Asenkron motorların bir kumanda merkezinden yıldız/üçgen çalıştırılması için oluşturulacak kumanda ve güç devresini çiziniz.

Transkript

1 Kontaktörün Tanımı kısaca yazıp çalışma prensip şemasını çiziniz. Asenkron motorların bir kumanda merkezinden yıldız/üçgen çalıştırılması için oluşturulacak kumanda ve güç devresini çiziniz. Kompanzasyonun üretici tarafındanyararlarını maddeler haninde yazınız. PLC kısaca tanımını yazınız. Örtü plakalarının görevi yazınız. Asenkron motorun yıldız ve üçgen klemens bağlantılarını basit bir şekil çizerek gösteriniz. Direkt ve endirekt Termik Aşırı Akım Rölesinin çalışma prensip şemasını çiziniz. Sınır Anahtarlarının tanımını kısaca yazınız. Elektrik sayacının tanımını kısaca yazınız. Kompanzasyonun tanımını kısaca yazınız. Bara nedir kısaca tanımını yazınız. Paket Şalterler yapısını kısaca yazınız. Bir fazlı elektrik sayacının bağlantı şemasını çiziniz. Çeşitli pano sistemleri için en uygun bara seçiminde dikkat edilecek unsurları maddeler halinde yazınız. pano Çalışma ve Kontrol Raporu Kriterleri nelerdir? Maddeler halinde yazınız. Pano projesinin bölümlerini maddeler halinde yazınız. Aşağıdaki cümlelerin boş bırakılan kısımlarına uygun kelimeleri yazınız. 1. Panolarda elemanların yerleşimini gösteren taslak çizime PANO KROKİSİ denir. 2. Panolarda ana şalter, ana sigorta vb. elemanlar 1. BÖLÜMDE bulunur. 3. Panolarda linye sigortaları ve şalterleri 2. BÖLÜMDE bulunur. 4. Panolarda kompanzasyon elemanları 3. BÖLÜMDE bulunur. 5. Tablo ve panolarda elemanların devreye bağlantısını ELEKTRİK BAĞLANTI ŞEMASI gösterir. 6. Tablo ve pano iç bağlantı şemalarını, TABLO VE PANO ARKA ŞEMASI Çizerek gösterebiliriz. 7. Enerji girişinden, enerji çıkışına kadar tüm elemanları gösteren çizimlere TEK HAT ŞEMASI denir. 8. Elektrik şebekesinden gelen enerjinin bağlandığı panoya ANA PANO denir. 9. Dağıtım tablolarının veya linyelerin bağlandığı tabloya İLAVE SAC PANO denir. 10. Makinelerin otomatik kumanda edilmesi amacıyla yapılan tablolara KUMANDA PANOLARI denir. 11. İnşaatların elektrik ihtiyacını karşılamak için kullanılan tablolara ŞANTİYE denir. 12. Rutubetin ve tozun çok bulunduğu yerlerde ETANŞ PANO tablolar kullanılır. 13. Pano içerisinde ek almak için kullanılan bakır lamalara BARA denir. 14. Elektrik panolarında kabloları birbirine eklemek için KLEMENS kullanılır. 15. Panolar için uygulanması zorunlu olan şartlara TEKNİK ŞARTNAME denir. 16. Panoyu yaptıran kişi tarafından istenilen özelliklere ÖZEL ŞARTNAME denir. 17. Panoların iklimlendirilmesi için kullanılan elemanlara FAN denir. 18. Bir eksen etrafında dönebilen, çok konumlu şalterlere PAKO ŞALTER denir. 19. Hem başlatma, hem durdurma butonu olarak kullanılabilen butonlara İKİ YOLLU BUTON denir. 20. Bir kumanda devresinin çalışıp çalışmadığını, ışıkla gösteren elemanlara SİNYAL LAMBASI denir. 21. Bir hareketi durdurup diğer hareketi başlatan kumanda elemanına SINIR ANAHTARI denir. 22. Ayarlanan süre sonunda kontakları konum değiştiren elemanlara ZAMAN RÖLESİ denir. 23. Büyük güçlü elektromanyetik anahtarlara KONTAKTÖR denir. 24. Küçük güçlü elektromanyetik anahtarlara RÖLE denir. 25. Aşırı akımların motor sargılarına vereceği zararları önlemek için kullanılan elemanlara AŞIRI AKIM RÖLESİ denir.

2 26. Sistemin bir veya iki fazının kesilmesi durumunda devreyi koruyan elemanlara FAZ KORUMA RÖLESİ denir. 27. Motor devir yönünün değişmesinin istenmediği yerlerde kullanılan elemanlara FAZ SIRASI RÖLESİ denir. 28. Devreyi alçak veya yüksek gerilime karşı koruyan elemanlara AŞIRI VE DÜŞÜK GERİLİM RÖLESİ denir. 29. Devreyi kısa devre veya aşırı akımlara karşı koruyan elemanlara SİGORTA denir. 30. Panoda kondansatörleri otomatik olarak devreye alan veya devreden çıkaran elemanlara REAKTİF GÜÇ KONTROL RÖLESİ denir. 31. Elektrik devrelerinde kapasite oluşturan elemanlara KONDANSATÖR denir. Aşağıdaki cümleleri doğru (D) veya yanlış (Y) olarak işaretleyiniz. 32. ( Y)Devreyi kısa devrelere karşı koruyan elemanlara aşırı akım rölesi denir. 33. ( Y)Devrelerde 100 Amperden sonra otomatik sigorta kullanılır. 34. ( D)Devreyi aşırı gerilimlerden koruyan elemanlara aşırı gerilim rölesi denir. 35. ( Y)Butona basıldığı zaman bırakıldıkları konumda kalıyorsa bunlara iki yollu buton denir. 36. ( Y)Endüktif devrelere kondansatör bağlandığında, devreden çekilen toplam akım artar. 37. ( D)Bıçaklı sigortaları değiştirmek için ellik kullanılır. 38. ( D) Tek hat şeması üzerinde bulunan çizgiler o elemanın kaç adet olduğunu gösterir. 39. ( D) Pano içerisindeki elemanların birbirleriyle bağlantıları, pano arka bağlantı şemasıyla gösterilir. 40. ( Y) Pano elektrik bağlantı şemalarıyla, tek hat şemaları aynı şemalardır. 1. Aşağıdaki terimleri tanımlayınız. a) Asenkron motor; Döner alan hızı rotor hızına eşit olmayan elektrik makinelerine Asenkron Motor denir. b) Kayma; Döner alan hızı ile rotor hızı arasındaki farka Kayma denir. c) Mühürleme kontağı; Start butonuna paralel bağlanan normalde açık kontakör kontağına Mühürleme Kontağı denir. d) Rotor; Asenkron motorun dönen kısmına Rotor denir. 2. Asenkron motorların; a) Yapılarına göre kaç çeşitleri; Kısa devre rotorlu ( Sincap kafesli ) asenkron motorlar, Rotoru sargılı ( bilezikli ) asenkron motorlar. b) Çalışma Şekillerine Göre çeşitleri; Yatık çalışan asenkron motorlar, Dik çalışan asenkron motorlar. c) Kontaktör Sembolü;. d) Anlamı;. Zaman Rölesi e) Anlamı;. Aşırı Akım Rölesi 3. Asenkron motorların yıldız/üçgen klemens bağlantısını basit şekillerle çiziniz.

3 YILDIZ KLEMENS BAĞLANTISI ÜÇGEN KLEMENS BAĞLANTISI 4. Asenkron motorların devir yönü nasıl değişir? Klemens kutusu üzerinden basit şekillerle çiziniz. 5. Aşağıda verilen kumanda devrelerinin bağlantı şemalarını çiziniz. a) Asenkron motoru Sürekli çalıştırma, güç ve kumanda devresi; b) Asenkron motoru uzaktan kumanda güç ve kumanda devresi;

4 Aşağıdaki cümlelerin boş bırakılan kısımlarına uygun kelimeleri yazınız. 1. Termik röle ana akım yoluna SERİ bağlanır. 2. Termik röle elektrik akımının ISI ile çalışır. 3. Bobini enerjilendikten veya bobininin enerjisi kesildikten belirli bir süre sonra, kontakları durum (konum) değiştiren rölelere ZAMAN RÖLESİ adı verilir. 4. YILDIZ BAĞLI olarak start verilen motor sargıları şebeke geriliminin 1/ 3 ü kadar(% 58) bir değerle çalışmaya başlar. 5. Yıldız-Üçgen yol vermede en ideal süre 10 sn. dolayındadır. 6. Sistemlerde en önemli hususlardan biri sistemin kusursuz olarak çalışması ve oluşabilecek tehlikelerden zarar görmemesinin sağlanmasıdır. Bu amaçla sistemde KORUMA röleleri kullanılır. 7. C/k AYARI ile kompanze edilmemiş bölgenin (yani kondansatörlerin devreye alınmaya başladığı ve kondansatör devreden çıkarma değeri arasında kalan bölge) genişliği ayarlanmaktadır. 8. Alternatif akım devrelerinde, devrenin endüktif (veya kapasitif) yüklü olmasından dolayı devre akımı ve gerilimi arasında oluşan faz farkına sistemin GÜÇ KAT SAYISI denir. 9. Bir yalıtkanın elektrik akımına karşı göstermiş olduğu dirence YALITKANLIK denir. 10. Elektrik tesislerinde izin verilen kaçak akım değeri 1 MİLİ AMPER dir. 11. Çalışma gerilimi 380 Volt olan bir tesiste ölçülen yalıtkanlık direnci en az ohm olmalıdır. 12. MEGERLER yalıtkanlık direnci ölçümünde kullanılan ölçü aletleridir. 13. Yüksek değerdeki akım ve gerilimlerin ölçülmesi işleminde ölçü aletleri devreye ÖLÇÜ TRAFOSU üzerinden bağlanırlar. 14. Ampermetreyi oluşturan bobin kalın kesitli telden ve az sipirli sarılır. Bu nedenle ampermetrelerin iç dirençleri çok KÜÇÜKTÜR. 15. PENSAMPERMETRE yardımı ile akım yolunu ve devre akımını kesmeden ölçü aletinin yaylı bir anahtar ile açılabilen kolu içerisine akımı ölçülecek bara veya iletkeni almak kafi gelmektedir. 16. İmalatı biten pano montajdan önce ANMA GERİLİMİ Uygulanarak fonksiyon testine tabi tutulur. 17. AVOMETRELER ile birkaç elektriksel büyüklük (akım-gerilim-direnç-kapasite vb.)ölçebiliriz. 18. Avometrelerde ölçüm işlemi için kullanılan ve genellikle siyah ve kırmızı renkli iki kabloya PROB denir 19. Avometre ile DİRENÇ ölçme işleminde devreye enerji uygulanmaz. 20. Gerilim ölçmek istediğiniz devreye ölçü aletini PARALEL bağlayınız. 21. Panolarda ölçme cihazları vb cihazların KAPIYA monte edilmesi gerekir. 22. Elektrik panolarında kullanılan sacın yalıtım özelliklerini uzun sürelerde koruyabilmesi için BOYANMASI gerekir. Aşağıdaki soruların baş kısımlarında bırakılan boşluklara doğru ise D ve yanlış ise Y harflerini yazınız. 23. ( D ) Kumanda sistemlerinde kullanılan termik aşırı akım rölelerinin açma karakteristiği gecikmelidir. 24. ( Y ) Termik röle elektrik akımının manyetik etkisi ile çalışır. Bu amaçla röle içerisinde manyetik malzemeden yapılmış bimetal çubuk kullanılır.

5 25. ( D ) Termik aşırı akım röleleri aşırı yük bölgelerinde belirli bir gecikme ile çalışarak yük akımını keser, sigortalar ise bir devrenin korunmasında ayarlama olanağı olmayan ve yalnız bir akım değerine göre ayarlanmış olan bir röle gibi çalışır. 26. ( D ) Büyük güçlü motorlarda yıldız üçgen yol verme devrelerinde kullanılan zaman röleleri, bobini enerjilendiğinde yıldız bağlantıyı sağlar. Ayarlanan süre sonunda ise kontakları konum değiştirerek, motoru yıldız bağlantıdan üçgen bağlantıya geçirir. 27. ( Y ) Yıldız çalışmadan üçgen çalışmaya geçilirken devir sayısının yaklaşık nominal devir sayısına ulaşıncaya kadar yıldız çalışma devam ettirilmelidir. 28. ( Y ) Yıldız-Üçgen yol vermede en ideal süre 10 dk. dolayındadır. 29. ( Y ) Şebeke geriliminin herhangi bir nedenle yükselmesi veya düşmesi alıcıları etkilemez. 30. ( D ) Reaktif güç ayarını yapabilmek için C/k oranı hesaplanmalıdır. (C 1. Kademedeki kondansatör gücü, k Akım trafosu dönüştürme oranıdır. 31. ( D )Yalıtkanlık direnci, yalıtkan maddenin içinden veya yüzeyinden olabilecek kaçak akımlara karşı yalıtkanın göstereceği dirençtir. 32. ( Y ) Bir iletkenin geçirebileceği maksimum akım meger yardımı ile bulunabilir. 33. ( Y ) Çalışır durumdaki bir tesisin yalıtkanlık direncini ölçmek için tesisin enerjisini kesmeye gerek yoktur. 34. ( D ) Cihazlarınızın iletken kısımları ve pano gövdesi arası ölçülen direnç değerinin standartların altında çıkması bir problemin işaretidir. 35. ( Y ) Elektrik akım şiddeti ohmmetreler ile ölçülür. 36. ( D ) X100 kademesinde ölçü aletinin ibresi 5,5 değerini gösteriyor ise gerçek direnç değeri R= 5,5 x 100 = 550 ohm dur. 37. ( D ) Ohmmetrenin probları birbirine değdirildiğinde ibrenin sıfır değerini göstermesi gerekir. 38. ( Y ) İletkenler üzerinde oluşan ısı miktarı geçirdikleri akım miktarı ile ters orantılıdır. 39. ( D ) Mesnet izolatörleri baraları panonun iletken kısımlarından yalıtmak amacı ile kullanılır. 40. ( D ) Pano izolasyon testleri en az 1000 Volt gerilim uygulanarak yapılmalıdır. 41. ( D ) Pano izolasyon testi DC gerilim uygulanarak yapılır. 42. ( Y ) Avometreler sadece doğru akım ölçme işlemlerinde kullanılabilir. 43. ( D ) Avometre ile direnç ölçme işleminde devreye gerilim uygulanmaz. 44. ( D ) DC ölçümlerinde avometrenin ibresi ters sapabilir. Böyle bir durumla karşılaşırsanız ölçü aletinizin problarının yerlerini değiştiriniz. 45. ( Y ) Faz kalemi, küçük boyutlu bir kontrol kalemidir. 46. ( D ) Pano kapılarının º arasında açılabilmesi ve sol yada sağ tarafa menteşelenebilmesi iyi bir kapının özellikleri arasındadır. 47. Cihaz etiketlerinin panoda bulunduğu yer hakkında aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A)Cihazın üzerine yapıştırılmıştır. B)Cihazın yanına panoya yapıştırılmıştır. C)Pano kapısına yapıştırılmıştır. D)İstediğimiz herhangi bir yere yapıştırabiliriz. 48. Aşağıdaki işaretlerden hangisi klemens grup numarasını gösteren ifadedir? A) M B) X1 C) K01 D) Hiçbiri 49. Yüksükler genel olarak hangi ölçüleri ile tanımlanır? A) Çapları B) Boyları C) İzolasyon boyu D) Kesitleri 50. SKP pabuç aşağıdakilerden hangisidir? A) İğne uçlu pabuç B) İzoleli pabuç C) İzolesiz pabuç D) Çatal uçlu pabuç 1. Aşağıdaki terimleri tanımlayınız. a) Röle : Küçük değerli bir akım ile yüksek güçlü bir alıcıyı çalıştırabilmek (anahtarlayabilmek) İçin kullanılan elemanlara röle denir. b) Zaman Röleleri : Bir kumanda devresini ayarlanan süre sonunda çalıştıran veya durduran kumanda Elemanlarıdır. c) Aşırı gerilim Rölesi : Üç fazlı ve tek fazlı sistemlerde yüksek gerilimden etkilenen elektronik kumanda devrelerinde, kontrol sistemlerinde, kompanzasyon panolarında kondansatör gruplarının korunmasında ve motorların korunmasında kullanılır. d) Kontaktör : Elektrik devrelerini açıp kapamaya yarayan ve uzaktan kumanda edilebilen büyük Güçteki elektromanyetik anahtarlara kontaktör denir. 2. Aşağıdaki sembollerin anlamlarını yazınız.

6 a) b) c) d) e) Sinyal Lambası kondansatör 3 Fazlı AA Motor Jok Butonu Aşırı Akım Rölesi Kapalı Kontağı

7 3. Kontaktörün temel prensip şemasını çiziniz. 4. a) Yapım şekline göre zaman rölelerini maddeler halinde yazınız. i. Pistonlu zaman rölesi ii. Motorlu zaman rölesi iii. Elektronik zaman rölesi b) Yapılarına göre Aşırı akım rölelerini maddeler halinde yazınız. i. Termik aşırı akım rölesi Endirekt ısıtmalı termik aşırı akım rölesi Direkt ısıtmalı termik aşırı akım rölesi 1. Manyetik aşırı akım rölesiasenkron motorun buton kilitlemeli devir yönü değiştirme kumanda ve güç devresi şemasını çiziniz. 6. Aşağıdaki terimleri tanımlayınız. a) Asenkron motor; Döner alan hızı rotor hızına eşit olmayan elektrik makinelerine Asenkron Motor denir. b) Kayma; Döner alan hızı ile rotor hızı arasındaki farka Kayma denir. c) Mühürleme kontağı; Start butonuna paralel bağlanan normalde açık kontakör kontağına Mühürleme Kontağı denir. d) Rotor; Asenkron motorun dönen kısmına Rotor denir.

8 7. Asenkron motorların; f) Yapılarına göre kaç çeşitleri; Kısa devre rotorlu ( Sincap kafesli ) asenkron motorlar, Rotoru sargılı ( bilezikli ) asenkron motorlar. g) Çalışma Şekillerine Göre çeşitleri; Yatık çalışan asenkron motorlar, Dik çalışan asenkron motorlar. h) Kontaktör Sembolü;. i) Anlamı;. Zaman Rölesi j) Anlamı;. Aşırı Akım Rölesi 8. Asenkron motorların yıldız/üçgen klemens bağlantısını basit şekillerle çiziniz. YILDIZ KLEMENS BAĞLANTISI ÜÇGEN KLEMENS BAĞLANTISI 9. Asenkron motorların devir yönü nasıl değişir? Klemens kutusu üzerinden basit şekillerle çiziniz. 10. Aşağıda verilen kumanda devrelerinin bağlantı şemalarını çiziniz. c) Asenkron Motoru Elektriksel Kilitlemeli Devir Yönü Değiştirme, Güç Ve Kumanda Devresi;

9 d) Asenkron Motorun Yıldız-Üçgen Yol verme Kumanda Güç Ve Kumanda Devresi;