Avian chlamydiosis (Kanatlı Klamidyozu)

Transkript

1 Avian chlamydiosis (Kanatlı Klamidyozu)

2 Kanatlı Klamidyozu, evcil ve yabani kuşlarda görülen sistemik, bulaşıcı, zoonoz, nadiren ölümcül olan bir infeksiyondur Solunum-sindirim-sinir sist. kuşlarda Klamidyoz, insanlarda ise Psittakoz terimi tercih edilmektedir Kanarya ve nonpsittacine... Ornithoz Psittacidae fam. kuşlarda... Psittakoz Klamidyoz Papağanlarda...parrot fever

3 Fam: Chlamydiaceae Cins: Chlamydia C. psittaci

4 C. psittaci Chlamydia lar Gram negatif, küçük, kokoid, RNA ve DNA içeren, obligat, intraselüler bakterilerdir iki morfolojik formu elementer cisimcik (EB) ve retiküler body (RB)

5 İnfekte hücrenin elektron mikroskopik görüntüsü A:Retiküler cisim B:Ara Cisim C:Elementer Cisim

6 kırmızı renkli EB ve RB le

7 Üreme canlı ortamlarda duyarlı hücre kültürleri, kanatlı ve insan orjinli hücre kültürleri; McCOy, HeLa, Vero ve L929 embriyolu tavuk yumurtaları 6-7 günlük SPF ETY laboratuvar hayvanları Fare, kobay

8 C. psittaci kümes hayvanları Psittacidae familyasına ait kuşlar (papağan türleri ve muhabbet kuşları) Güvercinler, kumrular, kanaryalar, hindi, ördek, sülünler, su kuşları, deniz ve sahil kuşları (infekte doğal taşıyıcılar) infekte etmektedir Sığırcık gibi kuşlar bazı tür kumrular intermitent konakçı (bu kuşlar infekte doğal taşıyıcılarla kısa süreli temasla ara sıra infekte olarak kısa zaman periyodu boyunca taşıyıcı olurlar ve organizmayı saçarlar)

9 BULAŞMA Duyarlı sağlam hayvanlara etken Vertikal bulaşma fekal-oral solunum yoluyla *Yavruların beslenmesi sırasında anne-babadan yavruya oral, tracheal ya da nasal eksudatlarla da bulaşma olabilmekte ** indirekt olarak etkenle bulaşık yem, su, kümes ekipmanları ve yabani kuşlar da hastalığın yayılışında önemidir

10 İnfekte hayvanlar ve portörler dışkı ve burun akıntıları çevre *Persiste infekte ve bazı sağlıklı görünümlü kuşların etkeni aralıklarla saçtıkları **Dışkı ile etkenin saçılmasının aralıklı olduğu ve özellikle stres faktörlerinin (taşıma, kalabalıkta kalma, üşüme, üreme ve tedavi/işlem) saçılmayı aktive ettiği saptanmıştır

11 Yapılan bir çalışmada insan yaşamında yer alan yabani başıkara kuşlarında (Parus sp) C. psittaci nin varlığı araştırılmış, 407 başıkaranın 215 inde etken saptanmıştır. Ayrıca yabani hayvanların klinik bulgu göstermeden hastalığı taşıdıkları ve diğer hayvanlara bulaştırdıkları bildirilmiştir. Kümes hayvanları arasında en duyarlı hindi ve ördeklerdir. Hindi ve ördek çiftliklerinde görülen salgınlar, genelde insanların infekte olmasına yol açmaktadır

12

13 Hastalığın çıkışında *konakçı yaşı (genç kuşlar infeksiyona yaşlı kuşlardan daha duyarlı) *Yerde yuva yapan kıyı kuşlarında (kar kazları, martılar vs) açıkta olan yuva farklı infekte hayvan dışkı ve eksudatları ile kolayca kontamine edilebilmekte

14 Çalışma : İstanbul ve yöresindeki pet kuşlarında C. psittaci varlığı ve prevalansı saptandı. Pet shoplarda satılan ya da evlerde yetiştirilen 96 pet kuşundan tesadüfi örnekleme ile dışkı örnekleri alındı. Dışkı örnekleri C. psittaci nin izolasyonu ve spesifik DNA sının saptanması amacıyla kullanıldı. İzolasyon amacıyla dışkılardan hazırlanan inokulumlar altı günlük embriyolu tavuk yumurtası sarısına inokule edildi. Üç kör pasajdan sonra yumurta sarısı zarlarından hazırlanan preparatlar Modifiye Gimenez boyama ve direkt FAT ile incelendi. Dışkıda spesifik DNA nın saptanması için PCR kullanıldı.

15 İncelenen 96 dışkı örneğinin 33 ü (%34.4) PCR, 21 i (%21.9) Modifiye Gimenez, 29 u (%30.2) FAT ile pozitif PCR ile pozitif saptanan 33 örnekten 28 i FAT ile, 20 si MGB ile pozitif bulundu çalışma sonucunda kanatlı Chlamydiosis inin prevalansının pet kuşları arasında oldukça yüksek olduğu, Chlamydial izolasyonda karşılaşılan zorluklar nedeniyle PCR ın tarama testi olarak uygulanabileceği, pozitif olgularda gerekiyorsa izolasyon yöntemlerinin de tanıyı desteklemek amacıyla kullanılması

16 72 saat inokulasyondan sonra embriyolu tavuk yumurta sarısı zarında görülen hemorajiler.

17 Üç kör pasajdan sonra embriyo üzerinde görülen hemorajiler.

18 72 saat inokulasyondan sonra açılan embriyolu tavuk yumurtalarında saptanan allantoik sıvıdaki bulanıklık.

19 C. psittaci kuşlardan insanlara bulaşma nazal ya da göz sekresyonlarından gelen damlacıkların ve dışkı tozlarının (İnfekte çıkartılar) solunması **İnfekte evcil kuşlar, kümes hayvanları ve güvercinler insanlar için önemli infeksiyon kaynakları olup, özellikle bu hayvanlarla bir şekilde temas kuranlarda infeksiyon (Psittacosis) görülmektedir

20

21 İnsanlarda görülebilen semptomlar Ateş Üşüme titreme nöbetleri Başağrısı Fotofobi Öksürük Miyalji Yaşamı tehdit eden atipik pnömoni

22 yılları arasında 923 Psittacosis vakası Centers for Disease Control and Prevention (CDC) na rapor edilmiş, olgu hasta insanların çoğunun pet kuşları ile ilişkili oldukları geri kalanların ise güvercin tutkunları ya da kuşlarla ilişkili spesifik mesleklerden oldukları belirtilmiştir en riskli kesim pet kuş sahipleri ve üreticileri, karantina merkezinde çalışanlar, veteriner hekimler, veteriner teknisyenler, laboratuvar çalışanları, kanatlı kesim ve işleme fabrikalarında çalışanlar, hayvanat bahçesi çalışanları, güvercin tutkunları ve yabani kuşlarla temas halindeki işçiler

23 Kuşlarda inkubasyon süresi... 3 gün- birkaç hafta latent infeksiyonlarda aktif hastalıkların infeksiyondan yıllar sonra görülebildiği İnsanlarda 7-21 gün, 3 aya kadar uzayabilir

24 Hastalığın akut, subakut, kronik yada asemptomatik formda ortaya çıktığı Yüksek derecede virulent suşla infekte duyarlı konakçıda solunumla ilgili semptomlar, mukopurulent nazal ve konjuktival akıntılar, sık işeme, iştahsızlık, zayıflama, solunum güçlüğü ve durgunluk bazılarında ishal, bazılarında sarımsı-yeşil dışkı Düşük derecede virulent olan suşların sebep olduğu klinik bulgular benzer, ama daha hafif seyir Asemptomatik form hem yüksek hem de düşük derecede virulent olan suşlarla infeksiyonlarda görülmektedir

25 Belli bir klinik bulgu göstermeyenler, asemptomatik taşıyıcılar dışkıyla aralıklı olarak organizmayı saçabilirler organizmanın bulaşmasında en tehlikeli grup bazı kronik infekte hayvanların infeksiyonun hafiflemesini takiben asemptomatik taşıyıcılık devreye geçebilmekte

26

27 Chronic chlamydia - (cachexia)

28 conjunctivitis

29 Postmortem muayanede karaciğer ve dalakta büyüme karaciğerde sarı fokal lezyonlar airsacculitis, pericarditis ve intestinal kanalda konjesyon

30 Chlamydiosis in tanısında * C. psittaci nin izolasyon ve identifikasyonu *ELISA, PCR, FAT

31 Tetracycline Doxicycline Chlortetracycline Tylosin Enrofloxacin