KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI
|
|
|
- Savas Muhtar
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI Prof. Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 1
2 Kompleks oluşumu Basit bileşik Kompleks bileşik Ligand Şelat Sunucu atom Koordinasyon sayısı Çok dişli kompleks M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 2
3 Basit bileşik Basit bileşikler, basit anlamda, elektron kaybeden(katyon) ve elektron fazlalığı olan(anyon) iki türün, bir araya gelmesiyle oluşan nesnelerdir. Elektronların paylaşım derecesine göre bileşikler iyonik veya kovalent karakterde olabilirler. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 3
4 Kompleks bileşik Kompleks bileşikler ise, bileşikler arasındaki etkileşimlerle oluşurlar ve başlangıç maddelerinden çok farklı özelliklere sahiptirler. Basit bileşiklerle kompleksler arasındaki temel fark, birisinin elementlerinden, diğerinin ise bileşiklerden oluşmasıdır. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 4
5 Kompleks bileşikler NaF + BF 3 AgCl + 2NH 3 NaBF 4 [ Ag ( NH ) ] 3 2 Cl CuSO NH 3 [ Cu( NH ) ] SO M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 5
![4 + 4 NH 3 [ Cu( NH ) ] SO 3 4 4 M.](/docs-images/40/10647910/images/page_5.jpg "DEMİR(ADU) 2009-16-KOMPLEKSLEŞME")
6 Kompleks bileşik Komplekslerle basit bileşikler arasındaki ikinci önemli fark, komplekslerde merkez atoma bağlı grupların sayısının atomun değerliğini aşmasıdır. Örneğin; AgCl ve [Ag(NH 3 ) 2 ]Cl bileşiklerinin her ikisinde de gümüş +1 değerlikte iken AgCl'de merkez atoma bağlı grup sayısı 1, [Ag(NH 3 ) 2 ]Cl de ise 2'dir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 6
![Örneğin; AgCl ve [Ag(NH 3 ) 2 ]Cl bileşiklerinin her ikisinde de gümüş +1 değerlikte iken](/docs-images/40/10647910/images/page_6.jpg "AgCl'de merkez atoma bağlı grup sayısı 1, [Ag(NH 3 ) 2 ]Cl de ise 2'dir. M.")
7 Kompleks bileşik Lewis asit-baz etkileşiminin bir sonucu olarak ortaya çıkan kompleks bileşikler, özellikle geçiş metalleri ile ilgilidir. Çünkü boş yörüngeç içeren bir atom diğer atom veya molekülün üzerindeki serbest elektron çiftini çeker. Bağ oluşumu için metal üzerindeki yörüngecin düşük enerjili, uygun simetrili ve ulaşılabilir olması gerekir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 7
8 Kompleks bileşik A.Werner'e göre metallerin birincil ve ikincil olmak üzere iki ayrı değerliği vardır. Günümüzde bunlar, metalin değerliğine ve koordinasyon sayısına karşılık gelmektedir. Örneğin; Co 3+ için birincil değerlik 3, ikincil değerlik ise 6'dır. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 8
9 Çünkü Co 3+, CoCl 3 bileşiğinin yanı sıra [Co(NH 3 ) 6 ]Cl 3 kompleks bileşiğini de oluşturur. İkinci bileşikteki parantez içindeki gruplar ikincil değerliği (koordinasyon sayısını), dışındakiler ise birincil değerliği (bilinen değerliği) gösterir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 9
10 Ligand Ortaklanmamış serbest elektron çiftleriyle metal atomuna bağlanabilen anyon veya moleküllere Ligand denir. Ligand, belli bir geometride metal iyonuna elektron çifti verebilen bir türdür. Bir başka deyişle ligand bir Lewis bazı, metal iyonu ise bir Lewis asitidir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 10
11 Koordinasyon küresi-koordinasyon sayısı Ligandlarıyla birlikte bir metal iyonu kompleks iyon olarak adlandırılır. Ligandların yer aldığı metal iyonunun çevresi koordinasyon küresi olarak tanımlanır. Koordinasyon küresinde ligandların bağlanma sayısı, merkez metal iyonunun koordinasyon sayısı olarak bilinir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 11
12 Koordinasyon sayısı Metale doğrudan bağlı ligant atomuna sunucu(donör) atom, kompleks iyondaki sunucu atom sayısına da koordinasyon sayısı denir. Örneğin; [Ag(NH 3 ) 2 ]Cl, [Cu(NH 3 ) 4 ]Cl 2 ve [Co(NH 3 ) 6 ]Cl 3 komplekslerinde sunucu atom azot, koordinasyon sayısı ise sırasıyla 2, 4 ve 6'dır. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 12
![Örneğin; [Ag(NH 3 ) 2 ]Cl, [Cu(NH 3 ) 4 ]Cl 2 ve [Co(NH 3 ) 6 ]Cl 3 komplekslerinde](/docs-images/40/10647910/images/page_12.jpg "sunucu atom azot, koordinasyon sayısı ise sırasıyla 2, 4 ve 6'dır. M.")
13 Komplekslerin değerliği Metal katyonuna ligandın bağlanmasıyla meydana gelen kompleks; elektrikçe pozitif yüklü (katyonik), nötral veya negatif yüklü (anyonik) olabilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 13
14 Örneğin; bakır(ii) iyonu, koordinasyon sayısı 4 olan kompleksler yapar. Bunlardan bakır tetrammin Cu(NH 3 ) 4 2+ pozitif, bakır diglaysin Cu(NH 2 CH 2 COO) 2 nötral, bakır tetraklorür CuCl 4 2- ise negatif komplekslerdir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 14
15 Komplekslerin değerliği Oluşan kompleksin değerliği, ligandın durumuna göre değişir. Ligand nötral bir molekül ise kompleksin değerliği katyonun değerliği ile aynıdır. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 15
16 Ligand negatif yüklü bir anyon ise, kompleksteki yüklü ligand sayısına ve ligandın değerliğine göre kompleksin değerliği hesaplanabilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 16
17 Örneğin; [Cu(H O)] 2+ kompleksinde 2 ligand nötral bir molekül olduğundan, kompleksin değerliği katyonun değerliği ile aynıdır, yani +2'dir. Öte yandan [CuCl ] 2- kompleksinde 4 ligand 1- değerliktedir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 17
18 [Al(H O)(OH) ] + kompleksinde 2 2 biri nötral, diğeri ise -1 yüklü olmak üzere 2 ligand bulunmaktadır. Yüklü ligand sayısı 2 olduğundan kompleksin değerliği +1 olur. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 18
19 Koordinasyon sayısı Werner'in ileri sürdüğü ikincil değerlik bugün "koordinasyon sayısı" olarak bilinmektedir. Bazı iyonların birden fazla koordinasyon sayısı vardır. Pek çok iyon için koordinasyon sayısı iyonik yükün iki katıdır. Ancak bu, bütün iyonlar için doğru değildir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 19
20 Bazı metallerin koordinasyon sayıları Metal iyonu Cu + Ag + Au + Ca 2+ Fe 2+ Co 4+ Ni 2+ Cu 2+ Zn 2+ Al 3+ Sc 3+ Cr 3+ Fe 3+ Co 3+ Au 3+ Koordinasyon sayısı 2, 4 2 2, , 6 4, 6 4, 6 4, 6 4, M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 20
21 Organik Kompleks Yapıcı Maddeler Organik kompleks yapıcı ligantlar içinde nicel analitik kimya açısından en önemlisi EDTA'dır. EDTA, (HOOCCH 2 ) 2 (NCH 2 CH 2 N)(CH 2 COOH) 2 yapısında, 4 tane iyonlaşabilen protonu bulunan bir bileşiktir ve kısaca H 4 Y olarak gösterilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 21
22 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 22
23 EDTA'da 4 oksijen ve 2 azot, serbest elektronlarını metalin boş yörüngeçlerine vererek 6 dişli bir bileşik oluşturur. EDTA tam olarak iyonlaşmamışsa, yani HY 3- yapısında ise, oksijen atomlarından ancak 3 tanesi koordinasyonda rol alacağından 5 dişli bir kompleks oluşturur. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 23
24 Organik Kompleks yapıcı maddeler Diğer kompleks yapıcı organik bileşikler arasında, Etilendiamin (en) H 2 NCH 2 CH 2 NH 2, Okzalat (Ox)C 2 O 4 2-, glisin H 2 NCH 2 CO 2 H, Asetilasetonat (acac) CH 3 CHOCH 2 CHOCH 3, dimetilglioksim, 1,10-fenantrolin, 8-hidroksikinolin sayılabilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 24
25 KOMPLEKS OLUŞUMU Komplekste merkezi metal iyonu ile ligandlar arasında kovalent bağlar meydana gelir. Bu bağlardaki her iki elektron da ligandın elektronlarıdır. Bu birleşmede ligand elektron çifti veren, metal iyonu ise bu elektronları alan durumundadır. Ligandın bağ yapmak üzere en az bir çift serbest elektronunun bulunması gerekir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 25
26 Metal iyonları sulu çözeltilerde serbest iyonlar hâlinde bulunmazlar; metalin koordinasyon sayısına göre 4, 5 veya 6 su molekülü ile çevrelenmiş olarak bulunurlar. Örneğin; Cr 3+ iyonu çözeltide [Cr(H 2 O) 6 ] 3+ hâlinde bulunur. Kompleksleşme, metal katyonu etrafındaki su moleküllerinin bir veya birkaçı ile ligandın yer değiştirmesi olayı olarak da düşünülebilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 26
27 Glisin bakır kompleksi oluşumu M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 27
28 Kompleksleşme titrasyonu Kompleksleştirme titrasyonunda ayıraç seçerken meydana gelecek kompleksin dayanıklılık sabitinin (oluşma sabitinin) yüksek olmasına, tepkimenin stokiometrik olmasına dönüm noktasını gözleyebilmek için iyon derişiminde ani bir değişimin olmasına dikkat etmek gerekir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 28
29 Kompleksleştirme ayıraçları Kompleksleştirme titrasyonlarında en çok kullanılan ayıraç etilendiamintetraasetik asittir. Bu ayıraç uzun ismiyle değil, bu ismin baş harflerinden meydana gelen EDTA adıyla anılır. Kimyasal denklemlerde ise uzun formül yerine dört asidik protonu gösteren H 4 Y kullanılır. Ticari olarak ise asitin sodyum tuzu hâlinde bulunur ve VERSON, ŞELATON 3, KOMPLEKSON II, TRİLON B, SEKESTREN gibi adlar altında satılır. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 29
30 İkinci derecede önemli ayıraçlar arasında nitrilotriasetik asit (NTA), Trietilentetramin (TRIEN) siyanür sayılabilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 30
31 EDTA molekül yapısı M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 31
32 EDTA molekülünün yapısı M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 32
33 EDTA nın özellikleri EDTA molekülü, bir metal iyonunu bağlayabilecek, 4 karboksil grubu ve 2 amin grubu olmak üzere 6 elektron sunan gruba sahiptir. Bu nedenle EDTA 6 dişli bir liganddır. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 33
34 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 34 EDTA nın iyonlaşması [ ][ ] [ ] [ ][ ] [ ] [ ][ ] [ ] [ ][ ] [ ] x10 HY Y H K Y H HY 6.3x10 Y H HY H K HY H Y H.2x10 Y H Y H H K Y H H Y H.1x10 Y H Y H H K Y H H Y H = = + = = + = = + = =
35 EDTA nın iyonlaşması Denge denklemlerinden de anlaşıldığı gibi, bir EDTA çözeltisinde EDTA nın H 4 Y, H 3 Y -,H 2 Y 2-, HY 3- ve Y 4- olmak üzere beş ayrı şekli bulunur. Bunların çözeltide ne oranda bulunduğu ortamın ph ına bağlıdır. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 35
36 EDTA nın iyonlaşmasının ph a bağımlılığı M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 36
37 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 37 EDTA nın iyonlaşma derecesi, α4 ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ HY HY HY HY Y C C Y T T = = α
38 Etkin Oluşum sabiti Etkin oluşum sabiti sadece bir tek ph da geçerli ph a bağlı denge sabitleridir M n+ + Y 4- MY (n-4)+ K MY =[(MY (n-4)+ ]/[M n+ ][Y 4- ] K MY =[(MY (n-4)+ ]/[M n+ ][α 4 /C T ] K MY = α4 K MY =[MY (n-4)+ ]/[M n+ ]C T M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 38
39 Etkin oluşum sabit Etkin oluşum sabiti kolayca hesaplanabilir ve esdeğerlik noktasında ve EDTA nın fazlası ortamda bulunduğu durumlarda metal iyonunun ve kompleksin denge derişimini hesaplanmasında kullanılır M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 39
40 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 40 α4 ün hesaplanması K K K K ] [H K K K ] [H K K ] [H K K K K K ] [H K K K ] [H K K ] [H K K K K K = = = ] [ ] [ 4 H D D K K K K H α α
41 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 41 D H K K K D H K K D H K D H ] [ ] [ ] [ ] [ = = = = α α α α
42 Çeşitli ph larda EDTA için α4 değerleri ph α 4 ph α 4 2 3,7x ,4x ,5x ,2x ,6x ,5x ,5x ,5x ,2x ,8x ,8x10-4 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 42
43 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 43
44 Metal-EDTA kompleksi EDTA çözeltisinin en önemli özelliği, metal katyonunun değerliği ne olursa olsun 1/1 oranında birleşmesidir. Bir başka deyişle 1 M EDTA her zaman 1 M metal katyonu ile birleşir. M 2+ + H 2 Y 2 MY 2 + 2H + M 3+ + H 2 Y 2 MY + 2H + M 4+ + H 2 Y 2 MY + 2H + M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 44
45 Metal-EDTA kompleksi EDTA, alkali metaller dışında birçok metaller ile kararlı kompleks bileşikler verir. Bu komplekslerin kararlı oluşunun en önemli nedeni metal katyonu ile EDTA molekülü arasında altı ayrı bağın meydana gelmesi ve bu bağların kıskaç halkaları meydana getirmesidir M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 45
46 Metal-EDTA kompleksinin yapısı M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 46
47 Metal-EDTA kompleksi denge sabitleri M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 47
48 Metal-EDTA Titrasyon Eğrisi ph 10 da 50 ml 0,005 M Ca2+ ve Mg2+ ile 0,01 M EDTA titrasyonu eğrileri M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 48
49 0,01 M Ca 2+ nın 0,01 M EDTA ile titrasyonuna ph etkisi M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 49
50 ph 6 da 50 ml 0,01 M lık katyon çözeltileri için titrasyon eğrileri M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 50
51 EDTA ile çeşitli katyonların titrasyonunda gerekli minimum ph değerleri M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 51
52 50 ml 0,005 M Zn 2+ nın titrasyonunda dönüm noktasına NH 3 derişimi etkisi M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 52
53 KOMPLEKSLEŞTİRME TİTRASYONLARINDA KULLANILAN İNDİKATÖRLER Çökelti Meydana Getiren indikatörler Asit-Baz İndikatörleri Metal-İyon İndikatörleri M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 53
54 Çökelti Meydana Getirilmesi Özellikle siyanürün kompleksleştirici olarak kullanıldığı titrasyonlarda bir çökeltinin meydana gelmesi dönüm noktası olarak kullanılabilir. Örneğin; gümüşün siyanürle olan tepkimesinde, gümüş siyanür kompleksi meydana gelir, bu dayanıklı bir komplekstir Ag + + 2CN - [ Ag( CN) ] 2 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 54
55 İndikatör- Çökelti meydana gelmesi Eşdeğerlik noktasında ise, meydana gelen Ag[Ag(CN) 2 ] çökeltisi ortamı bulandırır. Ag + + [ ( ) ] Ag CN Ag[ Ag( ) ] 2 CN 2 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 55
56 İndikatör- Çökelti meydana gelmesi Bu titrasyon siyanür tayini veya gümüş tayini amacıyla yapılabilir. Siyanür tayini için çözelti, ayarlı gümüş nitrat çözeltisi ile titre edilir. Gümüş tayini için ise, ayarlı siyanür çözeltisinden belli bir miktar çözeltiye eklenir ve siyanürün fazlası ayarlı gümüş nitrat ile geri titre edilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 56
57 Asit-Baz indikatörleri EDTA nın potasyum tuzu olan K Y ile 4 metal katyonlarının titrasyonunda, eşdeğerlik noktasında bir ph değişimi görülür. Bu özellik nedeniyle, bu ph aralığında dönüm noktası olan asit-baz indikatörleri kullanılabilir M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 57
58 Bazı metal katyonlarının 0.1 M K 4 Y ile Titrasyonunda dönüm noktası ph aralıkları Metal katyonu ph aralığı Ca Cd Co Cu Fe Fe Hg Mg Ni Pb Zn M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 58
59 Metal-İyon İndikatörleri Bu indikatörler organik boyalar olup metal katyonu ile renkli bir kompleks verirler. Meydana gelen bu kompleksin dayanıklılığı metalin ayıraçla yaptığı kompleksin dayanıklılığından daha zayıftır. Bu nedenle titrasyon sırasında metal indikatör kompleksi bozulur ve metal-edta kompleksi meydana gelir. Titrasyon sonunda metal-indikatör kompleksinin renginin kaybolması dönüm noktasını belirtir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 59
60 Bu amaçla kullanılan indikatörler içinde en çok kullanılan Erio krom blek T (Erio chrome black T) dir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 60
61 Erio krom siyahı T Erio krom blek T, üç değerli bir asit olup H 3 E şeklinde gösterilir. Bu indikatörün hidrojenlerinden ilki kolaylıkla, ikinci ve üçüncüsü ise daha zor verilir (pk 2 = 6.3, pk 3 =11.55). İndikatörün iyonlaşmamış şekli H 3 E renksiz iken H 2 E - kırmızı, HE 2- gök mavisi, E 3- ise kırmızı-sarı renktedir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 61
62 Erio krom siyahı T indikatörünün yapısı ve iyonlaşma dengesi. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 62
63 Metal-iyon indikatörü Magnezyum iyonu H 2 E - ile MgE - yapısında bir kompleks meydana getirir. Fakat bu kompleksin kararlılığı magnezyumun EDTA ile yaptığı kompleksten daha zayıftır. Bu nedenle MgE - bazı titrasyonlarda indikatör olarak kullanılabilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 63
64 Pb 2+ -EDTA titrasyonu Pb 2+ iyonunun ayarlı Na 2 H 2 Y ile titrasyonunda bu indikatör kullanılır. Çözelti NH 3 ve NH 4 + karışımı ile tamponlanarak ph 10 a ayarlanır. Bu ph ta kurşun Pb(OH) 2 hâlinde çöker, H 2 Y 2- ise HY 3- veya Y 4- e dönüşür. Titrasyon denklemi M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 64
65 Pb 2+ EDTA titrasyonu denklemi Pb ( OH ) 2 + HY 3- PbY 2- + H 2 O + OH veya Pb ( OH ) + Y 4- PbY OH 2 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 65
66 Eğer titrasyonun başında çözeltiye bir miktar Erio krom blek T ve birkaç damla Mg 2+ iyonu çözeltisi eklenmiş ise, MgE - iyonu titrasyon çözeltisini kırmızı renge boyar ve bu renk eşdeğerlik noktasına kadar değişmez. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 66
67 Kurşunun tamamı PbY 2- ye dönüştüğünde EDTA nın bir damla fazlası MgE - ile tepkimeye girer. Meydana gelen MgY 2- kompleksi MgE - kompleksinden daha dayanıklı olduğundan çözeltinin rengi HE 2- nedeniyle kırmızı renkten gök mavisi renge döner M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 67
68 Pb 2+ EDTA titrasyonu renk değişimi MgE + HY 3 MgY 2 + HE 2 H 2 E HE 2 + H + kırmızı mavi M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 68
69 KOMPLEKSLEŞTİRME TİTRASYONU UYGULAMALARI Doğrudan Titrasyon Geri Titrasyon Yer Değiştirme Titrasyonu Alkalimetrik Titrasyon Dolaylı Titrasyon M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 69
70 Doğrudan Titrasyon EDTA ile 25 dolayında metal katyonunun titrasyonu, metal-iyon indikatörleri kullanılarak yapılabilmektedir. Doğrudan titrasyon yapılabilmesi için metal iyonu ile EDTA nın hızlı tepkime vermesi, meydana gelen kompleksin yeterince dayanıklı olması uygun bir indikatörün bulunabilmesi gerekir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 70
71 Geri Titrasyon Bunun için meydana gelen kompleksin yeterince dayanıklı olması, fakat uygun bir indikatörün bulunamamış olması gerekir. Bu yöntemde belli hacimde ayarlı EDTA, titrasyon çözeltisine eklenir. EDTA nın fazlası ise ayarlı magnezyum çözeltisi ile Erio-krom Blek T indikatörü kullanılarak geri titre edilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 71
72 Geri Titrasyon Bu yöntemin uygulanabilmesi için, metal- EDTA kompleksinin magnezyum-edta kompleksinden daha dayanıklı olması gerekir. Bu yöntem metal katyonuyla, analiz koşullarında metal EDTA kompleksinden daha az dayanıklı çökelti verecek bir anyon bulunduğu çözeltilere de uygulanabilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 72
73 Yer Değiştirme Titrasyonu Metal-EDTA kompleksinin Mg-EDTA veya Zn-EDTA komplekslerinden daha dayanıklı olması hâlinde, çinko ve magnezyum komplekslerinin fazlası çözeltiye eklenir. MgY 2- + M 2+ MY 2- + Mg 2+ Açığa çıkan Mg 2+ iyonu, ayarlı bir EDTA çözeltisi ile titre edilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 73
74 Alkalimetrik Titrasyon Bu yöntemde, Na 2 H 2 Y çözeltisinin fazlası, metal iyonu içeren nötral bir çözeltiye eklenir ve M 2+ + H 2 Y 2- My H + tepkimesi gereği açığa çıkan hidrojen iyonları ayarlı bir baz çözeltisi ile titre edilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 74
75 Dolaylı Titrasyon Bazı metal katyonları (Ag, Au, Pd gibi) EDTA ile doğrudan titre edilemezler. Bu durumda dolaylı analiz yapılır. Örneğin; gümüş, [Ni(CN) 4 ] Ag + 2[Ag(CN) 2 ] - +Ni 2+ tepkimesine göre açığa çıkan nikelin ayarlı EDTA çözeltisi ile titre edilmesiyle analiz edilebilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 75
76 Nikel tetrasiyanür kompleksi ile gümüşün yanı sıra I-, Br-, Cl-, SCN- gibi anyonlarda analiz edilebilir. Ag+ + X- AgX 2AgX + [Ni(CN) 4 ] 2-2[Ag(CN) 2 ] - +Ni X - Açığa çıkan Ni 2+ iyonu ayarlı EDTA çözeltisi ile titre edilir M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 76
77 EDTA ile karışımların analizi EDTA ile tek analizlerin yanı sıra karışımların analizi de yapılabilir. Bunun için ya katyonun türüne göre ortam, belli bir ph a ayarlanır ve uygun indikatörler seçilerek her bir katyon ayrı ayrı titre edilir veya ortamdaki katyonlardan bir veya birkaçı, başka bir anyonla komplekse alınır, geride kalan katyon EDTA ile titre edilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 77
78 EDTA ile bakır, magnezyum ve çinko bulunan bir çözeltinin analizi Çözelti önce ikiye ayrılır ve ilkine aşırı miktarda EDTA eklenir. EDTA nın fazlası, ayarlı bir katyonla geri titre edilir. Böylece her üç katyonun toplam miktarı bulunur. İkinci örnek çözeltisine aşırı miktarda siyanür eklenir ve EDTA ile titre edilir. Siyanür, [Cu(CN) 4 ] 2- ve [Zn(CN) 4 ] 2- komplekslerini meydana getirdiğinden harcanan EDTA, yalnız magnezyum miktarını verir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 78
79 Siyanürlü çözeltiye asetik asit ve formaldehitin 1/3 oranındaki karışımı eklenir ve EDTA ile titre edilirse, sarfiyat yalnız Zn 2+ miktarını verir. [Zn(CN) 4 ] HCHO + 4H + Zn HOCH 2 CN Toplam miktardan magnezyum ve çinko miktarlarının çıkarılması ile de bakır miktarı bulunur. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 79
80 Bazı metal -EDTA komplekslerinin dayanıklılık sabitleri Ag + 2.1x10 7 Ba x10 7 Mg x10 8 Sr x10 8 Ca x10 10 Mn x10 13 Fe x10 14 Co x10 16 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 80
81 Bazı metal -EDTA komplekslerinin dayanıklılık sabitleri Cd x10 16 Al x10 16 Zn x10 16 Ni x10 18 Cu x10 18 Pb x10 18 Hg x10 21 Th x10 23 Fe x10 25 V x10 25 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 81
82 Benzer şekilde, bizmut-kurşun alaşımı da analiz edilebilir. Örnek, nitrik asitle asitlendirildikten sonra bizmut, Pyrocatechol Violet indikatörü ile ph 1-1.5'ta EDTA ile titre edilir. Dönüm noktasında renk maviden sarıya döner. Harcanan EDTA miktarı yardımıyla bizmut miktarı hesaplanır. Çözeltinin ph'ı yaklaşık 5'e yükseltildikten sonra EDTA ile titrasyona devam edilir. Harcanan EDTA miktarı yardımıyla kurşun miktarı hesaplanır. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 82
83 Pb-Zn Karışımı analizi Zayıf asitli örnek çözeltisine az miktarda tartarik asit eklenir. Burada amaç daha sonraki aşamada (ph 10'da) kurşunun hidroksiti hâlinde çökmesini önlemektir. Daha sonra amonyaklı tampon çözeltisi ile ph yaklaşık 10'a ayarlanır. Böylece, çinkonun [Zn(NH 3 ) 4 ] 2+ kompleksini oluşturmuş olması nedeniyle, Zn(OH) 2 hâlinde çökmesi önlenmiş olur. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 83
84 Tamponlanmış çözeltiye potasyum siyanür çözeltisi eklenerek çinkonun EDTA ile tepkime vermesi, oluşan [Zn(CN) 4 ] 2- kompleksinin daha kararlı olması nedeniyle, önlenmiş olur. Harcanan EDTA kurşun için harcanan miktardır. Ortama formaldehit eklenerek [Zn(CN) 4 ] 2- kompleksinin bozunması sağlanır ve aynı indikatörle EDTA ile titrasyona devam edilerek çinko da titre edilir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 84
85 Sularda Toplam Sertlik Tayini Sulardaki kalsiyum ve magnezyum iyonlarının neden olduğu sertlik, EDTA ile tayin edilebilir. Bunun için su, NH 3 NH 4 Cl ile tamponlanarak ph 10 a ayarlanır ve Erio- krom blek T İndikatörü eklenir. İndikatörün kendi hâli mavi olduğu hâlde magnezyum ile yaptığı kompleks kırmızı olduğundan, su kırmızı renge döner. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 85
86 EDTA ile titrasyona başlandığında önce kalsiyum, daha sonra ise magnezyum iyonları titre edilir. Ortamdaki magnezyum iyonları bittikten sonra EDTA nın bir damla fazlası çözeltiyi mavi renge boyar. MgE - + H 2 Y 2- MgY 2- + HE 2- + H + Kırmızı Renksiz mavi Ortamda magnezyum iyonları bulunmadığı zaman, indikatörün rengi kırmızıya dönmez. Bu nedenle ortama birkaç damla magnezyum iyonu çözeltisi eklemek gerekir. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 86
87 Kalsiyum ve Magnezyum Tayini Kalsiyum ve magnezyum tayini sularda sertlik tayininde olduğu gibi toplam olarak yapılabileceği gibi ayrı ayrı da yapılabilir. Bunun için önce toplam sertlik tayininde olduğu gibi kalsiyum ve magnezyum toplam miktarı bulunur. Daha sonra ikinci bir numune alınır ve ph=12 olacak şekilde NaOH eklenerek, magnezyumun Mg(OH) 2 hâlinde çökmesi sağlanır. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 87
88 EDTA ile titre edilerek kalsiyum miktarı bulunur. Toplam miktardan kalsiyum miktarı çıkarılarak da mağnezyum miktarı hesaplanır. Burada müreksid de uygun bir indikatördür. Dönüm noktasında müreksidin rengi pembeden mora döner. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 88
89 Nikel Tayini EDTA ile nikel tayini, çözeltinin müreksid indikatörlüğünde titre edilmesiyle yapılır. Dönüm noktasında indikatörün rengi sarı-turuncudan mora döner. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 89
90 Çinko Tayini EDTA ile Çinko tayini, çözeltinin ph 1 tampon çözeltisiyle tamponlanmasından sonra Erio T indikatörlüğünde titre edilmesi ile yapılır. M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 90
91 SORU : İçinde demir(iii) bulunan bir numunenin 700 mg çözülmüş ve çözeltisine 20.0 ml 0.05 M EDTA çözeltisi eklenmiştir. EDTA'nın fazlası 5.08 ml M bakır (II) ile geri titre edilmiştir. Buna göre örnekteki Fe 2 O 3 yüzdesi nedir? (20.0x x0.042) x x Fe 1 x Fe 2 O 2Fe 3 x100 %8.99 Fe 2 O 4 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 91
92 SORU: Alüminyum ve çinkonun her ikisi de EDTA ile 1/1 oranında birleşerek kompleks vermektedir g örnek çözüldükten sonra içine 50.0 ml M EDTA eklenmiş ve EDTA'nın fazlası 14.4 ml M çinko ile geri titre edilmiştir. Örnekteki alüminyum yüzdesi nedir.? (50.0x x0.0480) x xal x100 %9.125 Al M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 92
93 SORU: İçinde sodyum florür bulunan bir numunenin 1.0 gramına 50.0 ml 0.2 N kalsiyum nitrat eklenmiş ve florür çöktürüldükten sonra kalsiyumun fazlası 24.2 ml 0.1N EDTA ile geri titre edilmiştir. Buna göre örnekteki NaF yüzdesi nedir? Ca F - CaF 2 (50.0x x0.1)x xNaF x100 % NaF M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 93
94 SORU: Saf CaCO 3 tan alınan g suda çözülmüş ve EDTA çözeltisi ile titre edildiğinde sarfiyatın 35.4 ml olduğu görülmüştür. Buna göre EDTA çözeltisinin normalitesi nedir? N EDTA xv EDTA x10 3 x CaCO 2 3 = N EDTA = 35.4x10 3 x50 = M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 94
95 SORU: Şehir suyundan alınan ml lik örnek gerekli işlemler yapıldıktan sonra 0.02 M EDTA nın 10 ml si ile titre edilmiştir. İkinci bir 50 ml lik örnek kalsiyum okzalat hâlinde çöktürülmüş ve daha sonra 0.02 M EDTA nın 4.0 ml si ile titre edilmiştir. Buna göre şehir suyundaki kalsiyum ve magnezyum iyonlarının derişimleri ppm olarak nedir? 0.02x4.0xMg = mg/ml Mg 38 mg/l Mg 38 ppm Mg 50 (10.0x x4.0) xca = mg/ml Ca 96 mg/l Ca 96 ppm Ca 50 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 95
96 SORU: g CaCO 3 HCl de çözülmüş ve çözelti 500 ml ye seyretilmiştir. Buradan alınan 25 ml ml EDTA ile titre edilmiştir. 100 ml şehir suyu aynı EDTA'nın ml si ile titre edildiğine göre sudaki toplam sertlik ppm CaCO 3 cinsinden nedir? = x10 mol/500 ml = 9.97x10-3 mol/l = 9.97x10-3 M CaCO 3 = 2x9.97x10-3 = N CaCO 3 N CaCO3 xv CaCO3 =N EDTA xv EDTA x25.0= N EDDA x23.62 N EDTA = CaCO 30.13x0.0211x x1000 Buradan mg/l ppm CaCO M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 96 3
97 SORU: 50 ml su örneği, 0.01 M EDTA'nın 4.08 ml'si ile titre edilmiştir. Suyun toplam sertliği CaCO 3 cinsinden mg/l olarak nedir? 0.01x4.08xCaCO 50 3 x1000 Buradan 81.6 ppm CaCO 3 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 97
98 SORU: 20 ml EDTA, 25 ml 0.01 M CaCO 3 a eşdeğerdir. 75 ml sert su için 30.0 ml EDTA kullanıldığına göre bu suyun sertliği ppm Ca ve ppm CaCO 3 cinsinden nedir? Ca CO3 = 100g/mol, CaO = 56 g/mol, 25.0x0.01 = 20.0xM EDTA 30.0x0.0125xCaCO3 x ppm CaCO x0.0125xCaO x ppm CaO 75 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 98 3
99 SORU: Bir EDTA çözeltisinin eşdeğeri 1.0 mg MgCO 3 /ml EDTA dır. Bu çözeltinin CaCO 3 eşdeğeri nedir? CaCO3 x1.0 = 1.19 CaCO MgCO 3 3 /ml EDTA M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 99
100 SORU: Litresinde 0.90 g MgSO 4 bulunan çözeltinin 50.0 ml si 37.6 ml EDTA ile titre edilmiştir. a.) EDTA nın mg CaO 3 /ml EDTA olarak eşdeğeri nedir? b.) Mg 2+ +H 2 Y 2- MgY 2- +2H + tepkimesi için normalitesi nedir? MgSO4 = 120 g /mol, CaCO3 = 100 g mol 1000 ml 1ml 4 = 9.0x10 g MgSO4/1mL 0.90 g X 50.0 ml MgSO4 çöz X = X = ml MgSO 37.6 ml EDTA 1 ml EDTA = x 9.0 x 10-4 = x10-3 g MgSO4 /ml EDTA CaCO MgSO 3 4 x1.1158x mg CaCO x10 /ml EDTA g CaCO /ml EDTA M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI çöz
101 SORU: Bir EDTA çözeltisini ayarlamak için g CaCO 3 tartılmış ve gerekli işlemler yapıldıktan sonra 1000 ml ye tamamlanmıştır. Buradan alınan 25 ml lik kısma 0.5 ml dir. NH 3.10 damla eriochrome Black T indikatörü ve 1 ml tampon çözelti eklendikten sonra 38.8 ml EDTA ile titre edilmiştir. Buna göre EDTA nın normalitesi nedir.? 38.8xN x10 x CaCO = x EDTA N EDTA = M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 101
102 SKOOG da Nasıl? M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 102
103 Skoog s. 449 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 103
104 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 104
105 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 105
106 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 106
107 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 107
108 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 108
109 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 109
110 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 110
111 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 111
112 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 112
113 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 113
114 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 114
115 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 115
116 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 116
117 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 117
118 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 118
119 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 119
120 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 120
121 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 121
122 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 122
123 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 123
124 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 124
125 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 125
126 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 126
127 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 127
128 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 128
129 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 129
130 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 130
131 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 131
132 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 132
133 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 133
134 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 134
135 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 135
136 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 136
137 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 137
138 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 138
139 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 139
140 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 140
141 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 141
142 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 142
143 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 143
144 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 144
145 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 145
146 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 146
147 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 147
148 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 148
149 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 149
150 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 150
151 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 151
152 M.DEMİR(ADU) KOMPLEKSLEŞME TİTRASYONLARI 152
KOMPLEKSOMETRİK TİTRASYONLAR
KOMPLEKSOMETRİK TİTRASYONLAR Kompleks oluşması esasına dayanan titrasyonlardır. Mg 2+ + H2Y 2- MgY 2- + 2H + kelat kompleksi Kelatometrik titrasyonlar Mg 2+ + H2Y 2- [MgY] 2- + 2 H + KOMPLEKSOMETRİK TİTRASYONLAR
Suda çözündüğünde hidrojen iyonu verebilen maddeler asit, hidroksil iyonu verebilenler baz olarak tanımlanmıştır.
7. ASİTLER VE BAZLAR Arrhenius AsitBaz Tanımı (1884) (Svante Arrhenius) Suda çözündüğünde hidrojen iyonu verebilen maddeler asit, hidroksil iyonu verebilenler baz olarak tanımlanmıştır. HCl H + + Cl NaOH
Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :
Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani
İYON TEPKİMELERİ. Prof. Dr. Mustafa DEMİR. (Kimyasal tepkimelerin eşitlenmesi) 03-İYON TEPKİMELERİ-KİMYASAL TEPKİMELERİN EŞİTLENMESİ 1 M.
İYN TEPKİMELERİ (Kimyasal tepkimelerin eşitlenmesi) Prof. Dr. Mustafa DEMİR 0İYN TEPKİMELERİKİMYASAL TEPKİMELERİN EŞİTLENMESİ 1 Bir kimyasal madde ısı, elektrik veya çözücü gibi çeşitli fiziksel veya kimyasal
ÇÖZELTİLERDE DENGE (Asit-Baz)
ÇÖZELTİLERDE DENGE (AsitBaz) SUYUN OTOİYONİZASYONU Saf suyun elektrik akımını iletmediği bilinir, ancak çok hassas ölçü aletleriyle yapılan deneyler sonucunda suyun çok zayıf da olsa iletken olduğu tespit
Bileşikteki atomların cinsini ve oranını belirten formüldür. Kaba formül ile bileşiğin molekül ağırlığı hesaplanamaz.
BİLEŞİKLER Birden fazla elementin belirli oranlarda kimyasal yollarla bir araya gelerek, kendi özelligini kaybedip oluşturdukları yeni saf maddeye bileşik denir. Bileşikteki atomların cins ve sayısını
6.4. Çözünürlük üzerine kompleks oluşumunun etkisi ------------ 6.5. Çözünürlük üzerine hidrolizin etkisi ---------------------------- 6.6.
iii İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ ------------------------------------------------------------------- 2. TANIMLAR ------------------------------------------------------------ 2.1. Atom-gram -------------------------------------------------------
ASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI
ASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI Prof. Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR 0ASİT VE BAZ KAVRAMLARI Asit ve baz, değişik zamanlarda değişik şekillerde tanımlanmıştır. Bugün bu tanımların hepsi de kullanılmaktadır.
ASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI M.DEMİR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI 1
ASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI M.DEMİR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI 1 Asit ve baz, değişik zamanlarda değişik şekillerde tanımlanmıştır. Bugün bu tanımların hepsi de kullanılmaktadır. Hangi tanımın
Elementlerin büyük bir kısmı tabiatta saf hâlde bulunmaz. Çoğunlukla başka elementlerle bileşikler oluşturmuş şekilde bulunurlar.
Elementlerin büyük bir kısmı tabiatta saf hâlde bulunmaz. Çoğunlukla başka elementlerle bileşikler oluşturmuş şekilde bulunurlar. Elementlerin bileşik oluşturma istekleri onların kararlı yapıya ulaşma
Serüveni 3. ÜNİTE KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM GÜÇLÜ ETKİLEŞİM. o İYONİK BAĞ o KOVALENT BAĞ o METALİK BAĞ
Serüveni 3. ÜNİTE KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM GÜÇLÜ ETKİLEŞİM o İYONİK BAĞ o KOVALENT BAĞ o METALİK BAĞ KİMYASAL TÜR 1. İYONİK BAĞ - - Ametal.- Kök Kök Kök (+) ve (-) yüklü iyonların çekim kuvvetidir..halde
Hidroklorik asit ve sodyum hidroksitin reaksiyonundan yemek tuzu ve su meydana gelir. Bu kimyasal olayın denklemi
KİMYASAL DENKLEMLER İki ya da daha fazla maddenin birbirleri ile etkileşerek kendi özelliklerini kaybedip yeni özelliklerde bir takım ürünler meydana getirmesine kimyasal olay, bunların formüllerle gösterilmesine
ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI (Çöktürmeye Dayanan Volumetrik Analizler)
ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI (Çöktürmeye Dayanan Volumetrik Analizler) Prof. Dr. Mustafa DEMİR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/ M.DEMİR(ADU) 2009-15-ÇÖKTÜRME TİTRASYONLARI 1 Çöktürme ile, gravimetrik analizlerin
KİMYA II DERS NOTLARI
KİMYA II DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sulu Çözeltilerin Doğası Elektrolitler Metallerde elektronların hareketiyle elektrik yükü taşınır. Saf su Suda çözünmüş Oksijen gazı Çözeltideki moleküllerin
BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ
BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur). Bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere
ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla
ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla kendinden farklı atomlara dönüşemezler. Atomda (+) yüklü
ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ
ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ C- BĐLEŞĐKLER VE BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐ (4 SAAT) 1- Bileşikler 2- Đyonik Yapılı Bileşik Formüllerinin Yazılması 3- Đyonlar ve Değerlikleri
5.111 Ders Özeti #22 22.1. (suda) + OH. (suda)
5.111 Ders Özeti #22 22.1 Asit/Baz Dengeleri Devamı (Bölümler 10 ve 11) Konular: Zayıf baz içeren dengeler, tuz çözeltilerinin ph sı ve tamponlar Çarşamba nın ders notlarından 2. Suda Baz NH 3 H 2 OH Bazın
ASİT-BAZ DENGESİ ÖSS DE ÇIKMIŞ SORULAR
1. Amonyağın, NH 3, baz özelliği gösterdiğini açıklayan denklem aşağıdakilerden hangisidir? A) NH 3(gaz) NH 3(sıvı) B) N 2(gaz) + 3H 2(gaz) 2NH 3(gaz) C) 2NH 3(gaz) +5/2O 2(gaz) 2NO (gaz) + 3H 2 O (gaz)
Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87
Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87 Rb izotoplarından oluşmuştur. İzotopların doğada bulunma yüzdelerini hesaplayınız. Bir bileşik
ASİTLER- BAZLAR. Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur.
ASİTLER- BAZLAR SUYUN OTONİZASYONU: Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur. H 2 O (S) H + (suda) + OH - (Suda) H 2 O (S) + H +
Kompleks İyon Dengeleri
ÜNİTE 10 Çözünürlük ve Kompleks İyon Dengeleri Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Çözünürlük çarpımı sabiti kavramını öğrenecek, Çözünürlük ve Kçç arasındaki ilişkiyi kullanarak çözünürlük problemlerini
BİLEŞİKLER İki ya da daha fazla maddenin belli oranda kimyasal olarak birleşmeleri sonucu oluşturdukları yeni, saf maddeye bileşik denir.
BİLEŞİKLER İki ya da daha fazla maddenin belli oranda kimyasal olarak birleşmeleri sonucu oluşturdukları yeni, saf maddeye bileşik denir. ÖZELLĠKLERĠ: 1. Yapılarında iki ya da daha fazla madde bulundururlar.
5.111 Ders Özeti #23 23.1
5.111 Ders Özeti #23 23.1 Asit/Baz Dengeleri (Devam) Konu: Titrasyon Cuma günü ders notlarından Asidik tampon etkisi: Zayıf asit, HA, protonlarını ortamdaki kuvvetli bazın OH iyonlarına aktarır. Zayıf
5.111 Ders Özeti #21 21.1
5.111 Ders Özeti #21 21.1 AsitBaz Dengesi Bölüm 10 Okunsun Konular: Asit ve Bazların Sınıflandırılması, Suyun Öziyonlaşması, ph Fonksiyonları, Asit ve Baz Kuvvetleri, Zayıf Asit İçeren Dengeler. Asit ve
Çözünürlük kuralları
Çözünürlük kuralları Bütün amonyum, bileşikleri suda çok çözünürler. Alkali metal (Grup IA) bileşikleri suda çok çözünürler. Klorür (Cl ), bromür (Br ) ve iyodür (I ) bileşikleri suda çok çözünürler, ancak
Atomlar ve Moleküller
Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli
ÇÖZÜNÜRLÜK (ORTAK İYON ETKİSİ ) (Çöktürme ile Ayırma)
ÇÖZÜNÜRLÜ (ORTA İYON ETİSİ ) (Çöktürme ile Ayırma) Prof. Dr. ustafa DEİR 08ORTA İYON ETİSİ07B ÇÖZÜNÜRLÜ ÇÖTÜRE İLE AYIRA 1 ORTA İYON ETİSİ 08ORTA İYON ETİSİ07B ÇÖZÜNÜRLÜ ÇÖTÜRE İLE AYIRA ORTA İYON ETİSİ
2+ 2- Mg SO 4. (NH 4 ) 2 SO 4 (amonyum sülfat) bileşiğini katyon ve anyonlara ayıralım.
KONU: Kimyasal Tepkimeler Dersin Adı Dersin Konusu İYONİK BİLEŞİKLERİN FORMÜLLERİNİN YAZILMASI İyonik bağlı bileşiklerin formüllerini yazmak için atomların yüklerini bilmek gerekir. Bunu da daha önceki
Kuvvetli Asit ve Kuvvetli Baz Titrasyonları
Kuvvetli Asit ve Kuvvetli Baz Titrasyonları Prof. Dr. Mustafa DEMİR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/ M.DEMİR(ADU) 2009-06-KUVVETLİ ASİT VE BAZ TİTRASYONLARI 1 Sulu çözeltilerde [H 3 O ] kaynağı 1)
DENEY RAPORU. Amonyum Bakır (II) Sülfat ve Amonyum Nikel (II) Sülfat Sentezi
M.Hilmi EREN 04-98 - 3636 Anorganik Kimya II Lab. 2.Deney Grubu DENEY RAPORU DENEY ADI Amonyum Bakır (II) Sülfat ve Amonyum Nikel (II) Sülfat Sentezi DENEY TAR H 27 MART 2003 Per embe AMAÇ Amonyum Sülfat
İLK ANYONLAR , PO 4. Cl -, SO 4 , CO 3 , NO 3
İLK ANYONLAR Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - İLK ANYONLAR Anyonlar negatif yüklü iyonlardır. Kalitatif analitik kimya analizlerine ilk anyonlar olarak adlandırılan Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - analizi ile
PERİYODİK CETVEL Mendeleev Henry Moseley Glenn Seaborg
PERİYODİK CETVEL Periyodik cetvel elementleri sınıflandırmak için hazırlanmıştır. İlkperiyodik cetvel Mendeleev tarafından yapılmıştır. Mendeleev elementleri artan kütle numaralarına göre sıralamış ve
1. ÜNİTE: MODERN ATOM TEORİSİ İyon Yükleri ve Yükseltgenme Basamakları
1. ÜNİTE: MODERN ATOM TEORİSİ 1.7. İyon Yükleri ve Yükseltgenme Basamakları Yüksüz bir atomun yapısındaki pozitif (+) yüklü protonlarla negatif () yüklü elektronların sayıları birbirine eşittir. Yüksüz
Üçüncü Tek Saatlik Sınav 5.111
Sayfa 1 /10 Üçüncü Tek Saatlik Sınav 5.111 İsminizi aşağıya yazınız. Sınavda kitaplarınız kapalı olacaktır. 6 problemi de çözmelisiniz. Bir problemin bütün şıklarını baştan sona dikkatli bir şekilde okuyunuz.
00213 ANALİTİK KİMYA-I SINAV VE ÇALIŞMA SORULARI
00213 ANALİTİK KİMYA-I SINAV VE ÇALIŞMA SORULARI A) TANIMLAR, KAVRAMLAR ve TEMEL HESAPLAMALAR: 1. Aşağıdaki kavramları birer cümle ile tanımlayınız. Analitik kimya, Sistematik analiz, ph, Tesir değerliği,
KİM-118 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü
KİM-118 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler ve örnek çözümleri derste verilecektir. BÖLÜM 13 Asitler ve
ASİT VE BAZ TEPKİMELERİ
ASİT VE BAZ TEPKİMELERİ METAL AKTİF METAL YARISOY METAL SOY METAL AMFOTER METAL 1A (Li, Na, K) Cu (Bakır) Au (Altın) Zn Cr 2A (Mg, Ca) Hg (Civa) Pt (Platin) Al Pb Ag (Gümüş) Sn 1- ASİT + AKTİF METAL TUZ
İÇERİK. Suyun Doğası Sulu Çözeltilerin Doğası
İÇERİK Suyun Doğası Sulu Çözeltilerin Doğası Su içinde İyonik Bileşikler Su içinde Kovalent Bileşikler Çökelme Tepkimesi Asit-Baz Tepkimeleri (Nötürleşme) Yükseltgenme-İndirgenme Tepkimeleri Önemli Tip
Suyun sertliği geçici ve kalıcı sertlik olmak üzere ikiye ayrılır ve suda sertlik çözünmüş Ca +2 ve Mg +2 tuzlarından ileri gelir.
1. SU ANALİZLERİ 1.1.Sularda Sertlik Tayini Suyun sağlandığı kaynaklar, yağış suyu, (kar, yağmur vb.) yüzey suyu ( göl, ırmak vb.) deniz suyu ve yer altı suyu (kaynak, kuyu vb) olmak üzere dört grupta
Asitler, Bazlar ve Tuzlar
1.Ünite Asitler, Bazlar ve Tuzlar Maddelerin Asitlik ve Bazik Özellikleri Test-1 1. I. Tatlarının ekşi olması II. Tahriş edici olması III. Ele kayganlık hissi vermesi Yukarıdaki özelliklerden hangileri
ÇÖZELTILERDE DENGE. Asitler ve Bazlar
ÇÖZELTILERDE DENGE Asitler ve Bazlar Zayıf Asit ve Bazlar Değişik asitler için verilen ph değerlerinin farklılık gösterdiğini görürüz. Bir önceki konuda ph değerinin [H₃O + ] ile ilgili olduğunu gördük.
KALSİYUM, MAGNEZYUM VE SERTLİK TAYİNİ
KALSİYUM, MAGNEZYUM VE SERTLİK TAYİNİ Bir suyun sertliği içindeki başlıca çözünmüş kalsiyum veya magnezyum tuzlarından ileri gelip, suyun sabunu çökeltme kapasitesidir. Sabun, suda özellikle her zaman
ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ (Kçç)
ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ (Kçç) ÇÖZELTİLERDE ÇÖZÜNME VE ÇÖKELME OLAYLARI Çözeltiler doymuşluklarına göre üçe ayrılırlar: 1- Doymamış çözeltiler: Belirli bir sıcaklıkta ve basınçta çözebileceğinden daha az miktarda
vitamininin indirgenmesi istemli midir?
5.111 Ders 27 Geçiş Metalleri Konular: Koordinasyon komplekslerinin oluşumu, koordinasyon sayısı, koordinasyon komplekslerinin gösterimi, koordinasyon komplekslerinin yapıları, şelat etkisi, izomerler,
REDOKS TİTRASYONLARI (çözümlü problemler)
REDKS TİTRASYNLARI (çözümlü problemler) Prof. Dr. Mustafa DEMİR http://web.adu.edu.tr/akademik/mdemir/ 009-19-REDKS Örnek 1 İyodu ayarlamak için 0.10 g As tartılmış ve gerekli işlemlerden sonra 18.67 ml
Genel Kimya 101-Lab (4.Hafta) Asit Baz Teorisi Suyun İyonlaşması ve ph Asit Baz İndikatörleri Asit Baz Titrasyonu Deneysel Kısım
Genel Kimya 101-Lab (4.Hafta) Asit Baz Teorisi Suyun İyonlaşması ve ph Asit Baz İndikatörleri Asit Baz Titrasyonu Deneysel Kısım Asit Baz Teorisi Arrhenius Teorisi: Sulu çözeltlerine OH - iyonu bırakan
ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ
ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ E BİLEŞİKLER VE FRMÜLLERİ (4 SAAT) 1 Bileşikler 2 Bileşiklerin luşması 3 Bileşiklerin Özellikleri 4 Bileşik Çeşitleri 5 Bileşik
Fe 3+ için tanıma reaksiyonları
3. GRUP KATYONLARI Bu grup katyonları NH 4 OH NH 4 Cl ile tamponlanmış bazik ortamda H 2 S (hidrojen sülfür) veya (NH 4 ) 2 S (amonyum sülfür) ile sülfürleri ve hidroksitleri halinde çökerler. Bu özellikleri
Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı
Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani madde yani bileşik
5. ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ
5. ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ Birçok tuz suda çok az çözünür. Tuzların sudaki çözünürlüğünden faydalanarak çökelek oluşumu kontrol edilebilir ve çökme olayı karışımları ayırmak için kullanılabilir. Çözünürlük
1 SUDA SERTLİK ve CO2 TAYİNİ 1.SUDA SERTLİK TAYİNİ Suyun sertliği kavramı ile kalsiyum (Ca +2 ) ve magnezyum (Mg +2 ) iyonlarının toplamı anlaşılır ve 1 litre suyun içerdiği Ca ve Mg iyonlarının kalsiyum
TAMPON ÇÖZELTİLER. Prof.Dr.Mustafa DEMİR M.DEMİR 09-TAMPON ÇÖZELTİLER 1
TAMPON ÇÖZELTİLER Prof.Dr.Mustafa DEMİR M.DEMİR 09-TAMPON ÇÖZELTİLER 1 Tampon çözeltiler Kimyada belli ph larda çözelti hazırlamak ve bunu uzun süre kullanmak çok önemlidir. Ancak bu çözeltilerin saklanması
Her madde atomlardan oluşur
2 Yaşamın kimyası Figure 2.1 Helyum Atomu Çekirdek Her madde atomlardan oluşur 2.1 Atom yapısı - madde özelliği Elektron göz ardı edilebilir kütle; eksi yük Çekirdek: Protonlar kütlesi var; artı yük Nötronlar
TİTRASYON. 01/titrasyon.html
7. HAFTA Titrasyon TİTRASYON Derişi i bilinen bir çözelti ASİT-BAZ) ile tepkimeye giren derişi i bilinmeyen çözeltinin ASİT-BAZ) iktarı ı ve konsantrasyonunun belirlenmesidir. Bir titrasyonda türlerden
Yükseltgenme-indirgenme tepkimelerinin genel ilkelerinin öğrenilmesi
DENEY 6 KMNO4 İLE Fe 2+ MİKTAR TAYİNİ 6.1. AMAÇ 6.2. TEORİ Yükseltgenme-indirgenme tepkimelerinin genel ilkelerinin öğrenilmesi Yükseltgenme bir atomun yükseltgenme sayısının cebirsel olarak arttığı bir
Element ve Bileşikler
Element ve Bileşikler Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere element denir. Bir elementi oluşturan bütün atomların
YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ KİMYA
YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ KİMYA SORU 1: 32 16X element atomundan oluşan 2 X iyonunun; 1.1: Proton sayısını açıklayarak yazınız. (1 PUAN) 1.2: Nötron sayısını açıklayarak yazınız. (1 PUAN) 1.3: Elektron
5) Çözünürlük(Xg/100gsu)
1) I. Havanın sıvılaştırılması II. abrika bacasından çıkan SO 3 gazının H 2 O ile birleşmesi III. Na metalinin suda çözünmesi Yukardaki olaylardan hangilerinde kimyasal değişme gerçekleşir? 4) Kütle 1
2. GRUP KATYONLARI. As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3
2. GRUP KATYONLARI As +3, As +5, Sb +3, Sb +5, Sn +2, Cu +2, Hg +2, Pb +2, Cd +2, Bi +3 Bu grup katyonları 0.3M HCl li ortamda H 2 S ile sülfürleri şeklinde çökerler. Ortamın asit konsantrasyonunun 0.3M
ÇÖZELTİLER VE ÇÖZELTİ KONSANTRASYONLARI 3.1. Çözeltiler için kullanılan temel kavramlar
1.10.2015. ÇÖZELTİLER VE ÇÖZELTİ KONSANTRASYONLARI.1. Çözeltiler için kullanılan temel kavramlar Homojen karışımlardır. Çözelti iki veya daha fazla maddenin birbiri içerisinde homojen olarak dağılmasından
Element atomlarının atom ve kütle numaraları element sembolleri üzerinde gösterilebilir. Element atom numarası sembolün sol alt köşesine yazılır.
Atom üç temel tanecikten oluşur. Bunlar proton, nötron ve elektrondur. Proton atomun çekirdeğinde bulunan pozitif yüklü taneciktir. Nötron atomun çekirdeğin bulunan yüksüz taneciktir. ise çekirdek etrafında
ATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ
ATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA Atomlar Arası Bağlar 1 İyonik Bağ 2 Kovalent
DENEY 4 KUVVETLİ ASİT İLE KUVVETLİ BAZ TİTRASYONU
DENEY 4 KUVVETLİ ASİT İLE KUVVETLİ BAZ TİTRASYONU 4.1. AMAÇ Asit ve baz çözeltilerinin hazırlanması, nötralleşme tepkimelerinin yapılışlarının öğrenilmesi. 4.2.TEORİ Asit ve baz kavramı günlük hayatta
MOL KAVRAMI I. ÖRNEK 2
MOL KAVRAMI I Maddelerin taneciklerden oluştuğunu biliyoruz. Bu taneciklere atom, molekül ya da iyon denir. Atom : Kimyasal yöntemlerle daha basit taneciklere ayrılmayan ve elementlerin yapıtaşı olan taneciklere
ASĐTLER ve BAZLAR. Yrd.Doç.Dr. İbrahim İsmet ÖZTÜRK
ASĐTLER ve BAZLAR Yrd.Doç.Dr. İbrahim İsmet ÖZTÜRK Asit-Baz Kimyası Asit-baz kavramı, farklı tanımlarla sürekli kapsamı genişletilen ender kavramlardan biridir. Đlk zamanlarda, tadı ekşi olan maddeler
Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU. hasanyolcu.wordpress.com
Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU hasanyolcu.wordpress.com En az iki atomun belli bir düzenlemeyle kimyasal bağ oluşturmak suretiyle bir araya gelmesidir. Aynı atomda olabilir farklı atomlarda olabilir. H 2,
A A A A A A A A A A A
LYS 2 KİMYA TESTİ 1. Bu testte 30 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Kimya Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz. 1. Eşit miktarlardaki suda; 3.. 36 gram Fe(NO 3 ) 2. n mol NaCl çözülerek
Toprağın Katı ve Sıvı Fazı Arasındaki Etkileşimler
Toprağın Katı ve Sıvı Fazı Arasındaki Etkileşimler Toprakta bulunan katı (mineral ve organik madde), sıvı (toprak çözeltisi ve bileşenleri) ve gaz fazları sürekli olarak etkileşim içerisindedir. Bunlar
İnstagram:kimyaci_glcn_hoca H A 9.HAMLE SULU ÇÖZELTİLERDE DENGE ASİT VE BAZ DENGESİ 2.BÖLÜM. kimyaci_glcn_hoca
13 H A M L E D E 9.HAMLE SULU ÇÖZELTİLERDE DENGE ASİT VE BAZ DENGESİ 2.BÖLÜM ZAYIF ASİT VE ZAYIF BAZ İYONLAŞMA YÜZDESİ 0,1 M Kuvvetli Asit HBr 1. Her iki asit çözeltisinin hacimleri ve derişimleri eşit
5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu)
5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu) Mg +2 Na + K + Li + Bu gruptaki katyonların hepsini çöktürebilen ortak bir reaktif yoktur. Na, K ve Li alkali metaller grubunun üyeleridir. NH 4 da bileşikleri alkali metal
Bu tepkimelerde, iki ya da daha fazla element birleşmesi ile yeni bir bileşik oluşur. A + B AB CO2 + H2O H2CO3
DENEY 2 BİLEŞİKLERİN TEPKİMELERİ İLE TANINMASI 2.1. AMAÇ Bileşiklerin verdiği tepkimelerin incelenmesi ve bileşiklerin tanınmasında kullanılması 2.2. TEORİ Kimyasal tepkime bir ya da daha fazla saf maddenin
HİDROKARBONLAR ve ALKİNLER. Kimya Ders Notu
HİDROKARBONLAR ve ALKİNLER Kimya Ders Notu HİDROKARBONLAR ve ALKiNLER Karbon atomları arasında en az bir üçlü bağ içerdiklerinden doymamış hidrokarbonlardır. Üçlü bağdan biri sigma, diğerleri pi bağıdır.
KĠMYASAL ÖZELLĠKLER VE KĠMYASAL BAĞ
Elektronların Dizilimi ve Kimyasal Özellikler Atomların katmanlarında belirli sayılarda elektron bulunmaktadır. Ancak bir atom, tek katmanlıysa ve bu katmanda iki elektronu varsa kararlıdır. Atomun iki
Elektronların Dağılımı ve Kimyasal Özellikleri
Elektronların Dağılımı ve Kimyasal Özellikleri Helyum (2), neon (10), argon (18)in elektron dağılımları incelendiğinde Eğer bu üç elementin birer elektronu daha olsaydı, her birinde yeni bir katman oluşacaktı.
Paylaşılan elektron ya da elektronlar, her iki çekirdek etrafında dolanacaklar, iki çekirdek arasındaki bölgede daha uzun süre bulundukları için bu
4.Kimyasal Bağlar Kimyasal Bağlar Aynı ya da farklı cins atomları bir arada tutan kuvvetlere kimyasal bağlar denir. Pek çok madde farklı element atomlarının birleşmesiyle meydana gelmiştir. İyonik bağ
TAMPON ÇÖZELTİLER-2. Prof.Dr.Mustafa DEMİR M.DEMİR(ADU) 12-TAMPON ÇÖZELTİLER-2 1
TAMPON ÇÖZELTİLER-2 Prof.Dr.Mustafa DEMİR M.DEMİR(ADU) 12-TAMPON ÇÖZELTİLER-2 1 Tampon çözelti Tampon çözelti: Konjuge asit-baz çiftinin bulunduğu ve ph değişmelerine karşı direnç gösteren çözeltilere
Sulu Çözeltiler ve Kimyasal Denge
Sulu Çözeltiler ve Kimyasal Denge Sulu Çözeltiler Çözelti: iki veya daha fazla maddenin meydana getirdiği homojen karışımdır. çözücü, Kütlece fazla olan (veya çözme işlemini yapan) bileşene çözücü denir.
Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU. hasanyolcu.wordpress.com
Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU hasanyolcu.wordpress.com En az iki atomun belli bir düzenlemeyle kimyasal bağ oluşturmak suretiyle bir araya gelmesidir. Aynı atomda olabilir farklı atomlarda olabilir. H 2,
CaCO3 + CO2 + H2O. ISI MgCO3 + CO2 + H2O
9. SULARDA SERTLİK TAYİNİ 9.1. Sularda Sertlik Çeşitleri Geçici Sertlik (Karbonat Sertliği): Geçici sertlik, kalsiyum ve magnezyum iyonlarının suda çözünmüş olan bikarbonatlarından ileri gelir. Suyun belirli
TİTRİMETRİ Konsantrasyon: Bir çözeltinin belirli bir hacminde çözünmüş olarak bulunan madde miktarıdır.
Konsantrasyon: Bir çözeltinin belirli bir hacminde çözünmüş olarak bulunan madde miktarıdır. Konsantrasyon = çözünen madde miktarı = ağırlık çözelti hacmi hacim TİTRİMETRİ g/l, mg/l, g/ml, mg/ml 1 g =
Aşağıda verilen özet bilginin ayrıntısını, ders kitabı. olarak önerilen, Erdik ve Sarıkaya nın Temel. Üniversitesi Kimyası" Kitabı ndan okuyunuz.
KİMYASAL BAĞLAR Aşağıda verilen özet bilginin ayrıntısını, ders kitabı olarak önerilen, Erdik ve Sarıkaya nın Temel Üniversitesi Kimyası" Kitabı ndan okuyunuz. KİMYASAL BAĞLAR İki atom veya atom grubu
GENEL KİMYA. 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar
GENEL KİMYA 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar Kimyasal Türler Doğada bulunan bütün maddeler tanecikli yapıdadır. Maddenin özelliğini gösteren küçük yapı
ASİT-BAZ VE ph. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla Evcin Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006
ASİT-BAZ VE ph MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Asitler ve bazlar günlük yaşantımızda sıkça karşılaştığımız kavramlardan biridir.insanlar, her nekadar asetil salisilik asit ve
KİMYA II DERS NOTLARI
Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007 KİYA II DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Asit Baz Tanımları Asit ve baz, değişik zamanlarda değişik şekillerde tanımlanmıştır.
Üçüncü Tek Saatlik Sınav 5.111
Sayfa 1 /10 Üçüncü Tek Saatlik Sınav 5.111 İsminizi aşağıya yazınız. Sınavda kitaplarınız kapalı olacaktır. 6 problemi de çözmelisiniz. Bir problemin bütün şıklarını baştan sona dikkatli bir şekilde okuyunuz.
GENEL KİMYA. 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar
GENEL KİMYA 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar Kimyasal Türler Doğada bulunan bütün maddeler tanecikli yapıdadır. Maddenin özelliğini gösteren küçük yapı
Fen ve Teknoloji 8. 1 e - Ca +2 F -1 CaF 2. 1e - Mg +2 Cl -1. MgCl 2. Bileşik formülü bulunurken; Verilen elementlerin e- dizilimleri
KİMYASAL TEPKİMELER Anahtar Kavramlar Kimyasal Tepkime Kimyasal Denklem Yanma Tepkimesi KAZANIM 3.1 Yükü bilinen iyonların oluşturduğu bileşiklerin formüllerini yazar. *Mg ve Cl atomlarının oluşturacağı
T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi
T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI-2 KİMYA TESTİ 25 HAZİRAN 2016 CUMARTESİ Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının
İÇİNDEKİLER KİMYASAL DENKLEMLER
KİMYASAL DENKLEMLER İÇİNDEKİLER BASİT DENKLEM DENKLEŞTİRME DENKLEM KATSAYILARININ YORUMU ve ANLAMI REAKSİYON TİPLERİ REDOKS REAKSİYONLARI YÜKSELTGENME (ELEKTRON VERME) İNDİRGENME (ELEKTRON ALMA) REDOKS
ALKALİNİTE. 1 ) Hidroksitler 2 ) Karbonatlar 3 ) Bikarbonatlar
ALKALİNİTE Bir suyun alkalinitesi, o suyun asitleri nötralize edebilme kapasitesi olarak tanımlanır. Doğal suların alkalinitesi, zayıf asitlerin tuzlarından ileri gelir. Bunların başında yer alan bikarbonatlar,
www.kimyahocam.com Bu tepkimede; ile CO 2 konjuge asit baz çiftidir. O ile OH konjuge asit baz çiftidir. CO 3 ÖRNEK 1 HCN (suda)
SULU ÇÖZELT LERDE AS T VE BAZ DENGELER I AS T BAZ TANIMLARI Arrhenius Tanımı Arrhenius a göre, suda çözündüğünde iyonlaşarak H iyonu verebilen maddeler asit, H iyonu verebilen maddeler bazdır. Bu tanım
7-2. Aşağıdakileri kısaca tanımlayınız veya açıklayınız. a) Amfiprotik çözücü b) Farklandırıcı çözücü c) Seviyeleme çözücüsü d) Kütle etkisi
SKOOG 7-1. Aşağıdakileri kısaca tanımlayınız veya açıklayınız. a) Zayıf elektrolit b) Bronsted-Lowry asidi c) Bronsted-Lowry asidinin konjuge bazı d) Bronsted-Lowry tanımına dayanarak nötralleşme e) Amfiprotik
Aşağıdaki bileşiklerde atomlar arasmda oluşan bağlan noktalı yerlere yazınız. (fi» jh» w& 12^S»ııNa, çf, 17CI) ı. ch4... 2...
Aşağıdaki bileşiklerde atomlar arasmda oluşan bağlan noktalı yerlere yazınız. (fi» jh» w& 12^S»ııNa, çf, 17CI) ı. ch4... 2.... 3. MgCI2... 4. NaF... Bileşik Formülleri Bileşik formüllerinin yazılması İki
ÜNİTE 3 ELEMENTLER ve ÖZELLİKLERİ Sayfa -1-
ÜNİTE 3 ELEMENTLER ve ÖZELLİKLERİ Sayfa -1- Sayfa - 2- Sayfa - 3 - Sayfa - 4 - Sayfa - 5 - Sayfa - 6 - Sayfa - 7-4 Sayfa - 8 - NaCl (Sodyum Klorür) Yemek Tuzu Ġyonik Bağlı bileşik molekülleri bir örgü
ELEKTROKİMYA II. www.kimyahocam.com
ELEKTROKİMYA II ELEKTROKİMYASAL PİLLER Kendiliğinden gerçekleşen redoks tepkimelerinde elektron alışverişinden yararlanılarak, kimyasal bağ enerjisi elektrik enerjisine dönüştürülebilir. Kimyasal enerjiyi,
GENEL KİMYA 101 ÖDEV 3
TOBB EKONOMİ VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ-27 Kasım 2013 Bütün Şubeler GENEL KİMYA 101 ÖDEV 3 ÖNEMLİ! Ödev Teslim Tarihi: 6 Aralık 2013 Soru 1-5 arasında 2 soru Soru 6-10 arasında 2 soru Soru 11-15 arasında
Burada a, b, c ve d katsayılar olup genelde birer tamsayıdır. Benzer şekilde 25 o C de hidrojen ve oksijen gazlarından suyun oluşumu; H 2 O (s)
1 Kimyasal Tepkimeler Kimyasal olaylar elementlerin birbirleriyle etkileşip elektron alışverişi yapmaları sonucu oluşan olaylardır. Bu olaylar neticesinde bir bileşikteki atomların sayısı, dizilişi, bağ
Yöntem Titrant Belirteç Dönüm Noktası Fiziksel / Kimyasal
1. 1,585 g lık bir deterjan numunesi 100 ml saf suda çözülüyor. Bu numunenin 25 ml si erlene alınıp Mohr metoduyla titre edildiğinde 0,1050 M standart AgNO 3 çözeltisinden 9,40 ml harcanıyor. Numunedeki
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME ÜRETİM LABORATUVARI- I TEMEL KAVRAMLAR. TİTRASYON DENEYİ (volumetrik analiz)
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME ÜRETİM LABORATUVARI- I TEMEL KAVRAMLAR TİTRASYON DENEYİ (volumetrik analiz) DENEY FÖYÜ Harun ARKAZ Kayseri,2012 Deneyin Adı: Asit