H e r y ö n ü y l e Prof Dr Ö Devecioğlu

Transkript

1 H e r y ö n ü y l e P E R İ F E R İ K Y A Y M A Prof Dr Ö Devecioğlu 2011 Adana

2 PERİFERİK YAYMA Nedir? Laboratuvar yöntemidir. Sihirli küredir. Piyango biletidir. Kurşundur. Altın bileziktir.

3 PERİFERİK YAYMA kullanım alanları Hematoloji Onkoloji İnfeksiyon Allerji Metabolizma Yenidoğan Hepatoloji,nefroloji,nöroloji, hepsi.

4 PERİFERİK YAYMA nın hazırlanışı Metod Kan Açı Yayma hareketi Kurutma Boyama

5 PERİFERİK YAYMANIN HAZIRLANMASI

6 PERİFERİK YAYMA Olası hatalar Kirli lam Kısa veya uzun yayma Su partikülleri Az veya çok boya Boya artıkları Beklemiş EDTA lı kan:a.aggregasyon b.toksik granülasyon c.lob anomalileri

7 Periferik yaymada hatalar I

8 Periferik yaymada hatalar II

9 PERİFERİK YAYMA değerlendirme İmersiyon Kan hücreleri : Hücre olmayanlar eritrositler lökositler trombositler yabancı hücreler

10 PERİFERİK YAYMA Eritrositler Normal Renk farklılıkları Şekil Boyut Yerleşme

11 PERİFERİK YAYMA Eritrosit renk farklılıkları Normokrom: Santral solukluk 1/3 ten az Hipokromi : Fe eksikliği Hiperkromi : Polikromazi : Kronik hastalık Sideroblastik Kurşun zehirlenmesi. H.Sferositoz Kanama Hemolitik anemi

12 Normokromi Normal eritrositte santral solukluk totalin 1/3 ünden azdır Normal eritrositler

13 HİPOKROMİ

14 Normal ve Hipokrom Eritrositler

15 HİPERKROMİ

16 POLİKROMAZİ I Hafif mavimtrak tonlamalar içeren eritrositler dikkati çeker.bunların çoğu retikülosit veya genç hücrelerdir.kemik iliği aktivitesine işaret eder.kanamaya cevap,hemolize cevap tedaviye cevap anlamına gelir.

17 POLİKROMAZİ II Hemolitik kriz Tedaviye cevap Tx sonrası İyileşme dönemi

18 POİKİLOSİTOZ Çeşitli şekildeki hücrelerin varlığına işaret eder. 1. Targosit 8.Drepanosit 2. Sferosit 9.Dakriosit 3. Akantosit 10.Nüveli eritrosit 4. Ekinosit 11.Benekli eritrositler 5. Şistosit a.howel-jolly 6. Elliptosit b.bazofilik noktalanma 7. Stomatosit c. Cabot halkası d. Heinz cisimcikleri

19 HEDEF HÜCRESİ I (Target cell) Talassemi Fe eksikliği LCAT eksikliği Hemoglobinopatiler Tıkayıcı sarılık Postsplenektomi

20 HEDEF HÜCRESİ II (Target cell) Talassemi Fe eksikliği LCAT eksikliği Hemoglobinopatiler Tıkayıcı sarılık Postsplenektomi

21 SFEROSİT Herediter sferositoz AHA Transfüzyon sonrası Kc hastalıkları Yanık İlaçlar

22 AKANTOSİT Değişik çap ve uzunlukta çıkıntılar Karaciğer hastalıkları Abetalipoproteinemi Postsplenektomi Malabsorbsiyon

23 EKİNOSİT Aynı çap ve uzunlukta çıkıntılar Böbrek yetmezliği Peptik ülser Mide kanseri PK eksikliği İlaçlar Beklemiş kanla tx

24 ŞİSTOSİT Miğfer hücresi Mikroanjiopatik anemi DİK Akciğer embolisi Malign hipertansiyon Protez kapakçıklar Vaskülit Glomerülonefrit

25 ELLİPTOSİT Herediter elliptositoz Megaloblastik anemi Fe eksikliği Talassemi

26 STOMATOSİT AĞIZ veya KAHVE HÜCRESİ Normal (küçük sayı) Herediter stomatositoz Artefakt Talassemi Akut alkolizm Rh null hastalığı Karaciğer hastalığı Maligniteler

27 DREPANOSİT orak hücre SS hastalığı S-trait SD Sickle-talassemi

28 GÖZYAŞI HÜCRESİ Tear drop cell Normal yenidoğan Demir eksikliği Talassemi Miyelofibroz

29 KABARCIKLI ERİTROSİT Blister cells G6PD eksikliği

30 Kabarcıklı hücre G6PD eksikliği

31 NÜVELİ ERİTROSİT (Hayatın ilk haftasından sonra normal değil) Aşırı k.iliği uyarısı hipoksi akut kanama ağır hemolitik anemi Konj. İnfeksiyonlar sepsis sifiliz CMV rubella

32 Howel Jolly cisimcikleri (yuvarlak,düzgün kontürlü çekirdek artığı) Hemolitik anemiler Megaloblastik anemi Orak hücre hastalığı Postsplenektomi

33 Bazofilik noktalanma (Ribozom ve mitokondrilerden oluşur) Kurşun zehirlenmesi MDS Talassemi Ağır pernisiyöz anemi Hemolitik anemi G-6-PD eksikliği

34 Bazofilik noktalanma Toksik hasar: Kurşun zehirlenmesi, Ciddi anemi

35 CABOT HALKASI (Mitoz iği veya çekirdek artığı) Displazi bulgusudur. Megaloblastik anemi lerde görülür.

36 HEİNZ CİSİMCİKLERİ (Denatüre olmuş hemoglobin çökeleğidir) G-6-PD eksikliği

37 ERİTROSİT YERLEŞİM FARKLILIKLARI Rulo formasyonu Otoagglutinasyon

38 PERİFERİK YAYMA lökositler Sağlıklı lökositler Patolojik lökositler Lökosit gibi algılanan hücreler

39 NORMAL LÖKOSİTLER Nötrofil Lenfosit Monosit Eozinofil Bazofil Çomak

40 NÖTROFİLLERİN SAYISAL DEĞİŞİKLİKLERİ Nötrofili Nötropeni Fizyolojik koşullar İnfeksiyonlar Metabolik ortamlar Hücre yıkımı Zehirlenmeler Kanama Miyeloproliferatif h. Kollajen doku h. Neoplazmalar Konjenital Edinsel İlaçlar İnfeksiyonlar RT

41 LÖKOSİTOZ SOLA KAYMA Akut bakteryel inf. Band yüzdesi Band nötrofil oranı Toksik granülasyon Vakuolizasyon Döhle cisimcikleri

42 LÖKOMOİD REAKSİYON Nötrofilik Kanama Hemoliz İnfeksiyonlar Yanık Hodgkin Eklampsi

43 LÖKOMOİD REAKSİYON Viral infeksiyonlar İnfeksiyöz Mononukleoz CMV Hepatit A Kızamık Boğmaca Tüberküloz Toxoplazmoz Lenfositik

44 LENFOSİTLERİN SAYISAL DEĞİŞİKLİKLERİ Lenfositoz Lenfopeni Fizyolojik İnfeksiyonlar Neoplastik h. Hormonal nedenler Hematolojik h. İmmün yetersizlik İnfeksiyonlar Hormon kullanımı

45 MONOSİTLERİN SAYISAL DEĞİŞİKLİKLERİ Monositoz İnfeksiyonlar Neoplastik h. Kollajen doku h.

46 EOZİNOFİLLERİN SAYISAL DEĞİŞİKLİKLERİ Eozinofili Allerjik h. Parasitozlar İlaçlar Neoplastik h. Deri h. Ailevi İdiopatik Hipereozinofilik s.

47 BAZOFİLLERİN SAYISAL Bazofili DEĞİŞİKLİKLERİ Neoplastik h. Urtikaria pigmentoza Mastositoz

48 PATOLOJİK LÖKOSİTLER Malign Selim ALL AML KML Plazma hücreli l. Eozinofilik l. Bazofilik l. MDS İnfeksiyoz mononukleoz HLH Chediak-Higashi s. LE hücresi lökosit gibi:normoblast trombosit

49 Akut lenfoblastik lösemi L1

50 Akut lenfoblastik lösemi L2

51 Akut lenfoblastik lösemi L 3

52 Akut miyeloblastik lösemi M1

53 Akut miyeloblastik lösemi M 2

54 Akut promiyelositik lösemi M 3

55 Akut miyelomonositik lösemi M 4

56 Akut monoblastik lösemi M 5

57 Eritrolösemi M 6

58 Akut megakaryositik lösemi M 7

59 Kronik miyeloid lösemi CML

60 Akut plazmositik lösemi plazma hücreli lösemi

61 Tüylü hücreli lösemi Hairy cell leukemia

62 Miyelodisplastik sendrom Displazi Makroovalositoz Apoptotik hücreler

63 Şistositler Target hücreleri Makroovalositoz Miyelodisplastik sendrom

64 SELİM LÖKOSİT İnfeksiyöz mononukleoz Niemann-Pick hastalığı Pelger-Huet anomalisi May-Hegglin anomalisi Chediak-Higashi hastalığı Lupus Eritematozus Fagositoz Postslenektomi Sıtma Apoptosis PATOLOJİLERİ

65 İnfeksiyöz mononukleoz Downey hücreleri

66 Virüsit Reaktif lenfosit Downey hücresi İnfeksiyöz mononukleoz

67 Niemann-Pick hastalığı Vakuollü lenfositler

68 Pelger - Huet anomalisi Konjenital Edinsel Lösemi MDS Miyelofibroz

69 Trombositopeni İnfeksiyonlara eğilim May Hegglin anomalisi

70 Chediak - Higashi Sendromu Tipik kaba granüller

71 Lupus Eritematozus L E hücresi

72 Yabancı cisim fagositozu Candida sepsisinden

73 Drumstick

74 Sıtma Hematologun şansı

75 Postsplenektomi Howell-Jolly Target Şistosit

76 Apoptosis programlı hücre ölümü

77 Lökoeritroblastozis Kemik iliği invazyonu İnfeksiyonlar Depo,osteopetroz Miyeloproliferatif h. Hematolojik hastalıklar Hipoksi siyanotik konj. kalp hastalığı konjestif kalp yetersizliği akciğer hastalığı

78 Lökoeritroblastozis

79 NÖTROPENİK FORMÜL Lösemi? Aplastik anemi? Kostmann sendromu? Ağır kemik iliği baskısı? Dismorfik bulgular? Konjenital benign? Siklik?

80 Nötropeni algoritması

81 TROMBOSİTLER 3. şekilli hücre Sayıları Kümeleşme özelliği Boyut farkları Boya alma özelliği Dev trombositler Konjenital trombositopeniler Trombositofagositoz

82 TROMBOSİTLER Değişik görüntüler

83 Dev trombosit Bernard-Soulier sendromu

84 Trombosit satellitizmi Düşük trombosit sayısı

85 SONUÇ olarak Bizlerde yaşam davasının hakimi değiliz. Kimseyi bir hastalığa mahkum etmek istemeyiz. Ancak Yüce Tanrı öyle takdir etmiş ve bir kuluna doğumsal veya edinsel bir hastalık vermişse PERİFERİK YAYMA ya bakar, ne görürsek söyleriz. Tabii daha önceden bunu görmüş ve öğrenmiş olmak kaydıyla Prof Dr Ömer Devecioğlu

86