Türkiye ve Dünyada Enerji Verimliliği ve Enerji Yönetim Sistemi (50001)

Transkript

1 Türkiye ve Dünyada Enerji Verimliliği ve Enerji Yönetim Sistemi (50001) A. Naci IŞIKLI EYODER (Yönetim Kurulu Murahhas Üye) Enerji Verimliliği ve Yenilenebilir Enerji Uzmanı Enerji Yönetim Sistemi (ISO 50001) Danışmanı 14 Kasım 2017

2 ENERJİ YÖNETİMİ DERNEĞİ (EYODER) Kuruluşu: Mayıs 2010 Amaçlar: Sinerji yaratmak amacıyla Enerji Verimliliği Danışma (EVD) şirketlerini bir Sivil Toplum örgütü çatısı altında bir araya getirmek, Türkiye deki Enerji Verimliliği (EV) sektörünün gelişimine katkı sağlamak,

3 EYODER (PROJELER)

4 EYODER (PROJELER)

5 EYODER (PROJELER)

6 EYODER (PROJELER)

7 TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ

10 TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ Türkiye nin ana enerji kaynakları: doğalgaz ve petrol (dışa bağımlılık sırası ile %98 ve %92) Enerji ithalatı için 2014 harcaması: yaklaşık 55 Milyar USD (toplam ithalat 242 Milyar USD) 2017 yılı ilk yarısında Enerji ithalatı : 17 milyar USD (toplam ithalat 108 milyar)* 2016 ya göre artış %32 Artan talep nedeniyle 2023 yılında beklenen: 106 Milyar USD * Enerji Gündemi: 6 Ağustos 2017

11 Kaynak : YEGM TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ

12 ENERJİ ve ÇEVRE (Sera Gazları) İKLİM GERÇEKLERİ İklim Değişikliğini Neler Tetikliyor? - Yeryüzünde 7,4 milyar insan yaşıyor - Her gün 41 milyon ağaç kesiliyor - Gökyüzüne her gün uçak gönderiyoruz - Her gün 1.2 milyar araç yollarda - Şehirlerimizde her gün 10,5 milyon ton kömür, 9,5 milyon metreküp doğal gaz ve 95 milyon varil petrolü yakıyoruz. - Tüm bunlar 95 milyon metreküp CO2 salımına sebep oluyor - İnsanların iklim değişikliğindeki rolü doğal olayların 170 katı Kaynak: Australian National University (ANU)

13 ENERJİ ve ÇEVRE (Sera Gazları)

14 ENERJİ ve ÇEVRE (Sera Gazları)

15 ENERJİ ve ÇEVRE (İklim Değişikliği)

18 ENERJİ TALEBİNİN KARŞILANMASI Türkiye nin artan enerji talebi nasıl karşılanabilir? 1- ARZ tarafı yaklaşımı (MEGAWATT) * Arzı arttırmak = Daha çok üretim, çevresel etkiler * İthal kaynak = Cari açık (petrol, doğal gaz, türbin, PV panel vb.), arz güvenliği riski * Yapılabilecekler = Daha düşük fiyattan satın almaya çalışmak, kaynak çeşitliliğine gitmek 2- TALEP tarafı yaklaşımı (NEGAWATT) * Talebi azaltmak = Enerji Verimliliği * Yerli kaynak = Üretim, istihdam, ekonomik faaliyet, ar-ge * Yapılabilecekler = Devlet desteği (kısa sürede kaldıraç etkisi)

19 ÇÖZÜM

20 ÇÖZÜM Between 1980 and 2014, ACEEE estimates that energy efficiency efforts (blue) have steadily increased the amount of energy we save, such that by 2014, energy efficiency savings totaled the equivalent of nearly half of our actual energy use.

21 ÇÖZÜM

22 ÇÖZÜM

23 ÇÖZÜM Önümüzdeki 40 yıl içinde enerji tüketimi %50 artacak. Küresel ısınmayı önlemek için emisyonların %50 azaltılması gerekiyor. Tek çare, enerji verimliliğinin 3 kat arttırılması...

24 ENERJİ TASARRUF - VERİMLİLİK TASARRUF: Hizmet veya üretimde, konfor ve kalite şartlarını düşünmeden daha az tüketmektir. VERİMLİLİK: Aynı hizmeti veya üretimi, konfor ve kalite düşmeden daha az enerji kullanarak yapmaktır.

25 ENERJİ VERİMLİLİĞİ Enerjiyi verimli kullanmak demek; Sahip olduğumuz konfor Yaptığımız üretim Harcadığımız iş gücü Miktarında herhangi bir azalma olmadan, enerjiyi daha verimli kullanabilmektir. Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse enerji verimliliği, aynı işi daha az enerji kullanarak gerçekleştirebilmek demektir.

26 ÇÖZÜM

27 ÇÖZÜM Öncelik ENERJİ TALEBİNİ DÜŞÜRMEK olmalıdır (Enerji Verimliliği) Yenilenebilir Enerji, Enerji Verimliliğinin alternatifi değildir.

28 ENERJİ VERİMLİLİĞİ

32 AB HEDEFLER AB - SERA GAZI EMİSYON DEĞERLERINI 2030 YILINA KADAR %40 ORANINDA AZALTMA % 20 % 20 % 20 (2011 Yeni Enerji verimliliği planı) Sera Gazı Emisyonları Yenilenebilir Enerji Enerji Verimliliği 2030 (24 Ekim 2014 tarihli 2030 climate and energy framework sets) - % 40 (1990 değerlerine göre) Sera Gazı Emisyonları % 27 Yenilenebilir Enerji % 27* (1990 değerlerine göre) Enerji Verimliliği * - 24 Ekim 2014 tarihli belgeye göre: 2020 yılında, % 30 seviyesi göz önünde bulundurularak gözden geçirilecek - Avrupa komisyonu 30 Kasım 2016 tarihinde, 2030 hedefinin %30 olarak revize edilmesini önerdi

33 TÜRKİYE ENERJİ TÜKETİMİ SEKTÖREL DAĞILIMI

34 ENERJİ VERİMLİLİĞİ POTANSİYELİ Dünya Bankası tarafından 2010 yılında hazırlanan raporda; %27 oranında enerji verimliliği tasarrufu potansiyeline işaret edilmiştir. SANAYİ VE BİNA SEKTÖRLERİNDEKİ ENERJİ VERİMLİLİĞİ POTANSİYELİ Tasarruf Potansiyeli % Tasarruf Potansiyeli 000 TEP/yıl Elektrik Yakıt Sanayi 25% Demir-Çelik Çimento Cam Kağıt Tekstil Gıda Kimyasal Diğer Bina 30% Konut Kamu ve Ticari Toplam 27%

35 ENERJİ VERİMLİLİĞİ POTANSİYELİ Yılları Arasında Yeni Politikalar Senaryosu Dikkate Alındığında Kaynaklara Göre Enerji Arzı Altyapısı için yapılacak Yatırımların Dağılımı* * T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 2017 Bütçe Sunumu

36 ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU AMAÇ Enerjinin etkin kullanılması İsrafın önlenmesi Çevrenin korunması Enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükünün hafifletilmesi için Enerji kaynaklarının ve enerjinin kullanımında verimliliğin artırılması

37 ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU VİZYON Enerjinin tamamını faydaya dönüştüren kişi başına enerji kullanımı yüksek birim yurtiçi hasıla başına az enerji tüketen Türkiye.

38 ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU HEDEF ÜRETİM İLETİM DAĞITIM TÜKETİM VERİMLİLİK SANAYİDE BİNALARDA ULAŞIMDA ELEKTRİK ÜRETİM TESİSLERİNDE İLETİM VE DAĞITIM ŞEBEKELERİNDE

39 Amaçlar: ENERJİ VERİMLİLİĞİ STRATEJİ BELGESİ ( ) 2023) sonuç odaklı ve somut hedeflerle desteklenmiş bir politika seti belirlenmesi hedeflere ulaşmak için yapılması zorunlu eylemlerin, bu eylemlerin yerine getirilmesinden sorumlu kuruluşlarla birlikte tanımlanması kamu kesimi, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının katılımcı bir yaklaşımla ve işbirliği çerçevesinde hareket etmesinin sağlanması 2023 Hedefi: Türkiye nin GSYİH başına tüketilen enerji miktarının (enerji yoğunluğunun) 2011 yılı değerine göre en az %20 azaltılması

40 Stratejik Amaçlar: ENERJİ VERİMLİLİĞİ STRATEJİ BELGESİ ( ) 2023) 1. Sanayi ve hizmetler sektöründe enerji yoğunluğunu ve enerji kayıplarını azaltmak 2. Binaların enerji taleplerini ve karbon emisyonlarını azaltmak; yenilenebilir enerji kaynakları kullanan sürdürülebilir çevre dostu binaları yaygınlaştırmak 3. Enerji verimli ürünlerin piyasa dönüşümünü sağlamak 4. Elektrik üretim, iletim ve dağıtımında verimliliği artırmak, enerji kayıplarını ve zararlı çevre emisyonlarını azaltmak

41 Stratejik amaçlar (devamı) ENERJİ VERİMLİLİĞİ STRATEJİ BELGESİ ( ) 5. Motorlu taşıtların birim fosil yakıt tüketimini azaltmak, kara, deniz ve demir yollarında toplu taşıma payını artırmak ve şehiriçi ulaşımda gereksiz yakıt sarfiyatını önlemek 6. Kamu kesiminde enerjiyi etkin ve verimli kullanmak 7. Kurumsal yapıları, kapasiteleri ve işbirliklerini güçlendirmek, ileri teknoloji kullanımını ve bilinçlendirme etkinliklerini artırmak, kamu dışında finansman ortamları oluşturmak

42 ULUSA L ENERJİVERİMLİLİĞİ EYLEM PLANI

43 ULUSA L ENERJİVERİMLİLİĞİ EYLEM PLANI

44 10. Beş Yıllık Kalkınma Planı ( ) 10. Beş Yıllık Kalkınma Planı Nitelikli İnsan Güçlü Toplum Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme Yaşanabilir Mekanlar, Sürdürülebilir Çevre Kalkınma İçin Uluslararası İşbirliği 2018 hedefleri Yıllık % 5.5 büyüme hızı 277 Milyar ABD Doları ihracat 16,000 ABD Doları kişi başına gelir İşsizliğin % 7.2 ye indirilmesi Enflasyonun % 4.5 a düşürülmesi Enerji Verimliliği hedefi, 2012 yılında yayımlanan Enerji Verimliliği Strateji Belgesinde yer alan 2023 yılına kadar enerji yoğunluğunun en az % 20 ye indirilmesi taahhüdünü doğrulamaktadır.

45 10. Beş Yıllık Kalkınma Planı ( ) 10. Plan: Enerji Alanındaki Genel Amaç ve Hedefler Enerjinin nihai tüketiciye sürekli, kaliteli, güvenli, asgari maliyetlerle arzını ve, enerji temininde kaynak çeşitlendirmesini esas alarak; yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarını mümkün olan en üst düzeyde değerlendiren, nükleer teknolojiyi elektrik üretiminde kullanmayı öngören, ekonominin enerji yoğunluğunu azaltmayı destekleyen, israfı ve enerjinin çevresel etkilerini asgariye indiren, ülkenin uluslararası enerji ticaretinde stratejik konumunu güçlendiren rekabetçi bir enerji sistemine, ulaşılması temel amaçtır.

46 10. Beş Yıllık Kalkınma Planı ( ) Gelişmeler ve Hedefler * 2018 Birincil Enerji Talebi (BTEP) Elektrik Enerjisi Talebi (GWh) Kişi Başı Birincil Enerji Tüketimi (TEP/kişi) 1,44 1,59 1,62 1,92 Kişi Başı Elektrik Enerjisi Tüketimi (kwh/kişi) Doğal Gazın Elektrik Üretimindeki Payı (%) 45,8 43, Yenilenebilir Kaynakların Elektrik Üretimindeki Payı (%) 25, ,7 29 Elektrik Kurulu Gücü (MW) Enerji Yoğunluğu (TEP/1000 Dolar) 0,288 0,276 0,272 0,243 * Estimated

47 ENERJİ YÖNETİMİ ENERJİ YÖNETİMİ Enerji Yöneticisi Enerji Yönetim Birimi Endüstri > TEP > TEP Organize Sanayi Bölgeleri > 50 İşletme Kamu Binaları > m2 veya > 250 TEP Ticari ve Hizmet Binaları > m2 veya > 500 TEP Termik Santrallar > 100 MW

48 ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ (ISO 50001)

49 ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ (ISO 50001) Etkin bir EnYS kurulması sonucunda, sadece oluşacak farkındalık ile (önemli ölçüde bir yatırım yapmadan) %10-15 oranında enerji verimliliği sağlanabilir. İşletme genelinde sistematik bir yol haritası ile tüm enerji tüketim noktalarının etüt edilmesi ve teknik ve ekonomik açıdan uygulanabilir projelerin gerçekleştirilmesi ile potansiyel olarak %30 lara ulaşan enerji tasarrufuna ulaşılabilir. Enerji tüketimi konusunda bilinç düzeyi yüksek olan Kanada da ISO uygulanan tesislerde ilk 18 ayda %10 civarında, 4 yılın sonunda ise %20 tasarruf sağlandığı görülmüştür. sf 12 ve 24

50 ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ (ISO 50001) Finansal faydalar: Enerji tüketiminin azaltılması sayesinde maliyetlerde düşüş görülür, Maliyetlerin düşmesi sonucunda firmanın pazarda rekabet gücü ve karı artar; Cihaz/ekipmanlar sürekli izlenir, bu sayede ortaya çıkabilecek arızalar ve duruşlar önlenir, Firma değişen enerji fiyatlarından daha az etkilenir, Yasal yükümlülüklere uyum: Enerji kullanımına ve enerji ilgili tüm yasal düzenlemelere uyum gerçekleşir, Sera gazı emisyonları azalması gerçekleşerek mevcut ve gelecekte oluşturulabilecek düzenlemelerde uyum kolaylaşır, (karbon vergisi vb) ENVER Yönetmeliği 8. madde (2) fıkrasına göre; yükümlü endüstriyel işletmelerdeki, organize sanayi bölgelerindeki ve binalardaki enerji yönetimi sistemleri, ISO Standardına uygun şekilde oluşturulmalıdır, ENVER Yönetmeliği 15. madde (3) fıkrasının b) bendine göre; Verimlilik Arttırıcı Proje (VAP) desteklerinden yararlanmak için (proje bedelinin %30 u hibe olarak verilmektedir) ISO belgesine sahip olunması gerekmektedir,

51 ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ (ISO 50001) Harici Kazanımlar: Kurumun yeşil iş ve sosyal sorumluluk imajı artar, Sera gazı emisyonları ve karbon ayak izi azalır, Kuruluşun marka değeri artar, Dahili kazanımlar: Rekabet gücünün artması sonucu, firmanın sürekliliği ve çalışanların iş güvencesi artar, Sürekli iyileştirme çalışmaları sonucu birimler arası koordinasyon gelişir, Enerji risklerine dair alınan önlemler ile daha güvenli bir çalışma ortamı sağlanır, Farkındalık eğitimleri sonucunda iş performansı gelişir, kurumsal kimlik güçlenir, çalışanların aidiyet duygusu artar, Enerji performansı iyileştirmeleri adına yeniliklerin takip edilmesi sağlanır.

52 ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ PUKO Çevrimi (ISO 50001)

53 1- Kapsam 2- Referanslar 3- Terimler ve Tanımlar 4- Enerji Yönetim Sistemi Şartları 4.1- Genel Şartlar 4.2- Yönetim Sorumluluğu 4.3- Enerji Politikası 4.4- Enerji Planlama 4.5- Uygulama ve Operasyon 4.6- Kontrol 4.7- Yönetimin Gözden Geçirmesi ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ (ISO 50001)

54 ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ Enerji Yönetimi Aşamaları (ISO 50001)

57 EVD HİZMETLERİ EVD ŞİRKETLERİ - Enerji Yönetimi Hizmetleri, - Enerji etütleri, - Verimlilik arttırıcı projeler (VAP) - VAP uygulamaları, - Gönüllü anlaşmalar için projeler, - EV uygulamaları, - Enerji Yöneticisi eğitimleri, - Enerji Kimlik Belgesi (Mevcut binalar için), - Danışmanlık,

58 EVD HİZMETLERİ **Mevcut binalar için EKB alma tarihi 2020** - Kademeli geçiş sağlanmalı, - Alım-satımda DASK gibi zorunlu belge haline gelmeli, - Devlet kurumlarının kiralama ve satın almalarında minimum C sınıfı binaların seçilmesi zorunlu tutulmalı, - EKB sınıfını C ve üzerinde olan binalara doğalgaz, elektrik ve emlak vergisinde indirim sağlanmalı, - EV uygulaması (mantolama, pencere değişimi, kazan yenilenmesi, aydınlatma tadilatı vb. yapılması) ve sonunda C sınıfı ve üzerinde sertifika alınması durumunda KDV de indirim sağlanması vb

59 EVD HİZMETLERİ ENERJİ KİMLİK BELGESİ (EKB)

60 EVD ŞİRKETLERİ Yetkili EVD Şirketleri* Toplam : 43 Sanayi: 15 Binalar : 37 Sanayi ve binalar : 9 Eğitim : 3 * 06 Kasım 2017 itibarı ile

61 EVD ŞİRKETLERİ (PROJE-UYGULAMA)

67 KENTSEL DÖNÜŞÜM Kentsel Dönüşüm Enerji Verimliliği uygulamaları için bir fırsat olarak görülmeli çevre dostu, yeşil, pasif evler projelendirilmeli.

68 SÜRDÜRÜLEBİLİR YERLEŞMELER

69 ISI ADASI

70 BETTER HOME RENOVATION

71 ENERJİ YÖNETİMİ DERNEĞİ (EYODER) Teşekkürler ENERJİ YÖNETİMİ DERNEĞİ