Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s

Transkript

1 Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s Akın KARAKUYU 1 ÖNLİSANS ÖĞRENCİLERİNİN İNTERNETİ KULLANIM AMAÇLARI Özet İnternet günümüzde her alanda ve her grup tarafından sıklıkla kullanılan yaygın bir araçtır. İnterneti yoğun olarak kullanan gruplardan biri de önlisans öğrencileridir. Bu çalışmanın amacı önlisans öğrencilerinin interneti hangi amaçlarla kullandığını tespit etmektir. Çalışmanın verileri Gülaşık (2011) tarafından geliştirilen internet kullanım amacı ölçeği ile toplanmıştır. Ölçek araştırmaya katılmaya gönüllü olan 350 önlisans öğrencisine uygulanmıştır. Araştırma nicel tarzda bir çalışma olup tarama modelindedir. Veriler yüzde ve frekans analizi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre önlisans öğrencileri interneti daha çok eğitim, ülke ve dünya gündemindeki haberleri öğrenme ve iletişim kurmak amaçlı kullandıkları tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: İnternet, Teknoloji, Önlisans Öğrencileri THE PURPOSE OF INTERNET USE ON ASSOCIATE DEGREE STUDENTS Abstract Todays, The Internet is a common tool that is frequently used by every field and every group. One of the groups that use the internet intensively is associate degree students. The purpose of this study is to determine which purpose the associate students use the internet. The data of the study were gathered with the " purpose of internet usage" scale developed by Gülaşık (2011). The scale was applied to 350 associate degree students who volunteered to participate in the survey. The research is quantitative style and scanning model. The datas were analyzed by percentage and frequency analysis. According to the the results of research it was determined that the associate degree students use the internet mostly education, learning the news in the country and world agenda and communication. 1 Öğr. Gör., Mustafa Kemal Üniversitesi, Antakya Meslek Yüksekokulu, karakuyuakin@gmail.com

2 Akın Karakuyu Keywords: Internet, Technology, Associate Degree Students GİRİŞ 21.yy.da dünya global bir köy haline gelmiş, bu yy. bilgi ve teknoloji çağı olarak adlandırılmıştır. Şüphesiz ki günümüzün en önemli teknolojisi internettir. İnternet A dan Z ye aklımıza gelebilecek her alanda yaşamımıza girmiş ve herkesin kullandığı yaşamımızın ayrılmaz bir parçası olan teknoloji haline gelmiştir. İnternet, birbirine bağlı bilgisayarlardan oluşan dünya çapında büyük bir ağ olarak tanımlanmaktadır. Aralarında bilgi alışverişi yapılan ve donanım paylaşılabilen birbirine bağlı bilgisayarlar grubunu ise ağ olarak tanımlayabiliriz(atav, Akkoyunlu ve Sağlam, 2006:37). İnternet, çok sayıda bilgisayar ve bilgisayar sistemlerinin birbiriyle bağlı olduğu, dünya genelinde yaygın olan ve daima büyüyen bir iletişim ağıdır(şeker, 2005:66). İnternet, insanoğlunun üretilen bilgiyi saklama veya paylaşma ve ona istediği zaman kolayca ulaşabilme istekleri sonucunda ortaya çıkmış bir teknolojidir(okay, 2010:98). Bir başka tanımda ise internet, birçok bilgisayar sisteminin bir protokol ile birbirine bağlanmasıyla dünya çapında yaygın hale gelen ve sürekli büyüyen geniş, kitlesel bir iletişim aracı olarak tanımlanabilir(dursun, 2004:1). İnternetin en önemli özelliklerinden biri interaktif bir iletişim sağlamasıdır (Morris ve Ogan 2004: 141). İnternet teknolojisi, mesajlarımızın karşı tarafa yalnızca yazılı olarak değil, aynı zamanda görsel ve sesli olarak da iletilmesine imkân tanımaktadır (Newhagen ve Rafaeli 1996: 5). Genel olarak günlük hayatta interneti iş, kayıp, eş ve arkadaş arama, alışveriş, bankacılık işlemleri, tanıtım, seyahat, eğitim, sağlık ve savunma gibi birçok alanda kullanılmaktayız. (Dursun, 2004:1). İnternet; iletişimi, ticareti, sohbeti, reklamı, bilgiyi, teknolojiyi, eğitim ve öğretimi kolay, hızlı ve daha ucuz bir imkanla sanal ortamda sağlarken önemi de günden güne artmaktadır (Çakır, Horzum ve Ayas, 2013). 475 Bilgisayarların dışında cep telefonu ve tablet gibi mobil teknolojik cihazlarla da internete ulaşımın günümüzde kolay olması sadece evde veya işte değil hayatın her anında kullanmak, interneti yaşamın bir parçası haline getirmiştir (Aslan ve Yazıcı, 2016:110). Özellikle gençler zamanlarının büyük bir kısmını internet yoluyla gerçekleştirilen etkinliklerle harcamaktadırlar. Eğlenmek, iletişim kurmak, paylaşım sitelerine girmek, oyun oynamak, araştırma yapmak, bilgi edinmek, ödev hazırlamak gibi sebeplerle gençler arasında internet kullanımı oldukça yaygındır (Li ve Chung,2006; Subrahmanyam ve Greenfield, 2008). İnternet her gün üzerine yenisi eklenen imkanlarıyla hali hazırda eğitim alanında da sıklıkla kullanılan bir araç olmuştur(teke ve Özkılıç, 2016:304). İnterneti kullanan öğrencilerin iletişim kurma, araştırma yapma, bilgiye daha kolay ulaşma ve paylaşma yetileri daha çok gelişmekte ve bu alandaki becerileri artan öğrenciler mezuniyet sonrası bilgi teknolojilerini kullanma konusunda daha avantajlı konuma gelmektedir(altun, 2000). Bu durum ise iş sektörünün ara eleman ihtiyacını karşılayan önlisans mezunlarının daha kolay iş bulabilme ve iş dünyasına daha fazla katkı sağlamasına neden olabilecektir. Ancak, özellikle bilgi erişim ve iletişim alanlarında yeni fırsatlar ve deneyimler sunan internet, herkesin birbiriyle iletişim kurabildiği, herkesin her türlü görüşü ve inancı Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:18, Aralık 2017, s

3 Önlisans Öğrencilerinin İnterneti Kullanım Amaçları paylaşabildiği, kontrollü olmayan açık bir ortamdır. Öğrenciler interneti yaygın olarak kullanmakta fakat genellikle bu kullanım bilinçsizce olmaktadır(atav, Akkoyunlu ve Sağlam, 2006:38). Bu nedenlerle bu çalışmada önlisans öğrencilerinin interneti kullanma amaçları saptanmaya çalışılmıştır. Yöntem Bu çalışmada internet ve bilgi teknolojilerini en yoğun olarak kullanan Meslek Yüksek Okulu öğrencilerinin interneti kullanma amaçları belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Önlisans düzeyinde eğitim alan 350 Meslek Yüksek Okulu öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri Gülaşık (2011) tarafından hazırlanan internet kullanım amacı anketi ile toplanmıştır. Ölçek 24 maddeden oluşmuştur. Ölçek öğrencilere çalışma hakkında bilgi verildikten sonra gönüllülük esasına dayanarak uygulanmıştır. Veriler spss programına girilerek frekans ve yüzde analizi yapılmıştır. Bulgular Tablo 1: Katılımcıların kaç yıldır internet kullandıkları Yıl Sayısı Frekans % 1 yıl 9 2,6 2 yıl 23 6,6 3 yıl 25 7, yıl 22 6,3 5 yıl 43 12,3 5 yıldan fazla ,1 Toplam ,0 Önlisans öğrencilerinin büyük bir çoğunluğu %65,1 i beş yıldan fazla bir süredir çeşitli amaçları için interneti kullanmaktadır. Tablo 2: Katılımcıların günlük internet kullanma süreleri Saat Sayısı Frekans % 1 saat 72 20,6 2 saat 75 21,4 3 saat 63 18,0 4 saat 31 8,9 5 saat ,1 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s

4 Hiçbir Zaman Nadiren Arasıra Sık Sık Her Zaman Akın Karakuyu Toplam ,0 Öğrencilerin %31,1 gibi çoğunluğu günlü zamanlarının beş saat gibi bir kısmını internette geçirmektedirler. Tablo 3: Katılımcıların internete erişim mekanları Mekan Frekans % Ev 67 19,1 Okul 9 2,6 İnternet Kafe 3 0,9 Cep Tlf ,6 Toplam ,0 Katılımcıların %76,6 gibi ana çoğunluğu internete cep telefonundan bağlanmaktadır. Ev de internete bağlanan katılımcıların oranı ise %19,1 dir. Bu iki değişkenin toplamı ise %95,7 dir. Tablo 4: Katılımcıların Anket Sorularına Verdikleri Cevapların Yüzdeleri (%) 477 İNTERNET KULLANIM AMACI ANKETİ 1-) Arama motorlarını kullanmak için 2,6 8,0 24,3 38,0 27,1 2-) İletişim (msn, mailleşmek, vs.) 2,6 12,3 17,7 30,6 36,9 3-) Günlük haberleri öğrenmek 2,3 9,4 25,1 34,3 28,9 4-) Eğitim düzeyimi yükseltmek 5,1 14,6 27,4 28,3 24,6 5-) Yazılım yüklemek için 22,0 26,6 27,4 12,6 11,4 6-) İnternet Arayıcılığı ile alışveriş yapmak için 32,6 22,9 23,4 10,6 10,6 7-) Elektronik bankacılık işlemleri için 43,1 22,3 14,6 10,6 9,4 8-) Fatura ödemek için 38,6 16,4 26,1 12,1 6,8 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:18, Aralık 2017, s

5 Önlisans Öğrencilerinin İnterneti Kullanım Amaçları 9-) Seyahat rezervasyonu yapmak için 32,4 24,3 18,4 13,3 11,6 10-) Chat yapmak için 22,9 17,4 18,0 24,7 20,0 11-) Oyun oynamak için 22,9 16,3 25,1 20,6 15,1 12-) İnternette tartışma gruplarına katılmak için 47,4 21,4 19,4 7,1 4,6 13-) Kütüphane arşivlerine girmek için 27,1 26,0 22,6 15,1 9,1 14-) Spor sonuçlarına ulaşmak için 5,1 7,1 18,0 30,0 39,7 15-) Müzik dinlemek ve müzik parçaları indirmek için 4,0 7,1 17,4 29,7 41,7 16-) Cinsel içerikli sitelere ulaşmak için 54,3 20,8 14,6 8,9 1,4 17-) Bilgisayar kullanma yeteneğimi geliştirmek için 17,7 21,1 22,9 18,3 20,0 18-) Yabancı dil öğrenmek için 27,1 27,1 23,7 12,9 9,1 19-) Arkadaş edinmek için 34,3 21,1 19,4 14,3 10,9 20-) Dünyadaki ve ülkedeki gelişmeleri 9,4 13,7 22,6 27,4 26,9 öğrenmek için 21-) Bilgilerimi başkaları ile paylaşmak için 14,3 19,4 29,4 23,7 13, ) Online gazete arşivlerine ulaşmak için 22,9 20,6 23,4 18,6 14,6 23-) İş ilanları için 45,1 21,1 16,3 10,0 7,4 24-) İlgi duyduğum iş sektörlerindeki gelişmeleri öğrenmek için 23,1 13,7 25,4 19,1 18,6 Araştırmaya gönüllü olarak katılan önlisans öğrencilerinin %36,9 u interneti iletişim amaçlı olarak kullanmaktadırlar. Öğrencilerin sık sık ve her zaman cevabını verenlerle birlikte %54,3 ü dünya ve ülkedeki gelişmeleri öğrenmek için interneti kullanmaktadırlar. Öğrencilerin sadece %5,1 i interneti eğitim amaçlı kullanmadıklarını, %45,1 i ise iş ilanları için kullanmadıklarını belirtmişlerdir. Katılımcıların %10,6 nın interneti alışveriş sebebiyle kullandıklarını, %10,9 u nun ise arkadaş edinmek için kullandıkları tespit edilmiştir. SONUÇ Önlisans öğrencilerinin %65,1 i nin beş yıldan daha fazla süredir interneti kullanıyor olması yaklaşık olarak yaş grubunda olan öğrencilerin daha yaşları civarında internet kullanmaya başladığını bu durumun ise hayatımızda internetin yerini ve önemini Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s

6 Akın Karakuyu göstermesi açısından önemli bir sonuçtur. Öğrencilerin %35,1 i nin günlük yaşantılarında interneti beş saat kullanmaları temel fizyolojik (uyku, yemek v.s) ihtiyaçları ve okul zamanı dışında arta kalan zamanlarının yaklaşık yarısının internet kullanarak geçirdiklerini göstermektedir. Bu durum ise öğrencileri internet kullanırken kendilerini dış dünyadan soyutladıkları ve çoğunlukla oturur pozisyonda oldukları için sosyal ve fiziksel yönden olumsuz etkilenebileceklerini göstermektedir. Bu sonuç Tüysüz, Balaman ve Atalar(2012) ın yaptıkları çalışma ile benzerlik göstermektedir. Katılımcıların % 76,6 sı nın internete cep telefonları vasıtasıyla erişmeleri internet üzerinde ki birçok işlemlerini daha kolay ve pratik olduğu için cep telefonları sayesinde yapabilmelerinden kaynaklı olabilir. Önlisans öğrencileri çoğu zaman merak ettikleri veya araştırmak istedikleri bir konuyu arama motorlarını kullanmak için internet kullanmaktadırlar. Yazılım yüklemek için kullananların oranının düşük olması yazılım yüklemenin teknik bir konu olması ve bu konuda teknik bir bilgiyi gerektirmesinden olabilir. İnternet aracılığıyla ile alışveriş yapmanın önlisans öğrencileri arasında yaygın olmamasının nedeni sanal ortamda hesap numarası, kart numarası ve şifre gibi gizli bilgilerini paylaşmak istememeleri ve bu tarz sitelere güvenmemeleri olabilir. Bu bulgu Karakuyu ve Tamer(2015) in yaptıkları çalışmada önlisans öğrencilerinin interneti şifreli işlemler amacıyla kullananların kullanmayanlara göre siber mağdur olma düzeylerinin daha yüksek olduğu sonucu ile benzeşmektedir. Öte yandan elektronik bankacılık ve fatura ödeme gibi işlemler içinde öğrencilerin interneti tercih etmemelerinin sebebinin ekonomik özgürlüklerini tam anlamıyla kazanamadıkları ve henüz iş hayatına atılmamaları olduğu söylenebilir. Katılımcıların interneti cinsel içerikli sitelere girmek amaçlı sadece her zaman %1,4 ü nün kullanması %54,3 ü nün ise hiçbir zaman kullanmaması ayrıca oyun oynamak amaçlı her zaman sadece %15,1 i nin kullanması interneti daha bilinçli bir şekilde kullandıkları söylenebilir. Sık sık kullanan ve her zaman kullananların oranın % 71,4 olması öğrencilerin interneti kullanma amaçlarından birinin de müzik dinlemek ve müzik parçaları indirmek olduğu ifade edilebilir. 479 Araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin %30,6 sı sık sık %36,9 u her zaman olmak üzere toplam %67,5 i nin iletişim için kullanması interneti en yaygın kullanım amaçlarındandır. Günümüzde bir çok sosyal medya programının olması dünyanın diğer bir ucundaki insanlarla hem yazılı hem görsel iletişim kurma imkanı öğrencilerin interneti iletişim için kullanmalarının sebeplerindendir. Katılımcıların %47,4 ü nün hiçbir zaman internette tartışma gruplarına katılmaması ve sadece %10,9 u nun arkadaş edinmek için interneti kullanması öğrencilerin sanal ortamda fikirlerini paylaşmaktan ve bu ortamda tanıştıkları kişilere güvenmemeleri olabilir. Öğrencilerin, sık sık ve her zaman toplamda %63,2 si nin günlük haberler için, %69,7 si nin spor sonuçlarını öğrenmek için, %54,3 ü nün dünyadaki ve ülkedeki gelişmeleri öğrenmek için ve %33,2 si nin online gazete arşivlerine ulaşmak için interneti kullanması öğrencilerin haberleri, ülke ve dünya gündemindeki olayları anında internet üzerinden öğrenebildiklerinin bir göstergesidir. Araştırmada ortaya çıkan bir başka sonuç ise öğrencilerin interneti %52,9 oranında eğitim düzeylerini yükseltmek için kullanmalarıdır. Fakat sadece %9,1 i nin kütüphane arşivlerine ulaşmak için kullanması ve yine %9,1 i nin yabancı bir dil öğrenmek için kullanması bu iki alanda öğrencilerin yeterli düzeyde kullanıma sahip olmadığı söylenebilir. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:18, Aralık 2017, s

7 Önlisans Öğrencilerinin İnterneti Kullanım Amaçları KAYNAKLAR Aslan, E. ve Yazıcı, A.(2016), Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ve İlişkili Sosyo demografik Faktörler, Klinik Psikiyatri 2016;19: , DOI: /kpd Atav, E., Akkoyunlu, B. ve Sağlam N.(2006), Öğretmen Adaylarının İnternete Erişim Olanakları ve Kullanım Amaçları, H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education). 30, Çakır, Ö., Horzum, M. B. ve Ayas, T. (2013). İnternet Bağımlılığının Tanımı ve Tarihçesi, (1-16). M. Kalkan ve C. Kaygusuz (Ed.). İnternet Bağımlılığı: Sorunlar ve Çözümler, Ankara Dursun, F. (2004), Üniversite Öğrencilerinin İnterneti Kullanma Amaçları, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya Gülaşık, Ö. (2011) İnternetin Kamusal Alan Niteliği Üzerine Bir Araştırma: Ankara daki Üniversite Öğrencilerinin İnternet Kullanımı, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara Karakuyu, A.ve Tamer, M. (2015) Önlisans Öğrencilerinin Siber Mağdur Olma Düzeyleri, 2.Uluslararası Farklı Şiddet Boyutları ve Toplumsal Algı Kongresi, 3-4 Eylül 2015, İstanbul Li, S.M, Chung T.M.(2006), Internet Function and Internet Addictive Behavior. Comput Human Behav; 22: Morris, M. ve Ogan C. (2004) The Internet As Mass Medium, D McQuail (Ed.), McQuail s Reader in Mass Communication Theory, Sage Publications, London, pp Newhagen,J. E. ve Rafaeli, S. (1996) Why Communication Researchers Should Study the Internet: A Dialogue, Journal of Communication, 46 (1), Okay, Ş.(2010), Teknik Öğretmen Adaylarının İnternet Kullanım Amaçlarının İncelenmesine İlişkin Bir Araştırma, Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 7, No: 1, 2010 (97-109) Şeker, T. B. (2005) İnternet ve Bilgi Açığı, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya. Teke, A.ve Özkılıç, R.(2016), Öğretmen Adaylarının Eğitim Amaçlı Sosyal Ağ ve İnternet Kullanma Öz-Yeterlik Algıları, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (2), Tüysüz, C., Balaman, F. ve Atalar T. (2012), Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin İnternet Kullanım Amaçlarının Belirlenmesi, Batman University Journal of Life Sciences, Volume 1, Number Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s