Sürdürülebilir Pestisit Kullanımı

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Sürdürülebilir Pestisit Kullanımı"

Asli Akbay
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Sürdürülebilir Pestisit Kullanımı Doç. Dr. Seral YÜCEL Dr. Hale GÜNAÇTI Adana Biyolojik Mücadele Araştırma İstasyonu

2 Dünyanın en önemli sorunlarından biri hızla artan nüfusudur. Dünya nüfusunun gittikçe artmasına karşın dünyanın yüzölçümü değişmemektedir. Hatta erozyon, yeni yerleşim yerlerinin açılması, yeni fabrikalar kurulması gibi nedenlerle tarıma elverişli alanlar giderek azalmaktadır.

3 FAO'nun raporlarına göre, mevcut dünya nüfusunun % 40'ı yeterli derecede beslenememekte, hatta açlığa bağlı nedenlerle her yıl 20 milyon insan öldüğü bildirilmektedir. Çözüm birim alandan elde edilecek ürün miktarını arttırmaktır. Bunun için de modern tekniklerin ve girdilerin kullanılması bir zorunluluktur.

4 Çevre ve gıda güvenliği açısından olumsuz özellikler içermelerine rağmen kısa zamanda görünür bir etki oluşturdukları için bitki korumanın en fazla tercih edilen metodu tarım ilaçlarının = pestisitlerin kullanımıdır. Bitkisel üretimde hastalık ve zararlılardan dolayı ortalama %30-35 oranında kayıp ortaya çıkabilmektedir.

edilen metodu tarım ilaçlarının = pestisitlerin kullanımıdır.

9 Dünyada tarım ilacı üretimi 3 milyon tona (30milyar ) ülkemizde 30 bin tona ulaşmıştır. Türkiye'ye (0,5kg/ha) kıyasla Fransa ve Almanya'da 9, İtalya'da 15, Hollanda'da 35, Yunanistan'da 12, Belçika'da 21, ABD de 15, İsviçre ve Japonya da 17 kat daha fazla ilaç tüketilmektedir.

Türkiye'ye (0,5kg/ha) kıyasla Fransa ve Almanya'da 9, İtalya'da 15,

10 Ancak ülkemizde homojen bir pestisit tüketimi olmadığı bilinmektedir. Ege ve Akdeniz bölgelerinde tüketim toplamın %50 sine yakındır. Bu bölgeler beslenmemizde önemli yeri olan sebze ve meyvelerin en fazla yetiştirildiği alanları kapsamaktadır.

11 Yazılı ve görsel basında daha çok hormonlar ve zararlarından söz edilmektedir oysa asıl tehlikeli olan, uygulanmasından sonra hasada kadar geçmesi gereken süreye uyulmadığında, tarım ilaçlarıdır. Her ilaç için belirli olan bu bekleme süresine uyulması gıda güvenliği açısından bir zorunluluktur. 11

geçmesi gereken süreye uyulmadığında, tarım ilaçlarıdır.

14 Pestisit kullanımının olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılabilmesi amacıyla; Güvenilir gıda üretimi ve Yaşanabilir çevre için Sürdürülebilir Pestisit Kullanımı kavramı ön plana çıkmıştır.

15 Sürdürülebilir pestisit kullanımının sağlanması için özellikle gelişmiş ülkelerde entegre mücadele kavramı öne çıkmaktadır. Entegre mücadele, bilinen tüm mücadele yöntemlerinin bir arada kullanılmasına dayanmaktadır. Bu şekilde kimyasal mücadelenin olumsuzlukları diğer önlemlerle azaltılmaya çalışılmaktadır.

Entegre mücadele, bilinen tüm mücadele yöntemlerinin bir arada kullanılmasına

16 Örnek olarak; Seralarda toprak fumigasyonu için yaygın olarak kullanılan metil bromid fumigantı ozon tabakasını inceltip yeryüzüne ulaşan ultraviyole radyasyonunu arttırması nedeniyle 2007 yılı sonunda uygulamadan kaldırılmıştır. Bunun yerine toprağın güneş enerjisi ile ısıtılması ile diğer fumigantların azaltılan dozlarının uygulanmasının yaygınlaştırılmasına yönelik ülkesel projeler yürütülmüştür ( ).

18 2002 yılında; Pestisitlerin kullanımları sırasında ortaya çıkan olumsuzlukların engellenmesi amacıyla, 6. Çevre Eylem Programı içerisinde, Pestisitlerin Sürdürülebilir Kullanımı temalı bir AB Stratejisi oluşturulmuştur.

Çevre Eylem Programı içerisinde, Pestisitlerin

19 Bu düzenleme; Kanserojenik, Kalıcılığı yüksek, Toksik, Organizmalarda endokrin sistemini bozma olasılığı olan, aktif maddelerin ruhsatlandırılmamasını öngörmektedir.

20 AB de bu düzenlemenin yanısıra, Pestisitlerin Sürdürülebilir Kullanımını ile ilgili olan 2009/128/EC nolu direktif yayınlanmıştır. Bu direktif ile; 1) Pestisitlerin insan ve çevre sağlığı üzerindeki risklerinin ve tehlikelerinin en aza indirgenmesi, 2) Pestisit kullanımına ve satışına yönelik kontrollerin geliştirilmesi,

Bu direktif ile; 1) Pestisitlerin insan ve çevre sağlığı üzerindeki risklerinin

21 3) Tehlikeli aktif maddelerin azaltılması ve tehlikeli aktif maddeler yerine güvenli alternatiflerinin kullanımına geçilmesi, 4) Düşük girdili ve/veya pestisit kullanılmadan yapılan yetiştiricilik metotlarına geçişin desteklenmesi, 5) Pestisitlerin izlenmesi ve raporlanması konusunda şeffaf bir sistemin oluşturulması hedeflenmektedir.

22 Ülkemizdeki konu ile neler yapılmaktadır? Pestisit kullanımı ve risklerinin azaltılması ile ilgili çalışmalar Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu çerçevesinde yürütülmektedir. İnsan ve çevre sağlığı açısından risk taşıması nedeniyle; Zeytin Sineği ne karşı biyopreparatlar kullanılarak yapılacak ilaçlamalar dışında Havadan kimyasal ilaç ve gübre uygulamalarının tümü tarihinde yasaklanmıştır.

23 BKÜ lerini satan bayilerin standartlarının, kalitelerinin ve kademeli olarak bayilik kriterlerinin yükseltilmesi amacıyla Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması İle Depolanması Hakkında Yönetmelik, BKÜ nin doğru, güvenli, tavsiyelerine uygun olarak kullanılmaları ile izlenebilirliklerinin sağlanması amacıyla Bitki Koruma Ürünlerinin Reçeteli Satış Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

24 Zirai mücadelede bitki koruma ürünlerinin; Eğitimden geçirilmiş ve uygulama belgesi almış kişiler tarafından uygulanması amacı ile, Bitki Koruma Ürünlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik yürürlüğe girmiştir.

25 Hasat sonrası piyasa kontrolü için halden, marketlerden ve manavlardan taze sebze, meyve örnekleri alınarak, pestisit kalıntı analizleri yapılmakta ve kalıntı bulunan ürünler için cezai yaptırımlar uygulanmaktadır. AB ülkelerine yapılan bitkisel ürün ihracatında yaşanan kalıntı sorununa çözüm amacıyla AB nin mevzuatları takip edilmektedir. Bu çerçevede Avrupa Birliği nde kullanımdan kaldırılan aktif maddeler ülkemizde de kullanımdan kaldırılmaktadır.

26 Tarımsal Üretimde Kullanılan BKÜ Alınması ve İzlenmesi Kayıt Altına Bitki koruma ürünü ambalajlarının toplanması ve geri kazanımı projesi başlatılmıştır (Kasım 2012). 16 üründe Entegre Mücadele Teknik Talimatı hazırlanarak uygulamaya aktarılmıştır. Elmada kara leke ve Elma iç kurdu, Bağda mildiyö ve Salkım güvesi konularında elektronik tahmin ve uyarı istasyonu ile üreticilere hizmet verilmektedir.

27 Üreticilerinin biyolojik ve biyoteknik mücadele uygulamalarını teşvik etmek için; Örtüaltı sebze, Açık alanda domates, Bağ, Elma, Turunçgil de Biyolojik mücadele etmenleri ve Biyoteknik yöntemler tarımsal destek kapsamına alınmıştır.

28 Pestisit seçiminde; etki alanları, etki süreleri, kalıntı riskleri, kullanıldığı diğer kimyasal veya biyolojik maddelerle etkileşimleri, çevreye ve yararlı organizmalara etkileri, mücadelesi için uygulandıkları hastalık etmenleri, zararlılar veya yabancı otlarda dayanıklılık oluşturabilme potansiyelleri dikkate alınmalıdır.

29 Pestisitlerin sürdürülebilir kullanımı ile ; 1. pestisitlerin insan ve çevre sağlığı üzerindeki risklerinin ve tehlikelerinin en aza indirgenmesi, 2. kullanımına ve satışına yönelik kontrollerin geliştirilmesi, 3. tehlikeli aktif maddelerin azaltılması ve/veya yerine güvenli alternatiflerin kullanımına geçilmesi,

30 4. düşük girdili ve/veya pestisit kullanılmadan yapılan yetiştiricilik metotlarına geçişin desteklenmesi, 5. pestisitlerin izlenmesi ve raporlanması konusunda şeffaf bir sistemin oluşturulması hedeflenmektedir.

31 Hedefe ulaşmak için; bitki koruma uygulamalarında entegre mücadele metotlarının yaygınlaştırılması, tarım sektöründe yer alan tüm paydaşların (kamu, özel sektör, araştırma kurumları, üretici birlikleri vd.) ve tüketicilerin üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmesi gerekmektedir.

32 Kaynaklar, Durmuşoğlu ve Ark.,2010 Türkiyede pestisit kullanımı,kalıntı ve dayanıklılık sorunları,e.ü Zir.Fak.Bitki Koruma bölümü Yücel,Ü Pestisitlerin insan ve çevre üzerine etkileri,nükleer araştırma ve eğitim mrkz.,ankara Burçak ve ark.,2013 Sürdürülebilir pestisit kullanımı, TAGEM,Ankara 32

33 Teşekkürler 33

Benzer belgeler

GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Dursun KODAZ Gıda Mühendisi Gıda İşletmeleri ve Kodeks Daire Başkanlığı

GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Dursun KODAZ Gıda Mühendisi Gıda İşletmeleri ve Kodeks Daire Başkanlığı GENEL MÜDÜRLÜK YAPISI GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ-ORGANİZASYON ŞEMASI GENEL MÜDÜR GENEL MÜDÜR