ODİTORYUM AKUSTİĞİ Güz yy. Prof. Dr. Zerhan YÜKSEL CAN. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yapı Fiziği Bilim Dalı

Transkript

1 ODİTORYUM AKUSTİĞİ Güz yy. Prof. Dr. Zerhan YÜKSEL CAN Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yapı Fiziği Bilim Dalı

2 İçerik Hacim Akustiği Açık Hava/Kapalı Mekan Öznel ve Nesnel Hacim Akustiği Parametreleri Yansışım/Yansışım süresi Netlik/Netlik Gürlük/Güç Hacimlilik/Yanal enerji oranı Sıcaklık ve parlaklık/bas oranı Destek (icracılar için) Birliktelik (icracılar için) Hacmin Tasarımı Salonun fiziksel sınırlarının belirlenmesi Hacim büyüklüğü Hacmin biçimlenişi Dinleyici alanı Balkonlar Sahne tasarımı Akustik kusurlar ve önlemler Salonun iç yüzeylerinin biçimlendirilmesi/ yüzey gereçlerinin yerleşimi Bileşik hacimler Değiştirilebilir akustik tasarım 2

3 SALONUN FİZİKSEL SINIRLARININ BELİRLENMESİ AKUSTİK KUSURLAR ODAKLANMA YANKI VURGUSAL YANKI 3

4 SALONUN FİZİKSEL SINIRLARININ BELİRLENMESİ AKUSTİK KUSURLAR Odaklanma İç bükey yüzeylerin, ses ışınlarının bir noktada ya da çok küçük bir alanda toplanmalarına yol açmasına ODAKLANMA denir. Odaklanma, hacimde ikincil ses kaynağı yaratarak kaynağın yerinin algılanmasını güçleştirir. Hacimde ses alanının düzgün yayılmasına engel olur. Hacimde ses düzeylerinin düzgün dağılımına engel olur. 4

5 SALONUN FİZİKSEL SINIRLARININ BELİRLENMESİ AKUSTİK KUSURLAR Odaklanma Planda odaklanma kesitte odaklanma 5

6 SALONUN FİZİKSEL SINIRLARININ BELİRLENMESİ AKUSTİK KUSURLAR Odaklanma Odak noktası, hacmin içinde, çeperlerine yakın hacmin dışında olur. Hacmin içinde ve çeperlerine yakın olduğunda, ikincil kaynak yaratır, hacim içinde yayınık ses alanının oluşmasına engel olur, sesin sönmesinde düzgünsüzlükler yaratır. Odak noktası hacmin (yeterince) dışında olduğunda zararlı değildir. 6

7 Örtü konstrüksiyonunun yarıçapı (R), salon yüksekliğinin (H) iki katından fazla olmalıdır. R 2H Salon arka duvarı içbükeylik yarıçapı (R), ses kaynağından arka duvara kadar olan uzaklığın iki katından fazla olmalıdır. R 2L 7

8 SALONUN FİZİKSEL SINIRLARININ BELİRLENMESİ AKUSTİK KUSURLAR Odaklanmanın dış bükey yüzeylerle önlenmesi 8

9 SALONUN FİZİKSEL SINIRLARININ BELİRLENMESİ AKUSTİK KUSURLAR YANKI Yankı, dolaysız sese oranla dinleyicileri rahatsız edecek derecede yüksek düzeyli gecikmiş yansımadır. Yansıyan ses Dolaysız ses 9

10 SALONUN FİZİKSEL SINIRLARININ BELİRLENMESİ AKUSTİK KUSURLAR SES UZAMASI ve YANKI Alıcıya ulaşan dolaysız ve yansıyan sesler arasındaki düzey (db) ve süre (sn) farkı az ise, olay, SES UZAMASI olarak algılanır. Ses uzaması, YARARLI bir etkidir. Alıcıya ulaşan yansıyan sesin düzeyi yüksek ve dolaysız ve yansıyan sesler arasındaki süre farkı fazla ise, olay, YANKI olarak algılanır. Yankı, ZARARLI ve istenmeyen bir etkidir. 10

11 d2-d1 22 metre YANKI TEHLİKESİ d2-d1 22 metre SES UZAMASI Dolaysız ses (d1) Yansıyan ses (d2) Dolaysız ses ile yansıyarak gelen seslerin yolları arasında 22 metreden fazla fark olduğunda yankı tehlikesi oluşur. Bu da en uzun kenarı 11 metreden fazla olan salonlarda yankı tehlikesi olduğunu 11 gösterir.

12 SALONUN FİZİKSEL SINIRLARININ BELİRLENMESİ AKUSTİK KUSURLAR YANKININ ÖNLENMESİ Yankıyı önlemek için; Yansıyan sesin alıcıya ulaşma süresi kısaltılır. (en uzun kenar 11 metreden kısa) Yansıyan sesin düzeyi azaltılır (yüzey YUTUCU yapılır) Yansıtıcı yüzey, sesi yankıya neden olmayacağı bir doğrultuya yansıtacak biçimde yeniden düzenlenir. 12

13 SALONUN FİZİKSEL SINIRLARININ BELİRLENMESİ AKUSTİK KUSURLAR YANKININ ÖNLENMESİ Yansımanın yararlı bölgeye yönlendirilmesi Duvar alanının azaltılması Arka duvarda yutucu gereç Yankı bölgesi Yankı, genelde kaynağa yakın yüksek tavan ve /ya da uzak arka duvardan kaynaklanır. Kaynağa yakın dinleyici alanı, yankı tehlikesi taşır 13

14 SALONUN FİZİKSEL SINIRLARININ BELİRLENMESİ AKUSTİK KUSURLAR VURGUSAL / YALANCI YANKI Vurgusal yankı, paralel ve yansıtıcı yüzeyler arasında, sesin faz farkından kaynaklanan bir olaydır. Ses düzeyinde sık ya da seyrek tekrarlar olarak algılanır. 14

15 SALONUN FİZİKSEL SINIRLARININ BELİRLENMESİ AKUSTİK KUSURLAR VURGUSAL YANKI ÖNLEMLER Yüzeylerin paralelliğini bozmak (3-5 derecelik fark dahi etkili olur). Yüzeylerden en az birini yutucu gereçlerle kaplamak. Yüzeyin üzerine dış bükey elemanlar yerleştirmek. Vurgusal yankıya yol açmayan yüzeyler 15

16 Yüzey gereçlerinin seçimi SES YUTUCU GEREÇLERİN DUVARLARA VE TAVANA YERLEŞTİRİLMESİ Ses yutucu gereçler; arka duvara yan duvarlara tavanın arka ve yan bölümlerine yerleştirilmelidir. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 16

17 Yüzey gereçlerinin seçimi YANSITICI YÜZEYLER Yansıtıcı yüzeyler, sahneye yakın tavan ve yan duvarlarda olmalıdır. Yansıtıcıların genişliği 3-4 metreden az olmamalıdır. Yansıtıcılar sıkı tespit edilmeli, yoğunlukları en az kg/m2 olmalı ve yüzeyleri düzgün olmalıdır. Yansıtıcılar, düzlem ya da dışbükey olabilir. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 17

18 Yüzey gereçlerinin seçimi DAĞITICI YÜZEYLER YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 18

19 Bileşik hacimler Farklı yansışım süreleri olan iki hacim birbirlerine bir açıklıkla bağlandığında BİLEŞİK akustik oluşur. sahne, orkestra çukuru, koridor gibi. Hacimler arasında hava bağlantısı engelleyen bir engel olmadığında, hacimler arasındaki enerji iletimi hacmin tümünde ya da belli bölgelerinden algılanabilir. 19

20 BİLEŞİK hacimler RT kavramı yayınık ses alanı hipotezi yani hacmin her noktasında eşit yansışım süresi kabulüne dayanır. Stage frame stage Ancak, RT leri farklı iki hacim birbirlerine bağlı ise, bağlaşıklık sınırlarındaki dinleyicilerde işitsel açısından istenmeyen bir durum oluşur. 20

21 BİLEŞİK hacimler BİLEŞİKLİK varsa, salonun akustiği ne denli iyi olursa olsun, ilk sıralardaki dinleyiciler sesin sönmesindeki düzgünsüzlüğü algılar ve rahatsız olur. Bileşiklik ortaya çıktığında, sesin yayılması oransal sönme kuralına uymaz, daha çok iki hacim arasındaki karmaşık bir etkileşimin sonucu olarak ortaya çıkar. 21

22 Bileşik hacimler sahne yutuculuğu < salon yutuculuğu Hidrodinamik şema; ses kaynağı A musluğu ile gösterilmiştir. Salonun yutuculuğu C noktasındaki akışla orantılıdır ve sahnenin yutuculuğu da B noktasındaki akışla simüle edilmiştir. sahne salon transition RT sahne > RT salon Musluktan akan su kesildiğinde yani ses kaynağı kapatıldığında, düzeydeki azalma her iki havuzdan boşalma hızıyla orantılıdır. 22

23 Bileşik hacimler sahne yutuculuğu < salon yutuculuğu sahne salon Yansışımlı sahne Yutucu salon RT sahne > RT salon Akustik ölçmeler bize RT nin çift eğimli olduğunu gösterir. Bu tür bir yansışım süresi tablosu salondan daha uzun yansışım süresi olan sahnenin varlığı durumuna tipik örnektir. 23

24 Bileşik hacimler sahne yutuculuğu < salon yutuculuğu Bu durumda sahnedeki müzisyenler ve şarkıcılar, salonun yanıtı ile hiç ilgisi olamayan yüksek yansışımlı bir ses alanı içindedirler. Bu iletişim eksikliği, dinleyici alanında ses kalitesinin azalmasına yol açar. 24

25 Bileşik hacimler sahne yutuculuğu < salon yutuculuğu Sonuç, salonun enerjisini sahneden daha hızlı kaybetmesi ve sahnenin salonu kendi enerjisinin bir miktarı ile beslemesidir. Salonun RT si bileşiklik nedeniyle uzar. 25

26 Bileşik hacimler sahne yutuculuğu > salon yutuculuğu Sahne yutuculuğunun salon yutuculuğundan fazla olduğu durumda sahnenin yansışım süresi salona göre kısadır ve enerji dağılımı da öncekinin tersidir. sahne salon RT sahne < RT salon Bu durumun hidrodinamik modeli B noktasından akan suyun debisi C noktasına göre daha yüksektir. 26

27 Bileşik hacimler sahne yutuculuğu > salon yutuculuğu sahne salon Yutucu sahne Yansışımlı salon t (s) RT sahne < RT salon Akustik ölçmeler sahneden daha uzun yansışım süresi olan bileşik hacimlerin tipik özelliği olan çift eğimli bir tablo sergiler. 27

28 Bileşik hacimler sahne yutuculuğu > salon yutuculuğu Bu durum sahne dekorlar gibi yüksek yutuculukta gereçlerle dolu olduğunda ortaya çıkar. Müzisyenlerle dolu bir orkestra çukuru da aynı etkiyi yapar. Bu durumda salon enerjisinin bir kısmını sahneye gönderir ki bu da sahnede salonun yanıtı ile ilgili reaksiyonu azaltır. 28

29 Bileşik hacimler sahne yutuculuğu > salon yutuculuğu Bu olgunun sonuçları düzeyi artmış bir ses algılamasıdır. Müzisyenler kendi müzikal yorumlarından etkilenir. Enerji bileşikliğini algılamak ve denetlemek çok güç olduğundan müzikal uyum sağlamaları son derece zorlaşır. 29

30 Bileşik hacimler sahne yutuculuğu = salon yutuculuğu İki hacmin RT leri belirgin olarak farklı olduğunda, yüksek yutuculuğu olan hacmin yansışım süresi uzar. Bu nedenle sorulması gereken soru şudur: RT leri eşit iki hacimde bileşikliğin etkisi nasıl olur? 30

31 Bileşik hacimler sahne yutuculuğu = salon yutuculuğu Ölçme sonuçları bileşik hacimlerde yansışımın tek hacme göre %21 oranında arttığını göstermektedir. RT salon = 1,21.RT 0 Bileşik hacimlerin RT 0 si aynı hacim büyüklüğündeki bir salonun yansışım süresinden 1,21 kat daha uzun olmaktadır. 31

32 Bileşik hacimler sahne yutuculuğu = salon yutuculuğu Bu olgu, yutuculuk ne olursa olsun bileşiklik durumunda salonun yansışım süresi RT salon nin, tek hacme göre uzadığını göstermektedir. 32

33 Akustik çözümler Güncel mimarideki monoblok konser salonu tasarımları akustik bileşikliği ortadan kaldırmaktadır. Bu tür salonlarda iç hacim tektir ve orkestra salonun ortasında ya da kenarlarında yer alır. Buna bağlı olarak da bileşiklik ortadan kalkar. 33

34 Akustik çözümler Akustik bileşikliği olmayan salonlara örnekler Christchurch Town Hall Philharmony Hall, Munich 34

35 Munich Phillarmonie Hall 35

36 Akustik çözümler Ancak bu tür tasarımlar müzisyenlerin yorumlarını ayarlamada gereksinim duydukları belirgin yansımaların azalması riskini taşır. Uzlaşma salonun global hacmini zedelemeden müzisyenleri tatmin edecek şekilde çok sayıda yansıtıcı levhanın asılması ile sağlanır. Yansıtıcılara gidenin dışında kalan ses enerjisi salonda yeterli RT yi sağlamaya yarar. 36

37 Akustik çözümler Pleyel Hall a) Bileşiklik b) Bileşiklik yok (1981 den sonra) 37

38 Akustik çözümler Bileşiklik etkisinin modellenmesi incelenen hacme özel bir yüzeyin yerleştirilmesi ile gerçekleştirilebilir.bu sanal yüzey bileşiklik yaratan hacmin akustik karakteristiklerini taşıyan bir levha gibi düşünülmelidir. Bir konser salonunda sahne çerçevesi büyük yutucu bir yüzey gibi düşülmelidir. Bu yüzeyin yutuculuğu sahne çerçevesi alanının fiziksel yanıtını (genelde yüksek yutuculuktadır) simüle edecek toplam yutuculuğa sahip olmalıdır. 38

39 Akustik çözümler Bileşiklik alanı S bl salonun yutuculuğu A salon a yakınsa bileşiklik etkisi göz ardı edilebilirdir ve her iki hacim yani salon ve sahne tek bir hacim gibi düşünülebilir. Bileşiklik alanı S bl salonun yutuculuğuna oranla küçükse, açık pencere etkisi yapar. Yani sahne, salona dar bir açıklıkla bağlanmamalıdır. 39

40 Akustik çözümler Bileşiklik etkisi genel RT nin uzamasına yol açsa da sesin sönmesindeki düzgünsüzlüğü önlemek için salon ile sahnenin yansışım sürelerinin eşit olması sağlanmalıdır. Bileşiklik etkisinin modellenmesi güçtür ve daha doğru sonuçlar elde etmede yeni teknikler gerekmektedir. 40

41 Akustikçiler çok amaçlı salon lafından hoşlanmazlar. Salonların bir ya da birbirine yakın akustik gereksinimleri olan en çok iki değişik amaca hizmet verecek biçimde tasarlanmasını isterler. Değişik ses biçimlerinin farklı akustik gereksinimler yarttığı bir geçektir. 41

42 Akustikçiler kabul etmelidir ki, Ekonomik gereksinimler, alan kullanımı gibi anlaşılabilir nedenlerden ötürü çok sayıda salon tek bir mekanda değişik işlevleri barındıracak biçimde kullanılmaktadır. 42

43 Salonlar birbirine yakın akustik gereksinimleri olan işlevlere (örneğin konuşma ve hızlı tempolu müzik gibi) göre düzenlenmelidir. Salon mutlaka çok farklı akustik gereksinimi olan işlevler için kullanılacaksa, değiştirilebilir akustikli olacak biçimde tasarlanmalıdır. 43

44 Değiştirilebilir akustik Salonda gerçekleştirilecek her icra türü için optimum hacim akustiğini oluşturmada aşağıda verilen konular dikkatle değerlendirilmelidir. Hacim Yansıtıcı elemanlar Yutuculuk Doluluk durumu Bunların yanı sıra ekonomik konular, uygulanılabilirlik ve kullanım koşulları da ayrıca dikkate alınmalıdır. 44

45 Çok amaçlı hacimlerde akustik tasarım Birden fazla performansa hizmet etmesi amacıyla tasarlanan hacimlerde, bütün performanslar için başarılı bir doğal akustik ortam sunulabilmesi amacıyla, akustik tasarım sürecinde işlevler ayrı ayrı değerlendirilmeli ve her bir işleve yönelik tasarım senaryosu oluşturularak çalışma yürütülmelidir. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 45

46 Çok amaçlı hacimlerde akustik tasarım Bu süreçte önemli nokta, görsel ve işitsel teknik gereksinimleri açısından birbirleri ile bağdaşabilecek performansların bir araya getirilmesidir. Konuşma (konferans) Tiyatro Müzik (Doğal akustik için batı/oda müziği vb., elektro akustik için pop/rock vb.) Opera Bale Modern dans Müzikal YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 46

47 Değiştirilebilir Akustik Tasarım Çok amaçlı salonlar ve / ya da seslendirme sistemi olan mekanlarda değiştirilebilir akustik tasarım yapılması gerekir. Her iki tasarım modeli için uygun bir salon ancak sergilenecek performansın gereksinimlerine göre, salonun yansıma yapısının değiştirilebilir olduğu durumda oluşturulabilir. Bu yaklaşımda izlenilen yol; salonu doğal ses gereğince tasarlamak, güçlendirilmiş ses devreye gireceği durumlar için ise istenmeyen yansımaları önleyecek değiştirilebilirliği sağlayacak ortamı hazırlamaktır. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 47

48 Değiştirilebilir Akustik Tasarım Değiştirilebilir Salon Hacmi Yansışım Odaları (Reverberation Chambers) Yüzeylerde Değiştirilebilir Akustik Özellikler Hareketli Yansıtıcılar ve Orkestra Kabuğu Değiştirilebilir Dinleyici Sayısı YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 48

49 Değiştirilebilir Salon hacmi Değiştirilebilir hacim oluşturmanın temel iki yöntemi; hareketli paneller/bölücüler ve hareketli tavan örtüsü sistemleridir. Hareketli bölücü paneller hacimlerin dikey bölünmesi amacıyla sıklıkla uygulanmakta olup, genellikle döşeme alanı ve alana bağlı olarak dinleyici kapasitesini değiştirmek amacıyla kullanılmaktadır. Söz konusu uygulamalara balo salonları, toplantı salonları veya derslikler gibi mahallerde ve döşemenin eğimsiz olduğu hacimlerde daha sık rastlanmaktadır. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 49

50 Değiştirilebilir Salon hacmi Performans mekânlarında gereksinim duyulan değişken akustik ortamın yaratılması için yatay hareketli yüzeylerle oluşturulan hareketli tavanlar daha etkin yöntemlerdir yılında İngiltere de uygulanan Milton Keynes Theatre salonunda tavan paneli tek bir eleman olarak hareket etmekte, 3 farklı seviye ile 3 farklı hacim büyüklüğü sunmaktadır. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 50

51 Yansışım Odaları Yansışım odaları; salon hacminin etrafında konumlandırılan, kapılarla hacimde bileşiklik etkisi oluşturan hacimlerdir. Yansışım odaları eklendikleri salon hacmini arttırırlar ancak, salon hacminin bütünsel olarak artmasından farklı olarak küçük alanlarla salona bağlanırlar ve ortaya çıkan akustik etki de bir önceki bölümde aktarılandan farklı olur. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 51

52 Yansışım Odaları Salon hacmi ile yansışım odalarının hacmi bileşik hacim olarak çalışır. Salonun yansışım süresi düşüşü çift eğimli olur; birinci eğim salon hacmi tarafından belirlenirken, ikinci eğim yansışım odaları hacimleri tarafından belirlenir. Yansışım odalarının birleşme alanı ve hacimlerin yansışım oluşturması uygulamada önem taşımaktadır. Yeterli ses enerjisi yansışım odasına girebilmeli ve sonrasında yavaş yavaş salon hacmine geri karışmalıdır. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 52

53 Yüzeylerde değiştirilebilir akustik özellikler Salon yüzeylerinde değiştirilebilir malzeme uygulamalarının yapılması salonlarda en sık rastlanan değiştirilebilir akustik uygulamasıdır. Aynı yüzeyin farklı kullanımlarda yansıtıcı, yutucu veya dağıtıcı olması farklı uygulamalarla sağlanabilir: Salon yüzeylerinin üzerine açılıp kapanabilen kanatların konması Motorlu perde sistemleriyle yüzeyin kaplanması Yüzey panellerinin döndürülebilir olması Hareketli panellerin hacim içerisine yerleştirilmesi YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 53

54 Yüzeylerde değiştirilebilir akustik özellikler AÇILIR KAPANIR KANATLAR MOTORLU PERDE SİSTEMİ DÖNDÜRÜLEBİLİR PANELLER HAREKETLİ PANELLER YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 54

55 Hareketli yansıtıcılar ve Orkestra Kabuğu Salonlarda hareketli yansıtıcı yüzey, kanopi uygulamaları sahneden gelen ses enerjisini gerek sahnedeki icracılara gerekse dinleyici alanına yönlendirmek üzere 1950 lerden beri özellikle konser salonlarında uygulanmakta olan bir yöntemdir. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 55

56 Hareketli yansıtıcılar ve Orkestra Kabuğu Uygulamada yüzeylerin yüksekliklerinin ve açılarının ayarlanabilir olması, değişken akustik ortam koşullarını hacimlere getirirken, gereken performanslarda kullanılıp, gerekmeyen performanslarda kullanılmaması esnekliğini sağlamaktadır. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 56

57 Değiştirilebilir Dinleyici Sayısı Salonlarda çeşitli konfigürasyonlarıyla dinleyici alanının değiştirilmesi, orkestra çukurunun hareketli olarak kullanılmayacağı performanslarda dinleyici alanına eklenmesi, koltukların zemin içine gizlenebilir olması gibi yöntemlerle dinleyici sayısında değişiklikler yapılmaktadır. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 57

58 Çok amaçlı hacimlerde akustik tasarım Çok amaçlı hacim tasarımı, görsel ve işitsel teknik gereksinimleri açısından birbirleri ile bağdaşabilecek performansların bir araya getirilmesini gerektirir. Çok amaçlı hacimlerde işlev seçimi ya da hangi işlevlerin bir araya getirilebileceği; Performans türüne Hacim büyüklüğüne Hacimdeki dinleyici sayısına bağlıdır. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 58

59 Çok amaçlı hacimlerde akustik tasarım Çok amaçlı hacimler yalnızca doğal akustik, yalnızca yapay (seslendirmeli ya da elektro) akustik tasarımla oluşturulabileceği gibi ikisinin birlikte kullanıldığı bütünleşik akustik tasarımı ile de oluşturulabilir. Hacim büyüklüğü ya da dinleyici kapasitesine bağlı olarak da değiştirilebilir akustik tasarım zorunluluğu ortaya çıkabilir. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 59

60 Çok amaçlı salonlarda işlev seçimi Konuşma (konferans) Tiyatro Müzik (Doğal akustik için batı/oda müziği vb., elektro akustik için pop/rock vb.) Opera Bale Modern dans Müzikal Konuşma-tiyatro: En çok 1000 kişiye kadar doğal akustikle çözülebilir. Kaynak son dinleyici uzaklığı 20 metreyi aşmamalıdır. Konuşma-tiyatro, oda müziği: Hacim büyüklüğüne bağlı olarak değiştirilebilir akustik ve/ya da seslendirme gerektirir. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 60

61 Çok amaçlı salonlarda işlev seçimi Konuşma (konferans) Tiyatro Müzik (Doğal akustik için batı/oda müziği vb., elektro akustik için pop/rock vb.) Opera Bale Modern dans Müzikal Batı müziği, opera, bale: Doğal akustik ve değiştirilebilir akustik gerektirir. Batı müziği pop/rock vb.: Doğal akustik ve seslendirme gerektirdiğinden değiştirilebilir akustik kaçınılmazdır. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 61

62 Çok amaçlı salonlarda işlev seçimi Konuşma (konferans) Tiyatro Müzik (Doğal akustik için batı/oda müziği vb., elektro akustik için pop/rock vb.) Opera Bale Modern dans Müzikal Modern dans, müzikal: Seslendirme gereklidir, değiştirilebilir akustik gerekir Tümünün bir arada olması istenen hacimlerde hem seslendirme hem de değiştirilebilir akustik gereksinimi vardır. YAPI FİZİĞİ 2 - HACİM AKUSTİĞİ 1 Prof. Dr. Zerhan Yüksel Can 62