1 ARALIK DÜNYA AIDS GÜNÜ 2015 KAMPANYASI GENÇLİK ETKİNLİKLERİ İÇİN BİLGİ NOTU

Transkript

1 1 ARALIK DÜNYA AIDS GÜNÜ 2015 KAMPANYASI GENÇLİK ETKİNLİKLERİ İÇİN BİLGİ NOTU

2 İÇİNDEKİLER MERHABA... 4 ÖNERİLEN ETKİNLİKLER ) Eğitim (Yaygınlaştırma Eğitimi & Tematik Eğitim) ) HIV/AIDS Temalı Filmler ) Stant Çalışması ) Yürüyüş ) Basın Açıklaması ) Kendine İyi Bak Oyunu ) Karar Alıcılara Mektup ) Parti ) Sosyal medya çalışmaları ) Üniversitelerde Forum / Panel / Söyleşi ) #genc1aralik (Bir Selfie Maratonu) ) Genç Liderler ile Sohbet ) Köşe Yazarları ile Haber ETKİNLİKLERİN KOORDİNASYONU NASIL SAĞLANACAK? GÖRSEL GİRİŞLERİ İÇİN: SIRA GELDİ RAPORLAMAYA: EK BİLGİ: ARALIK DÜNYA AIDS GÜNÜ: BU KAMPANYA NEDEN ÖNEMLİ? BU KAMPANYA KAPSAMINDA YERELLERDE NELER YAPILABİLİR? HIV/ AIDS NEDİR?

3 HIV NASIL BULAŞIR? BİNYIL KALKINMA HEDEFLERİ: BİNYIL KALKINMA HEDEFLERİ ve TÜRKİYE: BİLGİ VE İLETİŞİM:

4 MERHABA, Bugünün gençleri olarak bizler, HIV ve AIDS in var olduğu bir dünyaya gözlerimizi açtık. Şu ana kadar yapılan çalışmalara rağmen bugün hâlâ HIV ve AIDS bizi endişelendirmektedir. Dünyada HIV ile enfekte olan 10 kişiden 4 ü yaş arasındaki gençlerdir. Gençler, HIV/AIDS ten haberdar olmalarına rağmen, HIV in bulaş - bulaşmama yollarına, güvenli davranışlara ve korunma yöntemlerine ilişkin bilgileri yetersizdir. Bilinçli seçimlerin yapılması ve bilinçli kararlar alınması için gençlerin ayrımcılığa uğratılmadan, cinsel sağlık bilgilerine erişimi sağlanmalıdır. Çünkü önyargılardan uzak cinsel sağlık konuşmak her gencin başlıca hakkıdır. Gençlerle cinsellik konuşmak, gençlere cinsel sağlık eğitiminin verilmesini sağlamak ahlaki, kültürel veya sosyal bir zedelenmeye yol açmaz. Aksine gençlerin bilgiye dayalı daha sorumlu davranmalarını sağlayacaktır. Türkiye de her 10 gençten 9'u HIV/AIDS bulaşına dair doğru bilgiye sahip değildir. 1 Aralık Dünya AIDS Günü'ne GENÇ yaklaşımını katmak, cinsel sağlık ve üreme sağlığı konusunu gündemde tutmak, gençlerin bu alanda ihtiyaçlarını ortaya koymak, HIV ve AIDS ile yaşayan bireylerin insan haklarına dikkat çekmek ve HIV/AIDS ile yaşayan bireylere yönelik ayrımcılıkla mücadele etmek amacıyla çeşitli gençlik kuruluşları olarak 1 Aralık Genç İnisiyatif adı altında bir araya geldik. İnisiyatif 2011 yılından beri düzenlenen etkinliklerde, Türkiye nin farklı illerinde; Gençlerin bilgileri düzeyini ve farkındalığını artırmakta Gençlerin haklarını savunmakta HIV/AIDS ile yaşayan insanların yanlarında yer almakta Ayrımcılığa karşı seslerini yükseltmektedir. 1.8 milyar ergen ve genç ile dünya, tarihi boyunca sahip olduğu en genç nesle sahiptir. Bu da toplam dünya nüfusun dörtte biri demektir. 1 Aralık Genç İnisiyatifi, HIV/AIDS de dâhil olmak üzere cinsel sağlık üreme sağlığı içerisinde gençleri bu kadar etkileyen konularda, gençlerin sesinin duyulmasının ne kadar anlamlı olduğunun altını çizmektedir. 1 Aralık Genç İnisiyatifi gençlerin inisiyatif aldıkları ve onların bugün de yarınki kadar önemli olması için çabalayan bir platformdur. Gençler olarak cinsel sağlık, üreme sağlığı haklarımızı talep ediyoruz ve politikalara doğrudan dâhil olmak istiyoruz! Bu süreçte yaşa uygun yapılandırılmış, kapsamlı cinsel sağlık eğitiminin zorunlu eğitim müfredatında yer alması, yaygın genç dostu sağlık hizmetlerine erişim ve gençler için alınan kararlarda karar süreçlerine katılım taleplerimizi vurgulamaya ve tüm bunlara destek bulmaya çalışacağız. 4

5 Bu etkinlikler için örgütlenmenizin, grubunuzun hedefleri ve olanaklarını göz önüne alarak aşağıdaki etkinliklerin bir bölümünü uygulayabilir ve bizlerden destek alabilirsiniz. Bu etkinlikler kampanya için ortak düşünülmelidir. 1 Aralık Genç İnisiyatifi nin içinde yer almak istiyorsanız - Kİ BU BİZİ ÇOOOK MUTLU EDER - aşağıdaki etkinlikler listesi üzerine çalışmanızı öneriyoruz. 22 KASIM ye kadar aşağıdaki listeden seçeceğiniz etkinlikleri, hepsini seçmek durumunda değilsiniz, bizlerle paylaşmanızı rica ediyoruz. Sonrasında sıkça iletişimde olarak bu yıl da birlikte süper bir kampanya organize edeceğimize inanıyoruz Aşağıda listelenen aktiviteler 1 Aralık gibi cinsel sağlık, üreme sağlığı açısından anlamlı günlerde yapılagelmiş etkinlikler ve uluslararası bağı olabilecek etkinlikler düşünülerek hazırlanmış bir listedir. Amacımız, sizlerin ekibinizle bir araya geldiğinizde enerjinizi etkinliklerin niteliğine ayırabilmenizdir. Açıklamaları okurken de fark edeceğiniz gibi bazı etkinlikler için gerekli dokümanlar ve malzemeler 1 Aralık Genç İnisiyatifi koordinasyon ekibi tarafından sizlerle paylaşılacaktır. 1 Aralık Genç İnisiyatifi olarak, 1 Aralık Kampanyası süresince gençlerin katılımını ve cinsel sağlık, üreme sağlığı haklarını savunurken benimsediğimiz ve vazgeçemeyeceğiz ilkeler; 1- İnsan hakları temelli yaklaşım içerisinde olmak 2- Kültürel farklılıklara duyarlılık göstermek 3- Farklılıklara saygı duymak 4- Cinsiyet eşitliğini ve hakkaniyeti desteklemek 5- Başkalarına kendi değerlerini zorla dayatmadan çalışmak 6- Paylaşılan bilgilerin doğruluğundan ve tarafsızlığından emin olmaktır. 7- Çevreye duyarlı davranmak, kaynakları verimli kullanmak, çalışmalar sırasında çevre kirliliğine neden olmamak Şimdiden sizlerle birlikte çalışmak için can atıyoruz. 1 Aralık Genç İnisiyatif Koordinasyon Ekibi 5

6 ÖNERİLEN ETKİNLİKLER 1) Eğitim (Yaygınlaştırma Eğitimi & Tematik Eğitim) 1 Aralık Dünya AIDS Günü için alanlara çıkmadan önce, bilgi verebilmek için bilgi sahibi olmanın gerekliliğini ve sahip olunan bilgiyi doğru, ortak bir dille aktarmanın önemini biliyoruz. Bu nedenle etkinliklere başlamadan ya da etkinlik süresince Cinsel Sağlık Üreme Sağlığı eğitiminin alınmasını önemsiyoruz. Nedir*? ÜSAEP 1 kapsamında yerellerde gençlere temel CSÜS 2 bilgilerini vermeyi hedefleyen, bilgi ve tutum değişikliği oluşturmayı amaçlayan 2 günlük yaygınlaştırma ya da tek günlük tematik eğitimlerdir. Nasıl Yapılır? Ekip, kendilerine gönderilen eğitim talep form 3 unun eksiksiz doldurulmuş halinin iletilmesi ile başlar. Ne Gerekli? Eğitim Salonu, katılımcı, Ne İşe Yarar? Gençlerde bilgi ve tutum değişimini sağlar. Nasıl Ölçülür? Eğitimin kendine özgü ölçme ve değerlendirme yönteminin yanında eğitime katılan kişi sayısı da ölçüt olarak göz önüne alınabilir. * Bu gereklilikleri sağladığınız takdirde cinsel sağlık üreme sağlığı akran eğitimlerini sizlerle birlikte gerçekleştirmekten mutluluk duyarız. Ancak kimi zaman yoğun taleplere yanıt vermekte zorlanabiliyoruz. Bu gibi durumlar için ise gençler için cinsel sağlık üreme sağlığı konularında bir uzaktan öğrenme aracı olan SANAL AKRAN ı bireysel olarak uygulamanız da bir diğer seçenek olarak düşünülebilir. Sanal Akran a ulaşmak için: 1 Üreme Sağlığı Akran Eğitimleri Projesi, UNFPA desteği ile Toplum Gönüllüleri Vakfı Tarafından 2006 yılından itibaren yürütülen proje 2 Cinsel Sağlık Üreme Sağlığı 3 Eğitim talep formuna göz atmak için: 6

7 2) HIV/AIDS Temalı Filmler Nedir? Cinsel sağlık ve üreme sağlığı temalı filmlerin yerellerde gösterimi öncesinde ve sonrasında en az 30 dakikalık film çözümlemesinden oluşan bir atölye çalışmasıdır. Yerellerin durumuna göre halka açık ortamlarda da gösterimler gerçekleştirilebilir. Nasıl Yapılır? Dallas Buyers Club, Act up,how To Survive a Plague, Philadelphia vb. gibi. Bu filmleri neden izliyoruza dair kısa bir açılış konuşması yapmak verimli olacaktır. Gösterim için gerekiyorsa daha deneyimli bir okul topluluğuyla ortak olarak koordine edilebilir, salon kullanımı için gerekli izinler alınır, film sonrası tartışma için kolaylaştırıcı olarak bir akran eğitmeni talep edilebilir. Ne Gerekli? Film gösterimi için salon, projeksiyon cihazı, ses sisteminin yereller tarafından ayarlanması beklenmektedir. İstenirse ve koşullar uygunsa katılımcılara broşür, kondom dağıtılabilir. Ne İşe Yarar? Gençlerde özellikle HIV/AIDS konusunda farkındalık ve özellikle güvenli cinsel davranışlar hakkında olumlu bilgi ve tutum değişikliği oluşturmaya yarar. Nasıl Ölçülür? Atölyeye katılan kişi sayısı ölçüt olarak değerlendirilebilir. 7

8 3) Stant Çalışması Nedir? Cinsel sağlık ve üreme sağlığı konularında insanları bilgilendirmek ve bu konulara dikkatlerini çekmek amacıyla kalabalık bir yerde düzenlenen bilgilendirme çalışmalarıdır. Nasıl Yapılır? Stant kamuya açık bir alanda yapılacaksa valiliğe/kaymakamlık/belediye yazılı (dilekçeyle) bildirim, özel alan ise mülkiyet sahibinden yazılı izin alınması, stantta yer alacak ekibin belirlenmesi. Her stantta birçok kurumdan kişi bulunacak şekilde stant görevlilerinin olması beraber çalışma görüşüne daha uygun olacaktır. Stant malzemelerinin listelenmesi ve gerekli materyallerin 1 Aralık İnisiyatif Koordinasyon dan talep edilmesi. Ne Gerekli? 1 Aralık İnisiyatif Koordinasyon dan gönderilebilecek materyaller 4 : HIV/AIDS bilgilendirme broşürü, kondom, yerellerden beklenilen: masa, sandalye, gerekli ise broşür, poster çoğaltımı Ne İşe Yarar? Toplumun farklı kesimlerinden insanlara CSÜS bilgisi ve gençlerin ihtiyaçları aktarılır. Nasıl Ölçülür? Ulaşılan kişi sayısı (Dağıtılan materyal sayısının yanında yüz yüze görüşülen kişi sayısı da kullanılabilir) 4 Bu liste Kasım ayı boyunca genişletilecektir. 8

9 4) Yürüyüş Nedir? Gençlerin cinsel sağlık ve üreme sağlığı haklarına ve ihtiyaçlarına dikkat çekmek amacıyla organize edilen geniş katılımlı etkinliktir. Nasıl Yapılır? Valiliğe/kaymakamlığa/belediyeye yazılı (dilekçeyle) bildirim yapılır, yürüyüşe destek verebilecek olası gruplar belirlenir ve onlarla toplantı yapılır, yürüyüş için kullanılabilecek döviz/pankartların oluşturulması için atölye düzenlenilebilir. Ne Gerekli? İzin yazısı, dövizler, tanıtım broşürleri Ne İşe Yarar? Görünürlük artırılır. Toplumda CSÜS 5 farkındalığı oluşturulur. Flashmob uygulaması da bir yöntem olarak düşünülebilir. Nasıl Ölçülür? Yürüyüşe katılan kişi sayısı ile dağıtılan materyal sayısı; medyada çıkan haberlerin okunma sayısı ve farklı medya kanallarındaki görünürlük 5) Basın Açıklaması Nedir? Gençlerin cinsel sağlık ve üreme sağlığı ihtiyaçlarını medyada görünür kılarak topluma ve karar alıcılara ulaşmayı sağlayan bir yöntemdir. Nasıl Yapılır? 1 Aralık İnisiyatif Koordinasyon dan gönderilecek basın açıklaması, etkinliğin yapılacağı ile göre düzenlenir, basın açıklaması için basının gelebileceği merkezi bir yer ve saat belirlenir (genellikle sabah e kadar yapılması önerilir) Etkinlikten 1 gün önce yerel basına fax ve/veya yoluyla basın açıklamasının paylaşılması, inisiyatif olarak bir basın açıklaması yapılması platformu daha güçlü kılar. Ne Gerekli? Basın listesi, basın açıklaması metni ve kopyaları Ne İşe Yarar? Medyada görünür olmanın yanı sıra basın ile de sürdürülebilir ilişkilerin gelişmesini sağlar. Nasıl Ölçülür? Medyada çıkan haber sayısı ve bu haberlerin okunma oranı 5 Cinsel sağlık üreme sağlığı 9

10 6) Kendine İyi Bak Oyunu Nedir? Gençlerde CSÜS hakkında temel bilgileri ve farkındalıkları bir kutu oyunu yardımıyla eğlenceli bir şekilde aktarmayı amaçlar. Nasıl Yapılır? 4-6 kişinin oynaması gerekir. Oyunu kolaylaştıracak bir akran eğitmeni gerekmektedir. Ne Gerekli? Kutu oyunu (Yalnızca TOG örgütlenmelerine değil, tüm gruplara oynaması için bu oyun gönderilebilir.) Ne İşe Yarar? Eğlenceli bir şekilde gençlerde farkındalık yaratmayı ve bilgi düzeyini artırmayı amaçlar. Nasıl Ölçülür? Oyun değerlendirme formunun düzenli bir şekilde doldurulması gerekir. 7) Karar Alıcılara Mektup Nedir? Gençlerin cinsel sağlık üreme sağlığı haklarının devlet tarafından tanınması ve bu alandaki ihtiyaçlarının karşılanması için yürütülen bir savunuculuk çalışmasıdır. (Bu etkinliğin 2015-sonrası kalkınma hedefleri için kullanılması daha uygun olabilir.) Nasıl Yapılır? 1 Aralık İnisiyatif Koordinasyon Ekibi tarafından hazırlanılan mektubun milletvekilleri ve gençlerle ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına gönderilmesidir. Bu mektup, kampanyayı, bu alanda çalışan gençlerin çalışmalarını ve karar vericilerden istenilenlerin paylaşıldığı bir metin olacaktır. Ne Gerekli? Mektup metni, iletişim listesi, Ne işe yarar? CSÜS alanındaki hakların ve taleplerin karar alma mekanizmasında yer alan kişilere iletilmesini sağlar. Nasıl Ölçülür? Medyadaki yankısı, karar vericilerden gelebilecek yanıtların sayısı 10

11 8) Parti 6 Nedir? 1 Aralık ve Bölgesel Gençlik Kampanyası boyunca farklı gruplardaki insanlara CSÜS ve İnsan Hakları konusunda farkındalık yaratmak için organize edilen bir etkinliktir. İhtiyaca ve yerellere göre şekli değiştirilebilir. Nasıl Yapılır? Yerel dinamiklere göre belirlenen kafe, bar veya gece kulüpleriyle anlaşılabilir. CSÜS alanında çalışan sivil toplum kuruluşlarına kaynak sağlamak için de kullanılabilir, isteğe göre DJ ya da grup bulunabilir, etkinlik duyurusu etkinlikten en az 10 gün önce başlamalıdır. Ne Gerekli? Salon, ses sisteminin yereller tarafından sağlanması beklenmektedir. Tanıtım ve bilgilendirme afişleri, kondom 1 Aralık İnisiyatif Koordinasyon Ekibi tarafından sağlanabilir. Ne İşe Yarar? Organizasyon ekibinin kaynaşmasını sağlamasının yanı sıra insanları bilgilendirebilmek için de etkili bir araçtır. 9) Sosyal medya çalışmaları Nedir? Gençlerin CSÜS mesajlarını kampanya için belirlenen etiketler kullanarak (Herkes tarafından aynı mesajın kullanımı mesajın daha güçlü olmasını sağlar.) Facebook, Twitter, Snapchat, Periscope vb. araçlar üzerinden düzenli ve sistemli olarak yaygınlaştırmaktır. Nasıl Yapılır? Hazırlanan iletişim planı çerçevesinde alana uygun bir dille mesajlar yaygınlaştırılır. Ne Gerekli? Mesajlar, mini gruplar olması daha etkili bir şekilde yapılmasına yardımcı olacaktır. Ne İşe Yarar? Sosyal medya üzerinden farkındalığı ve görünürlüğü artırır. Nasıl Ölçülür? Ulaşılan insan sayısı önemli bir ölçüttür. 10) Üniversitelerde Forum / Panel / Söyleşi / Deneyim Paylaşımı Oturumları Nedir? İnsan hakları, eşitlik, gençlerin üreme ve cinsel sağlığı konularında bilgi sahibi konuşmacılar ile üniversiteli gençlerin bilgi paylaşımında bulunmasıdır. Nasıl Yapılır? Etkinliğin sorumlusunun konuşmacı ya da konuşmacıların belirlemesi 7, iletişime geçmesi ve onay alması, etkiyi artırabilecekse farklı okul topluluklarıyla birlikte çalışılabilir, ardından etkinliğin 6 UYARI: Partilerde bilet satışı yapmak isterseniz Toplum Gönüllüleri Vakfından bağış makbuzu istemenizi öneririz. Sattığınız bilet tutarı kadar bağış makbuzu kesip, koçanını da vakfa mutlaka iletin. Ayrıntılı bilgi için bulut.oncu@tog.org.tr 7 Konuşmacıların konaklama ve seyahatleri için bir kaynak ne yazık ki bulunmamaktadır. Bu gibi bir ihtiyaç doğurabilecek bir konuşmacı olacak ise sponsorluk arayışına gidebilirsiniz. 11

12 duyurusunun yapılması gereklidir. Eğer uygun ise çay-kahve hizmeti gibi konularda küçük sponsorluk arayışına gidilebilir. Ne Gerekli? Etkinliği gerçekleştirecek bir ekip oluşturulmalı, konuşmacılar ile uygun tarih belirlenmeli, etkinliğin yapılacağı salonun belirlenip, okul yönetiminden izin alınmalı, basın ile irtibata geçilip çağırılmalıdır. Salona logoların basılı olduğu bir banner asılabilir. Ne işe yarar? Ülkenin farklı kesimlerinden olan üniversite öğrencilerine insan hakları, eşitlik, CSÜS bilgisi ve gençlerin ihtiyaçları aktarılır. Nasıl Ölçülür? Etkinliğe katılan kişi sayısı ile ölçülür. Basın da çağrılarak haberin ulaştığı kitle ile ölçülür. 11) #genc1aralik (Selfie Maratonu) Nedir? Cinsel sağlık ve üreme sağlığı konularında gençlerin farkındalığını arttırarak ve selfie (özçekim) şeklinde çekilen fotoğraflar aracılığı ile "genç" "cinsel sağlık" temalarına dikkat çekebilmektir. Nasıl Yapılır? Gençler, cinsel sağlık ve üreme sağlığı ile ilgili mesajlarını içeren selfielerini çekip Instagram veya Facebook tan #genc1aralik etiketi ile paylaşır. (Instagram veya Vine kullanarak 30 saniyelik videolar çekerek de, selfie şeklinde olması kaydıyla, paylaşılabilir.) Ne Gerekli? Selfie şeklinde çekilen fotoğraf/video, çekimin bir mesaj içermesi. Ne İşe Yarar? CSÜS konulardaki farkındalığın arttırılması. Nasıl Ölçülür? Etkinliğe katılan kişi sayısı ile ölçülür. 12) Genç Liderler ile Sohbet Nedir? Gençlerin, gazeteci ve akademisyenler ile bir araya gelerek 1 Aralık kapsamında gençlerin CSÜS ve İnsan Hakları konularında belirlenen bir başlık üzerine söyleşi yapmasıdır. Nasıl Yapılır? Toplumun farklı kesimlerinde fikir, bilgi ve kanaat oluşturabilecek kişi ya da kurumlar ile görüşülmesi, konuşmacıların belirlemesi, iletişime geçmesi ve onay alması, ardından etkinliğin duyurusunun yapılması ve katılacak gençlerin belirlenmesi gereklidir. Eğer uygun ise çay-kahve hizmeti gibi konularda küçük sponsorluk arayışına gidilebilir. Ne Gerekli? Kişi ve/veya kurumların belirlenmesi gerekir. Söyleşinin gerçekleşeceği mekanın belirlenmesi önemlidir, toplantıların çok büyük grupta planlanmaması tartışmanın derinleşebilmesi açısından önemlidir. Ne İşe Yarar? Katılan grupların birbirlerini daha iyi tanıyabilmeleri, CSÜS konulardaki farkındalığın arttırılması. 12

13 13) Köşe Yazarları ile Haber Nedir? Kampanyanın görünürlüğü ve bilinirliğinin artması adına yazılı basında haber olmaktır. Nasıl Yapılır? Yayınlanması istenilen haber metni belirlenmeli (bu basın bildirisi de olabilir). Ardından metin kabul gelen gazete ya da direkt olarak köşe yazarı ile paylaşılmalıdır. Ne Gerekli? Yerel gazetelerde etkili köşe yazarları ile iletişime geçmek Ne İşe Yarar? 1 Aralık gününün ulusalda görünürlüğü artar ve farkındalık artar. Nasıl Ölçülür? Haber çıkan gazetenin internet üzerinden ve yazılı basın olarak ulaştığı kitle ile belirlenir. ETKİNLİKLERİN KOORDİNASYONU NASIL SAĞLANACAK? Kampanyaya dâhil olmak isteyen örgütlenmelerin ve toplulukların linkteki takvimi eksiksiz bir şekilde doldurmaları gerekmektedir. PEKİ YA MALZEME TALEPLERİ? Malzeme ihtiyacı olan örgütlenmelerin ve toplulukların bu taleplerini aşağıdaki link üzerinden iletmeleri gerekmektedir. GÖRSEL GİRİŞLERİ İÇİN: Kampanyaya katılan örgütlenmelerin ve toplulukların, etkinlikler süresince çekilmiş olunan fotoğraflar ve oluşturulan görselleri, aşağıdaki link üzerinden yüklemeleri gerekmektedir. 13

14 SIRA GELDİ RAPORLAMAYA: Kampanya sonucunda gerçekleştirilen etkinliklerin aşağıdaki link üzerinden raporlanmasının yapılması gerekmektedir. EK BİLGİ: 1ARALIK DÜNYA AIDS GÜNÜ: 2014 yılının 1 Aralık Dünya AIDS gününde Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG), Sağlıkta Genç Yaklaşımlar Derneği (Y-PEER Türkiye), Türk Tıp Öğrencileri Birliği (TurkMSIC) ile birlikte tüm Türkiye de birçok kurum ve kuruluşun desteğiyle önceki yıllarda olduğu gibi etkinlikler düzenlemeyi amaçlıyoruz. 1 Aralık Dünya AIDS Günü'ne GENÇ yaklaşımını katmak, cinsel sağlık ve üreme sağlığı eğitimleri ihtiyacını ortaya koymak, HIV ve AIDS le yaşayan bireylerin insan haklarına dikkat çekmek ve HIV/AIDS ile yaşayan bireylere yönelik ayrımcılıkla mücadele etmek amacıyla düzenlenen etkinliklerde, Türkiye nin farklı illerinde, gençler haklarını savunmakta, 1 Aralık Dünya AIDS Günü'nde HIV/AIDS'le yaşayan insanların yanlarında yer almakta, ayrımcılığa karşı seslerini yükseltmektedir. Bugünün gençleri olarak bizler, HIV ve AIDS in var olduğu bir dünyaya gözlerimizi açtık. Yapılan çalışmalara rağmen bugün hala HIV ve AIDS bizi endişelendirmektedir. Çünkü; Ülkemizde her 10 gençten yalnızca 1'i, HIV ve AIDS hakkında kendilerini koruyabilecek bilgiye sahiptir 8 Üstelik her iki gençten biri, HIV ile yaşadığını bildikleri biriyle aynı odayı, sınıfı paylaşmaktan korkmaktadır 2 Ülkemizde genç insanlar gönüllü HIV testine ve danışmanlık hizmetlerine erişememekte ve durumlarını öğrenmekte güçlük yaşamaktadırlar Ülkemizde çoğu lezbiyen, gey, biseksüel, trans bireyler, HIV ile yaşadıkları önyargısıyla ayrımcılığa maruz kalmaktadır. Güncel rakamlar, ülkemizdeki HIV ile yaşayanların yarısından fazlasının heteroseksüel olduğunu göstermektedir , Türkiye de Gençlerin Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Durumu Araştırması, UNFPA Türkiye, Nüfus Bilim Derneği 14

15 Buna ek olarak, günümüzde hala HIV ve AIDS ile yaşayan insanlar, cinsiyet, cinsiyet kimliği ve cinsel yönelim, yaş, sosyoekonomik durum, iş güvencesi gibi etmenler ve görünmez sınırlamalar nedeniyle sağlık hizmetlerinden yoksun kalabilmektedirler. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) ve Nüfus Bilim Derneği nin geçmişte yaptığı bir araştırmanın verilerine göre; - Her 10 gençten 9'u HIV/AIDS hakkında bilgi sahibi değildir. Bunun için okullarda yaşa ve müfredata uygun cinsel sağlık eğitimine ihtiyacımız var! - Her 3 gençten 2'si HIV ile yaşadıklarını bildikleri biriyle aynı ortamı paylaşmak istememektedir. Ayrımcılıktan arınmış bir dünya için cinsellik konuşma zamanı! Gençler olarak cinsel sağlık haklarımızı talep ediyoruz ve politikalara doğrudan dahil olmak istiyoruz! DİYORUZ! BU KAMPANYA NEDEN ÖNEMLİ? Gençler olarak sesimizi yükseltirken ve haklarımızı savunurken HIV/AIDS konusunda uluslararası alanda belirlenen hedefler ve bildirgeleri göz önüne alarak hareket ediyoruz. Örneğin; 1994 yılında Kahire de yapılan Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansında hükümetler HIV/AIDS in kontrolü, HIV/AIDS ten korunma konularında hedefler belirlemişlerdir. Aynı zamanda Haziran 2001 yılında gerçekleşen Birleşmiş Milletler HIV ve AIDS özel oturumunda hükümet temsilcileri ergenler ve gençler için HIV/AIDS bağlılık bildirgesini imzaladılar. Belirlenen hedefler ve imzalanan bildirgeler doğrultusunda HIV/AIDS konusunda hükümetler gençlerin ihtiyaçlarına ve isteklerine yönelik adım atmalıdır. Gençler HIV/AIDS ten haberdar olmalarına rağmen, bulaş - bulaşmama yollarına erişimi, korunma yöntemlerine ilişkin bilgileri yetersizdir. Bilinçli seçimlerin yapılması ve bilinçli kararlar alınması için ayrımcılığa maruz kalmadan gençlerin cinsel sağlık bilgilerine erişimi sağlanmalıdır. Gençlerle cinsellik konuşmak, gençlere cinsel sağlık eğitiminin verilmesini sağlamak ahlaki, kültürel veya sosyal bir zedelenmeye yol açmaz. Aksine bilgiye dayalı daha sorumlu davranmalarını destekler. HIV/AIDS öldürmez, önyargılar öldürür. Önyargılardan uzak cinsel sağlık konuşmak her gencin başlıca hakkıdır. 15

16 DÜNYA AIDS GÜNÜ'nün Tarihi Dünya AIDS Günü nü anma kavramı, AIDS Küresel Program Direktörü Jonathan Mann in parlak fikri olarak DSÖ de (Dünya Sağlık Örgütü) ortaya çıkmıştır de Sağlık Bakanları Dünya Zirvesi nde, AIDS i önleme programları ve Dünya AIDS Günü kavramı bütün katılımcı ülkeler tarafından desteklenmiştir. Ekim 1988 de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu resmi olarak bu kavramı tanımıştır. Dünya Sağlık Örgütü 1 Aralık 1988 gününü ilk Dünya AIDS Günü olarak ilan etmiştir yılında Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı olarak bilinen kuruluş Dünya AIDS Günü nü planlamak ve farkındalık yaratmak için oluşturulmuştur. Bu kuruluş aynı zamanda herkes için HIV/AIDS ile ilgili farkındalık oluşturmayı amaçlamıştır de UNAIDS (Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı) yıl boyunca iletişimleri yaygınlaştırarak Dünya AIDS Kampanyası olarak bilinen kampanyayı AIDS in sebeplerini de içeren konularda farkındalık yaratmak adına yürütmek için çaba sarfetmiştir de UNAIDS Dünya AIDS Günü için bir tema yaratmış ve sadece çocuklar ve gençler üzerine odaklanmıştır. Bu tema enfeksiyonla ilişkilendirilen damgalanmayı hafifletmiştir. Daha sonra, HIV/AIDS ile yaşayan bütün yaş gruplarındaki insanlara odaklanılmıştır e kadar her yıl Dünya AIDS Kampanyası için yeni temalar tasarlanmıştır te Dünya AIDS Kampanyası bağımsız bir kuruluş olarak tanınmıştır. Kampanya çeşitli bağış gösterileri yaparak bağışların artmasına yardımcı olmuştur. Bu kuruluş insanları AIDS hakkında çeşitli çalıştaylar düzenleyerek eğitmiştir. Bu çalıştaylar önyargıyla mücadele etmek aynı zamanda insanlara HIV in hala bir salgın enfeksiyon olduğu ve yapılması gereken birçok şeyin olduğunu hatırlatmak için kullanılmıştır e kadar, UNAIDS; DSÖ gibi diğer küresel sağlık kuruluşlarına danışarak hareket etmekteydi ve Dünya AIDS Günü Kampanyası için her yıl değişik bir temaya sahip olmuştur. Daha sonra 2005 yılında, temaların sadece 5 yılda bir değiştirilmesine ve her yıl bir alt tema oluşturulmasına karar verilmiştir. Bu temalar siyasi liderlerin sözlerini ve HIV/AIDS tedavisi ve önlenmesi konusunda taahhütlerini tutmalarını ve HIV/AIDS ile yaşayanları desteklemelerini etkilemek için oluşturulmuştur. Dünya AIDS Kampanyası bu temayı HIV farkındalığının G8 Zirvesini de içeren başlıca bütün küresel zirvelerde altını çizmek için kullanılmaktadır. 16

17 Dünya AIDS Günü Temaları Dünya AIDS Kampanyası nın temalarının listesi aşağıdadır. Yıl Tema 1988 İletişim 1989 Gençlik 1990 Kadınlar ve AIDS 1991 Zorluğu Paylaşmak 1992 Toplum Taahhüdü 1993 Hareket 1994 AIDS ve Aile 1995 Ortak Haklar, Ortak Sorumluluklar 1996 Tek Dünya. Tek Umut 1997 AIDS li bir Dünya da Yaşayan Çocuklar 1998 Değişim için Zorlamak: Genç İnsanlarla Dünya AIDS Kampanyası 1999 Dinle, Öğren, Yaşa: Çocuklar ve Genç İnsanlarla Dünya AIDS Kampanyası 2000 AIDS: Erkekler Değişim Yaratıyor 2001 Ben Önemsiyorum. Sen? 2002 Damgalama ve Ayrımcılık 2003 Damgalama ve Ayrımcılık 2004 Kadınlar, Kızlar, HIV ve AIDS 2005 AIDS i Durdur. Sözünü Tut 2006 AIDS i Durdur. Sözünü Tut- Sorumluluk 2007 AIDS i Durdur. Sözünü Tut - Liderlik 2008 AIDS i Durdur. Sözünü Tut Önderlik Et- Güçlendir - Dağıt 2009 AIDS i Durdur. Sözünü Tut - HIV e tepkiye dâhil ol 2010 AIDS i Durdur. Sözünü Tut - HIV e tepkiye dâhil ol 2011 Sıfıra Yaklaşmak 2012 Sıfıra Yaklaşmak 2013 Sıfıra Yaklaşmak 2014 Sıfıra Yaklaşmak Kaynak: 17

18 I. Gençler Hakkında Konuya İlişkin Veriler Gençler dünya nüfusunun yaklaşık DÖRTTE BİRİNİ oluşturmaktadır milyon olan Türkiye nüfusunun ise 19 milyonu genç insanlardır. HIV ile enfekte olanların ONDA DÖRDÜ yaş arası gençlerdir. Dünyada yaklaşık BEŞ MİLYON genç insan HIV ile yaşıyor ve Türkiye nin de içinde bulunduğu bölge gençler arasında HIV yayılım hızının en yüksek olduğu yerler arasında yer alıyor yaş arası her yıl yaklaşık 16 MİLYON genç kadın doğum yapmaktadır-dünyadaki doğumların yaklaşık %11 i. Gelişmekte olan ülkelerde her yıl ONDOKUZ MİLYON güvenli olmayan düşüğün gerçekleştiği hesaplanmaktadır. Yıllık olarak yaklaşık ELLİ BİN genç kadın güvensiz ve tehlikeli kürtaj komplikasyonları sonucu hayatını kaybetmektedir. Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) yaptığı bir araştırmaya göre, yetişkin kadınların BEŞTE BİRİ bir arada yaşadığı erkeğin uyguladığı fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalmıştır. Geçtiğimiz yıl yaklaşık IKI YUZ DOKSAN BIN kadın gebeliğe ve doğuma bağlı çoğu önlenebilir nedenlerle yaşamını kaybetmiştir. Ölen her bir kadına karşılık YİRMİ kadın da hastalık ve sakatlıklarla boğuşmaktadır. Gebeliğini ertelemek veya engellemek isteyen kadınların ihtiyaçlarını karşılamak zorunda olmamıza karşın, tüm kadınların modern gebeliği önleyici yöntemlere erişimi bulunmamaktadır. Bu hizmetin tam sunulması, 21 MİLYON planlanmamış doğumu önlemeye yardımcı olacaktır. Daha da önemlisi bu yolla SEKSEN BİN anne ve 1,1 MİLYON bebek ölümünün önüne geçebilecektir. Türkiye de kadınların yaklaşık yarısı yaşamı boyunca en az BİR düşükle karşılaşmaktadır. Türkiye de de her on gebelikten İKİSİ düşükle sonuçlanmakta ve bunların da dörtte biri isteyerek düşüktür. Ancak buna karşın Türkiye de düşük öncesi çiftlerin YARISI gebelikten korunmaktan için sadece geleneksel yöntemlere başvururken, düşük sonrası yine çiftlerin yarısından azı modern ve etkili bir aile planlaması kullanmaktadır. Genç kızlar güvenli olmayan düşükler nedeni ile yüksek ölüm ve sakatlık oranları ile karşı karşıya kalmaktadır yaş arası genç kızlarda ÜÇ MİLYON güvenli olmayan düşük gerçekleştiği hesaplanmıştır. 18

19 Gençlerin nitelikli bilgi ve hizmete erişiminde sınırlılık gebeliği önleyici yöntemlerde yüksek karşılanmamış ihtiyacı doğurmaktadır. Sahra altı ülkelerde gençlerin yüzde 60 ı gebeliği nasıl önleyeceğini ve üçte biri bu yöntemlere nasıl erişildiğini bilmemektedir. Ülkemizde de yaş arasındaki evli gençlerin sadece yaklaşık beşte biri etkili bir aile planlaması yöntemi kullanmaktadır. Dünyada tüm gebeliği önleyici yöntemlerin ihtiyacının karşılanması 53 milyon daha az planlanmamış gebelik ve her yıl daha az anne ölümü anlamına gelmektedir KAYNAKÇA 1. Population Division of the United Nations Department Of Economic and Social Affairs in its World Population Prospects: The 2010 Revision. 2. Global Intregancy Task Team on HIV and youg people Securing the future today. Synthesis of strategic information on HIV and young people. Sayfa 2,8,16,18. Geneva, UNAIDS. 3. World Health Organization-Young people: helath risks and solutions-fact sheet N 345 August /factsheet/fs345/en/index.html 4. Shah, Iqbal and Ahman, Elisabeth Unsafe Abortion in 2008: global and regional levels and trends. Reproductive Health Matters, 18/36: ; 5. Guttmacher İnstitute. November Facts on investing in family planning and maternal and newborn health. New York, Guttmacher Institute; htp:// 6. Guttmacher Institute and IPPF. April Facts on sexula and reproductive health of adolescent women in the developing world. New York, Guttmacher Institute; -Adolescents-SRH.pdf 7. World Health Organization Unsafe Abortion: global and regional estimates of the incidence of unsafe abortion and associated mortality in th edition. Page 1. Geneva, WHO 8. World Health Organization. September Violence Against Women. Fact sheet 239. Geneva, WHO; http// UNFPA. Gender-based violence: a price too high. State of the world population New York, UNFPA; 9..World Health Organization Women and Health: today s evidence tomorrow s agenda. Geneva, WHO; Fact Shhet prepared by the United Nations Children Fund (UNICEF) and the United Nations Programme on Youth a collaborative effort of the Inter-Agency Network for Youth Development, coordinated by the United Nations Ptogramme on Youth UNFPA 12..Fact sheet CDP

20 II. Tanımlar Cinsel sağlık ve üreme sağlığı ve haklarını tanımlamak ve eşit bir anlayışa sahip olmak için aşağıdaki tanımları kullanacağız. Tüm bu tanımlar Dünya Sağlık Örgütü (WHO) framework tanımlarından alınmıştır. Cinsel Sağlık/Üreme Sağlığı CS/ÜS; üreme sistemi ve cinsellikle ilişkili sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, aynı zamanda fiziksel, duygusal, zihinsel ve sosyal anlamda tam bir iyilik halidir. Cinsel Sağlık Cinsel sağlık; cinselliğe ve cinsel birlikteliklere pozitif ve saygılı bir yaklaşımın yanı sıra; cinsel tecrübelerin zorlama, ayrımcılık ve şiddetten uzak, tatmin edici ve güvenli bir şekilde yaşanma olasılığını gerektirir. Üreme Hakları Üreme hakları, her çiftin ve bireyin özgür ve sorumlu bir şekilde kaç çocuğu olacağına sayı, mekânsal ve zamansal olarak karar vermesi ve bunun için gereken bilgiye ulaşabilmesi ve cinsel sağlık üreme sağlığına en yüksek standartta ulaşabilir olmasına dayanır. Bu hakların arasında ayrıca herkesin ırk ayrımı, baskı ve şiddetten uzak, üreme kararı alması da yer alır. Genç İnsanlar Genç, Dünya Sağlık Örgütü tanımına göre yaş arasındadır. Ancak her bölge veya her ülkenin kendine özgü bir genç tanımı olabilir. III. Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Takvimi Gençlerin CSÜS ve hakları alanındaki önemli tarihleri aşağıda bulabilirsiniz: 1948 İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 1968 Tahran İnsan Hakları Konferansı bireylerin ve çiftlerin bilgi alma, çocuk sahibi olunacak zamanın ve diğer şartların kararını verme haklarını açıklar ve ilan eder. 20

21 1974 Bükreş te yapılan 1974 Dünya Nüfus Konferansı nda eylem planı hayata geçirildi ve 1984 te Meksika da yapılan Uluslararası Nüfus Konferansında bunun ileri uygulaması için 88 öneri getirildi Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi 1966 da kabul edildi ve 1976 da yürürlüğe girdi. Sözleşmenin 12. maddesinde herkesin en iyi derece fiziksel ve ruhsal sağlığına ulaşımı hakkını tanıdı Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW) kadın ve erkek eşitliği için gerekli temeli sağlar ve oy verme ve seçime katılma dâhil- eğitim, sağlık ve çalışma hakkının yanı sıra, kadının politik ve sosyal hayata eşit ulaşımını ve fırsat eşitliğini garanti eder Viyana da yapılan Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Dünya Konferansı kadın haklarının insan hakları olduğunu tasdik etti Kahire de yapılan Uluslar arası Nüfus ve Kalkınma Konferansında (ICPD) 179 hükümet nüfus ve kalkınmanın ayrılmaz bir şekilde birbirine bağlı olduğunu ve kadını güçlendirmenin ve üreme sağlığı dâhil insanların eğitim ve sağlık ihtiyaçlarının karşılanmasının hem kişisel gelişim hem de dengeli bir kalkınma için gerekli olduğunu vurguladı. Konferans, demografik hedeflere ulaşmaktan ziyade bireylerin ihtiyaçları ve hakları doğrultusunda, 20 yıllık bir eylem programı belirledi. İlerleyen cinsiyet eşitliği, kadına yönelik şiddeti yok etmek ve kadının doğurganlığı konusunda kendi kararını verebilmesi nüfus ve kalkınma planlarının başında yer alıyordu. ICPD nin somut amaçları özellikle kızlar için eğitime ulaşımı; bebek, çocuk ve anne ölümlerini azaltmayı ve 2015 e kadar aile planlaması, yardımlı doğum ve HIV dâhil cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların önlenmesini içeren küresel boyutta üreme sağlığına ulaşmayı temin etmiştir Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu, Birleşmiş Milletler 4. Dünya Kadın Konferansı 2000 Binyıl Kalkınma Hedefleri 2001 Anne ölümlerini engellemeyi hedefleyen binyıl kalkınma hedefi: Hedef Dünya Sağlık Örgütünün üreme sağlığı konusundaki ilk stratejisini benimseyen 57. Dünya Sağlık Kurulu 2005 Dünya liderlerinin 2015e kadar üreme sağlığına dünya çapında ulaşması, cinsiyet eşitliğini sağlama ve kadına yönelik ayrımcılığı sona erdirmek için Dünya Zirvesi 2005 te toplanması 21

22 2010 Binyıl Kalkınma Hedefleri İzleme Zirvesi nde dünya liderleri 2015e kadar üreme sağlığının dünya çapına ulaşması, cinsiyet eşitliğini sağlama ve kadına yönelik ayrımcılığı sona erdirme konusundaki sözlerini yeniledi Hükümet, sivil toplum, akademik alan ve özel sektörden 27 liderin bir araya gelip 2015 sonrası kalkınma ajandası vizyonu üretmeleri 2013 Yeni Bir Küresel Ortaklık: Yoksulluğu Ortadan Kaldırmak ve Ekonomileri Sürdürülebilir Gelişme ile Dönüştürmek raporunun BM Sekreterliği ne sunulması 2014 Açık Çalışma Grubu / Kadın Statüsü Komisyonu: Toplumsal cinsiyet bağımsız hedefi 2014 Açık Çalışma Grubu / Nüfus ve Kalkınma Komisyonu: Üreme sağlığı, cinsel sağlık hizmetlerine evrensel erişim 2014 Açık Çalışma Grubu / Kadın Statüsü Komisyonu & Nüfus ve Kalkınma Komisyonu: Üreme hakları 2014 Açık Çalışma Grubu / Kadın Statüsü Komisyonu & Nüfus ve Kalkınma Komisyonu: Her şekilde gerçekleşen şiddet ve ayrımcılığın saptanması 2014 Açık Çalışma Grubu / Kadın Statüsü Komisyonu & Nüfus ve Kalkınma Komisyonu: Verinin cinsiyete göre bölümlenmesi 2014 Nüfus ve Kalkınma Konferansı ile 2015 Sonrasını İlişkilendirmek BU KAMPANYA KAPSAMINDA YERELLERDE NELER YAPILABİLİR? Biz gençler olarak, HIV/AIDS ile ilgili önyargılardan kurtulmak için doğru bilgiye ihtiyacımız olduğunu bildiğimizden, okullarda kapsamlı bir cinsel sağlık ve üreme sağlığı eğitimi verilmesinin ihtiyacını vurgulayarak bilgiye ve sağlık hizmetlerine erişim hakkımızı talep etmek için bu sene de 1 Aralık ta üniversite kampüslerinde, sokaklarda ve meydanlarda olacağız. Biz gençler, HIV/AIDS in bir başkasının meselesi olmadığını hepimizin meselesi olduğunun bilincinde, sosyal ayrımcılık ve damgalanmaya karşı, doğru bilgi edinme ve öğrenme hakkımız için, 1 Aralık'ta elimizin uzanabildiği her yere dokunmak için gençliğin değişim gücüyle sesimizi duyuracağız. Cinsel sağlık haklarımızı talep etmek ve bizimle ilgili alınacak kararlara doğrudan dahil olma isteğimizi duyurmak istiyoruz. Bunun için de; 22

23 Her yıl yaptığımız gibi farklı şehirlerde cinsel sağlık ve üreme sağlığı konusunda yaygınlaştırma eğitimleri gerçekleştireceğiz. HIV/AIDS konusunda tematik eğitimler gerçekleştireceğiz. HIV/AIDS konusunda önyargıları kırmak, doğru bilinen yanlışlar üzerine konuşmak için tasarlanmış olan kutu oyunu Kendine İyi Bak oynayacağız ve oynatacağız. Standlar açarak, etkinlikler düzenleyerek ulaşabildiğimiz kadar insana ulaşmaya çalışacağız. HIV/AIDS değil, önyargılar bulaşıcıdır! HIV/ AIDS NEDİR? İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü olarak adlandırılan HIV, bireyin bağışıklık sisteminin içine yerleşerek bu sistemi zayıflatan bir virüstür. Tedavi olunmazsa bağışıklık sisteminin tamamen etkisiz hale gelmesine neden olur ve vücut kolaylıkla direnebileceği hastalıklara karşı savunmasız hale gelir. AIDS ise HIV tarafından oluşturulan Kazanılmış Bağışıklık Yetmezliği Sendromu olarak adlandırılan bir hastalıklar bütünüdür. HIV vücuda girdikten sonra kişinin bağışıklık sistemine göre herhangi bir belirti göstermeyebilir. Doğru zamanda doğru ilaç tedavisiyle HIV pozitif birey AIDS evresine geçmeden sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürmeye devam ederler. HIV dil, din, ırk, cinsiyet, cinsel yönelim ayrımı olmadan yayılmaktadır ve Sağlık Bakanlığı nın 2008 verilerine göre de ülkemizde virüsten en fazla etkilenen grup yaş arasıdır. HIV NASIL BULAŞIR? Korunmasız her türlü cinsel ilişki yoluyla -oral -anal -vajinal ilişki ile Kan ve kan ürünleri ile (enjektör, jilet gibi aletlerin paylaşımı ile- -ortak şırınga kullanımı ya da kan ve organ nakilleri) Anneden bebeğe -Gebelik sırasında, -Doğum sırasında, 23

24 -Emzirirken bulaşabilir. HIV sosyal ilişkilerle, aynı odada kalmakla, öpüşmekle, dans etmekle, aynı havuzda yüzmekle, tuvaleti kullanmakla ya da, sivrisinekten bulaşmaz. Kadın ve erkek kondomları en etkili ve ucuz korunma yöntemidir. BİNYIL KALKINMA HEDEFLERİ: Binyıl Kalkınma Hedefleri, 2000 Eylül ayında New York ta gerçekleştirilen Binyıl Zirvesi nde kabul edilen Binyıl Bildirisinde kayıtlı kalkınma hedeflerini ifade etmektedir. Söz konusu hedefler, yoksulluğun yarı yarıya azaltılmasını da içeren 8 ana başlık altında toplanmaktadır: Amaç 1: Aşırı Yoksulluk ve Açlığı Ortadan Kaldırmak Amaç 2: Herkes için Temel Eğitim Sağlamak Amaç 3: Kadınların Konumunu Güçlendirmek ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Geliştirmek Amaç 4: Çocuk Ölümlerini Azaltmak Amaç 5: Anne Sağlığını İyileştirmek Amaç 6: HIV/AIDS, Sıtma ve Diğer Salgın Hastalıklarla Mücadele Etmek Amaç 7: Çevresel Sürdürülebilirliğin Sağlanması Amaç 8: Kalkınma için Küresel Ortaklıklar Geliştirmek Binyıl Kalkınma Hedefleri, bahsi geçen tüm amaçlar için belirli sayısal kıstaslar getirmiş ve bu amaçlara 2015 yılına kadar ulaşılması hedefini koymuştur. Günde 1 Dolar ın altında geliri olan insanların sayısının yarıya indirilmesi; 1990 ve 2015 yılları arasında 5 yaşın altındaki çocuk ölümlerinin üçte iki oranında azaltılması; yine 1990 ve 2015 yılları arasındaki anne ölümlerinin dörtte üç oranında azaltılması; 2015 itibariyle temiz içme suyu ve temel hijyen ihtiyaçlarından mahrum olan nüfus oranının yarı yarıya azaltılması söz konusu somut sayısal kıstaslara örnek teşkil etmektedir. Binyıl Kalkınma Hedefleri, uluslararası düzeyde önemli ölçüde farkındalık yaratmış; aynı zamanda, en az gelişmiş, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde söz konusu hedeflerin hayata geçirilmesine yönelik çabaların artırılmasını teşvik etmiştir. BİNYIL KALKINMA HEDEFLERİ ve TÜRKİYE: Türkiye, Binyıl Kalkınma Hedefleri nin belirlendiği tarihten bu yana, ulusal kalkınma önceliklerini söz konusu hedeflerle uyumlu hale getirerek ve gerekli adımları atarak, bu alanda kaydadeğer başarılara imza atmış ve dünya liderlerince ortaya konan ortak taahhüde bağlılığını göstermiştir yılında hazırlanan ilk Binyıl Kalkınma Hedefleri raporu ülkemizin kalkınma politikalarının oluşturulmasına önemli katkılar sağlamış; ayrıca, sürecini kapsayan 9. Kalkınma Planı nın hazırlık sürecinde yol gösterici olmuştur. Binyıl Kalkınma Hedefleri 2010 yılında güncellenmiştir. Söz konusu rapor, bu amaçta kaydedilen ciddi ilerlemeleri net biçimde ortaya koymaktadır. 24

25 Söz konusu başarıların başında, 2002 yılında binde 2 olan günlük geliri 1 doların altında olan nüfusun 2006 yılı itibariyle sıfırlanmış olması; keza 2002 yılında yüzde 1.35 olan gıda yoksulluğu oranının ise 2008 itibariyle binde 5 oranına çekilmiş olmasıdır. Ülkemiz ayrıca, gelişmiş ülkelerin, gelişmekte olan ülkelerin kalkınma çabalarına katkıda bulunmaları amacıyla somut taahhütler için zemin oluşturan Binyıl Kalkınma Hedefleri kapsamında, bir yandan kendi ulusal politikalarını söz konusu hedefler ile uyumlu bir şekilde belirlerken, diğer yandan az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde de anılan hedeflere ulaşılmasına önem vermiş ve bu yönde çabalar sergilemiştir. En Az Gelişmiş Ülkelere yönelik taahhütlerimiz bu çabalara dönük kayda değer bir örnek teşkil etmektedir. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ile Birleşmiş Milletler e üye olan devletler; temel insan haklarına, insan onur ve değerine ve erkekler ile kadınların eşitliğine olan inançlarının altını çizerken, daha geniş bir özgürlük ve toplumsal gelişme sağlamaya kararlı olduklarını belirtiyorlar. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi nde yazan haklar satın alınamaz, kazanılamaz ya da devredilemez. Çünkü insan haklarına sadece insan olduğumuz için sahibiz. Ayrıca bu haklar herkes içindir. Yani dünyanın neresinde olursak olalım hepimiz içindir. Bu hakların hepsi bir bütündür ve hiçbiri bir diğerinden üstün değildir. Hiç kimse herhangi bir gerekçe ile bu haklardan herhangi birini elimizden alamaz. Bu haklar birbirleri ile bağlantılıdır, yani hep birlikte birbirlerini tamamlarlar. Bu nedenle insan hakları içerisinde Üreme Hakları ve Cinsel Haklar ı da barındırır: 1. Yaşama Hakkı 2. Özgürlük Hakkı 3. Eşitlik Hakkı 4. Mahremiyet Hakkı 5. Düşünce Özgürlüğü Hakkı 6. Bilgilenme ve Eğitim Hakkı 7. Evlenme ve Aile Kurma Konularında Seçim Yapma Hakkı 8. Çocuk Sahibi Olup Olmamaya Karar Verme Hakkı 9. Sağlık Bakımı Alma ve Sağlığın Korunması Hakkı 10. Bilimsel Gelişmelerden Yararlanma Hakkı 11. Toplanma Özgürlüğü ve Siyasete Katılma Hakkı 12. İşkence ve Kötü Muameleden Özgür Olma Hakkı (İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi nde bahsedilen 30 hakkın tümüne ulaşmak için: ) Hiçbir hakkın bir diğerine karşı üstünlüğü olmaması ve tüm hakların birbirlerini tamamlaması, bir bütün olarak var olan ve çok önemli olan insan haklarının birinin dahi eksilmesinin vehametini ortaya koymaktadır. 25

26 BİLGİ VE İLETİŞİM: 1 Aralık Dünya AIDS Günü Hakkında Bilgi ve iletişim için: Bulut Öncü Bulut.Oncu@tog.org.tr 1 Aralık Dünya AIDS Günü ile ilgili daha fazla bilgi için: 26