GOLD STANDARD PAYDAŞ TOPLANTI RAPORU. İçindekiler

Transkript

1 GOLD STNDRD PYDŞ TOPLNTI RPORU İçindekiler. Proje Tanıtımı 1. Gold Standard a Göre Projenin Uygulanabilirliği 2. Mevcut Proje Durumu B. Paydaş Toplantısının Tasarlanması 1. Toplantı Programı i. Gündem ii. Teknik Olmayan Özet iii. Dat Takip Tablosu iv. Bireysel Datiye Metni v. Kamu Datiye Metni 2. Kullanılan Diğer Dat Yöntemleri C. Danışma Süreci 1. Fiziksel Toplantı Katılımcıları i. Katılımcı Listesi ii. Değerlendirme Formları 2. Resimler 3. Görüşme Sonuçları i. Toplantı Tutanağı ii. Diğer Görüşme Tutanakları iii. Tüm Yorumların Değerlendirilmesi iv. Sürdürülebilir Kalkınma Değerlendirilmesinin Üzerinden Tekrar Geçilmesi v. Yorumlardan Kaynaklı Değişikliklerin Özeti D. Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi 1. Kendi Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi i. Zararlılık Değerlendirmesi ii. Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi 2. Paydaş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi 3. Birleştirilmiş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi. Sürdürülebilirlik İzleme Planının Tartışılması F. Bölge Halkı Bilgilendirmesi Geri Bildirim Sürecinin çıklanması K 1. K 2. Orijinal Katılım Listesi Orijinal Değerlendirme Formu

2 BÖLÜM.. 1. PROJ TNITIMI Gold Standard a Göre Projenin Uygulanabilirliği a) Proje Faaliyetleri Ölçeği Küçük ölçekli bir projedir. Projenin kurulu gücü 5,76 MW dır. b) v Sahibi Ülke ya Devlet Proje Türkiye de yer almaktadır. c) Proje Faaliyetinin Türü Proje, bir yenilenebilir enerji temini projesidir fosil olmayan tükenmeyen enerji kaynaklarından(hidroenerji) enerji üretir dağıtır. d) Sera Gazları Gold Standard kriterlerine uygun sera gazları arasında, proje karbondioksit (CO2) zaltıyor. e) Resmi Kalkınma Yardımı (OD) Bu proje her hangi bir Resmi Kalkınma Yardımı (OD) almadığı için Gold Standart a kayıt için uygundur. f) Diğer Sertifikalar Proje başka herhangi bir sertifikaya sahip değildir. Bundan dolayı, proje Gold Standard kriterlerine uygundur Mevcut Proje Durumu Santral hmet Hakan lektrik Üretim.Ş tarafından işletilecektir. Projenin Tesis bedeli $ yatırım bedeli ise $ dır.1 Projenin ekonomik ömrü 50 yıldır.2 Projenin inşaatı Ocak.2011 de başlayacaktır. İnşaatın 2 yıl içersinde bitmesi planlanmaktadır. 1 Zala HS, Fizibilite Raporu, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 4 2

3 BÖLÜM B. B. 1. PYDŞ TOPLNTISININ TSRLNMSI Toplantı Programı i. Gündem GÜNDM 1. çılış 2. Projenin Tanıtımı 3. Projenin sorular eşliğinde açıklanması 4. Sürdürülebilir Kalkınma Değerlendirilmesi 5. Sürdürülebilir kalkınmanın izlenmesiyle ilgili görüşlerin paylaşılması 6. Kapanış ii. Teknik Olmayan Özet ZL RGÜLÂTÖRÜ V HS PROJSİ TKNİK OLMYN ÖZTİ Projenin macı hmet Hakan lektrik Üretim.Ş tarafından Kastamonu İli, raç İlçesi sınırları içerisinde raç çayı üzerinde 5.76 MW kurulu gücünde Zala Regülâtörü Hidroelektrik Santrali yapılması işletilmesi planlanmaktadır. Hidroelektrik santralinin tek amacı enerji üretimidir. Tesislerin tamamlanma süresi yaklaşık 2 yıldır. Projenin ömrü, santral tamamlandıktan sonra 50 yıldır. Proje kapsamında inşaat aşamasında kişi, işletme aşamasında ise yaklaşık 4-5 kişinin çalışması planlanmaktadır. Gerek duyulan personel projeye en yakın yerleşim yerlerinden temin edilecektir. Proje kapsamında inşaat aşamasında çalışacak olan personelin her türlü teknik sosyal altyapı ihtiyaçları için yemekhane, mutfak, soyunma yeri, duş, tuvalet, lavabo, ardiye, idari teknik büroların yer aldığı bir adet şantiye kurulacaktır. Gerçekleştirilmesi planlanan proje ile elde edilecek enerji ulusal şebekeye rilecek olup bölgenin enerji talebinin karşılanmasına katı sağlayacak kamu yararı taşıyan bir projedir. Projenin Yeri Zala Regülâtörü HS Projesi, Kastamonu ili raç ilçesi sınırları içerisinde, raç Çayı üzerinde yer almaktadır. Kastamonu F30 c1, d2 no lu 1/25000 lik haritalarda, Zala Regülatörü ,8 Doğu, ,2 Kuzey koordinatlarında raç Çayı üzerinde m talg kotunda, Çevirme Yapısı Doğu, Kuzey koordinatlarında Cevizlik Deresi üzerinde m talg kotunda, santral binası ise Doğu, Kuzey koordinatlarında yer alacaktır. 3

4 Hidroelektrik nerjisi İle lektrik Üretimi Hidroelektrik nerji; hızla akan suyun enerjisiyle döndürülen elektrik jeneratörlerinden elde edilen elektriktir. Hidroelektrik nerji Santralleri; içme, kullanma ya da sanayi suyu sağlamak amacıyla ırmakların önü kesilerek oluşturulan baraj göllerinde kurulmaktadır. Hidrolik enerji dünya üzerinde yenilenebilir enerji türlerinin en yaygını olmakla beraber, çevre üzerinde oluşturduğu olumlu etkilerde göz ardı edilmemelidir. Ülkemizde gerek iklim, gerekse coğrafi konum bakımından Karadeniz bölgesi büyük bir hidrolik potansiyele sahiptir. Ülkemizin petrol kaynakları yönünden yetersiz olması, buna karşılık yüzeysel su kaynakları yönünden zengin olması, enerji politikasının hidroelektrik santrallere (HS) doğru kaymasını zorunlu hale getirmiştir. HS ler işletim maliyetlerinin düşük olması çevreye çok önemli zarar rici etkileri bulunmaması nedeniyle tüm dünyada tercih edilen başlıca enerji kaynaklarındandır. Projenin şamaları İnşaat şaması İşletme şaması Proje, Gold Standard Organizasyonu platformunda kazanacağı değer bununla ilgili getiriler (VR- Gönüllü misyon zaltma Kredileri) kullanılmak suretiyle gerçekleştirilecektir. iii. Dat Takip Tablosu Kategori Kodu Kurum Datli Dat Şekli Dat Tarihi Onay lındı mı? /H Yenice Köyü Muhtarı Halim Gedik Faks/Posta Samatlar Köyü Muhtarı Veli Küçükgüzel Faks/Posta Faks/Posta B Kayaboğazı Köyü Muhtarı Iğdır Merkez Köyü Muhtarı raç İlçe Belediye Başkanlığı şref Taşöz Serdar Buyurucu Mustafa yanoğlu Faks/Posta Faks/Posta

5 B Kastamonu Valisi F raç Bölge Başkanlığı Greenpeace Türkiye Türkiye Büyük Millet Meclisi T.B.M.M Kastamonu Çevre Ve Orman Bakanlığı İl Müdürü T.C Çevre Ve Orman Bakanlığı Türkiye Büyük Millet Meclisi T.B.M.M Türkiye Büyük Millet Meclisi T.B.M.M Türkiye Büyük Millet Meclisi T.B.M.M Bölgesel Çevre Merkezi (RC) Türkiye WWF Turkiye Gold Standard F Mercy Corps F Helio International B F B B C B B B F Mustafa Kara Kemal Kızılkaya Hilal tıcı Hakkı Köylü Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Yaşar Polat Mustafa Şahin Mehmet Serdaroğlu Hasan ltan Musa Sıvacıoğlu Sibel Sezer ralp Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Tolga Baştak Nahla Sabet Nancy Lindborg Faks/Posta Posta Posta Rod Janssen Posta Öncelikle Türkiye Büyük Millet Meclisi dat edilmelidir çünkü proje alanında yaşayan insanlar Vekillerce temsil edilmektedir. Belediye personeli bölgede uygulanan tüm faaliyetlerden sorumlu olduğundan, Belediye de dat edilmiştir. Proje ile ilgili görüş düşüncelerini almak üzere sivil toplum kuruluşları dat edilmiştir. Proje, yerel alan, toplum kültür ile ilgili bilgi paylaşımının LCS sırasında yapılması planlanmıştır. 5

6 iv. Bireysel Datiye Metni şağıda rilen dat mektubu yukarıda belirtilen paydaşlara e-posta/posta/faks yolu ile iletilmiştir: Sayın, Kastamonu ili, raç ilçesinde; 5,76 MW kurulu güce sahip olacak şekilde inşa edilmesi planlanan hmet Hakan lektrik Üretim.Ş ye ait Zala Regülâtörü Hidroelektrik nerji Santrali Projesi nin tanıtımının yapılması, çevresel sosyo-ekonomik etkileri hakkında bilgi rilmesi projenin karbon emisyonunun azaltılmasına olan katkısı nedeniyle Uluslararası Gold Standart Organizasyonu platformunda kazandığı değer bununla ilgili getiriler ile ilgili bilgi rmek projeye dair görüş önerilerinizi almak üzere 27 Temmuz 2010 tarihinde saat de Yenice Köyü, Yenice Köyü İlköğretim Okulu nda yapılacak olan Paydaş Toplantısı na teşriflerinizi arz ederim. Datiye Metinleri şağıda Gösterilmektedir 6

7 v. Kamu Datiye Metni şağıdaki dat mektubu 23 Temmuz 2010 tarihli Kastamonu Sözcü yerel gazetesinde yayınlanmıştır. 7

8 Kastamonu İli, raç İlçesi nde yapılması işletilmesi planlanan Zala Regülâtörü Hidroelektrik nerji Santrali Projesi ile ilgili olarak projenin karbon emisyonunun azaltılmasına olan katkısı nedeni ile Uluslar arası Gold Standart organizasyonu platformunda halkı bilgilendirmek, görüş önerilerinizi almak üzere aşağıda belirtilen yer tarihte bir toplantı düzenlenecektir. İlgililerin katılmasını rica ederiz. Toplantı Yeri: Yenice Köyü/ Yenice Köyü İlköğretim Okulu, RÇ/KSTMONU Tarih: Saat:

9 B. 2. Kullanılan Diğer Dat Yöntemleri Tüm kurumsal paydaşlar, resmi kurumlar sivil toplum örgütleri, aynı iletişim yöntemi ile yani datiye göndermek, e-posta devlet kurumlarında yapılan kamu anonsları vs ile dat edilmiştir. Bunun ardından toplantıya şahsen katılamayan kurumsal paydaşlar resmi kurumlar çağırılarak proje hakkında bilgilendirilmiştir. BÖLÜM C. C. 1. DNIŞM SÜRCİ Fiziksel Toplantı Katılımcıları i. Katılımcı Listesi Katılımcı Listesi Tarih Saat:: Yer: Yenice Köyü Katılımcılın adı, Kategori / Mesleği / Kodu an Toplumdaki Yeri Turgut Tülübaş Köy Sakinit Necati Çetin Köy Sakini Rahmi Menrese Köy Sakini Hüseyin Satün Köy Sakini Satılmış Satün Köy Sakini İmdat Kabeli Köy Sakini Necati Tülübaş Köy Sakini Saim Bozlak Köy Sakini Yunus Zilif Köy Sakini Hasan İnal İmza Kurum İletişim Bilgisi Yenice Köyü Yenice Köyü Sarpan Köyü Sarpan Köyü Sarpan Köyü Yenice Köyü Yenice Köyü Yenice Köyü Yenice Köyü Yenice Köyü 9

10 C C C Köy Sakini Yusuf Görülü Köy Sakini hmet Zilif Köy Sakini Okunamaz yazı Murat Bozlak Köy Sakini Halim Gedik Yenice Köyü Muhtarı F. Fikri Özdemir Belediye Başkan Vekili İhsan Yazar Gazeteci Satılmış Sarıkaya İnşaat Mühendisi Sema Sarıkaya Belediye Personeli Hilmi Yazkan Ziraat Bakanlığı Yenice Köyü Yenice Köyü Sarpan Köyü Yenice Köyü Yenice Köyü raç İlçesi raç İlçesi raç İlçesi raç İlçesi an ii. Değerlendirme Formları. İsim Toplantı hakkındaki izlenimleriniz nelerdir? Projenin beğendiğiniz yönleri nelerdir? Projenin beğenmediğiniz yönleri nelerdir? İmza Cevdet İNL Konu detaylı anlaşılmadı Yok. İsim Toplantı hakkındaki izlenimleriniz nelerdir? Projenin beğendiğiniz yönleri nelerdir? Projenin beğenmediğiniz yönleri nelerdir? İmza Rahmi MNTŞ Konu nlaşıldı Hayırlısı olsun 10

11 İsim Toplantı hakkındaki izlenimleriniz nelerdir? Projenin beğendiğiniz yönleri nelerdir? Projenin beğenmediğiniz yönleri nelerdir? İmza F. Fikri ÖZDMİR nerji üretimi için hayet güzel İsim Toplantı hakkındaki izlenimleriniz nelerdir? Projenin beğendiğiniz yönleri nelerdir? Projenin beğenmediğiniz yönleri nelerdir? İmza İhsan YZN Katılımın az olması insanların duyarsız olması İlçemize yatırım gelmesi, istihdam sağlanması Tarım arazilerinin sulanmayacağı inancındayım C. 2. Resimler Paydaşlar toplantı sunumunu dinlerken 11

12 Paydaşlar sunumu dinlerken dağıtılan proje bilgilerini okuyorlar Paydaşlar danışmanlarımızı dinliyorlar C. 3. Görüşme Sonuçları i. Toplantı Tutanağı raç deresinin üzerine kurulacak işletilecek 5,76 MW lık rısu Regülatörü Hidroelektrik nerji Santralı hakkında bilgi rmek için halkı sera gazları salınımı azaltma opsiyonları hakkında bilinçlendirmek için Kastamonu ili raç ilçesinde 27/07/2010 tarihinde 20 kişilik yerel halk ile paydaş toplantısı yapılmıştır. Gold Standard yardımcı organizasyonlarından WWF, 12

13 Greenpeace, Helio International, Mercy Corps RC Turkiye gibi organizasyonlardan görevliler toplantı hakkında bilgilendirilmiştir. Toplantı yeri proje alanına en yakın olabilecek yerde seçilmiştir kıraathanede olacak toplantı hakkında belediye anonsları bölgesel gazeteler kullanılarak anonslar yapılmıştır. Sunumdan önce toplantı gündemi açıklanmış projenin teknik olmayan özeti katılımcılara dağıtılmıştır. Projenin geliştiricileri, teknolojisi santralin işletmesini, Gold Standard hakkında bilgi, hava emsiyonunu azaltma miktarını bunun önemini anlatan sunumu tanıtımı N-ÇV nerji Çevre Yatırımları Danışmanlık Şirketi tarafından yapılmıştır. Katılımcılardan proje hakkında sorular yorumlar alınmıştır bunlar yorumlar kısmına işlenmiştir. Bu toplantıda Gözlenmiştir ki, bütün bölge sakinleri projeyi desteklemektedirler. Fakat inşaat sırasında minimum çevresel zarar istenmektedir Santralde çalışacak elemanların mümkün olduğunca yöre halkından seçilmesi talep edilmiştir. Bütün katılımcılar küresel ısınmaya sebep olmayan projelerin desteklenmesi konusunda hemfikirdir Yöre halkı bahsedilen projenin yöreyi sosyal ekonomik yönden geliştireceğini düşünmektedir. ii. Diğer Görüşme Tutanakları Başka görüşme olmamıştır. iii. Tüm Yorumların Değerlendirilmesi Paydaş yorumları Cebri borunun çapı ne kadar? Nehire geri bırakılacak suyun minimum akım miktarı ne Yorumlar dikkate (t/ Hayır)? t t alındımı çıklama (Neden? Nasıl?) Cebri borunun çapı 2,05 m dir Yağmurlu günlerde 1,043 m3/sn olacaktır ( 10 yıllık ortalamanın %10 u), kurak zamanlarda 0, 33 m3/sn 13

14 kadar? olacaktır. (10 ortalamanın %10 u) yıllık iv. Sürdürülebilir Kalkınma Değerlendirilmesinin Üzerinden Tekrar Geçilmesi Sürdürülebilir kalkınma değerlendirilmesi tekrar yapılacak mı? t Hayır X Katılımcılardan herhangi bir negatif görüş alınmamıştır. Bu sebeple, sürdürülebilir kalkınma değerlendirmesinin tekrar üzerinden geçilmesine gerek yoktur. v. Yorumlardan Kaynaklı Değişikliklerin Özeti ğer gerekli görülürse yollar tamir edilecektir. BÖLÜM D. D. 1. SÜRDÜRÜLBİLİR KLKINM MTRİSİ Kendi Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi i. Zararsızlık değerlendirilmesi Korunması gereken prensipler 1 İnsan Hakları Proje ile ilgisi Proje kapsamında dünya Kültür Tabiat Proje hiç bir korunması miraslarının gereken tarihi, doğal ya korunması da kültürel miras alanına Sözleşmesi zarar rmemektedir gereği korunması gereken tarihi, doğal ya da kültürel miras alanı yoktur. Projenin prensipleri ihlali(düşük, orta, yüksek Yok 14

15 .3 2. Çalışma Koşulları Proje yeniden yapılandırma yapmamalıdır Proje insan hakları ihlali yapmayacaktır. Ve insan hakları sözleşmesinin bütün maddelerine saygı gösterecek uygulayacaktır. Zorunlu yeniden yapılandırma olmayacaktır. Türkiye yıllardır vrupa İnsan Hakları Sözleşmesine taraftır. Bu nedenle ulusal uluslar arası korunan haklar göz önüne alınacaktır. Yok Proje; çocuk işçiliğine müsamaha göstermemelidir Türkiye ILO ( International Labour Organisation) nun içinde 138 inici 182 maddelerinde geçen çocuk işçiliğini önleme anlaşmasını imzalamıştır Yok Proje; işçilerin sendikal haklarını toplu sözleşme haklarını gözetmektedir. Proje bu hakların özgürlüklerin sınırlandırılmasında rol almamaktadır. Proje; zorla çalıştırma Proje inşaatı işletmesi sırasında konuyla ilgili bütün maddeleri uygulayacaktır. (874., Maddeler v.b.) Türkiye nin 3 Zala HS, Project Tanıtım Dosyası, page Yok Yok Yok 15

16 gibi herhangi bir Zorlayıcı istihdamdan yana değildir Proje; cinsiyete, ırk, din, cinsel eğilim ya da diğer başka sebeplere dayanan ayrıma neden olmamaktadır Proje; işçilere sağlıklı günliği iş ortamı sağlamakta sağlıksız günsiz ortamlarda çalışmayı engellemektedir 3. Çevresel Koruma 7 Proje çevresel koşullar ile ilgili olarak önleyici bir yaklaşımda bulunmaktadır önleyici prensibe karşıt bir uygulama içinde değildir. ILO ile imzaladığı anlaşmadaki maddeler uygulanacaktır Türkiye nin ILO ile imzaladığı anlaşmada geçen maddelere göre hiçbir şekilde hiçbir kimseye ayrımcılık yapılmayacaktır İş sağlığı günliği için bütün araştırmalar yapılacak önlemler alacaktır Ve ayrıca, Türkiye nin ILO ile imzaladığı anlaşmada geçen 15511; madde uygulanacaktır Proje belirgin bir kirlilik yaratmayacaktır. Minör atıklar ( evsel atık, makina yağları) Yok Yok Düşük

17 Bu prensip şu şekilde tanımlanabilir. Bir aktivite insan sağlığı ya da çevreye zarar rme tehdidi ortaya çıkardığında, sebep sonuç ilişkileri bilimsel olarak tamamıyla kurulmamış olsa bile önleyici önlemler alınmalıdır. Proje; a) kanunla korunan, b) koruma altına alınma için resmi teklif rilen, c) kurumlarca yüksek koruma değerlerine sahip alan olarak tanımlanan, d)geleneksel yerel halk tarafından koruma altında olan kritik doğal çevre ihlallerine neden olmamaktadır. Proje yolsuzluğa karışmamıştır.. 4.Yolsuzluğa Karşı ise ilgili çevre kanunlarına uygun şekilde işlenecektir. Proje alanında BRN, RMSR gibi koruma altında olan hiç bir bölge yoktur. Yok Türkiye nin OCD ye katılmasından sonar proje hiç bir yolsuzluğa karışmamıştır.12. Düşük ii. Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi İndikatör Gold Standard Sürdürülebilir kalkınma indikatörleri 12 zaltım Önlemi zaltma önlemleri zarar yok (do no harm) tablosundan al ya da (-) skoru Seçilen Binyıl Kalkınma Parametre Ve Hedefleri (MDG) çıklaması Proje Geliştirici tarafından g tanımlanan İndikatörlerin yerel Başlangıç Skoru Negatif etki: () Pozitif etki: () tkisiz: (0) 17

18 nötrlemek için azaltma önlemlerini belirt. Hava Kalitesi MDG hedefleriyle olan ilgisini açıkla MDG maç 7: Çevresel Sürdürülebilirliğin Sağlanması Hedef7.a: zaltma Sürdürülebilir Önlemleri bu kalkınma ilkelerinin gösterge ile devlet politikalarına ilgili değildir. programlarına entegre edilmesi çevresel kaynakların kaybedilmesinin tersine çevrilmesi MDG maç 7: Çevresel Sürdürülebilirliğin Sağlanması Hedef 7.a: zaltma Sürdürülebilir Önlemleri bu kalkınma ilkelerinin Su Miktarı gösterge ile devlet politikalarına Kalitesi ilgili değildir. programlarına entegre edilmesi çevresel kaynakların kaybedilmesinin tersine çevrilmesi Toprak Yapısı zaltma Önlemleri gösterge Parametre: Muhtemelen tonlarca SOx NOx Kömür yakıt tesislerinden kaydırılacaktır Hedef: Proje SO2 NOx emisyonlarının azaltımına katkıda bulunacaktır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının oluşturulması ile ulusal enerji içersinde yer alan fosil yakıt oranı azaltılacaktır. Parametre: Su kalitesi miktarı bölge için yeterlidir. Hedef: Proje faaliyeti nedeni ile suyun kalitesi etkilenmeyecektir. Minimum akışın elde edildiğinden emin olunması için sürekli olarak izlenecektir. MDG maç 7 Parametre: Çevresel Beklenmedik bir bu Sürdürülebilirliğin toprak hareketi ile Sağlanması yoktur

19 ilgili değildir Diğer Kirleticiler Biyolojik Çeşitlilik İstihdam Kalitesi Hedef 7.a 7.1. razinin bir Hedef: : Proje, kısmı ormanlıktır. taban çizgisine kıyasla heyelan risk seviyesinde değişikliğe neden olmayacaktır. MDG 7 Çevresel Sürdürülebilirliğin Sağlanması Hedef 7a. zaltma MDG raporunda bu Önlemleri bu kirleticilerden gösterge ile bahsedilmemiş olsa ilgili değildir. da, bunları çevresel kaynak kaybı ile ilgili şekilde ele alacağız. zaltma Önlemleri bu gösterge ile ilgili değildir MDG 7 Çevresel Sürdürülebilirliğin Sağlanması Hedef7b: zalan biyolojik çeşit kaybı, 2010 itibariyle başarılan, kayıp miktarında önemli azalış MDG maç 1: şırı yoksulluğu açlığı ortadan kaldırmak Hedef 1.a: Kadınlar gençler dâhil olmak üzere herkes için tam üretken bir istihdam saygın bir iş elde etmek Parametre: Bölgede başka bir kirletici bulunmamaktadır. Hedef: : Proje her hangi bir diğer kirletici meydana getirmeyecektir. Bunun yanında, Gürültü seviyesi ÇD raporunda belirtilen düzeyin altında tutulacaktır. 0 İnşaat aşamasında bazı bitkiler etkilenecektir. İnşaat tamamlandıktan sonra zarar gören bitkiler yeniden dikilecektir. 0 İş günliği ilgili günlik protokolleri kapsamında işçilere yeterli Çalışanlara eğitimler yönelik eğitim sağlanacaktır. Kaza risklerine karşın bir acil durum planı 1.4 İstihdam edilen hazırlanacaktır kişi başına GSYİH büyüme hızı elde etmek 19

20 MDG maç1: şırı yoksulluğu açlığı ortadan kaldırmak Hedef1.a: Kadınlar gençler dâhil olmak üzere herkes için tam üretken bir istihdam saygın bir iş elde etmek Geçim 1.4 İstihdam edilen kişi başına GSYİH büyüme hızı elde etmek 1.5 İstihdamNüfus Oranına Ulaşılabilir temiz enerji hizmetlerine erişim zaltma Önlemleri bu gösterge ile ilgili değildir. Proje inşaat işletme aşamalarında yeni iş imkânları sağlayacaktır Parametre: Türkiye de enerji talebi giderek artmaktadır. Proje faaliyetleri olmazsa enerji üretiminde bir gelişme olmayacak yenilenebilir kaynakların yerini fosil yakıtlar alacaktır. Hedef: İmranlı HS enerji Sistemleri rimliliği arttırmada faydalı olmaktadır. yrıca, fosil yakıtların ikame edilmesi Proje, temel senaryoya kıyasla önemli fosil yakıtlarına (Doğal gaz, kömür petrol) olan bağımlılığı azaltacaktır.) 0 20

21 MDG maç1 şırı Yoksulluğu çlığı Ortadan Kaldırmak Hedef 1.b: Kadınlar gençler dâhil olmak üzere herkes için tam üretken bir istihdam saygın bir iş elde etmek Kişisel kurumsal Kapasite zaltma Önlemleri bu gösterge ile ilgili değildir. 1.4 İstihdam edilen kişi başına GSYİH büyüme hızı elde etmek 1.5 İstihdam Nüfus Oranına Personele sağlanacak eğitimlerin yardımı ile çevresel konulara ilişkin farkındalık geliştirilecektir. İşletme aşamalarında birçok insan istihdam edilecektir. Bu nedenle proje yerel işsizlik oranının azalmasına katkıda bulunacaktır. 1.6 Günlük $1 altında yaşayan kişilerin oranı (PPP) 1.7 Toplam istihdam içersinde kendi hesabı olan aile çalışanlarına katkıda bulunanların oranı MDG maç 1: şırı Yoksulluğu çlığı Ortadan Kaldırmak Hedef 1.b: Kadınlar gençler dâhil olmak üzere herkes için tam üretken bir istihdam zaltma saygın bir iş elde İstihdam Önlemleri bu etmek Gelir Sağlama gösterge ile ilgili değildir 1.4 İstihdam edilen kişi başına GSYİH büyüme hızı elde etmek 1.5 İstihdam Nüfus Oranına 1.6 Günlük $1 altında 21

22 yaşayan kişilerin oranı (PPP) 1.7 Toplam istihdam içersinde kendi hesabı olan aile çalışanlarına katkıda bulunanların oranı MDG maç 8: Kalkınma için Küresel bir İşbirliği geliştirmek Hedef 8.d: Ulusal zaltma uluslararası önlemler Ödeme Önlemleri bu ile uzun vadede borcu Yatırım Dengesi gösterge ile sürdürülebilir hale ilgili değildir getirmek için gelişmekte olan ülkelerin borç meselelerini kapsamlı bir şekilde ele almak Teknoloji transferi teknolojik özgün MDG maç8 Kalkınma için Küresel bir İşbirliği geliştirmek Hedef 8.f Özel zaltma sektörün işbirliği ile Önlemleri bu özellikle bilgi gösterge ile iletişim alanındaki ilgili değildir. yeni teknolojilerin yararlarını kullanılır hale getirmek Parametre: Türkiye nin doğal gaz, ithal kömür gibi ithal fosil yakıta yüksek oranda bağlılığı. Hedef: Petrol doğal gazın kaydırılması ile muhtemel ödeme tasarrufları Proje, temel önemli fosil yakıtlarına (Doğal gaz, kömür petrol) olan bağımlılığı azaltacaktır.) Proje Türkiye ye teknoloji transferi konusunda bir fırsat yaratacak ülkedeki tedarikçilerin kalkınmasını sağlayacaktır 22

23 D. 2. Paydaş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi Indikatör Gold Standard Sürdürülebilir kalkınma indikatörleri zaltım Önlemleri zaltma önlemleri zarar yok (do no harm) tablosundan al ya da (-) skoru nötrlemek için azaltma önlemlerini belirt. Binyıl Hedefleri Kalkınma g İndikatörlerin yerel MDG hedefleriyle olan ilgisini açıkla Seçilen Parametre çıklama Başlangıç Skoru Negatif etki: () Proje geliştirici Pozitif etki: tarafından () tanımlanan tkisiz: (0) Hava Kalitesi Su Miktarı Kalitesi 0 Toprak Yapısı 0 Diğer Kirleticiler Biyolojik Çeşitlilik İstihdam Kalitesi Geçim Ulaşılabilir temiz enerji hizmetlerine erişim Kişisel Kurumsal Kapasite İstihdam Gelir Sağlama Ödemeler Yatırım Dengesi Teknoloji Transferi 0 23

24 Teknolojik özgün Paydaş sürdürülebilir kalkınma matrisi yorumları; Zala Regülâtörü Hidroelektrik Santralı hakkında hiç olumsuz bir görüş yoktur. Çünkü enerji santrali çevreye proje bölgesine hiçbir şekilde zarar rmeyecektir. Bunlara ek olarak proje bölgenin sürdürülebilir kalkınmasına pozitif etkisi olacaktır D. 3. Birleştirilmiş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi İndikatör Gold Standard Sürdürülebilir Birleştirilmiş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi kalkınma indikatörleri zaltma Önlemleri zaltma önlemleri zarar yok (do no harm) tablosundan al ya da (-) skoru nötrlemek için azaltma önlemlerini belirt MDG Ulaşma Hedeflerine İndikatörlerin yerel MDG hedefleriyle olan ilgisini açıkla Seçilen Parametre çıklama Başlangıç Skoru Negatif etki: () Proje geliştirci Pozitif etki: tarafından () tanımlanan tkisiz: (0) Hava Kalitesi 0 Su Miktarı Kalitesi 0 Toprak Yapısı 0 Diğer Kirleticiler Biyolojik Çeşitlilik İstihdam Kalitesi 0 0 Geçim Ulaşılabilir temiz enerji hizmetlerine erişim 24

25 Kişisel Kurumsal Kapasite İstihdam Gelir Sağlama Ödemeler Yatırım Dengesi Teknoloji Transferi Teknolojik özgün 0 çıklamalar, ri kaynağı referanslar Proje ünite sahalarında arazinin hazırlanması inşaat aşamasında yapılacak çalışmalar sırasında, malzeme ocağı sahalarında üretim işlemleri sırasında, diğer altyapı çalışmaları sırasında, taşıma depolama işlemleri sırasında, araçların proje alanında hareketleri sırasında toz emisyonu meydana gelecektir..13 İnşaat aşamasında yapılacak faaliyetlerden kaynaklı (kazı, dolgu vb.) işlemlerinden kaynaklı toz emisyonun oluşacaktır.14 Bahsedilecek önemler çıkabilecek toz emisyonları için bütün işlemlerde uygulanacaktır; Malzeme alımı sırasında çevresindeki tarım arazilerine zarar rilmeyecek olup, işletme sırasında ortaya çıkan tozların, yakın çevrede bulunan tarım arazilerine zarar rmemesi için, işletme Hava Kalitesi alanı ile nakliye güzergahı arozöz ile sulanacaktır. Üretilen malzemenin kamyonlara yüklenmesi savurma yapılmadan yapılacak olup, kamyonların üstü branda ile örtülerek toz çıkışı engellenecektir.15 Tozlanmayı önemek için kullanılacak sulama suyu raç deresinden temin edilecektir.16 Malzeme sahasında şantiye tesislerinden inşaat alanına giden güzergah üzerinde seyredecek olan taşıma araçlarının üzerleri örtülecek, kamyonlarla boşaltma doldurma yapılırken yükseklik minimum seviyede tutulmaya çalışılacaktır..17 razinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına kadar inşaat aşamasında iş makinelerinde akaryakıt kullanımından kaynaklı gaz 13 Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası,, sayfa

26 emisyonları oluşumu söz konusu olacaktır. İşletme aşamasında gaz toz emisyonlarının oluşumu söz konusu değildir. İş makinelerinde yakıt olarak dizel yakıt kullanımdan kaynaklı başlıca NO, CO PM emisyonları meydana gelecektir. İnşaat aşamasında iş makinelerinden kaynaklanan emisyonun kontrol edilmesi için yeni bakımlı araçlar kullanılacak, ayrıca tarih sayılı Resmi Gazete yayımlanan gzoz Gazı misyonu Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır.18 Su Miktarı Kalitesi Söz konusu projenin inşaat aşamasında personel için gerekli olacak içme kullanma suyu bölgedeki kaynak köy çeşme sularından temin edilecektir. Köy sularının kullanımı için ilgili muhtarlıklardan su kullanım izni alınacaktır. Gerektiği durumlarda personel içme suyu dışarıdan hazır damacanalarla da temin edilebilecektir. Yaz aylarında tozumayı önlemek için yapılacak olan sulama suyu ise raç Çayından temin edilecektir..19 İçme suyu araç nehrinden temin edilecektir.20 Regülatör rezervuar alanı çok büyük olmayacağı için projenin işletmeye alınmasıyla su kalitesinde önemli bir değişiklik olmayacaktır. yrıca regülatör rezervuar alanı tamamı dere yatağı olup, rezervuar alanında her hangi bir yerleşim ya da özel mülkiyete ait arazi kalmamaktadır. Rezervuar alanında yerleşim yeri özel mülkiyete ait arazi kalmadığı için rezervuar alanı nedeniyle yöre halkının mağduriyeti söz konusu olmayacaktır. Proje kapsamında regülatörde yapılması planlanan balık geçiti ile balıkların yaşama alanları arasında bir kesilme söz konusu olmayacaktır. Regülatörden bırakılacak can suyu ile derenin suyunun alınmasından dolayı meydana gelecek olumsuz etkiler minimize edilecektir. Santral çıkışından bırakılacak olan kuyruk suyu ile dere normal debisine dönecek faaliyetin santralden sonraki dere doğal hayatına herhangi bir etkisi olmayacaktır..21 Zala Regülatörü ile HS yeri arasında kalan yaklaşık 9 km lik derede canlı hayatın idamesi için regülatörden dere yatağına belirli bir miktarda can suyu bırakılacaktır..22 vsel atıksular askıda, koloidal 18 Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa

27 Toprak Yapısı Diğer Kirleticiler çözünmüş halde organik inorganik maddeler içerir. İklimsel şartları, insanların yaşam standartları kültürel alışkanlıklar atıksu özelliğini önemli ölçüde etkilemektedir. Konsantrasyonlar kişi başına günlük su kullanımı değerlerine bağlı olarak da değişir. Her ne kadar suya deşarj edilen atık miktarı toplumların özelliklerine göre farklılıklar gösterse de, bu fark çok yüksek değildir..23 Proje inşaat aşamasında çalışacak olan personelin evsel nitelikli atıksuları sızdırmaz fosseptiğe rilecektir. Karabük Belediyesi ile yapılacak sözleşme protokol çerçesinde sızdırmaz fosseptikte toplanan sular ücret karşılığında Karabük Belediyesi vidanjörleri tarafından çekilecektir. Vidanjörle çektirilen atıksular, Karabük Belediyesi tıksu rıtma Tesisine götürülerek bertaraf edilecek olup, atıksular hiçbir şekilde raç Çayına ya herhangi bir alıcı ortama deşarj edilemeyecektir24 Proje kapsamında yer alan tesislerin inşaatı öncesinde arazinin hazırlanması temel kazısı çalışmaları yapılacaktır. Bu çalışma kapsamında öncelikle yüzeydeki bitkisel toprak sıyrılacaktır. Yapılacak çalışmalar neticesinde hafriyat atığı oluşumu söz konusu olacaktır a) Katı atık: vsel nitelikli katı atıklar içerisinde; yemek atıkları gibi organik kökenli atıklar bulunacaktır. yrıca işletme aşamasında personelden kaynaklı oluşacak evsel nitelikli atıkların içerinde tekrar kullanımı geri dönüşümü mümkün olan katı atıklar (kağıt, cam, plastik, metal kutular vb.) organik kökenli atıklardan ayrı olarak biriktirilecek 24/06/2007 tarih sayılı R.G de (değişiklik tarih sayılı R.G) yayımlanan mbalaj tıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili hükümleri doğrultusunda geri dönüşüm tesislerine rilecektir. İşletme aşamasında oluşacak katı atıkların toplanması, biriktirilmesi uzaklaştırılması Katı tıkların Kontrolü Yönetmeliği nde belirtildiği üzere yapılacaktır. vsel nitelikli katı atıkların tarih sayılı R.G. de yayımlanan Katı tıkların Kontrolü Yönetmeliği Madde 18 de belirtildiği gibi; denizlere, göllere benzeri alıcı ortamlara, caddelere, ormanlara çevrenin olumsuz yönde etkilenmesine sebep olacak yerlere dökülmesi yasaktır. Bu doğrultuda işletme aşamasında meydana gelecek katı atıklar santral binasında bulundurulacak ağzı kapalı konteynırlarda biriktirilecek düzenli olarak, çalışanlar tarafından kapalı özel araçlarla 23 Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa

28 raç Belediyesi çöp toplama sahasına taşınarak bertaraf edilecektir. İşletme aşamasında oluşan katı atıkların bertaraftı aşamasında, 14 Mart 1991 tarih Sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Katı tıkların Kontrolü Yönetmeliği (değişiklik. 5 Nisan 2005 tarih sayılı Resmi Gazete de) hükümlerine titizlikle uyulacaktır.25 b) Gürültü: razinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek gerçekleştirilecek faaliyetler aşamasında iş makinelerinin kullanımından kaynaklı gürültü oluşumu söz konusu olacaktır.26 İşletme aşamasında kullanılacak olan türbinler, jeneratörler, motorların kapalı ortamda kesikli olarak çalışacak olması, gerekli ses yalıtımı izolasyonların faaliyet sahibi tarafından yapılacak olması proje alanında oluşacak gürültünün çevreye etkisinin minimum düzeyde olması beklenmektedir.27 Regülâtöre en yakın yerleşim merkezi yaklaşık 850 m ile Köseler mahallesidir. Geçiş alanına en yakın yerleşim yeri 400 metreyle Muhacirler Mahallesidir. n yakın yer 100 metre uzaklık tadır.28 Biyolojik Çeşitlilik Projenin flora fauna üzerine etkilerine bakacak olursak; arazi çalışmaları sırasında, ortadan kalkacak türler, geniş bir yayılıma sahip olduğundan bu türlerin ortadan kalkması ile tür neslinin tehlikeye düşmesi söz konusu olmayıp sadece biyomas kaybı söz konusu olacaktır. Projenin saha hazırlanması inşaat aşamasında karasal fauna etkilenecektir. Tünel ağzında patlama yapılacağından, patlatma sonucu oluşacak gürültü nedeniyle karasal faunanın yakın çevredeki benzer biyotoplara çekileceği tahmin edilmektedir. Regülatör inşasının sucul faunaya etkisi, yamaçlarda yapılacak sıyırma kazıları yüzünden bir miktar toprağın suya karışması nedeniyle nehir suyunda belirli zaman aralıklarında bulanıklık meydana gelebilecektir.29 Geçici olarak oluşan bu durum sudaki canlı yaşamı için uygun habitatın bozulmasına neden olacaktır. Regülatörlerin inşası sırasında su akış rejimleri derivasyon kanalı ile baypas edilecektir. Derivasyon yapıları yön 25 Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa

29 çevirme ünitelerinin yapımında bulanıklar yaşanabilecektir. Bu etkiler asgari seviyede geçici bir süre olacaktır. yrıca canlı hayatın devamı için dere yatağına su bırakılacaktır.30 İstihdam Kalitesi Geçim Ulaşılabilir temiz enerji hizmetlerine erişim Kişisel Kurumsal Kapasite İstihdam Gelir Sağlama Ödemeler Yatırım Dengesi 30 Proje aktiviteleri ulusal bölgesel olarak direk ya dolaylı olarak çok sayıda fırsat yaratacaktır. Bütün çalışanlara günlik işletme hakkında gerekli eğitim rilecektir. Kaynaklardan elektrik üretimi özellikle kırsal bölgelerdeki yerel halka ek gelir getirmeyi, yoksullukla mücadeleyi ekonomik kalkınmayı hızlandıran bir yapıya sahiptir. Bölgedeki işletmeler taşeron firmalardan bu bölgeye yapılan ekonomik etki hakkında izleme yapılıp rapor alınabilir Bölgesel bir enerji kaynağı olarak, hidrolojik enerji Türkiye nin yüksek ithal bağımlılığını azaltmaya yardım edece buda enerji hizmetlerine ulaşımı arttıracaktır özellikle ithalat durup enerji fiyatları artacağı söylenen senaryolarda. I Türkiye nin petrol gas ithalat bağımlılığını eleştirmekte yenilenebilir enerjide gelişim talep etmektedir. Fakat enerji hizmetlerine erişinin artırılması yöre halkını etkilemeyecektir( elektriğin genel şebekeye rildiği surece) belli tüketiciler görevlendirilemeyeceği için izleme yapılamayacaktır bu sebeple ortalama puan sıfır olarak rilmiştir. Proje bölgede yenilebilir enerjilerin kullanımını teşvik edecektir. Bunun için genel bilgilendirme vasıf arttırma çalışmaları gerektirmektedir. Yöre halkı projenin gelişimi yürümesi için iş birliği içindedir. Yöre halkına paydaş toplantısında proje tamamen tanıtıldı projenin ne kadar içinde oldukları anlatıldı. Santral çalışanlarının kapasitesi de aynı zamanda ölçülebilir bir etkidir. ğitim pratikler gözetimin bir parçasıdır. Zala Regülâtörü HS projesinin inşaatında 100 vasıfsız işçi çalıştırılacaktır. Ve ayrıca 8 kişi santralin işletmesinde çalıştırılacaktır Proje Türkiye nin enerji ithalat bağlılığını azaltma amacını güçlendirmektedir. Yenilebilir kaynaklardan elektrik üretimi tamamen herhangi bir dış kaynaktan bağımsızdır Zala HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 30 29

30 bu yüzden yatırım dengesine hiç bir etkisi yoktur. Bu konuda projenin pozitif etkisi için üretilen enerjinin doğal gaz petrol bakımından değeri hesaplanacaktır. Doğalgaz petrolden üretilen enerjilerin toplamı yüzdeleri resmi istatistiklerden alınacaktır. Teknoloji Transferi Teknolojik özgün Proje sahibi bir Türk şirketi olarak GS VR projesinden gelen raporları göz önünde bulundurarak, Türk beceri, yetkinliği öz güniyle yeni teknolojilere açıktır. Proje sahibi sahip olduğu tecrübelere dayanarak bu yatırımı yapıp Türkiye ye teknolojik olarak özgün kazandırmayı düşünmektedirler. BÖLÜM. SÜRDÜRÜLBİLİRLİK İZLM PLNINININ TRTIŞILMSI Paydaşlar izleme planının nasıl yapılacağı hakkında hiç bir fikri yoktur. Fakat paydaşlara bu işin profesyonel bir iş olduğunu kendilerinden hiç bir yardım istenmeyeceğini ekstra hiç bir problemle karşılaşmayacakları anlatılmıştır. Proje sahibi izleme çalışmalarını kendisi yapacaktır. Bölüm F. BÖLG HLKI BİLGİLNDİRMSİ SÜRCİNİN ÇIKLNMSI GRİ BİLDİRİM Paydaş Toplantısının ardından, Proje Tasarım Dosyasını GS Pasaportu Nisan 2011 tarihine kadar tamamlanacaktır. Bu basamaklar tamamlandıktan sonra validasyon paydaş geri bildirim evresi başlayacaktır. Paydaş Geribildirim evresi şunları içermelidir: Dokümanların (Paydaş Toplantı Raporu, Proje Tasarım Dosyası (PDD), GS Pasaportu) belirlenen Türk web sitesine yüklenmesi, Paydaş toplantısına dat edilen kişilere mevcut dokümanları prosedürü anlatmak onların yorumlarını almak amacıyla gönderilen mektuplar, Proje alanı yakın çevresine, mevcut dokümanlara internette, valilikte paydaş toplantı alanında ( ya da alternatif diğer alanlarda) ulaşabileceklerine dair duyuru, Yerel çevre diğer ilgili STK lara paydaş geri bildirimi süresince ulaşılacaktır. Toplantıya katılmasalar dahi kendilerinin en azından görüşleri istenecektir Paydaş Geri Bildirimi süresince, proje tanıtım dosyayı tanıtılacak açıklanacaktır. Toplantı süresince, projenin önemli yönleri gösterilecektir. Paydaşların proje hakkındaki yorumları dikkate alınacaktır. Paydaş Toplantısı Raporu Türkçe, Proje Tasarım Dosyası GS Pasaportu ise İngilizce olarak bulunmalıdır, Duyurular dokümanlar net iletişim bilgileri (adres, telefon, e-posta) içermelidir. Paydaş geribildirim evresi 2 ay içerisinde (Mayıs/Haziran 2011) tamamlanmalıdır 30

31 K1. ORJİNL KTILIM LİSTSİ

32 32

33 K 2. ORJİNL DĞRLNDİRM FORMLRI 33

34 34

35