Co rafi Bilgi Sistemleri Kongresi. 31 Ekim 2011 Antalya Aç Konu mas

Transkript

1 Co rafi Bilgi Sistemleri Kongresi 31 Ekim 2011 Antalya Aç Konu mas Say n Vali, Say n Büyük ehir Belediye Ba kan, Sevgili TMMOB Ba kan, Say n Rektör Vekili, de erli belediye ba kanlar, say n genel müdürler, TMMOB bile eni Oda ba kanlar, bilim insanlar, akademisyenler, mühendisler, mimarlar ve ehir planc lar, de erli konuklar, de erli misafirler, sevgili gençler, bas n temsilcileri, TMMOB ad na sekretaryas Odam zca yürütülen ve Antalya ubemizin ev sahipli inde üçüncüsü düzenlenen TMMOB CBS 2011 kongremize ho geldiniz. Sizleri Harita ve Kadastro Mühendisleri Odas ad na sayg, sevgi ve dostlukla selamlar m. Kongremizin ba ar geçmesini, insanl a, bilime, ülkemize ve mesle imize katk sa lamas diliyorum. Etkinli in düzenlenmesinde eme i geçen, Sevgili TMMOB ba kan nezdinde TMMOB Yönetim Kurulu na, Kongre Yürütme Kurulu na, Düzenleme Kurulu na, Bilim Kurulu na, TMMOB Oda bile enlerine, Antalya ubemize te ekkür ediyorum. Ayr ca etkinli imize katk ve destek veren kamu kurum ve kurulu lar ile firmalar za ve bizleri yaln z b rakmayan bas n kurulu lar na te ekkür ediyorum. De erli kat mc lar, Odam z, kurulu y olan 1954 den bu yana, daima akl n ve bilimin nda yürümeyi ilke edinmi tir. Odam z; bilimi, teknolojiyi ve mühendisli i insanl k ad na, ülke kalk nmas nda ve geli mesinde toplum yarar yönünde kullanmay üstün bir görev olarak görmü tür. Anayasam n 135. maddesi ve 6235 say yasayla kurulan TMMOB ve Odalar z, kamu tüzel ki ili i ve özerk yap yla, meslek alanlar ndan hareketle olu turulan politikalarla toplumsal ya ama insanl k ad na müdahale etmektedir. TMMOB ve meslek Odalar n, yakla k 60 y ld r bu anlay ve bilinçle yapt bilimsel çal malar n, de erlendirmelerin, saptamalar n ve yay nlad raporlar n, siyasal erk ve yetkili kurum ve kurulu larca gerekti i gibi dikkate al nd söylenemez. Zaten Van'da ya an lan son olaylarda bu olgu bir kez daha görülmü tür. Türkiye bir deprem ülkesidir. "Deprem Bölgeleri Haritas na göre Türkiye nin % 92 si deprem bölgesi içerisinde yer almaktad r. Nüfusumuzun % 95 i deprem tehlikesi alt nda ya amaktad r. Büyük sanayi merkezlerinin % 98 i ve barajlar n % 93 ü deprem bölgesinde bulunmaktad r. Nüfusumuzun % 44 ü I. derece deprem bölgesinde ya amaktad r. Ülkemizin bu depremsellik ve afet gerçe ine ra men halen bilimi, mühendisli i ve kamu denetimini öne ç karacak mevzuat düzenlemeleri eksik olup, havza/bölge ölçe inde arazi kullan m planlar ve kent yerle im planlar ya güncel de il ya tamamlanamam ya da planlama sürecinde bilimsel, teknik ve mühendislik verileri göz ard edilmektedir.

2 Türkiye de 20 milyon civar nda yap bulunmaktad r. Devlet statistik Kurumu verilerine göre Türkiye'de toplam 14.8 milyon kaçak yap bulunmaktad r. Bu yap lar n % 40' projesiz, % 67'si ise projesine uygun yap lmam ve iskân ruhsat al nmam r. Türkiye de 1900 ve 2010 y llar aras nda (110 y lda) 140 adet hasar yapan deprem meydana gelmi ve bu depremlerde yakla k 495 bin bina, di er afetlerde ise heyelandan 63 bin bina, selden 61 bin bina y lm veya a r hasara u ram r. Bu afetlerde on binlerce insan z ise ya am kaybetmi tir y ba nda dönemin Bay nd rl k ve skân Bakan, Türkiye deki yap stokunun envanterini ç karmaya ba lad klar, Türkiye de ne kadar yap n afetlere dayan ks z oldu unu, 2010 sonuna kadar belirleyeceklerini ifade etmi tir. Ancak bugün bu çal mayla ilgili herhangi bir envantere rastlanamam r. Gerçekle tirmekte oldu umuz Co rafi Bilgi Sistemleri Kongresi nin temel amaçlar ndan biri de do a-insan ili kisinde, do ayla birlikte ya amay sa lamak için insanl k ad na katk da bulunmakt r. Bilgi, insan ya am nda tart lmaz en önemli de erdir. Bilgi bir güçtür. Do a ve insan aras nda ili kiyi sa layan bu gücün kullan, de eri kadar ayr bir önem kazanmaktad r. Do ay tan ma, do a olaylar izleme, irdeleme, modelleme ve neden-sonuç ili kisiyle veri ve bilgi yönetiminin ve karar alma süreçlerinin etkin bir biçimde hayata geçirilmesi, bilgi sistemlerinin kurulmas yla mümkündür. CBS özetle; sosyo-ekonomik, kültürel, politik çevresel ve teknik vb. sorunlar n çözümüne yönelik mekâna/konuma dayal karar verme sürecinde ve bilginin yönetiminde do ru ve güncel verilerin; toplanmas, depolanmas, i lenmesi, yönetimi, mekânsal analizi, sorgulamas ve sunulmas fonksiyonlar yerine getiren donan m, yaz m ve yöntem bütünü olarak ifade edilmektedir. Co rafi Bilgi Sistemleri nin alt bile enlerinden olan Afet Bilgi Sistemleri nin kurulmas n ve i letilmesinin önemi ve gereklili i Van da bir kez daha ortaya ç km r. Ülkemiz aç ndan kaç lmaz olan do a olaylar n bilinci içerisinde; gerek afet öncesi yap lmas gereken haz rl klar ve al nmas gereken tedbirlerdeki eksiklikler ve gerekse afet an ve sonras ndaki hasar tespiti, kaynak payla, yönetimi ve yönlendirilmesinde ya anan kaos, 21.yy ülke yöneticilerinin ba ar zl ve sorumlulu u yan nda ülkemizin bilgi sistem ve teknolojilerini geli tirme ve uygulamada büyük bir eksikli i olarak görülmelidir. Bu eksiklik, görsel bas nda izlemek zorunda kald z yard m toplama kampanyalar n ova dönü mesine neden olmu, insanl k onurunu yaralam r. Di er taraftan 99 Marmara Depremi sonras konan vergilerin kal hale getirildi i halde bu alanda kullan lmad n ilgili Bakanl kça aç klanmas ise nl k yaratm r depremi sonras geçen 12 y lda deprem ülkesi oldu umuz unutulmu, kaçak, plans z, projesiz, ruhsats z yap lar ve yerle im alanlar görmezlikten gelinmi, Kentsel ve K rsal Alan

3 Düzenlemeleri, Arazi Yönetim Planlar, Kent Bilgi Sistemleri, Afet Bilgi Sistemleri hayata geçirilememi tir. Ek vergi ad alt nda toplanan maddi kaynaklar afetlere kar duyarl ve dayan kl yerle im alanlar ve yap larda zorunlu yap lmas gereken güçlendirme ve iyile tirmelerinde kullan lmam farkl alanlara kayd lm r. Van'da görüldü ü üzere karamsar bir tablo ile kar kar ya oldu umuz böylece daha iyi anla lmakt r. Depremlerde ya anan can kay plar n kader oldu u alg n gelecek nesillere devredilmemesi gerekmektedir. Van'da meydana gelen depremde ya an lan ac lar payla ifade ediyoruz. De erli kat mc lar, Ülke düzeyinde CBS bilincinin yayg nla lmas ve CBS nin kurulmas ve i letilebilmesi için tüm kurum, kurulu ve bireylerin sürece dâhil olmas gerekmektedir. Odam z, birçok ülkede 1999 y nda ba lat lan CBS Bilinçlendirme Haftas etkinli i ve CBS Günü kutlamalar, 2000 y ndan bu yana Oda birimlerimizle ülkemizin dört bir kö esinde hayata geçirmektedir. Her y l düzenlenen panel, konferans, seminer, sempozyum vb. etkinliklerimizi; üniversiteler, kamu kurum ve kurulu lar, uygulay lar, bilim insanlar, uzmanlar ile birlikte yapmaktay z y nda zmir de düzenlenen ikinci CBS kongremizin sonuç bildirgesinde de belirtti imiz gibi, tarihte ilk defa, bundan 3500 y l önce Mezopotamya da ya amlar sürdüren ve dünyan n ilk medeniyetini kuran Sümerler döneminde N PPUR kentinin harita bilgileri, topraktan üretilen kil tabletler üzerine kay t edilerek, bugünkü anlamda Co rafi Bilgi Sistemleri nin ilk örne i verilmi tir. Modern Co rafi Bilgi Sistemleri, kökleri 1950 lere uzanmakta olup ülkemizde ise 1980 lerden sonra konu ulmaya ba lanm r. CBS ler bugün, afet yönetiminden tar ma, ormanc ktan arkeolojiye, çevresel kaynaklar n yönetiminden turizme, sürdürülebilir geli meden sanayile meye, ula mdan nüfus planlamas na, üç boyutlu kent modellerinden k rsal ve kentsel geli ime, de im alg lama ve analizinden t p alan ndaki uygulamalara kadar çok geni bir yelpazede kullan lmaktad r. Ayn kongrenin sonuç bildirgesinde: CBS Politikalar n n geli tirilmesi ve kurumsalla lmas n zorunluluk haline geldi i belirtilmi, bu nedenle Co rafi Bilgi Sistemleri Enstitüsü nün kurulmas önerisi yap lm r. Son yap lan düzenlemelerle Çevre ve ehircilik Bakanl na ba Co rafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlü ü kurulmu tur. Bu yakla önemli bir geli me olarak görmekteyiz. Ancak CBS Genel Müdürlü ü nü çok büyük sorumluluklar beklemektedir. Bilim ve teknolojiyi üretmede neredeyse dünyay l geriden takip eden ülkemizin bu aray kapatmas gerekmektedir. Bunun için de CBS Genel Müdürlü ü, günlük politikalardan uzak bir yakla mla, donan ml, üretken, nitelikli mühendis ve uzmanlar n yönetiminde bir kurumsal yap niteli inde örgütlenmelidir. Bu nitelikteki mühendis, mimar ve ehir planc lar da ancak bilimsel, özerk, demokratik üniversitelerimizin varl yla mümkündür y llar aras nda 50'si devlet 39'u vak f üniversitesi olmak üzere 89 yeni üniversitenin kurulmas yla toplam üniversite say z 103'ü

4 devlet 62'si vak f olmak üzere 165'e yükseldi. Üniversitelerde 2010 y itibar yla toplam 2 milyon 924 bin 281 ö renci vard r Ö retim y, toplam okuyan mühendis say : 280 bin dir. Son dönemlerde ö renci kontenjanlar hiçbir bilimsel veri ve altyap ya dayanmadan iki kat na ç kart lm r. Üniversitelerimiz son y llarda niceliksel olarak büyümekte ancak nitelik olarak uluslararas ölçütlere ula amamaktad r. Bu nedenle ülkemiz dolay yla üniversitelerimiz Dünya Bilim üretimi s ralamas nda çok geridedir. Üniversitelerimiz bilimsel bilgi üretme mekânlar olmal r. Uluslararas standartlara ula mak durumundad r. Ülkemizde mühendis, mimar ve ehir planc bulunmaktad r. Her y l yakla k mühendis ve mimar, ehir planc mezun olmaktad r. Ve ülkemizde mühendis ve mimarlar n %25 i i sizdir. sizli in temel nedeni ise, 1980 den bu yana uygulanan ekonomik politikalar sonucu üretim ekonomisinden uzakla lmas r. Bir ekonomi felsefesi haline getirilen özelle tirmelerle, ülkenin temel mal varl klar n ve zenginliklerinin yerli/yabanc sermayeye sat lmas n, beraberinde i sizlik, borç yükü ve tehlikeli bütçe aç klar ortaya ç karaca zaten beklenilen bir sonuçtu. Ülkeye s cak para giri ine izin vermek, ülkeyi ithal mallar n cenneti yapmak, vatanda lar al m gücünden fazla harcamaya te vik etmek gibi politikalar n ekonomimiz için felaket olaca sosyal bilimciler ve ekonomistler taraf ndan s kça dile getirilmi tir. Yabanc lar n üretti ini yine yabanc lardan yüksek faizle borç alarak sat n alan bir tüketim toplumu olma anlay b rak p üretim ekonomisine geçen bir toplum olmam z gerekti i tart mas z bir gerçektir. Büyük katma de er yaratarak ülke ekonomisinin kendi ayaklar üzerinde durmas sa layan ancak özelle tirme ad alt nda kamunun elinden ç kar lan ülke varl klar n tekrar kamuya kazand lmas n yerine bu politikalar n devam ettirilmesi ülke ekonomisini refaha ula rmayacakt r. Bugün dünyan n, siyasi ve ekonomik olarak bir felakete do ru sürüklendi i, neoliberal politikalar n destekleyicileri taraf ndan bile dile getirilmektedir. Art k irketler de il, ülkeler de batmaya ve iflas etmeye ba lam r. Kapitalizmin krizi o kadar derin ki, neoliberal ideologlar bu uçuruma yuvarlan a çözüm bulamad klar için korkuya kap lm durumdad rlar. Üretim ekonomisinden irilmi finansal piyasalara evrilmi olan dünya kapitalizmi, imdi bunun ac çekmektedir. Dünyada üretim sonucu yarat lan y ll k de er toplam 60 trilyon dolarken, bu durum kâ t üzerinde tam 600 trilyon dolar olarak piyasalar da i lem görmektedir. Bu olumsuz geli melerin ülkemizi etkilemeyece i dü ünülemez. Türkiye y llard r, finansal piyasalar daki a geni lemenin bizim gibi ekonomilere yüksek düzeyde s cak para ta mas yla idare etmektedir. S cak para, ülkeye yabanc mal giri ini h zland rm, sat n

5 al nacak mal ve sat n alacak para bollu u vatanda lar mutlu etmi, geçici de olsa sanal bir cennet yaratabilmi tir. Ancak bugün, üretmeyen ekonomimiz s nt içerisindedir. Bugün enerji girdilerinde yap lan zamlar çok yak n gelecekte, ya am n tüm alanlar na yay lacakt r. Bu ekonomik bunal mdan ülkemizin ç kabilmesi, üretim ekonomisiyle olanakl r. Üretim ekonomisinin en önemli unsuru ise mühendislerdir. Biz mühendis, mimar ve ehir planc lar, bilimi teknolojiye, teknolojiyi üretime dönü türen beyinler olarak insanl k ve toplum ad na ülkenin kalk nmas ve geli mesi yönünde görev yapmaya inançl ve kararl z. Bilginin güç oldu u bilinci içerisindeyiz. Bilginin yönetiminin önemini de biliyoruz. Bilgi Sistemleri bu süreç içerisinde önemli bir i levi yerine getirecektir. CBS nin ba ta üniversitelerdeki e itimi olmak üzere tüm kurum ve kurulu larda, yerel yönetimlerde, ya am n tüm alanlar nda bilince ç kar larak gerekli önemin verilmesinin alt bir kez daha çiziyoruz. Kongremizin ne denli önem ta n fark nday z. Yöneticileri, kurum ve kurulu lar, karar vericileri, mühendis, mimar, ehir planc lar k saca herkesi Ortak Akl n Adresi nde bulu maya ça yoruz. Bu duygu ve dü üncelerle etkinli in ba ar geçmesini diliyor, Kongre Düzenleme Kuruluna ve ubemize ve eme i geçen herkese te ekkür ediyoruz. TMMOB HAR TA VE KADASTRO MÜHEND SLER ODASI