Kanser oluşumunda diyetin rolü yaklaşık % olarak bildirilmektedir.

Transkript

1

2 Kanser oluşumunda diyetin rolü yaklaşık % olarak bildirilmektedir.

3 Bu nedenle özellikle tanı sonrası hastalarda beslenme düzeninde değişiklik yapma çabaları oluşmaktadır. Kanserle mücadelede güçlü olmak için sağlıklı beslenmek amacıyla gözler besinlere çevrilmektedir.

4 Yapılan bir çalışmada, kanser hastalarının daha sağlıklı beslenmek, egzersiz yapmak ve sigarayı bırakmak gibi yaşam tarzı değişikliklerine karşı güçlü bir ilgi duydukları bildirilmiştir (Patterson,R.E et all:journal of American Dietetic Association,103(3), ,2003.) Başka bir çalışmada hastaların %93 ünün, sağlıklı beslenmenin tedaviye olan yanıtlarını olumlu etkilediğine inandığı bildirilmiştir. (Claghorn,K.V.et all.j.am.diet.asso,105(8), )

5 Kanserde diyet tedavisi her zaman destekleyicidir. Klinik ve de metastatik kanseri diyetle yok etme düşüncesi HAYAL, hızını etkileme düşüncesi ise RASYONEL bir yaklaşımdır diyebiliriz.

6 Umut????? Hayaller Mucizeler yaratma çabası BESLENME İSTİSMAR ŞEHİR EFSANELERİ

7 SORU 1 - ŞEKER Şeker kanseri besler mi? Şeker yersem tümörümün büyümesine neden olur muyum?

8 SORU 1 - ŞEKER Vücudumuzdaki bütün hücreler (kanser hücreleri de) yakıt olarak kan dolaşımından glikozu kullanırlar. Bir kısım glikoz vücut tarafından glikoneogenezis yolu ile protein ve yağlardan da üretilmektedir.

9 SORU 1 - ŞEKER Meyveler Sebzeler Yağlı tohumlar Kurubaklagiller Tahıllar Süt ve süt ürünleri Doğal olarak şeker içerirler ancak aynı zamanda vitamin, mineral, antioksidan ve fitokimyasallar da bu besinlerde bulunmaktadır.

10 SORU 1 - ŞEKER Buna karşın masa şekeri kanser riskini azaltan besin öğelerini içermez, sadece enerji alımını arttırır. Aynı zamanda yüksek şeker alımı obeziteyi tetikleyerek indirekt olarak kanser riskini arttırmaktadır.

11 SORU 1 - ŞEKER Glisemik indeks ve glisemik yük İle meme, kolorektal, endometrium ve pankreas kanserleri arasında önemli pozitif ilişkinin olduğu gösterilmiştir.

12 SORU 1 - ŞEKER Şekerli içecekler Tatlandırılmış tahıllar Kekler Şekerlemeler Kurabiyeler gibi besinleri sınırlayarak şeker alımını azaltabilirsiniz (Amerikan Kanser Cemiyeti)

13 SORU 1 - ŞEKER Eklenmiş şeker günlük enerji alımının %10 dan az olmalıdır.

14 SORU 1 - ŞEKER Sağlıklı hücreler Yiyeceklere ilave besinsiz edilen şeker sınırlanmalı, kalmadan, kanser hücreleri Karbonhidratların en iyi kaynağı olan kompleks karbonhidratlar de besinsiz tercih kalmaz. edilmelidir.

15 SORU 2 - SÜT SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİ TÜKETEBİLİR MİYİM?

16 SORU 2 - SÜT İnternette süt ve süt ürünlerinin kansere neden olduğu ile ilgili birçok iddia vardır. Hatta bazı çalışmalar süt ve süt ürünleri ile kanser arasındaki ilişkiyi destekler niteliktedir, ancak bu konuda yeterince kanıt mevcut değildir.

17 SORU 2 - SÜT Süt ve ürünlerinin tüketiminin bazı epidemiyolojik çalışmalar, prospektif ve vaka kontrol çalışmalarında prostat kanseri riskinin artışı ile ilişkili olduğu gözlemlenmiştir. Yüksek kalsiyum tüketimi, D vitamininin aktif forma dönüşümünü baskılayarak D vitamininin prostat kanseri üzerine olan anti tümör etkisini baskılamaktadır. (Rodriguez C et al. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 2003; 12: ) (Franceschi S, et al.y. International Journal of Cancer. 1995; 63: ) ( Toniolo P, et,al Epidemiology. 1994; 5: ) (Asia Pac J Clin Nutr 2007;16 (3): )

18 SORU 2 - SÜT Geniş çaplı yapılan II. Kanser den Korunma Çalışması Beslenme Kohortu nda da süt ürünleri tüketimi ile Prostat kanseri arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Ancak önerilen miktarlarda süt ve ürünleri tüketimi ile prostat kanseri arasında bir ilişki saptanamamıştır. (Rodriguez C et al. Calcium, Dairy Products, and Risk of Prostate Cancer in a Prospective Cohort of United States Men. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 2003; 12: ).

19 SORU 2 - SÜT Diğer açıdan; sütün kolon kanserine karşı koruyucu olduğu da bildirilmektedir. Mekanizmanın kalsiyumun intralüminal bölgede safra asitleri ile yağ asitlerini bağlaması ve bu bileşiklerin proliferatif stimulasyonunu düşürmesi olduğu düşünülmektedir. Shin MH, et al ; 94 (17):

20 SORU 2 - SÜT Laboratuar verileri, süt ve ürünlerinin (kalsiyum ve D vitamini) meme karsinogenezini azalttığına dair sonuçlar göstermektedir. Epidemiyolojik çalışmalara bakıldığında ise sonuçlar çelişkilidir. Postmenopozal kadınlarda meme kanseri ve süt ürünleri tüketimine bakıldığı geniş çaplı bir çalışma olan Hemşireler Sağlık Araştırma sında anlamlı bir etkileşime ulaşılamamıştır. (Rodriguez C et al. Calcium, Dairy Products, and Risk of Prostate Cancer in a Prospective Cohort of United States Men. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 2003; 12: ).

21 SORU 2 - SÜT Süt ve süt ürünleri içerdikleri Sonuç olarak, süt ve Ca, D Vitamini, kanser protein, etkileşiminin probiyotik, konjugelinoleik açıklanabilmesi asit nedeniyle için iyi yararlı bir planlanmış ve daha kaynaktır. kontrollü araştırmalara Ca alımı aynı zamanda gereksinim kolon kanserine duyulmaktadır. karşı koruyucudur. Süt ve süt ürünleri temel diyet planında kullanılmalıdır. Tam yağlı olanlar yerine düşük yağlılar tercih edilebilir.

22 SORU 3 KIRMIZI ET KIRMIZI ET TÜKETEBİLİR MİYİM?

23 SORU 3 KIRMIZI ET Yüksek sıcaklıklarda kırmızı etin pişirilmesi kanserojen bileşiklerin oluşmasına neden olabilir. Kırmızı etin fazla tüketimi (haftada 500 gr dan fazla) kolorektal kanser riskini arttırmaktadır. Eğer ızgara et tüketecekseniz; Renkli sebzelere odaklanın, Etleri marine edin, Kısmen ön pişirme uygulayın, Ağır ateşte yavaş pişirin.

24 SORU 4 KAHVE -ÇAY ÇAY VE KAHVE TÜKETEBİLİR MİYİM?

25 SORU 4 KAHVE - ÇAY Kahve 1000 den fazla kimyasal bileşik içerir ve fitokimyasallar ve antioksidanların zengin bir kaynağıdır. Mesela polifenoller oksidatif hasar ve inflamasyona karşı koruyucudur.

26 SORU 4 KAHVE - ÇAY Yapılan bir meta analiz çalışmasında kahve tüketiminin karaciğer,kolorektal,farinks,lösemi,pank reas,safra kesesi,prostat,özefagus kanser riskini azalttığı sonucuna varılmıştır (BMC Cancer 2011, 11:96 )

27 SORU 4 KAHVE - ÇAY Prostat kanseri ile kahve tüketimi arasındaki ilişkinin araştırıldığı erkeğin katıdığı çalışmada 6 fincandan fazla kahve tüketiminin ilerlemiş kanser riskini %50 azalttığı,1-3 fincan tüketenlerde ise bu oranın %22 olduğu bulunmuştur. (JNCI J Natl Cancer Inst (2011) doi: /jnci/djr151 )

28 SORU 4 KAHVE - ÇAY İsveç çalışmasında ise, günde 1 fincan ve daha az kahve tüketimi ile kıyaslandığında 5 fincan kahve içenlerde meme kanseri riski %57 azalmıştır (Breast Cancer Research 2011, 13:R49 )

29 SORU 4 KAHVE - ÇAY Çaylarda bulunan polifenollerin kolerektal kanser mutagenezine neden olan heterosiklik aromatik aminlere karşı korucuyu özellikleri bilinmektedir.

30 SORU 4 KAHVE - ÇAY Gerek yeşil çay, gerekse siyah çaydaki kateşinlerin ve theaflavinlerin normal hücre büyümesini engellemeden kanser hücrelerinin çoğalmasını engellediği gösterilmiştir. (Food and Chemical Toxicology. 40; , 2002) (Carcinogenesis. 27; , 2006.)

31 SORU 4 KAHVE - ÇAY Çay ve kahvenin kanser riskini azalttığına dair deliller yeterli değildir. Kahve 1-2 fincan /gün Çay 3-4 fincan /gün

32 SORU 5 ANTİOKSİDANLAR ANTİOKSİDAN VİTAMİN MİNERAL KULLANMALIMIYIM?

33 SORU 5 ANTİOKSİDANLAR Tedavi sırasında antioksidan suplemantasyonu ters etkilidir. Doktor tavsiyesi ile kullanıldığında RDA nın önerisinin üzerine çıkılmamalıdır. Güvenlik ve yarar için besinlere odaklanılmalıdır. Günde 5-9 porsiyon sebze meyve tüketimi önerilmektedir.

34 SORU 6 PROBİYOTİKLER PROBİYOTİK ÜRÜNLER KULLANABİLİRMİYİM?

35 SORU 5 PROBİYOTİKLER Probiyotikler yeterli miktarda tüketildiğinde insan sağlığı ve fizyolojisi üzerinde olumlu etki yapan yararlı canlı mikroorganizmalardır. Piyasada tablet,toz formları ve probiyotik ilaveli yoğurtlar olduğu gibi bizim günlük beslenmemizde kullandığımız yoğurt,kefir de probiyotik besinler olarak kabul edilmektedir.

36 SORU 5 PROBİYOTİKLER Tedavi sürecinde hastalarımızın günlük beslenme alışkanlığında yer alan yoğurt,ayran gibi doğal probiyotik yiyecekleri sınırlandırmıyoruz ancak probiyotik tablet veya probiyotik yoğurt tüketimi tavsiye edilmemektedir. Özellikle nötropenik dönemde, probiyotik yoğurt ve probiyotik tablet kullanılmamalıdır.

37 SORU 7 ALKOL ALKOL VE KANSER?

38 SORU 7 ALKOL Alkol tüketiminin birçok kanser türü (karaciğer, kolerektum, meme, özefagus, başboyun) ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Kırmızı şarabın kanser hücrelerinin çoğalmasını durdurduğu gösterilmiştir.bu etki içerdiği antioksidanlar ve bir fitokimyasal olan resveratrol ile ilişkilendirilmiştir. Koyu kırmızı üzüm ve üzüm suyu yerine alkolün kanseri önlediğine dair bir bilgi yoktur.

39 SORU 9 TEDAVİ SIRASINDA TÜKETMEYECEĞİM YİYECEKLER VAR MI?

40 GREYFURT

41 KARADUT

42 YABAN ÜZÜMÜ

43 NAR

44 BÖĞÜRTLEN

45 BİTKİ ÇAYLARI

46 Beslenmeyi etkileyen semptomlar %31 TAT DEĞİŞİKLİĞİ %24 İŞTAHSIZLIK %24 BULANTI Hastaların % 37 si beslenme bilgisine dış kaynaklardan (medya-internet,aile-arkadaş) ulaşıyor!!!!!!. Nutrition and Cancer,2010,62(2),

47 SORU İŞTAHIMI NASIL AÇABİLİRİM?

48 SORU İŞTAHIMI NASIL AÇABİLİRİM? Mümkünse günlük menü planlanmalıdır. Az hacimde, çok enerji içeren sık öğünler (2 saatte bir) tüketilmelidir. Öğün kompozisyonuna yardımcı olunmalıdır; enerji ve proteinden zengin yiyecekler, birkaç besin grubunu bir arada içeren yiyecekler tercih etmelidir.

49 SORU İŞTAHIMI NASIL AÇABİLİRİM? Örneğin, Yumurta ile terbiye edilmiş veya kıyma ve sebze ilave edilmiş çorbalar, Sütlaç, puding gibi sütlü tatlıları süt tozu ilave ederek hazırlamak, Bol peynirli sandviç veya tostlar, Krep, Milk shake, Dondurma, Ekstra enerji protein takviyeleri, Oral enteral beslenme ürünleri,

50 SORU İŞTAHIMI NASIL AÇABİLİRİM? Su ve diğer sıvı içecekler yemeklerden hemen önce ve yemek yerken tüketilmemelidir, En çok sevdiği besinleri denemesi konusunda cesaretlendirilmelidir, Sevdiği kişilerle yemek yemesi sağlanmaya çalışılmalıdır, Metalik tat alıyorsa plastik kaşıklar kullanılmalıdır.

51 SORU AĞIRLIK KONTROLÜNÜ NASIL SAĞLARIM?

52 SORU AĞIRLIK KONTROLÜNÜ NASIL SAĞLARIM? Yapılan epidemiyolojik çalışmalar ile, obezitenin kanser insidansı ve mortalitesinde bir risk faktörü olduğu kanıtlanmıştır. Bu nedenle ağırlık denetimi tedavi süreci ve sonrasında önem kazanmaktadır. Diyetisyen kontrolünde sağlıklı beslenme alışkanlıklarının bir yaşam biçimi haline gelmesini sağlayan dengeli bir beslenme programı uygulanmalıdır ve düzenli aralıklarla ağırlık kaybı süreci takip edilmelidir.

53 SORU HANGİ PİŞİRME YÖNTEMLERİNİ KULLANABİLİRİM?

54 SORU HANGİ PİŞİRME YÖNTEMLERİNİ KULLANABİLİRİM? Besin öğesi kayıplarını önlemek için yemek hazırlama ve pişirme aşamalarında dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıralayabiliriz:

55 SORU HANGİ PİŞİRME YÖNTEMLERİNİ KULLANABİLİRİM? Taze sebzeler Sebzelerinizi hazırlarken; ayıklama, yıkama ve doğrama sırasını takip ediniz. Sebzeleri doğradıktan sonra bekletmeyiniz ve pişirme suyunu dökmeyiniz.

56 SORU HANGİ PİŞİRME YÖNTEMLERİNİ KULLANABİLİRİM? Taze meyveler: Meyvenin suyu yerine kendisini tercih ediniz. Kesip doğradıktan sonra meyveleri bekletmeden tüketiniz. Komposto hazırlarken, meyveleri bekletmeden kaynayan su içerisine ekleyip pişiriniz.

57 SORU HANGİ PİŞİRME YÖNTEMLERİNİ KULLANABİLİRİM? Kurubaklagiller Kurubaklagilleri pişirmeden önce mutlaka ıslatınız. Islatma sırasında belli aralıklarla ıslatma suyunu değiştiriniz. Kurubaklagilleri iyi pişiriniz ve pişirme suyunu kesinlikle dökmeyiniz.

58 SORU HANGİ PİŞİRME YÖNTEMLERİNİ KULLANABİLİRİM? Pilav Makarna Pilav ve makarna yaparken haşlama sularını kesinlikle dökmeyiniz.

59 SORU HANGİ PİŞİRME YÖNTEMLERİNİ KULLANABİLİRİM? Et-Balık-Tavuk Haşlama, ızgara, buğulama yöntemlerini tercih ediniz. Izgara yapıyorsanız etin ateşten 15 cm kadar uzakta olmasına dikkat ediniz. Kesinlikle kavurma ve yağda kızartma yöntemlerini kullanmayınız.

60 SORU HANGİ PİŞİRME YÖNTEMLERİNİ KULLANABİLİRİM? Yumurta Asla çiğ yumurta tüketmeyiniz. Yumurtayı iyi pişmiş tüketiniz, ancak sarısının etrafında yeşil halka oluşmamasına dikkat ediniz.

61 SAĞLIKLI PİŞİRME TEKNİKLERİNİ KULLAN AĞIRLIK DENETİMİ YETERLİ SIVI ALIMI ENERJİNİN <%10 İLAVE ŞEKER VE POSAYI ARTTIR BESLENME PLANININDA YOL HARİTASI 5-9 PORSİYON SEBZE MEYVE ENERJİNİN <%30 YAĞDAN YETERLİ PROTEİN MALNÜTRİSYONUN TANIMLANMASI & TEDAVİ EDİLMESİ

62 SONUÇ OLARAK... Kanser hastalarının diyetlerinde gereksiz kısıtlamalar yapmamaları ve bilimsel geçerliliği kanıtlanmamış medyatik diyetleri uygulamamaları için hastaların beslenme eğitimi konusundaki gereksinimleri ve kaynak arayışları iyi bir şekilde değerlendirilmelidir.

63 KLİNİK EKİP HASTA AİLESİ HASTA Kanser hastasının beslenme planını oluşturmak bir ekip işidir

64 TEŞEKKÜRLER

65 Kanserle Dans kişi beğendi kişi hakkında konuşuyor