İlköğretim Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Tutum ve Davranışlarına Etkisinin Değerlendirilmesi
|
|
- Batur Türel
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 6, No: 3, 2011 (1-13) Electronic Journal of Food Technologies Vol:6, No: 3, 2011 (1-13) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR e-issn: Makale (Paper) İlköğretim Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Tutum ve Davranışlarına Etkisinin Değerlendirilmesi Çiğdem SABBAĞ 1, Metin Saip SÜRÜCÜOĞLU 2 1 Adıyaman Üniversitesi, Yiyecek İçecek Bölümü, Adıyaman/TÜRKİYE, csabbag06@gmail.com 2 Ankara Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara/TÜRKİYE, msurucu@agri.ankara.edu.tr Özet Bu araştırma, Keçiören (Ankara) ilçesinde iki ilköğretim okulunun 5. ve 6. sınıflarındaki öğrencilere verilen beslenme eğitiminin beslenme tutum ve davranışlarına etkisini incelemek amacıyla toplam 565. Öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Araştırmadan elde edilen verilere göre; öğrencilerin % 70.9 unun beslenme eğitimi almadığı, % 26.2 sinin beslenme konusunda bilgileri kitaplardan aldığı; % 72.4 ünün beslenme eğitimi almak istediği, % 63.1 inin ise beslenme uzmanından eğitim almak istediği belirlenmiştir. Eğitim alan gruplarda düzenli kahvaltı yapma alışkanlıklarının ve süt içme oranlarının son testte yükseldiği saptanmıştır. Her üç testte de fast food restoranlarda öğrencilerin en çok hamburger ve kolayı tercih ettiği tespit edilmiştir. Verilen beslenme eğitiminin beslenme tutum ve davranışlarında olumlu etki yaptığı sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Öğrenci, eğitim, beslenme, beslenme eğitimi, beslenme alışkanlıkları Abstract Evaluation of the Influence of the Nutrition Education to be Provided to the Primary Students on the Nutrition Attitudes and Behaviors This study is carried out on total 565 (Female: 312, Male: 253) students for the purpose of examining the influence of the nutrition education provided to the students of 5 th and 6 th classes of two primary schools in Keçiören (Ankara) town on their nutrition attitudes and behaviors. According to the data obtained from the study; it is determined that 70.9% of the students did not take any nutrition education, 26.2% obtained the knowledge about the nutrition from the publication, 72.4% demand to obtain nutrition education and 63.1% required to obtain education from a nutrition specialist. The habit of having regular breakfast and rates of drinking milk increased in the last test in the groups that are provided the education. In three of the tests it is determined that the students mostly prefer to hamburger and cola in the fast-food restaurants. It is concluded that the nutrition education is effective in enhancing the nutrition attitudes and behaviors. Keywords : Student, education, nutrition, nutrition education, nutrition habits. Bu makaleye atıf yapmak için Sabbağ, Ç., Sürücüoğlu, M.S., İlköğretim Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Tutum ve Davranışlarına Etkisinin Değerlendirilmesi Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2011, 6(3) 1-13 How to cite this article Sabbağ, Ç., Sürücüoğlu, M.S., Evaluation of the Influence of the Nutrition Education to be Provided to the Primary Students on the Nutrition Attitudes and Behaviors Electronic Journal of Food Technologies, 2011, 6(3) 1-13
2 Teknolojik Araştırmalar: GTED 2011 (6) 1-13 İlköğretim Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitimi 1. GİRİŞ Bir ülkenin sosyal ve ekonomik açıdan istenen uygarlık düzeyine ulaşabilmesi; bedensel ve zihinsel açıdan güçlü, sağlıklı ve yetenekli bireylerin varlığına bağlıdır. Bu olgu, teknolojik toplumsal kalkınmada insan gücü temel unsur olarak kabul edilmektedir. İnsan gücünün fiziksel ve mental fonksiyonlar bakımından en üst düzeyde tutulabilmesi, insanın beslenme durumu ile yakından ilgilidir. Bunu sağlamak için bireylerin önce, aile içinden başlayarak yeterli ve dengeli beslenmeleri, bunun yanında da olumlu beslenme alışkanlıklarını kazanmaları gerekir [1]. Bireylerin yetişkinlikte sağlıklı bir yaşam sürdürebilmesi çocuklukta ve gençlikte düzenli bir beslenme alışkanlığı geliştirebilmesi ile mümkündür [2;3]. Beslenme bilgisinden yoksunluk ya da yanlış beslenme bilgisi çocukların büyüme ve gelişmesini doğrudan etkilemekte, gelişme geriliği yaratmaktadır. Bu dolaylı olarak toplum yapısında, ekonomik gücünde büyük hasarlar oluşturmakta, çoğu kez dönüşü olmayan olumsuz durumlar ortaya çıkmaktadır. Bu noktadan hareketle çocukluk dönemindeki sağlık yalnız belli bir çocuğun sağlık sorunu olmayıp, geleceğin temelini oluşturan toplumsal bir olgudur [4]. Beslenme sorunlarının eğitimsizlik ve bilgisizlikle yakından ilişkili olduğu çeşitli araştırmalarla ortaya konmuştur [5;6]. Çocuklar ve adölesanlar da beslenme alışkanlıklarının ileri yaşlarda bazı hastalıkların ortaya çıkmasında rol alan parametrelerden biri olduğu bilinmektedir. Kalp ve damar hastalıkları, diyabet, obezite, osteoporoz ve kanserlerin oluşumunda o zamana kadar alınan enerji miktarı ve besinlerin bileşimi önemli rol oynamaktadır [7;8]. Sağlıklı yemek yeme alışkanlıkları, doğru besin tercihi ve sağlıklı bir şekilde yaşamın sürdürülmesi için bireylerin yeterli düzeyde beslenme bilgisine sahip olmaları gerekir. Beslenme bilgisi de ancak beslenme eğitimi ile olur. Beslenme eğitim programlarının beslenme bilgisi ve diyet davranışları üzerinde direkt etkili olduğu bildirilmektedir [6;9]. Beslenme eğitiminin etkin olabilmesi için ilgi çekici, anlaşılabilir, besin öğelerinden çok besinlerin kullanılması, mesajların tutarlı olması, değişimin faydalarının vurgulanması, diyette değişimlerin sağlanması sırasında ortaya çıkabilecek engellerin üstesinden gelinmesi gerekmektedir [10;11]. Okul ortamı yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıkları kazandırarak kısa ve uzun sürede ortaya çıkabilecek hastalıkları önlemesi için gerekli bilgi, yetenek ve davranışların gelişmesinde önemli bir konuma sahiptir. Özellikle öğretmenlerin bu çağdaki çocuklar üzerinde çok etkili olduğu bilinmektedir. Bu nedenle öğretmenlerin beslenme bilgi düzeylerini yükseltmek için beslenme eğitim programları verilmelidir [12]. Beslenme eğitimi özellikle ilköğretim çağındaki çocuklar için çok önemlidir. Çocuklar büyüme ve gelişmeleri için gereksinimi olan besinlerin neler olduğunu öğrenmelidirler. Yapılan birçok araştırmada beslenme derslerinin ilkokulda başlamasının yararlı sonuçlar verdiği belirlenmiştir [12;13;14]. Bu çalışmada da ilköğretimde verilen beslenme eğitiminin etkinliği analitik olarak saptanarak eğitimin beslenme alışkanlığını olumlu yönde değiştirdiği belirlenmiştir. Bu bağlamda araştırma, eğitimin kalıcı olması için sürdürülebilir olmasını, beslenme eğitim programlarının ülke çapında yaygınlaştırılmasının sağlıklı nesillerin yetiştirilmesinde önemli katkı yapacağını belirgin biçimde ortaya koymuştur. 2. MATERYAL VE YÖNTEM Bu araştırma Ankara ili Keçiören ilçesinde bulunan 23 Nisan İ.Ö.O ve Hüseyin Güllüoğlu ilköğretim okulundaki 5. ve 6. sınıf öğrencilerine verilecek beslenme eğitiminin beslenme, tutum ve davranışlarına etkisini belirlemek için planlanıp yürütülmüştür. Rastgele örneklem yöntemi ile sınıflar belirlenmiştir. Her okulun 5. ve 6. sınıflarındaki dörder şubede okuyan (toplam 8 sınıf) öğrenciler araştırma kapsamına alınmıştır. Buna göre Hüseyin Güllüoğlu İlköğretim Okulu 5. sınıftan 140 öğrenci, 6. sınıftan 140 öğrenci; 23 Nisan İlköğretim Okulu 5. sınıflarından 145 öğrenci, 6. sınıflardan 140 öğrenci olmak üzere 2
3 Sabbağ, Ç., Sürücüoğlu, M.S. Teknolojik Araştırmalar: GTED 2011 (6) 1-13 toplam 565 öğrenci araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmaya katılan öğrenciler sadece eğitim grubu, broşür+eğitim grubu, sadece broşür grubu ve kontrol grubu olmak üzere dört gruba ayrılmıştır. I. gruptaki öğrencilere haftada bir ders saati (40 dk) olmak üzere dört hafta süreyle sözel ve görsel eğitim (Eğitim grubu: Kız: 76, Erkek: 65). II. gruptaki öğrencilere haftada bir ders saati (40 dk) olmak üzere dört hafta süreyle sözel ve görsel eğitim ile birlikte hazırlanan eğitim materyali (Broşür) (Eğitim + broşür grubu: Kız: 79, Erkek: 68) III. gruptaki öğrencilere sadece eğitim materyali (Broşür) verilmiştir (Kız: 76, Erkek: 67). IV. gruptaki öğrencilere hiç bir eğitim ve materyal verilmemiştir (Kontrol grubu: Kız: 81, Erkek: 53). Araştırma verileri karşılıklı görüşme tekniği kullanılarak anket formu yardımı ile toplanmıştır. Araştırma veri toplama aracı olarak öğrencilerin seviyesine göre araştırmacı tarafından hazırlanan bir anket formu geliştirilmiş ve denenmiştir. Herhangi bir olumsuz durumla karşılaşılmadığı için anket formu araştırıcı tarafından uygulanmıştır. Öğrencilere önce hazırlanan anket uygulanmış ve anket içindeki beslenme tutumu ve davranışlarının etkisini belirlemek için hazırlanan test araştırmanın başlangıcında (ön test), eğitimin sonunda (son test) ve bir ay sonra beslenme eğitiminin kalıcılığının değerlendirilmesi amacıyla (izleme ) tekrarlanmıştır. Sözel ve görsel eğitim araştırıcı tarafından verilmiştir. Araştırmanın istatistiksel verileri Minitab programında değerlendirilmiştir. Aritmetik ortalamalar (x ± Sx) alınmış, istatistiksel analiz olarak Khi Kare Önemlilik Testi (X 2 ) kullanılmıştır. Öğrencilerin besin tercihlerinin değerlendirilmesinde karşılaştırmanın daha belirgin olması için T= 3T 1 +2T 2 +T 3 puanlama formülü kullanılmıştır. Formülde T: toplam puan, T 1 : birinci tercih, T 2 : ikinci tercih, T 3 : üçüncü tercihi ifade etmektedir. Bu tercih formülü birçok araştırıcı tarafından kullanılmış; geçerlilik ve güvenilirliği saptanmıştır. Öğrencilerden yiyecek ve içecekleri en çok tercih ettiğinden en aza doğru 1., 2. ve 3. olarak numaralandırmaları istenmiştir. Puanlama sisteminde öğrencilerin belirttikleri birinci tercihe 3 puan, ikinci tercihe 2 puan, üçüncü tercihe ise 1 puan verilmiştir. 3. ARAŞTIRMA BULGULARI VE TARTIŞMA 3.1. Öğrencilerin Yaşları, Cinsiyetleri, Beden Kütle İndeksleri (BKİ) Öğrencilerin % 56.8 i 12-13, % 43.2 si yaş grubunda olup ortalama yaşları ± yıldır. Deneklerin %55.2 si kız, % 44.8 isi erkektir. BKİ ye göre öğrencilerin % 4.4 ü zayıf, % 92.0 ı normal, % 3.6 sı ise hafif şişman olduğu bulunmuştur. Ortalama BKİ değerleri ±2.062 kg/m 2 dir (Şekil 1) Öğrencilerin Beslenme Eğitimini Alma Durumları Öğrencilerin % 70.9 unun beslenme eğitimini almadığı, % 29.1 inin beslenme eğitimini aldığı bulunmuştur. Yapılan birçok araştırmada olduğu gibi [15; 16; 17; 18; 19; 20] bu çalışmada da öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun beslenme dersini almadığı saptanmıştır. Öğrencilerin çoğunluğunun beslenme ile ilgili eğitim almamış olmaları beslenme eğitiminin Türkiye de yetersiz olduğunu göstermektedir. 3
4 Teknolojik Araştırmalar: GTED 2011 (6) 1-13 İlköğretim Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitimi A B C Şekil 1. Öğrencilerin yaş (A), cinsiyet (B) ve Beden kütle indeksleri (C) Tablo 1. Öğrencilerin beslenme eğitimi alma durumları Toplam S % Beslenme eğitimi Aldı Almadı Toplam Bilgi edindikleri yerler Okuldan Televizyondan Kitaplardan Öğretmenlerinden Gazete ve dergilerden İnternetten Toplam Eğitim alma isteği İstiyor İstemiyor Kararsız Eğitimini almak istedikleri kişiler Beslenme uzmanından Sağlık personelinden Öğretmenden Kararsız Toplam
5 Sabbağ, Ç., Sürücüoğlu, M.S. Teknolojik Araştırmalar: GTED 2011 (6) 1-13 Öğrencilerin % 26.2 sinin kitaplardan, % 22.6 sının öğretmenlerinden, % 20.1 inin televizyondan beslenme ile ilgili bilgileri edindikleri belirlenmiştir. Öğrencilerin çoğunluğu eğitim almak istedikleri (%72.49) ve eğitimi de en çok beslenme uzmanından (%63.1) ve öğretmenlerinden (% 17.6) almak istediklerini belirtmişlerdir (Tablo1). Benzer çalışmalarda da öğrencilerin beslenme eğitimi almadıkları [11;19;20], genelde beslenme bilgilerini gazete, dergi ve televizyondan aldıkları belirlenmiştir [21;22]. Yapılan çalışmalarda da çalışmamızı destekler biçimde öğrencilerin beslenme eğitimi alma konusunda istekli oldukları saptanmıştır Öğrencilerin Spor Yapma Durumları Öğrencilerin çoğunluğu okul içinde veya dışında herhangi bir spor takımında yer almadığı (% 58.2) belirlenmiştir. Yapılan araştırmalarda öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun sporla uğraştığı saptanırken [20;23;24;25], bu araştırmada sporla uğraşan öğrencilerin fazla olmadığı belirlenmiştir. Bunun sebebi bu okullardaki öğrencilerin eğitimciler tarafından yeterince spora teşvik edilmediklerini gösterir. Yaşamın her döneminde sağlıklı beslenme alışkanlıkları ile beraber düzenli fiziksel aktivite, sağlığın temelini oluşturur. Obezite, diyabet, hipertansiyon, koroner kalp hastalığı ve osteoporoz gibi birçok kronik hastalığın önlenmesi ve tedavisinde fiziksel aktivite çok etkilidir [26]. Bu nedenle öğrencilere spor yapma alışkanlığı kazandırılmalıdır. Tablo 2. Spor yapma durumları Toplam Spor takımında S % Yer alan Yer almayan Bazen yer alan Toplam Öğrencilerin Diş Sağlığı Ağız vücudun giriş kapısıdır. Dişler, dişetleri, damak, yanak ağzın yapısını meydana getirirler. Ağız ve diş sağlığı genel sağlık içinde çok önemli bir yere sahiptir. [27,28]. Çalışma da öğrencilerin % 38.0 i dişlerinde 2 çürük olduğunu, % 53.6 sı ise hiç çürüğü olmadığını belirtmiştir. Ağız ve diş sağlığı açısından ilköğretim çağındaki çocukların günde en az iki kez dişlerini fırçalamaları gerekmektedir. Fakat bu araştırma da öğrencilerin büyük çoğunluğunun (% 83.7) günde bir kez dişlerini fırçaladıkları tespit edilmiştir. Yapılan araştırmalarda olduğu gibi [20;28;29;30,31] bu araştırmada da öğrencilerin birçoğunda diş çürüğü olduğu ve dişlerini düzenli fırçalamadıkları tespit edilmiştir. Bu durumun nedeni, özellikle ilköğretim çağındaki çocukların şekerli yiyecek ve içecek maddelerini çok tüketmelerinden kaynaklanmaktadır. Bu durum ilköğretim çağındaki çocukların ağız ve diş sağlığına gereken önemi vermediklerini gösterir. Diş çürüğü, gerekli korunma önlemleri alınmadığı durumlarda tanı ve tedavisi için zaman, personel ve maddi kayıplara yol açması nedeniyle halk sağlığı açısından önemle ele alınması gereken bir sorundur Çalışmamızda ve yapılan pek çok çalışmada yüksek oranda saptanan diş çürükleri kalıcı dişlenmenin başladığı okul çağı çocuklarında erken tanınıp tedavi edilirse hem diş kayıpları önlenmiş hem de vücuttaki bir enfeksiyon odağı ortadan kaldırılmış olacaktır. 5
6 Teknolojik Araştırmalar: GTED 2011 (6) 1-13 İlköğretim Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitimi Tablo 3. Öğrencilerin diş sağlığı Toplam S % Diş çürüğü Yok çürük çürük çürük Diş fırçalama Fırçalar Arada sırada fırçalar Fırçalamaz Toplam Fırçalama sayısı 1 kez kez kez Toplam Öğrencilerin Her Gün Düzenli Olarak Kahvaltı Yapma Durumları Vücudumuz uyurken bile çalışmaya devam eder. Akşam yemeği ile sabah kahvaltısı arasında yaklaşık 12 saatlik bir süre geçer. Bu süre içinde vücut, besinlerin tümünü kullanır. Sabah kahvaltı yapılmazsa beyinde yeterince enerji oluşmaz. Bu durumda yorgunluk, baş ağrısı, dikkat ve algılama azlığı gibi sıkıntılar yaşanır. Çocuklarda okul başarısı düşer. Kahvaltı yapılmadığında vücut kendi dokularını kullanır ve hastalıklar karşısında direnci düşer. Yorgunluk, bitkinlik genellikle duyulan açlık hissi ile beraber gitmektedir, doygunluk sağlanması ile yorgunluk ve bitkinlik ortadan kaldırılabilmektedir. [32;33]. Ön testte öğrencilerin % 43.7 si, son testte % 56.1 i, izleme nde % 53.8 i kahvaltı yaptığını belirtmiştir. Öğrencilerin her gün düzenli olara kahvaltı yapmaları ön test ve son testte gruplar arasındaki farklılık istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (P<0.01). Benzer bir çalışmada ilköğretim 7.sınıf öğrencilerinin ön testte % 40 ı, sürekli kahvaltı yaptığını, 5.sınıf öğrencilerinin ise % 53,3 ünün kahvaltı yapmadığı belirlenmiş; son testte ise kahvaltı yapmadığını belirten öğrencinin olmadığı saptanmıştır[34]. Bu araştırmada öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun eğitimden sonra düzenli kahvaltı yapma alışkanlıklarında artış gözlenirken, izleme nde azalma olmuştur. Buda beslenme alışkanlıkları üzerinde verilen eğitimin etkili olduğunu göstermektedir. Ancak verilen eğitimin kalıcı olabilmesi için etkin ve sürekli olması gerekmektedir Öğrencilerin Süt İçme Durumları Süt, insan organizması için gerekli pek çok besin öğesini bileşiminde bulunduran önemli bir besindir. En temel kalsiyum kaynağı olarak bilinen süt ve süt ürünlerinin yetersiz düzeyde tüketilmesinin, günümüz 6
7 Sabbağ, Ç., Sürücüoğlu, M.S. Teknolojik Araştırmalar: GTED 2011 (6) 1-13 gençliğinin gelecekte kemik sağlığı üzerine uzun süreli, ciddi ve zararlı etkiler oluşturması kaçınılmazdır. Özellikle büyüme ve gelişme dönemindeki okul çocuklarının beslenmesinde gerekli olan kalsiyumun büyük bir bölümü süt ve süt ürünleri ile karşılanabilir. Ayrıca çocuklarda kahvaltı yapma alışkanlığı süt içme davranışını olumlu yönde etkilemektedir [35]. Bu nedenle büyüme çağındaki çocuk ve gençlerin günde en az 500 g (yaklaşık iki su bardağı) süt ya da ona eşdeğer yoğurt tüketmesi önerilir [36]. Öğrencilerin süt içme oranlarının son testte arttığı görülmektedir (Ön test:% 29.9, Son test: % 50.4). Eğitim, broşür, broşür+eğitim gruplarında süt içme alışkanlığında ön teste göre son testte bir artış olduğu, kontrol grubunda belirgin bir azalma olduğu belirlenmiştir. İzleme nde öğrencilerin süt içme alışkanlıkları son teste göre % 3 oranında azalma göstermiştir. Broşür+eğitim grubunda süt içme alışkanlığı son teste göre izleme nde artış gösterirken, diğer gruplarda azalma olduğu tespit edilmiştir. Yapılan istatistiksel analizde eğitim, broşür, broşür+eğitim gruplarında (p<0.01) ve kontrol grubunda (p<0.05) ön test, son test ve izleme arasındaki farklılıklar önemli bulunmuştur (Tablo 5). Öğrencilerin % 91.1 inin eğitim öncesi testte günde bir su bardağı süt içtiği belirlenirken, eğitim sonrası yapılan son testte ise bu oranın % 68.0 e düştüğü ortaya çıkmıştır. Bu bulguya karşın günde iki su bardağı süt içenlerin oranında birinci test dönemine (% 8.6) göre, ikinci dönemde (%26.9) artış olmuştur (Tablo 6). Günde iki su bardağı süt içenlerin oranındaki en belirgin artışın broşür+eğitim grubunda olduğu belirlenmiştir. Bu da sözel ve görsel eğitimin etkili olduğunu göstermektedir. Eğitimden bir ay sonra uygulanan izleme nde ise günde iki su bardağı süt içenlerin oranında % 3.8 lik azalma olmuştur. Bu durum araştırmaya katılan öğrencilerin süt içme alışkanlıklarında eğitimin olumlu yönde etkisi olduğunu göstermektedir. Ancak sözel+görsel eğitim birlikte ve sürekli verildiğinde eğitimin etkinliği artmaktadır. 7
8 Teknolojik Araştırmalar: GTED 2011 (6) 1-13 İlköğretim Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitimi 3.7. Öğrencilerin Okul Kantininden Yiyecek Alma Tercihleri Öğrencilerin okul kantininden en çok tercih ettikleri yiyeceklerin aldığı ortalama puanlar incelendiğinde; ön testte en çok simit (0.75±1.13), çikolata, gofret vb. (0.74±0.99), ekmek arası köfte, döner, tavuk (0.71±1.16), son testte tost (1.07±1.30), simit(1.04±1.17), poğaça (0.65±1.14), izleme nde ise tost (1.54±1.35), simit (1.26±1.19), çikolata, gofret v.b (0.73±1.91) olmuştur. En çok tercih ettikleri içecekler ise; ön testte en yüksek tercih puanı alan içecekler sırasıyla kola (1.75±1.20), ayran (1.45±1.17), hazır meyve suyu (0.61±0.92), son testte ayran (1.63±1.18), kola (1.30±1.11), süt (0.98±1.25), izleme nde ise ayran (1.70±1.11), süt (1.47±1.35), kola (1.20±1.04) geldiği görülmektedir. Son test ve izleme nde yapılan değerlendirmede ayranın ve sütün tercih puanının artması olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmiştir. İlk öğretim okullarındaki öğrenciler üzerinde yapılan çalışmalarda benzer olarak öğrencilerin çikolata-gofreti, kolalı yiyecekleri, bisküvi gibi şekerli ve besleyici değeri olmayan besinleri tükettikleri belirlenmiştir [20;34;36;37]. İlköğretim öğrencileri büyüme ve gelişme döneminde olduklarından yiyeceklere karşı bir istek duymaktadırlar. Evlerinde yeterince beslenemeyenler ya da sabah kahvaltısı yapmayanlar ileri saatlerde acıktıklarından okul kantinlerinden yiyecek alma yoluna gitmektedirler. Kantinlerde satılan yiyeceklerin sağlıklı ve besleyici olması gerekir. Okul yönetimlerinin organize edeceği çalışmalarla, obeziteye neden olan yiyecek ve içecekler hakkında öğrenciler bilgilendirilmeli; süt, ayran, yoğurt, meyve, doğal meyve suyu tüketimi özendirilmelidir. Tablo 7. Öğrencilerin okul kantininden aldıkları yiyeceklerin ortalama tercihleri Ön test Son test İzleme Ön-son t Son-izleme t Yiyecekler X±SD X±SD X±SD t p t p Poğaça 0.34± ± ± * * Tost 0.67± ± ± * * Simit 0.75± ± ± * * Bisküvi-hazır kek vb. 0.47± ± ± ** * Cips 0.47± ± ± ** * Şekerlemeler 0.23± ± ± ** * Çikolata, gofret vb. 0.74± ± ± ** ** Ekmek arası köfte, 0.71± ± ± * * döner, tavuk Patates kızartması 0.69± ± ± * * Sosisli sandiviç 0.25± ± ± * * Hamburger 0.60± ± ± * ** Patlamış mısır 0.03± ± ± ** * * p<0.01 **p> Öğrencilerin Fast Food Ürünlerini Tercih Durumları Toplumların sosyal ve ekonomik yapılarında olan değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkan yeni yaşam biçimleri, kendi kurallarını da beraberinde getirmektedir. Bireyin yaşam şekli, besin seçimi ve tüketiminde önemli rol oynamaktadır. Türk toplumunda sanayileşme ve kentleşme ile beraber, aile bireylerinin de yoğun olarak iş yaşamına katılımı, insanları ev dışında yemek yemeye itmiştir. Günümüzde bu yaşam şekli, kişilerin beslenme alışkanlıklarını değiştirmiş; gıda sektörü, çabuk ve hızlı yemek zorunda kalan insanlar için hazır, yarı hazır, dondurulmuş besinleri tüketicinin hizmetine sunmuştur [38]. Çocuk ve gençler arasında bir aktivite olarak kabul edilen ve popülaritesi hızla artan bir 8
9 Sabbağ, Ç., Sürücüoğlu, M.S. Teknolojik Araştırmalar: GTED 2011 (6) 1-13 alışkanlık haline gelen "fast food" tarzı beslenmede menülerde besin öğeleri ya yetersiz, ya da aşırı miktarda bulunmaktadır. Bu durum obezite, diyabet, kalp damar hastalıkları ve kanser gibi kronik hastalıkların oluşmasına zemin hazırlamaktadır [39]. Tablo 8. Öğrencilerin okul kantininden aldıkları içeceklerin ortalama tercihleri Ön test Son test İzleme Ön - son t Son - izleme t Yiyecekler X±SD X±SD X±SD t p t p Çay 0.47± ± ± ** ** Süt 0.60± ± ± * * Ayran 1.45± ± ± * ** Hazır meyve suyu 0.61± ± ± * ** Kola 1.75± ± ± * ** Gazoz 0.50± ± ± ** * Renkli meşrubat 0.19± ± ± * ** Enerji içecekleri 0.30± ± ± * * Neskafe vb. 0.07± ± ± ** * p<0.01 **p>0.05 Öğrencilerin hızlı hazır (fast food) yiyeceklerin ortalama tercih puanları göz önüne alındığında; ön test, son test ve izleme nde öğrencilerin en çok tercih ettikleri yiyeceğin hamburger (Ön test: 1.47±1.35; Son test: 1.30±1.38; İzleme : 1.44±1.40), içeceğin ise kola (Ön test: 1.96±1.24; Son test: 1.87±1.31; İzleme :2.02±1.27) olduğu görülmektedir. Benzer çalışmalarda da öğrencilerin fast food tarzı besinleri tüketme eğilimlerinin yüksek olduğu belirlenmiştir [40;41]. Tablo 9. Öğrencilerin tercih ettikleri hızlı hazır yiyeceklerin ortalama tercihleri Yiyecek Ön test Son test İzleme Ön-son t Son-izleme t t p t p X±SD X±SD X±SD Hamburger 1.47± ± ± * ** vb. Pide, 0.50± ± ± * ** lahmacun Döner 1.10± ± ± ** * Pizza 0.84± ± ± * ** Köfte 0.67± ± ± * ** Patates 0.85± ± ± ** ** kızartması Sosisli 0.10± ± ± ** ** sandviç Tost 0.17± ± ± * ** *p<0.01 **p>0.05 9
10 Teknolojik Araştırmalar: GTED 2011 (6) 1-13 İlköğretim Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitimi Tablo 10. Öğrencilerin tercih ettikleri fast food türü içeceklerin ortalama tercihleri Ön test Son test İzleme Ön-son t test Son-izleme t İçecekler X±SD X±SD X±SD t p t p Kola 1.96± ± ± ** ** Ayran 1.18± ± ± ** ** Renkli 0.25± ± ± * ** meşrubatlar Hazır meyve 0.73± ± ± * ** suyu Taze meyve 0.73± ± ± ** ** suyu Sade gazoz 0.48± ± ± * ** Neskafe 0.11± ± ± ** ** Sütlü 0.17± ± ± * ** içecekler *p<0.01 **p> SONUÇ VE ÖNERİLER Araştırma sonuçları verilen eğitimin beslenme alışkanlıkları üzerinde olumlu etkisi olduğunu göstermektedir. Eğitimin kalıcı olması için belli aralıklarla tekrar edilmesinin gerekliliği de ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlara göre bireyin ve dolayısıyla toplumun beslenme konusunda bilinçlenmesi gerektiği söylenebilir. Beslenme eğitimi ile toplumun yeterli ve dengeli beslenme kurallarına uygun beslenerek üretken, sağlıklı olmaları sağlanmalı, bu şekilde sağlık için yapılan harcamalar en aza indirilmelidir. Yeterli ve dengeli beslenebilmek için bu konuda bilgi sahibi olmak gereklidir. Bu da ancak eğitimle sağlanabilir. Beslenme eğitimi verilmeye ne kadar erken başlanırsa o kadar başarılı olunacaktır. Okullardaki eğitim müfredatlarına beslenme dersi konularak öğrencilere sağlıklı yaşamanın temel koşullarından biri olan beslenme ile ilgili bilgiler verilmelidir. Verilecek bu eğitim ile yaşamın her döneminde gereksinim duyduğumuz besinler ve bu besinlerin vücuda yeterli ve dengeli alınması, beslenme ile ilgili yanlış davranış ve kötü alışkanlıkların yerine doğru beslenme davranışları ve alışkanlıklarının yerleşmesi, yetersiz ve dengesiz beslenme sonucunda meydana gelen beslenme bozuklukları, gençlerin fazla miktarda tükettikleri boş kalori içerikli fast food yiyecekleri ile kolalı gazlı içecekler yerine besleyici değeri yüksek yiyecek ve içeceklerin tercih edilmesi sağlanmalıdır. Okul saatlerinde dışarıda yemek yiyen öğrencilerin yiyecekleri satın aldıkları yerlerin yetkili kurumlarca kontrol altında tutulması gerekmektedir. Öğrenciler besinlerini dışarıdan satın alırken dikkat etmeleri gereken noktalar konusunda da bilgilendirilmelidir. Çocukluktan başlayan doğru ve bilinçli beslenme eğitimi, spor yapma alışkanlıkları gibi bazı bağımsız değişkenlerin düzenlenmesi ile daha sağlıklı bir yaşam mümkün olabilir. Bu nedenle aileler çocuklarının sağlıklı ve doğru beslenmesi için gerekli bilgi donanımına sahip olmalıdırlar. Çocuklukta kazandırılan sağlıklı beslenme alışkanlıklarının pekiştirilmesinde okul ortamı büyük önem taşımaktadır. Öğrencilerin günde üç ana öğün tüketmenin gün boyunca alınacak besinlerin öğünlere düzenli olarak dağıtılmasının ve sabah kahvaltısının önemi gibi konularda beslenme bilgisi verilmelidir. Beslenme sağlığın temelidir ilkesi doğrultusunda toplumdaki tüm bireylerin beslenme bilgi düzeyini yükseltici çalışmaların yapılması gerekir. Öncelikle toplumun eğitimi ve sağlığı gibi önemli konularda çalışan meslek gruplarındaki kişilerin beslenme bilgi düzeyleri belirlenmeli; daha sonra çeşitli projelerle toplumdaki diğer kesimlere de ulaşılmalıdır. Bu çalışmaların pekiştirilmesi için radyo, televizyon, gazete gibi kitle iletişim araçları yolu ile beslenme eğitimine destek verilmelidir. Öğrencilere doğru beslenme alışkanlıklarını kazandırmak amacıyla verilen beslenme eğitiminin etkinliğini belirlemek amacıyla yapılmış olan bu çalışma ileride yapılması planlanan benzer çalışmalara veri tabanı oluşturmak açısından önemlidir. 10
11 Sabbağ, Ç., Sürücüoğlu, M.S. Teknolojik Araştırmalar: GTED 2011 (6) KAYNAKLAR 1. Baysal, A., Beslenme, Hatiboğlu Yayınları, 532 s., Ankara. 2. Güler, A., İlköğretim İkinci Kademesinde Eğitim Gören Öğrencilere Verilen Beslenme Eğitiminin Öğrencilerin Beslenme Durumu, Bilgi ve Alışkanlıklarına Etkisi, Yüksek lisans tezi (basılmamış). Gazi Üniversitesi, 78 s., Ankara. 3. Merdol, T., Beslenme Eğitimi Ve Danışmanlığı, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 726, Klasmat Matbaacılık. 4. Şanlıer, N. ve Güler, A., İlköğretim İkinci Kademesinde Eğitim Gören Öğrencilere Verilen Beslenme Eğitiminin Öğrencilerin Beslenme Bilgi Düzeyi ve Alışkanlıklarına Etkisi, Beslenme ve Diyet Dergisi, 32(2) Karavuş, M., Gencel, H., Beşik, C., Çoban, U., Güleryüz, M., Karaaslan, S. ve Parmaksızolu, T., Ümraniye İlçesinde 0-12 Aylık Çocuk Beslenmesinde Annelerin Bilgi, Tutum ve Davranışları, Beslenme ve Diyet Dergisi, 24(1) Jonides, L., Bushbacher, M. S. and Barlow, S. E., Management Of Child And Adolescent Obesity: Pyschological, Emotional and Behavioral Assesment,Pediatrics, 110(1) Noor, M. I., The Nutrition and Health Transition İn Malaysia, Public Health Nutrition, 5(1A), Romieu, I., Hernandez-Avila, M., Rivera, JA., Ruel MT. and Parra, S., Dietary Studies In Countries Experiencing A Health Transition. American Journal Clinical Nutrition, 65 (4) Steafleu, A., Staveren, V. W. A., Graaf, C. D., Burema, J. and Hautvast, J. G. A. J., Nutrition Knowledge And Attitudes Towards High-Fat Foods And Low-Fat Alternatives In The Generations of Women, Europen Journal of Clinical Nutrition, 50(1) Stockley, L., The Promotion Of Healthy Eating. London, Health Education Authority, Journal of Human Nutrition and Dieteicss, 9, Daşbaşı, M., İlköğretim Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Eğitimine İhtiyaç Duyma Durumları ve Beslenme Eğitiminden Beklentileri, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış). Gazi Üniversitesi, 63 s., Ankara. 12. Martin, H. D. and Driskell, J. A., The Teaching Of Food Guide Pyramid Concepts by Nebraska Elementary School Educators. Journal of Family and Consumer Sciences, 93(1) Decicco, C.M. and Bergman, E. A., Nutrition Knowledge And Attitudes of Elementary School Teachers In Washington State. Journal of Ameican Dietetic Association, 92(9), A Gupta, N. and Kochar, G.K., Role Of Nutrition Education In Improving The Nutritional Awareness Among Adolescent Girls. J Nutr Well,7, Contento, I., Balch, G.I., and Bronner, Y.L., Nutrition Education For School-Aged Children, J Nutr Educ, 27,
12 Teknolojik Araştırmalar: GTED 2011 (6) 1-13 İlköğretim Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitimi 16. Kunkel, M., Bell, L.B., and Luccia, H.D., Peer Nutrition Education Program to Improve Nutrition Knowledge of Female Collegiate Athletes. J Nutr Educ, 33(2), Jeroh, E.J., Nutrition Education Needs And Preferences For Delta State Student In Primary School. J Sch Health. Anambra., 1, Mazıcıoğlu M. M. and Öztürk, A., Üniversite 3. ve 4. Sınıf Öğrencilerinde Beslenme Alışkanlıkları ve Bunu Etkileyen Faktörler. Erciyes Tıp Dergisi, 25(4), Sormaz, Ü., İzmit te Lise Öğrencilerinin Besin Tercihleri ve Beslenme Bilgi Düzeyleri Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek lisans tezi (basılmamış). Ankara Üniversitesi. 148 s., Ankara. 20.Ünsal, B., İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Yeme Davranışlarını Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi (basılmamış), 218 s., Gazi Üniversitesi. Ankara. 21.Kavas, A ve Kavas, A Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Bilgi Düzeyi Beslenmeye Karşı Tutumları Ve Beslenme Durumları Üzerine Bir Araştırma. Beslenme ve Diyet Dergisi, 14(1) Abdollahi, M., Amini, M., Kianfar, H., Dadkhah-Piraqhaq, M., Eslami Amirabadi, M., Zoghi, T., Assasi,N. and Kalantari, N., Qualitative Study on Nutritional Knowledge of Primary-School Children and Mothers İn Tehran, East Mediterr Health Journal, 14(1), Sagun, P., Farklı Sosyo-Kültürel Çevrelerdeki Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Beslenme Bilgi ve Alışkanlıklarının Ölçülmesi, Yüksek lisans tezi(basılmamış). Hacettepe Üniversitesi, 98 s., Ankara. 24. Acar, H., Samsun İli Yatılı Bölge Okulu (YİBO) Öğrencilerinin Spor Yapma Alışkanlıkları ve Şiddete Uğrama Durumlarının Değerlendirilmesi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim dalı, Samsun. 25. Güleç, M., Yabancı, N., Göçgeldi, E. and Bakır, B., Ankara'da iki kız öğrenci yurdunda kalan öğrencilerin beslenme alışkanlıkları. Gülhane Tıp Dergisi, 50: Evans J.W. and Cyr-Campbell, D Nutrition, Exercise and Healty Aging. J Am Diet Assoc; 97: Ertuğrul, Ü.,1992. Ağız ve diş sağlığı eğitimi, M.E.B. Sağlık İşleri Daire Başkanlığı, Ankara. 28. Aydın, N., İrgil, E., Akış, N. ve Pala, K., Nilüfer Halk Sağlığı Eğitim Araştırma Bölgesinde Dört İlköğretim Okulundaki Öğrencilerin Sağlık Durumlarının Değerlendirilmesi, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30 (1) Tekgül, N., Özer, G. ve Aksoy, M., İlkokul Öğrenci ve Öğretmenlerinin Beslenme Bilgi Düzeyleriyle Bunun Uygulama Durumu. Beslenme ve Diyet Dergisi, 15, Başıbüyük, G.Ö. ve Hubbezoğlu, İ., Sivas İl Merkezinde Bulunan İlköğretim Çağındaki Çocukların Ağız Diş Sağlığı Durumu ve Alışkanlıklarının Belirlenmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), Ayrancı, Ü., Bir Grup İlkokul Öğrencisinde Diş Çürüğü Saptama Araştırması, Sted, 14(3),
13 Sabbağ, Ç., Sürücüoğlu, M.S. Teknolojik Araştırmalar: GTED 2011 (6) Anonim., Türkiye ye özgü beslenme rehberi, Gökçe ofset, 71 s., Ankara. 33. Agostoni, C., and Brighenti, F., Dietary Choices For Breakfast In Children and Adolescents, Critical Reviews in Food Science and Nutrition. 50, Akar, S. Ş., Çocuktan Çocuğa Eğitim Yöntemi Esas Alınarak İlköğretim Okullarında Beslenme Eğitimi Yapılması Üzerine Bir Araştırma, Doktora tezi (basılmamış). Gazi Üniversitesi, 76 s., Ankara. 35. Nicklas, T. A., Calcium İntake Trends and Health Consequences From Childhood Through Adulthood. Journal of the American College of Nutrition, 22(5), Anonim, Öğrencilerin okul kantinlerindeki tüketim tercihleri ve kantinlerin değerlendirilmesi, Millî Eğitim Bakanlığı, Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED, Ankara. 95s. 37. Oktar, İ. ve Şanlıer, N., İlköğretim okullarında uygulanan beslenme programları ve öğrencilerin beslenme davranışları ile ilgili öğretmen ve yöneticilerin görüşleri, Mesleki Eğitim Dergisi, 1(2) Sürücüoğlu, M. S. ve Çakıroğlu, P., Ankara Üniversitesi Öğrencilerinin Hızlı Hazır Yiyecek Tercihleri Üzerinde Bir Araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 6(3) Sağlam F., Hızlı hazır yemek yeme üzerinde bir çalışma. Beslenme ve Diyet Dergisi, 20: Figan, G., Alphan, M.E. and Söylemez, D., Yaş Grubundaki Lise Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıklarının Saptanması Ve Değerlendirilmesi, Türk Aile Hekimliği Dergisi, 6(4) Akbay, C. and Boz, İ Kahramanmaraş ta Ailelerin Ev ve Ev Dışı Gıda Tüketim Talebi ve Tüketici Davranışlarının Ekonomik Analizi, KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 8(1)
ÇOCUKLARDA BESLENME. Dr.Belkıs Kütük Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Liv Hospital Ankara
ÇOCUKLARDA BESLENME Dr.Belkıs Kütük Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Liv Hospital Ankara **Bir ülkenin sosyal ve ekonomik yönden, beklenen uygarlık seviyesine ulaşabilmesi, ancak bedensel ve zihinsel
DetaylıÇOCUKLARIN AKADEMİK BAŞARILARINDA YETERLİ VE DENGELİ BESLENME İLE HAREKETLİ YAŞAMIN ÖNEMİ VE ESASLARI
ÇOCUKLARIN AKADEMİK BAŞARILARINDA YETERLİ VE DENGELİ BESLENME İLE HAREKETLİ YAŞAMIN ÖNEMİ VE ESASLARI Beslenme yetersizlikleri ve yetersiz fiziksel aktivite çocuğun sosyal ve akademik başarısını etkileyen
DetaylıOBEZİTE DİYABET VE METABOLİK HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI
OBEZİTE DİYABET VE METABOLİK HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI Dr. Sabahattin KOCADAĞ Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Dünyada her yıl 2,8 milyon insan, fazla kilolu (obezite de dahil) olmak nedeniyle
DetaylıÇocukluk Çağı Obezitesi
Çocukluk Çağı Obezitesi Prof. Dr. Hilal Özcebe Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü hozcebe@hacettepe.edu.tr Çocuklarda Obezite Son yıllarda önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmesi Gelişmiş
DetaylıAkademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 6, Eylül 2014, s
Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 6, Eylül 2014, s. 423-427 Menekşe CÖMERT 1 GENÇLERİN FAST FOOD TÜKETİM ALIŞKANLIKLARI Özet Bu çalışma, turizm öğrencilerinin fast food tüketim alışkanlıklarını
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ İLKÖĞRETİM 5. VE 6.SINIF ÖĞRENCİLERİNE VERİLEN BESLENME EĞİTİMİNİN BESLENME BİLGİ, TUTUM VE DAVRANIŞLARINA ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Çiğdem SABBAĞ
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE
SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE Sağlıklı büyümek ve gelişmek için yeterli ve dengeli beslenmeliyiz. BESLENME İnsanın yaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel
DetaylıUzm.Dyt. Rukiye BOZBULUT GAZİ ÜN. TIP FAK. HASTANESİ ÇOCUK ENDOKRİNOLOJİ BİLİM DALI
Uzm.Dyt. Rukiye BOZBULUT GAZİ ÜN. TIP FAK. HASTANESİ ÇOCUK ENDOKRİNOLOJİ BİLİM DALI OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA BESLENME YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Karın doyurmak yada açlık duygusunu bastırmak değildir. Sevilen
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME VE MENÜ PLANLAMA BİLKENT ÜNİVERSİTESİ KAFETERYALAR İŞLETMESİ MÜDÜRLÜĞÜ
SAĞLIKLI BESLENME VE MENÜ PLANLAMA BİLKENT ÜNİVERSİTESİ KAFETERYALAR İŞLETMESİ MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIK; Fiziksel, zihinsel ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. BESLENME; Büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken
DetaylıŞişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır.
ŞİŞMANLIK (OBEZİTE) Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. Yağ dokusunun oranı; Yetişkin erkeklerde % 12 15, Yetişkin kadınlarda %20 27 arasındadır. Bu oranların
DetaylıADÖLESAN ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN - VELİLERİN VE ÖĞRETMENLERİN OBEZİTE DURUMLARI İLE BESLENME ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
2015 ADÖLESAN ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN - VELİLERİN VE ÖĞRETMENLERİN OBEZİTE DURUMLARI İLE BESLENME ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 31.03.2014 İçindekiler YÖNETİCİ ÖZETİ... 5 1. BÖLÜM: ADÖLESAN ÇAĞINDAKİ
DetaylıÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Okul Çağı Dönemde (6-12 yaş) Çocuklarda Yeterli ve Dengeli Beslenme OKUL DÖNEMİNDE BESLENME ALIŞKANLIKLARI Öğün atlama görülebilir. Özellikle
DetaylıÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Okul Çağı Dönemde (6-12 yaş) Çocuklarda Yeterli ve Dengeli Beslenme OKUL DÖNEMİNDE BESLENME ALIŞKANLIKLARI Öğün atlama görülebilir. Özellikle
DetaylıSÜT, OYUN, OKUL VE ERGENLİK DÖNEMİNDE BESLENME - 2
SÜT, OYUN, OKUL VE ERGENLİK DÖNEMİNDE BESLENME - 2 OKUL ÇOCUĞUNUN BESLENMESİ Okul çağı 7-12 yaş arasıdır. Bu dönem, adölesan (ergenlik) dönemine göre oldukça sakin, sınırlı değişimlerin olduğu bir zamandır.
Detaylıraşitizm okul çağı çocuk ve gençlerde diş çürükleri büyüme ve gelişme geriliği zayıflık ve şişmanlık demir yetersizliği anemisi
büyüme ve gelişme geriliği diş çürükleri zayıflık ve şişmanlık okul çağı çocuk ve gençlerde demir yetersizliği anemisi 0-5 Yaş Grubu Çocuklarda iyot yetersizliği hastalıkları vitamin yetersizlikleri raşitizm
DetaylıDengeli Beslenme. Efe Kaan Fidancı
Dengeli Beslenme Yaşamımız boyunca sürekli büyürüz. Bebeklikten itibaren sağlıklı bir şekilde büyümek ve gelişmek için düzenli, dengeli ve yeterli beslenmemiz gerekir. Beslenmek yani yemek yemek günlük
DetaylıOKUL ÇAĞI ÇOCUKLARDA BESLENMENİN ÖNEMİ
OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARDA BESLENMENİN ÖNEMİ Prof. Dr. Nevin ŞANLIER Doç. Dr. Eda KÖKSAL Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü BESLENME KARIN DOYURMAK YA DA AÇLIK DUYGUSUNU
DetaylıÖZEL KAŞGARLI MAHMUT İLKÖĞRETİM OKULU Sağlık Bülteni-1. YETERLİ ve DENGELİ BESLENME. PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK BÖLÜMÜ
ÖZEL KAŞGARLI MAHMUT İLKÖĞRETİM OKULU Sağlık Bülteni-1 YETERLİ ve DENGELİ BESLENME PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK BÖLÜMÜ OKUL ÇAĞINDA BESLENME Okul çağı dönemi, büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu, besin
DetaylıSÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein, kalsiyum ve fosfor alımı nedeniyle; kemiklerin ve dişlerin gelişiminde Önemlidir.
DetaylıBESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ
BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein,
DetaylıBeslenme Dostu Okul Projesi Yıllık Çalışma Planı
Beslenme Dostu Okul Projesi Yıllık Çalışma Planı ORHAN CEMAL FERSOY İLKOKULU 2015-2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BESLENME DOSTU OKUL PROJESİ YILLIK ÇALIŞMA PLANI Milli Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığının
DetaylıCHILD DEVELOPMENT IN DIFFERENT GRADUATE AND UNDERGRADUATE STUDENTS STUDYING AT UNIVERSITIES IN EATING HABITS ABSTRACT
FARKLI ÜNİVERSİTELERDE EĞİTİM GÖREN ÇOCUK GELİŞİM LİSANS VE ÖNLİSANS ÖĞRENCİLERİNİN BESLENME ALIŞKANLIKLARI Öğr.Gör.Raziye PEKŞEN AKÇA Öğr.Gör.Rukiye ARSLAN Arş.Gör.Ezgi AKINCI DEMİRBAŞ ÖZ Bu araştırma,
Detaylıgereksinimi kadar sağlamasıdır.
Yeterli beslenme, vücudun yaşamı ve çalışmasını sürdürebilesi için gerekli olan enerjinin sağlanması anlamına gelir. Dengeli beslenme ise, alınan enerjinin yanında bütün besin öğelerini gereksinimi kadar
DetaylıEK-4:ÖĞRETMEN ŞEVKET ÖZAY İLKOKULU EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BESLENME DOSTU OKUL PLANI
EK-4:ÖĞRETMEN ŞEVKET ÖZAY İLKOKULU 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BESLENME DOSTU OKUL PLANI AMAÇ: Kocaeli ili Çayırova ilçesi Öğretmen Şevket Özay İlkokulunda Beslenme Dostu Okul Programı kapsamında; aşağıda
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME TABAĞI
SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI Ekmek, diğer tahıllar ve patates Meyve ve sebzeler Et, balık ve alternatifleri Yağ ve şeker oranı yüksek yiyecek ve içecekler Süt ve süt ürünleri Sağlıklı beslenme tabağı insanların
DetaylıTürkiye de Fast Food
Türkiye de Fast Food Fast Food Nedir? Fast-food, üretilmesi ve servis edilmesi toplamda birkaç dakikayı aşmayan; ucuz olan; tek kullanımlık ambalajı olan; elle tutularak yenilebilen, bazen de plastik çatal
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ İLKÖĞRETİM OKULLARINDA GÖREVLİ ÖĞRETMENLERİN BESLENME ALIŞKANLIKLARI VE BESLENME BİLGİ DÜZEYLERİ ÇİĞDEM SABBAĞ EV EKONOMİSİ YÜKSEKOKULU (BESLENME)
DetaylıAile ve çocuk eğitimleri sayesinde sağlıklı nesillerin yetiştirilmesine katkı sağlanması,
EK-4:MENTEŞ ORTAOKULU 2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BESLENME DOSTU OKUL PLANI AMAÇ: Mersin İli Yenişehir ilçesi Menteş Ortaokulu nda Beslenme Dostu Okul Programı kapsamında; aşağıda belirlenen hedeflere
DetaylıMERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065
MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT PROGRAMI (2014 2017) TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ
DetaylıBESİN GRUPLARINDAN NE KADAR TÜKETİLMELİ?
BESİN GRUPLARINDAN NE KADAR TÜKETİLMELİ? SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ NE KADAR TÜKETİLMELİ? Süt ve süt ürünleri tüketiminin; Okul çağı çocuklarında ve yetişkinlerde: Her gün yaklaşık 3 porsiyon
DetaylıDENGELİ BESLENME NEDİR?
DENGELİ BESLENME NEDİR? Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gereken dört temel besin grubu olan; süt ve ürünleri, et ve benzeri, sebze ve meyveler, ekmek ve tahıllar dan hergün sizin için gerekli
Detaylı4 Eylül tarihinde yaptığımız Sezona Merhaba buluşması siz sayın müşterilerimizin yoğun katılımıyla başarıyla gerçekleşmiştir.
4 Eylül tarihinde yaptığımız Sezona Merhaba buluşması siz sayın müşterilerimizin yoğun katılımıyla başarıyla gerçekleşmiştir. Katılan tüm müşterilerimize gösterdikleri yoğun ilgiden dolayı teşekkür ederiz.
DetaylıOKUL ÖNCESİ ÇOCUK BESLENMESİ. Dr. Hülya YARDIMCI
OKUL ÖNCESİ ÇOCUK BESLENMESİ Dr. Hülya YARDIMCI Okul öncesi dönem yetişkinlik için temel oluşturan pek çok alışkanlığın geliştirildiği bir dönemdir. Bu dönemde yeterli ve dengeli beslenme kadar, iyi geliştirilmiş
DetaylıÇOCUK ve ERGENLERDE ŞİŞMANLIK SORUNU
1 ÇOCUK ve ERGENLERDE ŞİŞMANLIK SORUNU Marmara Çocuk Endokrin Grubu Çocuk ve Ergenlerde Şişmanlığı Önleme ve Sağlıklı Yaşam Kampanyası* *Bu kampanya Çocuk Endokrinoloji ve Oksoloji Derneği, Çocuk ve Adolesan
DetaylıOKUL ÇAĞINDA BESLENME
OKUL ÇAĞINDA BESLENME Doç. Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Gastroenteroloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi Nisan 2008-İZMİR ADÖLESAN DÖNEM 1. Biyolojik değişim BÜYÜME
DetaylıÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Çocukların beslenmesinde temel amaç sağlıklı büyüme ve gelişmeyi sağlamaktır.
DetaylıBESLENME İSTANBUL İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBESİ
BESLENME İSTANBUL İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBESİ 2008 SUNU PLANI Sağlıklı ve dengeli beslenme Temel besin öğeleri ve grupları Öğün içerikleri: Kahvaltı Fast-food ve zararları Çocuğunuzun beslenme çantası
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME. AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Sağlıklı Yaşam Merkezi Dyt. Melda KANGALGİL
SAĞLIKLI BESLENME AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Sağlıklı Yaşam Merkezi Dyt. Melda KANGALGİL 1 İNSANLAR NEDEN YEMEK YER 2 3 Sağlığın temeli yeterli ve dengeli (sağlıklı) beslenmedir. İnsan vücudunu bir arabaya benzetebiliriz;
DetaylıCinsiyet: Östrojenin yağ dokusunu artırıcı etkisi nedeniyle her vücut ağırlığı birimi için kadınlar erkeklerden daha fazla yağ içermektedir.
Obezite, enerji alımının tüketimden daha fazla olduğu durumlarda yağ dokusunun artışıyla ortaya çıkan, ciddi tıbbi sorunlar yaratabilen önemli bir sağlık problemidir. Çocuklukta obezite yaşamın ilk yılı,
DetaylıYrd. Doç. Dr. Yasemin ERSOY un ÖZGEÇMİŞİ. EĞİTİM DURUMU 1986 Lisans, Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Besin Teknolojisi Eğitimi Bölümü
Yrd. Doç. Dr. Yasemin ERSOY un ÖZGEÇMİŞİ Adı Soyadı Unvanı : Yasemin ERSOY : Yard. Doç. Dr. Doğum Yeri : Ankara Doğum Tarihi: 22.02.1965 Öğrenim Durumu: Lisans EĞİTİM DURUMU 1986 Lisans, Gazi Üniversitesi
DetaylıDoğum Yeri 2,2 4,4 2,2 4,4 4,4 2,2 2,2 2,2 28,8 2,2 6,6 17,7 4,4 4,4 2,2
Doğum Yeri Katılımcıların doğum yerlerine bakıldığında üçte birine yakınının (%28,8) İzmir doğumlu olduğu görülmüştür. İzmirlileri, Kars doğumlular (%17,7) ve Kütahya doğumlular (6,6) izlerken diğer katılımcıların
DetaylıDr. Bekir KESKİNKILIÇ
Dr. Bekir KESKİNKILIÇ ÇALIŞMANIN AMAÇLARI; İLKÖĞRETİM OKULLARI 2. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN (7-8 YAŞ GRUBU); Beslenme durumlarının ve büyümelerinin değerlendirilmesi, Ailelerinin ifadelerine göre çocukların
DetaylıGEBELİKTE YETERLİ ve DENGELİ BESLENME
GEBELİKTE YETERLİ ve DENGELİ BESLENME NEDEN ÖNEMLİDİR? Hayat sağlıkla güzeldir BESLENME ve DİYET POLİKLİNİĞİ Gebelik öncesi ideal ağırlığında olan yetişkin kadınların ortalama 9-14 kg arasında (ayda 1-1,5kg)
DetaylıEMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ. Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin
EMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin Bu yayın, FSA nın (Food Standards Agency) izniyle tercüme edilmiştir. Bu kitapçık, bir GAV yayınıdır. GAV Yayın No:
DetaylıÖzet. Abstract. Erciyes Tıp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 25 (4) 172-178, 2003 172
Üniversite 3-4. Sınıf öğrencilerinde beslenme ARAŞTIRMALAR alışkanlıkları ve bunu (Research etkileyen Reports) faktörler ÜNİVERSİTE 3 ve 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNDE BESLENME ALIŞKANLIKLARI VE BUNU ETKİLEYEN
DetaylıÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞÜN DÜZENLERİ Yahya ÖZDOĞAN 1 Hülya YARDIMCI 2 Ayşe Özfer ÖZÇELİK 3 Metin Saip SÜRÜCÜOĞLU 4
66 2012 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı: 29, s.66-74 ÖZET ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞÜN DÜZENLERİ Yahya ÖZDOĞAN 1 Hülya YARDIMCI 2 Ayşe Özfer ÖZÇELİK 3 Metin Saip
DetaylıBir Meslek Lisesinde Öğle Yemeğine Ulaşmada Zorluk Yaşayan Öğrencilerin Beslenme Alışkanlıkları
21 ƘŰƬƑƊ Özgün Araştırma / Original Article Bir Meslek Lisesinde Öğle Yemeğine Ulaşmada Zorluk Yaşayan Öğrencilerin Beslenme Alışkanlıkları Eating Habits of Students in a Vocational High School who Have
DetaylıBESLENME KÜLTÜRÜNDEKİ EĞİLİM: FAST FOOD YEMEK TERCİHLERİ
1211 BESLENME KÜLTÜRÜNDEKİ EĞİLİM: FAST FOOD YEMEK TERCİHLERİ *SORMAZ, Ümit **SÜRÜCÜOĞLU, Metin Saip ** AKAN, Lale Sariye TÜRKİYE/ТУРЦИЯ ÖZET Bu araştırma, Kocaeli ili İzmit ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığı
Detaylı2. Beslenme dostu okul projesi yıllık planının hazırlanması.
GÖLYAKA ÇOK PROGRAMLI LİSESİ 2012-2013 EĞİTİM ÖĞREETİM YILI BESLENME DOSTU OKUL PROJESİ YILLIK ÇALIŞMA PLANI Sıra No Ay Planlanan Çalışmalar Açıklamalar 1. Beslenme ve Hareketli Yaşam Ekibinin oluşturulması
DetaylıEK-4: BARTIN ELLİBAŞ ORTAOKULU BESLENME DOSTU OKUL PLANI
EK-4: BARTIN ELLİBAŞ ORTAOKULU BESLENME DOSTU OKUL PLANI AMAÇ: Bartın İli Ellibaş Ortaokulu nda Beslenme Dostu Okul Programının, Sağlıklı Beslenme ve Düzenli Egzersiz uygulamaları ile öğrencilerin ve okul
Detaylı1. ADI SOYADI : Meltem SOYLU 2. DOĞUM TARİHİ : 1971 3. ÜNVANI : Yrd. Doç.Dr. 4. ÖĞRENİM DURUMU :
1. ADI SOYADI : Meltem SOYLU 2. DOĞUM TARİHİ : 1971 3. ÜNVANI : Yrd. Doç.Dr. 4. ÖĞRENİM DURUMU : Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Beslenme ve Diyetetik Hacettepe Üniversitesi 1993 Y.Lisans Beslenme ve
DetaylıHEDEFLER: A)YÖNETİM FAALİYETLERİ. 2- Okul sağlığının daha iyi düzeylere çıkarılması için çalışmalar yapmak.
HEDEFLER: A)YÖNETİM FAALİYETLERİ 1- Okulumuzda sağlıksız beslenme ve obezitenin önlenmesi için gerekli tedbirleri almak. 2- Okul sağlığının daha iyi düzeylere çıkarılması için çalışmalar yapmak. 3- Sağlıklı
DetaylıAYAKTAN HASTA BESLENME ve DİYET DEĞERLENDİRME FORMU
AYAKTAN HASTA BESLENME ve DİYET DEĞERLENDİRME FORMU Adı, Soyadı: Hasta ID No: Doğum Tarihi (Gün/Ay/Yıl): / / Cinsiyeti: K E Uyruğu: KKTC TC Diğer: Kimlik No: Sosyal Güvencesi: Ücretli Hasta Devlet Sevkli
Detaylıailesinden ilk kez uzun saatler ayrıldığı ve çevresi ile iletişiminin arttığı bir dönemdir.
Sağlıklı Bir Beslenme Çantası İçin... Sürekli büyüme ve gelişme süreci içinde olan çocuklar, beslenme yetersizliklerinden doğrudan olumsuz etkileniyor. İSTANBUL - İlkokul çağı, çocuğun ailesinden ilk kez
DetaylıYakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu
Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik 2. Ders YB 205 Beslenme İkeleri 2015 Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr BESLENME Dünya Sağlık Örgütü (WHO-DSÖ)
DetaylıProf. Dr. Sedat BOYACIOĞLU
Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU 173 Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU Hiçbir canlının beslenmeden yaşamını sürdürmesi mümkün değildir. Bu, her yaşta olmak üzere, insanlar için de geçerlidir. Özellikle bebekler ve
DetaylıKlinik Beslenme Günleri II-Diyabet Karbonhidrat Sayımı
Klinik Beslenme Günleri II-Diyabet Karbonhidrat Sayımı Diyetisyen Sevde Kahraman Biruni Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü 10.11.2018, İstanbul Sunum Planı Karbonhidrat
DetaylıLeyla Karaoğlu, Büşra Nur Değirmen, Asuman Okur, Cansu Tırampaoğlu. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Rize
Leyla Karaoğlu, Büşra Nur Değirmen, Asuman Okur, Cansu Tırampaoğlu Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Rize Konunun önemi Su vücudun yapıtaşı, her yaş için ideal
DetaylıSağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz. Diyetisyen Serap Orak Tufan
Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz Diyetisyen Serap Orak Tufan İstanbul 2015 NEDEN OKULA GİDERİZ? PEKİ NEDEN YEMEK YERİZ? Hastalanmamak için Daha Güçlü olmak için Daha çabuk büyümek için Karnımızı
DetaylıGÜNLÜK OLARAK NEDEN YETERLİ MİKTARDA KALSİYUM ALMALIYIZ?
GÜNLÜK OLARAK NEDEN YETERLİ MİKTARDA KALSİYUM ALMALIYIZ? Kalsiyum bir çok kişinin bildiği gibi kemik ve dişlerin yapı, oluşum ve sürdürülmesinde temel bir gereksinimdir. Kemik erimesini azaltmada yardımcı
Detaylın lf o o d p l a Bu metnin Türkçeye çevirisi Pınar Enstitüsü'nün desteği ile gerçekleştirilmiştir.
g olf or w. coo n lf o o d p l a et. g or co w w et. ww w.efa d.o rg.eufic.org w ww Bu metnin Türkçeye çevirisi Pınar Enstitüsü'nün desteği ile gerçekleştirilmiştir. Bisiklet sürmeyi öğrendiğin zamanı hatırlıyor
DetaylıEĞİTİM ÖĞRETİM YILI KUŞADASI MAKBULE HASAN UÇAR ANADOLU LİSESİ BESLENME DOSTU OKUL PROJESİ
2016-2017 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI KUŞADASI MAKBULE HASAN UÇAR ANADOLU LİSESİ BESLENME DOSTU OKUL PROJESİ 1 2 EK-4: ETKİNLİKLER VE İZLEME DEĞERLENDİRME FORMU 2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI KUŞADASI MAKBULE HASAN
DetaylıBESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK
BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK Beslenme İle İlgili Temel Kavramlar Beslenme: İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması, Yaşam kalitesini artırması için
DetaylıUludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi http://kutuphane. uludag. edu. tr/univder/uufader. htm Uludağ Üniversitesi Öğrencilerinin Spor Yapma ve Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi Nimet Haşıl Korkmaz
DetaylıDiYABET VE BESLENME N M.-
DiYABET VE BESLENME Diyabet tedavisinin amacı;kan şekeri kontrolünü sağlayarak diyabetin seyrinde gelişebilecek bozuklukları (komplikasyonları) önlemek veya geciktirmek; böylece yaşam kalitenizi yükseltmektir.
DetaylıANKARA ili YAŞ GRUBU
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofspor! Sciences 2005, 16 (1), 19-29 ANKARA ili 11-12 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARıN FiziKSEL AKTiviTE VE BAZI BESLENME ALıŞKANLıKLARı Dr. savaş KUDAŞ*, Dr. Bülent ÜLKAR**, Dr.Ali
DetaylıTablo 3. Beslenme Dostu Okul Planı Formu
Tablo 3. Beslenme Dostu Okul Planı Formu AMAÇ: Aydın ili, Koçarlı İlçesi Mustafa Keziban Küçükoğlu Çok programlı Lisesi olarak, Beslenme Dostu Okul Programının,Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat
Detaylıİngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları
İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1 İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları İbrahim Üstünalp Mersin Üniversitesi İngilizce Öğretmen Adaylarının
Detaylı5. Sınıf Fen ve Teknoloji
KONU: Besinler ve Dengeli Beslenme Besinlerin gerekliliği Bütün canlılar büyümek, gelişmek, ve yaşamını sağlıklı bir şekilde devam ettirebilmek için beslenmeye ihtiyaç vardır. Canlılar koşmak, yürümek
DetaylıGAZİ ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEK OKULU ÖĞRENCİLERİNİN BESLENME VE KAHVALTI ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
GAZİ ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEK OKULU ÖĞRENCİLERİNİN BESLENME VE KAHVALTI ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Tarık SEVİNDİ* - Gürkan YILMAZ** Serkan İBİŞ*** - Baki YILMAZ **** Özet: Bu
DetaylıADIM ADIM TEMİZLİK İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBE 2008
ADIM ADIM TEMİZLİK İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBE 2008 KİŞİSEL TEMİZLİK Sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar ve alınan önlemlerinin tümü kişisel temizlik olarak
DetaylıDr. Nilgün Çöl Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD. Sosyal Pediatri BD.
A N N E L E R İ N Ç A L I Ş M A D U R U M U N U N S Ü T Ç O C U K L U Ğ U D Ö N E M İ N D E B E S L E N M E M O D E L İ, H E M O G L O B İ N / H E M A T O K R İ T D E Ğ E R L E R İ V E V İ TA M İ N K U
DetaylıEK-4 ÇANKIRI ŞEHİT ERDEM ÖZTÜRK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ BESLENME DOSTU OKUL PLANI FORMU
EK-4 ÇANKIRI ŞEHİT ERDEM ÖZTÜRK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ BESLENME DOSTU OKUL PLANI FORMU AMAÇ Aile ve çocuk eğitimleri ile sağlıklı nesillerin yetişmesine katkı sağmak için; ** Çocuk ve ailelerde
DetaylıEK-4: DÜZKÖY DOĞANKAYA İLKOKULU BESLENME DOSTU OKUL PLANI
FSİNEM KURT AMAÇ: Düzköy Doğankaya İlkokulu/ Ortaokulu nda Beslenme Dostu Okul Programının, Sağlıklı Beslenme ve Düzenli Egzersiz uygulamaları ile öğrencilerin ve okul çalışanlarının ÜÇ (3) yıllık sonunda
DetaylıÇölyak Hastalığı Olan Çocukların Anne Sütü Alma ve Tamamlayıcı Beslenmeye Geçme Durumlarının Değerlendirilmesi
Çölyak Hastalığı Olan Çocukların Anne Sütü Alma ve Tamamlayıcı Beslenmeye Geçme Durumlarının Değerlendirilmesi Araş. Gör. Gizem Aytekin, Araş. Gör. Hülya Yılmaz Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 14 KASIM DÜNYA DİYABET GÜNÜ* PROGRAMI
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 14 KASIM DÜNYA DİYABET GÜNÜ* PROGRAMI Diyabet, erişkinlerde daha sık olmak üzere her yaşta görülebilen ve yol açtığı komplikasyonlar nedeniyle çok önemli bir halk sağlığı
DetaylıARAŞTIRMA (Research Report)
ARAŞTIRMA (Research Report) YURTTA KALAN ÜNİVERSİTE ÖGRENCİLERİNİN BESLENME ALıŞKANLıKLARı Nutritional habits of the university hostel students...ı."ı. 2 Turgut ŞAIDNOZ, Saime ŞAHINOZ, Fevziye ÇETINKAYA,
DetaylıThe Opinions Of University Students About Nutrition Services At University Canteens
ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN OKUL KANTİNLERİNDEKİ BESLENME HİZMETLERİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİ Yasemin AKDEVELİOĞLU 1 Hüseyin GÜMÜŞ 2 Işıl ŞİMŞEK 3 Özet: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin okul kantinlerindeki
DetaylıOKUMA ALIŞKANLIKLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: ANKARA ÜNİVERSİTESİ KALECİK MESLEK YÜKSEKOKULU ÖRNEĞİ
OKUMA ALIŞKANLIKLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: ANKARA ÜNİVERSİTESİ KALECİK MESLEK YÜKSEKOKULU ÖRNEĞİ Pınar ŞANLIBABA 1, Eda GÜMÜŞ 2 Özet Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarına
DetaylıİLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ
İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ Dr. Sema ÖZBAŞ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanı Sağlık Bakanlığı Teşkilat Şeması Türkiye Halk
DetaylıÇOCUKLUK ÇAĞI OBEZĠTESĠ VE BESLENME. Dyt.Seyran Seçil KURAL
ÇOCUKLUK ÇAĞI OBEZĠTESĠ VE BESLENME Dyt.Seyran Seçil KURAL Ana Hedef Sağlıklı bireylerden oluşan sağlıklı bir topluma ulaşmaktır. Amaç Örgün ve yaygın eğitimde obezite ile mücadele konusunda, okul öncesi
DetaylıFEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLERİNİN LABORATUVAR KULLANIMI VE TEKNOLOJİK YENİLİKLERİ İZLEME EĞİLİMLERİ (YEREL BİR DEĞERLENDİRME)
FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLERİNİN LABORATUVAR KULLANIMI VE TEKNOLOJİK YENİLİKLERİ İZLEME EĞİLİMLERİ (YEREL BİR DEĞERLENDİRME) Hatice GÜZEL Selçuk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, OFMAE Bölümü, Fizik Eğitimi A.B.D.,
DetaylıGÜLVEREN LİSESİ SON SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BAZI BESLENME ALIŞKANLIKLARININ SAPTANMASI VE BUNUN MALNÜTRİSYON PREVALANSI İLE OLAN İLİŞKİSİ
GÜLVEREN LİSESİ SON SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BAZI BESLENME ALIŞKANLIKLARININ SAPTANMASI VE BUNUN MALNÜTRİSYON PREVALANSI İLE OLAN İLİŞKİSİ Dr. Fatih Oğuz ÖNDER Dr. Mertihan KURDOĞLU Dr. Gülben OĞUZ Dr. Beste
DetaylıSağlık deposu meyveler
Yaz Mevsiminde Sağlığın Anahtarı: Yaz Meyveleri Meyveler, sağlık için ne kadar önemli olduğunun bilinmesine rağmen; pek çok kişi tarafından yeterli miktarlarda tüketilemiyor. Yaz ayları ise meyve çeşitliliği
DetaylıÖĞRENCİLERİN OKUL KANTİNLERİNDEKİ TÜKETİM TERCİHLERİ ve KANTİNLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED) ÖĞRENCİLERİN OKUL KANTİNLERİNDEKİ TÜKETİM TERCİHLERİ ve KANTİNLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Ankara, 2008 MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI...000
DetaylıĠLKÖĞRETĠM II. KADEME ÖĞRENCĠLERĠNĠN KAHVALTI ALIġKANLIKLARI BREAKFAST HABITS OF THE SECOND LEVEL OF PRIMARY SCHOOL STUDENTS
ĠLKÖĞRETĠM II. KADEME ÖĞRENCĠLERĠNĠN KAHVALTI ALIġKANLIKLARI BREAKFAST HABITS OF THE SECOND LEVEL OF PRIMARY SCHOOL STUDENTS ÖZET Uzm. Yahya ÖZDOĞAN 1 Dr. Semahat ALTUHUL 2 Bu araştırmanın amacı farklı
Detaylı1. İnsan vücudunun ölçülerini konu edinen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?
VÜCUT BAKIMI 1. İnsan vücudunun ölçülerini konu edinen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir? A) Anatomi B) Fizyoloji C) Antropometri D) Antropoloji 2. Kemik, diş, kas, organlar, sıvılar ve adipoz dokunun
DetaylıSOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN: )
SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN:2587-1587) Economics and Administration, Tourism and Tourism Management, History, Culture, Religion, Psychology, Sociology, Fine Arts, Engineering, Architecture,
Detaylıİzmir İli Güzelbahçe İlçesi nde ilköğretim öğrencilerinde obezite prevalansı ve beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi
Turk J Public Health 2015;13(1) Available online at: http://tjph.org/ojs/index.php/ Araştırma Makalesi İzmir İli Güzelbahçe İlçesi nde ilköğretim öğrencilerinde obezite prevalansı ve beslenme alışkanlıklarının
DetaylıAdölesanların beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyleri ve vücut kitle indekslerinin değerlendirilmesi
ARAŞTIRMA Gülhane Tıp Derg 2011; 53: 264-270 Gülhane Askeri Tıp Akademisi 2011 Adölesanların beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyleri ve vücut kitle indekslerinin değerlendirilmesi Emine Aksoydan
DetaylıGEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME. Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü
GEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü GEBELİKTE BESLENMENİN ÖNEMİ Gebelik kadınlar için doğal fizyolojik bir olaydır. Annenin yeterli ve dengeli beslenmesi bebeğin
DetaylıDerece Alan Üniversite Yıl
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Uzm. Dyt. Nesli ERSOY 2. Doğum Tarihi :29.06.1984 3. Unvanı : Uzman diyetisyen 4. Öğrenim Durumu : Yüksek lisans Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Beslenme ve Diyetetik Hacettepe
DetaylıÇocukların. Büyüme ve Gelişmesinde. Hareketli Yaşamın Önemi
Çocukların Büyüme ve Gelişmesinde Çocuklara küçük yaşlardan itibaren fiziksel aktivite alışkanlığı kazandırmak ileriki yaşamlarında onların aktif bireyler olmalarını sağlar. Düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı
DetaylıEKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr
EKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr Ağacın kökü toprak İnsanın kökü EKMEK tir. 2 BİR AYDA 7-12 KG. VERMEK
DetaylıİLKÖĞRETİM ÇOCUKLARI ve ADOLESANLARDA BESLENME ve BESLENME PROGRAMLARININ GELİŞTİRİLMESİ
İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARI ve ADOLESANLARDA BESLENME ve BESLENME PROGRAMLARININ GELİŞTİRİLMESİ Prof.Dr.Nilgün Karaağaoğlu BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Okul Çağı
DetaylıÇekmeköy Anaokulu Beslenme Dostu Okul Projesine Aday
Çekmeköy Anaokulu Beslenme Dostu Okul Projesine Aday Okulumuz Milli Eğitim Bakanlığı okulöncesi, ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı beslenme ve hareketli yaşam konularında
DetaylıBeslenme Eğitiminin 5-8 Yaş Grubunda Beslenme Durumu (obesite, malnutrisyon) ve Davranışları (atıştırma, öğün atlama,..
Beslenme Eğitiminin 5-8 Yaş Grubunda Beslenme Durumu (obesite, malnutrisyon) ve Davranışları (atıştırma, öğün atlama,..) Üzerine Etkisi Prof. Dr. S. Songül Yalçın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk
DetaylıKASIMLI İLKOKULU ORTAOKULU BESLENME DOSTU OKUL POLİTİKASI
KASIMLI İLKOKULU ORTAOKULU BESLENME DOSTU OKUL POLİTİKASI Kasımlı İlköğretim Kurumları farklı sosyo-kültürel çevrelerden gelen çocuklara güvenilir bir beslenme ortamı sunan, sağlıklı ve dengeli beslenmeye
DetaylıARPA VE YULAF EKMEĞİNİN İŞTAH ÜZERİNE ETKİLERİ
ARPA VE YULAF EKMEĞİNİN İŞTAH ÜZERİNE ETKİLERİ Zeynep Caferoğlu 1*, Gözde Ertürk 2, Aslıhan Ünsel 1, Merve Ekici 1, Çağla Nur Nasır 1 1 Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik
DetaylıT.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı OKUL SAĞLI LIĞI ÇALIŞMALARI VE OKUL SÜTÜS PROGRAMI Doç Dr. Nazan YARDIM Obezite, Diyabet ve Metabolik Hastalıklar Daire Başkanlığı Okul Sütü
Detaylı