dikkate alarak, varolan güçlü yönler ve fırsatlardan en üst düzeyde yararlanacak, tehditlerin ve zayıf yanların etkisini en aza indirecek plan ve stratejiler geliştirmektir. SWOT analizi, güçlü olduğumuz ve büyük fırsatların yattığı alanlara odaklanmamızı sağlar. NE ZAMAN KULLANILMALI? 1. Stratejik bir plan geliştirilmesi aşamasında 2. Sorun tanımlama ve çözüm oluşturulması aşamalarında 3. Nicel verilerin yetersiz, bilgilerin kişilerin belleklerinde olduğu durumların analizinde SWOT Analizi yaparken izlenecek işlem sırasının ilk basamağını, beyin fırtınası oluşturur. Beyin fırtınası, bir grup içindeki bireylerin,

6 ilgilenilen sorun veya konu hakkındaki görüşlerini, çözüm önerilerini veya fikirlerini, kişisel olarak ayrı ayrı açıklamaları için uygulanan bir iletişim ve fikir üretim aracıdır. Beyin fırtınası Problemlere değişik çözüm önerileri getirir; Çatışmaların azalmasına yardım eder; Katılımcıdır; Demokratiktir. İç çevre analizi, örgütün elinde bulunan kaynaklar, süreçler, varolan uygulama ve başarı durumunun değerlendirilmesidir (Pashiardis, 1996). Kaynaklar, çalışanları, örgüt içi sosyo-ekonomik yapıyı, iletişim ve diğer öğeleri; süreçler, tüm örgüt ve örgüt içi birimlerin her biri için yapılan uygulamaları; başarı ise, geçmişteki performans ve sonuçların bugünle karşılaştırılmasını ifade eder (Boyett, 1996). Dış çevre, örgütün kendisi ile ilgili ancak kendi dışındaki etmenlerden oluşur. Dış çevre analizinde bir örgütün varlığını sürdürmesini ve gelişmesini engelleyici dış çevreden kaynaklanan tehditler ve gelişmesini sağlayacak fırsatlar belirlenir. Bu fırsat ve tehditler ekonomik, sosyal, politik ve teknolojik güç ve eğilimlerin izlenmesi sonucu belirlenir (Boyett, 1996). Dış çevre analizi için gereksinim duyulan bilgiler, yazılı kaynak ve dokümanlardan, alan araştırması yaparak, sözlü kaynaklardan, internetten, resmi olmayan kaynaklardan toplanabilir (Dinçer, 2002, s.77-79). SWOT kısaltması, örgütün güçlü yönleri (Strenghts), zayıf yönleri (Weaknesses), fırsatları (Opportunities) ve olası tehditleri (Threats) sözcüklerinin İngilizce karşılıklarının baş harflerinden oluşmuştur. Dış çevre analizi ile saptanan, sektörde beliren olanaklar ve tehditlerin iç çevre analizinde saptanan örgütün kuvvetli ve iyileştirmeye açık yönleri ile

7 karşılaştırılmasıdır ( Bryson, 1995). SWOT analizinde güçlü yönler, örgütlerin herhangi bir konuda rakiplerine göre daha etkili ve verimli olması durumudur. Çevreden gelen olanaklar, örgütlerin kaynak ve kapasitesinin yeterli olması durumunda değerlendirilebilecek bir gelişmedir. Zayıf yönler, örgüt için rakiplerine kıyasla daha az verimli ve etkili olması ve rakiplerine göre daha kötü olduğu durumlardır. Zayıf tarafların ortaya çıkarılması, uzun dönemli stratejiler ve planlar için ciddi güçlük ve sınırlamalara yol açacak sorunların çözülmesine doğru atılan bir adım olacaktır. Fırsatlar, stratejik planlama açısından incelendiğinde, amaçların başarılmasında çevrenin örgüte sunduğu elverişli koşullardır. Tehditler, örgütlerin amaçlarını gerçekleştirmesini zorlaştıran veya olanaksız hale getiren yeni bir durum demektir. Tehdit örgütün başarısını engelleyecek ve onu zarara uğratacak her şeydir SWOT analizi, stratejik planlama sürecinde hem bir yaklaşım tarzı, hem de bir analiz tekniği olarak, yöneticilere düşünme modeli oluşturmaktadır. Bu model hem bilgiler toplanırken, hem de yorumlanırken, gündemi sınırlamakta ve kararların dayanacağı temelleri oluşturmaktadır. SWOT analizi stratejik kararlar için, oldukça ciddi bir alt yapı niteliği taşımaktadır (Dinçer, 2002, s.151). Kritik başarı etmenleri belirlenirken müşterilerin ürünlerini seçerken veya hizmet alırken hangi temel özellikleri göz önüne aldığı, hangi kaynakların ve rekabet yeteneğinin örgütü başarılı kıldığı ve örgütlerin sürdürülebilir rekabet üstünlüğü için ne yaptığı dikkate alınmalıdır (Thompson & Strickland, 1999, s.106). Amaçlar, örgütün başarılı olabilmesi için uzun dönemde gerçekleştirmeyi hedeflediği sonuçları ifade eder (Dinçer, 1998, s.487). Amaçlar, davranışları veya tepkileri yönlendiren bireysel veya toplumsal olarak belirlenmiş maddi veya manevi değerler olarak tanımlanabilir

8 (Dinçer, 2002, s.165). Hedefler, belirlenmiş olan stratejik amaçların örgütün bölümlerine göre ayrıntılı hale getirilmiş nihai durumudur. Stratejik planlama sürecinin nerede olmayı istiyoruz kısmını oluşturur. Çalışmanın Amacı Araştırmanın genel amacı, ilköğretim okullarında SWOT analizi ile okulun içinde bulunduğu durumu eğitim-öğretim kritik başarı etmeni açısından saptamak ve bu saptamayı hangi kıstas ve ne şekilde uygulanacağını göstermektir. Bu saptanan duruma dayalı bir stratejik planlama süreci uygulaması önermektir. Bu genel amaç doğrultusunda şu sorulara yanıt aranmıştır: 1.Okulun güçlü yönleri nelerdir? 2. Okulun zayıf yönleri nelerdir? 3.Okulun dış çevreden elde edebileceği fırsatlar nelerdir? 4.Okul dış çevreden ne gibi tehditler altındadır? 5. Eğitim-öğretim kritik başarı etmenine ilişkin SWOT analizi sonuçlarına göre okulun içinde bulunduğu durumu nedir? Sınırlılıklar 1. Araştırma, Konya ilinin Karatay ilçesindeki bir ilköğretim okulundaki dört, beş, altı, yedi ve sekizinci sınıf öğrencileri, bu öğrencilerin velileri, okuldaki tüm öğretmen ve yöneticilerinden elde edilen veriler ile sınırlıdır. 2. Araştırma Konya ilinin Karatay İlçesi sınırları içerisinde kalan dış çevre analizi için elde edilen veriler ile sınırlıdır.

9 Yöntem Araştırma Modeli Bu çalışma ilköğretim okullarında SWOT analizine yönelik var olan durumu ortaya çıkarmak için yönetici, öğretmen, öğrenci ve velilerin görüşlerinin saptanması ve saptanan durumun değerlendirilerek alternatif bir uygulama önermek amacıyla durum çalışması modeline göre desenlenmiştir. Öğretmenler, idareciler ve öğrencilerle birebir mülakat yapılarak veriler elde edilmiştir. Evren ve Örneklem Araştırmanın evreni Konya ilinin Karatay ilçesindeki bir ilköğretim okulunda görev yapan 3 yönetici ile 42 öğretmen; ayrıca bu okulda öğrenim gören 150 dördüncü sınıf, 148 beşinci sınıf, 146 altıncı, 152 yedinci sınıf, 143 sekizinci sınıftan öğrenci ve bu öğrencilerin rasgele seçilen 94 öğrenci velisidir. Evrene ulaşmada güçlük bulunmaması ve daha güvenilir verilerin elde edilebileceğinin düşünülmesi nedeniyle toplu ve bireysel görüşmeler yapılmıştır. Veriler ve Toplanması Araştırmanın ilk aşamasında ilköğretim okulunun içinde bulunduğu durumun belirlenmesi, okulun güçlü ve zayıf yönlerinin ortaya çıkarılıp okulun önündeki fırsat ve tehditleri saptamak için öğrenci, öğretmen, yönetici ve velilere okuldaki çeşitli süreçler ile ilgili görüşlerini saptamak

10 amacıyla mülakat tekniğine uygun olarak bireysel ve tollu görüşmeler yapılmıştır. Yapılan görüşmelerden elde edilen veriler toplanıp yazıya geçirildikten sonra tekrar öğrenci, öğretmen, idareci ve velilerle birebir ve toplu görüşmeler yapılmıştır. Bu son görüşmelerde elde edilen veriler sunularak tekrar gözden geçirilmiştir. Veri toplama araçlarında bir okulun geleceğe yönelik stratejilerini belirlemek için kaçınılmaz olan eğitim öğretim, alt yapı, insan kaynakları ve iletişim kritik başarı etmenleri ile ilgili önermeler yer almaktadır. Kullanılan veri toplama aracının kapsam bakımından uygunluğu, anlatım bakımından anlaşılırlığı bakımlarından uzmanların görüşleri alınmış ve uzmanlar tarafından araştırılmak istenen konu için uygun bulunmuştur. Araştırmanın görüşme aşamasında öncelikli olarak öğrenci, veli, öğretmen ve yöneticilere uygulanan veri toplama araçlarının sonuçlarında okulun zayıf yönleri olarak ortaya çıkan konularda derinlemesine bilgi toplamak amaçlanmıştır. Öğrencilerle yapılan birebir görüşmeler de iletişim becerileri yüksek olan öğrenciler seçilmişlerdir. Birebir görüşme yapılan öğretmenler Okul Gelişim Yönetim Ekibindeki (OGYE) gönüllü ve serbest zamanı olan dört öğretmenden oluşmuştur. Okuldaki iki müdür yardımcısının ikisiyle de görüşme yapılmıştır. Okul aile birliğinden ise gönüllü olan ve zaman ayırabilen veliler seçilmişlerdir. Görüşmeler sırasında kimi konularda ayrıntılı bilgi alma adına ek sorularda kullanılmıştır. Araştırmacı görüşmelere katılanları yönlendirmekten kaçınmıştır. Görüşmeler her grupta yaklaşık 30 dakika sürmüştür. Görüşmelerde elde edilen veriler ses kayıt cihazı kullanması istenmediğinden not alma sistemi ile kaydedilmiştir. Not alınırken kısaltmalar ve sık tekrar edilen kelimeler için işaretler kullanılmıştır.

11 BULGULAR İlköğretim okulunun öğrencileri, öğretmenleri, idarecileri ve velileri ile yapılan görüşmeler sonucunda okulun SWOT analizi yapılmıştır. sonuçlar sırasıyla sunulmuştur. GÜÇLÜ YÖNLERİ Okulun sınıflarında bulunan öğrenci mevcutlarının var olan standartlarda olması (25 30 öğrenci) İdareyle öğretmenler arası ilişkilerin iyi olması İdarecilerin görevini vekâleten değil kadrolu olarak sürdürmeleri. Bulunduğu bölgeye kurulan ilk okul olması. Yerleşim yerinin gürültü ve hava kirliliğinden uzak olması. Fen teknoloji sınıfının yeterli araç gereçlerle donanımlı olması. Bilgisayar teknolojisi sınıfının bulunması Okulda bütün branşlarda öğretmen açığının bulunmaması. Kurumda çalışan öğretmenler arasında ilişkilerin sıcak olması. Öğretmenlerle öğrenciler arasındaki iletişimin sağlıklı olması. Öğrencilerin okul disiplinini bozucu faaliyetlerde bulunmaması. Öğrenci sayısı olarak bölgenin en kalabalık okulu olması. Veli profilinin bölgenin insanlarından oluşması (kültürel farklılık bulunmaması) 8. sınıfın sonunda bir üst öğretime yerleşen öğrenci sayısının sürekli artan bir grafik çizmesi.

12 Öğrenci ve velilere göre okulda milli ve manevi değerlerin öğretildiğine olan inanç. İdareci kadrosunun tecrübeli kişilerden oluşması. Okulun yerleşim yerinin şehir merkezine bölge okullara göre yakın olması. Belediye otobüslerinin ve halk minibüslerinin okulun önünden geçmesi. ( ulaşım sıkıntısının bulunmaması) Öğretmenlerinin yüzde yüzünün bilgisayar biliyor olması. Okuldaki öğretmen kadrosunun çok sık değişmemesi. Yarım asrı geçen tarihi ile bu okuldan mezun olan önemli esnaf ve devlet memurlarının olması. Okul başarısının artmasına istekli ve bu konuda her türlü fedakârlığa hazır olan bir öğretmen kadrosunun bulunması. ZAYIF YÖNLERİ Okulun bahçesinin çok küçük olması. Sosyal faaliyetleri destekleyici ve uygun çok amaçlı salonun bulunmaması. Okulun yardımcı personel sayısının yetersiz sayıda bulunması. Okulda ulusal bayramlarda yapılan sosyal ve kültürel faaliyetlerin dışında fazla bir faaliyet yapılmaması.

13 Sportif faaliyetler için okul bahçesinde yeterli alanların olmaması. Velilerin eğitim öğretime ilgisiz olmaları. Velilerin eğitim seviyesinin düşük bireylerden oluşması. Okul başarı grafiğinin her geçen yıl artmasına rağmen başarılı öğrencilerde yeterli sayıya ulaşılmış olunmaması. Okul kütüphanesinin olmaması. İlköğretimden sonra orta öğretime devamın yetersiz olması. Genelde kız öğrencilerin ilköğretim sonunda orta öğretime gönderilmemesi. Okul Gelişim Yönetim Ekibi modeli sürecinin sağlıklı işlememesi. Okul personelinin TKY ye olan inancın olmaması. Okul Aile Birliği nin sağlıklı çalışmaması. Okulun yerleşim yerinin köyden kente göç merkezi olması sebebiyle yıl içinde çok sayıda öğrenci nakillerinin yaşanması. Okul veli işbirliğinin zayıf olması. İş Teknik ve Spor odalarının bulunmaması. Öğrencilerin sağlıklı alış veriş yapabileceği bir kantinin bulunmaması. Öğrenci velilerinin gelir seviyesinin düşük olması bununla birlikte velilerin kültür seviyesinin düşük olması. Mevcut bulunan ders araç gereçlerinin yeterince kullanılmaması. Okulun bahçe girişinin ana yol üzerinde bulunmasına rağmen güvenli geçişi sağlayacak trafik lambalarının bulunmaması. Okulda öğrenci sayısı fazlalığı nedeniyle ikili eğitim yapılması. Öğretmen ve öğrencilere göre sosyal kulüp çalışmalarına isteksiz katılım ve bu çalışmalarda öğrencilerin ilgi ve yeteneklerinin temel alınmaması formalitenin gerçekleştirilmesi.

14 Öğrencilere göre sınıflardaki sıraların öğrencilerin fiziki yapısına uygun olmaması bazılarının küçük bazıların ise büyük olması. Öğrencilere göre okulda sanatsal faaliyetlere yeterince yer verilmemesi. Okulda rehber öğretmen kadrosunun boş olması. Parçalanmış aile çocuklarının okulda çok fazla bulunması. Öğrenme güçlüğü çeken öğrenci sayısının çok olması. Okul iki farklı birbirinden bağımsız bölümde oluşması. İkinci kademeye geçişlerde başarılı öğrencilerin başka okullara nakil olması. FIRSATLAR Okul yerleşim yerinin yakın çevresine çok sayıda yeni konutların yapılıyor olması. Bulunduğu bölgenin en büyük okulu olması. Sosyal ve kültürel faaliyetlerin sergilene bilmesi için okulun 100 metre yakınında bulunan belediye tesislerinin kapılarını okula açması. Öğrenme güçlüğü çeken öğrenciler için çevrede çok sayıda bu konuda eğitim yapan kurumların bulunması. Veli potansiyelinin bölgenin yerli halkından oluşması. Okulun düzenlemiş olduğu sosyal ve kültürel faaliyetlere okul idaresi ile ilçe milli eğitimin iyi düzeydeki ilişkileri nedeniyle her türlü desteği vermesi.

15 Okul bahçesinin genişletilebileceği boş bir arsanın okulun yanı başında bulunması. (bu arsa belediye tarafından yeşil alan olan olarak ayrılmış durumda) Çevre okullara göre okulun imajının her geçen gün iyiye gitmesi. İlçe milli eğitimle var olan iyi ilişkiler nedeniyle kurum içi mesleki çalışmaların ve seminerlerin öncelikle bu okulda yapılması. Yerleşim yeri bölgesinde okula maddi destek sağlayabilecek birçok iş adamının bulunması. Yerleşim yeri çevresinde toplumsal şiddet olaylarının olmaması. Okulun diğer çevre okullarla işbirliğinin güçlü olması. TEHDİTLER Okulun yerleşim yerinin bölgenin köyden kente geçiş merkezi olması. Günün belirli saatlerinde okulun çevresinde boş gezen gençlerin olması. İlköğretim sonunda orta öğretime devamın özellikle kız öğrenciler düzeyinde oldukça az olması. Okulun OKS sınavlarında il başarı seviyesini yakalayamamaları. Okulun bahçe giriş kapısının trafiği yoğun olan yola açılması. Okulun yerleşim yeri çevresinde yüksek öğretim mezunu ve devlet memuru kişilerin az olması. Velilerin eğitimin öğretimin öneminin farkında olmamaları. Çevrede parçalanmış ailelerin sayısının oldukça çok olması. Öğrencilerin okul zamanları dışında boş zamanlarını değerlendirebileceği sosyal tesislerin bulunmaması.

16 Okul çevresinde amacının dışında kullanılan çok sayıda internet kefelerin bulunması. Okul çevresinde gıda, giyecek ve kırtasiye giderlerinin karşılanabileceği alış veriş merkezlerinin bulunmaması. Okul yakın çevresinde bir sağlık kuruluşunun ve eczanenin bulunmaması. Göç alan veren bölge olması nedeniyle eğitimde istikrarın yakalanamaması. ÖNERİLER Okul Gelişim Yönetim Ekibi üyelerinin ( müdür yardımcısı, öğretmenler, öğrenciler ve veliler) gönüllülük esasına göre seçilmesi gerekir. Okulun misyonunun ve vizyonunu belirlenirken var olan gerçekler ele alınarak belirlenmeli ve sürecin işlerliğine ve yararlılığına olan inanç tam olmalı. Oluşturulan yürütme ekibi ve bu ekip tarafından oluşturulacak alt gruplar tarafından yıl içinde yapılacak etkinlikler uygulanabilir olmalı ve bu etkinlikler çok geniş kesimlere yayılmalı. Okulun bahçesinin çok küçük olması nedeniyle bitişiğinde bulunan boş arsanın okul bahçesine katılımının sağlanması için sivil toplum örgütleriyle mahalle muhtarıyla ve Okul Aile Birliği üyeleri ile iş birliği yapılarak belediye ile temasa geçilmeli. Bu kuruma toplumsal ve demokratik kurallar çerçevesinde bir baskı uygulanmalı. Sosyal ve kültürel faaliyetlerin okulda zenginleştirilmesi için öğretmenler arasında görev dağılımı yapılmalı öncelikle gönüllülük

17 esasına dayanarak yıl içerisinde yapılabilecek faaliyetler öğretim yılı başında planlanmalı ve bu programa alınmalı. Velilerin eğitim öğretime var olan ilgilerinin artırılması için belirli aralıklarla bölgedeki üniversiteyle iş birliği yapılarak belirli zamanlarda ve önceden tespit edilen zamanlarda okulda aileleri eğitecek ve bilinçlendirecek konferanslar ve seminerler verilmeli. Sorunlu öğrencilerin aileleriyle bireysel görüşülüp rehberlik yapıldığı gibi başarılı öğrencilerin aileleriyle de sürekli diyalog içinde bulunulmalı bu aileler onu re edilerek ikinci kademeye geçişlerde yaşanan nakillerin önüne geçilebilinir. Bu süreçle birlikte okul başarısı var olduğundan daha ileri bir seviyeye ulaşması sağlanmış olacaktır. Okula bir kütüphane açılabilmesi için sivil toplum örgütleri ile temasa geçilebilinir ayrıca kardeş okul uygulamasına geçilerek kitap toplama kampanyası oluşturulabilinir. Ayrıca askeri birlik ve üniversitelerle temasa geçilerek gerekli maddi destek elde edilerek arzulanılan kütüphane açıla bilinilir. Kız öğrencilerin okutulması ile ilgili yaşanan sıkıntının giderilmesi için okulda velilere yönelik konferans ve seminerler düzenlenebilinir. Ayrıca bu konferans ve seminerlere özellikle bayan konuşmacılar davet edilmelidir. Okul Aile Birliği nin sağlıklı çalışabilmesi için veliler seçilirken özellikle toplumsal statü sahibi, eğitim öğretimin önemine inanan kişiler seçilmeli ve toplantılar önceden planlanan tarihlerde mesai saatinin dışında ve ucu açık sürede yapılmalı. Öğrenci nakil işlemlerinde ve yeni kayıtlarda yönetmeliğin tam olarak uygulanarak (bölgede ikametgâh zorunluluğu ) çok sık yaşanan nakil işlemlerinin önüne geçilmeli.

18 Okul veli işbirliğinin güçlendirilmesi için belirli zamanlarda ve programlı olarak öğretmen veli tanışma ve kaynaşmasını sağlayıcı davetler ve sohbet toplantıları yapılmalı. Okul bahçesinin uygun bir bölümüne kantin olarak hizmet verecek bir ek bina yapılmalı ve ihaleyle şahıslara verilerek okula ek kaynak sağlanılmalı. Okulun giriş kapısının önüne öğrencilerin güvenli geçişini sağlamak için kontrollü trafik lambalarının takılması sağlanmalı. Bunun uygulanabilirliğini sağlamak için belediye ve emniyetle temasa geçilmeli. Sosyal Kulüp çalışmaları sene başında hemen başlatılmamalı ilk bir aylık dönemde sosyal kulüplerle ilgili öğrencilere tanıtıcı bilgiler verilmesi faaliyet alanlarının tanıtılması kulüp çalışmalarının işlevini güçlendirecektir. Sınıflarda bulunan sıraların öğrencilerin fiziki yapısına uygun hale getirmek için tatil döneminde okulun marangoz ve demirci esnaf velileri ile işbirliği yapılarak sıraların tertip ve düzeni kolayca sağlanabilir bu yapıl arakta okul ve ülke bütçesine çok büyük bir katkı sağlanmış olur. Okul Aile Birliği nin il ve ilçe mili eğitimden randevu alarak ve sıkça ziyaretlerde bulunularak boş olan rehber öğretmen ihtiyacının dikkati çekilmeli en yakın zamandaki atamalarda bu kadronun doldurulması sağlanmalı. Okula velilerin iğlilerini yoğunlaştırmak için okula maddi ve manevi yardımda bulunan velilerin yapılacak kısa bir törenle onu re edilmesi sağlanmalı.

19 Öğretmen, veli ve öğrenci işbirliği sağlanarak okulu tanıtıcı bilgilendirici ve eğlendirici bir dergi çıkartılması sağlanmalı çıkan bu dergi çevre esnaf ve velilere dağıtılmalı. ESALET DEMİR Kaynakça Boyett, I. (1996). Module 3: Strategic management in educational establishments- Background reading. Nottingham: Nottingham Universirty Press.

20 Bryson, J. (1995). Strategic planning for public and nonprofit organizations. Sanfrancisco: Jossey Publishers. Dinçer, Ö. (1998). Stratejik yönetim ve işletme politikası. İstanbul: Beta Yayınları. (2002). Stratejik yönetim ve işletme politikası. İstanbul: Beta Yayınları. Pashiardis, P. (1996). Environmental scanning in educational organizations: Uses, approaches, sources and methodologies. The International Journal of Educational Management, 10(3), 5-9. Thompson, A. A. Jr., & Strickland, A. J. (1999). Strategy and policy: Concept and cases. Boston: Mc Graw Hill Irwin.