ADA AKİFERİNDE TUZLU SU GİRİŞİMİNİN 3 BOYUTLU MODELLENMESİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ADA AKİFERİNDE TUZLU SU GİRİŞİMİNİN 3 BOYUTLU MODELLENMESİ"

Transkript

1 7. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu ADA AKİFERİNDE TUZLU SU GİRİŞİMİNİN 3 BOYUTLU MODELLENMESİ Dr. Murat KİLİT DSİ 183. Şube Müdürlüğü Ayonkarahisar, mkilit@gmail.com Tel: /219 GSM: Faks: Özet Nüusun yoğunlaştığı, çoğu zaman verimli arazilere sahip olan ve sulu tarım yapılan ada akierlerinden plansızca aşırı olarak kullanılan su, kıyı akierlerine deniz suyu girişimine sebep olabilir. Bu çalışmada deniz suyu girişiminin kontrolüne yönelik Doğu Akdenizdeki ada örneği ile model geliştirilmesi amaçlanmıştır. Akdeniz bölgesinde bulunan örnek adada ki deniz suyu girişim mekanizmasını tanımlayabilmek için üç boyutlu değişken yoğunluklu yeraltı suyu akımının simülasyonunu yapan SEAWAT programı kullanılmıştır. Geliştirilen deniz suyu girişim modelinin kalibrasyon çalışmalarında arazi verileri olarak literatürdeki 2000 yılı verileri kullanılmıştır. Tuzlusu girişim modeli, SEAWAT bilgisayar programı kullanılarak çok tabakalı (6 tabaka) olarak geliştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kıyı akieri, Yeraltısuyu Modelleme, SEAWAT. Abstract Unplanned exploitation o water rom coastal aquiers which have generally over population and ertile agricultural land and irrigated arming activities may cause salt water intrusion in coastal aquiers. The objective o this study was to develop a model to control the seawater intrusion into the coastal aquier with a case study at island in East Mediterranean sea. A computer program or simulation o three dimensional variable density groundwater low, SEAWAT, is used to model the seawater intrusion mechanism o island aquier in the East Mediterranean. The calibration analysis o the developed seawater intrusion model is perormed using the existing data were compiled and reviewed in The saltwater intrusion model was developed as multilayer (6 layers) model using SEAWAT computer program. Keywords: Coastal aquier, groundwater modeling, SEAWAT 1. GİRİŞ Eski çağlardan beri kıyı bölgeleri; bereketli topraklara sahip olması, tarım ve hayvancılığın yapılması, deniz yolunun kullanılması ile ülkeler arasındaki ticari ve ekonomik aaliyetlerin yoğun olarak yürütülmesi nedeniyle cazibe merkezleri haline gelmiştir. Dünya nüusunun yaklaşık %16 sının günümüzde temiz su bulma sıkıntısı çektiği belirtilmekte, eğer ciddi önlemler alınmaz ise 2025 yılında Dünya nüusunun % 40 ının temiz su bulma sıkıntısı çekeceği tahmin edilmektedir (Gördü, 2000). Nüus yoğunluğundaki artış, tarımdaki gelişmeler ve ekonomik aaliyetlere bağlı olarak, bu alanlarda içme-kullanma ve tarım amaçlı kullanımlar için yeraltısuyu

2 Kıyı Mühendisliği Sempozyumu kıtlığı gibi sorunların önemi anlaşılmıştır. Yeraltısuyu, yüzey suyu ile kıyaslandığında daha kaliteli olması, mevsimsel etkilerin azlığı (sabit sıcaklık), düşük depolama maliyeti, kirletici aktörlerden daha az etkilenmesi ve azla miktarda elde edilebilir olması gibi avantajlara sahiptir. Adalarda yaşayan insanların birçoğu temiz su bulma sıkıntısı çekmektedir. Küresel ısınmanın su kaynakları üzerinde olumsuz etkisi bulunmakta, gerek ortalama sıcaklığın artışı gerekse deniz suyunun yükselmesi ve bitki su ihtiyacının artması, su kaynakları yönetiminin adalar için önemli olduğunun göstergesidir. 2. MATERYAL VE YÖNTEM 2.1 Deniz Suyu Girişiminin Fiziksel İadesi Yağmur ve kar sularının deniz kenarında bulunan geçirimli zemin tabakasına sızması sonucunda oldukça büyük tatlısu kütlesi meydana gelir. Geçirimli zemin tabakasında bulunan bu büyük tatlısu kütlesi hem yerçekiminin etkisi ile hem de akierin tabakalanma yönünün deniz istikametinde olması sebebiyle denize doğru hareket etmeye başlar. Şekil 1. Tatlı su ve tuzlu su bölgeleri ile diüzyon bölgesi (Cooper, 1959) Tuzlu suyun, tatlı sudan daha yoğun olması nedeniyle akierin dibine çökme eğilimi vardır. İki akışkan arasında diüzyon ve dispersiyon etkileri sebebiyle karışım zonu oluşur (Cooper, 1959). Bu karışım zonunda, bir miktar tatlı su ile tuzlu suyun karışması ve denize doğru hareket etmesi tuzlu suyun karışım zonuna doğru akmasına neden olur (Şekil 1). Bu karışım zonunun yukarısında, tatlı su, karışım zonu ile su tablası arasında oluşan pencereden denize deşarj olur. (Şekil 2 ) Girişim yüzeyinin yeri, şekli ve boyutu, tatlı su-tuzlu suyun yoğunluk arkına ve yeraltısuyunun denize deşarj miktarına bağlıdır (Bear, 1979). Şekil 2. Ada akierinde girişim yüzeyi (Bear, 1979)

3 7. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu Deniz kenarındaki akierde açılan kuyulardan aşırı su çekimi yapıldığında, Şekil 3 de görüldüğü üzere tatlı su miktarındaki azalmaya bağlı olarak tatlı su tablasında alçalma meydana gelir. Tatlı su ile tuzlusu arasında mevcut dengenin bozulması sonucunda yeni denge kurulana kadar girişim yüzeyi karaya doğru ilerler. Bu ilerlemeye deniz suyu girişimi adı verilir. Deniz suyu girişiminde akierin porozite değeri, beslenim miktarı, yeraltı su seviyesi, denizin tuzluluk miktarı, kuyulardan pompalanan debi, kuyuların su çektiği derinlikler, akierin hidrojeolojik yapısı ve kalınlığının önemli etkileri bulunmaktadır. Şekil 3. Aşırı pompaja maruz serbest yüzeyli akier enkesiti (Bear, 1979) 2.2 Ghyben-Herzberg Yaklaşımı Ghyben ve Herzberg modeline göre tatlı su ile tuzlu su arasındaki girişim yüzeyinin şekli ve yeri iki akışkanın yoğunluk arkına bağlıdır. Şekil 4 te idealize edilmiş bir serbest yüzeyli kıyı akierinin içerisindeki girişim yüzeyi gösterilmiştir. Ghyben ve Herzberg tatlı su bölgesinde bir hidrostatik basınç dağılımı ve statik denge olduğunu kabul etmiş, deniz suyunun hareketsiz olduğunu düşünmüştür. Şekil 4. Ghyben-Herzberg girişim yüzeyi modeli (Bear,1979)

4 Kıyı Mühendisliği Sempozyumu Hidrostatik denge kabulüne göre tuzlu su yüksekliği ile tatlı su yüksekliği arasındaki ilişki aşağıdaki gibi iade edilir: h s s h h s ; g ; (1) s Denklem 1 e göre 10,05525 kn/m3 ve 9,81 kn/m3 değerleri yerine konulması durumunda, 40 ve hs = 40h olur. Bu eşitlikte h tatlı suyun piyezometrik yüksekliği, hs deniz seviyesi altındaki girişim yüzeyinin derinliğidir. Denklem 1 e göre denizden herhangi bir mesaede, deniz seviyesi altındaki keskin girişim yüzeyinin derinliği, deniz seviyesi üzerindeki tatlı su tablası yüksekliğinin 40 katı kadardır. Başka bir iadeyle, başlangıçta dengede olan sistemde tatlı su yüksekliği bir metre azaltılır ise sistem denge durumuna ulaşana dek girişim yüzeyi kırk metre yükselir. 3. ÇALIŞMA ALANI İLE İLGİLİ MODELLEME VERİLERİ 3.1 Hidrojeoloji Akdenizde bulunan Bozcaada nın hidrojeolojik verileri kullanılmıştır. Adadaki ormasyonlar genellikle killi, siltli, marnlı kireçtaşı, kumtaşı ormasyonu, granit, andazit, alüvyon ve sa kireçtaşından oluşmaktadır. Ada da alüvyon, kireçtaşı, kil ve kum içerikli kireçtaşı, bazalt- andezit zemin cinsleri bulunmaktadır. (Kalaatçıoğlu, 1963). Şekil 5. de çalışma konusu adanın jeolojik yapısı gösterilmiştir. Kalaatçıoğlu nun yayınından alınan jeolojik birimler haritası, gruplandırılmış, anlaşılması kolay olsun diye renklendirilmiştir. Şekil 5. Çalışma konusu alanı jeolojik yapısı(kalaatçıoğlu, 1963) 3.2. Yeraltısuyu Beslenim Miktarının Tahmini Modeldeki yeraltısuyu beslenme miktarı, yıllık ortalama ( yılları ortalaması) 600 mm yağışın (DMİ, 2011) buharlaşma, yüzeysel akış ve bitki kullanımından arta kalan %8 lik miktarı olan 48 mm yağışın su tablasına ulaştığı varsayımıyla hesaplanmıştır (Paniconi ve ark, 2001). Ada akierinin jeoloji haritalarından yola çıkarak, bölge dört zemin grubuna ayrılmıştır. 1. grup alüvyon bölgesini temsil etmektedir. Yapılan araştırmalarda, bu kıyı şeridinin önemli bir beslenme bölgesi olduğu ve hidrolik iletkenlik değerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. 2. grup killi, siltli kumlu kireçtaşı bölgesini iade eder. 3. grup nispeten geçirimsiz bazalt, granit bölgesini temsil eder. 4. grup başka zemin grubunu içerisinde barındırmayan sa kireçtaşını

5 7. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu göstermektedir. Beslenimin bölgelere göre dağılımı kalibrasyon parametresi olarak kullanılmıştır. (Kilit, 2010) Şekil 6 da kalibrasyon sonucu elde edilen beslenim miktarlarının bölgelere göre dağılım değerleri verilmiştir. Şekil 6. Beslenme miktarları ve model üzerindeki dağılımı Sulama ve kullanma amaçlı kuyuların debileri üniorm olarak toplam çekilen su hacmi sabit kalmak üzere tarım arazilerinin dağılımına paralel olarak akier üzerine dağıtılmıştır. Adanın nüusu 2427 kişidir. (Bozcaada Kaymakamlığı, 2011) Nüus için ihtiyaç duyulan su miktarı ile tarım için kullanılan su miktarının da katılmasıyla hesaplanan 10 lt/sn debi adadaki 50 kuyuya alansal olarak dağıtılmıştır. Ada akieri yeraltısuyu akım ve taşınım modelinde nüusun yoğun yaşadığı, tarımın yoğunlukla yapıldığı dolayısı ile yeraltısuyu pompajının yapıldığı bölgeler ve pompaj miktarları Şekil 7. de gösterilmiştir. Şekil 7. Ada akierindeki kuyularının debileri ve akier üzerindeki dağılımı. 4. YERALTISUYU MODELİ 4.1. PROGRAM SEÇİMİ VE MODELLEMENİN AMACI Su kalitesi verilerinin analizleri, ada akierinde bulunan tatlı su-tuzlusu girişim bölgesinin oldukça geniş olduğunu, keskin girişim yüzeyi varsayımının tam olarak doğru olmadığını göstermiştir. Değişken yoğunluklu yeraltısuyu akım ve taşınım modelini kullanarak, geçiş bölgesini modellemenin daha doğru olduğuna karar verilmiştir. Bu amaçla üç boyutlu sonlu elemanlar modeli SEAWAT 2000 (Langevin ve ark, 2003) kullanılarak ada akierinin yeraltısuyu sisteminin modeli oluşturulmuş ve bu model 2000 su yılı koşullarına göre kalibre edilmiştir. Kalibras-

6 Kıyı Mühendisliği Sempozyumu yonun öncelikli amacı, akierdeki simülasyon sonucu elde edilen hidrolik su yüksekliği ve TDS konsantrasyonları ile gözlem kuyularında gözlenen hidrolik su yüksekliği ve TDS konsantrasyonlarının karşılaştırılmasıdır. Üç boyutlu model yardımıyla; akierin hidrojeolojik koşulları, parametreleri, beslenim-boşalım ilişkileri ve tatlı su-tuzlu su girişim ara yüzeyinin konumu hakkında ikir elde edilmiştir SEAWAT-2000 SEAWAT 2000 (Langevin ve ark, 2003) programı üç boyutlu değişken yoğunluklu zamana bağlı yeraltı suyu akımının simülasyonu için geliştirilmiş SEAWAT (Guo ve Bennett, 1998) bilgisayar programının son versiyonudur. SEAWAT (Guo ve Bennett, 1998) programının ilk sürümü MODFLOW 88 (McDonald ve Harbaugh, 1988) ve MT3D (Zheng, 1996) bilgisayar kodları kullanılarak geliştirilmiştir. SEAWAT programının üçüncü sürümü olan SEAWAT 2000 ise MODFLOW 2000 (Harbaugh ve ark, 2000) ve MT3DMS (Zheng ve Wang, 1998) programlarının birleştirilmiş sürümüdür. MODFLOW programının değişken yoğunluklu akım denklemini çözebilmesi için matris işlemlerindeki akışkan hacim terimi yerine, akışkan yoğunluğunu da dikkate alan akışkanın kütlesi terimini alarak yeniden düzenlenmiştir. Akışkanın yoğunluğunun, çözünmüş maddelerin konsantrasyonunun bir onksiyonu olduğunu kabul etmektedir. Sıcaklığın akışkanın yoğunluğuna olan etkisi dikkate alınmamıştır. Tuz konsantrasyonunun zamansal ve uzaysal değişimi MT3DMS programının kodları kullanılarak SEAWAT taraından simüle edilmektedir. 5. MODELİN OLUŞTURULMASI VE GİRİŞ PARAMETRELERİ 5.1. Model Alanı Bu çalışmada, SEAWAT-2000 programı kullanılarak, Akdenizdeki 41.5 km 2 lik bir alana sahip ada akierinin yeraltısuyu akım ve taşınım modeli oluşturulmuştur. Çalışma sahası için 2010 yılına ait temin edilebilen hidrolojik verilerin uzun yıllar ortalama değerlerine yakın olduğu ve kararlı akımı temsil ettiği düşünülmüştür. Bu nedenle 2000 yılına ait yeraltısuyu beslenme miktarları, yeraltısuyu kullanım miktarları ve gözlem kuyularındaki konsantrasyon değerleri kullanılarak ada akierinin modellemesi yapılmıştır. Ada akierinin, model alanı 250 m x 250 m boyutunda 6 tabaka, 50 sütun ve 30 satırdan oluşan 9000 adet hücreye bölünerek modelin grid ağı oluşturulmuştur. Bu hücrelerin 3984 adedi akier sınırı içerisinde kalan akti hücrelerden, 5016 adedi ise akier sınırları dışında bulunan akım olmayan pasi hücrelerden oluşmaktadır Sınır Koşulları Ada akieri Akdeniz ile çevrilidir. Modelde akier sistemi sınır koşulları sahil şeridi boyunca sabit seviyeli hidrolik yük (Constant Head, CH) ve akierin taban ve diğer bölümleri akım olmayan (No Flow) sınır koşulları olarak modellenmiştir. Akım olmayan hücreler dikdörtgen model ağında akierin sınırlarının dışında kalan kısımları temsil eder ve bilgisayar bu pasi hücrelerde hesaplama yapmaz. Beslenme havzası dışında bulunan hücreler akım olmayan sınır koşulu olarak modellenmiştir. Modelin sınır şartları tespitinde 804 adet hücre sabit hidrolik yük (Constant Head, CH) sınır şartı olarak değerlendirilmiştir. Deniz kıyısını modelde tanımlamak için sabit hidrolik yük sınır şartı bütün tabakalarda deniz seviyesini temsilen sıır olarak girilmiştir. Deniz suyu toplam çözünmüş katı madde (TDS) konsantrasyonu değeri ise 39,4 g/l olarak girilmiştir. Yapılan literatür çalışması sonucunda elde edilen bilgilerin karşılaştırılması neticesinde depolama katsayısı olarak 0,0001 değeri alınmıştır (Çobaner,2009). Porozite değeri, kalibrasyon neticesinde 0,12 olarak tespit edilmiştir. Düşey dispersivite değeri ilk dört tabakada 1,25 m, sonraki 2 tabakada 12.5 m, boyuna dispersivite değeri 125 m, enine dispersivite değeri 12.5 m değeri kalibrasyon sonucunda bulunmuştur (Kilit, 2010). Literatür taraması sonucu kireçtaşı ormasyonunda yatay hidrolik iletkenlik değeri 3-6x10-4 m/s, düşey iletkenlik değeri 1-3x10-4 m/s, bazalt, andezit ormasyonunda yatay hidrolik iletkenlik değeri 3-5 x 10-5 m/s, düşey

7 7. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu iletkenlik değeri 1-2x10-6 m/s değerleri, alüvyon ormasyonda yatay hidrolik iletkenlik değeri 4x10-3 m/s, düşey iletkenlik değeri 4x10-4 başlangıç değerleri olarak kullanılmıştır. (Lecca ve ark, 1998). Akierdeki anizotropik yapı göz önünde bulundurulmuş ve her bir tabaka için arklı hidrolik iletkenlik değeri tanımlanarak kalibrasyon yapılmıştır. Tuzlu su girişiminin model içerisinde kolaylıkla gözlenebilmesi için akier 6 tabaka ve değişken kalınlıklı olarak modellenmiştir. Modelde kullanılan akier kalınlıkları ve derinlikleri Şekil 8.de gösterilmiştir. Şekil 8. Akierden bir en kesitin SEAWAT modelinde gösterimi 5.3. Yeraltısuyu Akım ve Taşınım Modelinin Kalibrasyonu Ada akierinin kalibrasyonu, ölçülen ya da gözlenen su yükseklikleri ile model taraından hesaplanan su yükseklikleri ve tuz konsantrasyonları karşılaştırılarak, aradaki arkı en aza indirgemeye çalışarak yapılmıştır. Bu işlem, hidrolik iletkenlik, bölgelere göre beslenim dağılımı, dispersiyon değerleri düzenlenerek (azaltılarak veya artırılarak) deneme yanılma yöntemiyle yapılmıştır. Kalibrasyona literatür araştırması sonucu bulunan hidrolik iletkenlik katsayıları kullanılarak başlanmış ve daha sonra kalibre edilmiş hidrolik iletkenlik katsayılarına ulaşılmıştır. Gözlem kuyularındaki su yükseklikleri ile TDS konsantrasyonlarının kuyuların bulunduğu hücrenin orta noktasının su yüksekliğini ve TDS konsantrasyonunu gösterdiği kabul edilmiştir. Şekil 9 da ve Şekil 10 da yeraltı su seviyesine ve TDS değerlerine ait kalibrasyon diyagramları görülmektedir. Kalibrasyon sırasında akier küçük bölgelere ayrılmış, hidrolik iletkenlik değerleri bölgesel olarak kalibre edilmiş ve aşırı kalibrasyondan (over-itting) kaçınılmıştır. Kalibrasyon sonucu hesaplanan ve gözlenen değerlerin saçılma diyagramları oluşturulmuştur. Bu değerlerin X-Y eksenlerine 45 0 lik açıyla çizilen (1-1) doğrusu üzerinde dağıldığı görülmektedir. Bu durum kalibrasyonun kabul edilebilir sınırlar içinde doğruluğunu göstermektedir. Şekil 9. Model sonuçları ile gözlenen değerler arasındaki TDS saçılma diyagramı

8 Kıyı Mühendisliği Sempozyumu Şekil 10. Model sonuçları ile gözlenen değerler arasındaki yeraltısuyu seviyelerinin saçılma diyagramı Model taraından gözlenen ve hesaplanan yeraltısuyu seviye değerleri arasındaki ark 10,50 m ile -2,18 m arasında değişmektedir. Gözlenen ve model taraından hesaplanan TDS değerleri arasındaki ark g/l ile g/l arasında değişmektedir. Gözlenen ve hesaplanan yeraltısuyu seviye ve TDS değerleri standart sapma ve hata ortalaması 4.54 m, 0,67m ve 3.24 g/l ile 0,19 g/l dir. TDS değerinin RMSE değeri 3.07 olarak bulunmuştur. Yeraltı su seviyesinin RMSE değeri ise 6,57 olarak bulunmuştur. Çalışma alanındaki gözlem kuyularında, 2000 yılına ait su seviyelerine göre ada akieri için kalibre edilmiş TDS yayılma haritası hazırlanmıştır. Şekil 11 de görüldüğü üzere, kıyı şeridi boyunca 25 g/l g/l arasında TDS değeri hesaplanmıştır. Şekil 11. Kalibre edilmiş modelin TDS yayılım haritası (5.Tabaka) Su çekiminin yoğun olduğu yerlerde beklenildiği gibi tuzluluğun arttığı gözlenmiştir. Deniz suyu kıyı boyunca km kadar içeriye girmiştir. Girişim sonucunda tuzlu su konsantrasyonu kıyı boyunca değişmekle beraber ortalama 3 g/l ile 33g/l arasında değişmektedir. Bu girişimin sebeplerinden biri pompaj diğeri ise doğal olarak var olan tuzlu su girişimidir. Şekil 12 de ada akierindeki tuzlu su girişimi bölgesi, tatlı suyun hapsolduğu bölge, kuyuların pompajı sonucunda yeraltı suyundaki tuzluluk miktarındaki değişim açık olarak görülmektedir. Kuyuların çekimi sonucunda 6. Tabakaya kadar tuzlusuyun girişimi oluşmaktadır. Modelin hata yüzdesi olarak gerçekleşmiştir. Akiere giren toplam su miktarı ,68 m3/gün, akierden çıkan su miktarı ise ,06 m3/gün olmuştur. Az depolama yapılmıştır (1676,75 m3/gün). Model su bütçesi Şekil 13 de gösterilmiştir.

9 7. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu Şekil 12. Ada akierine deniz suyu girişimi görüntüsü Şekil 13. Ada akierinin şematik su bütçesi (Programın Çıktı Sayası) 6. SONUÇ Akdenizde ada akierinin yeraltısuyu akım ve taşınım simülasyon modeli SEAWAT paket programı kullanılarak geliştirilmiştir. Simülasyon modeli Bozcaada kıyı akierindeki tatlı su tuzlu su girişim ara yüzeyinin yerini ve konsantrasyon dağılımını vermektedir. Model, akierin her noktasında TDS konsantrasyonunu ve hidrolik yükü hesaplamaktadır. Modelin kalibrasyonu 2000 yılı ortalama hidrolojik verileri ve su kullanım (yeraltısuyu pompajı) miktarlarına göre yapılmıştır. Daha sonra bu model kullanılarak yeraltısuyu çekimindeki artışın ve azalışın akierdeki deniz suyu girişimine etkisi incelenmiştir. Pompalamadaki artışla orantılı olarak tuzlu su girişiminin arttığı tespit edilmiş, pompalamadaki azalışın tuzlusu girişimine etkisinin az olduğu belirlenmiştir.

10 Kıyı Mühendisliği Sempozyumu 7.KAYNAKLAR 1) Bear, J., Hydraulics o Groundwater. New York, McGraw-Hill, 569 p. USA. 2) Bozcaada Kaymakamlığı İnternet Sitesi internet erişimi ) Cooper, H.H. Jr., A Hypothesis Concerning the Dynamic Balance o Fresh Water and Salt Water in a Coastal Aquier. Journal o Geophysics Research, 64 (4), ) Çobaner. M., Kıyı Akierlerinde Tuzlusu Girişiminin Üç Boyutlu Simulasyonu ve Optimizasyonu, Çukurova Üniversitesi, Doktora Tezi, 138 saya, Adana. 5) Devlet Meteoroloji İşleri internet sitesi internet erişimi ) Ennabli M., 1980, Etude hydrogéologique des aquières du nord-est de la Tunisie pour une gestion intégrée des ressources en eau. Nice, PhD Thesis. Ministre de l agriculture. République Tunisienne. 7) Guo, W., Bennett, G.D., Simulation o Saline/Fresh Water Flows Using MODFLOW; in E. Poeter and Others. Proceedings o the MODFLOW 98 Conerence, Golden, Colo., 1, ) Gordu, F., Simulation o Seawater Intrusion and Optimization o Groundwater Use in the Goksu Delta, Turkey. Master o Engineering Thesis, University o Florida, Gainesville, Florida, USA, 106 pp. 9) Harbaugh, A.W., Banta, E.R., Hill, M.C., Mcdonald, M.G., MODFLOW 2000, the U.S. Geological Survey Modular Ground Water Model User Guide to Modularization Concepts and the Ground Water Flow Process. U.S. Geological Survey Open File Report, (92), ) Hubbert, M.K., The Theory o Groundwater Motion. Journal o Geology, 48, ) Kalaatçıoğlu A Ezine civarının ve Bozcaada nın Jeolojisi Kalker ve Serpantinlerinin Yaşı Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Ankara, ) Kilit M Kıyı akierlerinde tuzlu su girişiminin modellenmesi ve yeraltısuyu kullanımı optimizasyonuna yönelik muhtemel senaryolar: Tunus Cote Orientale akieri uygulaması Süleyman Demirel Üniversitesi, Doktora Tezi, 167 saya, Isparta. 13) Langevin, C.D., Shoemaker, W.B., Guo, W., MODFLOW 2000 the U.S. Geological Survey Modular Ground Water Model Documentation o the SEAWAT 2000 Version with the Variable Density Flow Process (VDF) and the Integrated MT3DMS Transport Process (IMT). U.S. Geological Survey Open File Report, 03 (426), ) Lecca, G., Khlaii, I., Tarhouni, J., Paniconi, C.: Modeling seawater intrusion in the Kobra aquier (Tunisia), In: V. N. Burganos, G. P. Karatzas, A.C. Payatakes, C. A. Brebbia, W. G. Gray and G. F. Pinder (eds), Proceedings o the XII International Conerence on Computational Methods in Water Resources, Vol. 2, Computational Methods in Surace and Ground Water Transport,Computational Mechanics Publications, Southampton, UK, pp ) Mcdonald, M.G., and Harbaugh, A.W., A Modular Three Dimensional Finite Dierence Ground Water Flow Model: U.S.Geological Survey Techniques o Water Resources Investigations, Book 6, 586 p. 16) Paniconi, C., Khlaii, I.,Lecca, G.,Giacomelli, A., Tarhouni, J., Modeling and Analysis o Seawater Intrusion in the Coastal Aquier o Eastern Cap-Bon Tunisia. Transport in Porous Media, 43, ) Zheng, C., MT3D A Modular Three Dimensional Transport Model or Simulation o Advection, Dispersion and Chemical Reactions o Contaminants in Groundwater Systems. S.S. Papadopulos & Associates, Inc., Bethesda, Md. 18) Zheng, C., Wang, P.P., MT3DMS, A Modular Three Dimensional Multi Specie Stransport Model or Simulation o Advection, Dispersion and Chemical Reactions o Contaminants in Groundwater Systems. Vicksburg, Miss., Waterways Experiment Station, U.S. Army Corps o Engineers.

Kıyı Akiferlerinde Tuzlu Su Girişiminin Modellenmesi: Tunus Cote Orientale Akiferi Uygulaması

Kıyı Akiferlerinde Tuzlu Su Girişiminin Modellenmesi: Tunus Cote Orientale Akiferi Uygulaması 6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), 16-18 May 2011, Elazığ, Turkey Kıyı Akiferlerinde Tuzlu Su Girişiminin Modellenmesi: Tunus Cote Orientale Akiferi Uygulaması M. Kilit 1, A.

Detaylı

Akifer Özellikleri

Akifer Özellikleri Akifer Özellikleri Doygun olmayan bölge Doygun bölge Bütün boşluklar su+hava ile dolu Yer altı su seviyesi Bütün boşluklar su ile dolu Doygun olmayan (doymamış bölgede) zemin daneleri arasında su ve hava

Detaylı

Su seviyesi = ha Qin Kum dolu sütun Su seviyesi = h Qout

Su seviyesi = ha Qin Kum dolu sütun Su seviyesi = h Qout Su seviyesi = h a in Kum dolu sütun out Su seviyesi = h b 1803-1858 Modern hidrojeolojinin doğumu Henry Darcy nin deney seti (1856) 1 Darcy Kanunu Enerjinin yüksek olduğu yerlerden alçak olan yerlere doğru

Detaylı

HİDROJEOLOJİ. Akifer Özellikleri Kuyulara Yeraltısuyu Akışı. 7.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT

HİDROJEOLOJİ. Akifer Özellikleri Kuyulara Yeraltısuyu Akışı. 7.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT HİDROJEOLOJİ 7.Hafta Akifer Özellikleri Kuyulara Yeraltısuyu Akışı Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Akifer Özellikleri Gözeneklilik (n)-etkin gözeneklilik (ne) Hidrolik iletkenlik katsayısı

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ Murat ÇOBANER KIYI AKİFERLERİNDE TUZLU SU GİRİŞİMİNİN ÜÇ BOYUTLU SİMÜLASYONU: GÖKSU DELTASI ÖRNEĞİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI ADANA, 29

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 4/3/2017 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Orhan ARKOÇ e-posta : orhan.arkoc@klu.edu.tr Web : http://personel.klu.edu.tr/orhan.arkoc 4/3/2017 2 BÖLÜM 6 YERALTI SULARI JEOLOJİSİ (HİDROJEOLOJİ)

Detaylı

Yeraltısuları. nedenleri ile tercih edilmektedir.

Yeraltısuları. nedenleri ile tercih edilmektedir. DERS 2 Yeraltısuları Türkiye'de yeraltısularından yararlanma 1950den sonra hızla artmış, geniş ovaların sulanmasında, yerleşim merkezlerinin su gereksinimlerinin karşılanmasında kullanılmıştır. Yeraltısuları,

Detaylı

Torbalı Bölgesinin Zamanla Değişen Yeraltısuyu Akım Modeli *

Torbalı Bölgesinin Zamanla Değişen Yeraltısuyu Akım Modeli * İMO Teknik Dergi, 2011 5509-5522, Yazı 355 Torbalı Bölgesinin Zamanla Değişen Yeraltısuyu Akım Modeli * Ayşegül ÖZGENÇ AKSOY* Mehmet Şükrü GÜNEY** Traugott SCHEYTT*** ÖZ Torbalı, Türkiye nin üçüncü büyük

Detaylı

HİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme. 3.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT

HİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme. 3.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT HİDROJEOLOJİ 3.Hafta Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Akış ve süzülme Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-terleme Yağış Yüzeysel akış Yeraltına süzülme ve

Detaylı

TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER

TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER Problem 1: 38 mm çapında, 76 mm yüksekliğinde bir örselenmemiş zemin örneğinin doğal kütlesi 165 g dır. Aynı zemin örneğinin etüvde kurutulduktan sonraki kütlesi 153 g dır.

Detaylı

TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER

TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER Problem 1: 38 mm çapında, 76 mm yüksekliğinde bir örselenmemiş kohezyonlu zemin örneğinin doğal (yaş) kütlesi 155 g dır. Aynı zemin örneğinin etüvde kurutulduktan sonraki kütlesi

Detaylı

508 HİDROLOJİ ÖDEV #1

508 HİDROLOJİ ÖDEV #1 508 HİDROLOJİ ÖDEV #1 Teslim tarihi: 30 Mart 2009 16:30 1. Yüzey alanı 40 km 2 olan bir gölde Haziran ayında göle giren akarsuyun ortalama debisi 0.56 m 3 /s, gölden çıkan suyun ortalama debisi 0.48 m

Detaylı

22.03.2012. Tuzlu Sular (% 97,2) Tatlı Sular (% 2,7) Buzullar (% 77) Yer altı Suları (% 22) Nehirler, Göller (% 1)

22.03.2012. Tuzlu Sular (% 97,2) Tatlı Sular (% 2,7) Buzullar (% 77) Yer altı Suları (% 22) Nehirler, Göller (% 1) Yer altı Suyu Yeraltı Suyu Hidrolojisi Giriş Hidrolojik Çevrim Enerji Denklemleri Darcy Kanunu Akifer Karakteristikleri Akım Denklemleri Akım Ağları Kuyular Yeraltısuyu Modellemesi 1 Su, tüm canlılar için

Detaylı

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu B - Zeminlerin Geçirimliliği Giriş Darcy Kanunu Geçirimliği Etkileyen Etkenler Geçirimlilik (Permeabilite) Katsayısnın (k) Belirlenmesi * Ampirik Yaklaşımlar ile * Laboratuvar deneyleri ile * Arazi deneyleri

Detaylı

Kaynak Yeri Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları. Örnek Proje: Yeraltı Suyunda Kaynak Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları

Kaynak Yeri Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları. Örnek Proje: Yeraltı Suyunda Kaynak Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları Kaynak Yeri Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları Örnek Proje: Yeraltı Suyunda Kaynak Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları Hazırlayan: Ozan Atak (Jeoloji Yüksek Mühendisi) Bilge Karakaş (Çevre Yüksek Mühendisi)

Detaylı

İSTANBUL BOĞAZI SU SEVİYESİ DEĞİŞİMLERİNİN MODELLENMESİ. Berna AYAT. İstanbul, Türkiye

İSTANBUL BOĞAZI SU SEVİYESİ DEĞİŞİMLERİNİN MODELLENMESİ. Berna AYAT. İstanbul, Türkiye 6. Ulusal Kıyı Mühendisliği Sempozyumu 271 İSTANBUL BOĞAZI SU SEVİYESİ DEĞİŞİMLERİNİN MODELLENMESİ Burak AYDOĞAN baydogan@yildiz.edu.tr Berna AYAT bayat@yildiz.edu.tr M. Nuri ÖZTÜRK meozturk@yildiz.edu.tr

Detaylı

Yüzeysel Akış. Giriş 21.04.2012

Yüzeysel Akış. Giriş 21.04.2012 Yüzeysel Akış Giriş Bir akarsu kesitinde belirli bir zaman dilimi içerisinde geçen su parçacıklarının hareket doğrultusunda birçok kesitten geçerek, yol alarak ilerlemesi ve bir noktaya ulaşması süresince

Detaylı

REZERV DEĞĠġĠMĠNDEN FAYDALANILARAK YERALTISUYU REZERVĠNĠN BELĠRLENMESĠ

REZERV DEĞĠġĠMĠNDEN FAYDALANILARAK YERALTISUYU REZERVĠNĠN BELĠRLENMESĠ REZERV DEĞĠġĠMĠNDEN FAYDALANILARAK YERALTISUYU REZERVĠNĠN BELĠRLENMESĠ Hasan KIRMIZITAġ Etüt ve Değerlendirme ġube Müdürü 0CAK/2000 A N K A R A REZERV DEĞĠġĠMĠNDEN FAYDALANILARAK YERALTISUYU REZERVĠNĠN

Detaylı

GÖLLER BÖLGESİNDE YERALTISUYU VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR

GÖLLER BÖLGESİNDE YERALTISUYU VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR GÖLLER BÖLGESİNDE YERALTISUYU VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR Doç. Dr. Ayşen Davraz Süleyman Demirel Üniversitesi Jeoloji Müh. Bölümü Dünyada yaklaşık olarak 1386 kentrilyon litre su var. DÜNYADA SUYUN DAĞILIMI

Detaylı

Yeraltı Suyu Akışı. Yeraltı Suyu Boşalımı ve Darcy Kanunu

Yeraltı Suyu Akışı. Yeraltı Suyu Boşalımı ve Darcy Kanunu Su tablası haritası. Kuyularda su seviyesiyle su tablası çakışmaktadır. A. Kuyuların lokasyonu ve su tablasının deniz seviyesi üzerindeki yüksekliği bir harita üzerinde çizilir. B. Bu veri noktaları düzenli

Detaylı

T.C. SÜLEYMAN DEMĠREL ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

T.C. SÜLEYMAN DEMĠREL ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ T.C. SÜLEYMAN DEMĠREL ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ KIYI AKĠFERLERĠNDE TUZLU SU GĠRĠġĠMĠNĠN MODELLENMESĠ VE YERALTISUYU KULLANIMI OPTĠMĠZASYONUNA YÖNELĠK MUHTEMEL SENARYOLAR: TUNUS COTE ORĠENTALE

Detaylı

İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU

İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU AR TARIM SÜT ÜRÜNLERİ İNŞAAT TURİZM ENERJİ SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU ÇANAKKALE İLİ GELİBOLU İLÇESİ SÜLEYMANİYE KÖYÜ TEPELER MEVKİİ Pafta No : ÇANAKKALE

Detaylı

713 SU TEMİNİ VE ÇEVRE ÖDEV #1

713 SU TEMİNİ VE ÇEVRE ÖDEV #1 713 SU TEMİNİ VE ÇEVRE ÖDEV #1 Teslim tarihi:- 1. Bir şehrin 1960 yılındaki nüfusu 35600 ve 1980 deki nüfusu 54800 olarak verildiğine göre, bu şehrin 1970 ve 2010 yıllarındaki nüfusunu (a) aritmetik artışa

Detaylı

KIZILIRMAK NEHRİ TAŞKIN RİSK HARİTALARI VE ÇORUM-OBRUK BARAJI MANSABI KIZILIRMAK YATAK TANZİMİ

KIZILIRMAK NEHRİ TAŞKIN RİSK HARİTALARI VE ÇORUM-OBRUK BARAJI MANSABI KIZILIRMAK YATAK TANZİMİ KIZILIRMAK NEHRİ TAŞKIN RİSK HARİTALARI VE ÇORUM-OBRUK BARAJI MANSABI KIZILIRMAK YATAK TANZİMİ Sunan Dr. Burak Turan NFB Mühendislik ve Müşavirlik Dr. Burak TURAN 1, Fayik TURAN 2, M. Denizhan BÜTÜN 3

Detaylı

TÜRKİYE DE SINIRAŞAN YERALTISUYU REZERVLERİ VE KULLANIMI

TÜRKİYE DE SINIRAŞAN YERALTISUYU REZERVLERİ VE KULLANIMI TÜRKİYE DE SINIRAŞAN YERALTISUYU REZERVLERİ VE KULLANIMI Hasan KIRMIZITAŞ Jeoloji Mühendisi DSİ Genel Müdürlüğü Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı Yeraltısuları Etüt ve Değerlendirme

Detaylı

JEM 302 MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ UYGULAMA NOTLARI

JEM 302 MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ UYGULAMA NOTLARI ANKARA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JEM 302 MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ UYGULAMA NOTLARI Dr. Koray ULAMIŞ Şubat 2010 Ankara Ad Soyad : Numara : JEM 302 Mühendislik Jeolojisi

Detaylı

KIYI AKİFERLERİNDE TUZLANMA VE KIYI AKİFERLERİNİN YÖNETİMİ

KIYI AKİFERLERİNDE TUZLANMA VE KIYI AKİFERLERİNİN YÖNETİMİ 6. Ulusal Kıyı Mühendisliği Sempozyumu 99 KIYI AKİFERLERİNDE TUZLANMA VE KIYI AKİFERLERİNİN YÖNETİMİ Emel İRTEM Doç. Dr. Balıkesir Üniversitesi Müh.Mim.Fakültesi İnş.Müh.Böl. Balıkesir mirtem@balikesir.edu.tr

Detaylı

HİDROJEOLOJİ. Gözenekli Ortam ve Akifer Özellikleri. 5.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT

HİDROJEOLOJİ. Gözenekli Ortam ve Akifer Özellikleri. 5.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT HİDROJEOLOJİ 5.Hafta Gözenekli Ortam ve Akifer Özellikleri Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Gözenekli Ortamın Özellikleri Gözeneklilik Özgül verim Özgül tutulma Geçirgenlik Hidrolik iletkenlik

Detaylı

TORBALI OVASI YÜZEYSEL AKİFERİNDEKİ YERALTI SUYU AKIMININ MATEMATİKSEL MODELLEME İLE TESPİTİ

TORBALI OVASI YÜZEYSEL AKİFERİNDEKİ YERALTI SUYU AKIMININ MATEMATİKSEL MODELLEME İLE TESPİTİ V. ULUSAL HİDROLOJİ KONGRESİ Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara 5 7 Eylül 2007 TORBALI OVASI YÜZEYSEL AKİFERİNDEKİ YERALTI SUYU AKIMININ MATEMATİKSEL MODELLEME İLE TESPİTİ Alper Elçi 1, Orhan Gündüz

Detaylı

5. YERALTISUYU & SIZMA BASINCI (SEEPAGE PRESSURE)

5. YERALTISUYU & SIZMA BASINCI (SEEPAGE PRESSURE) 5. YERALTISUYU & SIZMA BASINCI (SEEPAGE PRESSURE) Toprak içindeki su: Toprağa giren su, yerçekimi etkisi ile aşağı doğru harekete başlar ve bir geçirimsiz tabakayla karşılaştığında, birikerek su tablasını

Detaylı

Doç. Dr. Ahmet APAYDIN DSİ 5. Bölge Müdürlüğü Jeotek. Hiz. ve Yeraltısuları Şube Müdürü

Doç. Dr. Ahmet APAYDIN DSİ 5. Bölge Müdürlüğü Jeotek. Hiz. ve Yeraltısuları Şube Müdürü Doç. Dr. Ahmet APAYDIN DSİ 5. Bölge Müdürlüğü Jeotek. Hiz. ve Yeraltısuları Şube Müdürü 1 Sunum İçeriği 1- DSİ Planlama Kademesi Hidrojeolojik Havza Etütleri 1970-1985 Dönemi ve sonraki dönem Yeşil Raporlar

Detaylı

Hava Kirleticilerin Atmosferde Dağılımı ve Hava Kalitesi Modellemesi P R O F. D R. A B D U R R A H M A N B A Y R A M

Hava Kirleticilerin Atmosferde Dağılımı ve Hava Kalitesi Modellemesi P R O F. D R. A B D U R R A H M A N B A Y R A M Hava Kirleticilerin Atmosferde Dağılımı ve Hava Kalitesi Modellemesi P R O F. D R. A B D U R R A H M A N B A Y R A M Temel Kavramlar Emisyon Dış Hava Kalitesi Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi Emisyon

Detaylı

... NO'LU RUHSATA İLİŞKİN (... DÖNEM) ARAMA FAALİYET RAPORU

... NO'LU RUHSATA İLİŞKİN (... DÖNEM) ARAMA FAALİYET RAPORU ARAMA FAALİYET RAPOR FORMATI İLÇE... (İL)... NO'LU RUHSATA İLİŞKİN (... DÖNEM) ARAMA FAALİYET RAPORU HAZIRLAYAN TEKNİK SORUMLU Adı Soyadı JEOLOJİ MÜHENDİSİ Oda Sicil No AY-YIL 1 İLETİŞİM İLE İLGİLİ BİLGİLER

Detaylı

Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi

Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi Hayreddin BACANLI Araştırma Dairesi Başkanı 1/44 İçindekiler Karadeniz ve Ortadoğu Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi. Gayesi. Model Genel Yapısı.

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Orhan ARKOÇ e-posta: orhan.arkoc@kirklareli.edu.tr Web : http://personel.kirklareli.edu.tr/orhan-arkoc 2 BÖLÜM 12 Baraj Jeolojisi 3 Barajlar ve Baraj inşaatlarında

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Dr.Öğr.Üyesi Orhan ARKOÇ e-posta: orhan.arkoc@kirklareli.edu.tr Web : http://personel.kirklareli.edu.tr/orhan.arkoc 2 BÖLÜM 12 Baraj Jeolojisi 3 12.1.Baraj nedir? Barajlar

Detaylı

MOCKUS HİDROGRAFI İLE HAVZA & TAŞKIN MODELLENMESİNE BİR ÖRNEK: KIZILCAHAMAM(ANKARA)

MOCKUS HİDROGRAFI İLE HAVZA & TAŞKIN MODELLENMESİNE BİR ÖRNEK: KIZILCAHAMAM(ANKARA) MOCKUS HİDROGRAFI İLE HAVZA & TAŞKIN MODELLENMESİNE BİR ÖRNEK: KIZILCAHAMAM(ANKARA) Tunç Emre TOPTAŞ Teknik Hizmetler ve Eğitim Müdürü, Netcad Yazılım A.Ş. Bilkent, Ankara, Öğretim Görevlisi, Gazi Üniversitesi,

Detaylı

Gevşek Zemin - Geçirgenlik kolay - Yüksek Permeabilite. Sıkı Zemin - Geçirgenlik zor - Düşük Permeabilite

Gevşek Zemin - Geçirgenlik kolay - Yüksek Permeabilite. Sıkı Zemin - Geçirgenlik zor - Düşük Permeabilite DARCY YASASI Gözenekli bir ortamda suyun akış hızı, yük kaybı ile doğru, suyun aktığı yolun uzunluğuyla ters orantılıdır. Laminar akış için geçerlidir. Ortalama akış kızı hidrolik eğim ( h/ L) ile doğru

Detaylı

INM 305 Zemin Mekaniği

INM 305 Zemin Mekaniği Hafta_8 INM 305 Zemin Mekaniği Zeminlerde Gerilme ve Dağılışı Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN inankeskin@karabuk.edu.tr, inankeskin@gmail.com Haftalık Konular Hafta 1: Zeminlerin Oluşumu Hafta 2: Hafta 3: Hafta

Detaylı

HİDROJEOLOJİ. Yeraltında suyun bulunuşu Akifer özellikleri_gözenekli ortam. 4.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT

HİDROJEOLOJİ. Yeraltında suyun bulunuşu Akifer özellikleri_gözenekli ortam. 4.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT HİDROJEOLOJİ 4.Hafta Yeraltında suyun bulunuşu Akifer özellikleri_gözenekli ortam Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-terleme Yağış Yüzeysel akış Yeraltına

Detaylı

TEBLİĞ. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünden: İÇME SUYU TEMİN EDİLEN AKİFER VE KAYNAKLARIN KORUMA ALANLARININ BELİRLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ

TEBLİĞ. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünden: İÇME SUYU TEMİN EDİLEN AKİFER VE KAYNAKLARIN KORUMA ALANLARININ BELİRLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ 10 Ekim 2012 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 28437 Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünden: TEBLİĞ İÇME SUYU TEMİN EDİLEN AKİFER VE KAYNAKLARIN KORUMA ALANLARININ BELİRLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç,

Detaylı

Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite

Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite Zemindeki mühendislik problemleri, zeminin kendisinden değil, boşluklarında bulunan boşluk suyundan kaynaklanır. Su olmayan bir gezegende yaşıyor olsaydık, zemin

Detaylı

Büyüklüklerine Göre Zemin Malzemeleri

Büyüklüklerine Göre Zemin Malzemeleri SIZMA Sızma (infiltrasyon) yerçekimi ve kapiler kuvvetlerin etkisiyle olur. Sızan su önce zemin nemini arttırır ve yüzeyaltı akışını oluşturur. Geriye kalan (yüzeyaltı akışına katılmayan) su ise perkolasyon

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2004 (2) 50-55 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Teknik Not Civata-Somun bağlantı sistemlerinde temas gerilmelerinin üç boyutlu

Detaylı

ZEMİNLERİN GEÇİRİMLİLİĞİ YRD. DOÇ. DR. TAYLAN SANÇAR

ZEMİNLERİN GEÇİRİMLİLİĞİ YRD. DOÇ. DR. TAYLAN SANÇAR ZEMİNLERİN GEÇİRİMLİLİĞİ YRD. DOÇ. DR. TAYLAN SANÇAR Suyun Toprak ve Kayalar içerisindeki hareketi Suyun Toprak ve Kayalar içerisindeki hareketi Hatırlanması gereken iki kural vardır 1. Darcy Kanunu 2.

Detaylı

ÇEV314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. KanalizasyonŞebekelerinde Hidrolik Hesaplar

ÇEV314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. KanalizasyonŞebekelerinde Hidrolik Hesaplar 9.3.08 ÇE34 Yağmursuyu ve Kanalizasyon KanalizasyonŞebekelerinde Hidrolik Hesaplar r. Öğr. Üy. Özgür ZEYAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Kanalizasyon İçinde Akışı Etkileyen Faktörler Eğim Akışın kesit

Detaylı

HİDROLİK. Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU

HİDROLİK. Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU HİDROLİK Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU Ders Hakkında Genel Bilgiler Görüşme Saatleri:---------- Tavsiye edilen kitaplar: 1-Hidrolik (Prof. Dr. B. Mutlu SÜMER, Prof. Dr. İstemi ÜNSAL. ) 2-Akışkanlar Mekaniği

Detaylı

HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN

HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN 1-1 YARDIMCI DERS KİTAPLARI VE KAYNAKLAR Kitap Adı Yazarı Yayınevi ve Yılı 1 Hidroloji Mehmetçik Bayazıt İTÜ Matbaası, 1995 2 Hidroloji Uygulamaları Mehmetçik Bayazıt Zekai

Detaylı

BÖLÜM-1 HİDROLOJİNİN TANIMI VE ÖNEMİ

BÖLÜM-1 HİDROLOJİNİN TANIMI VE ÖNEMİ BÖLÜM-1 HİDROLOJİNİN TANIMI VE ÖNEMİ 1.1 GİRİŞ Hidrolojinin kelime anlamı su bilimi olup böyle bir bilime ihtiyaç duyulması suyun doğadaki bütün canlıların yaşamını devam ettirebilmesi için gereken çok

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YERALTI SUYU KORUMA ALANLARI

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YERALTI SUYU KORUMA ALANLARI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YERALTI SUYU KORUMA ALANLARI SU KALİTESİ YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI YERALTI SULARI KALİTE ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Haziran 2014 Sunu İçeriği Koruma

Detaylı

10-11 Şubat 2014 DSİ ETLİK EĞİTİM TESİSLERİ ANKARA

10-11 Şubat 2014 DSİ ETLİK EĞİTİM TESİSLERİ ANKARA 10-11 Şubat 2014 DSİ ETLİK EĞİTİM TESİSLERİ ANKARA ÇALIŞMA GRUBU Adı Soyadı Görevi Çalıştığı Kurum Dr. Ozan DENİZ Başkan Çanakkale Onsekiz Mart Üni. Jeoloji Mühendisliği Bölümü Birol ÖZER Başkan Yardımcısı

Detaylı

MEVZİİ İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU

MEVZİİ İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU SINIRLI SORUMLU KARAKÖY TARIMSAL KALKINMA KOOP. MEVZİİ İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU ÇANAKKALE İLİ BAYRAMİÇ İLÇESİ KARAKÖY KÖYÜ Pafta No : 1-4 Ada No: 120 Parsel No: 61 DANIŞMANLIK ÇEVRE

Detaylı

AÇIK KANAL AKIMI. Hopa Yukarı Sundura Deresi-ARTVİN

AÇIK KANAL AKIMI. Hopa Yukarı Sundura Deresi-ARTVİN AÇIK KANAL AKIMI Hopa Yukarı Sundura Deresi-ARTVİN AÇIK KANAL AKIMI (AKA) Açık kanal akımı serbest yüzeyli akımın olduğu bir akımdır. serbest yüzey hava ve su arasındaki ara yüzey @ serbest yüzeyli akımda

Detaylı

1. DOĞAL ÜZERİNDEKİ ETKİLER. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com

1. DOĞAL ÜZERİNDEKİ ETKİLER. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ Doğal Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Biyolojik ve Ekolojik Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Sosyoekonomik Etkiler Sağlık Etkileri 1. DOĞAL KAYNAKLAR ÜZERİNDEKİ

Detaylı

EK-3 NEWMONT-OVACIK ALTIN MADENİ PROJESİ KEMİCE (DÖNEK) DERESİ ÇEVİRME KANALI İÇİN TAŞKIN PİKİ HESAPLAMALARI

EK-3 NEWMONT-OVACIK ALTIN MADENİ PROJESİ KEMİCE (DÖNEK) DERESİ ÇEVİRME KANALI İÇİN TAŞKIN PİKİ HESAPLAMALARI EK-3 NEWMONT-OVACIK ALTIN MADENİ PROJESİ KEMİCE (DÖNEK) DERESİ ÇEVİRME KANALI İÇİN TAŞKIN PİKİ HESAPLAMALARI Hydrau-Tech Inc. 33 W. Drake Road, Suite 40 Fort Collins, CO, 80526 tarafından hazırlanmıştır

Detaylı

Kütlesel kuvvetlerin sadece g den kaynaklanması hali;

Kütlesel kuvvetlerin sadece g den kaynaklanması hali; KDN03-1 AKIŞKANLARIN STATİĞİ: HİDROSTATİK Basınç kavramı z σ a dz ds σx α x dx y σz Hidrostatikte ise olduğundan i = 0; Hidrostatik problemlerde sadece 1, 2, 3 olabilir. İnceleme kolaylığı için 2-boyutlu

Detaylı

ÇEV 4721 Çevresel Modelleme

ÇEV 4721 Çevresel Modelleme ÇEV 4721 Çevresel Modelleme 1. Çevresel Modellemeye Giriş Doç.Dr. Alper Elçi Ders Tanıtımı Dersin Amacı Öğrenme Çıktıları Değerlendirme Yöntemi Ders Kitapları Ders Programı Model Nedir? Gerçek bir sistemin

Detaylı

İNM 106 İnşaat Mühendisleri için Jeoloji

İNM 106 İnşaat Mühendisleri için Jeoloji Hafta_9 İNM 106 İnşaat Mühendisleri için Jeoloji Yeraltı Suları ve jeolojisi Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN inankeskin@karabuk.edu.tr, inankeskin@gmail.com Dersin Amacı Yer bilimlerinin temel kavramlarını inşaat

Detaylı

Zeminlerin Sıkışması ve Konsolidasyon

Zeminlerin Sıkışması ve Konsolidasyon Zeminlerin Sıkışması ve Konsolidasyon 2 Yüklenen bir zeminin sıkışmasının aşağıdaki nedenlerden dolayı meydana geleceği düşünülür: Zemin danelerinin sıkışması Zemin boşluklarındaki hava ve /veya suyun

Detaylı

3. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 29-30 Nisan 2013, İstanbul

3. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 29-30 Nisan 2013, İstanbul 3. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 29-30 Nisan 2013, İstanbul Taşkınların Sebepleri, Ülkemizde Yaşanmış Taşkınlar ve Zararları, CBS Tabanlı Çalışmalar Taşkın Tehlike Haritaları Çalışmaları Sel ve Taşkın Strateji

Detaylı

JEOTERMAL KAYNAK ARAMALARINDA HİDROJEOLOJİ ÇALIŞMALARI

JEOTERMAL KAYNAK ARAMALARINDA HİDROJEOLOJİ ÇALIŞMALARI JEOTERMAL KAYNAK ARAMALARINDA HİDROJEOLOJİ ÇALIŞMALARI Nilgün DOĞDU* GİRİŞ Hidrojeoloji suyun yer altında bulunuşu, kalitesi, miktarı, işletilmesi, su içeren birimin (akifer) hidrolik ve ortam özellikleri

Detaylı

HİDROLOJİ DERS NOTLARI

HİDROLOJİ DERS NOTLARI Balıkesir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü umutokkan@balikesir.edu.tr HİDROLOJİ DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Umut OKKAN Hidrolik Anabilim Dalı Ders Kapsamında Yararlanılabilecek Bazı Kaynaklar Balıkesir

Detaylı

Yüzeyaltı Drenaj (Subsurface Drainage) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN

Yüzeyaltı Drenaj (Subsurface Drainage) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Yüzeyaltı Drenaj (Subsurface Drainage) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Neden gerekli? Hat üstyapısının drenajı için Yer altı suyunu kontrol etmek için Şevlerin drene edilmesi için gereklidir. Yüzeyaltı drenaj,

Detaylı

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK Toprak yüzüne gelmiş olan suyun, toprak içine girme olayına ve hareketine denir. Ölçü birimi mm-yağış tır. Doygunluk tabakası. Toprağın yüzündeki

Detaylı

Hidroloji Disiplinlerarası Bir Bilimdir

Hidroloji Disiplinlerarası Bir Bilimdir HİDROLOJİ KAPSAM Hidrolojik Çevrim ve Elemanları Hidrolojik Değişkenlerin Ölçülmesi ve Analizi Yağış Buharlaşma Terleme Sızma Analizleri Akım Ölçümleri ve Verilerin Analizi Yüzeysel Akış Yağış-Akış İlişkisi

Detaylı

ZEMİNLERDE SU ZEMİN SUYU

ZEMİNLERDE SU ZEMİN SUYU ZEMİNLERDE SU ZEMİN SUYU Bir zemin kütlesini oluşturan taneler arasındaki boşluklar kısmen ya da tamamen su ile dolu olabilir. Zeminlerin taşıma gücü, yük altında sıkışması, şevler ve toprak barajlar gibi

Detaylı

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUARI SÜREKLİ KARIŞTIRMALI REAKTÖR DENEYİ 2012 KONYA İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... ii SİMGELER VE

Detaylı

BİTKİ SU TÜKETİMİ 1. Bitkinin Su İhtiyacı

BİTKİ SU TÜKETİMİ 1. Bitkinin Su İhtiyacı BİTKİ SU TÜKETİMİ 1. Bitkinin Su İhtiyacı Bitki, yapraklarından sürekli su kaybeder; bünyesindeki su oranını belirli seviyede tutabilmesi için kaybettiği kadar suyu kökleri vasıtasıyıla topraktan almak

Detaylı

HİDROJEOLOJİ MÜHENDİSİ

HİDROJEOLOJİ MÜHENDİSİ TANIM İçme, kullanma, sulama, hidrolik ve jeotermal enerji üretimi amacıyla istenilen miktar ve kalitede yüzey ve yeraltı suyunun araştırılması ve suların kirletici etkilerden korunması konularında teknik

Detaylı

Taşınım Olayları II MEMM2009 Akışkanlar Mekaniği ve Isı Transferi bahar yy. borularda sürtünmeli akış. Prof. Dr.

Taşınım Olayları II MEMM2009 Akışkanlar Mekaniği ve Isı Transferi bahar yy. borularda sürtünmeli akış. Prof. Dr. Taşınım Olayları II MEMM009 Akışkanlar Mekaniği ve Isı Transferi 07-08 bahar yy. borularda sürtünmeli akış Prof. Dr. Gökhan Orhan istanbul üniversitesi / metalurji ve malzeme mühendisliği bölümü Laminer

Detaylı

sayısal haritalardan taşkın tahmin we erken uyars sistemlerinde yararlanma

sayısal haritalardan taşkın tahmin we erken uyars sistemlerinde yararlanma sayısal haritalardan taşkın tahmin we erken uyars sistemlerinde yararlanma Prof. Dr. Şenol Kuşçu ÖZET Baraj, gölet, köprü ve menfezlerin; yol Bir dere ya da ırmağın yağış havzasının hendeklerinin, şehirlerde

Detaylı

ĐMAR PLANINA ESAS JEOLOJĐK-JEOTEKNĐK ETÜT RAPORU

ĐMAR PLANINA ESAS JEOLOJĐK-JEOTEKNĐK ETÜT RAPORU SAHĐBĐ ĐLĐ ĐLÇESĐ KÖYÜ MEVKĐĐ : BĐGA MERMER SANAYĐ VE TĐC. LTD. ŞTĐ : ÇANAKKALE : BĐGA : KOCAGÜR : SARIGÖL PAFTA NO : 6 ADA NO : -- PARSEL NO : 1731-1732-1734 ĐMAR PLANINA ESAS JEOLOJĐK-JEOTEKNĐK ETÜT

Detaylı

ÖRNEK SAYILARININ BELİRLENMESİNDE SEKTÖR VE SAHALARA GÖRE FARKLI YAKLAŞIMLAR

ÖRNEK SAYILARININ BELİRLENMESİNDE SEKTÖR VE SAHALARA GÖRE FARKLI YAKLAŞIMLAR ÖRNEK SAYILARININ BELİRLENMESİNDE SEKTÖR VE SAHALARA GÖRE FARKLI YAKLAŞIMLAR Burak DEVECİ Genel Müdür, Jeoloji Müh. T. +90 312 442 8939 M. +90 532 151 2276 burak.deveci@bcagroup.com.tr Ön İnceleme Örnekleme

Detaylı

TARIMSAL DRENAJ HAVZALARINDA SU BÜTÇESİ HESABI: SEYHAN ALT HAVZASI ÖRNEĞİ

TARIMSAL DRENAJ HAVZALARINDA SU BÜTÇESİ HESABI: SEYHAN ALT HAVZASI ÖRNEĞİ TARIMSAL DRENAJ HAVZALARINDA SU BÜTÇESİ HESABI: SEYHAN ALT HAVZASI ÖRNEĞİ Mahmut ÇETİN Ç. Ü. Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, Adana E-Mail: mcet64@cu.edu.tr T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ

Detaylı

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Makine Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim Dalı Akışkanlar Mekaniği Genel Laboratuvar Föyü Güz Dönemi Öğrencinin Adı Soyadı : No : Grup

Detaylı

Akışkanların Dinamiği

Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiğinde Kullanılan Temel Prensipler Gaz ve sıvı akımıyla ilgili bütün problemlerin çözümü kütlenin korunumu, enerjinin korunumu ve momentumun korunumu prensibe dayanır.

Detaylı

Yeraltısuyu Akım Probleminin Sonlu Farklar Metodunu ile Çözümü. The Solution of Groundwater Problem Using Finite Differences Method

Yeraltısuyu Akım Probleminin Sonlu Farklar Metodunu ile Çözümü. The Solution of Groundwater Problem Using Finite Differences Method Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 10, No: 1, 2014 (15-21) Electronic Journal of ConstructionTechnologies Vol: 10, No: 1, 2014 (15-21) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com e-issn:1305-631x

Detaylı

BAŞKENT ANKARA NIN YERALTISUYU POTANSİYELİ VE YÖNETİMİ

BAŞKENT ANKARA NIN YERALTISUYU POTANSİYELİ VE YÖNETİMİ BAŞKENT ANKARA NIN YERALTISUYU POTANSİYELİ VE YÖNETİMİ Hazırlayan: Hasan KIRMIZITAŞ : JMO üyesi İsmet CENGİZ : JMO Başkanı 2000 yılı Stokholm Su Sempozyumunda: Halen 26 ülkede 350 milyon civarında insanın

Detaylı

Emisyon Envanteri ve Modelleme. İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik

Emisyon Envanteri ve Modelleme. İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik Emisyon Envanteri ve Modelleme İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik İçerik Emisyon Envanteri Emisyon Kaynaklarına Göre Bilgiler Emisyon Faktörleri ve Hesaplamalar Modelleme Emisyon Envanteri

Detaylı

ÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ

ÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ ÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ Ön çöktürme havuzlarında normal şartlarda BOİ 5 in % 30 40 ı, askıda katıların ise % 50 70 i giderilmektedir. Ön çöktürme havuzunun dizaynındaki amaç, stabil (havuzda

Detaylı

KARADENİZ MÜHENDİSLİK

KARADENİZ MÜHENDİSLİK KARADENİZ MÜHENDİSLİK BAĞLIK MAH. ŞEHİT RIDVAN CAD. NO:25/1 KDZ EREĞLİ / ZONGULDAK TEL & FAX : 0 (372) 322 46 90 GSM : 0 (532) 615 57 26 ZONGULDAK İLİ EREĞLİ İLÇESİ KIYICAK KÖYÜ İNCELEME ALANI F.26.c.04.c.4.d

Detaylı

Bahar. Hidroloji. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1.

Bahar. Hidroloji. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1. Hidroloji Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 1 Hidroloji

Detaylı

Harran Ovasında (Şanlıurfa) Sulama Sonrası Oluşan Taban Suyu Ve Tuzluluk Sorunlarının Nedenleri ve Çözüm önerileri

Harran Ovasında (Şanlıurfa) Sulama Sonrası Oluşan Taban Suyu Ve Tuzluluk Sorunlarının Nedenleri ve Çözüm önerileri Harran Ovasında (Şanlıurfa) Sulama Sonrası Oluşan Taban Suyu Ve Tuzluluk Sorunlarının Nedenleri ve Çözüm önerileri Hasan KIRMIZITAŞ Jeoloji Mühendisi DSİ 5. Bölge Müdürlüğü-ANKARA E.mail: hasankirmizitas@yahoo.com

Detaylı

SU YAPILARI. Sulama ve Kurutma. 9.Hafta. Prof.Dr. N.Nur ÖZYURT

SU YAPILARI. Sulama ve Kurutma. 9.Hafta. Prof.Dr. N.Nur ÖZYURT SU YAPILARI 9.Hafta Sulama ve Kurutma Prof.Dr. N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Sulama ve Kurutma Nedir? Bitkilerin gelişmesi için gerekli olan fakat doğal yollarla karşılanamayan suyun zamanında,

Detaylı

Esin Ö. ÇEVİK Prof. Dr. cevik@yildiz.edu.tr

Esin Ö. ÇEVİK Prof. Dr. cevik@yildiz.edu.tr İSTANBUL BOĞAZI NDA AKINTI İKLİMİ ÇALIŞMASI Yalçın, YÜKSEL Prof. Dr. yuksel@yildiz.edu.tr Berna AYAT bayat@yildiz.edu.tr M. Nuri ÖZTÜRK meozturk@yildiz.edu.tr Burak AYDOĞAN baydogan@yildiz.edu.tr Işıkhan

Detaylı

Uluslararası Yavuz Tüneli

Uluslararası Yavuz Tüneli Uluslararası Yavuz Tüneli (International Yavuz Tunnel) Tünele rüzgar kaynaklı etkiyen aerodinamik kuvvetler ve bu kuvvetlerin oluşturduğu kesme kuvveti ve moment diyagramları (Aerodinamic Forces Acting

Detaylı

990k Bozulmamış Çakıl Sırtı. 990k Bozulmamış Çakıl Sırtı

990k Bozulmamış Çakıl Sırtı. 990k Bozulmamış Çakıl Sırtı Eğim (m/m) Datum üstü yükseklik (m) 990k Bozulmamış Çakıl Sırtı Uzaklık (m) 990k Bozulmamış Çakıl Sırtı Tüm veri Dönme noktaları Lineer (dönme nokt.) Lineer (tüm veri) Uzaklık (m) KENNETH L. PIERCE STEVEN

Detaylı

SU DAĞITIM ŞEBEKELERİNİN MODELLENMESİ

SU DAĞITIM ŞEBEKELERİNİN MODELLENMESİ TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI ANKARA ŞUBESİ SU DAĞITIM ŞEBEKELERİNİN MODELLENMESİ Gençer Gençoğlu 1 Giriş Su Dağıtım Şebekeleri, Su Temin Sistemleri nin bileşenlerinden biridir. Amacı ise istenilen miktarda

Detaylı

Hidroloji. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat

Hidroloji. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Hidroloji Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat 2 Hidroloji Bölüm-1 Hidrolojinin Tanımı ve Önemi Bölüm-2 Yağışlar (Precipitation)

Detaylı

KMM 302 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI I

KMM 302 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI I SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KMM 302 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI I DOĞAL ve ZORLANMIŞ ISI TAŞINIMI Danışman Yrd.Doç.Dr. Banu ESENCAN TÜRKASLAN ISPARTA,

Detaylı

JEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN İŞLETME/REVİZE İŞLETME PROJESİ FORMATI İLÇE (İL). NUMARALI ARAMA RUHSATINA İLİŞKİN İŞLETME PROJESİ

JEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN İŞLETME/REVİZE İŞLETME PROJESİ FORMATI İLÇE (İL). NUMARALI ARAMA RUHSATINA İLİŞKİN İŞLETME PROJESİ JEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN İŞLETME/REVİZE İŞLETME PROJESİ FORMATI İLÇE (İL). NUMARALI ARAMA RUHSATINA İLİŞKİN İŞLETME PROJESİ HAZIRLAYAN (Jeoloji Mühendisi) Adı Soyadı : Oda Sicil No (*) : AY-YIL Ruhsat

Detaylı

USBS Ulusal Su Bilgi Sistemi Projesi

USBS Ulusal Su Bilgi Sistemi Projesi USBS Ulusal Su Bilgi Sistemi Projesi USBS YAPISI 08.12.2014 Su Yönetimi Genel Müdürlüğü İzleme ve Su Bilgi Sistemi Dairesi Başkanlığı Su Bilgi Sistemi Şube Müdürlüğü 1 Sunum Planı Geçmiş Süreçler Gelecek

Detaylı

HASAN PARLAR A AİT İZMİR İLİ KEMALPAŞA İLÇESİ YİĞİTLER KÖYÜ 14 PAFTA 24 ADA 13 PARSELDE AÇILACAK SONDAJ KUYUSUNUN HİDROJEOLOJİK ETÜD RAPORU

HASAN PARLAR A AİT İZMİR İLİ KEMALPAŞA İLÇESİ YİĞİTLER KÖYÜ 14 PAFTA 24 ADA 13 PARSELDE AÇILACAK SONDAJ KUYUSUNUN HİDROJEOLOJİK ETÜD RAPORU Firma logosu.... ŞİRKETİ / FİRMASI HASAN PARLAR A AİT İZMİR İLİ KEMALPAŞA İLÇESİ YİĞİTLER KÖYÜ 14 PAFTA 24 ADA 13 PARSELDE AÇILACAK SONDAJ KUYUSUNUN HİDROJEOLOJİK ETÜD RAPORU Ahmet TANRIKULU JEOLOJİ MÜHENDİSİ

Detaylı

Kuyu yeri seçimine yönelik bîr hidrojeolojik etüt sistematiğinde jeohidrolojik ve hidrojeolojik ortam kavı anılarının önemi

Kuyu yeri seçimine yönelik bîr hidrojeolojik etüt sistematiğinde jeohidrolojik ve hidrojeolojik ortam kavı anılarının önemi 5 Turgut ÖZTAŞ İ.T.Ü. Maden Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 80626 Maslak-İstanbul Kuyu yeri seçimine yönelik bîr hidrojeolojik etüt sistematiğinde jeohidrolojik ve hidrojeolojik ortam kavı anılarının

Detaylı

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu HAFTALIK DERS PLANI Hafta Konular Kaynaklar 1 Zeminle İlgili Problemler ve Zeminlerin Oluşumu [1], s. 1-13 2 Zeminlerin Fiziksel Özellikleri [1], s. 14-79; [23]; [24]; [25] 3 Zeminlerin Sınıflandırılması

Detaylı

4. Adveksiyon ve Difüzyon Süreçleri

4. Adveksiyon ve Difüzyon Süreçleri 4. Adveksiyon ve Difüzyon Süreçleri ÇEV 3523 Çevresel Taşınım Süreçleri Prof.Dr. Alper ELÇİ Çevrede Taşınım Süreçleri Kirletici/madde taşınım süreçleri: 1. Adveksiyon 2. Difüzyon 3. Dispersiyon Adveksiyon

Detaylı

Ders Kitabı. Doç. Dr. İrfan Yolcubal Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü htpp:/jeoloji.kocaeli.edu.tr/

Ders Kitabı. Doç. Dr. İrfan Yolcubal Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü htpp:/jeoloji.kocaeli.edu.tr/ HİDROLOJİ Doç. Dr. İrfan Yolcubal Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü htpp:/jeoloji.kocaeli.edu.tr/ Ders Kitabı Hidroloji Mehmetçik Bayazıt Birsen Yayınevi 224 sayfa, 3. Baskı, 2004 Yardımcı

Detaylı

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ Giriş Isı değiştiricileri (eşanjör) değişik tiplerde olup farklı sıcaklıktaki iki akışkan arasında ısı alışverişini temin ederler. Isı değiştiricileri başlıca yüzeyli

Detaylı