TR1-LEOO Diyabet H astalarında İlk Yardım M üdahaleleri ile H asta Bakım Tekniklerinin İncelenm esi v e H astanelerde Staj Eğitimi

Transkript

1 TR1-LEOO Diyabet H astalarında İlk Yardım M üdahaleleri ile H asta Bakım Tekniklerinin İncelenm esi v e H astanelerde Staj Eğitimi T Ü R K İ Y E C U M H U R İ Y E T İ AVRUPA B İR L İĞ İ B A K A N L IĞ I O R E P U B L I C O F T U R K E Y M IN IS T IR Y F O R EU A F F A IR S H A Z IR LA Y A N LA R H.O z a y Ö Z E L * * * * * H a k a n D Ö N M E Z * * * * Hayatboyu Öğrenme Programı

2 v a n a m s t e r d am MBO College Airport po V tale KAROLINSKA Urıiversitetssjukhuset Yurt D ışın d a P ro je m iz in O rtağı Ok u lu m u z A R G E E kibi O lan, Yurt D ışın d a Ö ğ re tm e n le rin d e n H ay d ar K o n ak la m a m ız ı, H astan e lerd e Ö za y Ö Z E L Ve H ak an Staj E ğ itim im iz i, S o s y a l, K ü ltü rel Ve D Ö N M E Z in H azırlam ış O ld u k T arihi A lan G ezile rim iz d e,r e h b e r T R 1-L E O O P roje R e fa k atin d e B izlerle İşbirliği N u m ara lı D iy ab et H astala rın d a İlk S ağ la y acak K u ru m lar N ev şe h ir Y ardım M ü d a h ale leri İle H asta B akım A n ad o lu S ağ lık M eslek L isesi O larak T ek n ik lerin in İn celen m esi ve H o lla n d a da (A m sterd a m ) R O C van A m sterd am,y u rtiçi O rtağ ım ız O lan H astan e lerd e Staj E ğ itim i A dlı S iv as A tatü rk A n ad o lu S ağ lık M eslek P ro je m iz in B irinci A k ışı N ev şe h ir L isesin in G id eceğ i Ü lke İS V E Ç te İse (S to c k h o lm ) K aro lin sk a U n iv ersıtety S ju k h u set H u d d in g e İle O rtak lık Y apılacaktır. A n ad o lu S ağ lık M eslek L isesi 16 H aziran 2013 İle 13 T em m u z 2013 T arihleri A ra sın d a H O L L A N D A 'y a 3 R efak atçi Ö ğ re tm e n Ve 16 K atılım cı Ö ğ re n ci T arafın d an G e rç e k leştirilm e si,ik in ci H arek e tliliğ im izi Y urt İçi K atılım c ı O rta ğ ım ız S iv as A ta tü rk A n ad o lu S ağ lık M eslek L isesi 18 A ğ u sto s -14 E ylül 2013 T arihleri A ra sın d a İS V E Ç 'e 3 R efakatçi Ö ğ re tm e n ve 16 K atılım cı Ö ğ ren ci T arafın d an G e rçekleştirilm e si P lanlanm ıştır.

3 Diyabet N edir? Diyabet, insüliıı hormonunun yokluğu veya yetersiz olması durumunda kan şekerinin hücre dışında ve kanda yükselmesi ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Diyabetin Hangi Tipleri V ardır? 1- Tip 2 diyabet- Toplumda daha sık görülen form 2- Tip I diyabet- Daha çok çocuk ve gençlerde görülen form 3- Gebelikte ortaya çıkan diyabet 4- Başka hastalıklar sonucu gelişen diyabet T ip 2 D iyabet N edir ve Nasıl G elişir? Tip 2 diyabette iki temel kusur vardır. Bunlardan biri insülin salgılanmasında bozukluk, diğeri ise insülin direncidir. Sonuçta insülin vücutta yeterince etki gösteremez ve kan şekeri yükselir. Tip 2 D iyabet Neden Ö nem lidir? Diyabetin en sık görülen tipidir. Genellikle 40 yaşından sonra ortaya çıkar. Ortaya çıkışı yavaş ve sinsidir. Hastalık ortaya çıkmadan önce bulgu vermeyen gizli diyabet dönemi (10-15 yıl) vardır. T ip 2 D iyabetin B elirtileri N elerdir? Çok su içme Sık sık idrara çıkması Çok yeme Kilo kaybı Görme bulanıklığı Aşın kaşıntı Tekrarlayan enfeksiyon, m antar enfeksiyonu Tip 2 D iyabet H er Z am an Belirti V erir mı? ip 2 Diyabette belirtiler ortaya çıkmadan önce, belirtisiz seyreden e kişiden kişiye değişen uzun bir süre geçmektedir. ip 2 Diyabet Açısından Kimler Risklidir? Yakın aile bireylerinde diyabet öyküsü olanlar Kalp-damar hastalığı bulunanlar Obez kişiler Hipertansiyon hastalan Kan yağlan yüksek olan kişiler Gebelikte diyabet geçirenler Düşük veya ölü doğum yapanlar İri bebek doğuranlar 45 yaş üstü kişiler ocuklarda ve G ençlerde Tip 2 Diyabet G örülebilir mi? Evet. Bununla birlikte Tip 2 Diyabet elişme ihtimali yaş ilerledikçe artar. ip 2 D iyabetin O rta y a Ç ıkardığı Sağlık Sorunları Nelerdir? Böbrek bozuklukları Kalp-damar bozuklukları Beyin damarı bozukluktan Göz bozukluktan Kemik kaybı Cinsel sorunlar Sinir hasarı Diyabetik ayrak D iyabetin Yol Açtığı Sağlık Sorunları Ö nlenebilir mi? Kan şekerinin olabildiğince ormale yakın seviyelerde tutulması halinde göz, sinir ve böbrek asarlan, kalp krizi ve inme gibi sorunlarla karşılaşma riski azalır. T ip 2 D iyabet H astalığının Tedavisi N asıldır? Tedavide tıbbi beslenme tedavisi ile birlikte ağızdan alınan haplar ve/veya insülin kullanılabilir. Nasıl Doğru Beslenebilirim? Temel gıdalardaki besin öğeleri şunlardır; Yağlar Vitaminler Proteinler Karbonhidratlar Besin grupları içinde kan şekeri düzeyini en fazla etkileyen besin ^ı,. öğesi karbonhidratlardır. *3VUEv Vücut için temel enerji kaynağıdır. Günlük enerji ihtiyacının %45-60'ının karbonhidratlardan sağlanması önerilir. 1g. karbonhidrat 4 kalori enerji sağlar. Sağlıklı beslenmek için 3 ana öğün, 3 ara öğün yemek gerekir. Her öğünde mümkünse sebze ve salata yer almalıdır. Yağ ve tuz gereksinimiz kadar alınmalı, fazlasından kaçınılmalıdır. Genel prensipler dışında beslenme tedavisi kişiye özgü olmalıdır. Bunun için diyetisyen desteği alınması uygun olur. Diyabetli bireylerin her öğünde salata ve sebze yemesi özellikle şan şekerini hızlı yükselten gıdalara uyumu kolaylaştırır.

4 Evde Kendi Kendine İzlem Önemli midir, Nelere Dikkat Etmeliyim? Evde kan şekerinizi düzenli aralıklarla ölçmeniz;diyet,egzersiz ilaç programınızın uygun olup olmadığını ortaya koyar. Bir diyabet hastası normal günlerde günde en az 2 kere kan şekerini ölçmelidir. Hastanın organ hasarı varsa veya 10 yıldan uzun süredir diyabeti varsa günde 3-4 kere kan şekerini ölçmelidir. Evde kan şekerinizi hangi sıklıkta ölçeceğinizi ve hedeflerinizin ne olduğunu doktorunuzdan veya diyabet hemşirenizden öğrenmelisiniz. Günlük öğünlerinizi,aktivitenizi ve ilaç dozlarınızı ayarlamak için kan şekeri sonuçlarından nasıl aralanacağınızı öğrenmelisiniz. Tip 1 D iyabet H astalığının Tedavisi Nasıl Yapılır? Çocuklarda şeker hastalığı bir kez oluşunca yaşam boyu sürer. Tip 1 diyabette, pankreasta insülin yapılamadığı için her gün insülin kullanmaları şarttır. İnsülin hap olarak ağızdan verilemez. Hastanın ihtiyacı olan insülin deri altına enjeksiyonla verilebilir ve tedaviye uyum gösteren çocukların yaşamı ve gelişimleri nonnal bir şekilde sürmektedir. İnsülin tedavisi ile birlikte beslenme düzenlenmesi, düzenli egzersiz de önemlidir. Tip 1 Diyabetin Belirtileri Nelerdir? Tip 1 diyabetin başlıca belirtileri şunlardır: Ağız kuruluğu, susama, Çok ve sık idrar yapma Yorgunluk ve halsizlik Sık ve aşırı acıkma İstem dışı kilo kaybetme Bulantı,kusma,karın ağrısı Bulanık görme Ayaklarda hissizlik veya uyuşma, karıncalanma. Belirtiler o kadar hızlı ilerler ki, bazı hastalar diyabet tanısı konulmadan önce önemli bir şikayetleri olmadığım ifade eder. Diyabetli Bireyin Yakınları Ne Yapmalıdır? Diyabetli kişiye karşı farklı davranış ve yaklaşımda bulunulmamahdır. Etkin olarak dinlenmelidir. Her sorunu tek başına başa çıkamayacağını kabul ederek, uzman kişilerden yardım danışılmalıdır.zorlayıcı olunmamalıdır. Cesaretlendirici davranılmalıdır. Özellikle olumlu davranışlar değerlendirilmelidir. Tip 1 Diyabet Nedir? İnsülin hormonunun yokluğu veya çok az olması ile gelişen diyabet tipidir. En sık çocuklarda ve gençlerde olmakla birlikte her yaşta görülebilir. Tip I Diyabetin O lası Risk Faktörleri Nelerdir? Kişinin ailesine Tip 1 diyabetli birey olması, genetik bazı özellikler, bazı virüslerin yol açtığı enfeksiyonlar, bazı beslenme faktörleri ve stres risk faktörleri olarak sayılabilir. T ip 1 D iyabet Tanısı Nasıl Konulur? 1. Kuşkulu şikayetleri olan bir kişide a.) Günün herhangi bir saatinde ölçülen kan glukozunun 200mg/dl veya üzerinde bulunması, b.) En az 8 saatlik açlık sonrasında ölçülen kan şekerinin 126mg/dl ve üzerinde olması, c.) Şeker yükleme testinde 2.saatte ölçülen kan şekerinin 200mg/dl veya üzerinde olması ile tanı konur.

5 \nsülin s\enme p eqze rs'> Kendi kendine bakım bilgi ve becerisi Diyabet Hapları Nelerdir? Diyabet hapları diye isimlendirilen ilaçlar,kan şekeri kontrolünü sağlamak amacıyla ağızdan alınan haplardır.bunlar yalnızca Tip 2 diyabet hastalığında kullanılır. HIPERG LISEM I: KAN ŞEKERİNİN Y ÜKSELM ESİDİR H İPO G LİSEM İ: KAN ŞEKERİNİN D ÜŞM ESİDİR DİYABET TEDAVİSİ Tip 2 Diyabet Tedavisinde Egzersiz Önemli inidir? Düzenli yapılan egzersiz; İnsülin direncini azaltır, Şişmanlığı önler, İyi kolesterolü artırır, Kötü kolesterolü düşürür, Kalp hastalığı riskini azaltır, Strese karşı dayanıklılığı artırır. Tip 2 Diyabette İnsülin Tedavisi Hangi Koşullarda Gereklidir? Tip 2 diyabetli hastalarda istenen kan şekeri kontrolü haplar ile sağlanamazsa, Hastada organ hasarı gelişmiş ise instiline geçilir. İnsülin Tedavisine Başladıktan Sonra Bırakılabilir mi? Kan şekeri ayarı iyi olan ve insülin ihtiyacı sürekli azalan Tip 2 diyabetlilerde tekrar hap tedavisine geçilebilir. I ıııl/ppü

6 Yurt Dışında İkam et Edilecek Yerler D iy a b et H a sta la rın d a İlk Y ardım M ü d a h a le ler i ile H asta B ak ım T ek n ik lerin in İn celen m esi v e H a sta n ele rd e Staj E ğ itim i A d lı P rojen in Y apılış A m a cı ve H edefi Diyabet Dünyada ve Ülkem izde hızla artm akta olup ölüm nedenlerinde ilk beş hastalık içerisinde yer almaktadır. Diyabet hastalığı özellikle koroner arter ve periferik dam ar hastalığı, felç, diyabetik nöropati, am putasyonlar, böbrek yetmezliği ve körlük gibi ulusal ekonom iler üzerinde çok büyük sosyal ve ekonom ik yükler yaratmaktadır. Sanki bulaşıcı bir hastalık gibi artm akta olan bu hastalığa karşı önlemlerin yetersiz olduğunu tespit edip,öğrencilerim izin bu kadar önemli olan bir konuda İlimizde yeteri kadar klinik çalışına yapam am asından dolayı projemizi bu çerçevede gerçekleştirdik. Staj Yapılacak Hastaneden Bir Bölüm

7 Yerel olarak erişilebilir amaçlar doğrultusunda ülkemizde kurumsal ve personel eğitimine katkı sağlamak istiyoruz. Eğitim kurumlarımızda diyabet ile m ücadele edecek deneyimli ve bilinçli eleman sayısını artırmak istiyoruz. Avrupa da diyabet hastalarına yönelik ilk yardım,teşhis ve tedavi yöntemleri, korunma,eğitim, hasta bakımı ve sosyokültürel yaklaşımları incelemek amacındayız. Acil tıp Teknisyenliği ve Hemşirelik bölümü öğrencilerimize Öğretmenleri refakatinde Avrupa daki hastanelerde staj eğitimi yaptırmak. Diyabet hastalarına evde verilen hizmetlere katılarak hasta bakım çalışmalarım vjç, ^«"Şekerim» " S c ö lık lı DİYABETLE TATLI YAŞAM yapmak. Yaşam tarzlarını tanımak, kültürel, sosyal ve dilsel paylaşım kriterleri bizim için bir başlangıç olacaktır. Hipeıglisemi ve Hipoglisemi hastalarında ilk yardım ve hasta bakımı konusunda uzmanlaşmayı hedeflemekteyiz. Uzmanlaşan öğrencilerimizi bölge insanlarının diyabet hastalığı hakkında eğitimini sağlayarak oluşan sosyal ve ekonomik zararları en aza indireceğimizi düşünüyoruz. Sonuç olarak Diyabet hastalığı genetik olduğu kadar yaşam tarzı ve beslenm eyle de ilgili bir hastalıktır. Staj yapacağımız yurt dışı ortağım ız Hollanda ve İSVEÇ 'in önemli kültürel miraslarını da gezip görmek kültürel ve dilsel paylaşımın bir gereğidir. Bu kapsamda diyabet DİYABET Ö m ür Boyu Süren Bir Hastalıktır İnsülinin Eksikliği veva Etkisizliği Sonucu Oluşur Kan Şekerinin Yükselm esine Neden Olur hastalığının çoğalmasında kültür,coğrafya ve geleneklerin ne derece etkili olduğunu anlamaya çalışacağız. Böylece Avrupa insanının beslenme alışkanlıklarını görecek ve ülkemizdeki ile karşılaştırabileceğiz. Dilsel ve kültürel paylaşımla birbirimizi daha iyi tanıyacak ve hastahkların önlenmesinde kültürel etkileşimleri artırmayı istiyoruz. Bu paylaşım ve staj sonrasında Diyabet Hastalığı hakkında değişik coğrafyada.değişik kültürdeki görünümlerini fark edecek,diyabet hastalığı ile kaliteli yaşamayı öğreneceğiz. Doğal olarak diyabet planı çerçevesinde diyabetli bireylere yönelik daha yüksek ortak bakım standartları hedefliyoruz. hemş okcn ın ^S ağlıklı Diyabet hastalığı hakkındaki eğitimleri görerek bölgemizde ki yaklaşımlarla karşılaştırmak. Diyabet hastalarına götürülen sağlık hizm etlerini gözlem lem ek.evdc sunulan sağlık hizmetlerini görmek ve uygulamak. Diyabet hastalığı hakkında toplumsal çalışmaları incelemek. Diyabet hastalığının tedavisinde kullanılan tıbbi yöntem ve ilaçları inceleyip,karşılaştırma yapmak. Alıcı ortağım ız olan ülkenin sosyal,kültürel ve beslenm e alışkanlıklarını incelem ek ve hastalık üzerine etkisini yorumlayabilmek. Diyabet hastalığının gelecek yıllara yönelik planlamaları inceleyip,uygun olan yenilikleri taşımak. Diyabet hastalarına yönelik yapılan ilk yardım çalışmalarına katılarak pratik kazanmak. Ülkemizdeki özellikle Kapadokya bölgesindeki görülen diyabet vakalarını ve teşhis,tedavi yöntemlerini ortağımızla paylaşmak. Ortağım ızla evrensel bir problem olan Diyabetus M ellitus hastalığına kültürel ve beslenm e bakımından dilsel bir paylaşımla ortak bir karara varmak. Ortağım ız ülkelerdeki ders müfredatlarını inceleyerek diyabet eğitiminin müfredattaki yeri ve önemini öğrenmek. Öğrencilerimizin dil gelişimine katkı sağlayarak uluslararası hizmet kalitesini artırmak. Öğrencilerimizin staj eğitimi ile mesleki gelişimine ve kariyer edinmelerine yardımcı olmak. Hastalığı tanımak toplumsal yapı ve aileyi tanım aktan geçer ilkesinden hareketle ortağım ız ülkenin değerlerini görm ek,incelemek,aile yapısını tanımak. Diyabet hastalığına yönelik yenilikleri transfer etmek.

8 Proje Çalışm a Odası Projem iz IVT(Temel M esleki Eğitim Alm akta Olanlar) O lup,okulum uzun ve Yurt İçi O rtağım ızın 10. ve 11.Sınıf Hemşirelik ve Acil Tıp Teknisyenliği Bölümü Ö ğrencilerine Yöneliktir. Diyabet projesi Acil Tıp Teknisyenliği ve Hemşirelik bölümü öğrencilerin Avrupa da ortaklarım ız aracılığı ile eğitim ortam larını görerek hastanelerde staj çalışmasını, diyabetli hastaların evlerde bakım çalışmalarını ve kültürel gezileri kapsamaktadır. Ortağım ız olan hastanelerin acil servislerinde ve dahiliye servisinde klinik çalışm a,am bulansla ve acil servis ekibi ile özellikle hiperglisemi ve hipoglisemi vakalarına çıkmak,hasta olan bireylere özellikle beslenm e ve insülin kullanımına yönelik eğitim lere katılmak ve kronik bir hastalık olan diyabetin evde verilen hizmetlerini görmek ve katılmak istiyoruz. Proje ortağımız ülkenin tarihi ve kültürel zenginliklerini gezip görmek ortağımızla aramızda iyi bir köprü oluşturmak açısından ve hastalık üzerine bölgelerin etkisini öğrenm ek ve kendi bölgemizdeki yaklaşımları onlarla paylaşm ak Diyabet ile ilgili strateji belirlerken son derece önemlidir. Proje Sonuç Bildirim i ve Katılımcı Öğrenci Başvuru Duyurusu

9 PROJE ÇALIŞM A TAKVİM İ Ö ğ r e tm e n le r K u ru lu T o p la n tısın d a O k u lu m u z Ö ğ r e tm e n le r in e P roje H a k k ın d a B ilg i V erilm esi 1) O C A K 2012 proje hazırlam ak, yurt içi ve yurt dışı ortaklan bulmak, niyet m ektuplarını alm ak 2) ŞUBAT2012 projeyi ulusal ajansa gönderm ek 3) MART-NİSAN-M AYIS-HAZİRAN 2012 Diyabet hastalığı üzerine araştırm aların yapılm ası. O rtaklarım ızla hareketlilik üzerine görüşm eler ) TEM M U Z2012 Ulusal ajans tarafından proje sonuçlarının açıklanm ası 5) EY LÜ L 2012 ortaklarla toplantı yapılması 6) EKİM 2012 yararlanıcı öğrenci ve refakatçilerin seçimi 7) EKİM 2012 nin son haftası katılım cı öğrencilerin aileleri ile toplantı. 8) KASIM 2012 Ulusal A jans la sözleşm e imzalanması ve niyet mektuplarının asıllarının alınması 9) ARALIK 2012 Yurtdışı ortakla rol ve sorum lulukların belirlenmesi 10) OCAK 2013 Proje tanıtımı ve katılım cılar arası görev paylaşımı 11) ŞUBAT - MART 2013 Katılımcıların pasaportlarını alması ve dil kursuna gönderilm esi 12) NİSAN - MAYIS 2013 Katılımcıların banka hesaplarının açılm ası,vize,sigorta ve uçak bileti ve konaklam a rezervasyonları 13) IIA ZİRAN-TEM M UZ 2013 l.a kış (Hollanda) 14) AĞUSTOS-EYLÜL Akış (İsveç) 15) EKİM 2013 A kışlar sonrası ortaklarla değerlendirm e ve yararlanıcılann belgelerinin takdim edilmesi 16) KASIM 2013 Ortaklarla birlikte Proje sonuç raporunun hazırlanarak Ulusal Ajansa ve ortak kuruluşa gönderilm esi. Projenin başlangıç ve bitiş tarihleri arası her ay Proje aygınlaştırm a çalışm aları yapılacaktır.

10

11 If T ürk A m erikan Derneği Katılımcı Öğrenci Dil Kursu

12 DİYABETLE TATLI YAŞAM