HAVADA. 78 Hukuk Gündemi 2013/1

Transkript

1 HAVADA 78 Hukuk Gündemi 2013/1

2 BULUT, SEN VERIYI UNUT Av. Ersin SOYBAŞ Lades oyununa başlarken rakibimizi kızdırmak için söylediğimiz bir tekerlemeydi: Havada bulut, sen bunu unut!1 Üzerinden otuz yıl geçmiş çocukluğumuzun, çevremizde lades oynayan da kalmamış ama bulut deyince aklıma -aslında olumsuz bir anlam taşıyan- bu tekerleme geliyor. Bulut Bilişim (Cloud Computing) Nedir? Basitçe anlatmak gerekirse: Uygulama ve servislerin internetteki bir sunucuda (bulutta) bulunup internete bağlı uyumlu herhangi bir cihaz ile bu uygulama ve servislerin çalıştırılmasıdır. Böylece bilgisayarınızdaki ofis dokümanları, fotoğraf, ajandanızı içeren kişisel dosyalarınız ile arşiviniz internetteki bir sunucuya taşınıyor ve internete bağlı olduğunuz her yerden bu dosyalara ulaşıp çalışabiliyorsunuz. Bulut, sadece dosyaların depolanması amacıyla kullanılabileceği gibi sunucu üstünde lisanslı programları veya servis sağlayıcının ücretsiz kullanıma sunduğu yazılımları kullanmak da mümkün olabiliyor. Bu teknolojiyi belki en temel kullanımı olan ücretsiz veya düşük ücretli depolama hizmeti açısından değerlendirip özellikle avukatların nasıl yararlanabileceklerini anlatmaya çalışacağız. Bulut depolama hizmeti uzun süredir düşük kapasitede ücretsiz ve ücret karşılığı istenilen kapasitelerde sunuluyor. Sadece bu amaçla hizmet veren Box, Dropbox, SugarSync gibi firmalara Google, Apple, Microsoft ve Yandex gibi teknoloji devlerinin eklenip bu hizmeti son kullanıcıya yönelik ücretsiz olarak vermeye başlamasıyla rekabetle beraber çeşitlilik de artmış oldu. TTNet, Superonline gibi internet servis sağlayıcıları da belli koşullarla bu hizmeti vermeye başladılar /1 Hukuk Gündemi 79

3 Bulut Bilişimin Avantaj ve Dezavantajları Bir karikatürde adam karşısındakine soruyor Verilerim bulutta güvenli mi? diye, muhatabı da yanıt veriyor: Güvende ama yağmur yağana kadar! Bildiğiniz hatta belki tecrübe de ettiğiniz gibi teknoloji kullanımının avantaj ve dezavantajları bulunmakta. AVANTAJLARI Yüksek Performans - Düşük Maliyet Web tabanlı uygulamaları çalıştırmak için netbooklar hatta son günlerde yaygınlaşan tabletler dahi yeterli gelmektedir. Gerekli işlemler bulutta yapılır, daha az sistem kaynağı kullanılır; düşük donanım ve yazılım maliyeti ile yüksek performansa erişmek olasıdır. Anında Güncelleme Kullanılan yazılımın yeni sürümü veya güncellemeleri yayınlandığı anda en güncel sürümü edinilmiş olur. Güncellemelerin yüklenmesi için ayrıca ücret ödemek ve/veya teknik destek almak zorunda kalınmaz. Sınırsız Depolama Kapasitesi Sınırsız biraz gerçek dışı gibi görünse de kişisel bilgisayarlar bugünlerde en fazla 2 TB lik (Terabayt) sabit disklerle satılıyor. Bulut hizmeti sunan firmaların EB1 (Eksabayt) depolama kapasiteli sunucuları ile karşılaştırıldığında bilgisayarlarımızınki elbette çok düşük kalıyor. Kaldı ki teorik olarak aynı firmadan farklı kullanıcı adıyla veya farklı firmalardan aynı kullanıcı adıyla istenilen sayıda hesap alınarak sınırsız depolama alanına sahip olunabilecektir. Ortak Çalışma Alanı Yazdığınız dilekçeyi veya eklediğiniz dosyayı isterseniz çalışma arkadaşlarınız anında görürler ve üzerinde değişiklik yapabilirler. Aynı belge üzerinde aynı anda birden çok kişinin düzenleme yapabilmesi mümkündür. Örneğin Google Dokümanlar ın hesap tablosu uygulaması aynı belge üzerinde aynı anda birden çok kişinin çalışmasına imkân veriyor. Bunun yanında dosyalar kişisel bilgisayarlar yerine bulutta depolandığı 1 1 Eksabayt = Gigabayt için kullanıcılar, internet bağlantısına sahip olan herhangi bir bilgisayar ile belgenin en güncel haline her an ulaşabilmektedir. İşletim Sistemleri Arasında Uyumluluk yüklü bir bilgisayarla Mac veya Linux yüklü bir bilgisayarın arasında ağ bağlantısı kurmak oldukça zordur. Ancak buluttaki verilere herhangi bir işletim sistemiyle veri transferi sorunu yaşanmadan ulaşılabilir. Dosya Formatı Uyumluluğu Oluşturduğunuz bir belgenin diğer bilgisayarlarda nasıl görüneceği, açılıp açılmayacağı gibi dertleriniz olmaz. Örneğin Google ın doküman hizmeti ile oluşturulan bir doküman her bilgisayarda aynı şekilde görünür ve çalışır. Oysa MS Office 2007 de oluşturulan bir belgenin Office 2003 te açılmasını sağlamak için bile küçük bir uyumluluk yazılımı yüklemek gerekmektedir. Veri Güvenliği Sabit diskimiz arıza yapıp kullanılamaz veya içerdiği veriler ulaşılamaz hale gelmiş olabilir.ancak verilerimiz internette depolandığında herhangi bir veri kaybı söz konusu olmayacaktır. Çünkü buluttaki verinin kopyası kendiliğinden başka bir sunucuya da kopyalanır. Gizlilik ve Güvenlik Bilgileri yanınızda taşımanıza gerek kalmadığından dizüstü bilgisayarınızın düşüp bozulması, kaybolması ya da çalınması, bilgilerinizin kaybı ile sonuçlanmaz zira verileriniz geri yüklenebilir. DEZAVANTAJLARI Sabit ve Hızlı İnternet Bağlantısı Gerektirmesi Elbette internete bağlı değilseniz web tabanlı uygulama ve servisleri kullanamazsınız. İnternete bağlantı hızınız düşükse bulutta bulunan belgelerinize yavaş ulaşacağınızdan zaman kaybına uğrayabilirsiniz ve işleriniz aksayabilir. Mobil internetin yaygınlaşmasıyla birlikte bu iki dezavantaj etkisini büyük oranda yitirse de hâlâ mevcuttur. Diğer yandan ülkemizde internet erişimi için servis sağlayıcılara ödenen bedelin yüksek olması nedeniyle birçok kullanıcı kotalı internet 80 Hukuk Gündemi 2013/1

4 kullanımına yönelmektedir. Ancak verilerin sunucu ile eşitlenmesi zorunluluğu veri akışı artmakta ve kotalı internet abonelerinin bulut kullanımını ekonomik açıdan güçleştirmektedir. Bulut Sistem Güncellemeleri Bulut üzerinde bir yazılım çalıştırıyorsanız, bulut altyapısı güncellendiğinde, kullandığınız yazılım bu güncelleme ile sorun yaratabilir. Bulut üzerinde kullandığınız yazılım elbette bilgisayarınızda çalıştırdığınızdan farklı olarak bulut altyapısına bağımlı olarak işlemektedir. Kullanılan Program Özellikleri Bulut ile birlikte bazı yazılımları kullanmak zorunda kalabilir ve bunlardan hoşlanmayabilirsiniz. İstediğiniz özelliklere sahip olmayabileceğinden bu yazılımların ihtiyacınızı karşılayıp karşılamadığından emin olmanız gerekir. Yine örnek olarak Google Drive ın sunduğu doküman editörü tüm ofis programı ihtiyaçlarını giderecek olsa da MS Office veya Open Office in tüm özelliklerini taşımamaktadır. Güvenlik Açıkları Güvenlik ve gizlilik avantaj olabildiği gibi dezavantaj olarak da görülebilir. Her ne kadar önlemlerin en üst düzeyde tutulduğu ifade edilse de daima kötü niyetli kişilerin sunuculardaki açıklara saldırılar düzenleyip kişisel verilerinizi ele geçirmeleri veya kullanılmaz hale getirmeleri ihtimali vardır. Elbette aynı tehlike kendi bilgisayarınız veya sunucunuz için de geçerlidir. Belgelerinizin 3. Kişilerle Paylaşılması ve İzinler Belgenizin içeriğine gerçekten sahip olacak mısınız? Bugün ülkemizde üzerinde en çok konuşulan davaların, temelinin sayısal delillere dayandırıldığı düşünüldüğünde karşımıza korku, paranoya veya komplo teorisi en büyük dezavantaj olarak çıkıyor. Onaylamadan kullanmaya başlayamadığımız ama hep okumadan geçtiğimiz o meşhur Kullanım Şartları ve Gizlilik Politikası metinleri belki de asla kabul edemeyeceğimiz koşullar içeriyor. Bir de bulutta saklanan verilerin paylaşım ayarlarına dikkat etmek, paylaşımınızın amaçladığınız sınırlarda kaldığına dikkat etmeniz gerekiyor. Bir 2013/1 Hukuk Gündemi 81

5 boşanma davası dilekçesini sadece çalışma arkadaşınızın paylaşımına açmak isterken tüm dünyanın erişimine sunmak müvekkil vekil gizliliğine aykırı hareket etmenize neden olabilecektir. SONUÇ OLARAK Yukarıda sıralamaya çalıştığımız avantaj ve dezavantajları kendi açınızdan değerlendirdikten sonra kullanıp kullanmamaya karar vereceksiniz. Tercihiniz kullanmak yönünde olursa, hangisini seçeceğinize yardımcı olabilmek ve rekabette son durumu göstermek için bir tablo hazırlamaya çalıştık.bu hizmeti veren firmaların hemen hemen hepsi en az 128 bit şifreleme, son değişen dosyayı ve önceki sürümlerini gösterme, başka kullanıcıların katılmasını sağladığınızda ek kapasite vermek gibi ortak özellikleri taşıyor. Hangisini tercih ederseniz edin, yağmura yakalanmamanız dileğiyle YARARLANILAN KAYNAKLAR: tr.wikipedia.org/wiki/bulut_bilişim SugarSync Dropbox Google Drive SkyDrive Yandex TTNetDisk icloud Ücretsiz Kapasite (GB) Yıllık Ücretli Kapasite (GB) 50$ = 30 99$ = $ = 25 10$ = = $ = $ = $ = $ = $ = = Sınırsız 100$ = 55 Dosya Başına Yükleme Limiti (GB) Herhangi bir klasörü yedekleme Evet Hayır Hayır Hayır Hayır Evet Hayır Gerçek Zamanlı Yedekleme Evet Evet Evet Evet Evet Evet Hayır Paylaşım Evet Evet Evet Evet Evet Evet iwork Dosya Erişimi ve Masaüstü Uygulaması Web, Linux, MacOS, Web, Linux, MacOS, Web, MacOS Mobil Uygulama Android, BlackBerry, ios, Symbian, Win. Mobile Android, BlackBerry, ios, Win 8/RT Android, ios Android, ios, Win. Phone Android, ios, Win 8/RT Android, ios ios Avantajı Bilgisayarınızdaki herhangi bir klasörü seçerek yedekleyebilirsiniz. URL ile dosya indirilebilir ve Torrent dosyası indirmek için kullanılabilir. Özel eklentileri ile AutoCAD gibi yazılımları kullanabilme Microsoft hizmeti olduğundan MS Office ile uyumlu çalışabilme E-Posta ekleri kendiliğinden ve kapasite harici depolanıyor Abone olduğunuz sürece 20 GB gibi yüksek bir kapasiteyi kullanabiliyorsunuz. Apple kullanıcıları için avantajlı 82 Hukuk Gündemi 2013/1