CPR sistemik yaklaşımı

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "CPR sistemik yaklaşımı 03.02.2012"

Yağmur Emel Gökdemir
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Dr.Fethi YILDIZ giriş Amaç solunum ve dolaşımın kendine yeter hale gelene dek hayati organların (öncelikle beyin ve kalp) oksijenasyonunun sağlanması ve oluşacak iskemi ve anokseminin yıkıcı etkilerinin önlenmesidir. Nabızsız elektiriksel aktivitesi veya asistoli olan hastaya etkin CPR uygulanıp perfüzyonu bozan ritimlere defibrilasyon uygulanması sürecine kadar normal dolaşımın devamı amaçlanır Ani kardiyak ölüm sonrası AHA ya göre yapılması gerekenler Erken erişim Erken CPR Erken defibrilasyon Erken gelişmiş bakım Acil müdahale edilmesi gereken kişinin erken tanınması yerel müdahale sistemine haber verilmesi 112 aranması Olay yerinde CPR a başlanması hayatta kalımı arttırır 3-5 dk içinde yapılan CPR ve defibrilasyon sağkalımı %49-75 oranında arttırır CPR sonrası hastanın sağlık ekibine teslim edilmesi CPR sistemik yaklaşımı CPR adımları 1.Adım yaşamsal fonksiyonları değerlendir 2. Adım 112 ve OED yorumlar Yanıt yoksa 2. adıma geçilir Varsa çağrı için bir yardımcı kullanılır Müdhale edilecek yardımcı yoksa 112 aranır CPR OED uygulanması 3. Adım Hasta pozisyonuı ve hava yolu açıklığı 4. Adım Solunumun değerlendirilmesi 5. Adım 2 kurtarıcı soluk verilmesi İşlem sırasında servikal omurganın travmasına karşı hareketsiz kalması sağlanmalı Solunum yoksa 5. adım Her nefes için 1 sn aralık ver Nefesler göğüs için yeterli hacimde olmalıdır 7. Adım Kapalı göğüs kompresyonu ve havlandırmanın devamı 8. Adım Kullanılabilir ve görüntülenebilir defibrilatör kullanımı Dakikada en az 100 olacak şekilde uygulayın Göğüs kafesinin 4-5 cm çökmesi sağlanmalıdır Göğüs kafesinin tekrar eski haline dönmesine izin vermeli ve kesintiler en aza indirilmeli 30 kompresyona 2 nefes oranı olmalıdır 6. Adım Dolaşımın değerlendirilmesi Dolaşım yoksa 7. adıma geç 1

Nabızsız elektiriksel aktivitesi veya asistoli olan hastaya etkin CPR uygulanıp perfüzyonu bozan ritimlere defibrilasyon uygulanması sürecine kadar normal dolaşımın devamı amaçlanır Ani kardiyak ölüm

2 1 ve 2. adımlar Öncelikle potansiyel riskler, tehlikeli maddelerin varlığı,fiziksel koşullar ve kişisel tehlike oluşturacak etkenler tespit edilir ve sağlık hizmeti sağlayıcılarına bilgi verilir Hastaya yaklaşılıp ağrılı uyarana tepkisine bakılır Etrafta OED olup olmadığına bakılır Adım 3 Bu aşamada hastanın üst solunum yolları değerlendirilir Travma dışlanmalı ve hasta supin pozisyona getirilerek servikal stabilizasyon sağlanmalıdır Supin pozisyon sağlanamıyorsa çene itme manevrasıyla solunum yolu açıklığı sağlanabilir Bilinçsiz hastada havayolu tıkanıklığının yaygın nedeni dil ve epiglot gevşemesine bağlıdır Pozisyon verildikten sonra ağız içi sekresyon,yabancı cisim,takma dişler kontrol edilir Protez doğru şekilde duruyorsa konumunun muhafaza edilmesi uygun havayolu açıklığını sağlamada yardımcı olabilir Yabancı cisim varlığında tek parmak süpürme manevrasıyla cisim çıkarılmaya çalışılır Cisim bu manevrayla çıkmıyorsa fazla uğraşmak yabancı cismin daha ileriye itilmesine neden olabilir Baş geriye çene ileriye manevrası Head tilt chin lift Eğer servikal yaralanma yoksa ilk tercih edilecek manevradır. Baş yukarıya bakar ve koklama pozisyonunda uygulanır Baş boyundan nazikçe kaldırılır. Bir el alından desteklenip baş kaldırılırken diğer elle simfizis mandibuladan çene kaldırılır. Çene itme manevrası jaw thrust Eğer servikal yaralanma varsa tercih edilecek yöntemdir. Servikal vertebralar normal pozisyondayken resüsitasyon yapılmasına yardımcı olur. Manevra mandibula köşelerinden kaldırılarak yapılır. 2

yaklaşılıp ağrılı uyarana tepkisine bakılır Etrafta OED olup olmadığına bakılır Adım 3 Bu aşamada hastanın üst solunum yolları değerlendirilir Travma dışlanmalı ve hasta supin pozisyona getirilerek

3 Adım 4 ve 5 Havayolu açıklığı sağlandıktan sonra soluk alışverişi ve hava hareketleri değerlendirilir Göğüs kafesi hareketleri ne bakılır, dinlenir, hissedilmeye çalışılır Solunum yok ve hasta kardiyak arrest ise ve kurtarıcılar ağızdan ağıza solunumda isteksiz ise tek başına göğüs kompreyonu etkili olabilir 13 Kapalı göğüs sıkıştırma teknikleri Kapalı göğüs komresyonları Göğüs kafesi 4-5cm çöktürülmeli Enaz 100/dk olmalı Göğüs kompresyonları arasında göğüs kafesinin esnemesine izin verilmeli Kesintiler enaza indirilmelidir Havalandırma Tek kurtarıcı veya 2 kurtarıcıyla entübe olmayan hastada 30 kompresyon sonrası 2 nefes verilir Kurtarma ekipleri mevcut entübe hastaya 8-10 /dk Ventilasyonlar için göğüs kompresyonlarına ara verilmemelidir Kurtarıcı nefesler nasıl verilmeli Class IIa tavsiye Görünür göğüs kafesi yükselmesi sağlayacak şekilde mouth-to-mouth/mask şeklinde soluk verilir Ağızdan stomaya-trakeostomiye Hızlı ve güçlü nefesten kaçınılmalıdır Hiperventilasyondan kaçınılmalıdır Çok hızlı yada yüksek hacimli inspirasyon gastrik distansiyon,regurjitasyon ve aspirasyona neden olabilir Eğitimli bir kurtarıcı varsa aspirasyonu önlemek için krikoid bası yapılabilir Krikoid bası sadece öksürük ve öğürme refleksi olmayan bilinç kapalı hastalara uygulanabilir 3

4-5cm çöktürülmeli Enaz 100/dk olmalı Göğüs kompresyonları arasında göğüs kafesinin esnemesine izin verilmeli Kesintiler enaza indirilmelidir Havalandırma Tek kurtarıcı veya 2 kurtarıcıyla entübe

4 Ağızdan ağıza solunum Maskeden ağıza solunum Yabancı cisim tıkanıklığı Havayolu tehlikede hasta iki eliyle boğazını tutarak evrensel bir işaret yapabilir Hasta konuşabiliyor,öksürebiliyorsa devamı için teşvik edilmelidir Hasta öksürerek yabancı cismi çıkaramıyorsa tek parmakla süpürme hareketi yapılmamalıdır Obstrüksiyon rahatlatıcı manevralar Maneuvers Heimlich manevrası Göğüs itme manevrası Parmak süpürme manevrası Maneuvers Heimlick manevrası Bilinçli ve yetişkin bir bireyin havayolu katı bir maddeyle tıkalı ise kullanılır Sıvı maddeler için kullanımı uygun değildir Diyaframa bası yapılarak yapay bir öksürük oluşturmaya çalışılarak uygulanır Birden çok kez denenebilir Hasta ayakta,oturarak veya yerdeyken uygulanabilir. Hasta ayakta veya oturuyorsa hastanın arkasından karın orta hatta göbek üzerinden eller yumruk yapılır,güçlü hızlı yukarı itme uygulanır Bilinç kapalı ise yüzüstü uzatılıp ata biner pozisyonda uygulanabilir. 4

Parmak süpürme manevrası Maneuvers Heimlick manevrası Bilinçli ve yetişkin bir bireyin havayolu katı bir maddeyle tıkalı ise kullanılır Sıvı maddeler için kullanımı uygun değildir Diyaframa bası

5 Yabancı cisim çıkana veya hasta bilincini kaybedene kadar devam edilir Potansiyel komplikasyonları - abdominal ve torasik organ yaralanmaları - aspirasyon - rüptürdür Göğüs itme manevrası Morbid obez veya gebeliğin ileri evrelerinde kurtarıcı karın çevresinden ulaşamıyorsa uygulaanır Oturan veya ayakta hastanın sternum üzerine başparmak içe gelecek şekilde yumruk konur İleri doğru itme uygulanan tekniktir Hastanın bilinci kaybolursa düz bir zemine yatırılıp aynı şekilde manevraya devam edilebilir Parmak süpürme manevrası Sadece bilinçsiz hastalarda kullanılır Bir elin başparmağı ve diğer parmaklar kullanılarak dil ve mandibula kaldırılır Diğer elin işaret parmağı çengel şekline getirilerek ağız içi süpürülerek temizlenmeye çalışılır Yabancı cisim boğazda ise derine itmemeye dikkat edilmelidir. 5

tekniktir Hastanın bilinci kaybolursa düz bir zemine yatırılıp aynı şekilde manevraya devam edilebilir Parmak süpürme manevrası Sadece bilinçsiz hastalarda kullanılır Bir elin başparmağı ve diğer

6 Adım 6 ve 7 Nabız kontrolü için en kolay ulaşılabilir ve güvenilir yer karotis arterdir Palpasyon düşük basınçla ve tek taraflı yapılmalıdır Femoral arter nabız kontrolü için iyi bir alternatiftir Nabız kontrolünde 10 saniye içerisinde nabız hissedilemezse göğüs kompresyonuna başlanmalıdır Kapalı göğüs kompresyonu fizyolojisi Nabız alınamıyorsa hasta supin pozisyonda yatırılır. Eller ksifoidin 4-5 cm superiorunda ve göğüs orta hattında kenetlenir ve elin iç yüzü hastanın vücudunun uzun ekseni ile paralel olması gerekir. Dirsekler kırılmadan kuvvet vektörü omuzdan olacak şekilde kompresyon gerçekleştirilir. CPR komplikasyonları Ventilasyon sonucu mide içeriği regürjitasyonu, aspirasyon ve gastrik rüptür olabilir. Sternum ve kot kırıkları Pulmoner kontüzyon Pnömotoraks Myokardiyal kontüzyon Hemorajik perikardiyal efüzyon Dalak ve karaciğer laserasyonu görülebilir 6

Eller ksifoidin 4-5 cm superiorunda ve göğüs orta hattında kenetlenir ve elin iç yüzü hastanın vücudunun uzun ekseni ile paralel olması gerekir.

7 Geç komplikasyonlar Pulmoner ödem, GİS kanaması, Pnömoni, Rekürren kardiopulmoner arrestler görülebilir Deneysel teknikler ve yeni öneriler Bugüne kadar manuel CPR ve defibrilatörden daha üst düzey ispatlanmış bir uygulama yoktur Göğüs kompresyon oranı ve derinliğini ölçen ve kurtarıcılara görsel ve işitsel geri bildirim ileten yeni tür araçlar CPR peformansını geliştirebilir. Bu durum CPR yapanların belli bir süre sonra dakikada en az 100 basıyı ve gerekli CPR derinliğini yapmakta başarısız olmasındandır. Resüstasyonun sonlandırılması Bir çalışmada gösterilmiş ki hastane içi kardiyak arrest olup 10 dakikadan fazla CPR a ihtiyaç duyulan hastalar da kısa dönem ve bir yıllık artmış survey oranları gösterilmiştir. Bu metodun başarısı, ekstra korporyal dolaşımla koroner kan akım hızı ve artmış myokard yaşayabilirliği ilede gösterilmiştir. Yine yeni bir öneri şahitsiz kardiyak arrest, çocuk arresti ve kardiyak orjinli olmadığı düşünülen arrestler dışında iki kurtarıcı soluk verilmesi gerekli değildir. İdeali hastanın solunumu kardiak autputu dönene kadar devam edilmesidir Kurtarıcılar yorgun düşene kadar, Belirgin ölüm bulguları gelişmesi halinde sonlandırılabilir Yirmi dakikayı geçen normotermik arrest hastaların uzun dönem sonuçları kötüdür. Travmatik olmayan ve spontan solunumu ve dolaşımı dönen hastalar recovery pozisyonuna alınmalıdır. 7

Bu durum CPR yapanların belli bir süre sonra dakikada en az 100 basıyı ve gerekli CPR derinliğini yapmakta başarısız olmasındandır.

8 Etik olarak resüstasyon sırasında kurbanın önceden CPR yaptırmak istemediğine dair direktifleri olup olmadığı sorgulanmalıdır Aile üyelerinin isteği varsa resüstasyon sırasında hazır bulunmaları sağlanabilir teşekkürler 8

sorgulanmalıdır Aile üyelerinin isteği varsa

Benzer belgeler

TYD Temel Yaşam Desteği

TYD Temel Yaşam Desteği 1 TYD Temel Yaşam Desteği (TYD,) her hangi bir başka ekipman kullanılmaksızın havayolu açıklığının, solunum ve dolaşımın devamlılığının sağlanmasıdır. 2 Kardiyopulmoner Resüsitasyon