HÜTF TIP EĞİTİMİ ve BİLİŞİMİ ANABİLİM DALI. 1. Baskı: Ağustos 2004, Ankara. 8. Baskı: Ağustos 2010, Ankara

Transkript

1 H A Z I R L A Y A N L A R Prof.Dr. Canan Akyüz Program Koordinatörü Doç.Dr. Melih Elçin Yard.Doç.Dr. Orhan Odabaşı Öğr.Gör.Dr. Sevgi Turan Öğr.Gör. Arif Onan Ar.Gör. Bilge Başusta Programın tasarım ve içeriğine katkılarından dolayı; Prof.Dr. Nüket Örnek Büken, Doç.Dr. Dilek Aslan, Öğr.Gör.Dr. Kirsten Ward, Uz.Dr. Murat Sincan ve çizgileriyle Dr. Seyfi Durmaz a teşekkür ederiz. HÜTF TIP EĞİTİMİ ve BİLİŞİMİ ANABİLİM DALI 1. Baskı: Ağustos 2004, Ankara 8. Baskı: Ağustos 2010, Ankara

2

3 Sevgili Öğrenciler, Tıp bir bilim alanı, hekim de bir bilim insanıdır. Ancak hekimliği sadece bu bilim alanındaki uygulamalar olarak değerlendirmek bu kavramı daraltmak olur. Hekimlik, bir bilgi birikimi yanında kazanılan beceriler ve zaman içinde geliştirilen tutum ve davranışların bir bütünüdür. Aynı zamanda hekimlik, mesleksel sorumluluk, meslek grubu içinde dayanışma, meslek onurunu koruma ve mesleksel hakları gözetme gibi temel kavramların bir uygulamasıdır. Tıp fakülteleri eğitim programlarına bakıldığında bilgi ve kısmen beceri alanlarının tanımlandığı görülür. Tutum ve davranışlar ise usta-çırak ilişkisi içinde geliştirilecek, örtük eğitim programlarının (hidden curriculum) bir parçası olan alanlar olarak görülmektedir. Ancak zaman içinde hekimlikle ilgili kavramlar, tutum ve davranışlar daha açık olarak tanımlanmış, hekim adaylarına kazandırılması için eğitim yöntemleri belirlenmiştir. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi eğitim programına 2004 yılında eklenen İyi Hekimlik Uygulamaları programı bu gelişimin Türkiye deki öncülüğünü yapmaktadır. Bu program hekimlikle ilgili birçok kavramın eğitim programında yerini almasını sağlamıştır. İyi Hekimlik Uygulamaları programı her öğretim yılı sonunda öğretim üyeleri ve öğrencilerden alınan geribildirimler ve güncel gereksinimlerin ışığında gözden geçirilmektedir. Sunacağınız katkılar ile daha da gelişecek ve biçimlenecektir. Hepinize iyi çalışmalar ve başarılar diliyoruz. Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı

4 İ Ç İ N D E K İ L E R GİRİŞ 7 PROGRAM 9 Programın Amaç ve Öğrenme Hedefleri Program Tasarımı Programın Bölümleri Programın Akışı İYİ HEKİMLİK UYGULAMALARI PROGRAMI ( ) 17 Dönem Dönem Dönem Gelişim Dosyası Portalı ÖĞRENİM REHBERLERİ 73 Başvuran/Hasta ile Görüşme Yapma Becerisi Zor Hasta ile Görüşme Yapma Becerisi Kötü Haber Verme Becerisi Siyanozlu Hastada Öykü Alma ve Muayene Becerisi Klinik Etik Karar Verme Sürecinde Hasta ile Görüşme Yapma Becerisi Geribildirim Verme Becerisi Araştırma Planlama Rehberi Proje Önerisi Hazırlama Rehberi Proje Raporu Hazırlama Rehberi Proje Ürün Dosyası Hazırlama Rehberi El Yıkama Becerisi Maske Takma ve Kullanılmış Maskeyi Çıkarma Becerisi Steril Eldiven Giyme ve Kullanılmış Eldiveni Çıkarma Becerisi Vücut Sıcaklığını Kulaktan Ölçme Becerisi Radial Arterden Nabız Bakma ve Kan Basıncı Ölçme Becerisi Temel Yaşam Desteği Becerisi Tespit Sargısı Uygulama Becerisi Intramuskuler Enjeksiyon Yapma Becerisi Intravenöz Enjeksiyon Yapma Becerisi Damar Yolu Açma Becerisi Kalbi Fizik Muayeneyle Değerlendirme Becerisi Solunum Sistemi Fizik Muayeneyle Değerlendirme Becerisi Elektrokardiyografi Kaydı Alma ve Yorumlama Becerisi

5 Karın Muayenesi Uygulama Becerisi Siyanozlu Hastayı Muayene Becerisi Dikiş Atma ve Dikiş Alma Becerisi Nazogastrik Sonda Uygulama ve Çıkarma Becerisi Foley Katater Uygulama ve Çıkarma Becerisi Kadında Meme Muayenesi Becerisi Kadında Genital Sistem Muayene Becerisi Rektal Tuşe ile Prostat Muayenesi Becerisi DEĞERLENDİRME REHBERLERİ 125 Başvuran/Hasta ile Görüşme Becerisi Zor Hasta ile Görüşme Yapma Becerisi Kötü Haber Verme Becerisi Siyanozlu Hastada Öykü Alma ve Muayene Becerisi Klinik Etik Karar Verme Sürecinde Hasta ile Görüşme Yapma Becerisi Bilimsel Makale Değerlendirme Rehberi Proje Değerlendirme Formu Ürün Dosyası Değerlendirme Formu Grup Çalışması Değerlendirme Formu Oturum Performansı Değerlendirme Formu Görüşme Değerlendirme Formu Kişisel Değerlendirme Formu İletişim Becerileri Geribildirim Formu Hasta Görüşmesi Geribildirim Formu Eğitim ve Değerlendirme Merkezi Uygulama Kuralları Klinik Ziyaretler Uygulama Kuralları TEMEL KAVRAM VE BİLGİLER 149 I. İletişim Becerileri II. Mesleksel Beceri Eğitimi III. Etik ve Profesyonel Değerler IV. Tıpta İnsan Bilimleri V. Kanıta Dayalı Tıp VI. Klinik Ziyaretler VII. Değerlendirme Kaynaklar

6

7 GİRİŞ Tıp eğitimi ustadan görerek öğrenmenin esas olduğu, standartları olmayan usta-çırak eğitimiyle başlamıştır. IX-XII. yüzyıllarda Avrupa da gelişen tıp eğitimi, ABD de 1910 Flexner Raporu sonrası ivme kazanmıştır. Önceleri disiplinlere dayalı olarak sürdürülen yapılandırılmış eğitim 1950 lerden başlayarak organ sistemleri temelinde entegre edilen programlarla sürdürülmüştür lerden itibaren ise toplumların sağlık sorunlarını öncelikleyen yaklaşımlar ve öğrenen merkezli eğitim modelleri ağırlık kazanmaya başlamıştır. 21. yüzyılda tıp alanındaki bilginin kısalan yarılanma ömrü, artan bilgi yükü, hızla gelişen ve değişen tıbbi teknoloji, tedavi hizmetlerinin önceliklenmesi ve sağlık hizmeti sunumunda finansmanın belirleyiciliği tıp eğitimi üzerinde de etkisini göstermiştir. Tıp eğitimini planlayanlar ve eğitimi almayı amaçlayanlar için hedefler çeşitlenmiştir. Dünya Sağlık Örgütü, geleceğin doktorları için şu özellikleri tanımlamıştır: Hastayı, hem bireyin hem de ailenin ve toplumun bir üyesi olarak bütüncül bir şekilde gören bir hizmet sunucu, Sunduğu hizmeti geliştirirken uygulanacak teknolojinin etik ve maliyet etkin olanını seçmede bir karar verici, Bireylere ve gruplara kendi sağlıklarını değiştirme ve korumalarında güç veren bir iletişimci, Birlikte çalıştığı insanların güvenini kazanarak bireyin ve toplumun sağlık gereksinimlerini uzlaştırabilen ve toplum yararına girişim yapan bir toplum lideri, Sağlık verilerinin uygun kullanımını geliştirerek hastaların ve toplumun gereksinimlerini karşılamak için sağlık uygulamalarının içinden ve dışından organizasyonlarla ve bireylerle uyumlu çalışabilen bir yönetici. Ulusal Çekirdek Eğitim Programı nın girişinde ise Türkiye de tıp eğitiminin amacı şu şekilde tanımlanmıştır: Türkiye nin sağlık sorunlarını bilen ve birinci basamakta bu sorunların üstesinden gelebilecek bilgi, beceri ve tutumlarla donanmış, Birinci basamak sağlık kuruluşlarında hekimlik ve yöneticilik yapabilecek, 7

8 Mesleğini etik kuralları gözeterek uygulayan, Araştırıcı ve sorgulayıcı olan, Kendisini sürekli olarak yenileyip geliştiren, Uluslararası düzeyde kabul edilen ölçütlerde hekimler yetiştirmek. Tıp eğitiminin tarihine, tanımlanan amaçlarına ve istenilen hekim özelliklerine bakıldığında tıp fakültelerinin, öğrencilere sadece bilgi ya da beceri kazandırmanın çok ötesinde bir kültür, bir yaşam biçimi, bir bakış açısı kazandırmayı bir başka deyişle tutum ve davranış geliştirmeyi de öncelikleyen birer yüksek öğretim kurumu olduğu açıktır. Tıp eğitimindeki klasik anlayışa bakıldığında varolan temel sorunlar şunlardır: Bilgi yükü öğrenci kapasitesini aşmıştır. Temel bilimler klinik uygulamalarla, klinik bilimler ise temel sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilmeden öğretilmektedir. Sağlık alanına çok dar bir pencereden bakmaktadır. İngiliz Genel Tıp Konseyi nin tanımladığı ve tıp eğitimiyle uğraşanların bugün üzerinde anlaştığı görüş, tıp eğitimin yaşam boyu kendi kendine öğrenmeyi özendirmesi, temel, klinik ve sosyal bilimler arasında tam bir entegrasyonun sağlanması, tıp eğitiminin temel sağlık hizmetlerine ve koruyucu hekimliğe ağırlık verecek şekilde yeniden yapılandırılması, öğrencilerin eğitimin çok daha erken dönemlerinde hasta ile temas etmesi, tıp eğitiminin sağlığın biyolojik, psikolojik, sosyal ve ekonomik bileşenlerini birlikte içermesidir. Tıp eğitiminde bu değer, tutum, davranış ve becerilerin kazandırılmasına yönelik uygulamaların, eğitim programları içindeki payının artırılarak yapılandırılması gerekliliği ortadadır. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi nde bu gereksinim doğrultusunda öğretim yılından başlayarak Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı tarafından İyi Hekimlik Uygulamaları programı tasarlanmış ve uygulanmaya başlamıştır. 8

9 PROGRAM İyi hekimlik uygulamaları, iletişim becerileri temelinde tasarlanmış, mesleksel becerilerin ve muayene becerilerinin kazandırılacağı, etik ve profesyonel değerlerin tartışılacağı, klinik ziyaretlerin yapılacağı, tıpta insan bilimleri ilişkilerinin araştırılacağı ve kanıta dayalı tıp çalışmalarının değerlendirileceği uygulamalarla desteklenip zenginleştirilen bir programdır. Programın Amaç ve Öğrenme Hedefleri Programın amacı, öğrencilere iyi hekimin gereksinimi olan beceri ve tutumun kazandırılmasıdır. Bu amaca ulaşmak için öğrenciler; Hasta ve yakınlarıyla açık ve net iletişim kurabilmeli, Hastayı sorgulayarak hasta ve hastalığa uygun tam ve doğru bir öykü alabilmeli, Hastanın yakınmasına odaklanabilen, tüm sistemleri kapsayan tam bir fizik muayeneyi yapabilmeli, Mesleksel becerileri ustaca uygulayabilmeli, Kanıta dayalı tıbbı kullanabilmeli, Tıbbi uygulamalardaki etik değerleri içselleştirebilmeli, Hasta hekim ilişkisinde profesyonel tavırlarını geliştirebilmeli, Hastalık ve sağlık kavramlarına tarihi, kültürel, sanatsal ve düşünsel bakış açılarıyla yaklaşabilmelidir. Program Tasarımı Programın özellikleri şöyledir: Üç yıllık dikey bir program. Küçük grup etkinliği (her grupta öğrenci). Tüm yıl boyunca iki haftada bir biraraya gelinen oturumlar. Her öğrenciye oturum süreleri kadar araştırma süresi. Her grup yıl boyunca aynı eğitici ile birlikte. Her grubun program bölümlerini yıl içinde dönüşümlü uygulaması. Her bölüm için uygun eğitim etkinliği. Her aşamada uygun biçimlendirici (formative) değerlendirme yöntemi. Her yılın sonunda düzey belirleyici (summative) değerlendirme yöntemi. 9

10 Programın Bölümleri I. İletişim becerileri (Hasta görüşmesi) : Hasta-hekim görüşmesi klinik uygulamaların merkezinde yer alan, hekimin hastasının yakınmalarını dinleyip sorunlarına yardım edebileceği oldukça önemli ve sınırlı dakikalardır. Bu kısıtlı süreçte her hekimin sahip olması gereken dört yeterlik alanı vardır: Bilgi, problem çözme becerisi, iletişim becerileri ve fizik muayene. İletişim becerileri olmaksızın diğer bileşenlerdeki yeterlikler de önemli ölçüde anlamlarını yitirirler. Tıpta iletişim profesyonel bir beceridir ve profesyonel anlamda geliştirilmelidir. Bu nedenle iletişim becerileri tıp eğitimindeki temel bir beceridir, öğretilebilir ve öğretilmelidir (ayrıntılı bilgi için bakınız sayfa: 151). İyi hekimlik uygulamaları programı içinde iletişim becerileri üç aşamada planlandı. İlk aşamada etkin hasta görüşmesi basamaklarına uygun temel iletişim becerileri, ikinci aşamada farklı yaş ve cinsiyetteki, farklı sistemlere yönelik yakınması olan hastalarla ve zor hastalarla (kızgın hasta, sessiz hasta) görüşme yapma becerisi, son aşamada da kötü haber verme becerisi ile öykü alma ve fizik muayenenin birlikte uygulandığı hasta görüşmesi yapma becerileri kazandırılacaktır. II. Mesleksel beceriler: Muayene becerileri, klinik ve laboratuvar beceriler mesleksel beceriler başlığı altında değerlendirilmektedir. Tıp eğitiminin amaçları ya da sağlık hizmeti organizasyonunda hekimden beklenenler doğrultusunda belirlenen becerilerin, tanımlanmış bir standartta, yapılandırılmış yöntemlerle, laboratuvar ortamında, maket, manken ve standart hastalar kullanılarak kazandırılması yaygın bir yöntemdir (ayrıntılı bilgi için bakınız sayfa:155). İyi hekimlik uygulamaları programında ilk aşamada temel beceriler (el yıkama, maske takma, steril eldiven giyme), yaşamsal belirtilerin değerlendirilmesine yönelik beceriler (vücut ısısı, kan basıncı ve nabız), temel yaşam desteği ve intramuskuler enjeksiyon yapma becerilerinin kazandırılması, ikinci aşamada intravenöz enjeksiyon 10

11 yapma, damar yolu açma, kalp ve solunum sisteminin değerlendirilmesi, üretral kateterizasyon ve nazogastrik sonda uygulama becerilerinin kazandırılması, üçüncü aşamada dikiş atma, rektal tuşe ile prostat muayenesi, kadın genital sistem muayenesi ve siyanozlu hastaya yaklaşım başlıklı fizik muayene becerilerinin kazandırılması öngörülmektedir. III. Etik ve profesyonel değerler: Hekimin belirli bir düzeyde tıp bilgisine ve becerisine sahip olmasının yanı sıra hekim kimliğine uygun olduğu kabul edilmiş bazı etik ve profesyonel değerleri de sergilemesi beklenir. Hekim içinde yaşadığı toplumun sorunlarını izlemek, tahlil etmek ve bilimsel bakış açısı içerisinde sorumluluk bilinci ile kendi görüşlerini oluşturmak durumundadır (ayrıntılı bilgi için bakınız sayfa: 157). İyi hekimlik uygulamaları programının ilk aşamasında sağlık-hastalık kavramları, yaşam kalitesi bağlamında sağlık hizmetleri, hekim ve tıp öğrencisi, hekim-hasta/başvuran ilişkisi, hak kavramı (sağlık hakkı, hasta hakları), güvenirlik ve güvenirliğin ihlali, hasta sırrının saklanması gibi etik konuların tartışılması, ikinci aşamada yaşamın başında alınan etik kararlar (prenatal tanı testleri, genetik ayrımcılık, cinsiyet tespiti, abortus, yardımcı üreme teknolojileri ve etik sorunlar), yaşamın sonunda alınan etik kararlar (canlandırma komutu, faydasız tedavi, ölmekte olan hastaya ve hasta yakınlarına yaklaşım, ötenazi), ileri tıp teknolojileri ve aydınlatılmış onam kavramlarının tartışılması ve üçüncü aşamada klinik etik, etik kurullar, araştırma ve yayın etiği, toplum sağlığı etiği (sosyal fayda kavramı), hekim endüstri ilişkisi, tıp dışı uygulamalar karşısında hekim tutumu, medya etiği, sağlık haberlerinin medyada verilmesi ve bir profesyonel olarak hekimin sahip olması gereken değerlerin tartışılması öngörülmektedir. IV. Tıpta insan bilimleri: Hekimden tanı koymada bilgili ve uygulamalarda becerikli olmasının yanında hastasının duygusal gereksinimlerine duyarlı ve yardımcı olması beklenmektedir. Tıpta insan bilimleri, insanın sağlık, hastalık, sağlık hizmeti ve hasta-hekim ilişkisi özelinde davranışlarının anlamını irdeleyen ve deneyimlerini kaydeden tarih, edebiyat, sanat, 11

12 felsefe, etik, hukuk, antropoloji, sosyoloji ve teoloji alanındaki çalışmaları içerir. Tüm bu çalışmalar tıbba açılan farklı ve özel pencerelerdir. Tıbba bu pencerelerden bakabilmek hekimin hastasının dünyasına farklı bir yaklaşım getirmesine katkı sunacaktır (ayrıntılı bilgi için bakınız sayfa: 159). İyi hekimlik uygulamaları programının ilk aşamasında küçük gruplarla Tıp ve Sanat başlığında öykü, roman, şiir, müzik, resim, heykel, tiyatro, dans, opera ve sinema üzerine, ikinci ve üçüncü aşamada ise sırasıyla Tıp ve Tarih başlığında tarih, inanç, din, arkeoloji ve mimari üzerine ve Tıp ve İnsan başlığında felsefe, sosyoloji, etik, hukuk ve antropoloji üzerine araştırmalar yapılarak her yıl sonunda düzenlenecek öğrenci kongresinde poster ya da sözlü sunum olarak sunulmaları öngörülmektedir. V. Kanıta dayalı tıp: Toplumdaki değişim ve gelinen noktada tıp eğitiminin, öğrencinin ne öğreneceğine karar vermesini, kendi kendine öğrenmesini, kanıtları değerlendirmesini, işbirliği yapmasını ve ne kadar öğrendiğini değerlendirmesini sağlayacak bilgi okuryazarlığı, eleştirel okuma/düşünme ve kanıta dayalı tıp kavramlarına yönelik uygulamaları içermesi önerilmektedir (ayrıntılı bilgi için bakınız sayfa: 161). İyi hekimlik uygulamaları programında ilk aşamada öğrencilerle tıbbi bilgi okuryazarlığı kavramı, ikinci ve üçüncü aşamada kanıta dayalı tıp uygulamaları ile bilimsel araştırmayı değerlendirme konularının uygun örneklerle tartışılması ve uygulama yapılması öngörülmektedir. 12

13 VI. Klinik ziyaretler: Hastayla ve klinikle erken karşılaşma, öğrencinin kuramsal çalışmalara ilgisini arttırmakta, dünyada sağlık hizmetlerinin nasıl verildiği, sağlık alanında ekip çalışmasının ne olduğu, ekip çalışmasında rol tanımı, hekim-sağlık çalışanı iletişimi benzeri konuları tartışmasını sağlamakta ve hastadan tıbbi bilgileri edinme, muayene, iletişim becerileri ile hasta-hekim ilişkisi örneklerini gözlemleme şansını sunmaktadır. Öğrenciler için hastayla erken karşılaşmak için en uygun yerler birinci basamak sağlık kurumlarıdır (ayrıntılı bilgi için bakınız sayfa: 164). İyi hekimlik uygulamaları programının ilk aşamasında öğrencilerin hastane kliniklerindeki işleyişleri görmeleri, ikinci aşamada hastane polikliniklerinde hasta görüşmelerini izlemeleri ve sağlık alanında ekip çalışmasını tartışmaları, üçüncü aşamada ise acil servis hizmetlerini gözlemlemeleri ve değerlendirmeleri öngörülmektedir. 13

14 Program Akışı Dönem 1 Bölüm Başlıklar Eğitim etkinlikleri Değerlendirme İletişim Becerileri Hasta görüşmesinde temel kavramlar Yakınmaya yönelik öykü alma Standart hasta görüşmeleri Grup tartışmaları Kendini/Akran değerlendirme Eğitici değerlendirmesi Mesleksel Beceriler El yıkama - maske takma Steril eldiven giyme Kan basıncı ölçme Vücut ısısı ölçme Temel yaşam desteği Intramuskuler enjeksiyon Beceri eğitimi Hasta odaklı simülasyon Performans değerlendirme Etik ve Profesyonel Değerler Sağlık-hastalık kavramları Yaşam kalitesi bağlamında sağlık hizmetleri Hekim ve tıp öğrencisi Hekim-hasta/başvuran ilişkisi Hak kavramı: sağlık hakkı, hasta hakları Güvenirlik ve güvenirliğin ihlali, hasta sırrının saklanması Filmler Olgu sunumları Oyunlaştırma Kendini/Akran değerlendirme Dosya değerlendirme Tıpta İnsan Bilimleri Tıp ve Sanat Grup projesi/ ödevi Sunumlar Klinik Ziyaretler Hastane klinikleri Gözlem Rapor hazırlama Tartışma Kanıta Dayalı Tıp Bilgi okuryazarlığı Grup tartışmaları Rapor hazırlama Dosya değerlendirme Dosya değerlendirme Dosya değerlendirme Akran değerlendirme 14

15 Dönem 2 Bölüm Başlıklar Eğitim etkinlikleri Değerlendirme İletişim Becerileri Yakınmaya yönelik öykü alma Zor hasta görüşmesi Standart hasta görüşmeleri Grup tartışmaları Kendini/Akran değerlendirme Yeterlik değerlendirme Mesleksel Beceriler Intravenöz enjeksiyon Damar yolu açma Kalp ve solunum sesleri EKG Üretral kateterizasyon Nazogastrik sonda Beceri eğitimi Hasta odaklı simülasyon Performans değerlendirme Etik ve Profesyonel Değerler Yaşamın başında alınan etik kararlar; prenatal tanı testleri, genetik ayrımcılık, cinsiyet tespiti, abortus, yardımcı üreme teknolojileri ve etik sorunlar. Yaşamın sonunda alınan etik kararlar; canlandırma komutu, faydasız tedavi, ölmekte olan hastaya ve hasta yakınlarına yaklaşım, ötenazi. İleri tıp teknolojileri Aydınlatılmış onam Filmler Olgu sunumları Oyunlaştırma Kendini/Akran değerlendirme Dosya değerlendirme Tıpta İnsan Bilimleri Tıp ve Tarih Grup projesi/ödevi Sunumlar Dosya değerlendirme Klinik Ziyaretler Hastane poliklinikleri Ekip çalışması Gözlem Rapor hazırlama Tartışma Dosya değerlendirme Kanıta Dayalı Tıp Kanıta dayalı tıp Grup tartışmaları Rapor hazırlama Dosya değerlendirme Akran değerlendirme 15

16 Dönem 3 Bölüm Başlıklar Eğitim etkinlikleri Değerlendirme İletişim Becerileri Kötü haber verme Öykü alma ve fizik muayene Standart hasta görüşmeleri Grup tartışmaları Kendini/Akran değerlendirme Yeterlik değerlendirme Mesleksel Beceriler Dikiş atma Kadın genital muayene Rektal tuşe ile prostat muayenesi Siyanozlu hasta muayenesi Beceri eğitimi Hasta odaklı simülasyon Performans değerlendirme Etik ve Profesyonel Değerler Klinik etik, etik kurullar Araştırma ve yayın etiği Toplum sağlığı etiği (sosyal fayda kavramı) Hekim endüstri ilişkisi Tıp dışı uygulamalar karşısında hekim tutumu Medya etiği, sağlık haberlerinin medyada verilmesi Standart hasta görüşmeleri Grup tartışmaları Kendini/Akran değerlendirme Yeterlik değerlendirme Tıpta İnsan Bilimleri Tıp ve İnsan Grup projesi/ödevi Sunumlar Klinik Ziyaretler Acil servisler Gözlem Rapor hazırlama Dosya değerlendirme Dosya değerlendirme Kanıta Dayalı Tıp Kanıta dayalı tıp Bilimsel araştırma değerlendirme Grup tartışmaları Rapor hazırlama Dosya değerlendirme Akran değerlendirme 16

17 İYİ HEKİMLİK UYGULAMALARI ÖĞRETİM YILI PROGRAMI

18

19 Dönem I ÖNEMLİ TARİHLER 13 Ekim 2010 Z. TANIŞMA (sadece bu oturumlar ikişer saat olup A grupları 13:40 da, B grupları 15:40 da başlar) 31 Aralık DÖNGÜ NOTU (son verme tarihi) 18 Mart DÖNGÜ NOTU (son verme tarihi) Mart 2011 KONGRE BAŞVURUSU 5 Nisan 2011 BAŞVURU SONUÇLARININ AÇIKLANMASI 4-5 Mayıs 2011 VII. TIPTA İNSAN BİLİMLERİ KONGRESİ 20 Mayıs 2011 PROJE ÜRÜN DOSYASI (son teslim tarihi) 27 Mayıs DÖNGÜ NOTU (son verme tarihi) 6 Haziran 2011 YOKS 19

20 Z. Tanışma Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda programın yıllık akışı, hazırlamaları gereken çalışmalar ve önemli tarihleri değerlendireceklerdir. Etkinlik 1. Öğrencilerle tanışılacak ve yılboyu yapılacak etkinliklerle ilgili kişisel beklentiler ve çalışma prensipleri belirlenecektir. 2. Öğrencilerle cep telefonları ve/veya e-posta adresleri paylaşılarak yıl içerisinde grup içi haberleşmenin esasları belirlenecektir. 3. Öğrencilerin program kitapçığına ulaştıkları kontrol edilecektir. Eğiticide bulunan rehber ile program akışı incelenerek oturumların temel hedefleri, uygulanma biçimleri ve belli başlı uygulamaların süreçleri değerlendirilecektir. Öğrencilerin belirli uygulamalar için tarihleri kitapçıklarına not almaları sağlanacaktır. 4. Öğrencilere hazırlamaları gereken ödevleri tanımlanacaktır. Değerlendirme Öğrenciler, ödev tanım ve formlarına Gelişim Dosyası Portalı nda Z.Tanışma klasörü altındaki Ödev 1 bağlantısından ulaşabilirler. A. İletişim Eğitim Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler, hasta/başvuran ile görüşme yapma becerisi ile ilgili temel yaklaşımları (görüşmeyi başlatma, bilgi toplama, ilişkiyi kurma, açıklama ve planlama, görüşmeyi bitirme) tartışarak farkındalık kazanacaklardır. Etkinlik 1. Hasta görüşmesi-1 ve Hasta görüşmesi-2 filmleri izlenerek, bu filmlerde dikkat çeken noktalar, hasta tepkileri ve davranışları ile hekim yaklaşımı ve davranışları irdelenecektir. 20

21 2. Hasta/başvuran ile görüşme yapma becerisi öğrenme rehberindeki basamaklar tartışılacaktır. Rehber, İyi Hekimlik Uygulamaları kitabının sayfalarında bulunmaktadır. 3. Öğrencilerin kendi deneyimlerini paylaşması sağlanarak bu süreçlerle ilgili görüşleri, hasta beklentileri ve beklenen hekim davranışları tartışılacaktır. 4. Geribildirim Verme Rehberi tartışılacaktır. Rehber, İyi Hekimlik Uygulamaları kitabının sayfalarında bulunmaktadır. Değerlendirme Bu oturumda her öğrenci kendisinin ve bir arkadaşının oturuma katkısını Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan A. İletişim Eğitimi klasöründeki Oturumda Kendi Performansını Değerlendirme Formu nu ve Oturumda Akran Performansını Değerlendirme Formu nu kullanarak 1 hafta içinde değerlendirecektir. B. İletişim Kayıt 1 Yer Eğitim ve Değerlendirme Merkezi Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler, hasta/başvuran ile görüşme yapma becerisi kazanacak ve uygun tutum geliştirecektir. Etkinlik Öğrenciler sırayla görüşme odalarına girerek hasta/başvuran ile görüşme yapacaktır. Değerlendirme Kayda gelen öğrencilerin yoklamaları TEBAD tarafından değerlendirilecektir. Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan B. İletişim Kayıt 1 klasöründeki Hasta Görüşmesi Geribildirim Formu nu öğrenciler 1 hafta içinde dolduracaklardır. C. İletişim Değerlendirme 1 Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler, yaptıkları standart hasta görüşmesini izleyerek iletişim becerilerini değerlendireceklerdir. 21

22 Etkinlik 1. Öğrencilerin yaptığı görüşmeler sıra ile izlenecek, önce görüşme sahibi sonra diğer öğrenciler ve eğitici geribildirim verecektir. 2. Oturum sırasında görüşme yapan öğrenciyi bir arkadaşı Hasta/Başvuran ile Görüşme Becerisi Değerlendirme Rehberini kullanarak değerlendirecektir. Değerlendirme Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan C. İletişim Değerlendirme 1 klasöründeki Hasta/Başvuran ile Görüşme Becerisinde Kendini Değerlendirme Rehberi, Hasta/ Başvuran ile Görüşme Becerisinde Akranı Değerlendirme Rehberi ve İletişim Becerileri Geribildirim Formunu öğrenciler 1 hafta içinde dolduracaklardır. D. İletişim Kayıt 2 Yer Eğitim ve Değerlendirme Merkezi Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler, farklı yakınmaları olan hastalarda öykü alma becerisi kazanacak ve uygun tutum geliştirecektir. Etkinlik Öğrenciler sırayla görüşme odalarına girerek hastadan öykü alacaktır. Değerlendirme Kayda gelen öğrencilerin yoklamaları TEBAD tarafından değerlendirilecektir. Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan D. İletişim Kayıt 2 klasöründeki Hasta Görüşmesi Geribildirim Formu nu öğrenciler 1 hafta içinde dolduracaklardır. E. İletişim Değerlendirme 2 Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler, yaptıkları standart hasta görüşmesini izleyerek iletişim becerilerini değerlendireceklerdir. Etkinlik 1. Öğrencilerin yaptığı görüşmeler izlenecek, önce görüşme sahibi sonra diğer öğrenciler ve eğitici geribildirim verecektir. 22

23 2. Oturum sırasında görüşme yapan öğrenciyi bir arkadaşı Hasta/Başvuran ile Görüşme Becerisi Değerlendirme Rehberini kullanarak değerlendirecektir. Değerlendirme Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan E. İletişim Değerlendirme 2 klasöründeki Hasta/Başvuran ile Görüşme Becerisinde Kendini Değerlendirme Rehberi, Hasta/ Başvuran ile Görüşme Becerisinde Akranı Değerlendirme Rehberi ve İletişim Becerileri Geribildirim Formunu öğrenciler 1 hafta içinde dolduracaklardır. F. Etik Ve Profesyonel Değerler 1 Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler etik ile ilgili temel kavramlar hakkında bilgi ve farkındalık kazanacaktır. Etkinlik 1. Öğrencilerin aşağıdaki konuları gazete küpürleri üzerinden tartışmaları beklenmektedir: Sağlık-hastalık kavramları Yaşam kalitesi bağlamında sağlık hizmetleri Hekim ve tıp öğrencisi Hekim-hasta/başvuran ilişkisi Hak kavramı: sağlık hakkı, hasta hakları Güvenirlik ve güvenirliğin ihlali, hasta sırrının saklanması Değerlendirme Bu oturumda her öğrenci kendisinin ve bir arkadaşının oturuma katkısını Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan F. Etik ve Profesyonel Değerler 1 klasöründeki Oturumda Kendi Performansını Değerlendirme Formu nu ve Oturumda Akran Performansını Değerlendirme Formu nu kullanarak 1 hafta içinde değerlendirecektir. G. Etik Ve Profesyonel Değerler 2 Yer Kırmızı Amfi 23

24 Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler güncel ve öne çıkan etik durum ve kavramlar hakkında bilgi ve farkındalık kazanacaktır. Etkinlik 1. Öğrenciler amfilerde filmi izleyeceklerdir. 2. Film gösterimine katılan öğretim üyeleri öğrencilerle filmi kısaca tartışacaktır. Değerlendirme Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan G. Etik ve Profesyonel Değerler 2 klasöründeki Film Değerlendirme Formunu öğrenciler 1 hafta içinde dolduracaklardır. H. Kanıta Dayalı Tıp Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler bilgi okuryazarlığı ve bilgiye ulaşma yolları ile ilgili bilgi ve beceri kazanacaklardır. Etkinlik 1. Olgu okunarak olgudaki problem grup tarafından tanımlanacaktır. 2. Öncelikle öğrencilerin bu problemle ilgili bildikleri sıralanacak ve tahtaya yazılacaktır. 3. Öğrencilerin bu problemin çözümünde kullanabileceklerini düşündükleri ancak bilmedikleri başlıklar öğrenme konuları olarak ortaya konacak ve tahtaya yazılacaktır. 4. Öğrenciler 3-4 kişilik gruplara ayrılarak bir grup İHU-STY Hazırlık Odası ndaki kaynak kitaplar ve bir grup da internette konuyla ilgili çalışma yapacaktır. 5. Öğrenciler yaptıkları araştırmaların sonuçlarını tüm sınıfa sunacaklardır. Bilgiye ulaşamayanlar kendi gerekçelerini açıklayacaktır. 6. Bilgi kaynaklarının değerlendirilmesi ile ilgili hazırlanmış olan Kanıta Dayalı Tıp sunumu üzerinden ilerleyerek öğrencilerle bilgi kaynakları ve bilgiye ulaşma yolları tartışılacaktır. 7. Öğrenciler birer anahtar kelime belirleyerek ödev konusu saptayacak, ödevlerinde bu anahtar kelimeyi bir genel arama motoru bir de tıbbi arama motoru kullanarak tarayacaklardır. Buldukları ilk üçer kaynağı hangi koşullar ve kriterlerle bulduklarını açıklayan ve içeriklerini karşılaştıran birer rapor hazırlayacaklardır. 24

25 Değerlendirme Bu oturumda her öğrenci kendisinin ve bir arkadaşının oturuma katkısını Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan H. Kanıta Dayalı Tıp klasöründeki Oturumda Kendi Performansını Değerlendirme Formu nu ve Oturumda Akran Performansını Değerlendirme Formu nu kullanarak 1 hafta içinde değerlendirecektir. Kanıta Dayalı Tıp oturumuna ait ödevler Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan H. Kanıta Dayalı Tıp klasöründeki Ödev 2 formuna 15 gün içinde girilecektir. K. Tıpta İnsan Bilimleri 1 Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler sanatın çeşitli alanlarından sağlık ve hastalık kavramlarına bakış konusunda farkındalık kazanacaktır. Etkinlik 1. Tıpta İnsan Bilimleri sunumu öğrencilerle paylaşılarak hem kavram hem de proje ve kongre sürecinin anlaşılması sağlanacaktır. 2. Proje hazırlama sürecince öğrencilerin görevleri gözden geçirilecektir. Öğrencilerin proje önerisi, ara rapor, gelişim dosyası ve sözlü sunum ya da poster hazırlamaları beklenmektedir. Rapor biçimleri öğrencilere açıklanacaktır. Raporların tarihleri hatırlatılacaktır. 3. Öğrenciler 3-4 kişilik küçük gruplara ayrılacaktır. Gruplardan tıp ve sanat başlığı altında öykü, roman, şiir, müzik, resim, heykel, tiyatro, dans, opera ve sinema alanlarında çalışılabilecek değişik proje konularını belirlemeleri istenecektir. Mümkün olduğunca çok sayıda konu belirlenecek, tartışma sonrasında konular içerisinde bir seçime gidilebileceği vurgulanacaktır. Küçük grupların çalışmaları sona erdikten sonra önerdikleri konu başlıkları tüm grupla tartışılarak önerileri alınacaktır. Değerlendirme Bu oturumda her öğrenci kendisinin ve bir arkadaşının oturuma katkısını Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan K. Tıpta İnsan Bilimleri 1 klasöründeki Oturumda Kendi Performansını Değerlendirme Formu nu ve Oturumda Akran Performansını Değerlendirme Formu nu kullanarak 1 hafta içinde değerlendirecektir. Öğrenciler, proje önerilerini 15 gün içinde Gelişim Dosyası Portalı nda K. Tıpta İnsan Bilimleri 1 klasörü içinde yer alan Proje Öneri Formuna gireceklerdir. Öğrenciler proje ara raporlarını 25

26 Tıpta İnsan Bilimleri 2 oturumunun bir hafta öncesinde Gelişim Dosyası Portalı nda K. Tıpta İnsan Bilimleri 1 klasörü içinde yer alan Proje Ara Rapor Formuna gireceklerdir. L. Tıpta İnsan Bilimleri 2 Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler sanatın değişik alanlarından sağlık ve hastalık kavramlarına bakış konusunda farkındalık kazanacaktır. Etkinlik 1. Tıpta İnsan Bilimleri proje ara raporları gruplar tarafından sunulacak, öneriler üzerinde tartışılarak, grup üyelerinin görüşleri alınacaktır. 2. Kongrede, grubu temsil edecek projenin/projelerin belirlenmesi için her bir proje başlığı oylanacak, öğrencilerin, gruplarını temsil edecek proje/ler için katkıları alınacaktır. 3. Son rapor ve poster/sözlü sunum hazırlama üzerinde tartışılarak zaman planlaması yapılacaktır. Değerlendirme Öğrenciler, proje özetlerini grup içinde varılan sonuç doğrultusunda kongre sürecinde değerlendirilmek üzere Mart 2011 tarihleri arasında VII. Tıpta İnsan Bilimleri Kongresi Başvuru bağlantısından göndermek zorundadır. Öğrencilerin, İyi Hekimlik Uygulamaları kitabının sayfalarında yer alan Proje Raporu Hazırlama ve Proje Ürün Dosyası Değerlendirme formlarını kullanarak Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan L. Tıpta İnsan Bilimleri 2 klasöründeki Proje Ürün Dosyası klasöründeki formları en geç 20 Mayıs 2011 tarihine dek doldurmaları gerekmektedir. M. MESLEKSEL BECERİ EĞİTİMİ 1 Yer Sınıf D ve Mesleksel Beceri Laboratuvarı Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler, el yıkama, maske takma ve çıkarma ile steril eldiven giyme ve çıkarma becerilerini kazanacaktır. 26

27 Etkinlik 1. Öğrenciler ilgili becerilerin eğitim filmlerini izleyerek önemli noktaları ve takıldıkları yerleri sınıfta tartışacaktır. 2. Laboratuvarda masa başında bir öğrenci rehberi okurken diğer bir öğrenci uygulamayı yapacaktır. 3. Uygulamada her masada bir intörn hekim görev yapacaktır. 4. Uygulama sonrası masadaki öğrenciler birbirlerine geribildirim vereceklerdir. Değerlendirme Uygulamaya katılan öğrencilerin yoklamaları TEBAD tarafından değerlendirilecektir. Öğrenciler M.Mesleksel Beceri Eğitimi 1 klasöründeki Beceri Eğitimi Geribildirim lerini 1 hafta içinde dolduracaklardır. N. Mesleksel Beceri Eğitimi 2 Yer Sınıf D ve Mesleksel Beceri Laboratuvarı Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler, nabız, kan basıncı ve vücut ısısını değerlendirme ile temel yaşam desteği becerilerini kazanacaktır. Etkinlik Öğrenciler ilgili becerilerin eğitim filmlerini izleyerek önemli noktaları ve takıldıkları yerleri sınıfta tartışacaktır. 1. Laboratuvarda masa başında bir öğrenci rehberi okurken diğer bir öğrenci uygulamayı yapacaktır. 2. Uygulamada her masada bir intörn hekim görev yapacaktır. 3. Uygulama sonrası masadaki öğrenciler birbirlerine geribildirim vereceklerdir. 4. Oturum sonunda öğrenciler geribildirim formlarını dolduracaktır. Değerlendirme Uygulamaya katılan öğrencilerin yoklamaları TEBAD tarafından değerlendirilecektir. Öğrenciler N.Mesleksel Beceri Eğitimi 2 klasöründeki Beceri Eğitimi Geribildirim lerini 1 hafta içinde dolduracaklardır. 27

28 O. Mesleksel Beceri Eğitimi 3 Yer Sınıf D ve Mesleksel Beceri Laboratuvarı Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler, hastayla iletişim halinde intramuskuler enjeksiyon yapma becerisini kazanacaktır. Etkinlik 1. Öğrenciler ilgili becerilerin eğitim filmlerini izleyerek önemli noktaları ve takıldıkları yerleri sınıfta tartışacaktır. 2. Laboratuvarda masa başında bir öğrenci rehberi okurken diğer bir öğrenci uygulamayı yapacaktır. 3. Uygulamada her masada bir intörn hekim görev yapacaktır. 4. Uygulama sonrası masadaki öğrenciler birbirlerine geribildirim vereceklerdir. Değerlendirme Uygulamaya katılan öğrencilerin yoklamaları TEBAD tarafından değerlendirilecektir. Öğrenciler O.Mesleksel Beceri Eğitimi 3 klasöründeki Beceri Eğitimi Geribildirim lerini 1 hafta içinde dolduracaklardır. P. Klinik Ziyaret Yer Erişkin, Çocuk ve Onkoloji Hastaneleri servisleri Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler, hastane yataklı servislerindeki işleyiş ve yürütülen çalışmalar konusunda farkındalık kazanacaktır. Etkinlik 1. Servisteki sorumlu/görevli hekim sorumluluklar ve çalışmalar ile ilgili bir bilgilendirme yapacaktır. 2. Sorumlu hekim servisi gezdirerek birimler ve yürütülen çalışmaları anlatacaktır. 3. Ziyaret sonunda grubun küçük grup odasında ya da grubun uygun göreceği bir yerde kısa (15-20 dakikalık) bir değerlendirme yapılacaktır. 28

29 Değerlendirme Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan P. Klinik Ziyaret klasöründeki Kişisel Değerlendirme Formunu öğrenciler 1 hafta içinde dolduracaklardır. Değerlendirme Dönem İçi Değerlendirme Öğrenciler, İyi Hekimlik Uygulamaları programında dönem içinde 3 kez not alırlar. Bu notlar her döngü sonunda etkinliklere katılım, ödev yapma ve oturumlardaki performanslarına göre öğretim üyesinin her öğrenciyle ilgili değerlendirmesi sonucunda verilecektir. Bu notların ağırlıklı ortalaması öğrencinin dönem içi notu na %10 oranında katılmaktadır. (Kongre katılımı son döngü notunun 100 üzerinden 20 puanını oluşturmaktadır; sözlü sunumlar 20, posterler 10 puan alırlar.) Dönem Sonu Değerlendirme Öğrenciler 06 Haziran 2011 tarihinde istasyon temelli olarak organize edilen Yapılandırılmış Objektif Klinik Sınava (YOKS) gireceklerdir. Bu sınavda ilk istasyon iletişim becerilerini, ikinci istasyon verilen bir anahtar sözcük ile internet üzerinden bir makale aramayı, diğer dört istasyon ile klinik becerileri değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Öğrenciler bu sınavda 7 üzerinden bir not alırlar. Öğrencilerin Tıpta İnsan Bilimleri kapsamında hazırlayıp gelişim dosyasına girdikleri proje ürün dosyaları öğretim üyeleri tarafından değerlendirilerek dönem sonunda 3 üzerinden bir not verilecektir. Proje ve YOKS notları toplamı da dönem sonu notu na %10 oranında katılmaktadır. 29

30 Dönem 1, Grup A - Yarıyıl Hippocrates Z A B K T H T M T C D L T Galen Z M T A B K T H T N R C D Ebubekir Razi Z H T M T A B K T F T N R Süheyl Ünver Z K T H T M T A B L T F T Hulusi Behçet Z A B K T H T M T C D L T Behçet Uz Z M T A B K T H T N R C D Paracelsus Z H T M T A B K T F T N R Claude Bernard Z K T H T M T A B L T F T Andreas Vesalius Z A B K T H T M T C D L T Edward Jenner Z M T A B K T H T N R C D Alexander Fleming Z H T M T A B K T F T N R Rene Laennec Z K T H T M T A B L T F T Aristo Z A B K T H T M T C D L T Hammurabi Z M T A B K T H T N R C D Asklepios Z H T M T A B K T F T N R A İletişim Eğitim G Etik/Profesyonelizm 2 O Beceri Eğitimi 3 B İletişim Kayıt 1 H Kanıta Dayalı Tıp T Araştırma C İletişim Değerlendirme 1 K Tıpta İnsan Bilimleri 1 P Klinik Ziyaret D İletişim Kayıt 2 L Tıpta İnsan Bilimleri 2 Z Tanışma E İletişim Değerlendirme 2 M Beceri Eğitimi 1 F Etik/Profesyonelizm 1 N Beceri Eğitimi 2 30

31 Dönem 1, Grup A - Yarıyıl Hippocrates F T N T E T P T G T O Galen L T F T O T E T P T G Ebubekir Razi C D L T G T O T E T P Süheyl Ünver N T C D P T G T O T E Hulusi Behçet F T N T E T P T G T O Behçet Uz L T F T O T E T P T G Paracelsus C D L T G T O T E T P Claude Bernard N T C D P T G T O T E Andreas Vesalius F T N T E T P T G T O Edward Jenner L T F T O T E T P T G Alexander Fleming C D L T G T O T E T P Rene Laennec N T C D P T G T O T E Aristo F T N T E T P T G T O Hammurabi L T F T O T E T P T G Asklepios C D L T G T O T E T P A İletişim Eğitim G Etik/Profesyonelizm 2 O Beceri Eğitimi 3 B İletişim Kayıt 1 H Kanıta Dayalı Tıp T Araştırma C İletişim Değerlendirme 1 K Tıpta İnsan Bilimleri 1 P Klinik Ziyaret D İletişim Kayıt 2 L Tıpta İnsan Bilimleri 2 Z Tanışma E İletişim Değerlendirme 2 M Beceri Eğitimi 1 F Etik/Profesyonelizm 1 N Beceri Eğitimi 2 Yıl Sonu YOKS (OSCE) Tarihi:

32 Dönem 1, Grup B - Yarıyıl Marie Curie Z A B K T H T M T C D L T İbn Sina Z M T A B K T H T N R C D Thomas Sydenham Z H T M T A B K T F T N R John Hunter Z K T H T M T A B L T F T W.Conrad Röntgen Z A B K T H T M T C D L T Louis Pasteur Z M T A B K T H T N R C D Robert Koch Z H T M T A B K T F T N R William Harvey Z K T H T M T A B L T F T Şaban Şifai Z A B K T H T M T C D L T Cemil Topuzlu Z M T A B K T H T N R C D Refik Saydam Z H T M T A B K T F T N R Rudolf Virchow Z K T H T M T A B L T F T Dioskorides Z A B K T H T M T C D L T İmhotep Z M T A B K T H T N R C D Horus Z H T M T A B K T F T N R Füsun Sayek Z K T H T M T A B L T F T A İletişim Eğitim G Etik/Profesyonelizm 2 O Beceri Eğitimi 3 B İletişim Kayıt 1 H Kanıta Dayalı Tıp T Araştırma C İletişim Değerlendirme 1 K Tıpta İnsan Bilimleri 1 P Klinik Ziyaret D İletişim Kayıt 2 L Tıpta İnsan Bilimleri 2 Z Tanışma E İletişim Değerlendirme 2 M Beceri Eğitimi 1 F Etik/Profesyonelizm 1 N Beceri Eğitimi 2 32

33 Dönem 1, Grup B - Yarıyıl Marie Curie F T N T E T P T G T O İbn Sina L T F T O T E T P T G Thomas Sydenham C D L T G T O T E T P John Hunter N T C D P T G T O T E W.Conrad Röntgen F T N T E T P T G T O Louis Pasteur L T F T O T E T P T G Robert Koch C D L T G T O T E T P William Harvey N T C D P T G T O T E Şaban Şifai F T N T E T P T G T O Cemil Topuzlu L T F T O T E T P T G Refik Saydam C D L T G T O T E T P Rudolf Virchow N T C D P T G T O T E Dioskorides F T N T E T P T G T O İmhotep L T F T O T E T P T G Horus C D L T G T O T E T P Füsun Sayek N T C D P T G T O T E A İletişim Eğitim G Etik/Profesyonelizm 2 O Beceri Eğitimi 3 B İletişim Kayıt 1 H Kanıta Dayalı Tıp T Araştırma C İletişim Değerlendirme 1 K Tıpta İnsan Bilimleri 1 P Klinik Ziyaret D İletişim Kayıt 2 L Tıpta İnsan Bilimleri 2 Z Tanışma E İletişim Değerlendirme 2 M Beceri Eğitimi 1 F Etik/Profesyonelizm 1 N Beceri Eğitimi 2 Yıl Sonu YOKS (OSCE) Tarihi:

34

35 Dönem II ÖNEMLİ TARİHLER 23 Eylül 2010 Z. TANIŞMA (sadece bu oturumlar ikişer saat olup A grupları 13:40 da, B grupları 15:40 da başlar) 17 Aralık DÖNGÜ NOTU (son verme tarihi) 04 Mart DÖNGÜ NOTU (son verme tarihi) Mart 2011 KONGRE BAŞVURUSU 5 Nisan 2011 BAŞVURU SONUÇLARININ AÇIKLANMASI 4-5 Mayıs 2011 VII. TIPTA İNSAN BİLİMLERİ KONGRESİ 13 Mayıs 2011 PROJE ÜRÜN DOSYASI (son teslim tarihi) 20 Mayıs DÖNGÜ NOTU (son verme tarihi) 14 Haziran 2011 YOKS 35

36 Z. Tanışma Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda programın yıllık akışı, hazırlamaları gereken çalışmalar ve önemli tarihleri değerlendireceklerdir. Etkinlik 1. Öğrencilerle tanışılacak ve yılboyu yapılacak etkinliklerle ilgili kişisel beklentiler ve çalışma prensipleri belirlenecektir. 2. Öğrencilerle cep telefonları ve/veya e-posta adresleri paylaşılarak yıl içerisinde grup içi haberleşmenin esasları belirlenecektir. 3. Öğrencilerin program kitapçığına ulaştıkları kontrol edilecektir. Eğiticide bulunan rehber ile program akışı incelenerek oturumların temel hedefleri, uygulanma biçimleri ve belli başlı uygulamaların süreçleri değerlendirilecektir. Öğrencilerin belirli uygulamalar için tarihleri kitapçıklarına not almaları sağlanacaktır. Değerlendirme B. İletişim Kayıt 1 Yer Eğitim ve Değerlendirme Merkezi Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler, farklı cinsiyet, farklı yaş grubu ve farklı yakınması olan bir standart hasta ile görüşme yaparak temel iletişim becerilerini (görüşmeyi başlatma, bilgi toplama, ilişkiyi kurma, açıklama ve planlama, görüşmeyi bitirme) kazanacak ve uygun tutum geliştirecektir. Etkinlik Öğrenciler sırayla görüşme odalarına girerek hasta/başvuran ile görüşme yapacaktır. Değerlendirme Kayda gelen öğrencilerin yoklamaları TEBAD tarafından değerlendirilecektir. Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan B. İletişim Kayıt 1 klasöründeki Hasta Görüşmesi Geribildirim Formu nu öğrenciler 1 hafta içinde dolduracaklardır. 36

37 C. İletişim Değerlendirme 1 Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler, yaptıkları standart hasta görüşmesini izleyerek iletişim becerilerini değerlendireceklerdir. Etkinlik 1. Öğrencilerin yaptığı görüşmeler sıra ile izlenecek, önce görüşme sahibi sonra diğer öğrenciler ve eğitici geribildirim verecektir. 2. Oturum sırasında görüşme yapan öğrenciyi bir arkadaşı Hasta/Başvuran ile Görüşme Becerisi Değerlendirme Rehberini kullanarak değerlendirecektir. 3. Bir sonraki hafta yapılacak Zor hasta ile görüşme eğitiminde kullanılacak öğrenme rehberinde yer alan basamaklar grupla tartışılacaktır. Değerlendirme Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan C. İletişim Değerlendirme 1 klasöründeki Hasta/Başvuran ile Görüşme Becerisinde Kendini Değerlendirme Rehberi, Hasta/ Başvuran ile Görüşme Becerisinde Akranı Değerlendirme Rehberi ve İletişim Becerileri Geribildirim Formunu öğrenciler 1 hafta içinde dolduracaklardır. D. İletişim Kayıt 2 Yer Eğitim ve Değerlendirme Merkezi Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler, zor hasta ile görüşme yapma becerisi kazanacak ve uygun tutum geliştirecektir. Etkinlik Öğrenciler sırayla görüşme odalarına girerek hastadan öykü alacaktır. Değerlendirme Kayda gelen öğrencilerin yoklamaları TEBAD tarafından değerlendirilecektir. Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan D. İletişim Kayıt 2 klasöründeki Hasta Görüşmesi Geribildirim Formu nu öğrenciler 1 hafta içinde dolduracaklardır. 37

38 E. İletişim Değerlendirme 2 Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler, yaptıkları standart hasta görüşmesini izleyerek iletişim becerilerini değerlendireceklerdir. Etkinlik 1. Öğrencilerin yaptığı görüşmeler izlenecek, önce görüşme sahibi sonra diğer öğrenciler ve eğitici geribildirim verecektir. 2. Oturum sırasında görüşme yapan öğrenciyi bir arkadaşı Zor Hasta ile Görüşme Becerisi Değerlendirme Rehberini kullanarak değerlendirecektir. Değerlendirme Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan E. İletişim Değerlendirme 2 klasöründeki Zor Hasta ile Görüşme Becerisinde Kendini Değerlendirme Rehberi, Zor Hasta ile Görüşme Becerisinde Akranı Değerlendirme Rehberi ve İletişim Becerileri Geribildirim Formunu öğrenciler 1 hafta içinde dolduracaklardır. F. Etik ve Profesyonel Değerler 1 Yer Beyaz Amfi ve grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler güncel ve öne çıkan etik durum ve kavramlar hakkında bilgi ve farkındalık kazanacaktır. Etkinlik 1. Öğrenciler amfilerde filmi izleyeceklerdir. 2. Film gösteriminin sonunda gruplar odalarına geçecekler, filmi kısaca tartışacaklardır. 3. Etik ve Profesyonel Değerler 2 oturumu için öğrenciler hazırlayacakları sunum başlıklarını belirleyecektir. Yaşamın başında alınan etik kararlar; prenatal tanı testleri, genetik ayrımcılık, cinsiyet tespiti, abortus, yardımcı üreme teknolojileri ve etik sorunlar. 38

39 Yaşamın sonunda alınan etik kararlar; canlandırma komutu, faydasız tedavi, ölmekte olan hastaya ve hasta yakınlarına yaklaşım, ötenazi. İleri tıp teknolojileri Aydınlatılmış onam Değerlendirme Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan F. Etik ve Profesyonel Değerler 1 klasöründeki Film Değerlendirme Formunu öğrenciler 1 hafta içinde dolduracaklardır. G. Etik ve Profesyonel Değerler 2 Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler etik ile ilgili temel kavramlar hakkında bilgi ve farkındalık kazanacaktır. Etkinlik Öğrencilerin aşağıdaki konuları içeren sunumlarını yapmaları ve grup içinde tartışmaları beklenmektedir: gazete küpürleri üzerinden tartışmaları beklenmektedir: Yaşamın başında alınan etik kararlar; prenatal tanı testleri, genetik ayrımcılık, cinsiyet tespiti, abortus, yardımcı üreme teknolojileri ve etik sorunlar. Yaşamın sonunda alınan etik kararlar; canlandırma komutu, faydasız tedavi, ölmekte olan hastaya ve hasta yakınlarına yaklaşım, ötenazi. İleri tıp teknolojileri Aydınlatılmış onam Değerlendirme Öğrenciler, Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan G. Etik ve Profesyonel Değerler 2 klasöründeki Etik Sunum bağlantısını kullanarak 1 hafta içinde sunumlarını sisteme yükleyeceklerdir. H. Kanıta Dayalı Tıp Yer Grubun küçük grup odası 39

40 Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler kanıta dayalı tıp uygulamaları ile ilgili bilgi ve beceri kazanacaklardır. Etkinlik 1. Küçük grup odasındaki bilgisayarda yüklenmiş olan sunum üzerinden ilerleyerek kanıta dayalı tıp kavramı öğrencilerle tartışılacaktır. 2. Öğrenciler 3-4 kişilik gruplara ayrılacak ve her gruba hazırlayacakları ödevler verilecektir. Ödev, sunumun sonunda tanımlanmıştır. Değerlendirme Bu oturumda her öğrenci kendisinin ve bir arkadaşının oturuma katkısını Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan H. Kanıta Dayalı Tıp klasöründeki Oturumda Kendi Performansını Değerlendirme Formu nu ve Oturumda Akran Performansını Değerlendirme Formu nu kullanarak 1 hafta içinde değerlendirecektir. Kanıta Dayalı Tıp oturumuna ait ödevler Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan H. Kanıta Dayalı Tıp klasöründeki KDT Ödev formuna 30 gün içinde girilecektir. K. Tıpta İnsan Bilimleri 1 Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler tarihsel süreçte sağlık ve hastalık kavramlarına bakış konusunda farkındalık kazanacaktır. Etkinlik 1. Tıpta İnsan Bilimleri sunumu öğrencilerle paylaşılarak hem kavram hem de proje ve kongre sürecinin anlaşılması sağlanacaktır. 2. Proje hazırlama sürecince öğrencilerin görevleri gözden geçirilecektir. Öğrencilerin proje önerisi, ara rapor, gelişim dosyası ve sözlü sunum ya da poster hazırlamaları beklenmektedir. Rapor biçimleri öğrencilere açıklanacaktır. Raporların tarihleri hatırlatılacaktır. 3. Öğrenciler 3-4 kişilik küçük gruplara ayrılacaktır. Gruplardan tıp ve tarih başlığı altında tarih, inanç, din, arkeoloji, mimari alanlarında çalışılabilecek değişik proje konularını belirlemeleri istenecektir. Mümkün olduğunca çok sayıda konu belirlenecek, tartışma sonrasında konular içerisinde bir seçime gidilebileceği vurgulanacaktır. 40

41 Küçük grupların çalışmaları sona erdikten sonra önerdikleri konu başlıkları tüm grupla tartışılarak önerileri alınacaktır. Değerlendirme Bu oturumda her öğrenci kendisinin ve bir arkadaşının oturuma katkısını Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan K. Tıpta İnsan Bilimleri 1 klasöründeki Oturumda Kendi Performansını Değerlendirme Formu nu ve Oturumda Akran Performansını Değerlendirme Formu nu kullanarak 1 hafta içinde değerlendirecektir. Öğrenciler, proje önerilerini 15 gün içinde Gelişim Dosyası Portalı nda K. Tıpta İnsan Bilimleri 1 klasörü içinde yer alan Proje Öneri Formuna gireceklerdir. Öğrenciler proje ara raporlarını Tıpta İnsan Bilimleri 2 oturumunun bir hafta öncesinde Gelişim Dosyası Portalı nda K. Tıpta İnsan Bilimleri 2 klasörü içinde yer alan Proje Ara Rapor Formuna gireceklerdir. L. Tıpta İnsan Bilimleri 2 Yer Grubun küçük grup odası Amaç Bu oturumun sonunda öğrenciler tarihsel süreçte sağlık ve hastalık kavramlarına bakış konusunda farkındalık kazanacaktır. Etkinlik 1. Kanıta Dayalı Tıp oturumunda öğrencilere verilen ödevler sunulacak ve tartışılacaktır. 2. Tıpta İnsan Bilimleri proje ara raporları gruplar tarafından sunulacak, öneriler üzerinde tartışılarak, grup üyelerinin görüşleri alınacaktır. 3. Kongrede, grubu temsil edecek projenin/projelerin belirlenmesi için her bir proje başlığı oylanacak, öğrencilerin, gruplarını temsil edecek proje/ler için katkıları alınacaktır. 4. Son rapor ve poster/sözlü sunum hazırlama üzerinde tartışılarak zaman planlaması yapılacaktır. Değerlendirme Öğrenciler, proje özetlerini grup içinde varılan sonuç doğrultusunda kongre sürecinde değerlendirilmek üzere Mart 2011 tarihleri arasında VII. Tıpta İnsan Bilimleri Kongresi Başvuru bağlantısından göndermek zorundadır. Öğrencilerin, İyi Hekimlik Uygulamaları kitabının sayfalarında yer alan Proje Raporu Hazırlama ve Proje Ürün Dosyası Değerlendirme formlarını kullanarak Gelişim Dosyası Portalı nda yer alan 41