Yrd. Doç. Dr. Selim BARADAN Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YİĞİTER

Transkript

1 Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü İNŞ4001 YAPI İŞLETMESİ METRAJ VE KEŞİF-1 Yrd. Doç. Dr. Selim BARADAN Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YİĞİTER

2 KAPSAM Temel Bilgiler Metraj Çeşitleri Metraj 2

3 Uzunluk: m Alan: m 2 Hacim: m 3 Ağırlık: kg Adet METRAJ ÜNİTELERİ 3

4 METRAJ SIRASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Yapı elemanlarının ölçümünde hangi birimlerin kullanılacağı kararı Sıkça karşılaşılan bazı elemanların metrajının unutulması veya 2 kez hesaplanmasıdır. Bunu önlemek için metraja başlarken yapıda aynı boyuttaki benzer elemanlar aynı renge boyanmalı veya harf ya da rakamlarla kotlanmalıdır. 4

5 METRAJ SIRASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR (devam) Eleman boyutları belirlenirken, en ve boylar planlardan yükseklikler kesitten alınmalıdır Ölçü rakamlarının kullanışında virgül ve boyutlanmaya önem verilmeli Hataları azaltmak için metraj cetvelleri kullanılmalı 5

6 Yapı Elemanlarının Metraja Esas Ölçü Birimleri 6

7 Örnek Metraj Cetveli 7

8 Metraj Cetvellerinin Doldurulması Metraj yapılacak elemanlar, taşıyıcı eleman aksları, kat ve yer isimleri ile yeterince tanımlanmalı Aynı özellikte bir yapı elemanının yapının tümündeki miktarı brüt olarak, sonra eleman içindeki boşluklar bir arada ve hangi elemana ait oldukları açıklanarak hesaplanmalı Yapının birden fazla bölümünde bulunan elemanların metrajında, her bölüme ait eleman miktarları ara toplamlar olarak belirlenmeli 8

9 METRAJ ÇEŞİTLERİ Kazı İşleri Demirsiz Beton Betonarme Kalıp Taş Duvar Donatı Çatı Kapı ve Pencereler İnce işler 9

10 Kazı İşleri Kazı hacmi hesaplanır Temel planı veya kazı planı üzerinde hesap yapılır Çakışan alanlara dikkat edilmeli Birim fiyat, kazının yapılış yöntemine ve toprağın cinsine göre değişir 10

11 Zemin Çeşitleri Toprak Zeminler Yumuşak (bitkisel toprak, gevşek toprak, kum vb) Sert (Kumlu kil, gevşek kil, killi kum, çakıllı toprak) Küskülük Zeminler Yumuşak (sert kil, sıkışık gravye, parçalanıp el ile atılabilen < 0.1 m 3 blok taşlar) Sert (çürük kaya, şist, taşlanmış kil, parçalanıp el ile atılabilen m 3 blok taşlar) Kaya Zeminler Yumuşak (tabakalaşmış kalker, alçıtaşı, > 0.4 m 3 blok taşlar) Sert (patlayıcı madde kullanılarak atılan, sert gre, mermer, vb.) Çok sert (Bazalt, kuvarts, porfir, vb.) Batak ve Balçık Zeminler Su içeriği yüksek, yapışkan kıvamda 11

12 Demirsiz Beton Demirsiz betonun (grobeton) kullanıldığı yerlerin hacmi hesaplanır Temel altına dökülen beton Blokaj üstü beton Projedeki boyutlar üzerinden hesaplanır Birim fiyatlar, betonun dozuna göre değişir 1 m 3 beton için kullanılan kum, çakıl, su ve çimento miktarları Kullanılan çimentonun gramı dozu belirler 12

13 Demirli Beton (Betonarme) Demirli betonun (betonarme) kullanıldığı yerlerin hacmi hesaplanır Temel Kirişler Kolonlar Döşemeler Lentolar Projedeki boyutlar üzerinden hesaplanır Birim fiyatlar, betonun dayanımına (B160, BS14 gibi) göre değişir 1 m 3 beton için kullanılan kum, çakıl, su ve çimento miktarları 13

14 Kalıp İşleri Islak betona şekil vermek ve bir arada tutmak için kullanılır, sertleşince sökülür Hazır veya yerinde Çelik veya ahşap Kalıp gören yüzeyler projesinden veya yerinden ölçülerek hesaplanır. Yüzey alanı olarak hesaplanır, kalınlık ihmal edilir 14

15 Taş Duvar, Tuğla Duvar, Blokaj Hacim olarak hesaplanır Projedeki boyutlar üzerinden hesaplanır Taş duvarlar ve blokaj temellerde kullanılır Tuğla duvar, binanın duvarlarında kullanılır Kullanılan harçta hesaba girer Zayiat dikkate alınmalıdır 15

16 Duvarların Metrajı (Taralı alanlar) 16

17 Betonarme Demiri (Donatı) Ağırlık olarak hesaplanır Donatı çapına göre birim fiyatlar değişir Donatı detay planlarından hesaplanılır 1m 3 betona gereken demir miktarından veya yapının metrekaresine düşen demir miktarından kaba olarak hesaplanabilir. Yığma yapılarda yapının m 2 sine 13 kg demir Betonarme karkas yapılarda yapının m 2 sine 19 kg Projede bulunan her m 3 demirli beton hacmi için kg demir 17

18 Örnek: Demir Metrajı (yaklaşık) Yapı alanı: 200 m 2 1 m 2 ye 8-10 kg demir kabul edilecek 100 kg. beton içinde işlenmiş demir için 10 kg. zayiat ve bağlama teliyle 110 kg. ham demir kabul edilir Kullanılan demir çapları ve yapı alanına yüzde olarak dağılımı: 6 mm, %40 8 mm, %30 10 mm, %20 12 mm, %10 18

19 İnce işler Badana ve sıva (alan) Boyanacak yüzey alanları ölçülür Tavan ve duvarlar (kapı ve pencere boşlukları çıkarılır) Birim fiyatları boya çeşidine göre değişir Yer kaplaması (alan) Cam takılması ve macunlanması (alan) 19

20 Çatı metrajı Çatı kaplaması (alan) Mahya (uzunluk) Çatı izolasyonu (alan) Ahşap çatı (alan) 20

21 Diğer Elemanların Metrajı Kapı ve pencere kasaları (alan) Kapı ve pencere kanadı (alan) Süpürgelikler (uzunluk) Denizlik (alan) Yağmur borusu (uzunluk) Yağmur oluğu (uzunluk) İş iskelesi (alan) 21

22 Örnek: Temel Metrajı 1 TEMEL PLANI 22

23 Örnek: Temel Metrajı (devam) Temel Kesiti 23

24 Verilenler Temel altı tesviye betonu: 150 Doz Döşeme: 200 doz grobeton Temel ve hatılda B225 demirli beton 24

25 İstenilen Metraj Kalemleri Temel Kazısı Grobeton (Temel Altı Tesviyesi) Grobeton (Döşeme) Betonarme Taş Duvar Blokaj Kalıp 25

26 Çözüm 26

27 TEŞEKKÜRLER..

28 Ek: Geometrik Şekillerin Alan Formülleri 28

29 Ek: Katı Cisimlerin Hacim Formülleri 29

30 Ek: Trigonometri Formülleri 30