GOLD STANDARD PAYDAŞ TOPLANTI RAPORU İÇİNDEKİLER

Transkript

1 GOLD STNDRD PYDŞ TOPLNTI RPORU İÇİNDKİLR. Proje Tanıtımı 1. Gold Standard a Göre Projenin Uygulanabilirliği 2. Mevcut Proje Durumu B. Paydaş Toplantısının Tasarlanması 1. Toplantı Programı i. Gündem ii. Teknik Olmayan Özet iii. Davet Takip Tablosu iv. Bireysel Davetiye Metni v. Kamu Davetiye Metni 2. Kullanılan Diğer Davet Yöntemleri C. Danışma Süreci 1. Fiziksel Toplantı Katılımcıları i. Katılımcı Listesi ii. Değerlendirme Formları 2. Resimler 3. Görüşme Sonuçları i. Toplantı Tutanağı ii. Diğer Görüşme Tutanakları iii. Tüm Yorumların Değerlendirilmesi iv. Sürdürülebilir Kalkınma Değerlendirilmesinin Üzerinden Tekrar Geçilmesi v. Yorumlardan Kaynaklı Değişikliklerin Özeti D. Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi 1. Kendi Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi i. Zararlılık Değerlendirmesi ii. Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi 2. Paydaş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi 3. Birleştirilmiş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi. Sürdürülebilirlik İzleme Planının Tartışılması F. Bölge Halkı Bilgilendirmesi Geri Bildirim Sürecinin çıklanması K 1. K 2. Orijinal Katılım Listesi Orijinal Değerlendirme Formu

2 BÖLÜM.. 1. PROJ TNITIMI Gold Standard a Göre Projenin Uygulanabilirliği a) Proje Faaliyetleri Ölçeği Küçük ölçekli bir projedir. Projenin kurulu gücü 3,97 MW dır. b) v Sahibi Ülke veya Devlet Proje Türkiye de yer almaktadır. c) Proje Faaliyetinin Türü Proje, bir yenilenebilir enerji temini projesidir ve fosil olmayan ve tükenmeyen enerji kaynaklarından (hidroenerji) enerji üretir ve dağıtır. d) Sera Gazları Gold Standard kriterlerine uygun sera gazları arasında, proje karbondioksit (CO2) zaltıyor. e) Resmi Kalkınma Yardımı (OD) Bu proje her hangi bir Resmi Kalkınma Yardımı (OD) almadığı için Gold Standart a kayıt için uygundur. f) Diğer Sertifikalar Proje başka herhangi bir sertifikaya sahip değildir. Bundan dolayı, proje Gold Standard kriterlerine uygundur. 2

3 . 2. Mevcut Proje Durumu Santral Ustaoğlu lektrik Üretim.Ş tarafından işletilecektir. Projenin Tesis bedeli $ yatırım bedeli ise $ dır.1 Projenin ekonomik ömrü 49 yıldır. Projenin inşaatı 23.ğustos.2010 da başlayacaktır. İnşaatın 2 yıl içersinde bitmesi planlanmaktadır. BÖLÜM B. B. 1. PYDŞ TOPLNTISININ TSRLNMSI Toplantı Programı i. Gündem GÜNDM 1. çılış 2. Projenin Tanıtımı 3. Projenin sorular eşliğinde açıklanması 4. Sürdürülebilir Kalkınma Değerlendirilmesi 5. Sürdürülebilir kalkınmanın izlenmesiyle ilgili görüşlerin paylaşılması 6. Kapanış ii. Teknik Olmayan Özet Projenin macı USTOĞLU LKTİRİK ÜRTİM.Ş tarafından Trabzon İli, Maçka İlçesi sınırları içerisinde Değirmendere nin yan kolu olan Maden deresi ve ltıntaş deresi üzerinde 3.97 MW kurulu gücünde rısu Regülâtörü ve Hidroelektrik Santrali yapılması ve işletilmesi planlanmaktadır. Hidroelektrik santralinin tek amacı enerji üretimidir. Projenin toplam kurulu gücü 3.97 MW olacaktır. Tesislerin tamamlanma süresi yaklaşık 2 yıldır. Projenin ömrü, santral tamamlandıktan sonra 50 yıldır. Proje kapsamında inşaat aşamasında kişi, işletme aşamasında ise yaklaşık 4-5 kişinin çalışması planlanmaktadır. Gerek duyulan personel projeye en yakın yerleşim yerlerinden temin edilecektir. Proje kapsamında inşaat aşamasında çalışacak olan personelin her türlü teknik ve sosyal altyapı ihtiyaçları için yemekhane, mutfak, soyunma yeri, duş, tuvalet, lavabo, ardiye, idari ve teknik büroların yer aldığı bir adet şantiye kurulacaktır. Gerçekleştirilmesi 1 rısu HS, Fizibilite Raporu, sayfa

4 planlanan proje ile elde edilecek enerji ulusal şebekeye verilecek olup bölgenin enerji talebinin karşılanmasına katı sağlayacak kamu yararı taşıyan bir projedir. Projenin Yeri USTOĞLU LKTİRİK ÜRTİM.Ş tarafından Trabzon İli, Maçka İlçesi sınırları içerisinde Değirmendere nin yan kolu olan Maden deresi ve ltıntaş deresi üzerindedir. Proje yeri, Doğu Karadeniz Bölgesi nde 40º derece 37 dakika ve 41º derece 06 dakika kuzey enlemleriyle, 30º derece 08 dakika ve 40º derece 28 dakika doğu boylamları arasında yer alan Trabzon İli; doğusunda Rize, batısında Giresun ve güneyinde Gümüşhane İllerine komşudur. Kuzey kesimini ise Karadeniz oluşturmaktadır. Hidroelektrik nerjisi İle lektrik Üretimi Hidroelektrik nerji; hızla akan suyun enerjisiyle döndürülen elektrik jeneratörlerinden elde edilen elektriktir. Hidroelektrik nerji Santralleri; içme, kullanma ya da sanayi suyu sağlamak amacıyla ırmakların önü kesilerek oluşturulan baraj göllerinde kurulmaktadır. Hidrolik enerji dünya üzerinde yenilenebilir enerji türlerinin en yaygını olmakla beraber, çevre üzerinde oluşturduğu olumlu etkilerde göz ardı edilmemelidir. Ülkemizde gerek iklim, gerekse coğrafi konum bakımından Karadeniz bölgesi büyük bir hidrolik potansiyele sahiptir. Ülkemizin petrol kaynakları yönünden yetersiz olması, buna karşılık yüzeysel su kaynakları yönünden zengin olması, enerji politikasının hidroelektrik santrallere (HS) doğru kaymasını zorunlu hale getirmiştir. HS ler işletim maliyetlerinin düşük olması ve çevreye çok önemli zarar verici etkileri bulunmaması nedeniyle tüm dünyada tercih edilen başlıca enerji kaynaklarındandır. Projenin şamaları İnşaat şaması İşletme şaması Proje, Gold Standard Organizasyonu platformunda kazanacağı değer ve bununla ilgili getiriler (VR- Gönüllü misyon zaltma Kredileri) kullanılmak suretiyle gerçekleştirilecektir. 4

5 iii. Davet Takip Tablosu Kategori Kodu Kurum Davetli Davet Şekli Davet Tarihi Onay lındı mı? /H C Trabzon İl Çevre Ve Orman Bakanlığı İl Müdürü Fahrettin Ulu Faks/Posta Coşandere Köyü Muhtarı Salim Şahin B Türkiye Büyük Millet Meclisi T.B.M.M B B C B F B B B B B B Türkiye Büyük Millet Meclisi T.B.M.M Türkiye Büyük Millet Meclisi T.B.M.M Maçka İlçe Belediyesi Maçka Muhtarlığı Greenpeace Turkey Türkiye Büyük Millet Meclisi T.B.M.M Türkiye Büyük Millet Meclisi T.B.M.M Trabzon Valisi Türkiye Büyük Millet Meclisi T.B.M.M Türkiye Büyük Millet Meclisi T.B.M.M Türkiye Büyük Millet Meclisi T.B.M.M Faks/Posta sım ykan Faruk Nafız Özak Safiye Seymenoğlu rtuğrul Genç li Murat Kayhan Hilal tıcı Mehmet kif Hamzaçebi Süleyman Latif Yunusoğlu Dr.Recep Kızılcık Mustafa Cumur Kemalettin Göktaş Cevdet rdöl Faks/Türkiye Büyük Millet Meclisi T.B.M.MPosta Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta

6 F Bölgesel Çevre Merkezi (RC) Türkiye F WWF Turkiye T.C Çevre Ve Orman Bakanlığı Gold Standard F Mercy Corps F Helio International C Sibel Sezer ralp Filiz Demirayak Mustafa Şahin Nahla Sabet Nancy Lindborg Rod Janssen Faks/Posta Faks/Posta Faks/Posta Posta Posta/ -Posta Posta/-Posta Öncelikle Türkiye Büyük Millet Meclisi davet edilmelidir çünkü proje alanında yaşayan insanlar Vekillerce temsil edilmektedir. Belediye personeli bölgede uygulanan tüm faaliyetlerden sorumlu olduğundan, Belediye de davet edilmiştir. Proje ile ilgili görüş ve düşüncelerini almak üzere sivil toplum kuruluşları davet edilmiştir. Proje, yerel alan, toplum ve kültür ile ilgili bilgi paylaşımının LCS sırasında yapılması planlanmıştır. iv. Bireysel Davetiye Metni. şağıda verilen davet mektubu yukarıda belirtilen paydaşlara e-posta/posta/faks yolu ile iletilmiştir: Sayın, Trabzon ili, Maçka ilçesinde; 3,97 MW kurulu güce sahip olacak şekilde inşa edilmesi planlanan Ustaoğlu lektrik Üretim.Ş ye ait rısu Regülâtörü ve Hidroelektrik nerji Santrali Projesi nin tanıtımının yapılması, çevresel ve sosyo-ekonomik etkileri hakkında bilgi verilmesi ve projenin karbon emisyonunun azaltılmasına olan katkısı nedeniyle Uluslararası Gold Standart Organizasyonu platformunda kazandığı değer ve bununla ilgili getiriler ile ilgili bilgi vermek ve projeye dair görüş ve önerilerinizi almak üzere 22 Temmuz 2010 tarihinde saat de Bakımlı Köyü, Bakımlı Köy Kahvehanesi nde yapılacak olan Paydaş Toplantısı na teşriflerinizi arz ederim. Davetiye Metinleri şağıda Gösterilmektedir: 6

7 v. Kamu Davetiye Metni şağıdaki davet mektubu 14 Temmuz 2010 tarihli Hizmet yerel gazetesinde yayınlanmıştır. Trabzon İli, Maçka İlçesi nde yapılması ve işletilmesi planlanan rısu Regülâtörü ve Hidroelektrik nerji Santrali Projesi ile ilgili olarak projenin karbon emisyonunun azaltılmasına olan katkısı nedeni ile Uluslar arası Gold Standart organizasyonu platformunda halkı bilgilendirmek, görüş ve önerilerinizi almak üzere aşağıda belirtilen yer ve tarihte bir toplantı düzenlenecektir. İlgililerin katılmasını rica ederiz. Toplantı Yeri: Bakımlı Köyü Köy Kahvehanesi Maçka/Trabzon Tarih: Saat:

8 B. 2. Kullanılan Diğer Davet Yöntemleri Tüm kurumsal paydaşlar, resmi kurumlar ve sivil toplum örgütleri, aynı iletişim yöntemi ile yani davetiye göndermek, e-posta ve devlet kurumlarında yapılan kamu anonsları vs ile davet edilmiştir. Bunun ardından toplantıya şahsen katılamayan kurumsal paydaşlar ve resmi kurumlar çağırılarak proje hakkında bilgilendirilmiştir. BÖLÜM C. DNIŞM SÜRCİ 8

9 C. 1. Fiziksel Toplantı Katılımcıları i. Katılımcı Listesi Katılımcı Listesi Tarih ve Saat: Yer: Bakımlı Köyü, Köy Kıraathanesi Katılımcılın adı, Kategori / Mesleği / Kodu an Toplumdaki Yeri İbrahim Keskin Bölge Sakini Orhan Keskin Bölge Sakini Özkan Kaya Köy Sakini Musa Teke Köy Sakini Osman Keskin Köy Sakini Halil lrak Bölge Sakini Bahattin Çelik Bölge Sakini Yusuf Sümer Köy Sakini İsmail Sümer Köy Sakini hmet Keskin Köy Sakini Feti Keskin Köy Sakini Hüseyin Çelik Bölge Sakini hmet Keskin Köy Sakini Hasan Yıldız Bölge Sakini İmza Kurum İletişim Bilgisi Trabzon Istanbul Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü 9

10 Hüseyin Yakut Köy Sakini Ömer Sümer Köy Sakini Ömer lkurt Köy Sakini Mustafa Yakut mekli / Köy Sakini Mustafa Keskin mekli / Köy Sakini Hasan Teke Köy Sakini dil Keskin Köy Sakini Celal Zengin mekli / Köy Sakini Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü Bakımlı Köyü ii. Değerlendirme Formları İsim Toplantı hakkındaki izlenimleriniz nelerdir? Projenin beğendiğiniz yönleri nelerdir? Projenin beğenmediğiniz yönleri nelerdir? İmza Hasan Teke Olumlu. konomiye Katkısı Yollar İsim Toplantı hakkındaki izlenimleriniz nelerdir? Projenin beğendiğiniz yönleri nelerdir? Projenin beğenmediğiniz yönleri nelerdir? İmza Mustafa Keskin Olumlu Her yönüyle beğendim Yok. İsim Toplantı hakkındaki izlenimleriniz nelerdir? Projenin beğendiğiniz yönleri nelerdir? Mustafa Yakut Olumlu Her yönü 10

11 Projenin beğenmediğiniz yönleri nelerdir? İmza - İsim Toplantı hakkındaki izlenimleriniz nelerdir? Projenin beğendiğiniz yönleri nelerdir? Projenin beğenmediğiniz yönleri nelerdir? İmza Mehmet Keskin Olumlu Her yönü - C. 2. Resimler Paydaşlar toplantı sunumunu dinlerken 11

12 Danışmanımız projenin sosyal ve çevresel etkileri hakkında bilgi verirken. 12

13 Paydaşlar proje hakkında detaylı bilgi isterken. 13

14 C. 3. Görüşme Sonuçları i. Toplantı Tutanağı Maden ve ltıntaş derelerinin üzerine kurulacak ve işletilecek 3,97 MW lık rısu Regülatörü ve Hidroelektrik nerji Santralı hakkında bilgi vermek için ve halkı sera gazları salınımı ve azaltma opsiyonları hakkında bilinçlendirmek için Trabzon ili Maçka ilçesinde 22/07/2010 tarihinde 23 kişilik yerel halk katılımıyla paydaş toplantısı yapılmıştır. yrıca Gold Standard yardımcı organizasyonlarından WWF, Greenpeace, Helio International, Mercy Corps ve RC Türkiye gibi organizasyonlardan görevliler toplantı hakkında bilgilendirilmiştir. Toplantı yeri proje alanına en yakın olabilecek yerde seçilmiştir ve kıraathanede olacak toplantı hakkında belediye anonsları ve bölgesel gazeteler kullanılarak anonslar yapılmıştır. Sunumdan önce toplantı gündemi açıklanmış ve projenin teknik olmayan özeti katılımcılara dağıtılmıştır. Projenin geliştiricileri, teknolojisi ve santralin işletmesini, Gold Standard hakkında bilgi, hava emisyonunu azaltma miktarını ve bunun önemini anlatan sunumu ve tanıtımı N-ÇV nerji ve Çevre Yatırımları Danışmanlık Şirketi tarafından yapılmıştır. Katılımcılardan proje hakkında sorular ve yorumlar alınmıştır ve bunlar yorumlar kısmına işlenmiştir. Bu toplantıda Gözlenmiştir ki, bütün bölge sakinleri projeyi desteklemektedirler. Fakat inşaat sırasında minimum çevresel zarar istenmektedir Santralde çalışacak elemanların mümkün olduğunca yöre halkından seçilmesi talep edilmiştir. Bütün katılımcılar küresel ısınmaya sebep olmayan projelerin desteklenmesi konusunda hemfikirdir Yöre halkı bahsedilen projenin yöreyi sosyal ve ekonomik yönden geliştireceğini düşünmektedir. 14

15 ii. Diğer Görüşme Tutanakları Başka görüşme olmamıştır. iii. Tüm Yorumların Değerlendirilmesi Paydaş yorumları Yorumlar dikkate alındımı (vet/ Hayır)? Mustafa Yakut sordu: vet Projenin faydası nedir. hmet Keskin sordu Proje sahibi yollar hakkında neler yapacak? vet çıklama (Neden? Nasıl?) Proje sahibi ve danışman firma projenin pozitif etkilerini anlattılar ve sürdürülebilir kalkınma sağlayacağını ayrıca bölgedeki yollarda düzeltme yapacaklarını söylediler. Proje sahibi yolların ve köprülerin tamir edileceğini ve gerekirse yeni yollar ve köprüler yapacaklarını söyledi. iv. Sürdürülebilir Kalkınma Değerlendirilmesinin Üzerinden Tekrar Geçilmesi Sürdürülebilir kalkınma değerlendirilmesi tekrar yapılacak mı? vet Hayır X Katılımcılardan herhangi bir negatif görüş alınmamıştır. Bu sebeple, sürdürülebilir kalkınma değerlendirmesinin tekrar üzerinden geçilmesine gerek yoktur. v. Yorumlardan Kaynaklı Değişikliklerin Özeti Bozulan eski yolların yerine yenileri yapılacaktır. 15

16 BÖLÜM D. D. 1. SÜRDÜRÜLBİLİR KLKINM MTRİSİ Kendi Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi i. Zararsızlık değerlendirilmesi Korunması prensipler 1 İnsan Hakları gereken Proje ile ilgisi Proje hiç bir korunması gereken tarihi, doğal ya da kültürel miras alanına zarar vermemektedir Proje kapsamında dünya Kültür ve Tabiat miraslarının korunması Sözleşmesi gereği korunması gereken tarihi, doğal ya da kültürel miras alanı yoktur..2 Proje yeniden yapılandırma yapmamalıdır Proje insane hakları ihalali yapmayacaktır. Ve insan hakları sözleşmesinin bütün maddelerine saygı gösterecek ve uygulayacaktır. Zorunlu yeniden yapılandırma olmayacaktır.. Türkiye yıllardır vrupa İnsan Hakları Sözleşmesine taraftır. Bu nedenle ulusal ve uluslar arası korunan haklar göz önüne alınacaktır. Yok Proje; çocuk işçiliğine müsamaha Göstermemelidir. Türkiye ILO ( International Labour Organisation) nun içinde 138 inici ve 182 maddelerinde gecen çocuk işçiliğini önleme anlaşmasını imzalamıştır. Yok 2. Çalışma Koşulları Proje; işçilerin sendikal haklarını ve toplusözleşme haklarını gözetmektedir. Proje bu 2 Projenin prensipleri ihlali(düşük, orta, yüksek Proje inşaatı ve işletmesi sırasında konuyla ilgili bütün Yok Yok Yok rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 56 16

17 hakların ve özgürlüklerin sınırlandırılmasında rol almamaktadır. Proje; zorla çalıştırma gibi herhangi bir Zorlayıcı istihdamdan yana değildir Proje; cinsiyete, ırk, din, cinsel eğilim ya da diğer başka sebeplere dayanan ayrıma neden olmamaktadır Proje; işçilere sağlıklı ve güvenliği iş ortamı sağlamakta ve sağlıksız ve güvensiz ortamlarda çalışmayı engellemektedir 3. Çevresel Koruma 3 Proje çevresel koşullar ile ilgili olarak önleyici bir yaklaşımda bulunmaktadır ve önleyici prensibe karşıt bir uygulama içinde değildir. Bu prensip şu şekilde tanımlanabilir. Bir aktivite insan sağlığı ya da çevreye zarar verme maddeleri uygulayacaktır. (873., 984. ve Maddeler v.b.) Türkiye nin ILO ile imzaladığı anlaşmadaki 296 ve 1057 maddeler uygulanacaktır Türkiye nin ILO ile imzaladığı anlaşmada geçen 1008 ve1119 maddelere göre hiçbir şekilde hiçbir kimseye ayrımcılık yapılmayacaktır İş sağlığı ve güvenliği için bütün araştırmalar yapılacak ve önlemler alacaktır Ve ayrıca, Türkiye nin ILO ile imzaladığı anlaşmada geçen 15510; madde uygulanacaktır Proje belirgin bir kirlilik yaratmayacaktır. Minör atıklar ( evsel atık, makine yağları) ise ilgili çevre kanunlarına uygun şekilde işlenecektir Yok Yok Düşük Yok

18 tehdidi ortaya çıkardığında, sebep sonuç ilişkileri bilimsel olarak tamamıyla kurulmamış olsa bile önleyici önlemler alınmalıdır. Proje; a) kanunla korunan, b) koruma altına alınma için resmi teklif verilen, c) kurumlarca yüksek koruma değerlerine sahip alan olarak tanımlanan, d)geleneksel yerel halk tarafından koruma altında olan kritik doğal çevre ihlallerine neden olmamaktadır. 4. Yolsuzluğa Karşı Proje yolsuzluğa karışmamıştır.. Proje alanında BRN, RMSR gibi koruma altında olan hiç bir bölge yoktur. Yok Türkiye nin OCD ye katılmasından sonar proje hiç bir yolsuzluğa karışmamıştır.11. Düşük ii. Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi İndikatör Gold Standard Sürdürülebilir kalkınma indikatörleri Hava Kalitesi 11 zaltım Önlemi zaltma önlemleri zarar yok (do no harm) tablosundan al ya da (-) skoru nötrlemek için azaltma önlemlerini belirt. zaltma Seçilen Binyıl Kalkınma Parametre Hedefleri (MDG) çıklaması ve g İndikatörlerin yerel MDG hedefleriyle olan ilgisini açıkla MDG maç 7: Ve Proje Geliştirici tarafından tanımlanan Parametre: Başlangıç Skoru Negatif etki: () Positif etki: () tkisiz: (0) 18

19 Önlemleri bu Çevresel gösterge ile Sürdürülebilirliğin ilgili değildir. Sağlanması Hedef7.a: Sürdürülebilir kalkınma ilkelerinin devlet politikalarına ve programlarına entegre edilmesi ve çevresel kaynakların kaybedilmesinin tersine çevrilmesi MDG maç 7: Çevresel Sürdürülebilirliğin Sağlanması Hedef 7.a: zaltma Sürdürülebilir Önlemleri bu kalkınma ilkelerinin Su Miktarı ve gösterge ile devlet politikalarına Kalitesi ilgili değildir. ve programlarına entegre edilmesi ve çevresel kaynakların kaybedilmesinin tersine çevrilmesi Muhtemelen tonlarca SOx ve NOx Kömür ve yakıt tesislerinden kaydırılacaktır Hedef: Proje SO2 ve NOx emisyonlarının azaltımına katkıda bulunacaktır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının oluşturulması ile ulusal enerji içersinde yer alan fosil yakıt oranı azaltılacaktır. Parametre: Su kalitesi ve miktarı bölge için yeterlidir. Hedef: Proje faaliyeti nedeni ile suyun kalitesi etkilenmeyecektir. Minimum akışın elde edildiğinden emin olunması için sürekli olarak izlenecektir. Parametre: Beklenmedik bir 7 toprak hareketi yoktur. Toprak Yapısı MDG maç Çevresel Sürdürülebilirliğin zaltma Sağlanması Önlemleri bu Hedef: : Proje, Hedef 7.a gösterge ile taban çizgisine 7.1. razinin bir ilgili değildir kıyasla heyelan kısmı ormanlıktır. risk seviyesinde değişikliğe neden olmayacaktır

20 Diğer Kirleticiler Biyolojik Çeşitlilik İstihdam Kalitesi Geçim MDG 7 Çevresel Sürdürülebilirliğin Sağlanması Hedef 7a. zaltma MDG raporunda bu Önlemleri bu kirleticilerden gösterge ile bahsedilmemiş olsa ilgili değildir. da, bunları çevresel kaynak kaybı ile ilgili şekilde ele alacağız. zaltma Önlemleri bu gösterge ile ilgili değildir MDG 7 Çevresel Sürdürülebilirliğin Sağlanması Hedef7b: zalan biyolojik çeşit kaybı, 2010 itibariyle başarılan, kayıp miktarında önemli azalış MDG maç 1: şırı yoksulluğu ve açlığı ortadan kaldırmak Hedef 1.a: Kadınlar ve gençler dâhil olmak üzere herkes için tam ve üretken bir istihdam ve saygın bir iş elde etmek İş güvenliği ve ilgili güvenlik protokolleri kapsamında işçilere yeterli eğitimler sağlanacaktır. Kaza risklerine karşın bir acil durum planı 1.4 İstihdam edilen hazırlanacaktır kişi başına GSYİH büyüme hızı elde etmek MDG maç1: şırı yoksulluğu ve açlığı ortadan kaldırmak Hedef1.a: Kadınlar ve gençler dâhil olmak üzere herkes için tam ve üretken bir istihdam Parametre: Bölgede başka bir kirletici bulunmamaktadır. Hedef: : Proje her hangi bir diğer kirletici meydana getirmeyecektir. Bunun yanında, Gürültü seviyesi ÇD raporunda belirtilen düzeyin altında tutulacaktır. 0 İnşaat aşamasında bazı bitkiler etkilenecektir. İnşaat tamamlandıktan sonra zarar gören bitkiler yeniden dikilecektir. 0 Çalışanlara yönelik eğitim Proje inşaat ve işletme aşamalarında yeni iş imkanları sağlayacaktır 20

21 ve saygın bir iş elde etmek 1.4 İstihdam edilen kişi başına GSYİH büyüme hızı elde etmek 1.5 İstihdamNüfus Oranına Ulaşılabilir ve temiz enerji hizmetlerine erişim Kişisel kurumsal Kapasite zaltma Önlemleri bu gösterge ile ilgili değildir. MDG maç1 şırı Yoksulluğu ve çlığı Ortadan Kaldırmak ve zaltma Hedef 1.b: Önlemleri bu Kadınlar ve gençler gösterge ile dâhil olmak üzere ilgili değildir. herkes için tam ve üretken bir istihdam Parametre: Türkiye de enerji talebi giderek artmaktadır. Proje faaliyetleri olmazsa enerji üretiminde bir gelişme olmayacak ve yenilenebilir kaynakların yerini fosil yakıtlar alacaktır. Hedef: İmranlı HS enerji Sistemleri verimliliği arttırmada faydalı olmaktadır. yrıca, fosil yakıtların ikame edilmesi Proje, temel senaryoya kıyasla önemli fosil yakıtlarına (Doğal gaz, kömür ve petrol) olan bağımlılığı azaltacaktır.) Personele sağlanacak eğitimlerin yardımı ile çevresel konulara ilişkin farkındalık geliştirilecektir. 0 21

22 ve saygın bir iş elde etmek 1.4 İstihdam edilen kişi başına GSYİH büyüme hızı elde etmek 1.5 İstihdam Nüfus Oranına 1.6 Günlük $1 altında yaşayan kişilerin oranı (PPP) 1.7 Toplam istihdam içersinde kendi hesabı olan ve aile çalışanlarına katkıda bulunanların oranı MDG maç 1: şırı Yoksulluğu ve çlığı Ortadan Kaldırmak Hedef 1.b: Kadınlar ve gençler dâhil olmak üzere herkes için tam ve üretken bir istihdam ve işletme ve saygın bir iş elde aşamalarında etmek birçok insan istihdam 1.4 İstihdam edilen zaltma edilecektir. Bu kişi başına GSYİH İstihdam ve Önlemleri bu nedenle proje büyüme hızı elde Gelir Sağlama gösterge ile yerel işsizlik etmek ilgili değildir oranının 1.5 İstihdam Nüfus azalmasına Oranına katkıda bulunacaktır. 1.6 Günlük $1 altında yaşayan kişilerin oranı (PPP) 1.7 Toplam istihdam içersinde kendi hesabı olan ve aile çalışanlarına katkıda bulunanların oranı 22

23 MDG maç 8: Kalkınma için Küresel bir İşbirliği geliştirmek Hedef 8.d: Ulusal ve zaltma uluslararası önlemler Ödeme ve Önlemleri bu ile uzun vadede borcu Yatırım Dengesi gösterge ile sürdürülebilir hale ilgili değildir getirmek için gelişmekte olan ülkelerin borç meselelerini kapsamlı bir şekilde ele almak Teknoloji transferi teknolojik özgüven D. 2. MDG maç8 Kalkınma için Küresel bir İşbirliği geliştirmek Hedef 8.f Özel zaltma sektörün işbirliği ile ve Önlemleri bu özellikle bilgi ve gösterge ile iletişim alanındaki ilgili değildir. yeni teknolojilerin yararlarını kullanılır hale getirmek Parametre: Türkiye nin doğal gaz, ithal kömür gibi ithal fosil yakıta yüksek oranda bağlılığı. Hedef: Petrol ve doğal gazın kaydırılması ile muhtemel ödeme tasarrufları Proje, temel önemli fosil yakıtlarına (Doğal gaz, kömür ve petrol) olan bağımlılığı azaltacaktır.) Proje Türkiye ye teknoloji transferi konusunda bir fırsat yaratacak ve ülkedeki tedarikçilerin kalkınmasını sağlayacaktır Paydaş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi Indikatör Gold Standard Sürdürülebilir kalkınma indikatörleri zaltım Önlemleri Binyıl Hedefleri Kalkınma zaltma önlemleri zarar yok (do no harm) tablosundan al ya da (-) skoru nötrlemek için azaltma ve İndikatörlerin yerel MDG hedefleriyle olan ilgisini açıkla Seçilen Parametre çıklama ve Başlangıç Skoru Negatif etki: () Proje geliştirici Pozitif etki: tarafından () tanımlanan tkisiz: (0) 23

24 önlemlerini belirt. Hava Kalitesi Su Miktarı ve Kalitesi 0 Toprak Yapısı 0 Diğer Kirleticiler Biyolojik Çeşitlilik İstihdam Kalitesi Geçim Ulaşılabilir ve temiz enerji hizmetlerine erişim Kişisel ve Kurumsal Kapasite İstihdam ve Gelir Sağlama Ödemeler ve Yatırım Dengesi Teknoloji Transferi ve Teknolojik özgüven 0 Paydaş sürdürülebilir kalkınma matrisi yorumları; rısu Regülâtörü ve Hidroelektrik Santralı hakkında hiç olumsuz bir görüş yoktur. Çünkü enerji santrali çevreye ve proje bölgesine hiçbir şekilde zarar vermeyecektir. Bunlara ek olarak proje bölgenin sürdürülebilir kalkınmasına pozitif etkisi olacaktır Paydaş Sürdürülebilir kalkınma anket formları paydaşlara dağıtılmış ve paydaşlar tarafından bağımsız olarak anket formları doldurulmuştur. Final skoru anketteki cevapların aritmetik ortalaması alınarak belirlenmiştir. Buna göre, herhangi negatif parametre bulunmamaktadır. 24

25 D. 3. Birleştirilmiş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi İndikatör Gold Standard Sürdürülebilir Birleştirilmiş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi kalkınma indikatörleri zaltma Önlemleri zaltma önlemleri zarar yok (do no harm) tablosundan al ya da (-) skoru nötrlemek için azaltma önlemlerini belirt MDG Ulaşma Hedeflerine ve İndikatörlerin yerel MDG hedefleriyle olan ilgisini açıkla Seçilen Parametre çıklama ve Başlangıç Skoru Negatif etki: () Proje geliştirci Pozitif etki: tarafından () tanımlanan tkisiz: (0) Hava Kalitesi 0 Su Miktarı ve Kalitesi 0 Toprak Yapısı 0 Diğer Kirleticiler Biyolojik Çeşitlilik İstihdam Kalitesi 0 0 Geçim Ulaşılabilir ve temiz enerji hizmetlerine erişim Kişisel ve Kurumsal Kapasite İstihdam ve Gelir Sağlama Ödemeler ve Yatırım Dengesi Teknoloji Transferi ve Teknolojik özgüven 0 25

26 Hava Kalitesi çıklamalar, veri kaynağı ve referanslar razinin hazırlanması ve inşaat aşamasında proje sahalarında çalışacak iş makinelerinden kaynaklı emisyon ve hafriyat çalışmaları sırasında toz oluşumu söz konusu olacaktır.12 İşletme aşamasında çalışacak personelin konaklaması için kullanılacak olan sosyal binalarda yakıt olarak elektrik kullanılması planlanmaktadır. Bu yüzden ısınma için yakıt kullanımı ve emisyon oluşumu söz konusu olmayacaktır. İşletme aşamasında emisyon oluşumu söz konusu değildir.13 Yapılacak olan kazı ve yükleme aşamalarında hafriyat malzemelerinin alınması esnasında bir miktar tozlanma olacaktır ve çıkarılan hafriyat atıklarının kamyonlara yüklenmesi esnasında bir miktar tozlanma olacaktır.14 raçların çalışma sahası içerisindeki hareketi sırasında az miktarda toz çıkışı olacaktır. Bu tozlanmanın engellenebilmesi amacıyla mevsime ve buharlaşma hızına bağlı olarak alanda su ile spreyleme yapılacaktır.15 Projeler kapsamında yapılacak tüm çalışmalarda, meydana gelecek tozun minimize edilmesi amacıyla şu tedbirler alınacaktır; Taşıma esnasında kamyonlardaki malzemenin üstü branda ile örtülecektir; Savurmadan yükleme ve boşaltma yapılmasına özen gösterilecektir; Sahalarda çalışan araçlara hız sınırlaması getirilecektir; Çalışma sahalarında ve servis yollarında spreyleme çalışmaları yapılacaktır.16 Su Miktarı ve Kalitesi Proje kapsamında arazinin hazırlanması, inşaat ve işletme aşamalarında çalışanlar için içme ve temizlik amaçlı su kullanımı söz konusu olacaktır. Söz konusu proje kapsamında, içme suyu piyasada hijyenik olarak satılan sulardan, kullanma amaçlı su ise yakın yerleşim yerlerinden su tankeri yardımı ile sağlanacaktır. Söz konusu projede, Maden Deresi üzerindeki regülatör yapısı ile alınan sular, enerji üreterek tekrar Maden Dere yatağına verilecektir. Bu nedenle Maden Deresi üzerindeki suyun belirli miktarı enerji kullanımı için kullanılacaktır. Maden Deresi üzerinde doğal hayatın devamı için can suyu bırakılacaktır.17 vsel kullanımlar (içme ve kullanma suyu) sonucu oluşacak olan atıksu fiziksel ve biyolojik olarak kirlilik içerecektir. Toz 12 rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 8 26

27 oluşumunu önlemek amacıyla kullanılacak olan suyun atıksu olarak geri dönüşümü söz konusu olmayacaktır. Yapılan fizibilite çalışmaları sırasında, tünel inşaatı sırasında önemli oranda yer altı suyu çıkması beklenmemektedir. ncak tünel kazıları sırasında yer altı suyunun çıkması durumunda, bu su SKKY hükümleri uyarınca bertaraf edilecektir.18 Proje kapsamında oluşacak atıksuların arıtılması için paket arıtma tesisi kurulacak ve gerekli izinler alınacaktır. rıtılan sular, gerekli izinlerin alınmasıyla en uygun alıcı ortama deşarj edilecektir.19 Proje kapsamında yer alan tesislerin inşaatı öncesinde arazinin hazırlanması ve temel kazısı çalışmaları yapılacaktır. Bu çalışma kapsamında öncelikle yüzeydeki bitkisel toprak sıyrılacaktır. Yapılacak çalışmalar neticesinde hafriyat atığı oluşumu söz konusu olacaktır.20 Toprak Yapısı Diğer Kirleticiler a) Katı atık: razinin hazırlanması-inşaat ve işletme aşamalarında, çalışanlarının günlük ihtiyaçlarının karşılanması sonucu evsel nitelikli katı atık oluşacaktır. Oluşacak bu katı atıklar çevreyi kirletmeyecek şekilde kapalı kaplarda biriktirilecek ilgili Belediye, katı atık toplama sahasına uzaklaştırılacaktır. Katı atıkların toplanması, biriktirilmesi ve uzaklaştırılmasında Katı tıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Gerekli önlemlerin alınmasıyla faaliyetten kaynaklanacak katı atıkların çevre üzerine olumsuz bir etkisi beklenmemektedir.21 b) Gürültü: Proje kapsamında kullanılacak olan iş makinelerinin çalışması sonucu gürültü oluşumu söz konusu olacaktır.22 Regülâtör sahasına en yakın yerleşim yerleri, alanın güneybatısında yaklaşık 1000 m uzaklıkta bulunan Bakımlı ve kuzeydoğusunda yaklaşık 425 m uzaklıkta bulunan Kırantaş Köyü dür. n yakın hane ise alana yaklaşık 85 m uzaklıktadır. Sahada kullanılacak olan makinelerden kaynaklı mesafeye göre toplam ses düzeyi 50 metreden sonra izin verilen değerin altına düşmektedir. Bu nedenle, söz konusu sahada makinelerden kaynaklı gürültü seviyesinin en yakın yerleşim yerleri ve bağlı haneleri olumsuz yönde etkilemeyeceği öngörülmektedir. rısu 18 rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 31 27

28 Regülatörü ve HS projesi kapsamında iletim kanalı döşenecek güzergah üzerinde kanala en yakın yerleşim yerleri, kanalın güneyinde yaklaşık 135 m uzaklıkta bulunan Kınalıköprü Mahallesi ve doğusunda yaklaşık 240 m uzaklıkta bulunan Kırantaş Köyü dür. n yakın hane ise Kırantaş Köyüne bağlı olup, alana yaklaşık 55 m uzaklıktadır. Sahada kullanılacak olan makinelerden kaynaklı mesafeye göre toplam ses düzeyi 50 metreden sonra izin verilen değerin altına düşmektedir. Bu nedenle, söz konusu sahada makinelerden kaynaklı gürültü seviyesinin en yakın yerleşim yerleri ve bağlı haneleri olumsuz yönde etkilemeyeceği öngörülmektedir.23yapılması planlanan bu projede tarih ve Sayılı R.G de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine titizlikle uyulacaktır.24 Biyolojik Çeşitlilik İstihdam Kalitesi Projenin flora ve fauna üzerine etkilerine bakacak olursak; arazi çalışmaları sırasında, ortadan kalkacak türler, geniş bir yayılıma sahip olduğundan bu türlerin ortadan kalkması ile tür neslinin tehlikeye düşmesi söz konusu olmayıp sadece biyomas kaybı söz konusu olacaktır. Projenin saha hazırlanması ve inşaat aşamasında karasal fauna etkilenecektir. Tünel ağzında patlama yapılacağından, patlatma sonucu oluşacak gürültü nedeniyle karasal faunanın yakın çevredeki benzer biyotoplara çekileceği tahmin edilmektedir. Regülâtör inşasının sucul faunaya etkisi, yamaçlarda yapılacak sıyırma kazıları yüzünden bir miktar toprağın suya karışması nedeniyle nehir suyunda belirli zaman aralıklarında bulanıklık meydana gelebilecektir. Geçici olarak oluşan bu durum sudaki canlı yaşamı için uygun habitatın bozulmasına neden olacaktır. Regülâtörlerin inşası sırasında su akış rejimleri derivasyon kanalı ile baypas edilecektir. Derivasyon yapıları ve yön çevirme ünitelerinin yapımında bulanıklar yaşanabilecektir. Bu etkiler asgari seviyede ve geçici bir süre olacaktır. yrıca canlı hayatın devamı için dere yatağına su bırakılacaktır.25 Proje aktiviteleri ulusal ve bölgesel olarak direk veya dolaylı olarak çok sayıda fırsat yaratacaktır. Bütün çalışanlara güvenlik ve işletme hakkında gerekli eğitim verilecektir. 23 rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa rısu HS, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 59 28

29 Kaynaklardan elektrik üretimi özellikle kırsal bölgelerdeki yerel halka ek gelir getirmeyi, yoksullukla mücadeleyi ve ekonomik kalkınmayı hızlandıran bir yapıya sahiptir. Bölgedeki işletmeler ve taşeron firmalardan bu bölgeye yapılan ekonomik etki hakkında izleme yapılıp rapor alınabilir Geçim Ulaşılabilir ve temiz enerji hizmetlerine erişim Kişisel ve Kurumsal Kapasite İstihdam ve Gelir Sağlama Ödemeler ve Yatırım Dengesi Teknoloji Transferi ve Teknolojik özgüven Bölgesel bir enerji kaynağı olarak, hidrolojik enerji Türkiye nin yüksek ithal bağımlılığını azaltmaya yardım edece ve buda enerji hizmetlerine ulaşımı arttıracaktır. Özellikle ithalat durup enerji fiyatları artacağı söylenen senaryolarda. I Türkiye nin petrol ve gaz ithalat bağımlılığını eleştirmekte ve yenilenebilir enerjide gelişim talep etmektedir. Fakat enerji hizmetlerine erişinin artırılması yöre halkını etkilemeyecektir( elektriğin genel şebekeye verildiği surece) ve belli tüketiciler görevlendirilememeği için izleme yapılamayacaktır bu sebeple ortalama puan sıfır olarak verilmiştir. Proje bölgede yenilebilir enerjilerin kullanımını teşvik edecektir. Bunun için genel bilgilendirme ve vasıf arttırma çalışmaları gerektirmektedir. Yöre halkı projenin gelişimi ve yürümesi için iş birliği içindedir. Yöre halkına paydaş toplantısında proje tamamen tanıtıldı projenin ne kadar içinde oldukları anlatıldı. Santral çalışanlarının kapasitesi de aynı zamanda ölçülebilir bir etkidir. ğitim ve pratikler gözetimin bir parçasıdır. rısu Regülâtörü ve HS projesinin inşaatında 20 vasıfsız işçi çalıştırılacaktır. Ve ayrıca 5 kişi santralin işletmesinde çalıştırılacaktır. Proje Türkiye nin enerji ithalat bağlılığını azaltma amacını güçlendirmektedir. Yenilebilir kaynaklardan elektrik üretimi tamamen herhangi bir dış kaynaktan bağımsızdır ve bu yüzden yatırım dengesine hiç bir etkisi yoktur. Bu konuda projenin pozitif etkisi için üretilen enerjinin doğal gaz ve petrol bakımından değeri hesaplanacaktır. Doğalgaz ve petrolden üretilen enerjilerin toplamı ve yüzdeleri resmi istatistiklerden alınacaktır. Proje sahibi bir Türk şirketi olarak GS VR projesinden gelen raporları göz önünde bulundurarak, Türk beceri, yetkinliği ve öz güveniyle yeni teknolojilere açıktır. Proje sahibi sahip olduğu tecrübelere dayanarak bu yatırımı yapıp Türkiye ye teknolojik olarak özgüven kazandırmayı düşünmektedirler. 29

30 BÖLÜM. SÜRDÜRÜLBİLİRLİK İZLM PLNINININ TRTIŞILMSI Paydaşlar izleme planının nasıl yapılacağı hakkında hiç bir fikri yoktur. Fakat paydaşlara bu işin profesyonel bir iş olduğunu kendilerinden hiç bir yardım istenmeyeceğini ve ekstra hiç bir problemle karşılaşmayacakları anlatılmıştır. Proje sahibi izleme çalışmalarını kendisi yapacaktır. BÖLÜM F. BÖLG HLKI BİLGİLNDİRMSİ GRİ BİLDİRİM SÜRCİNİN ÇIKLNMSI Paydaş Toplantısının ardından, Proje Tasarım Dosyasını ve GS Pasaportu Nisan 2011 tarihine kadar tamamlanacaktır. Bu basamaklar tamamlandıktan sonra validasyon ve paydaş geri bildirim evresi başlayacaktır. Paydaş Geribildirim evresi şunları içermelidir: Dokümanların (Paydaş Toplantı Raporu, Proje Tasarım Dosyası (PDD), GS Pasaportu) belirlenen Türk web sitesine yüklenmesi, Paydaş toplantısına davet edilen kişilere mevcut dokümanları ve prosedürü anlatmak ve onların yorumlarını almak amacıyla gönderilen mektuplar, Proje alanı ve yakın çevresine, mevcut dokümanlara internette, valilikte ve paydaş toplantı alanında ( ya da alternatif diğer alanlarda) ulaşabileceklerine dair duyuru, Yerel çevre ve diğer ilgili STK lara paydaş geri bildirimi süresince ulaşılacaktır. Toplantıya katılmasalar dahi kendilerinin en azından görüşleri istenecektir Paydaş Geri Bildirimi süresince, proje tanıtım dosyayı tanıtılacak ve açıklanacaktır. Toplantı süresince, projenin önemli yönleri gösterilecektir. Paydaşların proje hakkındaki yorumları dikkate alınacaktır. Paydaş Toplantısı Raporu Türkçe, Proje Tasarım Dosyası ve GS Pasaportu ise İngilizce olarak bulunmalıdır, Duyurular ve dokümanlar net iletişim bilgileri (adres, telefon, e-posta) içermelidir. Paydaş geribildirim evresi 2 ay içerisinde (Mayıs/Haziran 2011) tamamlanmalıdır. 30

31 K 1. ORJİNL KTILIM LİSTSİ

32 32

33 K 2. ORJİNL DĞRLNDİRM FORMLRI 33

34 34

35 35

36 36

37